Van lie MX
V
DE VREEMDELING
IN DE MIST
Paters van Oudenbosch boden steeds
de helpende hand
Onderwijs 1953 stelde
teleur
Ups en downs in de vlasindustrie
gedurende liet afgelopen jaar
RADIO-PROGRAMM A'S
TWEEDE BLAD
ZATERDAG 2 JANUARI 1954
In oorlogstijd en tijdens de St. Ignatiusvloed
Viering van het zilveren jubileum in het teken
van de dankbaarheid
Droog voorjaar en hete Pinksterdagen
SJjldüJjdii
Geen heiligen
We, hebben onlangs gesignaleerd,
hoe de heer Bomans (niet
Godfried) in het propaganda-orgaan
van de Welter-partij op zeer deni
grerende wijze over de bekende
brochure van Professor Romme had
gesproken. We mogen thans vast
stellen, dat de heer Bomans erkent
één moment te persoonlijk te zijn
geweest. Hem spijt dit en hij biedt
daarvoor zijn excuses aan. „Doch
bedenkt U dan tevens", zo sprak de
heer Bomans ons aan, „dat ik geen
heilige ben en voor een zo gewich
tige zaak als hier genoemd wel eens
mij zelf voorbijschiet. Deed de te
gen-partij dit nooit, vaak opzettelijk
en herhaald?"
De doorbraak
Gunstige zaaitijd
Liturgische kalender
AT EEN
0NDERLIJKE
ERELD
y
Vis wordt duur
betaald
(Van onze onderwijsmedewerker)
XJet is weer de tijd van balans en
overzicht en ook voor de sector
van het leven, waaraan wij in het
afgelopen jaar onze speciale aan
dacht hebben gewijd, is het nuttig,
nog even om te zien.
Ten aanzien van de watersnood
kan men 1953 een rampjaar noe
men. Ten aanzien van het onderwijs
zouden wij dit zo sombere woord
niet in de mond durven nemen.
Maar wel is 1953 voor het onder
wijs een teleurstellend jaar geweest.
En in zoverre het een jaar van ge
miste kansen is geweest, zou 1953
toch wel eens een periode kunnen
zijn geweest, die van verre of van
nabij een ramp helpt voorbereiden.
JTnkele jaren geleden, vlak na de
oorlog en de eerste jaren daar
opvolgend, heeft er een frisse en
forse wind gewaaid door het mi
nisterie van Onderwijs, Kunsten en
Wetenschappen. Er zijn toen groot
se plannen op papier gezet, On
derwijsplan Rutten, v.g-l.o., experi
menten en voor het eerst sinds
lange jaren scheen de zon in de
schoolwereld en ontbloeide er bin
nen en buiten de muren een positie
ve geest van geestdrift en hernieu
wing. Zeker, ook materiële belan
gen kwamen tegelijkertijd ter ta
fel. Maar men zou kunnen zeggen,
dat deze met de linkerhand werden
afgedaan terwijl de rechterhand
zich bezig bleef houden met de
ideële kern van de onderwijspro
blemen.
Welnu, van deze geest is in 1953
minder dan voorheen overeind ge
bleven. Financiële problemen le
raarsalarissen, oude pensioenen
hebben het merendeel van de de
batten over onderwijs beheerst. En
zelfst dat, de materiële basis waar
op het onderwijsgebouw moet wor
den opgetrokken, is niet tot bevre
digende oplossing gebracht. Er is
geen rust omtrent het materiële be
staan in het M.O.; de gehate classi
ficatie bleef bestaan, zij het in ge
matigde vorm; de gepensionneerde
collega's blijven verpauperen; het
kleuteronderwijs ontbeert nog steeds
een wettelijke grondslag; het leer
lingen-aantal per klas bleef krank
zinnig hoog; er werden te weinig
scholen gebouwd; er zijn nog steeds
onderwijzers te kort.
Cn op deze wijze zijn we terug ge
sukkeld in de vooroorlogse
gang van zaken: uitputtend gepraat
over geld en nog eens geld, met de
belangen waarom het feitelijk gaat,
steeds waziger op de achtergrond.
Waarlijk, de tijd van het algemene
begrip voor het onderwijs als car-
dinale factor in het. volksbestaan is
weeral aan het verkwijnen. Het is
geen wonder, dat in het jaar waar
in de watersnood zulke zware offers
aan 's lands financiële draagkracht
oplegde, op alle gebieden een ver
sobering betracht moest worden. Dat
ook voor het onderwijs het geld
slechts in beperkte mate aanwezig
kan zijn, is voor ieder begrijpelijk.
Maar het is triest, wanneer men,
tussen de feiten door. het besef voor
de kern-princioes ziet wegglippen
De scholen zullen wel voortgaan
met hun werk, zeker, maar de kans
op een grandioze nieuwe geest in de
ganse onderwijswereld is in 1953
kleiner geworden dan tevoren. Maar
laten we ondanks dat hoop houden.
BZD.
J)OOR DE PATERS VAN DE H. FAMILIE te Oudenbosch zal op
10 Januari een bescheiden feest worden gevierd, omdat zij dan ge-
gedurende vijfentwintig jaar in het Brabantse Rome verblijven.
