I Monseigneur J. Herrijgers vertelt van zijn belevenissen in China DOKTER SIMON, DIEF OF SLACHTOFFER Opvolger van Jan Metten Lippen was een koen en gevierd ridder Dansavond Dansschool JANVIER Jonggezel- handzetters L w De Kerk leeft in liet hart van 't volk IN HET RIETBEDRIJF HEERST HOOGCONJUNCTUUR Medische „Revolutie in Tilburg te Hulst o DB Firma De Moor-Vlaeminck DEMONSTRATIES DAGBLAD DE STEM VAN WOENSDAG 13 JANUARI 1954 Missiebisschop keerde in Sprundel terug Martelaren Boekenplank Parijs spreekt over een beroemd chirurg Zwerftocht door Bergens verleden Gemeen spelletje Belgen zijn goede afnemers CIJFERS DURE BRUILOFT OP REKENING VAN DE STAD EN VEEL GEBROKEN BORDEN Groten kwamen naar de Scheldestad DR IR W. J. H. HARMSEN OVERLEDEN UIT VOORRAAD LEVERBAAR VOLLEDIGE DIENSTBODE Uaah fvyeteuis sesre De Avonturen van Suske en Wiske DE KNOKKERSBURCHT (Van onze speciale verslaggever jyjONSEIGNEUR J HERRIJGERS, Lazarist, de laatste in vrijheid levende Nederlandse missionaris in China, keerde Maandagnacht op de pastorie van zijn geboortedorp Sprundel terug met het verlangen, dat de ochtend spoe dig zou aanbreken om zijn ouders en familieleden te begroeten en na enige tjjd van rust terug te keren naar de missie van Formosa. Monseigneur, het apostolische hoofd van de 16 parochiekerken en 40.000 katholieken van het bisdom, verspreid over een oppervlakte zo groot als Nederland, stapte zijn ouderlijk huis binnen met een pak vol verhalen voor zijn oude moeder (82) en zijn blinde vader (83). Verhalen over moord en doodslag, onrust en mis handeling, vervolging en actie tegen Rome. Hij bracht echter ook verhalen mee van het dappere Chinese volk, over donderd door de dolle communistische frasen van Mao's volgelingen, maar standvastig in de belijdenis van hun geloof. Als een heldere ster aan de donkere en godloze hemel, stond en staat een katholieke gemeenschap aan het Chinese firmament getekend, blinkend en lichtend, tot aanmoeding van in- en uitheemse priesters, die.... Dat is het verhaal van Monseigneur Herrijgers! ]"*)E VROME PRIESTER, de handen samengevouwen als bij gebed, ver tellend, dat hij in 1939 voor de twee de maal naar China trok, kon met glinsterende ogen zeggen, dat de ka tholieken hem nooit hadden los ge laten. Zij werden er om „gepest" en soms gefolterd, zij werden beledigd en vertrapt, beschimpt en besmeurd, maar nooit vertelden zij een woord kwaad van hun geestelijke leidsman. Geen woord kwaad, maar wel een woord van glorie, zoals de gevangen genomen catechist van monseigneur, die na een urenlang verhoor uitriep tot zijn „rechters", dat hij geen kwaad wilde spreken van de pastoor, „want hij was een held en een marte laar". Monseigneur illustreerde de beschei denheid, die hij had bedoeld in deze woorden te ieggen. Zij zijn bestemd om de lof te zingen over zijn catechist en over het hoofd van deze jongen heen over de christenen, die monseig neur als gevangene en banneling moest verlaten. LEVENSSCHETS. stemd voor alle priesters en gelovigen de dwaling van het communisme en de reformatie. Ik bestreed dit met scherp omlijnde woorden, nodig om de gelovigen nieuwe moed en frisse kracht te verschaffen. Het stadsbe stuur vroeg de brief te mogen lezen. Ik had echter een exemplaar gestuurd naar het provinciaal bestuur. Het ge volg was een gevankelijk wegvoeren na enige tijd op mijn eigen pastorie gevangen te hebben gezeten. Ik wist, dat dit het einde was van mijn werk in deze provincie. Ik antwoordde ne gatief op alle vragen, die door de rechters werden voorgelegd. Ik had geen