WIJ EN A
DE SPOOKKANOl
OUDE GEN EVER
SCHATTEN
VAN CHINA
PALAIS ROYAL, EILAND VAN RUST
radio
AT EEN
ONDERLIJKE
ERELD
TWEEDE BLAD
VRIJDAG 5 MAART 1954
Een stukje Parijs als een provinciestadje
Plomp oordeel
Weer iets nieuws
Huwelijk
„EXTRA ZACHT EN BEJEGEN'
J. P. MARQUAND
rjE GEMIDDELDE Amerikaan
heeft iets kinderlijks. Het mag
algemeen bekend verondersteld
worden, dat wat men zou kunnen
noemen „e en bepaalde protserig
heid" ten aanzien van het culturele
leven aan die Amerikaanse kinder
lijkheid niet helemaal vreemd is en
juist daarom door de Europeaan
met een welwillende glimlach
wordt aanvaard. Wanneer men de
meer dan enorme monumenten in
Washington als toerist aanschouwt
en door een gids niet alleen de af
metingen maar ook de prijs in on
vervalste dollars hoort roemen, dan
is men nauwelijks tot een begin van
boosheid geneigd. Want die gids
pleegt in zijn op de dollar afge
stemde voorlichting de openhartig
heid van een kind te betrachten. Zo
staat het eveneens met de in zekere
zin gerechtvaardigde trots van de
Amerikaan, wanneer hij spreekt
over dat moderne monument bij
uitstek: het New York der wolken
krabbers.
Dit alles moesten we overdenken
bij het lezen van de rumoerverha-
len rond de communisten-jag^-
McCarthy. Immers, ook dat heeft
een en ander te maken met de kin
derlijkheid der Amerikanen. Alleen
krijgen we hier te doen met een
minder prettige zijde van het geval.
Alles bijeen ontkomen we echter
niet aan de indruk, dat de meeste
Europeanen een al te eenzijdig en
dus onrechtvaardig oordeel vellen
in deze onverkwikkelijke geschiede
nis. Men dreigt te vergeten, dat het
Amerikaanse volk, mengsel van
meer dan veertig nationaliteiten en
ais „eenheid" niet veel meer dan
een opgeschoten jongen, door de
vaart der moderne historie mee op
drift is genomen. Het kan die to
meloze vaart nog niet verwerken:
als een dol geworden panorama
schieten de verwarrende dingen des
daags aan de verschrikte Ameri
kaanse ogen voorbij en het groeien
de besef van (sinds de jongste oor
log vooral) opgedrongen verant
woordelijkheid tegenover de ganse
wereld maakt dit volk duizelig. De
hierboven geschetste kinderlijkheid
is nog steeds aanwezig, doch is te
gelijkertijd niet meer in staat al het
omringende naar eigen aard en we
zen te verwerken.
Nu is het een gemakkelijke rede
nering om het de Amerikanen dan
maar kwalijk te nemen. Men kan de
schuld gooien op de dollar, die de
wereld economisch tyranniseert.
Men kan spreken over machtsmis
bruik en cultureel wangedrag. Al
les goed en wel, maar het is zon
der meer onrechtvaardig om daar
mee het geval McCarthy en „de
Amerikaan" tezamen in een kunst
matig geschapen krater te smijten,
welke krater dan dienst moet doen
als „vuilnisbelt voor wereldge-
bruik". Beter ware het, wanneer
men langs de bestaande diploma-
l'jke kanalen meer pogingen deed
op de openhartige, vrijheid-min
nende en rechtvaardige Amerika
nen in de ongetwijfeld voor ons lig
gende zeer moeilijke jaren de hel
pende hand te bieden. Inplaats van
een zo slim mogelijk gespeelde
„dollar-politiek" zou men wellicht
een begin kunnen maken met
cultuur-politiek!
JS DAT nuttig en noodzakelijk?
Ja, nuttig is het alleen reeds in
bijzonder hoge mate, omdat Europa
meer cultuur dan dollars bezit. De
liefde kan niet van één kant komen,
terwijl bovendien het vrije Westen
uit welbegrepen eigenbelang de
culturele verworvenheden moet en
ten op die nog altijd wilde en naar
wasdom hunkerende jonge Ameri
kaanse boom. Daar kan alleen maar
goeds uit voortkomen.
Noodzakelijk is het eveneens. In
dat opzicht kan McCarthy voor ons
waarachtig gelden als een veront
rustend alarm. Hoe lang reeds zijn
onze gedachten en onze woorden
tot aan de rand vervuld met „kou
de oorlog". We hebben de fronten
aan alle kanten overzien en plotse
ling komen we tot het besef, dat we
het meest gevaarlijke front verga
ten: de ondergrondse activiteit bin
nen de eigen veste. Zie, dat is mo
menteel in Amerika aan de gang.