Voor de burgers van de gemeente en voor velen daarbuiten is de
10e Januari een belangrijke dag, omdat de paters op die dag een hulde
in ontvangst hebben te nemen, die zij wel zeer verdienen, omdat zij
Oudenbosch en West-Brabant in de afgelopen vijfentwintig jaar
menige dienst hebben bewezen.
QP het einde van de twintiger jaren
bezat de congregatie van de pa
ters van de H. Familie, gesticht door
pater Berthier, een huis te Nieuwkerk,
onder Tilburg gelegen: een huis. dat
te klein werd. De overheid besloot tot
aankoop over te gaan van het door de
paters Jezuiten aangeboden huis te
Oudenbosch, gedeeltelijk nog gebouwd
door de bekende architect Cuijpers. De
studenten zouden de prachtige omge
ving van Nieuwkerk missen, maar de
verhuizing hield toch een grotere ver
betering in.
[VE VLASINDUSTRIE in Nederland heeft het afgelopen jaar ook weer
zijn wel en wee gekend. Reeds het begin in Januari was zeer slecht, er
was bijna geen afzet van het afgewerkte product. Vele bedrijven lagen
stil, met het gevolg, dat er in de vlasindustrie algemeen werkloosheid
heerste. Reeds in de maanden November en December 1952 was er een
aanzienlijke daling van de lintprijs, hetgeen in het begin van het afge
lopen jaar nog verslechterde. Bij het aanbreken van het rootseizoen
werkten vele bedrijven op halve kracht, hetgeen geleidelijk aan is
verbeterd.
We willen dit graag bedenken. En
zullen zeker niet beweren, dat de
politieke tegenstanders van de heer
Weiter wel allemaal heiligen zijn.
XJet weekblad voor geloofsverkon
diging „De Bazuin" meent zelfs
te kunnen stellen, dat „katholieke
voorstanders van doorbraak jaren
lang in woord en daad en zwart op
wit verdacht zijn gemaakt in hun
katholiciteit"We geloven, dat
dit een beschuldiging is, die in
haar volle lengte en breedte en
diepte ook op een verdachtmaking
gaat lijken. In ieder geval is het
een feit, dat men zich van gezag
hebbende K.V.P.-zijde nooit aan dit
euvel hoeft schuldig gemaakt. Ook
Professor Romme doet dit in zijn
jongste brochure zeer beslist niet.
Hier en daar zal er op lager plan
wel eens iets miszegd zijn op dit
stuk ,doch over de grote linie gaat
deze beschuldiging beslist niet op.
En is men van de zijde der door-
braak-broeders wel altijd even fair
geweeste als men voor zich het
praedicaat „progressiviteit" opeiste
en de anderen liefst naar de conser
vatieve hoek verwees? De Bazuin
doet daar trouwens ook aan mee
door de doorbraak-katholieken te
bestempelen als „onze vooruitstre
vende broeders".... We weigeren
te erkennen, dat zij het monopolie
van vooruitstrevendheid zouden be
zitten. Trouwens, de Bazuin komt
hierdoor in tegenspraak met een
eigen uitlating: „We zullen moeten
leren om de doorbraak niet te ver
eenzelvigen met de behoefte aan
breedheid en het isolement niet met
een hardleers conservatisme"
DEEDS in de maand Februari kreeg
men meer kopers op de markt,
doch van prijsopslag was er nog geen
sprake. Buitengewoon gunstig, wat be
treft de weersomstandigheden, brak
de zaaitijd aan. Alles kon worden ge
zaaid in zeer geschikt zaaiöed. In 1953
kende men veel verandering in liet
areaal. We zagen in de Nederlandse
vlasuitzaai de volgende verschijnse
len. De oude getrouwe concurrent ver
loor deze zomer veel van zijn pluimen
en werd algemeen door de Wiera ver
dreven. De uitzaai Concurrent in 1952
bedroeg 70% in 1953 nog slechts
44,8% De Wiera daarentegen steeg
tot. 37,8',t tegen 1952 6.7%. Formosa
viel terug van 9,3 op 6%, Hollandia
van 4,1 op 3.6%. Percello van 5 op
0,9%. Verum handhaafde zich pre
cies en bleef 2,7%. De overige rassen
stegen van 2,2 tot 4,2%. In 1953 be
droeg de totale uitzaai in geheel Ne
derland. 22415 H.A. Witbloei en 4838
H.A. Blauwbloei. Ten gevolge van de
watersnood is er ruim 6000 H.A. land
niet met vlas kunnen beteeld worden.
Het voorjaar was niet erg gunstig
want het regende oter het algemeen
te weinig, zodoende kreeg men vooral
in Zeeuwsch-Vlaanderen vlas dat aan
merkelijk te kort was. Het tweede
schade verschijnsel waren de hete
Pinksterdagen, welke ook de groei van
het vlas sterk benadeelden. De markt
van het vlaslint was die tijd al aan
merkelijk verbeterd, nu niet direct
prijsopslag, maar er was een vlotte
afname, wat voor de vlassers het voor
naamste is.
Niettegenstaande het droge voor
jaar en de hete Pinksterdagen was er
in de Noord Oostpolder een beste vlas
oogst gegroeid.