ondermijnende buitenlandse ac tiviteiten bedreven en ik wilde Mao niet van zijn voetstuk stoten. Ik wilde alleen maar vrijheid van godsdienst en v r ij h e i d om deze te preken en uiteen te zetten. Ik moest genoemen nemen met een reis naar Tientsin. Ik kreeg er een hotelkamer en de deur werd bewaakt door drie politie-agenten, die me af leverden op het schip, waarmee ik naar Formosa, vandaar naar Hong kong en later naar Nederland vertrok. Ik had in China willen blijven, maar ik hoorde niets van Nederland de laatste tijd. Ik dacht: „Zou ik mijn moeder nog wel zien?" Ik wist, dat zij ziek was geweest. Ik durfde niet di rect naar huis te gaan, maar ik belde eerst op de pastorie aan. Ik was vijftien jaar weg. Ik reisde in een vliegtuig naar huis via Ham burg en ik overdacht in dat toestel mijn missionarisleven. Hoe had ik dat kunnen volhouden? ALLEEN OMDAT MIJN MOEDER MIJ ENKELE JAREN GELEDEN SCHREEF, DAT IK MOEST DOEN, WAT DE PAUS VAN ME WILDE. Monseigneur Herrijgers beëindigde zijn verhaal. Zijn oude moeder knikte en zij zei: „Ja, Jan, dat m o e s t je jongen!" (Van onze correspondent). TIEN BILJETTEN VAN DUIZEND FRANKEN hebben Marianne weer op haar kop gezet. Men spreekt nog slechts over de militaire chirurg Gilbert Simon en zoals men enige weken geleden vroeg: wordt hij of die ander president, zo vraagt men zich nu af: heeft hij of die ander het gedaan. Het is dan ook een vreemd verhaal. En juist, omdat de persoonlijkheid van de'veroordeelde zo'n merkwaardige, zo'n markante is, deed deze onverkwikkelijke zaak zoveel stof opwaaien. Toch ge beuren dergelijke diefstallen iedere dag van de week.... P*EN ONTROERENDE, maar schitte rende levensschets legde de pries ter voor. Hoe hij welgemoed naar Chi na ging, in het laatste jaar vóór de tweede wereldoorlog en spoedig in 'n Japans concentratiekamp terecht kwam. „Het was er mild en slechts één van de zes en twintig gevangen priesters stierf in het kamp en dit aan een gewone ziekte, die hem nor maal niet zou hebben gered." Langzaam naderde de bevrijding. De Amerikanen kwamen en 't leven herstelde zich. De invloed van Tsjang Kai Sjek werd geringer en snel groei de het regime van Mao, de „bevrij der" van het moderne China. De troe pen marcheerden het bisdom binnen en op de 12e December 1948 werd Thang Sjanh, de mijnstad, waarin ik als apostolisch-administrator leefde, bezet. De ellende begon. De vrijheid van godsdienst decreteerden de stads bestuurders, maar weldra organiseer den zij meetings en voortreffelijk wis ten zij, de ene keer op een vriendelijke, de andere maal op en strakke toon, mee te delen dat iedereen zich achter de vaderlandslievende bedoelingen van Mao moest scharen, want hij was de Redder en de Bevrijder, hij was de Grote en Onaantastbare. De Christenen geloofden niet in zulke sprookjes. Zjj klampten zich vast aan de 16 inheemse priesters en de drie Nederlanders, die nog in het bisdom zaten, pater de Bakker uit Hontenisse, mijn broer Antoon en ik. Het verzet groeide met de dag. Pater de Bakker werd verbannen en spoe dig volgde onze Antoon. Ik stond alleen in een andere en zo vreemd geworden wereld. Ik stond al leen met een kudde, waarop een ont zettende druk werd uitgeoefend. Al lerlei middelen werden aangepakt en aangewend om ten val te brengen. Verschillende van mijn inlandse pries ters kwamen voor de rechter en moes ten mij beschuldigen van anti-vader landsliefde en van andere anti-com munistische bedoelingen. Zij deden het niet, want zij geloof den alleen in God en niet in de pre diking van Mao's volgelingen. UREN-LANGE VERHOREN. 