Een zekere McCarthy met al zijn
vergissingen en grofheden vergat
dat niet. Hij zag het gevaar en ging
het te lijf. Hij kreeg steun en ver
wijten. Zelden of nooit kreeg hij
echter „leiding uit het Westen"
om de eenvoudige reden, dat het
Westen sinds de oorlog nog altijd
niet op de gedachte was gekomen,
dat een reële cultuur-politiek lang
zaam maar zeker met het overwin
nen van de economische nood een
gelijkwaardige plaats moest herove
ren in het diplomatieke en politieke
verkeer. Een man als Eisenhower,
die niet zonder grond „Mister Euro
pe" wordt genoemd, heeft dit reeds
lang geleden begrepen. In het Ame
rika van vandaag kan hij echter
met dat simpele inzicht alléén niet
veel verder komen. Hier moet het
Westen méér doen dan in pers en
radio McCarthy als een lastige jon
gen tegenover de verbolgen pa
Eisenhower te zetten. Het gaat na
melijk over die andere jongen,
Amerika als geheel, die over enkele
tientallen jaren ons aller vrijheid
bestiert ofverspeeld heeft.
TN HET CENTRUM van Parijs en van een net van brede straten welke
in de vorige eeuw geprojecteerd waren om een overvoerd, en zeer druk
verkeer te ontlasten, vindt men een eilandje van wonderlijk aandoende rust,
vrede, groen en licht
Doordat het aan drie zijden is omlijst door oude en vreedzame straten
en aan de vierde kant door een machtig paleis, is van buiten niets van dit
alles te zien cn moet men op zoek gaan om het te vinden, niettegenstaande
dit complex meerdere hectaren oppervlakte heeft.
het Vrije Volk ziet alles wat er
in deze wereld gebeurt beheerst
door het eenvoudige wit-zwart-
patroon: progressief-conservatief.
Ook de kwestie der priester-arbei
ders wordt nu volgens dit goedkope
schema belicht. De priester-arbei
ders waren de progressieven. Frank
rijk kent echter ook zijn oer-con-
servatieve katholieken. Die hebben
het Vaticaan bewerkt, om het in
stituut der priester-arbeiders af te
schaffen. Daarmede krijgt „het Va
ticaan" dan een flinke socialistische
veeg uit de pan. Van het socialis
tische partijblad is niet te vergen,
dat het iets begrijpt van de aard
van het priesterschap, dat het de
gezagsverhoudingen in de kerkelij
ke gemeenschap juist aanvoelt, dat
het de subtiele en delicate kanten
van deze kwestie, welke theologie,
moraal, persoonlijke verhoudingen
raakt, zou doorgronden. Maar wel
mag gevergd worden, dat het zich
dan ook van apodictische en plompe
oordeelvellingen onthoudt. Het
komt hiermee in één schuitje met
de communisten, die ook met ver
valsende simplicaties een kwestie
van katholieken - onder - elkaar
trachten uit te buiten voor hun po
litieke doeleinden.
£)E COMMUNISTEN zijn sterk in
het oprichten van comité's met
onschuldige naam en zogenaamd al
gemeen doel, welke argeloze lieden
in hun straatje moeten binnenlei
den. Nu zijn het weer „een aantal
verzetsstrijders" (waarvan er ver-
scheidenen niet in Buchenwald heb
ben gezeten), die de oud-Buchen-
walders en allen, die passief of ac
tief aan het verzet hebben deelge
nomen, aansporen om de volgende
maand vier of vijf dagen mee op
reis te gaan naar Buchenwald voor
slechts één gulden veertig cents!
Wie de rest er bijpast, kan men
slechts vermoeden.
In de omzendbrief wordt vermeld
dat in Buchenwald zoveel vaderlan
ders beestachtig werden afgemaakt.
De Nederlandse Vereniging voor
Ex-politieke Gevangenen vult de
ze onbetwiste waarheid echter aan
met de opmerking, dat na de be
vrijding onder leiding yan de Kus
sen de uitmoording in Buchenwald
op dezelfde voet werd voortgezet
o.m. onder de verzetsstrijders, die
tijdens het Hitler-regime hebben
vastgezeten en daarna in Buchen
wald terecht zijn gekomen, omdat
zij de leer van Moskou niet hebben
willen aanvaarden. Deze slachtof
fers zal men niet herdenken!
Zodra men er binnenkomt, waant
rnen zich in een provinciestadje, dat
alleen tot leven komt op zomerse da
gen, wanneer er een concert buiten
op de wandeldreef gegeven zal wor
den. Een weelderig gebouw, een dub
bele zuilengang, een enorme tuin met
groene gazons en bomen en omringd
door een lange galerij met bogen, on
der aan gelijkvormige woningen met
grijze daken, achter een lage dakver
dieping met balustraden, een ronde
vijver, twee of drie weemoedige beel
den te midden van de perken, enige
vrouwen, die daar op mooie dagen
zitten te breien, terwijl kleuters hoe
pelen of steppen, soms ook een.vogel
vriend die zijn boterham voor een
mussenvergadermg verkruimelt, dui
ven, die klapwiekend overfladderen
tegen een bewolkte hemel: ziehier
het Palais-Royal.
HOTELS
WERDEN AFGEBROKEN
FnEZE PLEK is beroemd geworden
in de loop der geschiedenis van
Frankrijk.