Juist voor de oogst werd het in deze
polder zo mooi gegroeide vlas geteis
terd door zware regens. Hiervan werd
vooral de concurrent het slachtoffer.
Prachtig gegroeide akkers vlas leger
den en kwamen niet meer overeind
WIERA AAN DE SPITS
watersnood niet geweest zou er in
1954 zeker 40000 H.A. worden uitge
zaaid. doch dit land is nog niet ge
schikt om met vlas te betelen. Wat
de rassen betreft, verwacht men ze
ker 75Wiera. gezien de goede re
sultaten welke dit ras heeft gegeven
het afgelopen jaar.
EXPORT
Op 8 Januari 1929 kwamen de pa
ters naar Oudenbosch, op 14 Januari
werd de plechtige inbezitneming ge
vierd in tegenwoordigheid van de ge-
neraal-overste, pater Tampe. van bur
gemeester Hoeks en pastoor de Wit.
De fraters voerden daarbij een blij
spel op van Molière, getiteld „De
schelmstreken van Scapin".
Het contact, dat de paters van de
H. Familie hadden met de Ouden-
bossehe gemeente en met de verschil
lende andere instituten, is altijd bui
tengewoon prettig geweest. Ofschoon
krachtens de aard van haar werk gro
tendeels in beslotenheid levend, dien
de de communiteit van Sint Joan
Berchmans toch ook op directe wijze
de gemeenschap in het verlenen van
assistentie, in het preken van retrai
tes en tridua, in het geven van lessen
op scholen gedurende bepaalde perio
den en meerdere andere aangelegen
heden.
OORLOGSPERIODE
P\E export in het afgelopen jaar aan
vlasproducten zal circa 70 milli-
oen gulden bedragen, wat zeker zal
meetellen.
DE WATERSNOOD
£)E Wiera bleek hier tegen zeer ge
schikt te ziin, want deze bleef zo
hij gegroeid was, zodat dit ras met
kop en schouders boven de andere uit
stak. Het vlasplukken is gezien de
mechanisatie geen probleem meer ge
weest. De gehele Nederlandse vlas
oogst was op 18 dagen geheel aan de
kant. Na de oogst hebben we steeds
een goede markt gekend; er was veel
vraag naar het lint, maar tevens was
er ook een aanmerkelijke prijssteiging
Vooral de maand November was bui-
tengewoon goed. Een aantrekkelijke
prijs voor alle producten, zoals lint.
liinzaad en lokken (zeker niet te ver
geten). De hoogste prijzen voor warm-
waterroot zijn geweest tussen 250 en
300 gulden. Het dauwroot vlaslint tot
22d gld. de ruwe lokken tot 45 cent en
het lijnzaad, gekeurde concurrent tot
62 cent, Wiera tot f 1,—. 1952 kende
deze tijd een aanzienlijke werkloos
heid. op de vlasbedrijven, dit is niet
het geval. Bijna alle fabrieken werken
noc op volle kracht. Over het alge
meen viel in 1953 de lint opbrengst
per H.A. tegen. Voor 1954 verwacht
men een buitengewoon grote uitzaai
naar schatting 33000 H A. Was er de
QOK de watersnood van 1 Febr.
heeft de vlasindustrie in Neder
land zwaar geteisterd. En hier den
ken we dan speciaal aan de Zuid Hol
landse Eilanden. Dreischor en de
Wesinoek van Brabant. W e nebben met
onze eigen ogen gezien hoe vele vias-
serijen door het water zijn verzwol
gen en het is haast niet te geloven,
aal aeze oijna weer alle leurg wei Ken
alsof er niets gebeurd is. Ieder zal
hier wel begrijpen dat onze getroffen
vlassers niet bij de pakken zijn blijven
neerzitten, doch hebben doorgewerkt
om hun bedrijf in de oude toestand
terug te krijgen. De leus „Luctor et
Emergo" is hier zeker op hun plaats.
Hoe groot de schade in de vlasin
dustrie met deze ramp is geweest?
Hier kan men zeggen dat ze vele mil-
lioenen guldens beloopt. Het zal moei
lijk zijn om vast te stellen hoe groot
de schade precies is geweest.
HET NIEUWE PROCÉDÉ
Mog iets dat in het afgelopen jaar
nieuws in de vlasindusthie heeft
gebracht is het nieuwe procédé
bij het T.N.O. te Delft. Een nieuwe
vinding, welke is gedaan bij het TNO,
voor het bewerken van vlas volgens
een nieuw systeem. Te beginnen met
groen vlas en eindigen met gespon
nen garens. Dit ook is voor oïize vlas
sers een zware dobber geworden. Thans
wordt er over gegaan tot het bouwen
van een proeffabriek te Delft. De gel
den hiervoor nodig zijn door de Ne
derlandse vlassers samengebracht en
spoedig zal met de bouw van deze fa
briek worden begonnen. Zal deze zaak
slagen, dan zal dit een grote omme
keer in de vlasindustrie brengen.
Door het neertellen van de hiervoor
benodigde gelden hebben de vlassers
een groot vertrouwen gegeven aan de
wetenschap. De nieuwe ideén, uitge
werkt op het T.N.O. te Delft met zeer
reële mogelijkheden, zijn een aanval
op lange termijn tegen de vlasindus
trie.
