OM HET HERSTEL van de Zeeuwse
fruitteelt
KINDERLIJKE VOLKSKUNST
UIT DE KEMPEN
SCHAARS BOUWVOLUME
remt ontwikkeling van Goes
Z-.VLAANDEREN
Walcheren
Zuid-Beveland
De poëzie van het oude lied
Als eenvoudige schilderijtjes
Aardenburg heeft indrukwekkend
bouwprogramma voor 1954
DAGBLAD DE STEM VAN ZATERDAG 9 JANUARI 1954
Revalidatie-gedachte
Miliioeneii dames
PASTOOR KUIPERS
TE YERSEKE
KV.P.
afdeling Aardenburg
Doktersdienst
Dienst dierenartsen
L
Jongensschool, gymnastieklokaal, kleuter
school en badhuis
AXEL
MIDDELBURG
VLISSINGEN
GOES
AGENDA
HEDEN
MORGEN
Izaak van Melle
overleden
MAANDAG
Rond de haard
Krimpen van pijn
TUINBOUWCONSULENT BEPLEITTE NIEUWE BANEN
QP DE BUITENGEWOON DRUKBEZOCHTE Fruitteeltclag, gisteren te
Goes in de zaal-Krüirer gehouden en die in het teken stond van de
her-inplant, heeft een keur van sprekers de verschillende aspecten hier
van bezien.
's Middags stelden de heren ir.
Roosje en v. d. Vrie de bestrijdings-
problemen aan de orde.
DE RAMP
F)E tuinbouwconsulent, ir. v. Hennik
had direct reeds het gehoor met
een interessante beschouwing over het
herstel van de fruitteelt in het ramp
gebied.
Van de 1460 ha. boomgaard in Zee
land en West-Brabant is 1100 ha als
verloren te beschouwen en van de rest
staat nog niet vast of die geheel te
behouden is.
Het feit dat dus twintig procent van
het fruit-areaai grondig moet worden
vernieuwd brengt grote consequenties
met zich mee. De kans wordt nu ge
boden om een grondige vernieuwing in
te zetten wat rassenkeuze, planlsche-
ma en aanplantvorm (spillen of strui
ken) betreft. Overwogen dient tevens
te worden of, nu er de laatste jaren
al te veel in de richting van winter-
fruit is gegaan geen verschuiving
naar het zomerfruit wenselijk is.
Nieuwe banen moeten in ieder ge
val opgezooht worden nu de fruitte
lers in zo'n sterke mate afhankelijk
zijn geworden van de export. Dit
brengt immers mee, dat men rekenen
moet op snel wisselende vraag. Men
moet zich richten naar fruitteelt op
korte termijn; het is niet meer ver
antwoord om voor een 20-jarige perio
de te planten. Met het systeem van
wijkers en blijvers zal wel gebroken
moeten worden. Snelle vruchtwisse
ling moet mogelijk zijn evenals beper
king van investering dwingt tot het
zo snel mogelijk tot productie te ko
men. Voors moet men zich toeleggen
op het kwaliteitsproduct en derde eis
is; lage kostprijs.
NIET VERSAGEN
r\E vraag of het onder de huidige
omstandigheden er is al een
teveel aan fruit de getroffen fruit
teler tot her-inplant moet overgaan,
beantwoordde spr. in positieve zin,
Juist ook omdat er vernieuwing in de
fruitteelt moet komen. Voor de eigen
lijke fruittelers is herinplant absoluut
verantwoord, zodra de bodem dat toe
laat. In dit verband propageerde spr.
nog voor de geïnundeerde geweest
zijnde gebieden grondruil tussen fruit
teler en landbouwer om de moeheid
van de grond te ondervangen. Ook
spreiding van de boomgaarden achtte
ir van Hennik gewenst en als ideaal
stelde hij het fruitteeltbedrijf van 4
a 5 ha. Thans ligt de bedrijfsgrootte
voor 40 pet. nog beneden de 2 ha.
In de ochtendbijeenkomst bekeek de
heer Op *t Hof de bodem-situatie in
verband met de herinplant en brak de
heer van Oosten een lans voor de
spillen.
Bijscholingscursus
voor wijkverpleegsters
J"AANK zij een subsidie van het Prae-
ventiefonds worden door de
Kruisverenigingen reeds enkele bü-
scholingscursussen voor wijkver
pleegsters gehouden. Was de vorige
voor een belangrijk gedeelte gewijd
aan de zorg voor rheuma-patiënten,
de cursus die nu wordt gegeven, staat
in het teken van de revalidatie (de
zorg voor de lichamelijk of geeste
lijk misdeelden en de pogingen om
hen te helpen volwaardige mensen in
hun prestaties zo dicht mogelijk te
benaderen).
Voor de wijkverpleegsters uit Z.
Vlaanderen is dit onderwerp reeds
ln bijeenkomsten te Terneuzen be
handeld Voor de Zuscters uit het
overige deel van Zeeland wordt een
cursus te Domburg georganiseerd.
Deze zusters zijn voor dit doel in twee
groepen ingedeeld. De eerste groep
volgt de cursus van 7 tot 9 en de
tweede die van 14 tot 16 Januari. De
wijkverpleegsters zijn ondergebracht
in Hotel Duinheuvel te Domburg.