Kardinaal de Richelieu, die op de
nauwe Place des Vosges woonde (men
sprak toen van Place Royal) kocht
1629 de „hotels de Mercoeur en
de Rambouillet" op, die langs de
vroegere omheining van Parijs ston
den, om ze te laten neerhalen en er
een woning te laten bouwen die hem,
die in feite de hoogste macht bekleed
de. waardig zou zijn. Als architect
koos hij Jacques Lemercier die, be
halve de beide herenhuizen, ook een
groot deel van de wallen liet afbre
ken, de sloten opvullen en een com
plex gebouwen, binnenplaatsen en
tuinen ontwierp, waarvan de rang
schikking over het algemeen nu nog
zo is.
Het paleis van steen en baksteen,
opgetrokken in Lodewijk XlII-stijl,
deed enigszins denken aan de oude
vleugels van de Bibliothèque Natio
nale. De tuin liep helemaal tot aan
de Butte aux Moulins, dwars door
wat wij thans de zone-terreinen noe
men, en was open voor het publiek.
Door zijn schepper aan de Koning
(Advertentie)
van Frankrijk nagelaten, kreeg het
Palais Cardinal de naam van Palais
Royal en werd, onder Lodewijk XIV
het eigendom van „Monsieur", de
broer van de koning die er met Hen-
riette van Engeland en daarna met
zijn tweede vrouw, de Prinses van de
Paltz woonde. Later gaf de regent er
fameuze feesten en soupers. En ge
durende de gehele XVIII eeuw deden
de Parijzenaars er hun meest gelief
koosde wandeling.
De buitensporige uitgaven van een
vorst hadden echter een complete
hervorming van dit stadsdeel ten ge
volge. Philips, Hertog van Orleans en
achter-kleinzoon van de regent, die
geld nodig had om aan zijn luxueuse
neigingen te kunnen voldoen, had of
aanvaardde het idee om het voordelig
te verkavelen om zodoende van het
vroegere paleis van Richelieu profijt
te kunnen trekken.
Tussen 1781 en 1786 bouwde de
architect Louis, rondom de tuinen
drie rijen huizen, die aan de achter
zijde uitkwamen op drie nieuwe stra
ten. Huizen en straten, die van de
wandeldreef werden afgenomen, heb
ben deze daardoor aanzienlijk ver
smald. De Parijzenaars beklaagden
zich hierover en des te meer, omdat
daardoor ook het niet bebouwde ge
deelte een groot aantal van zijn bo
men moest missen, die juist zo mooi
werden gevonden.
FNE hertog liet op het plein een
circus bouwen, waarvan de piste
ondergronds was en waarop een pa
viljoen stond, versierd met prieëlen
en omringd door café-terrassen. Groe
pen bomen gaven schaduw aan de
vrij gebleven gedeelten van de tuin.
Onder de galerijen waren een groot
aantal winkels gekomen, waar alles
te krijgen was wat maar aan luxe
artikelen gemaakt werd. De beste
Parijse restaurants, verschillende
speelhuizen ook, bals in grotten en
tenslotte twee schouwburgen, waar
van de ene „Théatre du Palais Royal"
heette, en later het „Théatre Fran
cais" werd en de Opera verving, die
door een brand was verwoest en aan
de kant van de rue de Valois stond,
en de andere: het zgn. „Théatre de
Beaujolais" aan het einde van de rue
de Montpensier, en thans „Théatre du
Palais-Royal" heet, completeerden het
speciale karakter van deze pret-buurt
van Parijs.
Het paleis zelf was al twintig jaar
lang onder behandeling van de archi
tect Constant d'Ivry, die met de oor
spronkelijke bouwplannen in handen,
voortdurend bezig was er een geheel
klassieke deftigheid en stijl aan te
geven. Een dwarsgalerij met bogen,
de zgn. Galerie d'Orléans moest de
noordelijke binnenplaats en de tui
nen scheiden. Voorlopig werd zij ver
vangen door twee galerijen van hout,
waarin modiste- en lingerie-winkel
tjes kwamen, die door hun elegante
clientèle veel vreemdelingen aantrok
ken. waardoor deze passage zelfs „het
Tartaren-kamp" genoemd werd.
„TOUT PARIS"
halfzware shag
vun topklasse
BIGGELAAR
ROOSENDAAt
0OO000O0OOOOOOOÖ0OOOOOGO0O0OOOOOOOOOOOOO0OO00GO©©
ONS NIEUW E FEUILLETON g
O
NATUURLIJK is het klinkklare onzin om zo maar zonder
meer te spreken van een „spookkano": spoken bestaan g
niet en kano's die rondspoken nog veel minder. En toch0
wanneer u een paar afleveringen van dit nieuwe feuilleton
heeft gelezen, dan weet u niet helemaal precies meer, of er
geen kano's bestaan, die alleen nog met iets van „spook erin" O
behoorlijk zijn aan te duiden en te beschrijven.