DIJZONDER levendig leeft in het ge-
heugen van de paters de oorlogs
periode 19401945. Deze periode was
voor het huis zeer moeilijk. Reeds in
October 1940 werd het huis van de
paters te Kaatsheuvel door de bezet
ters in beslag genomen. Dit had tot
gevolg, dat in Oudenbosch 80 studen
ten van de lagere studie geherbergd
moesten worden. De communiteit werd
daardoor verdubbeld en pater-econoom
kwam voor haast onoplosbare proble
men te staan. Dat het moeilijk was de
gezondheid van een 160 jonge kerels
op peil te houden, bewees het betrek
kelijk grote aantal t.b.c.-patiënten dat
de paters van Oudenbosch in die tijd
kenden. De paters hadden echter veel
steun van de mensen uit de omgeving.
Eigenlijke oorlogsschade hebben de
paters val. Oudenbosch aan hun huis
niet opgelopen. Zij leefden wel intens
mee met het leed. dat verschillende
dorpen in de omgeving van Ouden
bosch opliepen. Op de 3e November
1944 kwamen duizenden vluchtelingen
van over de Mark in Oudenbosch aan.
De paters, die, op grote Amerikaanse
trucs gezeten de helpende hand bo
den waar dit nodig was, konden 150
vluchtelingen in hun huis bergen en
zij deden dat gedurende meerdere we
ken. Het was wei een erg ongewoon
gezicht de kloosterkeuken behangen te
zien met een kinderwas. vreemd was
het leven in die dagen, maar de paters
waren blij en dankbaar iets te kun
nen doen.
Ook in de dagen van de Februari-
ramp waren de paters actief. In het
huis werden verschillende hulpdien
sten georganiseerd en de bedden kwa
men ter beschikking van de vluchte
lingen.
Ojn al deze redenen hebben de pa
ters van Oudenboscn de sympathie
verkregen van zeer veel mensen: een
sympathie die de 10e Januari duide
lijk aan de dag zal treden!
(Advertentie)
Zondag 3 Januari. Wit. Feest van
de Zoete Naam Jezus. 2e gebed (in
stille Missen) octaafdag H. Joannes.
Credo. Prefatie van Kerstmis. 's-Her-
fogenbosch: 2e gebed octaafdag H.
Joannes.
Maandag 4. Rood. Octaafdag van
de H.H. Onnozele Kinderen. 2e gebed
van de H. Maagd. 3e voor Kerk of
Paus. Prefatie van Kerstmis.
Dinsdag 5. Wit. Vigilie van Drie
koningen. Gloria. 2e gebed H. Teles-
phorus. 3e van de H. Maagd. Credo.
Prefatie van Kerstmis.
woensdag 6. Wit. Verschijning des
Heren of Driekoningen. Credo. Pre
fatie en Communkcantes van Drie
koningen.
Donderdag 7. Wit. Mis van Ver
schijning des Heren. 2e gebed van de
H. Maagd. 3e voor Kerk of Paus. Cre
do. Prefatie en Communicantes van
Driekoningen.
Vrijdag 8. Wit. Als gisteren.
Zaterdag 9. Wit. Als gisteren.
loslippigheden
van
LEONARD
JJ/E KENNEN ALLEN het bekende gezegde over de vis, die duur
betaald wordt. Dit geldt vooral voor sommige palingsoorten, die
immers wanneer men het vel, de graat, de kop en de staart ver
wijderd heeft, eigenlijk alleen nog maar een geurtje vertegenwoordi
gen en verder niets. De haring heeft het heel ivat beter, dunkt ons en
er is materiaal genoeg voorhanden om dat te bewijzen. Ge moet we
ten dat er in het Engelse Kanaal ongekend grote aantallen haringen
zijn gevangen In lJmuiden brengen de vissersschepen soms 2000 tot
2500 kisten vol haring binnen. We herinneren ons van vorig jaar, dat
de haringvissers steen en been klaagden, omdat de geschubde kanaa -
zwemmers weigerden hun netten binnen te varen. Hoe gelukkig (zou
den wij althans zeggen) moeten die vissers zich dus nu wel voelen
dat de bekende historie van de wonderbare visvangst, zich zo dient
onder onze kust is gaan herhalen. Maar kijk, dan hebt u het mis,
want de geleide economie is er de oorzaak van, dat de vreugde van
nu maar een schimmetje is van de blijdschap van de vissers uit ie
Nieuwe Testament. Immers, die IJmuiders klagen steen en been. Ze
moeten zich halfdood werken om die geweldige v,an9sten,bin"®"%°°„
te krijgen. Hun netten scheuren, hun ribben kraken en de P°rje™°"
nai is net zo dun als verleden jaar, toen de haringen zich niet lieten
verschalken. Dagelijks worden er duizenden kisten haring ^o°rPe-
draaid" en voor uitverkoopprijsjes naar de vismeelfabrieken gestuurd^
Vissers en reders slaan dat wenend gade en ze rammen zich op de
borst uit ergernis, dat ze zich zo druk hebben gemaakt om die ^ge-
re vangsten van het vorige seizoen. „Laten we hopen, daf sp°®~
dig wat minder wordt met de vangsten zeggen ze. Maar als dat ge
beurt klagen ze wéér. Zo is de mens nu eenmaal.
