Atoom kaïnp in het hart van de
Australische woestijn
Woomera. middelpunt van schrikwekkende proeven
Schouwen-Duiveland
SCHATTEN
VAN CHINA
Eindeloze vlakte
bicmïm!
ANNA JACOBAPOLDER KRIJGT
VEELZIJDIG DORPSHUIS
Alleen het landschap blijft onbewogen
Publieke Tribune
RADIO
DAGBLAD DE STEM VAN MAANDAG 1 FEBRUARI 1954
Wu publiceren vandaag een
artikel over de Atoom-
proefnemingen in de Australi
sche woestijn, van de hand van
de speciale correspondent van
de BBC, Ivor Jones. In het ar
tikel wordt geschetst, hoe het
Brits atoomkamp in het hart
der eindeloze voorhistorische
vlakte der Australische woes
tijnen tot stand kwam en welke
de taak is der kampbewoners.
Alle groepen werken samen
Engelsen krijgen meer
boter en kaas
Begin in Februari
n I f i H HI IH:.. .Ag ff
Drie in één
Sprookjesoptocht in
Middelburg
ONGEVEER een week vóór het nieuwste En
gelse atoomwapen dat zich op een ge-
geven ogenblik tot een vuurbol omvormde die
nog veel warmer was dan de zon tot ontplof
fing werd gebracht, beschreef een der geleer
den die aan deze schrikwekkende gebeurtenis
zou deelnemen, haar als een „interessant expe
riment". De gereserveerde, bijna „Olympische"
toon, waarin hij zich uitliet, stak schril af tegen
onze'nieuwsgierigheid. Want sedert lang vroe
gen en vragen we ons nog af, of dit nieuwe
tuig voor tactische doeleinden zal aangewend
worden, als propulsor voor een supersonische
raket of al wat ook zal dienen.
Ingevolge deze experimenten werd een der
oudste en der meest verlaten streken van de
aardbol in een reusachtig en zeer modern
proefterrein herschapen, dat zich 1600 kilometer
ver over het Australische vasteland uitstrekt, en
zo nodig nog 2400 kilometer, tot aan de zee
oever kan „verlengd" worden.
VY/OOMERA is de naam van dit
W proefterrein voor geleide projec
tielen, waarop eerst testen werden uit
gevoerd niet raketten, en dat nu ook
voor atoomp'roeven in gebruik werd
genomen.
De correspondenten, die bij de laat
ste ontploffing aanwezig waren, heb
ben waarschijnlijk meer van dit ter
rein te zien gekregen dan allen, die
niet rechtstreeks bij deze proefnemin
gen betrokken waren want de uit
kijktoren, van waarop ze het wapen
zagen ontploffen, lag ongeveer 340
kilometer diep in dit troosteloze land.
zeshonderd veertig kilometer lang za
gen ze niets dan een barre voor-his
torische wildernis.
Vanuit de lucht bekeken zag ze er
nog akeliger uit een eindeloze rode
vlakte, met hier en daar het olijfgroen
van taaie boompjes of heesters. En
dan weer, als littekens op het troos
teloze aangezicht van dit landschap,
vuilerig-witte zoutmoerassen, die er
alleen 's morgens mooi uitzien, wan
neer ze als bevroren meertjes in de
zon glinsteren. Of grote, lelijke klei-
vlakken, door de zon verdroogd en
gespleten. Een streek waarin hoog
stens twee schapen per vierkante ki
lometer in leven kunnen blijven. En
waar de mens zich slechts ten koste
van een ononderbroken strijd zou
kunnen handhaven ,als in een stad die
voortdurend werd belegerd.
TWEE NEDERZETTINGEN
Een dergelijke onderneming kon al
leen maar mensen aantrekken, die
naar een reusachtige goudader.... of
naar een geweldige atoom-explosie
hunkerden. Want op de plaats die voor
de proefnemingen werd uitgekozen,
kan de temperatuur overdag tot 44
graden stijgen en 's nachts onder het
nulpunt dalen. De wind doet een rood
achtig stof opwarrelen dat overal bin
nendringt en de bodem, die er, van
uit een vliegtuig bekeken, zo kaal uit
zag, is letterlijk met hindernissen be
zaaid: stenen, drijfzand en onuitroei
baar struikgewas.
Elke vrachtwagen, die zich vanuit
Woomera naar het proefcentrum be
gaf. moest als het ware voor een ex
peditie uitgerust worden, want de
streek leek inderdaad geschikter voor
ontdekkingsreizigers dan voor geleer
den. Maar deze moesten zich erbij
neerleggen, omdat ze voor hun expe
rimenten zulk uitgestrekt gebied nodig
hadden. De convooien voerden tenten
mee, en tweemaal zoveel water als
ze in werkelijkheid nodig hadden
evenals dubbele voedsel- en benzine
voorraden. Steeds stonden vliegtuigen
startklaar om hen, in geval ze door
drijfzand zouden meegevoerd worden
op te sporen en bij te staan.
En tenslotte moesten de drievierden
der benodigdheden waaronder ook
het atoom-tuig toch nog per vlieg
tuig aangebracht worden.
In de nabijheid van het kamp werd
een landingsterrein aangelegd, waar
op iedere dag één twaalftal vliegtui
gen uit Woomêra neerstreken.