Eerste docent is de heer K. van Dijk
te Middelburg, hoofdinspecteur-direc
teur der districts arbeidsbureaux in
Zeeland over: Begrip en maatschap
pelijke zijde der revalidatie.
Over de medische zijde van de re
validatie spreekt dr. Te Riele te 's-
Hertogenbosch en over de psychische
zijde van dit vraagstuk dr. Deodatus
te Vlissingen.
Op de cursus te Domburg wordt
een proef genomen met de methode
van groepsdiscussies.
De leiding berust bij de disricts-
verpleegsters( die een dergelijke cur
sus reeds te Oosterbeek hebben ge
volgd.
De Kruisverenigingen doen, zoals
de secretaris van de prov. Zeeuwse
vereniging Het Groene Kruis, de
heer A. de Lange, bij de opening van
de cursus opmerkte, graag alles wat
mogelijk is. om de wijkverpleegsters
de voorlichting te geven, die zij bij
de volbrenging van hun verplegende
en praeventieve taak nodig hebben.
TN zijn openingswoord heeft de voor
zitter, de heer J. Leushoek, de
ramp gememoreerd en zijn spijt uit
gesproken over het feit, dat de nor
men van de schade aan de boomgaar
den geleden nog niet bekend zijn. Als
belangrijke gebeurtenis ln 1953 memo
reerde spr. nog, dat Zeelands proef
tuin de mededeling kreeg dat hij om
gezet zal worden in een proefstation
voor de fruitteelt in de volle grond
voor heel Nederland.
Het afgelopen jaar was in Zeeland
gunstig voor de fruitteelt. Er kwam
weinig nachtvorst en hagel voor, ter
wijl opbrengst en prijzen goed waren.
Jammer vond spr. het dat de rassen-
keuze voor appels zo beperkt is. De
propaganda voor het fruit werd door
de N.OF druk beoefend, o.m. door
een speciale fruitavond te Leiden De
ze maand volgt eenzelfde stunt te
Haarlem en wel op 28 Jan a.s.
BUITENLANDSE GASTEN
'S TWTORGENS elf uur arriveerden
nog met twee bussen een vijf
tig fruitkwekers uit de omgeving van
St Niklaas onder leiding van de tuin
bouwconsulent voor Oost-Vlaanderen,
ir Peeters, die in de middagvergade
ring enkele complimenteuze woorden
sprak tot zijn Zeeuwse confraters en
de Zeeuwse kwekers.
(Advertentie)
zeggenVoor de handen niets
beter dan HAMEA GELEI.
Binnenkort indiening nieuw uitbreidingsplan
JN ZIJN NIEUWJAARSREDE memoreerde de burgemeester van Goes aller
eerst de stormramp, die Goes tot een hulpcentrum maakte. Daarna stond
spr. stil bij de voornaamste feiten uit het afgelopen jaar als het tot standko-
men van de Ligthartschool; het Medisch Centrum annex badhuis; 't parkeer
terrein aan de Koepoort; de electrificatie der gemeente; de voortgezette rio
lering; de zuiveringsinstallatie en de aankoop van een barak voor de bate-
riologische dienst. Aan de waterstofgasinstallatie wordt gebouwd. Over de
woningbouw kon spr. niet roemen. Er kwamen in 1953 slechts 'n zestig wo
ningen uit de bus en momenteel zijn er nog 24 in aanbouw. De toestand wordt
benauwend daar er 721 woningaanvragen zijn. Verheugend was overigens dat
de bevolking van 13.654 tot 14.020 toenam. Was er voldoende huisvesting, dan
zou de groei nog sneller zijn. Meer bouwvolume is nodig.
gINN KNKORT zal het nieuwe uit
breidingsplan worden ingediend.
Ook kan de raad binnenkort ver
wachten een voorstel de begroting
belangrijk te wijzigen in verband met
het plan tot het bouwen van nieuwe
lagere scholen. Voorts zal in 1954 het
wachtlokaal aan de Koepoort ge
bouwd worden.
Nadat de heer Zuidema de rede had
beantwoord werd met de agenda be
gonnen.
Allereerst kwam het voorstel om
de verpleegtarieven van het Gast
huis met f 1.te verhogen, wat een
hogere opbrengst van f 40.000 bete
kent; aan de orde. Daar het tekort
voor 1954 geraamd wordt op f 49.000
werd deze verhoging nodig geacht.
Over het voorstel van B. en W. om
het Centraal Genootschap voor uit
zending van kinderen te verhogen tot
f 0.50 per kind en per dag, maximaal
tot een bedrag van f 800, werd nogal
geredetwist.
Er was verzet tegen dit maximum,
hoewel B. en W. meenden dat het
ruim gesteld was en tenslotte werd
met 10 tegen 5 stemmen een voor-
stel-Visscher aangenomen om dat
maximum te laten vervallen.
WERKPLAATS MINDER VA
LIDEN.