Het enige wat erop zit is, dat men van overheidswege het leerzame
boekje .Over minimumprijzen en wat eraan vastzit (Uitgave D p.
van LandbouwVisserij en Voedselvoorziening) onder de harl"3™
gaat verspreiden. Twee flinke oplagen, in zee gestort op de linke
plaatsen, kunnen wonderen doen.
waren aan een rode das. Een ac
tief peleton arresteerde twee spion
nen, nadat het de prooi intensief
had beschoten. Helaas bleken het
twee Beierse boeren te zijn, die
naar de welstand van hun suiker
bieten aan het kijken waren en
met de hele manoeuvre niets had
den te maken. Zij kregen een
schadevergoeding, omdat Ameri
kanen fatsoenlijke lui zijn. Twee
uur later waren er meer Beiers
met rode dassen dan oefenende
soldaten. De spionnen kregen daar
op in het geniep gele dassen.
Weduwe
P EN vijftig-jarige weduwe in Has-
L tings sloeg een indringer met
een wandelstok buiten westen. De
man had een goed borreltje op en
was in deze onbevangen toestand bij
de dame binnengestapt om eens over
de dagelijkse zorgen van het leven
te praten. Maar de weduwe hield er
niet van met een wildvreemde man
te babbelen en haalde de stok van
haar man zaliger te voorschijn.
De buren hebben zich wild gela
chen.
Kat
CNNZE dagelijkse portie kat gaat
ditmaal over Peggie. Peggie is
een wit poesje, dat uit drang naar
algemene ontwikkeling de locomo
tief bekroop van een trein in Old
Ford Het beest frommelde wat rond
in het mechaniek met het gevolg,
dat de locomotief opeens als een tij
ger vooruit sprong en een solotocht
van vele kilometers begon Want
Peggie is een pientere poes, die hem
onmiddellijk drukte, toen de zaak
verkeerd iiep.
Feestdag
TWINTIG blanken en hon-
derdvijftig zwarten moes
ten in Johannesburg naar het
ziekenhuis worden gebracht.
Ze hadden de Kerstdagen
doorgebracht met massale
vechtpartijen en heftige de
monstraties.
„Ondanks alles een kalm
dagje", zei de politie achteraf.
Handig
nE AMERIKAANSE troepen in
Beieren hebben een manoeu
vre gehouden. Die is vreselijk goed
gelukt. Dank U. Er was één kleine
moeilijkheid. Om het helemaal
echt te maken had men ook spion
nen ingeschakeld, die herkenbaar
Propaganda
T~\E AMERIKANEN gaan in het ko-
mende jaar weer een stevig stuk
reclame maken. Zij hebben daarvoor
speciale dagen cn weken ingesteld.
Het is thans zover, dat er het hele
jaar door dagelijks een bijzondere
dag valt te vieren. Men begint met
een nationale vogelkooitjesweek, dan
volgen de Glimlachjesweek, de na
tionale lachweek en de nationale
zuurkool-met-worst-dag.
Toon zou nog wel andere dagen
kunnen verzinnen, zegt hij. maar hij
wil er zich niet over uit laten.
Wens
A/oor de rest een ZALIG NIEUW-
JAAR. En we hopen, dat dit nu
eens geen onzin zal blijken te zijn.
„Zo ziet het er tenminste wat
zelliger uit!"
Bossen waterwingebied
£)OOR de Waterleiding Mij. in
Zeeuwsch-Vlaanderen zal op haar
waterwingebied worden begonnen met
het planten van bossen.
Daar de waterleidingmij. steeds
heeft getoond grote belangstelling te
hebben voor de vlasindustrie, door het
beschikbaar stellen van dauwrootter-
rein in haar waterwingebied en trach
ten een oplossing te vinden voor het
afvalwater der roterijen, zal naar wij
van de R.K. Zeeuwsch-Vlaamse vlas-
sersbond vernamen met de belangen
der vlasindustrie weer rekening wor
den gehouden bij het planten der
bossen.
ZONDAG 3 JANUARI 1954
HILVERSUM I. 402 M. VARA: 8.00
Nws. en weerber.; 8.18 Gram.; 8.55 Sport-
meded.; 9.00 „Langs ongebaande wegen",
caus.; 9.15 Dubbelkwart.; 9.30 „Geestelijk
leven", caus.; 9.45 Met en zonder om
slag; 10.20 „Ach Gott, wie manches Her-
zeleid", cantate; 10.40 ,,De verklaring",
hoorsp.; 11.15 Promenade-ork. en sol.;
AVRO: 12.00 Sportspiegel; 12.05 Ham-
mondork.; 12.35 „Even afrekenen, He
ren!'' 12.45 Gram.; 13.00 Nws.; 13.05 Me-
ded. of gram.; 13.10 Twee piano's; 13.30
Lichte muz.; 14.00 Boekbespr.; 14.20
Groot koor en omr. ork. en sol.; 14.50
Filmpraatje; 15.05 Vierhandig pianospel;
15.45 Disco-caus.; 16.30 Sportrevue; VARA:
17.00 Gram.; 17.30 V. d. jeugd; 17.50 Sport-
journ.; 18.15 Nws. en sportuitsl.: VPRO:
18.30 Korte kerkd.; IKOR: 19.00 V. d.
kind.; 19.35 Bijbellezing; AVRO: 20.00
Nws.; 20.05 Gevar. muz.; 21.05 Meded.;
21.10 „Blauwbaard", hoorsp.; 21.55 Strijk-
ork.; 22.25 Act.; 22.40 Orgelconc.; 23.00
Nws.; 23.15-24.00 Populaire muz.