HET KAMPLEVEN
TN DEZE streek hebben ingenieurs
en geleerden twee hoofdnederzet
tingen opgericht. De eerste is Woo
mera zelf een verlaten en verlo
ren voorpost. Water moet op 200 ki
lometer verder gepompt worden en
dwars door de zengende woestijn aan
gebracht worden. Een plek, die eigen
lijk geen reden van bestaan heeft
tenzij dan dat men er projectielen kan
afvuren in Noord-Westelijke richting
zonder dat iemand er ooit zou door
geraakt worden al moesten ze 4.800
kilometer ver vliegen.
De naam is afgeleid van een woord
waarmee de inboorlingen de staven
aanduiden die ze aan hun speren be
vestigen, om ze op die manier verder
te kunnen werpen. In de loop der
vijf of zes laatste jaren heeft de ne
derzetting zich tot een klein stadje
met circa 2.000 inwoners, ontwikkeld.
Met de eigenlijke atoomproefnemin
gen heeft Woomera niet zoveel te ma
ken; slechts het voorbereidend werk
wordt daar verricht. Voor de proe
ven zelf werd een andere post opge
richt, die nog dieper in de woestijn
en nog meer buiten het bereik van
eventuele spionnen is gelegen.
Omstreeks einde 1952 besloot men
over te gaan tot deze proefnemingen
die eveneens twee belangrijke ont
ploffingen zouden omvatten. In tegen
stelling met de ontploffing van Mon
te Bello, die in een lagune had plaats
gegrepen, zou thans op het vasteland
geëxperimenteerd worden. De keuze
viel op het gebied van Woomera en
zodra de Australische regering, onge
veer negen maanden geleden, haar
toestemming had verleend, togen de
geleerden aan he tv/erk.
II Vunt Uw maag eenmaal -
.t volledig lust geven. Daarom
III maagklachten. zo haidnekkig.
n,nK eens hel nieuwe maag-
ProbeermrARPAN en U vergeel
1 spoedig, dal U een maag hebt
TI ET KAMP werd door Australische
soldaten opgericht. Ze werkten
soms 70 uren per week en leefden in
die tijd onder voorwaarden, die, zelfs
door officiële woordvoerders, als
„zeer primitief" werden bestempeld.
Bij mijn weten werden slechts perso
nen die op een of andere manier bij
de proefnemingen betrokken waren,
tot het kamp toegelaten. De corres
pondenten hebben het, zoals ik, van
uit de lucht kunnen bekijken. Het be
staat uit een groep Nissen-barakken
en groene tenten, die in perfecte orde
opgesteld staan; verder, dichter bij
de toren waarin het atoomwapen zich
bevindt, ligt een kleiner kamp. Tussen
die twee kampen loopt een eigenaar
dig uitziend wegen-net, dat waar
schijnlijk de plaatsen verbindt, waar
de instrumenten opgesteld staan die
de uitwerking der ontploffing moeten
registreren. Deze instrumenten werden
uit Woomera of van verder nog
met dezelfde ongehoorde moeilijkhe
den ter plaatse gebracht
Van het kampleven kunnen we ons
idee vormen aan de hand van de bro
chure, die aan de nieuwe leden van
het personeel bij hun intrede werd
uitgereikt. Ze begint als volgt: ,.Er
zijn heel wat plaatsen in Australië,
waar men, na een reis van 19.200 kilo
meter, liever zou landen." (De meeste
geleerden die hier werkten kwamen
uit Groot-Brittannië!)
„Maar we heten U hartelijk welkom
te Emu Claypan". Dit is de naam die
Sir William Penney, die de streek zeer
goed kent, aan deze plaats heeft ge
geven. Dan volgen raadgevingen en
waarschuwingen: geen water verspil
len, niet per sé de kortste weg nemen
in de woestijn en wat betekenisvol
is, maar toch niemand zal verwonde
ren: de brochure verklaart verder
„dat de gemoederen nogal snel ver
hit raken, maar dat daar een weinig
nadenken talloze minder aangename
incidenten kunnen vermeden worden."
HET LANDSCHAP
van de ontploffing, zullen de meesten
die zich daar bevonden toch dezelfde
indruk gehad hebben: dat het hele
spektakel tenslotte niets gewijzigd had
aan het uitzicht der woestijn. Het
landschap was nog juist hetzelfde:
een eindeloze, verlaten, vóór-histori
sche vlakte.
In deze streek, waar droogte en
wind reeds honderdduizenden jaren
zegevierend slag leveren, kan zelfs een
atoom-ontploffing de indruk van
troosteloze verlatenheid, die ervan uit
gaat, nog moeilik vergroten.
De woestijn draagt er het hare toe
bij om het leven van de kampbewo
ners nog moeilijker en harder te ma
ken. De mannen van Emu leven en
arbeiden er als soldaten tijdens een
campagne. Maar te Woomera, dat on
geveer 640 kilometer dichter bij dé
beschaving ligt, gaat het er anders
toe. Daar werd de woestijn bijna vol
ledig uitgesloten al is het dan maar
op een kleine oppervlakte. En in te
genstelling met die van Emu, leiden
de bewoners er het leventje van sol
daten in een garnizoen-stadje.