FJE SLUIZEN der welsprekendheid
werden nog wijder opengedraaid
bij het voorstel van B. en W. een be
schutte werkplaats voor minder va
liden in te richten aan de Westhaven-
dijk, waarvoor een som nodig is van
f 29.500, terwijl op de exploitatie een
tekort van ruim f 10.000 is te verwach
ten voor de gemeente als de provin
cie niet subsidieert.
De heer Bakker (K.V.P.) vroeg al
lereerst naar de uitkomsten van de
vergadering te Middelburg over dit
soort werkplaatsen. Spr. was blij, dat
het B.A. zich van deze zaak heeft ge-
distancieerd, maar drong aan op een
groter verscheidenheid van werk
zaamheden, zodat .er meer kans voor
de mensen is in 'het vrije bedrijf te
komen. Voorts drong spr. aan om
wat de beheersvorm betreft, een stich
ting Fe kiezen en vroeg nog naar de
mogelijkheid van subsidie door de
provicie.
Wethouder Bouwman zej. dat men
hier met een proef te doen heeft. Het
ligt in de bedoeling ook omliggende
gemeenten hiervoor te interesseren
en dan zal men vanzelf tot een stich
ting komen. Het resultaat der verga
dering door de heer Bakker bedoeld,
was, dat een stichting in wording is
en die wil, na totstandkoming, bij de
provincie om steun aankloppen.
Inderdaad wil men behalve het
erwtenlezen en manden vlechten, an
dere voorwerpen vervaardigen; kan
sen zijn er genoeg, 't Komt slechts op
bekwame leiding aan. Spr. had ver
trouwen in de zaak en meende dat
Goes het spits moest afbijten.
De heren Vermaere en Polderman
maakten bezwaar tegen de Westha-
vendijk als plaats van vestiging. Ten
eerste om de afstand en ten tweede
om de stank van de reinigingsdienst.
Wethouder Bouwman vond de stank
nogal meevallen en zei. dat de barak
verplaatsbaar is en later desgewenst
elders neergezet kan worden.
Bijna alle leden wierpen nog 'n duit
in het, zakje en bepaald geestdriftig
was de heer Visscher, die weidse pers
pectieven zag. Met alg. stemmen werd
het voorstel aanvaard.
Vrij lang is wederom gedebatteerd
over de wenselijkheid de gemeente
begroting aan een voorbehandeling te
onderwerpen. De heer v. Riesen zei
groot bezwaar te hebben; de heren
Vroome en Zuidema bleken voor en
andere gaven hun „ja" onder enig
voorbehoud. Het voorstel werd hierna
aanvaard.
Nadat verschillende commissies wa
ren samengesteld de woonruimte
commissie werd in haar geheel her
kozen volgde de herbenoeming tot
gedelegeerden in het bestuur van de
Ambachtsschool van de heren de
Munck en Vroome. De heren de Roo
en Polderman werden herkozen resp.
als leden van het B. A. en Gasthuis-
bestuur.
Op 26 Mei a.s. 25 jaar
priester
LJOEWEL niet vermeld op de offi-
ciële lijst van priester-jubilea in
het Bisdom Haarlem, hoopt ook pas
toor Kuipers te Yerseke dit jaar zijn
25-jarig priesterfeest te vieren. Het
feit dat pastoor Kuipers in Zwitser
land tot priester is gewijd, zal wel
oorzaak zijn van het niet vermelden.
Ook de datum is ongewoon, n.l. 26
Mei. Het feestelijk herdenken zal
waarschijnlijk plaats hebben op He
melvaartsdag 27 Mei.
Candidaatstelling
Prov. Staten
("AP de gisteren te Aardenburg ge-
houden ledenvergadering van de
KVP afd. Aardenburg werden de vol
gende candidaten voor de a.s. verkie
zingen van de Prov. Staten gesteld:
Mi'. A. Mes. Heinkenszand; A. Locke-
feer. Hulst; J van Dongen, Aarden
burg; C. van Bellegem, Aardenburg;
R. de Waele. Sluiskil; M. Govaert,
Groede; P. de Meyer, IJzendijke; P.
Vercauteren, Clinge; ir. Dikötter, Ter-
neuzen; E. Poppe. Grauw.
TE GOES wordt Zondag de dienst
waargenomen door dokter Griep;
te Middelburg en Vlissinen resp. door
de doktoren Pel en Bouwman en te
Heinkenszand, Arendskerke en Wol-
faartsdijk door dokter Zonnevylle.
Dokter Luyckx te 's-Heerenhoek,
neemt waar voor dokter Folmer en
dokter Kiviet te Borssele voor dok
ter Gelderblom.
(~)P West-Z.-Beveland wordt Zon-
dag dienst gedaan door de heren
A. Elzerman, Goes en M. Gaakeer,
Ovezande.
(Advertentie)
MOTECHTHEID
blijft, óók na
herhaald wasset
en chemisch
reinigen
Y\ j
r^E Aardenburgse raad kwam vol-
tallig bijeen op de eerste raads
vergadering van het nieuwe jaar. Bij
de nieuwjaarsrede memoreerde bur
gemeester van Dongen de belangrijke
gebeurtenissen welke zich in het af
gelopen jaar hebben voorgedaan en
wenste de leden een voorspoedig 1954.