HILVERSUM II, 298 M. KRO: 8 00
Nws.; 8.15 Gram.; 8.30 Hoogmis; NCRV:
9.30 Nws. en waterst.; 9.45 Vocaal ens.;
10.00 Geref. Kerkdienst; 11.30 Omr. ork.;
11.45 Kerkconc.; KRO: 12.15 Gram.; 12.20
Apologie; 12.40 Harmonie-ork.; 12.55 Zon
newijzer; 13.00 Nws. en kath. nws.; 13.10
Strijkork., koor en solist; 13.40 Boekbe
spr.; 13.55 Gram.; 14.00 V. d. jeugd; 14.30
Viool en piano; 14.55 ..Katholiek Thuis
front overal!"; 15.00 Amus. ork. en koor;
15.40 Gram.; 16.00 Sport; 16.30 Vespers;
IKOR: 17.00 Jeugddienst; 18.00 Zang-
dienst; 18.45 Pastorale rubriek; NCRV:
19.00 Nws. uit de Kerken; 19.05 Orgelconc.
19.30 „Weg en werk der Kerkhervor
mers", caus.; KRO: 19.45 Nws.; 20.00
Gram.; 20.25 De gewone man; 20.30
Symphonette-ork. en sol.; 21.00 V. d.
jeugd; 21.20 Dansmuz.; 22.00 V. d. eugd;
22.25 Gevar. muz.; 22.45 Avondgebed en
lit. kal.; 23.00 Nws.; 23.15 Eng. muz.;
23.45-24.00 Gram.
BRUSSEL. Vlaams, 324 M. 12.30
Weerber.; 12.34 Lichte muz.; 13.00 Nws.:
13.15 Gram.; 13.30 V. d. sold.; 14.00 Gram.
15.30 Idem; 15.45 Voetbalrep.; 16.30 Gram.
17.00 Vlaamse muz.; 17.40 Gram.; 17.45
Sportuitsl.; 17.50 Gram.; 18.00 Zang en
piano; 18.30 Godsd. halfuur; 19.00 Nws.:
19.30 Gevar.; progr.; 21.30 Gram.; 22.00
Nws. 22.15 Verz. progr.; 23.00 Nws.; 23.05-
24.00 Dansmuz.
BRUSSEL, Frans, 484 M. 12.00 Gram.
13.00 Nws.; 13.10 Verz. progr.; 14.00 Gram.
14.30 Ork. conc.; 16.30 en 16.45 Gram.:
17.00 Nws.; 17.05 Gram.: 19.00 Godsd.
halfuur.; 19.30 Nws.; 20.00 Ork. conc.;
22.00 Nws.; 22.15 Gram.; 22.25 Lichte muz.
22.55 Nws.; 23.00 Lichte muz.; 23.55 Nws.
MAANDAG 4 JANUARI 1954
Hilversum 1, 402 M. VARA: 7.00
Nws.; 7.13 Gram.; 7.50 Quatre-mains; 8.00
Nws.; 8.18 Gram.; 8.40 Dansmuz.; 9.00
Gym. v. d. vrouw; 9.10 „Onder de pan
nen", hoorsp.; 9.30 Waterst.; 9.35 Gram.
VPRO: 10.00 ..Voor de oude dag", caus.;
10.05 Morgenwijding: VARA: 10.20 Fluit,
cello en piano; 10.40 V. d. zieken; 11.40
Voordr.; 12.00 Gram.; 12.07 Dansmuz.;
12.30 Land- en tuinb. meded.; 12.33 V. h.
platteland; 12.38 Dansmuz.; 13.00 Nws.;
13.15 V. d. middenstand; 13.20 Orgel en
zang; 13.45 Gram.; 14.00 V. d. vrouw;
14.15 Quatre-mains; 14.45 Gram.; 15.00
Gevar. progr.; 16.00 Gram.; 16.45 V. d.
jeugd; 17.15 Gram.; 17.30 Roemeens ork.;
17.50 Mil. comm.; 18.00 Nws. en comm.;
18.20 Gram.; 18.45 Pari. overz.; 19.00 V.
d. jeugd: 19.10 Muzikale caus.; 19.25
Volkszangkoor; 1945 Regeringsuitz.: Ir. J.
van Gaaien: ..Actuele problemen v. d.