In dit centrum houdt men zich voor
namelijk met twee soorten proefne
mingen bezig. De eerste soort bestaat
uit géleide projectielen of „raketten".
Ze zien er uit als torpedo's, met een
scherpe neus. en zijn vaak 3 a 4
meter lang. Ze kunnen een snelheid
van 3.200 kilometer per uur bereiken
en kosten tot 10.000 Pond. Sommige
vliegen niet eens langer dan één mi
nuut! De tweede soort zijn de „Jindi-
viks" kleine reactie-vliegtuigen die
op een V-l gelijken en als mikpunt
dienen voor de raketten. Ze worden
van op afstand geleid door middel van
een mechanisme, dat niet groter is dan
een sigarenkistje en dat van ontel
bare drukknopjes en van een hef
boompje is voorzien.
Een der chefs verklaarde me zelfs,
dat men er nog in de loop van volgen
de Lente in zou slagen een Jindivik
in volle vlucht met een raket te tref
fen.
Niemand is hier van oordeel
evenmin als in het centrum voor
atoom-proefnemingen dat de expe
rimenten snel achter de rug zullen
zijn. Totnogtoe heeft Woomera reeds
30.000.000 Pond gekost; en bij de ver-
dedigings-inspanningen van het Ge
menebest speelt deze plaats een uiterst
belangrijke rol.
DUBBELE ONZICHTBARE WAL
17 N NOCH de installaties, noch de
stad (die enkele mijlen verder, op
een veilige afstand van het technisch
centrum ligt) geven de indruk, dat
het hier slechts om tijdelijke experi
menten gaat. Reeds meer dan 400 le
den van het personeel hebben vrouw
en kinderen overgebracht. Voor de
540 kinderen werd een school opge
richt; er is reeds een hospitaal, een
cricket-plein en de plannen voor een
zwembassin liggen klaar. Er zijn ook
al verscheidene winkels maar de
keuze is natuurlijk nog niet erg uit
gebreid.
Woomera wordt door een dubbele,
onzichtbare wal omringd. Uitgebreide
veiligheidsmaatregelen, waarbij alleen
aan zorgvuldig uitgekozen personen
toegang tot het kamp wordt verleend,
vormen de eerste verdedigingsgordel.
De hete, droge woestijn, die de stad
omgeeft, is de tweede. De inwoners
van de nieuwe woestijnstad zijn vrien
delijke, herbergzame mensen, die graag
over hun activiteiten en hun proble
men spreken in zoverre de veilig
heidsmaatregelen en de moeilijke
technische uiteenzettingen zulks na
tuurlijk veroorloven.
Voor zover ik weet vormen ze een
gelukkige gemeenschap, maar hoe
wel niet in dezelfde mate en hoe
wel het niet zo aanstonds in het oog
valt zijn ze, juist zoals de mannen
uit het kamp van Emu, de slachtof
fers van de hen omringende woestijn.
^NNA JACOBAPOLDER, op het uiterste puntje van Zeeland, mag ten
voorbeeld worden gesteld aan zeer vele andere plaatsen. Daar is een
stichting in het leven geroepen, waaraan alle groepen der bevolking
deelnemen en die niets minder van plan is dan een verenigingsgebouw
en een kleuterschool te stichten en te exploiteren. De behartiging van de
sociale en culturele belangen der bevolking is ook één van de doelstel
lingen. Er is een plan uitgewerkt, dat een ideale combinatie geeft van
dorpshuis, kleuterschool en wijkgebouw. Het wordt het sociale en cul
turele centrum van dit 600 inwoners tellende en tot de gemeente Sint
Philipsland behorende dorpje.
P)E Engelse minister voor de Voed-
selvoorziening, heeft meegedeeld,
dat met ingang van 21 Februari het
Engelse boterrantsoen met 28 gram
per persoon en per week verhoogd zal
worden tot 112 gram. Het kaasrant
soen zal op drie ounces per week blij
ven staan, maar de Engelsen zullen
na deze datum meer kaas buiten de
rantsoenering om kunnen kopen. Op
dezelfde dag zullen boter en kaas ech
ter duurder worden. Op 8 Mei zal de
rantsoenering van boter en kaas ge
heel verdwijnen.
r\e bevolking is enthousiast. Dit
blijkt zonneklaar uit het feit, dat
95 der gezinshoofden zich als
contribuant der Stichting heeft aan
gemeld. Het plan is serieus opgezet
en uitgewerkt. De stichting van het
complex, dat midden in het dorp
komt te staan, is mogelijk door giften
uit binnen- en butenland
Als wijkgebouw, kleuterschool en
dorpshuis er eenmaal staan, zal een
langgekoesterde wens in vervulling
zijn gegaan. Dan zal de dokter niet
langer gebruik behoeven te maken
van het kleine kamertje in een arbei
derswoning, waar ook de kapper één
keer per week zijn klanten komt hel
pen. Dan zal er ook voor het consul
zijn. Het verenigingsleven behoeft niet
zijn. Het verenigngsleven behoeft niet
meer te kwijnen door gebrek aan ge-
Schikte vergaderruimte.