1" UKTE HET NIET bij de priesters, dan was het te proberen bij mijn braafste gelovigen. Ook zij werden voor de rechtbanken gesleept en aan urenlange verhoren onderworpen maar zij gaven slechts zelden krimp. Het succes was niet aan de kant van de communistische dictators. Zij or ganiseerden kolossale bijeenkomsten over de hygiëne, spraken daar enkele seconden over een begonnen dan over de reformatie te praten. Dat was het sein voor dekatholieken om op te stappen. Dat werd de mensen vaak belet, maar dan traden de vrouwen aan en de deuren gingen open.... Na de afkondiging van de Pauselij ke Brief in 1950, waarin werd gezegd, dat alleen de doctrine van de kerk door de kerk kon worden gepredikt en niet door een genationaliseerd ge loof groeide het verzet nog meer aan... bij de communisten en bij de katho lieken. De Avondmissen, in dit jaar ingesteld, puilden uit van de katho lieken, die niet naar huis gingen na het laatste kruisteken, maar kracht en sterkte zochten in de Kruisweg en in het.... Marialegioen. Ik kreeg geen gelegenheid meer bui ten de stad te komen. Ik moest nieu we en felle aanvallen afslaan van communistische zijde en ik kon wel uittellen, dat ik eens teveel zou zijn in dit land. Ik hield mijn positie aan, maar enkele maanden geleden, moest ik bij het stadsbestuur verschijnen voor een „kleine" zaak, die ik als een grote zaak beschouwde. Ik veroor deelde in een herderlijke brief, be- DE MAN AAN DE TOP „De man aan de top" van Cameron Hawley, een boek in de bekende Pris mareeks van „Het Spectrum" is een typische, maar uitstekende Ameri kaanse zakenroman. In een klein stad je in Pensylvenia verrees bij een meubelindustrie een wolkenkrabber van vierentwintig verdiepingen. Aan vankelijk liep het goed in de indus trie, maar er trad een periode van malaise in en als de Tredwaymaat- schappij toen niet Avery Bullard tot hoofd had gehad zou het stellig fout zijn gelopen en was de maatschappij nooit de grootste meubelfabriek van Amerika geworden. Avery Bullard beheerde gedurende verschillende ja ren de fabriek, die tot een machtige corporatie uitgroeide. De directeur maakte maar één fout. Hij vergat na melijk een van de vijf onderdirecteu ren tot plaatsvervangend directeur te benoemen. Op een boeiende wijze verhaalt de schrijver de strijd om de macht tus sen de vijf onderdirecteuren en enke le belangrijke aandeelhouders in de drie dagen na Avery Bullards dood. De laatste regels van het boek bren gen pas de oplossing. Cameron Hawley schreef een boei end boek, dat jeugdige en volwassen lezers van de eerste tot de laatste re gel in een ademloze spanning houdt. FNRIE dagen lang stond de militaire chirurg Gilbert Simon terecht voor het militair gerechtshof van Lyon. Hij werd er van beschuldigd ongeveer 500.000 frs. te hebben ge°- stolen ten nadele van zijn onderge schikte artsen en verpleegsters. Te gen een arts en een officier is geen meer vernederende aanklacht denk baar. Al geruime tijd verdwenen er uit de beurzen van de artsen en de verpleegsters van het hospitaal te Lyon bankbiljetten. Niemand of iedereen werd verdacht. Tenslotte be sloot een der slachtoffers een val uit te zetten. Terwijl een politie-agent vanuit een kast in een kamer de kap stok in het oog hield, kwam Gilbert Simon binnen. Hij nam tien biljet ten van duizend fr. uit de portefeuil le en stak haar vervolgens terug in de binnenzak van de jas aan de kap stok. De politie-agent sprong uit zijn schuilplaats. Rustig vroeg Simon: „Zoekt U de dief? Wel, ik ben het. Kijk maar...." en