Als u die van moord verdachte en volkomen onschul-
dige jongeman over de Sultanee-rivier volgt, dan beseft u O
hoe heldhaftigheid en 'n portie geluk, verweven met de no-
dige gezonde romantiek, de stof hebben geleverd voor een
roman, waaraan u nog dikwijls en dan met het allergrootste O
Q genoegen zult terugdenken.
We krijgen in deze feuilleton een deskundige beschrij-
ving van wat in barre oorden de politie heeft op te knappen, g
We maken niet alleen de verbeten achtervolging mee van
de onschuldige en diens geliefde, maar ook de ondergang
van een verschrikkelijke schurk en tenslotte (natuurlijk) het
eerherstel en de waarachtige liefde. In dit boek staat aan
beheerste sensatie, natuurbeschrijving en karakterontle-
ding zoveel goeds bijeen, dat we ons alleen maar gelukkig g
g kunnen prijzen u voor morgen het begin van „De Spook- 0
kano" als feuilleton te mogen aanbieden. We zijn ervan
overtuigd, dat we daarmee een goede dienst bewijzen.
0©©OOOOG©©O©©©©O©Q©©©©©©©©©QOQ©QQQQQQO0QQQ©©©©O©©
WANAF het einde der XVIIIe eeuw
ontmoette „tout Paris", wat de
uitgaande wereld betrof en ook za
kenmensen en politici elkaar daar.
Hier werden nieuwtjes gelanceerd,
ook stormachtige discussies gevoerd
en kwam de Revolutie grommend na
der. Hier was het ook. dat Camille
Desmoulins op een stoel staande, de
avond voor de val van de Bastille
het volk te wapen riep. Vier jaar la
ter, passeerde de hertog van Orleans,
ondanks het feit dat hij voor de dood
van Lodewijk XVI had gestemd en
zijn naam had veranderd in die van
„Philippe-Egalité" op de beruchte kar
langs zijn prachtig paleis op weg naar
de guillotine.
Het „Keizerrijk" verjaagde uit het
Palais-Royal alles wat naar politieke
gisting zweemde en liet er slechts
pleizier binnen. En dit pleizier kwa
men de Geallieerden er in 1814 en
1815 zoeken. Maar tijdens de restau
ratie vond er meer dan eens een he
vige scène plaats, vaak het voorspel
van bloedige en dodelijk aflopende
duels, als koningsgezinden en bona-
partisten tegenover elkaar stonden,
waarvan de eersten hun hoofdkwar
tier in het café Lamblin hadden en
de tweeden in de Mille Colonnes.
Sinds lang was het circus afgebroken
enwervangen door een vijver.
Na de definitieve bouw van de
Galerie d'Orléans in 1829. zag het
Palais Royal er ongeveer uit zoals nu,
tenminste wat zijn architectuur be
treft. Maar in het midden van de
vorige eeuw, werd dat steeds minder,
de animo ging er af door het kwijnen
van de handel en door het feit dat
het publiek onverschillig begon te
worden en meer naar de grote boule
vards trok.
De doodstrijd verliep echter lang
zaam en tot aan de derde Republiek
bleef er nog steeds publiek komen.
Maar daarna was het uit. Echter tot
verrukking van de stille wandelaars,
die er genieten van de vredige stem
ming. de schaduw, de eenheid van
stijl van de gebouwen en de harmonie
van het geheel.
ZATERDAG 6 MAART 1954.
HILVERSUM I, 402 m. VARA: 7.00
Nws.; 7.13 Gram.; 8.00 Nws.; 8.18 Orgel
spel; 8.40 Gram.; 8.55 V. d. vrouw; 9.00
Gym.; 9.10 Gram. (Om 9.30 Waterst.).
VPRO: 10.00 „Tijdelijk uitgeschakeld",
caus.; 10.05 Morgenwijding. VARA: 10.20
V. d. arbeiders in de continubedrijven;
11.35 Piano, viool en celjo; 12.00 Gram.;
12.30 Land- en tuinb.meded.; 12.33 Gram.;
13.00 Nws.; 13.15 VARA-Varia; 13.20 Or
gelspel; 13.45 Sportpraatje; 14.00 Lichte
muz.; 14.25 Huismuz.; 14.50 Amateurspro
gramma; 1.15 „Eerst denken, dan doen",
caus.: 15.30 Accordeonork. en solist; 15.55
Boekbespr.; 16.10 Omroepork.; 17.00 Ra-
dioweekjournaal; 17.30 Moderne Ameri
kaanse muziek; 18.00 Nws. en comm.;
18.20 Pianospel; 18.35 Lichte muziek;
19.00 Artistieke Staalkaart. VPRO: 19.30
„Passepartout", caus.; 19.40 „Het Boek
Handelingen", caus.; 19.55 ,,Deze week",
caus. VARA: 20.00 Nws.; 20.05 Gevar.
progr.; 22.00 Socialistisch commentaar;
22.15 Weense muz.; 22.40 „Onder de pan
nen", hoorsp.; 23.00 Nws.; 23.1524.00
Gram.