BUITENLANDSE HULP
^tS-CACHETS
J srnnn.klnos. rT
door
J. P. MAROUAND
12)
China's macht te begrijpen,
moet men eerst het aangeboren ïn-
st'nt van dit volk begrijpen, dienende
heersen. Door deze eigenschap al
leen zijn tronen gevallen, niet eens.
maar meermalen. Op duizend subtiele
manieren slooft de Chinese bediende
zich uit. om zich voor zijn meester on
misbaar te maken, zoekt zijn zwak
heden en moedigt die aan. tot 't ka
rakter en hij onmisbaar wordt. Een
overzicht van het leven in de Verbo
den stad tijdens het laatste Keizerrijk
laat ons duidelijk zien. hoe de Mand-
sjoe Meesters verdronken in deze golf
van dienstbaarheid. Alls de barbaar..."
Bij het woord ..barbaar" hield hij
op, omdat er iemand achter hem
stond.
Wat is er. Liang?" vroeg hij, maar
toen hij omkeek zag hij dat het Liang
niet was. Als een vlees geworden ge
dachte stond Philip Lioe in zijn witte
pak en met zijn Panama achter hem.
JK WEET NIET, dat de geleerden over
de ontploffing denken en ik
weet evenmin welke emoties de man
bezield hebben, die, als laatste, de to
ren heeft verlaten waarin het atoom
wapen was opgesteld,, en de veilig
heids-regelaar meevoerde die naar de
controlekamer moest gebracht wor
den vóór de ontploffing kon verwekt
worden. Maar na de eerste verbazing,
die door het zicht van de vuurbol werd
verwekt, na de eigenaardige gewaar
wording bij het zien van van de dikke
rookzuil en het oorverdovend lawaai
HET EILAND SCHOUWEN-DUIVELAND herdenkt
de watersnoodramp. De herinnering welt op aan
de Eerste Februari, toen vierenvijftig bressen wer
den geslagen in de dijken, het water bezit nam van
de vruchtbare polders, mensen en vee werden over
donderd door de natuurkrachten, huizen en schuren
neersloegen, een chaos ontstond, die een volk voor
haast onoverkomelijke problemen stelde.
In de eerste, sombere dagen van de Sint Ignatius-
vloed vertelden de mensen tegen elkaar, dat Schou
wen-Duiveland niet meer zou herrijzen. Het land
was verloren, want duizenden en nog eens duizenden
hectaren grond waren overspoeld, zouden slechts met
de inspanning van uiterste krachten aan het ziedende
water kunnen worden ontworsteld en dit alles zou
zoveel geld vergen ,dat de akkers nooit meer ren
dabel zouden zijn.
Een jaar geleden stond er een vraagteken achter
Schouwen-Duiveland. Het werd uitgewist, omdat het
buitenland giften stuurde, die de verbeeldingskracht
ver overtroffen.
De Rijkswaterstaat bracht het zwaarse geschut in
stelling. In een gelijkmatig, maar angstwekkend tem
po werden de stroomgaten een voor een afgesneden.
Een bladzijde geschiedenis werd geschreven door de
zesduizend arbeiders, die hielpen bij de dichtingen
van Oosterland, Sirjansland. Schelphoek, die de ope
ratie ..Levensstrijd" voltooiden en meewerkten aan de
beroemde sluiting bij Ouwerkerk, op de 6e Novem
ber, toen de vlaggen voor het eerst op het eiland
wapperden en er vreugde heerste over de redding
van het eiland, dat aan de rand van de afgrond had
gestaan.
De herinnering aan de rampdag welt op. Zij wordt,
ondanks de machtige prestaties van Rijkswaterstaat,
ondanks de arbeid van de duizenden werkers, niet
minder scherp, want in deze dagen trekt het leed,
op die eerste morgen veroorzaakt, weer voorbij aan
de ogen van de duizenden, die een vader of moeder,
een broer of zuster, een verloofde of vriend verloren.
Het leed komt allen voor de geest, die iets hebben
gezien van het heroïsche gevecht.
U)E BELANGRIJKSTE STRIJD, het dichten van de
dijken, is door de Rijkswaterstaat gestreden. Met
een zucht van verlichting begroette het volk deze
overwinning. De polders werden leeg gemalen, de
diensten van landbouwherstel, de grondmaatschap-
pijen, herverkavelingscommissies en wederopbouw-
centra vestigden zich op het eiland.
Werd niet vergeten, dat het gevecht om de terug
winning van het eiland pas nu werd begonnen? Werd
de aandacht, juist omdat Schouwen-Duiveland droog
was en er dus weer geleegd kon worden en gewerkt,
niet afgeleid?
Het is misschien een beetje overdreven deze vra
gen zo scherp te stellen, maar niet overdreven is het
te zeggen, dat Schouwen vol zit met problemen, dat
er nog jaren moet worden gearbeid, voordat alles wat
scheef werd, is recht getrokken. Niet overdreven is
te zeggen, dat er opnieuw bijzondere en uitermate
krachtige inspanningen moeten worden verricht om
Schouwen-Duiveland te redden.
Het eiland is nog niet gered, nog lang niet. De klei
ne dorpjes kunnen onmogelijk worden bewoond. In
Nieuwerkerk leven nog maar 54 gezinnen. Zij huizen
in krotten, in een samenraapsel van stenen. De ..mu
ren" druipen van het vocht. De „vertrekken" zijn
niet warm te stoken in de koude winterdagen, met
geen mogelijkheid.