hij toonde de tien biijetten. De politie begreep dit als bekentenis, doch Simon zei later het ironisch bedoeld te hebben. Hij wilde de onvoorzichtige dokter Durand een lesje geven, dat men onder deze om standigheden geen portefeuilles njreer in de jassen moest laten zitten. (~)NS waterrijk landje heeft op vele plaatsen rietvelden: in de Bies- bosch, in het plassengebied van Zuid- Holland, langs de grote rivieren: Maas, Waal, Merwede. enz. Vooral nu is het hoogseizoen in het rietbedrijf en wanneer het weer maar enigszins gunstig is trekken de arbeiders er met hun riethaken op uit, om de ranke stengels te „kappen". Riet vormt in onze dagen een zeer belangrijk handelsartikel. Men kan zelfs van een hausse in het rietbe drijf spreken en nu heeft het product van de 8000 h.a. rietlanden in ons land zelfs een belangrijke export ar tikel in het leven geroepen. Rietvel den die in de buurt van de bloem bollenstreek liggen, vinden daar een flink afzetgebied. Dat is' vooral het bladuet, waarvan de oogst reeds in September aanvangt en voortduurd De blombollen worden er door afge schermd tegen vorst en koude. Nu is ook de oogst van het „dak riet" begonnen, dat 80-180 cm. lang moet zijn. Het moet ook hard, recht en „elastisch" zijn. De kwaliteit van het riet langs de Maas, de Waal, de Merwede, enz. is vaak minder goed, dan dat van de Zuid-Hollandse veen- plassen. Veenplassenriet is gewoonlijk beter. Naar dit „dakriet" is momenteel zeer grote vraag en de prijzen zijn dan ook hoog. Er is zelfs een tekort aan dit materiaal, mede door het feit, dat onze Zuiderburen de Belgen, veel riet vragen. En niet te vergeten, de waterramp, die ons land teisterde. De ze deed vele boerderijen in puin stor ten. Worden deze herbouwd, dan ver kiezen vele boeren een rieten dak, boven een pannenbedekking. En ooknieuwe woningen, spe ciaal villa's krijgen thans veel meer rieten daken. Vooral in België is dit het geval. Daar worden zelfs Hollandse rietdek kers „gerecruteerd" voor het aan brengen van de rietbedekking. In ons land ging door de Februari-catastro- phe veel riet verloren. Zo kwam het ook, dat de oude oogst spoedig was opgebruikt. En de overstromingsge bieden „soupeerden" heel wat riet op. In de Biesbosch b.v. groeit veel „mat-riet", dat een lengte van twee meter bereikt en ideaal is voor het maken van rietmatten, waarmede de tuinder b.v. zijn kassen bedekt en de steenfabrikant de klei voor de te bakken stenen. Als materiaal voor zinksstukken doet het tevens goede dienst. Om zijn geluidsdempende eigen schap bezigt de stucadoor het nóg voor plafonds, al vervangt het steengaas het riet zelden. Dit jaar was het riet veel later „rijp" dan andere jaren, wat te danken is aan het uitblijven van de vorst. Zoals we hierboven al schreven, neemt België nu veel riet af, zodat ook dit product een goede deviezen- bron is. Niemand in het hospitaal kon ge loven, dat Simon inderdaad de dader zou zijn. Eerder nam men aan, dat hij de arts inderdaad een lesje had willen geven, want Gilbert Simon is een groot chirurg, die wordt geacht en bemind door allen. Maar hoe stond het met zijn privé- leven? Het onderzoek wees uit, dat hij kleine schulden had. Hij had o.m. een bedrag geleend van een verpleeg ster en wel om zich op crediet een auto te kunnen aanschaffen. Waarom was hij niet naar een bank gegaan? Bovendien werd beweerd, dat Simon boven zijn stand leefde en op de helft van de maand soms al zonder geld zat. Deze factoren hebben bij de ver oordeling ongetwijfeld een grote rol gespeeld. SLACHTOFFER LIET is voor een