HILVERSUM, 298 m. KRO: 7.00
Nws.; 7.10 Gram.; 7.15 Gym.; 7.30 Ge
wijde muz.; 7.45 Morgengebed en lit. kal.;
8.00 Nws. en weerber.; 8.15 Gram.; 9.00
V d. huisvr.; 9.40 Gram.; 10.00 Voor de
kleuters; 10.15 Bariton en piano; 10.55
Gram.; 11.00 V. d. zieken; 11.45 Gram.;
12.00 Angelus; 12.03 Gram.; 12.30 Land
en tuinb.meded.; 12.33 Gram.; 12.55 Zon
newijzer; 13.00 Nws. en Katholiek nws.;
1-3.20 Amus.ork. en solist; 14.00 Boekbe
spreking; 14.10 V. d. kinderen; 14.20 En
gelse les; 14.40 Gram.; 15.15 Kron. v. Let
teren en Kunsten; 15.55 Metropole Ork.
en soliste; 16.30 „De Schoonheid van het
Gregoriaans"; 17.00 V. d. jeugd; 17.55
Sport; 18.00 V. d. jeugd; 18.15 Journa-
litiek weekoverz.; 18.25 Dansmuz.; 18.40
Regeringsuitz.: Atlantisch allerlei; 19.00
Nws.; 19.10 Gram.; 19.20 Pari. overz.; 19.30
Gram.; 20.25 De gewone man; 20.30 Ra
dio Onderwijs Congres; 20.50 Gram.; 21.00
„Werkers van 't Elfde uur", hoorsp.;
21.50 Gram.; 22.05 Act.; 22.15 Gram.;
22.30 „Wij luiden de Zondag in", Avond
gebed en lit. kal.; 23.00 Nws.; 23.15 Nws.
in Esperanto; 23.2224.00 Radio Philhar-
monisch Orkest.
E PREDIKANT van de Ge-
ref. gemeente te Gouda.
heeft te Rijssen geweigerd het
huwelijk van een bruidspaar
in te zegenen, omdat het
bruidstoilet van de bruid naar
zijn oordeel niet in overeen
stemming was met de gelden
de opvattingen van zijn ge
meente. De bruid werd gead
viseerd in plaats van de crè
me bruidsjapon met witte
sluier een eenvoudige zwarte
jurk aan te trekken of haar
crèmekleurige toilet met een
zwarte mantel van een van de
aanwezige dames te omhul
len. Zij wenste hieraan niet te
voldoen, waarna de predikant
weigerde het huwelijk in te
zegenen. Het bruidspaar en de
meer dan vijftig familieleden
verlieten daarop het kerkge-
I bouw.
Boek
L^oningin Elisabeth, de moeder van
- Koning Leopold, heeft een boek
geschreven over het leven der vo
gels in het park te Laken .De Ko
ningin draagt het werk op aan alle
Belgische kinderen en schrijft in
haar voorwoord: „De zang der vo
gels is het schoonste en edelste dat
er bestaat". Bij ieder boek behoren
vier gramofoonplaten, waarop het
gezang der vogels is opgenomen. De
Koningin heeft enkele honderden
exemplaren van het fraai geïllu
streerde boek ter beschikking ge
steld voor verdeling onder de
schooljeugd.
Vermist
T"NE POLITIE te Little Rock in de
Verenigde Staten werd opgebeld
door een wanhopige moeder, die
haar zoon kwijt was. „Het is nu tien
uur en de jongen is nog niet thuis
geweest", sprak de getroffen moe
der.
„Hoe oud is Uw zoon?" vroeg de
politie.
„Vijfenvijftig jaar", sprak de moe
der.
Vakman
UEN 24-jarig heer uit Mineola, ze-
kere Lanzolotta, bestuurde in
staat van dronkenschap een auto
en de gevolgen daarvan waren in
volgorde:
Dat hij door een kapitaal
tuintje ploegde.
dat hij tegen een huis op
reed.
dat hij een belangrijk deel
van een tweede huis kraakte.
dat hij bovendien een garage
binnen stoomde door de gesloten
deuren.
dat daar een auto stond, die
opeens door de achtermuur ver
dwenen was, toen Lanzolotta bin
nen stond.
dat de garage instortte.
Onze Lanzolotta is van beroep
huizensloper.
Verf
(~\P AANDRANG van practisch alle
vrouwelijke inwoners heeft het
gemeentebestuur van Yazoo City in
Amerika ten slotte toch maar beslo
ten het plaatselijke gerechtsgebouw
grijs te laten schilderen. Dat stond
deftiger en was waardiger, vonden
i de dames, die het daar schijnbaar
ook al voor het zeggen hebben. Men
vraagt zich nu echter van gemeente
wege af, wat er moet worden ge
daan met de tientallen kilo's gele
verf, die men reeds voor het schil
derwerk had ingekocht.
Ondernemend
TWEE gevangenen in een
Russische gevangenis wer
den er op betrapt, dat ze in
hun cel in het geniep sterke
drank aan het destilleren wa
ren. Ze verkochten die aan
medegevangenen en van de
opbrengst gingen ze weer
potjes bier drinken in de ge-
vangenis-cantine.