De mensen klagen niet over geldelijke regelingen
en zij zeggen alleen maar, dat het ellendig wonen is.
Zij protesteren niet. want zij weten, dat zij daar niets
mee bereiken. Zij willen hun stem niet laten horen,
want iedereen heeft zich ingespannen voor hun be
houd. Zij mopperen niet, maar zij leven in ondrage
lijke omstandigheden. In naakte en verwoeste pol
ders, waardoor nu een scherpe Oostelijke wind snijdt.
Temidden van puinhopen en nog eens puinhopen.
De boeren zien neer op hun akkers, die feitelijk
geen akkers meer zijn, want lagen zand zijn er op-
gespoeld en opgewaaid.
Schouwen-Duiveland heeft op dit ogenblik alles
weg van een dorre Afrikaanse woestijn.
Het eiland is nog niet gered!
CCHOUWEN-DUIVELAND zal herrijzen!
Het moge waar zijn, dat de aandacht voor het
eiland iets verslapt en dat de mening opgang maakt,
dat alleen het dichten van de dijken belangrijk was,
de werkers zullen niet aarzelen Schouwen-Duiveland
zijn aanzien terug te geven.
De grondmaatschappijen en de her—irkavelings-
commissies, de dienst landbouwherstel en zoveel an
dere diensten, zullen zich na de vorstperiode met
voile aandacht op het werk werpen. De stichting
„Nieuw Schouwen-Duiveland" houdt een boomplant-
dag en de onderhandelingen om opnieuw een lucht
lijn te krijgen van Haamstede op Rotterdam worden
voortgezet. De R.T.M. blijft de stilstaande klok in ere
houden en zal het verwenste trammetje opnieuw in
de circulatie brengen.
Het deert allemaal niet, als de akkers hun kleilaag
maar terug krijgen, de boeren hun schuren, de ar
beiders hun huisjes.
Zó is het op Schouwen-Duiveland, een jaar na de
ramp. De dagen van herdenking zijn aangebroken.
Maar we moeten ook aandacht schenken aan wat nog
moet gebeuren.
NJatuurlijk zijn de plannen niet zo-
maar uit de luchc komen vallen
Anna Jacobapolder werd od 1 Febru
ari van vorig jaar voor de tweede
maal getroffen. Of eigenlijk voor de
derde maal. Want in 1943 braken de
Duitsers er 36 huizen en 3 boerderijen
af. Zij moesten een vrij schootvseld
hebben voor Bruinisse!
Al vlug werd nagegaan of ook Anna
Jacobapolder in aanmerking liwam
voor door het buitenland beschikbaar
gestelde gelden. Voor het wijkgebouw
leverde dit vrij spoedig succes op. Uit
Zwitserland werd een bedrag van
f 10.000.toegezegd. Een steen in de
gevel zal de herinnering aan deze
royale geste levendig houden. Er werd
ook een stichting opgericht.
Uitgerekend werd, dat voor het ge
hele complex rond f 55.000,nodig
was. Er zijn nu onderhandeiinen
gaande over de vraag, of o.m. uit het
door het Nationaal Rampenfonds be
schikbaar gestelde bedrag van rond 1
millioen voor sociaal en cultureel werk
in de rampgebieden een deel verkre
gen kan worden. De kansen liggen
gunstig, niet in het minst, doordat de
Stichting zelf met een zeer reëele ex
ploitatiebegroting te voorschijn is ge
komen. Eind Februari zal bekend zijn.
of en zo ja hoeveel gegeven zal worderi
Dan zal de bouw direct beginnen. En
als alles meeloopt kan de kleuterschool
in September starten.
VOLLE MEDEWERKING.
f)RIE IN één: kleuterschool,
wijkgebouw en dorpshuis.
In Anna Jacobapolder heeft
men de ideale oplossing geko
zen. Voor architect L. Beije uit
Veere was het een allerminst
gemakkelijke opgave, maar hij
heeft een plan gemaakt, dat er
bést uitziet. Het is een éénver-
diepinggebouw met voor elk der
delen een brede toegangsdeur.
Er wordt naar gestreefd een
centrale oliestookinstallatie aan
te brengen.
Liet gemeentebestuur geeft zijn volle
medewerking. In principe is toege
zegd, dat de gemeente het bij een
juiste exploitatie nog overblijvende
tekort voor haar rekening zal nemen.
Onderzocht wordt de mogelijkheid van
het bouwen van enkele badcellen.
Zoals gezegd: het dorpshuis zal een
belangrijke rol in de samenleving van
Anna Jacobapolder kunnen gaan spe
len.
Al kan men gelukkig in Anna Jaco
bapolder niet spreken van een bran
dend jeugdprobleem, toch is het ge
wénst de jongelui aan het eigen dorp
te binden en hun een gepaste ontspan
ning te bieden.
Straks zullen de mannen en jongens
van Anna Jacobapolder aan de slag
gaan om het terrein, waarop het com
plex met een inhoud van 900 M3 ver
rijst, bouwrijp te maken. De vrouwen
gaan een bazar organiseren voor de
inrichting van de keuken. Zij zorgen
ook voor de vitrage en dat soort zaken.