rechter moeilijk te geloven in de ironie van dit ge val. Voor de rechters hield Simon namelijk vol, dat hij onschuldig was voorzover het de andere diefstallen betrof en deze „diefstal" slechts be dreven had om Durand te onderwij zen in de voorzichtigheid. Hij speel de zelfs de beledigde. Schuldig of on schuldig, hierin lag natuurlijk zijn enige kans, om er zo goedkoop mo gelijk af te komen. Hij werd dan ook veroordeeld tot vijf jaar voorwaar delijk, maar zijn loopbaan is kapot, indien hij zich niet kan rehabiliteren. De Fransen van de straat en de keuken interesseren zich dermate voor het geval Gilbert Simon, dat men nog nauwelijks over andere kwesties hoort spreken. Vele getui gen, zoals artsen, professoren, vroe gere krijgsgevangenen enz. spraken met zoveel bewondering en lof over Simon, dat men de indruk krijgt met een Übermensch te doe nte hebben, Is deze man een dief? Uitgesloten, zegt de grote massa. Hij is slechts slachtoffer geworden van" een spelle- woord in deze affaire is dan ook ze tje onder de collega's. Het laatste ker nog niet gesproken. HET RADIO-THERAPEUTISCH INSTITUUT MET de officiële opening kort na Pasen van het nieuwe radio therapeutisch instituut te Tilburg zal ons land naast de bestaande be stralingsinstituten te Amsterdam, Rotterdam en in de universiteitsste den in het bezit komen van een hypermoderne outillage voor de be straling van diverse gezwelsvormen (waaronder kanker), huidafwijkingen en verschillende vormen van rheuma. Het nieuwe instituut onderge bracht in een daartoe speciaal inge richt pand in de nabijheid van het St. Elisabeth ziekenhuis zal zijn te beschouwen als een onafhankelijke dochteronderneming van dat zieken huis, aldus vertelde ons dr J. Stolte, geneesheer-directeur. Het radio-therapeutisch instituut staat onder leiding van dr B. Ver- beeten en zal worden uitgerust met een cobaltbron met een voor Neder land nog ongekend uitstralingsvermo gen. Deze bron bevat ongeveer 250 curie radio-actief cobalt, overeenko mende met 400 gram radium en gelijk te stellen aan 1.500.000 electro-volt. Het vermogen zal ongeveer gelijk zijn aan dat van een röntgen-apparaat van 3.000.000 electro-volt. Bovendien beschikt het instituut over een isotopen-laboratorium, voorzien van de nodige Geiger-Müller-tellers, scintillationtellers en over verschillen de rontgenapparaten, o.a. dienstbaar voor rotatie-bestraling. Bij een en ander werd alle mede werking ondervonden van 't gemeen tebestuur. IN AANBOUW TN aanbouw is voorts nog een nieuw laboratorium voor bacteriologie, serologie en virologie, tevens streek- laboratorium voor de volksgezond heid, waarvan men verwacht dat het in de loop van 1954 zal gereed komen. Het staat onder leiding van dr J. van der Veen. Op 1 Februari zal een nieuw ge bouwde verpleegstersschool met in ternaat voor leerlingverpleegsters worden geopend. De toekomstige verpleegsters krijgen daar een inten sieve prae-klinische opleiding van drie maanden. Op het ogenblik is de ca paciteit van de school berekend op 110 leerlingverpleegsters met door uitbouw uitbreidingsmogelijkheid tot 250. Aansluitend krijgen de meisjes de normale klinische opleiding. Voorts ligt het in de bedoeling te zijner tijd hier de stafcursus voor leidinggevend verplegend personeel onder te bren gen, die nu gehuisvest is bij de lief de zusters op de Oude Dijk. ook het ziekenhuis LIET ziekenhuis zelf ondergaat een uitbreiding met o.a een paviljoen voor zenuwzieken en neuro-chirurgie. Mede als gevolg van verschillende an dere verbouwingen en uitbreidingen kan het