Uit zijn rede bleek, dat de bouwacti
viteit, hoofdzakelijk nog herstel oor
logsschade, ook in het afgelopen
peer groot was geweest.
Er werden in totaal 86 bouwver
gunningen afgegeven, aan 31 wonin
gen werd begonnen, 20 woningen
kwamen gereed, terwijl 10 boerde
rijen gereed kwamen en men met de
bouw van 5 boerderijen begon. In to
taal werd aan bouwkosten besteed
f 948.500.-, zijnde voor woningen
f 501.800.-, voor werkplaatsen, lood
sen enz. f 61.500.-, voor boerderijen
f 166.000.- en voor landbouwbedrijfs
gebouwen f 101.800.-. Verder memo
reerde hij, dat in 1953 ook Eede bij de
vuilnisophaaldienst werd aangesloten,
de vrachtauto van de gemeente in ge
bruik werd genomen, een luchtwacht-
toren te Eeae werd gebouwd en een
wasserijbdrijf in aanbouw is. Boven
dien kwam voor alle aangeslotenen
te Aardenburg doorlopende telefoon
verbinding tot stand, ook des nachts,
en kwam de nieuwe autobrandspuit
in gebruik. De weg Aardenburg-Heil-
le werd hersteld, alsmede de Brou
werijstraat en Westmolenstraat, die
van een klinkerbestrating werden
voorzien.
Voor de toekomst staat op het pro
gramma de bouw van een R.K. Jon
gensschool te Aardenburg, een R.K.
Kleuterschool te Eede, een gymnas
tieklokaal en een badhuis.
Wethouder Catsman beantwoordde
de rede van de burgemeester als oud
ste raadslid en sprak de hoop uit, dat
de burgemeester onder Gods zegen
op dezelfde wijze zijn taak in de toe
komst zou mogen vervullen.
DANK VAN RAMPSLACHT
OFFERS
WAN de te Aardenburg geëvacueer-
de Inwoners uit de rampgebieden
was een Delfts blauw bord aangebo
den, als dank voor de ondervonden
hulp en gastvrijheid in Aardenburg.
Besloten werd dit bord een plaats te
geven in de raadszaal.
Aan de bewoners van de wijk Het
Eiland werd adhaesie betuigd bij hun
streven om de keiweg van de Brakke
naar Oostburg verbeterd te krijgen.
Het Waterschap „Het Vrije van Siuis"
heeft deze weg in onderhoud en zal
de verbeteringen moeten aanbrengen.
Van het Ministerie van Onderwijs,
Kunsten en Wetenschappen was toe
stemming ontvangen om dit jaar een
gymnastieklokaal te bouwen. Beslo
ten werd om te trachten de bouw dit
jaar te verwezenlijken en in princi
pe werd besloten het gebouw te
plaatsen op de hoek van de Burcht
straat en de Busschietersstraat. Daar
aan werd verbonden de bouw van een
badhuis, daar een en ander voorde
liger zal uitkomen, wat betreft stook-
gelegenheid.
Doordat de Voetbalvereniging Aar
denburg activiteit heeft getoond om
de vereniging tot bloei te brengen,
heeft het gemeentebestuur zijn loya
liteit getoond ten opzichte van deze
vereniging. Zonder hoofdelijke stem
ming werd dan ook besloten de helft
van de achterstallige vergoeding voor
het gebruik van het gemeentelijk
sportpark, gezien de minder gunsti
ge financiële toestand der vereni
ging, kwijt te schelden en in de toe
komst de mogelijkheid te openen om
bij minder gunstige jaren de vergoe
ding te verminderen tot f 250.- per
jaar.
Besloten werd grond aan te kopen
van mej. J. de Rijcke( gelegen in het
nieuw ontworpen uitbreidingsplan.
Met 8 tegen 3 stemmen werd een
voorstel om van gemeentewege een
kolentoeslag te verlenen aan on- en
minvermogenden afgewezen, aange
zien de meerderheid van de raad van
oordeel was, dat in Aardenburg dit
een taak is voor de instellingen van
weldadigheid.
Sas van Gent
GEMEENTELIJKE INSTELLING
VOOR SOCIALE ZORG
Zoals reeds bekend is. werd het Bur
gerlijk Armbestuur in deze gemeente
met ingang van 1 Januari 1954 omge
doopt in „Gemeentelijke Instelling
voor Sociale Zorg", terwijl het oestuur
van de instelling, in tegenstelling tot
vroeger, thans uit vijf leden bestaat.
Gisterenavond werd ten gemeentehui
ze de eerste vergadering van de nieu
we instelling gehouden, waarbij het
oudste bestuurslid in jaren, de heer
J. P. Geirnaerdt. wegens ontsteltenis
van burgemeester R. A. J. den Boer,
de bijeenkomst met een kort woord
opende. Hij hoopte, dat het de instel
ling mocht gegeven zijn goed en
vruchtbaar werk te verrichten. Hier
na ging men over tot verkiezing van
een voorzitter en onder-voorzitter,
welke functies resp. aan de heer J.
P. Geirnaerdt en de heer C. L. de
Maayer werden toebedeeld.