De animo is groot. En door de ac
tieve medewerking van ieder zal een
geheel ontstaan, dat in de ware zin
des woords een bezit van de dorps
gemeenschap is!
Op 10 Juli a.s.
TN het kader van de herdenking van
1 Middelburgs herbouw en herstel
heeft de Kon. Ver. „Uit het Volk -
Voor het Volk" het plan opgevat op
Zaterdag 10 Juli a.s. een grote sprook
jesoptocht te organiseren. Er heeft
zich reeds een damescomité gevormd,
dat adviezen en richtlijnen zal geven
en de optocht in samenwerking met
het bestuur zal voorbereiden.
Circulaires zijn gezonden aan alle
buurtverenigingen, aan de sportvere
nigingen. aan de padvindersgroepen,
aan „Kinderzorg" en ook aan alle
scholen. De laatste sprookjesoptocht
in de Zeeuwse hoofdstad werd in 1930
gehouden en toen deden 1000 school
kinderen mee. Er wordt nu een zeker
niet minder groot succes verwacht.
Het is de bedoeling, dat de optocht
tweemaal, 's middags en 's avonds
door de straten zal trekken. „Uit het
Volk - Voor het Volk" stelt fraaie
prijzen beschikbaar en wil de dag op
feestelijke wijze besluiten. Waar
schijnlijk zullen de verschillende
Zeeuwse tamboers- en pijpercorpsen
des avonds op de Markt een taptoe
geven.
HEBBEN WIJ HEN
VERGETEN (II)
Ondergetekende betuigt hiermede zijn
instemming met het ingezonden schrij
ven: „Hebben wij hen vergeten".
Hij heeft ook zo'n zorgenkind in zijn
gezin, n.l. een meisje van 27 jaar. On
dergetekende heeft ook dezelfde klacht
als de vorige schrijver, n.l. er wordt in
zulke gevallen te weinig hulp geboden.
In geen enkele sociale wet wordt aan
deze kinderen enige aandacht besteed.
Wel moet echter premie enz. tot het
volle bedrag worden voldaan. De enige,
die nog tegemoet komt in dergelijke ge
vallen, is de heer inspecteur der Belas
tingen bij de heffing van loon- en in
komstenbelasting. Tot heden is het ech
ter te weinig. Daarom nog eens een drin
gend verzoek om meer belangstelling
om te voorkomen, dat die kinderen blij
vend door ons worden vergeten.
Breda. C. B.
DINSDAG 2 FEBRUARI 1954
HILVERSUM I. 402 METER. AVRO:
7.00 Nws.; 7.10 Gram.; VPRO: 7.50 Dag
opening; AVRO: 8.00 Nws.: 8.15 Gram.;
9.00 Morgenwijding; 9.15 Geestelijke lie
deren; 9.25 De groenteman; 9.30 Waterst.;
9.35 Gram.; 10.50 V. d. kleuters; 11.00 V.
d. zieken; 11.30 Sopr. en piano; 12.00
Hammondork.; 12.30 Land- en tuinb.
meded.; 12.33 V. h. platteland; 12.40 Pia
noduo: 13.00 Nws.: 13.15 Meded. en gram.
13.30 Dansmuz.; 14.00 „Wij ontdekken
Amerika", cans, met muz.; 14.30 Gram.;
14.40 Schoolradio; 15.00 Gram 15.15 V.
d. vrouw; 15.45 Gram.; 16.30 V. d. jeugd;
17.30 Lichte muz.; 17.45 Rep. of gram.:
17.50 Mil. caus.; 18.00 Nws.; 18.15 Piano
spel; 18.25 Paris vous parle; 18.30 R.V.U.:
..Beroemde figuren uit de wereldlitera
tuur'- door Dr A. Saalborn: „Ahasverus,
de wandelende Jood"; 19 00 V. d. kind.-
19.05 Fanfare-ork.; 19.30 Omr. ork. en
vertelster; 20.00 Nws.; 20,05 Gevar. progr.;
21.35 Lichte muz.; 21.55 Meded.; 22.00
Comm. uit Berlijn; 22.05 Amus. muz.;
22.45 Buiten 1. 23.00 Nws.; 23.15 New York
calling; 23.20-24.00 Amus. muz.
HILVERSUM II. 298 METER. KRO:
7.00 Nws.; 7.10 Gram.; 7.15 Gym.; 7.30
Gram.; 7.45 Morgengebed en lit. kal.; 8.00
Nws.; 8.20 Lichtprocessie en Hoogmis; 9.45
Gram.; 10.00 V. d. kleu'ers; 10.15 Gram.:
10.35 Idem; 11.00 V. d. vrouw; 11.30
Schoolradio; 11.50 Gram.: 12.00 Angelus;
12.03 Lunchconc.; (12.30-12.33 Land- en
tuinb. meded.); 12.55 Zonnewijzer; 13.00
Nws. en Katholiek nws.: 13.20 Amus. muz.