beddental binnenkort worden uitgebreid met 120 bedden, zodat het totaal ongeveer op 760 zal komen. Deze uitbreiding, aldus dr Stolte, is alleszins verantwoord, omdat Tilburg voor de omliggende gemeenten als rayon-ziekenhuis is te beschouwen. In 1953 werden ruim 13.000 patiën ten verpleegd (in 1946 8600). De stij ging is stellig niet te wijten aan een verslechtering van de gezondheids toestand, maar is een logisch gevolg van de bevolkingsaanwas en -verou dering. Bovendien gaat men tegenwoordig gemakkelijker naar het ziekenhuis, waartoe het verzekeringswezen onge twijfeld veel heeft bijgedragen. Aan het einde van een voor het St. Elisabeth ziekenhuis uitermate be langwekkend jaar zal er feest zijn. Men beraamt namelijk plannen het 25-jarig bestaan op 29 November a.s. niet ongemerkt te laten passeren. JAN METTEN LIPPEN" overleed in 1494, na een roemrijke regering in Bergen op Zoom van 53 jaar. Hij werd door zijn zoon opgevolgd en archivaris Slootmans noemt Jan III terecht ,.De Bourgondiër". Als baby moet deze nieuwe heer van Bergen een juweeltje geweest zijn, een lust voor het oog, zoals de kro nieken zeggen; maar op latere leeftijd is van die schoonheid wei nig meer te bespeuren. Daartegenover staat echter dat deze Jan III een dapper militair en een edel ridder was. Met zijn broers Philips en Cornelis treffen we hem aan in de legers van Karei de Stoute bij de bloedige en zware slagen in de omgeving van Neuss en Nancy, waar de drie broe ders krijgsgevangen worden gemaakt en waar Karei de Stoute sneuvelde (5 Januari 1477). Ook in Augustus 1479 strijden de ge broeders tegen de Franse koning, bij welke gelegenheid de Franse troepen terug moeten trekken. „Om der goi- der (goede) tijdingen wille, dat onse genedige (genadige) Heer victorie ge- hadt hadde tegens den coninck", viert men in Bergen feest: grote vreugde vuren worden op de markt ontstoken, de rederijkers voeren een spel op, ter wijl de voornamen der stad geschaard zitten rond een welvoorziene feestdis, waarbij ook „huer vader met synen vrienden was." De Bourgondische vorsten wilden de jonge held belonen en zo wordt Jan 9 Mei 1481 opgenomen in de orde van het Gulden Vlies, terwijl hij te vens de opdracht krijgt om de Duitse keizer en de hertog van Saksen hun verkiezing mee te delen. Uit waarde ring voor zijn optreden tegen de roe rige Vlaamse steden wordt Jan als gouverneur en baljuw over het graafschap Namen aangesteld. In 1487 wordt hij lid van de zo juist opge richte „conseil des finances", terwijl hij in 1485 benoemd is tot „yersten camerlinck" (eerste kamerheer) aan het Bourgondisch-Oostenrijkse hof. Dit is een zeer voorname functie, die niet ver lag van de waardigheid van kanselier. ZIJN HUWELIJK 12 December 1487 huwt Jan III met vrouwe Adriana de Brimeu. Een rijke bruidsschat brengt Adriana mee, ter wijl Jan o.a. van zijn vader Walhain heeft gekregen, wat hem de naam be zorgt: heer Jan van Walhain. De stad doet alles om haar sympathie te be tuigen. Jan was zeer gezien in Ber gen, niet alleen, omdat men tegen hem opkeek vanwege zijn heldendaden, maar ook, omdat hij behalve dat hij een bekwaam diplomaat was, ook had 'n bekwaam diplomaat was, ook hart had voor de handelsbelangen van Ber gen. Daarom, richt de stad in het huis Leeuwenborch een feestmaal aam De muren worden behangen met dure gobelins en fraai geweven wandtapijten. De tafels zijn bela den met dure spijzen. Het is daar een echt Middeleeuwse smulpartij geworden. De stadsrekeningen noe men o.a.: gebraden zwanen, gan zen, eenden, wulpen, kleine vogel