Advertentie
ETEN DEENS journalist wil wel
eens apart doen en daarom heeft
hij in de Londense Times de vol
gende advertentie geplaatst:
„Deense schrijver wil met vrouw
en kinderen drie maanden in een
kleine, afgelegen Noordafrikaanse
oase wonen om het woestijnleven te
bestuderen en er over te schrijven.
Gastvrije sjeiks gelieven te schrij
ven aan het bijkantoor van de „Ti
mes" in Kopenhagen."
De rij waaraan maar geen einde kwam
BRUSSEL. 324 m. 12.00 Gram.; 12.30
Weerber.; 12.34 Gram.; 13.00 Nws.; 13.15
Gram.; 14.15, 15.00 en 15.15 Gram.; 15.45
Zang; 16.00 Accordeonrecital; 16.15
Gram. 16.30 Accordeonrecital; 16.45 En
gelse les; 17.00 Nws.; 17.10 Gram.; 17.30
Vocaal kwart.; 18.15 Gram. 19.30 V. d.
sold.; 19.00 Nws.; 19.40 Gram.; 19.45 Ca
baret; 21.00 Gram.; 21.30 „La Tosca",
opera; 22.00 Nws.; 22.15 „La Tosca"
(Advertenties)
(verv.); 23.00 Nws.; 23.05 Gram.; 23.15 „La
Tosca" (verv.); 23.4524.00 Gram.
BRUSSEL, 484 m. 12.00 Gram.; 13.00
Nws.; 13.15 Verz.progr.; 14.15 en 14.30
Gram.; 15.30 Verz.progr.; 16.30 Lichte
muz.; 17.30 Idem; 18.45 Accord, muz.;
19.15 Gram.; 19.25 Idem; 19.30 Nws.; 20.00
Gram.; 20.30 Chansons; 21.00 Hoorsp.;
21.30 Gevar. muz.; 22.00 Nws.; 22.15 Lich
te muz.; 22.55 Nws.; 23.00 Gram.; 23.55
Nws.
WENNEKER
door
40)
HOOFDSTUK XVI
Toen hij de poorten van Ho Hsien
terugzag en vooral toen zij weer veilig
er binnen waren, leek al het gebeurde
een droom. Het werd enkel een onder
deel van de vreemdheid van China,
waar honderdmaal per dag iets on
waarschijnlijks te zien of te horen
viel. Het was niet zijn wereld en ze
zou het ook nooit worden. Het land
zou altijd ver en vreemd schijnen als
een andere planeet. De handelwijze
der mensen was er raadselachtig, want
zij streefden hun doei na op een ma
nier, die niet de zijne was; en toch
was het geheel indrukwekkend, als 'n
gedachte die hij onder woorden zou
willen brengen.doch niet geheel om
vatten kon. Hij stond tegenover een
verschijnsel, dat oppervlakkig eenvou
dig leek, doch in diepste wezen de
grenzen van zijn begrip overschreed.
De Goudharige Rat en Hei Ch'i en
Philip Lioe maakten deel ervan uit,
maar zij leken vage abstracties, tot
hij weer in de ontvangzaal van Ge
neraal Woe stond.
Generaal Woe's lidteken was roder
geworden en zijn blik ineens scherp.
Het vijftal stond een beetje schaap
achtig voor hem. terwijl generaal Woe
met de punt van zijn gordel speelde.
..Neemt plaats", zei generaal Woe
naar de stijve stoelen wijzend; „dat
was een lelijk geval beschrijft alstu
blieft deze moeilijkheden."
„Het was Hei Ch'i", zei Rodney. „Hij
wilde hen allen grijpen om een losprijs
te krijgen en Philip schoot Hei Ch'i
neer. Toen vertelde Philip de anderen
dat u soldaten zou zenden en Hei
Chi's mannen schrokken en namen de
vlucht. Wij zijn uw neef veel verschul
digd generaal."
Generaal Woe plofte op een stoel
neer en wierp een vaste en geïnteres
seerde blik op Philip.
„Het spijt mij, dat ik niet beter En
gels spreek, u moet de anderen dui
delijk maken, dat ik mij diep verne
derd voel. Dit is iets, wat buiten mijn
bedoeling lag. Ik zou zoiets niet ge
daan hebben. Ik hoop. dat u dat be
grijpt."
„Zeker, u zou niet tot dergelijke
middelen uw toevlucht nemen."
Generaal Woe vouwde de handen over
zijn buik.
„Nee. die heb ik gelukkig niet meer
nodig. Ik ben blij, dat U het begrijpt.
U bent slecht behandeld, maar wij
zullen ons uiterste best doen. dat u
morgen volkomen veilig van hier kunt
vertrekken. U moet u verder geen zor
gen maken."
Hij zweeg, kneep de ogen half dicht
en tuurde naar het plafond. „Het 's
een goed ding, dat Hei Ch'i dood is.
Die vent beviel me niets.'' Een plot
selinge schrik deed hem het voorhoofd
rimpelen. „Het Ming Kaneel is te
recht, naar ik hoop?"