14.00 Gevar. progr.; 14.50 Gram.; 15.00
Blarskwint.; 15.30 „Ben je zestig?"; 16.00
V. d. zieken; 16.30 Ziekc&lof; 17.00 V. d.
jeugd; 17.15 Felicitaties v. d. jeugd; 17.45
Regeringsuitz.j. v. d. Walle: „De Ne
derlandse Antillen in klanken": 18.00
Dansmuz.; 18.20 Sportpraatje; 18.30 V. d.
jeugd; 18.52 Ren.; 19.00 Nws.; 19.10 Koor
zang; 19.15 „Uit het Boek der Boeken";
19.30 Gram.- 20.25 De gewone man; 20.30
Pianotrio; 21.15 „Ken een haan een ei
liggen"; 21.30 Bariton en piano; 22.00
Voordr.; 22.25 Kamerork.; 22.45 Avond
gebed en lit. kal.- 23.00 Nws.; 23.15 Rotter
dams Philh. ork. en solist; 23.45-2-VOO
Gram.
BRUSSEL, 324 ETER. 11.45 Gram.;
12 30 Weerber.; 12.34 Gram.; 13.00 Nws.;
13.15 Gram.; 14.00 Schoolradio; 15.00 V. d.
jeugd; 15.30 Kamerkoor; 16.00 Gram.; 17.00
Nws 17.10 Gram.; 17.15 V. d. kleuters;
17.30 Gram.; 17.50 Boekbespr.; 18.00 V. d.
jeugd; 18.30 V. d. sold.; 19.00 Nws.; 19.40
Gram.; 19.50 Caus.; 20.00 Verz. progr.;
20.15 V. d. vrouw; 21.00 Operamuz.; 22.00
Nws.; 22.15 Pianorecital; 22.45 Gram.;
22.55-23.00 Nws.
BRUSSEL. 484 METER. 12.00 Omr.
ork.; 12.45 Gram.; 13.00 Nws.; 13.20 Gevar.
muz.; 14.45 en 15.00 Gram.; 16.05 Lichte
muz.; 17.00 Nws.: 17.15 Verz. progr.; 18.30
Omr. koren 18.45 en 19.15 Gram.: 19.30
Nws.; 20.00 Gram.; 22.00 Nws.; 22.15 Omr.
ork., koren en sol.; 22.55 Nws.
„Pardon. Ik wilde u niet aan het
schrikken maken. Ik zei uw bediende,
dat ik de weg wist. Ik hoop. dat u het
niet er vindt".
Rodney Jones stond op.
„Ik ben niet geschrokken, maar je
lijkt wel te zweven", antwoordde hij.
Hij sprak de waarheid niet. Hij was
erger geschrokken dan men zou ver
moeden. maar hij wilde het niet laten
blijken. Hij trachtte integendeel zijn
gedachten ie verzamelen. Hij wist, dat
Philip Lioe niet gekomen zou zijn,
als hij er geen bepaalde reden voor
had.
„Ga zitten", nodigde hij uit. „Wil
je iets drinken?"
Philip Lioe schudde lachend het
hoofd.
„Ik drink nooit. Stoor ik u? Dat
spijt me. U kunt zeker wel raden
waarom ik hier kom?"
Dat was niet moeilijk te raden, maar
Rodney Jones ergerde zich, want liet
kwam hem voor, of Philip Lioes iet
wat uitpuilende ogen zijn gedachten
poogden te lezen.
..Helemala niet. Je komst is een
onverwachte afleiding. Elk voorwend
sel om met werken op te houden is
immers altijd welkom".
..Ha. ha!" zei Philip Lioe. „Ja
natuurlijk..."
Rodney wachtte tot hij verder zou
gaan. Philip keek de kamer rond. Zijn
blik bleef rustten op het snijwerk van
een hoektafeltje en keerde tot Rod
ney terug. Hij scheen niet te weten
hoe hij beginnen moest en Rodney
meende, in een plotselinge ingeving,
te weten wat er achter dat ivoorkleu
rige gelaat omging. Ondanks het ver
schil in ras had Philip Lioe behoefte
aan vriendschap. Het kwam Jones
\oor of Lioe hem de hand toestak en
zijn ogen smeekten, begrijp me toch
alsjeblieft. Daarop trachtte hij door
huiselijke termen de scheidsmuur te
overbruggen. „Hoor eens", zei hij, „ik
kom u een tip geven". Het woord tip
klonk zonderling op zijn lippen.
„Een wat?" Vroeg Dodney Jones. Hij
had bijna gelachen, maar beheerste
zich nog bijtijds.
„Een tip is dat niet een term van
jullie krantenmensen? Ik heb gister
avond iets gehoord, dat u. dunkt mij.
wel zal interesseren en ik geef de tip
door. Dat is toch het goede woord?
Er gebeuren grote dingen in Nanking.
Er zijn algemene troepenbewegingen
in het Zuiden. U zult evengoed als ik
weten wat dat betekent. Als ik u was.
zou ik erheen gaan om eens met Ge
neraal Ma te praten".
Rodney Jones boog zich gespannen
voorover. Hij had al lang een idee ge
had, dat in het Zuiden troepenbewe
gingen te wachten waren; als dat het
geval was, boden zich talloze moge
lijkheden, die zelfs tot een burgeroor
log konden voeren. Hij vergat de Ne-
walls en al de rest in zijn belangstel
ling.
„Hoe komt u aan dat nieuws?"