tjes, speenvarkens, kalkoenen, jon ge haantjes, schapen, lammeren, patrijzen, konijnen, pasteien, peren en sinaasappelen. De stadsmuzikan ten pijpten en vedelden dat het een lust was, terwijl er overvloedig wijn en bier geschonken werd. Het schijnt geen tamme vertoning te zijn geweest, want een der rent meesters klaagt na afloop over de talloze borden die gebroken en de vele tinnen borden die verdwenen zijn. Het kasteel van Wouw was tot dan toe gewoon het buitenverblijf van de heren van Bergen geweest, maar in deze tijd, waarin het gebruik van vuurwapenen steeds algemener werd, voldeed het niet aan eisen ,die in oor logstijd gesteld moesten worden. Bo vendien was het voor de heer nuttig een flinke versterking te hebben in 't land tussen Bergen en Roosendaal. Anton Keldermans, de beroemde en uiterst kundige architect, die in dienst van de heren van Glymes stond, werd te hulp geroepen. Om een oplossing te vinden ging hij op studiereis. En na zijn terugkeer bouwt hij het woon huis om tot een machtig bolwerk met vier zware hoektorens, het geheel om geven door een gracht. 12 jaar heeft men nodig gehad voordat men met de bouwerij klaar was. Jan kon de dure bouwkosten betalen, omdat de voor name functies, die hij vervulde, hem heel wat in het laatje brachten. heer jan's positie rte positie van Jan III verschilt nog al wat van die van zijn voorvade ren. Hoe komt het, dat de heren van Bergen sinds het optreden van Jan metten Lippen onder de eersten van het land gerekend werden, terwijl ze daarvoor nauwelijks in de openbaar heid treden? Na 1480 krijgen de meer noordelijke gewesten meer invloed op de centrale regering. Dit blijkt o.a. uit het feit, dat de regeringszetel ver legd wordt naar Mechelen. dan naar Brussel en Antwerpen! Maximiliaan van Oostenrijk, de toenmalige heer der Bourgondische staten, was fel anti-Frans en niet bereid de roerige Vlaamse steden, die zich sterk op Frankrijk oriënteerden, te steunen. Maximiliaan zocht en vond steun bij de Engels-gezinde steden, waaronder Bergen. Wanneer in 1497 Philips de Schone met Johanna (de krankzinnige) huwt. wordt het huwelijk in Lier ingezegend en wei door Hendrik van Bergen, bis schop van Kamerijk, en hroer van Jan iii, Johanna houdt in Bergen 't dochtertje van Jan iii ten doop 7 Maart 1500 wordt Karei V geboren. Zijn tweede peetoom is heer Jan iii van Bergen. Maximiliaan en de rid ders van het Gulden Vlies komen meermalen Bergen op Zoom bezoe - ken. Uit deze paar feiten en er zijn er meer aan te wijzen, blijkt, dat de Bergse heren een belangrijke plaats innemen. ingehuldigd Len paar dagen na het overlijden van zijn vadér aanvaardt Jan III het JAN III VAN GLYMES bestuur over zijn heerlijkheid. Van - wege de rouw houdt men de plechtig heid sober. Slechts de naaste familie leden zijn aanwezig. Er is een feest maal met de burgemeesters, de sche penen en oud-schepenen en vrienden op 17 September, terwijl 21 Septem ber wijn wordt geschonken aan „de zangers van der kerken van der mis sen van den heyligen Gheest, die zij zongen als men mijnen Heer hulden soude." Nauwelijks was de rouw afgelegd, of er was groot feest in Bergen en wel op Kerstdag 1494. Dan ziet de oude stad een uitgelezen gezelschap binnen haar muren. Maximiliaan en zijn gemalin Blanca arriveren per schip. De feestdagen worden mee ge vierd door o.a. graaf Philips van Nassau, de heer van Egmond, de her togen van York en Saksen, de mark graaf van Baden, de bisschoppen van Mainz en Worms en nog vele andere voorname heren, Maximiliaan heeft zijn eigen muzikanten („speelluy- den") meegebracht. Nooit had Bergen zoveel hoge adel aanschouwd. Alom schitterde de glans van een rijke hof houding. Dergelijk bezoek is tekenend voor de positie van het toenmalige Bergen en de belangrijkheid van zijn heer Jan III. JAN SANDERS "te 's-Gravenhage is op 68-jarige leeftijd onverwacht overleden dr ir w. j. H. Harmsen, oud-directeur- generaal van de Rijkswaterstaat. Willem Jacobus Hendrikus Harm sen werd 4 Januari 1886 te -Zutphen geboren. In 1916 vertrok hij naar Zee land als arrondissements-ingenieur. In 1918 werd ir Harmsen bevorderd tot ingenieur der tweede klasse en in 1924 tot hoofdingenieur van de rijks waterstaat. In deze functie werden hem belangrijke werken opgedragen, o.m. bij het ontwerpen en de bouw van verkeersbrufogen te Keizersveer, Zaltbommel, Arnhem, Nijmegen, Via- nen, Moerdijk, Dordrecht, Hedel en Hendrik-Ido-Ambacht. De Technische Hogeschool te Delft verleende hem in 1946 wegens zijn vele verdiensten het ere-doctoraat in de technische wetenschap. Ir Harm sen ontving het eredoctoraat in de zelfde plechtige zitting waarin dr a. Plesman werd onderscheiden. in de zaal van „De Graanbeurs", op Zondag 17 Januari. Aanvang 7 uur. Muziek: The Jolly Boys. Dansdemonstratie 5. KALK AMON SALPETER - THOMASFOSFAAT FOSFAATAMOON 20/20 - KALI 40 - CHILI- SALPETER P. KALI - A.S.F. - KORRELS Tegen zeer lage prijzen. - Vraagt inlichtingen. HULST. Telefoon 119. Bij het DAGBLAD DE STEM, BREDA kunnen voor spoedige indiensttreding enkele worden geplaatst om bij gebleken ge schiktheid tot MACHINE-ZETTER te worden opgeleid. Gevraagd te BAARN in moderne kleine villa (inwonend) bij echtpaar z.k. Goed koken en zelfstan dig werken vereist. - Per 1 Februari 1954. Brieven met opgave van leeftijd en refe- reties aan mevr. Garschagen, Anna Pau- lownalaan 2, Baard. Tel. 2696 Baarn. 25-oo WAST helderder vlugger goedkoper èn o zo gemakkeh|k Woensdag 13 Jan.: in zaal Van Leuven te KLOOSTERZANDE, om 7.30 uur. Donderdag 14 Jan.: in zaal Misseghers te KOEWACHT, om 7.30 uur. Vrijdag 15 Jan.: in zaal Alb. de Schepper te RAPENBURG, om 7.30 uur. „SEVAR", Gentsestraat 24 - HULST. - Telefoon 174. 119-120 Hier kunnen we zien, hoe onze Jerom steeds meer verstrikt raakt in de liefde, die hij koestert voor de blonde dochter van Mac Truf- Eel. Gewapend met zijn bloe- semende boom gaat hij naar het meisje toe, dat onmiddel lijk weet wat ze doen moet. Ze kent het warme hart, dat lerommeke voor ons aller Schabolleke koestert en staande voor het wiegje van ie lappen pop doet Jerom snaar op de man af zijn hu welijksaanzoek. Zoals we zien wil hij dit kracht bijzetten ioor een staaltje van zijn sterke spieren te laten zien. - ^- *1 l Dagmiss Jerommeke bloempje) bat is heel'Hef.Jerom!Ik middels goed mor SckaboHeke gezorgd' (jê. Jerom. msardumou ik mei iemand moeten trouwende wor mu en SchutoUeke wil werken! 2T Jk rot er eens orer denken. Jerom, ik kon to mnur met de eerste de beste niet trouwen! X Door W. VAN DER STEEN ■viv-vl1 I Eerste de beste.Hu al goed benen gijVelheu Jê1 ..tliet mot.tter struts en recht... Laten zien hoe sterk Jenommehe is 94e J^ Uitgave Verschi Reigers nistrath redactei C. J. v. H. B L V. M. vooruitb f 6.55, bestell.) Losse ni Bureai van Duitsla Nederl; ook De die de; den, zi, troffen. Reeds deeld, de vooi werelds kerd is de deel televisü aan de paalde ma's zi wissel d. OMDAT kaart h tenden gehoor van een wetsdien kon red der pogi gen. IN OOST werking Vatna J< vaar voo woeste g vani J Maan t Zon op i uur.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1954 | | pagina 6