bietenteelt"; 20.00 Nws.; 20.05 „In Hol
land staat een huis", hoorsp.; 20.35
Aetherforum; 21.20 Dansmuz.; 21.50
„Huurverhoging en compensatie", lezing;
22.05 Omr. ork. en groot koor; 23.00 Nws'.
23.15 Orgelspel; 23.35-24.00 Gram.
HILVERSUM II, 298 M. NCRV: 7.00
Nws.; 7.10 Gram.; 71.5 Gym.; 7.30 Gram.:
7.45 'n Woord v. d. dag; 8.00 Nws. en
weerber.; 8.15 Gram.; 8.30 Tot Uw dienst;
8.35 Gram.; 9.00 V. d. zieken; 9.30 V. d
vrouw; 9.35 Gram.; 10.30 Morgendienst;
door
L. A. CUNNINGHAM
26)
„Die is er goed afgekomen," zei
Martin Theriault, de oudste van de
oudjes en de meest geachte, aangezien
hij als knaap de Spokende Dijkgraaf
in den vleze had aanschouwd, „Wei
nige ontsnappen Damase Blais en een
mens moet méér dan normaal zijn
om levend uit de Baai van Fundy te
komen op zulk een nacht."
„Net zo," stemde Jean Belliveau toe,
die ook bij de haard had gezeten op
de avond, dat John Gowers witte ge
zicht voor de ruiten van het Witte
Hert verscheen, „meer dan normaal.
Het is een wonder, Isaac, dat Je geen
gerammel van ketenen, geen geluiden
hoort in huis, in het diepst van de
nacht. Hoor Je nooit iets?"
Isaac Proux schuifelde op zijn
stoel, nam de zware pook op en schoof
een brandend houtblok recht. „Ik
moet bekennen, vrienden, dat ik niets
dergelijks gehoord heb. Soms hij
keek over zijn schouder naar de duis
ternis boven aan de trap „soms
loopt hij nog laat op en neer, op en
neer, als een gekwelde geest, en soms
praat of leest hij hardop."
„Tegen zijn vrienden beneden, hé?"
meende Floribert Gaudet. „Hij heeft
geld ook hé?''
„Nou," erkende Isaac, ,ik heb wel
wat' gezien in de leren gordel die hij
draagt. Als hij eer bondgenoot is van
de duivel, zoals jullie beweren, wilde
ik. dat er meer zo kwamen opdagen,
hij betaalt alles contant."
„Maar wat zoekt hij in St. Bruno?"
hield Floribert vol. „Hij is geen werk
man. nooit geweest. Dat kun je wel
aan zijn handen zien."
„Hij werkt immers voor Alphonse
Trudel," zei Isaac. „En waarom hij
11.00 Kamermuz.; 11.45 Gram.; 12.25 V.
boer en tuinder; 12.30 Land- en tuinb.
meded.; 12.33 Orgelconc.; 12.59 Klokge
lui; 13.00 Nws.; 13.15 Gram.; 13.45 ld.;
14.00 V. d. jeugd; 14.30 Gram.; 14.45 V.
d. vrouw; 15.15 Gram.; 15.30 Srtijkkwar-
tet 16.00 Bijbellezing; 16.30 Pianorecital;
17.00 V. d. kleuters; 17.15 Gram.; 17.30
V. d. jeugd; 17.45 Regeringsuitz.: Prof.
Dr. R. van Lier: Rijksdelen overzee: Su
riname; 18.00 Meisjeskoor; 18.20 Sport:
18.30 Gram.: 18.45 Eng. les: 19.00 Nws. en
weerber.; 19.10 Gitaar en dwarsfluit; 19.30
„Volk en Staat"; 19.45 Huismuz.; 20.00
Radiokrant; 20.20 Gram.; 20.50 „Anny
van de Watermolen', hoorsp.: 22.00 Ka-
merork.; 22.45 Avondoverdenking: 23.00
Nws. en SOS-ber.; 23.15-24.00 Gram.
BRUSSEL, Vlaams. 324 M. 12.00
Gram.; 12.30 Weerber.; 12.34 V. d. land
bouwers; 12.42 Gram.; (Om 12.50 Koer
sen); 13.00 Nws.; 13.15 Pianorecital; 13.30
Gram.: 13.45 Pianorecital; 14.00 Schoolra
dio; 15.00 V. d. zieken; 16.00 en 16.40
Gram.; 17.00 Nws.; 17.10 Orgel en piano;
18.00 Franse les; 18.15 Gram,; 18.25 Fin.
kron.; 18.30 V. d. sold.; 19.00 Nws.; 19.40
Gram.; 20.00 Strijkkwart.' 20.50 Volkslie
deren; 21.15 Ork. conc.; 22.00 Nws.; 22.15
Orgelspel: 22.55-23.00 Nws.
BRUSSEL, Frans. 484 M. 12.00 Ork.
conc.; 12.46 Gram.; 13.00 Nws.: 13.15, 14.00
14.15 en 15.00 Gram.; 16.05 Lichte muz.;
17.00 Nws.; 17.15 Gram.; 17.30 Pianoreci
tal; 18.30 Chansons; 19.15 Gram.; 19.30
Nws.; 20.30 Gram.: 21.15 Kamermuz.;
22.00 Nws. 22.55 Nws.
blijft?" De herbergier haalde veelbe
tekenend de schouders op.
„Ze zal toch die rijke Lavergne niet
opgeven voor een man als hij!"