St. Gilles
Westdorpe
Luchtwachttoren Thans is de
Luchtwachttoren, welke op Passluis
is gebouwd, geheel gereed gekomen,
zodat het Korps Luchtwachtdienst
zijn oefeningen op deze toren kan be
ginnen.
Jeugdverkeersexamen Mede op
advies van de „Commissie Eenheid in
de Verkeersexamens", is de datum
waarop het schriftelijk gedeelte van
het Jeugdverkeersexamen 1954 op de
lagere scholen alhier zal worden af
genomen, bepaald op Dinsdag 2 Maart
a.s.
Meer mannen Axel telt momen
teel 169 mannen meer dan vrouwen.
Nieuw-Namen
Schapen verdronken Tengevolge
van het zeer snel opkomend water kon
de schapenboer C. Verbist zijn dieren
niet tijdig meer uit de schorren krij
gen. Alle pogingen ten spijt moest de
man lijdelijk toezien dat 26 schapen
verdronken, wat voor V. een grote
schadepost is.
Graauw
R.K. BOERENBOND IN
HET GOUD
Onze R.K. Boerenbond viert in de
ze maand zijn gouden bestaansjubi-
leum en hoopt dit feit op feestelijke
wijze te herdenken.
Het bestuur heeft een voorlopig
programma samengesteld. Men zou
de dag beginnen met een H. Mis. Om
3 uur zal een feestvergadering wor
den gehouden, waarna om 4.30 uur
een gezamenlijke koffiemaaltijd zal
worden gebruikt. Om 6 uur zal de ca
baret-groep van Guus Keddy een ge
zellig avondprogramma verzorgen.
Biervliet
NATURALISATIE
ingediend is het ontwerp van wet
tot naturalisatie van Theopiel van
Rattingen, geboren te Koewacht 6 Juli
1901, landbouwer, alhier.
Schoondijke
WERVINGSACTIE B. B.
De in Hotel „De Zwaan" belegde
wervingsavond van de Bescherming
Bevolking, met het doel om tot com
pletering te geraken van de Oprui-
mings- en Reddingsdienst, mocht zich
verheugen in een tamelijke belang
stelling. Na een uitvoerige uiteenzet
ting van de burgemeester over het
doel en de werkwijze van de organi
satie Bescherming Bevolking in het
algemeen en de Opruimings- en Red
dingsdienst in het bijzonder, gaven
zich 5 ingezetenen als noodwachter
op. De Dienst telt nu 11 leden en moet
nog met 4 leden worden aangevuld.
Moeizaam en ten koste van veel
woorden worden tenslotte ook in
Schoondijke de nodige noodwachters
aangeworven.
LOOF DER BEVOLKING
De bevolking is over 1953 vermin
derd met 19 personen. Per 1 Januari
1954 waren er 1004 mannelijke en
1012 vrouwelijke ingezetenen. Het
aantal geboorten bedroeg 44 tegen 20
overlijden. Het aantal ingekomen per
sonen bedroeg 79 tegen 122, die de
gemeente verlieten. In de echt wer
den verbonden 12 echtparen.
St. Niklaas
AUTO'S SLIPTEN
Tengevolge van gladheid slipten in
de Bellestraat 2 auto's. Een voertuig,
behorende aan L. V., kwam tegen een
telefoonpaal terecht, die middendoor
brak. De auto ging over de kop. De
inzittenden werden slechts licht ge
wond. De andere auto, behorende aan
J. H., kwam op een boom terecht. De
auto werd zwaar beschadigd en H.
kreeg ernstige verwondingen aan het
gezicht.
NIEUWBOUW JEUGDHUIS
Het probleem der ontpsanning voor
onze jeugd wordt steeds moeilijker en
baart de geestelijke leiders zeer veel
zorg. Een aan de eisen van de tijd
ingerichte zaal zou hier een uitkomst
brengen. De plannen zijn reeds ge
maakt. Een groots opgezette tombola
zal de eerste stoot moeten geven tot
verwezenlijking van deze bouwplan
nen. Het is de bedoeling om een ge
deelte der kath. organisaties in het
gebouw onder te brengen.
Boerinnen-jeugdfeest Op Drie
koningendag vond het traditionele
feest plaats van onze Boerinnenjeugd.
Met zang en voordracht werd een
echt gezellige Vlaamse sfeer gewekt,
zodat de avond keurig verliep.
oprichten in 1909 van de eerste elec-
trische centrale in West-Zeeuwsch-
Vlaanderen, welke centrale in 1937
door de P.Z.E.M. werd overgenomen.
In 1910 stichtte de heer Van Melle de
eerste clectrische wasserij en strijke-
rij in Zeeuwsch-Vlaanderen.
Ook richtte hij een eigen beurt-
vaartdienst Breskens-Rotterdam-Ant-
werpen op, met vier motorboten.
Zijn voornaamste activiteiten ble
ven zich richten op de suikerwerk-
fabricage waaraan in 1920 een bis-
buit- en wafelfabriek werd toege
voegd.
Het eerste particuliere personen-
vrachtvliegtuig schafte de heer Van
Melle zich in 1933 aan. Lange tijd was
dit vliegtuig, de Dubbele Arend, een
unicum in ons land.