„Ja", zei Rodney. „Dat is hier."
Generaal Woe glimlachte.
„Gelukkig. Dan zijn er verder geen
moeilijkheden. Wat een gelukkige af
loop. nietwaar? Iedereen volkomen te
vreden. Meneer Newall is toch niet
van gedachten veranderd over dat
Ming, hoop ik?"
„Nee", zei Rodney haastig. „Waar
om zou hij? Natuurlijk blijft de over
eenkomst gehandhaafd. Hij wil alleen
veilig hiervandaar komen. Ik geloof,
dat hij genoeg van China gezien heeft."
Generaal Woe leek onaangenaam
getroffen.
„Het doet mij veel leed, dat uw gro
te man heeft moeten lijden voor zijn
domme kortzichtigheid. Laat hij over
een paar ja^r terugkomen, dan zal
hij alles veranderd vinden. Als de vijf
centrale provincies verenigd kunnen
worden; als wij de hulpmiddelen van
de Noord-Chinese vlakte kunnen orga
niseren en hen allen verenigen onder
één, sterk bestuur, dan volgt Zuld-
China vanzelf. Dan zal hij een heel
ander land vinden met autoverkeer en
fabrieken. Dan zullen er geen Hei
Chi's meer zijn, om u of mr. Newall
lastig te vallen."
Rodney luisterde naar de woorden
van de generaal, die moedig en vol
overtuiging door de kamer weerklon
ken. Waren het woorden of waren het
feiten? Hij durfde het niet te zeggen,
want het kwam hem voor, dat in Chi
na de helft van de daden slechts op
woorden uitliep. Generaal Woe keek
hem onderzoekend aan en Rodney gaf
het gesprek een andere wending.
„Wij zijn uw neef zeer dankbaar",
merkte hij op, „Philip heeft flink ge
handeld en zéér moedig."
Alvorens te antwoorden wendden Ge
neraal Woe het zware hoofd in de
richting van Philip Lioe. Rodney durf
de het niet met zekerheid te zeggen,
maar het scheen hem toe, dat de dik
ke lippen van de generaal even be
wogen en dat zijn ogen knipperden.
„Hij deed wat hij doen moest", zei
de generaal.
Toen keken generaal Woe's ogen
Rodney Jones weer aan. Rodney had
niet voldoende rekening gehouden met
het doorzicht noch met de intuitie
van generaal Woe. Zonder dat er een
woord gesproken of een gebaar ge
maakt werd, begreep hij. dat generaal
i Woe precies wist, wat er was voorge
vallen! Zijn geest had de waarheid
opgevist uit Rodney's beleefde leugens.
Generaal Woe bewoog de zware schou
ders.
„Ja", zei hij, „het was zeer aardig
en Philip heeft dunkt mij na al die
moeite wel vacantie verdiend. Ik zal
het hier heel druk hebben en ik zal
hem erg missen en het moeilijk zon
der hem kunnen stellen, maar de
jeugd moet haar kansen hebben. Ik
denk, dat Philip nog maar een jaartje
naar Amerika moet gaan om verder te
studeren. Philip zal met u terugkeren
naar de spoorweg. Ik zal u een zwaar
Bewapend geleide meegeven zodat mijn
neef geen ongeval overkomen kan. Lui
tenant Shoe In persoon zal ervoor zor
gen, dat er niets gebeurt, en hij zal
het geld voor het Kaneel porcelein
mee terugnemen..... nietwaar luite
nant Shoe?"
De adjudant van de generaal klap
te de hakken tegen elkaar en boog.
Maar generaal Woe scheen geen aan
dacht aan hem te schenken. Zijn blik
rustte nog steeds peinzend op Rodney
Jones.
„En u. mineer Jones", zei hij in
eens „het was mij een eer u te leren
kennen. U bent een bekwaam man.
Als u ooit een betrekking nodig hebt.."
De generaal streek langs zijn knie
ën
„Uwe excellentie is wel vriendelijk",
zei Rodney. „Maar mijn taak ligt el
ders."
Generaal Woe staarde hem nog
steeds aan.
„U bent een bekwaam man", her
haalde tfij. „Is het mogelijk, dat u
mijn neef Philip te veel lof toezwaait?
Misschien bent u te bescheiden om
uzelf te prijzen?"
..O nee, Philip was heel dapper
•li handig."
Generaal Woe wierp een blik op Phi
lip, een vreemde, ondoorgrondelijke
blik.
„U bent heel vriendelijk geweest
voor Philip erg vriendelijk. En ik
wil u mijn erkentelijkheid bewijzen,
als u mij begrijpt. Dit Kaneel porce
lein..... ik heb negen stuks verkocht.
Het tiende stuk heb ik zelf gehouden
een vaas. Het is een armzalig ding
en heel lelijk, maar als u zo vriende
lijk wilt zijn, hoop ik dat u die van
mij wilt aannemen, meneer Jones....
Luitenant Shoe, zeg hen om die vaas
te brengen!"