„Wie kan weten, wat dat meisje zal
doen?" meende Isaac terecht. „Je kunt
evengoed voorspellen hoe de wind zal
zijn op St. Cecillia's dag als probe
ren de handelwijze te voorspellen van
die de Vysart".
„Maar die man", fluisterde Belli
veau. „Weet je nog wel op die avond,
Isaac? Hij sprak, toen hij bewusteloos
was; in zijn koorts riep hij een naam.
Hoe was het ook weer?"
„Candace", fluisterde Isaac. „Zo
was het Candace".
„En wie of wat kan dat zijn?"
„Condace?" Leandre Frechette, de
litterator van St. Bruno, kuchte ge
wichtig. „Candace heette vele konin
ginnen van Ethiopië".
„Zwarten!" riep Martin Theriault
triomfantelijk. „Een negerkoningin.
Dat is het Candace
„Candace?" klonk het als een spook
achtige echo uit de duisternis boven
aan de trap.
Met een slag werden alle hoofden
omgedraaid en keken alle ogen om
hoog. John Gower stond op de trap.
zijn gezicht in de schaduw. Ze keken
toe hoe hij langzaam naar beneden
kwam. Zijn blik ging verbaasd van het
ene verweerde, nootbruine gezicht naar
het andere. Hij naderde het vuur.
„Neem me niet kwalijk", hij glim
lachte tegen Martin Theriault. „u
wekte mijn nieuwsgierigheid. U was
het toch. die van Candace sprak, is
het niet? Wie is Candace? De naam
komt me zo bekend voor Candace".
Ze was een koningin van Ethiopië,
monsieur", zei Martin zenuwachtig.
„Het het kwam zo toevallig in het
gesprek te pas".
„Juist John Gower lachte. „Een
koningin van Ethiopië dus? Hoe inte
ressant! Nu vergeef me mijn nieuws
gierigheid. Ik kwam beneden om luci
fers, meneer Proux, astubüeft".
Isaac haalde haastig een doosje was-
lucifers en overhandigde die aan zijn
gast. John Gower stopte zijn pijp en
stak die aan. Er heerste diep zwijgen
in de kring, die gewoonlijk zoemde als
een bijenkorf. Onrustige ogen staar
den in het vuur, zenuwachtige oude
handen frommelden met pijpestelen.
Weldra zei John Gower goeden nacht
en besteeg nogmaals de trap.
In zijn kamer, dezelfde goedonder-
houden kamer boven aan de trap.
waar Armande in de stormnacht ge
geten had, zette hij zich op de rand
van het bed, de ellebogen op de knieën
en het hoofd in de handen.
„Candace eigenaardig dat ze het
hadden over wat was het ook weer?
een koningin van Ethiopië. Men zou
geneigd zijn te denken ik dacht zo
toen ze naar me omkeken dat ze
van de duivel gesproken hadden en nu
op zijn staart trapten. Gekke, oude
kerels! En een vreemde, zonderlinge
streek ook! Hier is in eeuwen niets
veranderd, wed ik. Het doet denken
aan de fantastische droom van een
dichter. Maar het bestaat. Zij bestaat"
Hij stond op. liep naar het venster
en trok het gordijn weg om in het
sterrenfonkajend duister te staren en
het vager zwart van de zee. „Ik ben
benieuwd, wat ze vanavond doet
alleen met haar broer in dat grote
huis en naar de verhalen te oorde
len is hij geen aangenaam gezelschap.
Ik wilde vermoeid keerde hij zich
van het venster af en streek met de
hand over het voorhoofd. „Maar ik
zie haar spoedig terug. Dan zie ik
weer in haar ogen en misschien kus ik
haar lippen of streel haar haren. Dan
deert niets me meer niets".
Hij raapte een haveloos exemplaar
van de gedichten van Rubert Brooke
op. achtergelaten door de Engelsman
die ook een raadsel van het Witte Hert
geweest was.
De regels betoverden hem. Ze waren
een gebed en een hoop; hij herhaalde
ze telkens weer en Eliodie, die langs
zijn deur kwam. hoorde een diepe
klank van zijn stem. Met bleek ge
laat kwam ze bij de haard terug en
vertelde de oude. wat hij daar boven
op zijn kamer zei; „Over de dood.
heren! De ergste vriend, zei hij, en
vijand, is slechts de dood!"
Ze mompelde in vrome ontzetting.
Dit was stellig de zonderlingste gast.
die het Witte Hert ooit geherbergd
had. Maar Isaac Proux, de slimmerik,
wist dat het zijn omzet eerder zou
vergroten dan verminderen, want als
vliegen om een strooppot, klontten de
boeren rond zijn haard in de hoop
griezelige, angst-aanjagende verhalen
te horen, in de hoop misschien juist
die dingen te zien, die hen deden hui
veren en verbleken.
Hij glimlachte, toen het gezelschap
vertrok, niet stuk voor stuk, maar
allemaal tegelijk. Zelf was hij niet
bang: hij betwijfelde sterk of de Boze
zo'n eetlust zou tonen voor eieren met
spek en boekweitpannekoeken als de
ze gast., .In elk geval", besloot Isaac,
met ware hoteliers-filosofie, „betaalt
hij goed".
(Wordt vervolgd).