In 1944 werd het bedrijf in Bres-
kens gebombardeerd, maar na de be
vrijding begon de heer Van Melle in
Rotterdam opnieuw, vlakbij het sta
dion Feijenoord verrees een nieuwe
moderne fabriek.
STEENTJE IN TRIBUNE
WORDT ONTHULD
Vanmiddag om drie uur zal de ere
voorzitter van de Adviescommissie
voor Sportaangelegenheden, burge
meester mr dr N. Bolkestein, in de
nieuwe tribune op het sportterrein aan
de Nadorstweg, een kleine steen ont
hullen, welke bedoeld is als een be
wijs van erkentelijkheid der geza
menlijke Middelburgse sportverenigin
gen aan de particulieren, die door 'n
royale geste de bouw van deze tri
bune hebben mogelijk gemaakt.
BOUW VAN GYMNASTIEKLOKAAL
Zo men weet was de gemeente van
plan twee nieuwe gymnastieklokalen
te bouwen: één op 't Zuid en een op
het terrein tussen de kath. kerk en
bejaardenstichting.
Voorlopig kreeg het gemeentebestuur
echter van Den Haag slechts toestem
ming voor de bouw van één lokaal.
Daar op 't Zand de behoefte aan een
lokaal het sterkst is, zal het daar ge
projecteerd worden.
VAN LADDER GEVALLEN
Bij werk aan de schoorsteen der
centrale verwarming van de Kath.
kerk is een arbeider zo ongelukkig ge
weest van een ladder te vallen. Per
ambulance is het slachtoffer, dat nog
al geblesseerd was en een enkel had
gebroken, naar het St. Josephzieken-
huis vervoerd.
Rheuniabestrijfling
in Zeeland
P)E door de besturen van de Kruis-
vereniging in Zeeland gevormde
federatieve commissie voor de rheu-
labestriiding benoemde met ingang
an 1 Februari 1954 tot districts
verpleegster bij deze dienst zuster G.
M. Kloet, thans werkzaam in de
Rheuma-afdeling van het ziekenhuis
Bethesda te Vlissingen. Zij zal zich
metterwoon te Goes vestigen.
ANTWERPEN. Kon. Vlaamse Opera,
19.30 uur: Lohengrin.
AXEL. Centrum, 6.30 en 9 uur: Fan-
fan la tulipe.
DE KLINGE. Kinema van Dijck, 7.30
uur: Tien van het vreemdelingen-le
gioen.
GOES. Grand: De banneling van de
eilanden. Schuttershof: Die lustige
Witwe.
MIDDELBURG. Electro: Deze vrouw
is gevaarlijk, Schouwburg: Hoog
verraad.
OOSTBURG. Ledel, 8 uur: Verdorven
jeugd.
SAS VAN GENT. Ctfympia-theater, 8
uur: Fanfan la tulipe.
TERNEUZEN. Luxor, 8 uur: Verboden
spel. Concertgebouw, 8 uur: De schat
van de gouden condor.
VLISSINGEN. Dr. Ariënsgebouw: Fee-ts
avond Poolse oud-strijders. Alhambra-
Fanfan de musketier. Luxor: Gevan
genen van het oerwoud.
VIER NIEUWE LAGERE
SCHOLEN
Naar ons ter ore kwam is het ge
meentebestuur van plan de bouw van
vier nieuwe lagere scholen aanhangig
te maken, n.l. voor het R.K., Chr.,
Herv. en openbaar onderwijs.
Dit is deels het gevolg van de be
volkingsaanwas en deels doordat de
oude scholen niet meer aan de eisen
voldoen.
Om laatstgenoemde reden bijv. heeft
het kath. schoolbestuur voor de bouw
van een nieuwe Meisjesschool ver
zocht.
„DIE LUSTIGE WITWE"
Voor een overvolle Schuttershofzaal
gaf de Goese Operette-vereniging een
welgeslaagde uitvoering van Lehars
vermaarde operette „Die lustige wit
we". Solisten, koor en orkest leverden
merkwaardige prestaties en oogstten
keer op keer levendige bijval.
In een volgend nummer komen wij
op de uitvoering, die hedenavond her
haald wordt nog terug.
Energieke Zeeuwsch-
Vlaming stichtte fabriek
van suikerwerken
DIJNA 77 jaar oud is te Barendreclit
overleden de heer Izaak van Mel
le oud-directeur, gedelegeerd com
missaris en oprichter van Van Melle's
biscuits- en toffeefabriek n.v. te Rot
terdam.
In Breskens, alwaar hij werd gebo
ren, begon de heer' Van Melle in 1900
zich op de fabricage van suikerwer
ken toe te leggen. Niet in het minst
doordat hij tevoren in het buitenland
een grondige studie van het vak had
gemaakt wist hij het bedrijfje, dat
aanvankelijk met een 14-jarige broer
en een 18-jarige hulp werd gedreven,
te doen uitgroeien tot de grote onder
neming van thans met meer dan 800
medewerkers. Op electriciteitsgebied
werd door de heer Van Melle even
eens pionierswerk verricht door het
ANTWERPEN. Kon. Vlaamse Opera,
3 uur: Martha; 8 uur: De parelvissers.