Generaal Woe rees langzaam op,
boog voor mr Newall en sprak in zijn
gebroken Engels: „Ik heb u niet goed
behandeld. Ik niet goed opgepast. Ik
vervloekte idioot geweest. Te veel
slechte mensen; altijd te veel slechte
mensen in China. Spijt me erg. Ik
spreek niet zo goed Engels."
Newall stond op, trok een beleefd
heidsgezicht en boog:
„O, dat is in orde. Wat heeft hij
tegen je gezegd Rodney?"
„Hij sprak over het Ming Kaneel"
legde Rodney uit. „Hij heeft nog één
exemplaar over en dat geeft hij mij
present. Zij brengen het meteen."
Een bediende trad binnen met een
hoge gele vaas, welke hij op tafel
plaatste. Zij was groter dan een van
de stukken die mr Newall gekocht had.
De kleur scheen het vertrek met een
wonderlijke vrede te vullen en Rodney
dacht weer, bij het zien van dat gla
zuur. dat er geen tweede kleur was als
dit Ming Kaneel Ook Newall scheen
iets dergelijks te denken.
„Dat is schitterend", zei hij. „Gunst
Jones, dat is meer waard dan alle
stukken die ik gekocht heb bij elkaar!"
Maar Rodney Jones had zich tot ge
neraal Woe gewend en het kostte
hem moeite, de vereiste volzinnen te
vinden.
„Dit is te veel", zei hij. „Ik mag, ik
kan dit vorstelijke geschenk niet aan
nemen."
„Het is niets", zei generaal Woe:
„slechts een kleinigheid. Aanvaard
het, verzoek ik u, als een vriendelijKe
herinnering. Philip verzoekt u het aan
te nemen, nietwaar Philip?"
„Dat kan ik niet", zei Rodney; „dat
kan ik niet."
Philip bevochtigde de lippen.
„Ik verzoek u het aan te nemen",
zei hij; „mijn dankbaarheid vergezelt
het diepe dankbaarheid."
De generaal riep een dienaar.
„Laat dit armzalig voorwerp naar de
verheven verblijfplaats van Zijne Ex
cellentie brengen", zei hij. En Rodney
boog.
„Dank u, dank u. De generaal be
wijst mij grote eer."
Toen zag hij dat Mei Newall naast
hem stond en de vaas bekeek.
„Waarover hebben jullie gepraat
Rodney?" vroeg ze. „Dat mocht je me
in de gegeven omstandigheden, eigen
lijk wel vertellen, vind je niet?"
„Niets", antwoordde hij; „ik be
dankte hem enkel. Schoonheid
Toen kreeg Rodney een inval, even
verblindend als het gele glazuur -n
de zon.
„Meneer Newall. bij onze eerste ont
moeting in Peking heb ik gezegd, dat.
als ik ooit een stuk Ming Kaneel von-i
ik het voor mezelf zou houden. Ik ge
loof dat u gelijk hebt en dat dit het
mooiste stuk is dat ik ooit gezien heo
maar ik wil het inruilen, mr Newall.
Newall keek naar de vaas en streek,
ei met de vingers langs.
„Inruilen voor wat?"
Rodney keek naar het meisje naast
hem.
„Ik heb met Mei gesproken op de
terugweg", antwoordde hij. „Wilt u
haar inruilen meneer Newall, voor die
Ming Kaneel vaas?"
„Wat is er?" vroeg generaal Woe.
„Wat zegt hij? Vindt hij het niet
mooi?"
„Dat niet", anwoordde Philip in het
Chinees. „Ik geloof dat hij het erg
mooi vindt. Hij gebruikt de vaas om
de dochter van de Machtige te verwer
ven."
Generaal Woe wreef zich in de
handen en lachte luid. „Haha, dat is
uitstekend!" zei hij in het Engels.
„Ja", zei mr Newall, „dat is uitste
kend Jones, voor mij, maar niet voor
jou. Die ruil neem ik aan. Je zou haar
toch gekregen hebben."
Ineens werd Rodney hevig verlegen.
Zijn gebaar kwam hem plotseling
tactloos en dwaas voor, want hij had
Mei Newall met een porceleinen vaas
vergeleken. Hij wilde haar zeggen,
dat het niet in zijn bedoeling had ge
legen een vergelijking te maken tussen
haar en het voorwerp op tafel.
Doch zij liet hem geen tijd hiertoe.
Met haar gewone bitsheid doch met
een zachte blik zei ze: „Dat had je
niet behoeven te doen weet je. Je had
ons allebei kunnen hebben."
Rodney begon te stotteren en lachte.
„Eén tegelijk is genoeg. Het is mis
schien vreemd, maar ik heb liever jou".
Geen kleur ter wereld was zo mooi
ais de diepte van haar ogen. Ze spra
ken een taal. waarbij al het andere
ver m het niet zonk, hoewel de woor
den. die zij uitsprak gewoon genoeg
waren.
„Je hebt altijd beweerd, dat men
niet alles kan krijgen wat men ver
langt". zei ze.
„En zoals gewoonlijk had ik het
mis" antwoordde Rodney haar; „want
nu heb ik alles wat ik begeer".
EINDE