Philip Lioe verklaarde vertrouwe
lijk: „Van een vriend in Nanking. Het
is nog niet publiek. Nanking is op net
ogenblik de plaats, v,aar je zijn moet.
Als a Generaal Masprak..."
„Niemand xrijgt Ma te spreken.
Dat heoben wij elk op onze beurt
al tienmaal geprobeerd. Dacht je. dat
ik hier zou zitten als ik Ma te spre-
kPr kon krijgen? Dacht je dat ik niet
heel goed wist dat we niet allemaal
weten dat er ach'ei de schiemen iets
voorvalt! Ergens het land in. is Ce
een of andere generaals oezig. Nee.
ik zou hier met zitten, ais er een katis
was om Ma te ontmoeten."
Philip Lioe liet zijn stem dalen,
doch ook zijn gefluister verried een
zekere gretigheid, die Jones ineens
wantrouwig maaktke. „Wilt u werke
lijk generaal Ma ontmoeten?"
..Reken maar!" antwoordde Jones.
Er was ergens nieuws. Hil voelde het
en voor nieuwtjes was hii juist hier
„Ik zou iedereen daar willen ontmoe
ten die mij wat kon vertellen".
Philip Lioe liet zich achterover in
zijn stoel vallen.
„Als u vanmiddag de trein naar
Nanking neemt, dan heb ik vrienden,
die ervoor zullen zorgen, dat u de ge-1
neraal te spreken krijgt. Hij zal u een
exclusief interview toestaan, dat be
loof ik u, als u vanmiddag nog naar
Nanking gaat".
Jones' gedachten werkten die och-
tend vlugger dan gewoonlijk. Een plot
selinge inval deed zijn geestdrift be
koelen. Hij besefte, dat men niets voor
niets krijgt en dat hij op het punt
stond om Philip Lioe in de kaart te
spelen! Philip Lioe wenste zo vurig
dat hij naar Nanking zou gaan. dat
hij de drang ervan kon voelen. Philip
had zijn vreugde niet geheel kunnen
verbergen. Ineens wist Rodney Jones,
dat Philip hem uit Peking weg wilde
hebben.
„Dank je", zei Jones. „Dat is heel
vriendelijk van je, Lioe".
Hij koos zorgvuldig zijn woorden,
terwijl hij een sigaret nam. Er was
nog steeds een kaart, welke hij kon
uitspelen om te zien ol hij goed ge
raden had.
„Vreemd, hoe alles in paren komt.
niet? Ik had vanmorgen al van je ge
hoord. Mr. Newall was zoeven hier"
Hi.i sprak de woorden terloops uit!
met een wjlk sigarettenrook ertussen,
maar hij had genoeg gezien. De ge
laatsuitdrukking van de jonge Chinees
wijzigde zich niet, maar de handen
maakten een lichte beweging.
„O. dat wist ik niet. Was meneer
Newall hier?"
„En hij had het over jou", vervolg
de Rodney Jones effen. „Hij zei zeer
vleiende dingen over je. Hei zei. dat
jij in Ho Hsicn antiek porselein wist.
Hij is van plan. om met je daaiheen
te gaan en hij wilde mij mee hebben"
..Misschien heeft hij over me ge
sproken?" vroeg Rodney achteloos. „Hij
heeft je misschien gezegd, dat het aar
diger was als ik meeging".
Philip Lioe schudde glimlachend het
hoofd.
„Integendeel. Hij heeft er met geen
woord van gerept, oude jongen".
Beiden wisten, dat dit een leugen
was.
„Niet. dat ik er ernstig over gedacht
heb om mee te gaan", vervolgde Rod
ney Jones. Philip Lioe's vingers tril
den ten tweedemale. „Ik waardeer je
komst hier nog zoveel te meer. omdat
ik niet het minste plan had om mee
te gaan".
De woorden klonken heel vriende
lijk. maar elk hunner voelde de ver
borgen betekenis.
„Natuurlijk", vond Philip Lioe:
„voor u zou het de moeite niet lo
nen en u hebt geen tijd..."
„Natuurlijk niet. Ik hoop. dat je
van de betekenis der onderneming
doordrongen bent. Is de weg naar Ho
Hsicn veilig?"
Philip Lioe lachte vrolijk.
„Laat ons opiecht zijn. heel begrij
pelijk. bezorgd, maar u kunt werke-
ke,ijk gerust zijn. Het is een gemak
kelijke en aangename reis en u moet
er niet langer over tobben. De gene
raal die in Ho Hstcn het oevel voert,
is een krachtige persoonlijkheid. Hij
zal ei voor zorgen, dat alles veilig is"
Rodney stal: een nieuwe sigaret op.
Hij combineerde in gedachten allerlei
dingen, die hem ter ore waren geno
men tot een bepaald geheel. „Gene
raal Woe? Is dat degene, die dat por-
celein ontdekt heeft?"
Philip Lioe lachte onschuldig.
„Hij heeft het heel toevallig gevon
den".
„Is hij een kenner van poscelein?"
Philip Lioe glimlachte weer. „Mis
schien niet. Maar de vorige eigenaar
is liet., of liever gezegd, was het".
Rodney staarde een poosje zwijgend
naar zijn sigaret, terwijl zijn gedach
ten vaster vorm aannamen.
(wordt vervolgd)