AXEL. Centrum, 4.15 uur: Fanfan la
tulipe. 8 uur: Verboden verhouding.
BOSCHKAPELLE. Prijspiering bij P.
Vonck t.b.v. zes jongens die rust moe
ten houden.
DE KINGE. Kinema van Oijck, 3 en
7.30 uur: Tien van het vreemdelingen
legioen.
GENT. Kon. Ned. Schouwburg, 3 en
19.30 uur: Mijnheer Lamberthier.
GOES. /Grand: De banneling van de
eilanden. Schuttershof 20 uur: Film
avond KAB.
HEIKANT. Prijskaarting bij Inghels
de Block om 5 uur.
HULST. Bioscoopgebouw, 2.30, 5.15
en 8 uur: Marching along. Hokten -
toonstelling bij Jos. van Helslandd'-
Hooghe.
ST. JANSTEEN. Prijspiering bij P.
Cock om 5 uür. Schiet^ig in zaal Bea
bij F. Bauwens om 3 *ur.
KOEWACHT. Prijspiering bij L. de
Kind om 6 uur. Duivententoonstel-
ling bij L. de Kind van 104 uur.
Prijskaarting bij A. Bonte om 6 uur.
KUITAART. Prijskaarting by P. Dan-
kaert om 6 uur.
MIDDELBURG. Electro: Deze vrouw
is gevaarlijk. Schouwburg: Hoog
verraad.
MOERBEKE. Schieting bij A. Wouters
om 3 uur.
OOSTBURG. Ledel, 4.30 en 8 uur:
Verdorven jeugd. 2 uur: Black Bart,
de vrijbuiter.
SAS VAN GENT. Olympia-theater,
2.30 uur: Furie van de Congo; 5 en 8
uur: Fanfan la tulipe.
TERHOLE. Prijspieken in café 't Cen
trum. Prijskaarting bij M. Vonck om
5.30 uur.
TERNEUZEN. Luxor, 4.30 en 8 uur:
Verboden spel; 2 uur: De schat van
de gouden Condor. Concertgebouw,
8uur: De schat van de gouden condor.
VLISSINGEN. Alhambra: Fanfan de
Musketier. Luxor: Gevangenen van
het oerwoud.
DE KLINGE. Kinema van Dijck, 7.30
uur: Cabaret Jan Verbraecken.
GOES. Grand: Banneling van de
eilanden.
HULST. Bioscoopgebouw, 8 uur: De
vrouw met het ijzeren masker.
MIDDELBURG. Elecrto: Deze vrouw
is gevaarlijk. Schouwburg: Hoog
verraad.
OOSTBURG. Ledel, 8 uur: Verdorven
jeugd.
SAS VAN GENT. Olympia-theater, 8
uur: Fanfan Ia tulipe.
TERNEUZEN. Luxor, 8 upr: Verbo
den spel.
VLISSINGEN. Alhambra: Fanfan de
musketier. Luxor: Gevangenen van
het oerwoud.
ALS er in vroegere tijden op de afgelegen hoerenhoeven der Kempen in
de eentonige winteravonden vaak gezongen is, door de boer. z'n ganse
gezin en de gezellig rond het haardvuur gezeten huren dan moet dat voor
namelijk wel in de tijd van Kerstmis en Nieuwjaar geweest zijn. Het akker
werk lag veelal stil; vaak dekte een donzig sneeuwdek de hele wereld, de
avonden waren eindeloos lang, kranten waren nog onbekend en de hyper
moderne radiomuzick maakte het nog niemand onmogelijk z'n eigen stem
hoorbaar en verstaanbaar te maken.
Liet zou aan het beschrijvingstalent
van bv. een Ernest Claes veilig
zijn toevertrouwd, om ons een beeld
voor te toveren van zulk een met
zanglustige jonge en oude boeren en
boerinnen gevulde Kempische „hèrd".
waar in 't schemerachtige licht der
olielamp en bij 't geflakker der rode
tongende houtvlammen de langzame,
gedragpn melodieën verzweefden der
oeroude volksliederen.
Van eerbiedwaardige ouderdom
waren ook die gezongen verhalen.
Vele stamden uit de Middeleeuwen
Hun naieve. schilderende trant, hun
simpele refreinen, hun rake en le.
vensechte plastiek stond er ons borg
voor. als ze al niet verzameld bleken
in de oude Liederboeken, waarvan
vooral de drukkerijen van de Metro
pool der Kempen, de stad Antwerpen,
er verscheidene hebben uitgegeven.
Hier om te beginnen een prach
tige Kerstleis, van drie coupletten,
telkens afgewisseld door een refrein:
Al weent dit soete kind,
't en is voorwaar geen wonder.
De kouw die speelt hierin,
van boven en van onder,
den hagel en de sneeuw,
den sturen noordenwind;
eylaas is dat niet herd.
voor sulck een teer jonck kind.
Ach wie can dit wel doorgronden,
die het ai geschapen heeft
legt in doeckxkens teer gewonden,
en van kouw en van rouw
en van kouw hier schudt en beeft.
Llier is noch vuur noch vlam,
noch hout om vuur te stoken;
de deur die is vaneen;
het dak dat is gebroken:
dus wordt hij overal doorvlogen
van de kou;
hier en is niets waarmee
dat men hem dekken zou.
VY/ie had dit ooit gedacht
hem in den stal te vinden,
hij die daer wandelt op de vleugels
van de winden?
Die heel den aardschen bol
op eenen vinger draagt,
hij ligt hier in een krib,
geboren van een maagd.
DE DRIJ VOGELKENS
(~)ver het algemeen kan men zeggen,
dat de voorbije eeuwen tientallen
liederen kenden, waarbij ernstige ge
dachten aan het leven hiernamaals
het hoofdmotief vormden. In onze
verscheidenste tijd is zulk een volks
lied ondenkbaar geworden, maar 't
onderstaande heeft jaren en
eeuwenlang de ronde gedaan op de
Vlaamse en Kempische boeren
gehuchten en doet nu en dan denken
aan de eschatologische voorstellingen
op de schilderstukken van Jeroen
Bosch of Dirk Bouts.
Dr Vlaamse romanticus Prudent
van Duyse herft indertijd een schit
terende omwerking van dit oude lied
gegeven, maar de simpele woorden
waarbij het Kempische volkslied het
relaas van de Drij Koningsdochter-
kens weergeeft is om de eenvoudige
trant van een ongemene bekoring.
De drij vogelkens, waarmee 't lied
aanvangt zijn wat vreemd voor onze
verbeelding, maar 't zij bekend, dat
de Middeleeuwen vaak de zieltjes der
afgestorvenen onder de gedaanten
van vogels zagen. Hier is 't lied. dat
in gepaarde rijmen, gemakkelijk ge
leerd en overgeleverd kon worden.
UAaar vlogen drij vogelkens
over den Rijn,
daar stierven drij koningsdochterkrns
fijn.
Twee 's avonds laat,
één 's morgens vroeg.
éér dat het haantje den dag opjoeg.
„Wat zal mijne moeder droevig zijn,
dat wij alle drij gestorven zijn."
Daar leggen drij wegen van plezier.
Ziet dat ge daar den rechter van kiest-
Den smallen weg zijn er drij gegaan,
Voor de hemelsche deure
zijn zij gaan staan.
„Doet open, doet open
de hemelsche deur,
Daar staan drij koningsdochterkens
veur!"
En de hemelsche deur
werd opengedaan,
En daar zijn er twee
van binnengegaan.
En de derde die moest er blijven
staan.
„Ach Here, ach Here,
wat heb ik misdaen,
dat ik met mijn zusters
niet mede mag gaen?
„Had gij alle dagen
naar de kerk gegaan,
In plaats van op uw slaapkamer
te staan.
Uw haarkens overwonden
met zijden lint,
En strikskens
rond uw beenen gewind
En God is met dansen
noch springen gediend,
En Hij is naer geen hooveerdij gesind"
En zij is den breeden weg ingegaan,
Voor de helledeure is zij gaan staan.
„Doet open, doet open de helledeur!
Er staet een koningsdochlerken veur!
En de helledeur werd opengedaan.
En zij is er ook al binnengegaan.
En de eerste die zette haar
op eenen stoel,
En de tweede die wierp er een kussen
naar toe,
En de derde
die maakte haar eenen drank,
Van solfer en pek dooreen gebrand.
En zij zette den kroes aan haren mond
En zij dronk he'„ uit
tot op den grond.
..En moet gij nog hebben.
hier staat er nog.
Genoeg, twee kuipen, twee kuipen vol
„Neen. ik en drink er niet meer.
Want mijn arm zieltje.
die lijdt dan nog meer."
„Doet uw jong hert daarvan zoo zeer.
Gij zult er nog willen, tienmaal meer."
En hoe dieper dat zij in de helle zonk
Hoe bitterder,
dat er haar klagen klonk.
En zij schoven het vensterken
langs eenen kant
En staken de helle
van vier hoeken in brand.
(Advertentie)
door rheumatiek, spit, ischias, hoofd
en zenuwpijnen is onnodig. Togal
bevrijdt U snel en afdoende van die
pijnen. Togal baat waar andere mid
delen falen. Togal zuivert door de
nieren is onschadelijk voor hart en
maag. Bij apoth. en drog. f 0.95, f 2.40,
f 8.88.
DE DRIJ WEGEN
YY/e willen besluiten met een liedje,
dat in de omstreken van Meche-
len nog vaak gezongen werd en dat
op-en-top volks gekleurd is:
De drij wegen, heet het.
Liet wegsken naar den hemel
Is vlijtig om langs te gaan.
Daar ligt het gestrooid met leliën
en rozen, rozen,
En dat hebben de engels gedaan.
Liet wegsken naar het vagevuur,
Is tristig om langs te gaan.
Daar hoort ge de arme zieltjes
kermen, kermen
Over 't kwaad, dat zij hebben gedaan.
I iet wegsken naar de helle,
Is tristig om langs te gaan.
Daar ligt het gestrooid met spelden
en naalden, naalden,
En dat hebben de duivels gedaan.
HUB. K.
