DRIF.MAAL PER DAG WERKT DE PAUS
EEN STAPEL KRANTEN DOOR
VERGANE GLORIE in een hoekje
van kerkhof te Oostburg
FRANSE ARTSEN verdienen braaf
srarlri«"«rus
BICABPAfl
Toneel de „Assepoes" van het publiek
De H. Vader als eerste pelgrim
RUK VAN KAB AKA
TWEEDE KENYA
Goede klant van Vaticaanse boekerijen
Oorlog beroerde het graf van kol. Ledel
Maanden van vier mille
BESCHAMENDE CIJFERS
HEVIG ONWEER IN RUGANDA
Meteoren nemen revanche
Pius XII is een zeer snelle lezer
DAGBLAD DE STEM VAN DONDERDAG 10 DECEMBER 1953
D
Hij begint om 8 uur
TUSSEN OUDE STENEN....
Ook in Frankrijk raken uitersten elkaar
Jh^R wordt wel eens gezegd, dat zelfs vaders en moeders vooruit moeten
zien en voor hun kinderen een beroep moeten kiezen, of althans
moeten pogen om hun aanleg een „vruchtbare vorm te geven." Onze
zoons moeten dan maar dokter worden want de Franse artsen of juister
gezegd: vele Franse artsen verdienen een goede boterham. Om finan
ciële redenen hebben velen het niet eens nodig zich te specialiseren.
Een gewone dorpsarts laat zich per visite vaak honoreren met 750 fran
ken, oftewel met drie Nederlandse rijksdaalders. Nu willen we aller
minst beweren, dat ze geen recht hebben op een dergelijk honorarium.
Dure gezondheid
Uu> htM4 m
w «"SJWRAÏil
Het uitgaanwordt jaarli jks minder
CONGRES OP KOMST
Hl is begrijpelijk dat een d.l. sta
tistiek niet op korte termijn kan
worden samengesteld en dus steeds
een of meer iaren achter de feiten
aan moet lopen.
De
Eis: volledige zelfstandigheid
Machtige vrienden
o°*
7VTAAST DE PORTA ANGELICA, voor het gebouw van de Zwitserse
rZrH* staat op het Sint Pietersplein een kiosk, de enige in Vati
caanstad iédere morgen punctueel om half acht maakt de kioskhouder
twee pakketten klaar, een merkt hij met een grote A, de andere met
twee p« minuut later verschijnt een pauselijke gendarme, neemt
de pakketten in ontvangst en brengt het met A gemerkte nakje naar
de anti-chambre, en het andere naar het Staatssecretariaat. Iedere
morgen herhaalt zich dit ritueel.
e padjes bevatten alle Romeinse
ochtendbladen. Het A-pakje ligt
iedere ochtend om 8 uur klaar, wan
neer de Paus van Zijn vertrekken
naar Zijn particuliere bibliotheek
gaat. Zo is de H .Vader in staat om
in de vroege morgen een snelle in-
formatievlucht om de wereld te ma
ken. Hij beperkt zich niet tot Katho
lieke dagbladen, maar leest net zp
goed de communistische, omdat Hij
van alles op de noogte wil blijven.
Des middags om 3 uur en des avonds
om 6 uur worden wederom couranten
bij de Paus bezorgd, s-Middags 3 uur
en des avonds om 6 uur worden we
derom de couranten bij de Paus be
zorgd. 's-Middags de Italiaanse bladen
uit Milaan, Genua, Napels enz.; des
avonds weer de Romeinse avondbla
den.
Pius XII Is een snelle lezer en
hoeft niet veel tijd aan de couranten
te spanderen; snel bladert hij de ver
schillende dagbladen door, doch Hij
heeft in sterke mate de gave om
direct te ontdekken wat Hem interes
seert. Heel bijzonder geldt dit, wan
neer de Kerk of het Vaticaan wordt
aangevallen. De Italiaanse journalisten
die bij het Vaticaan geaccrediteerd
zijn, weten daarvan mee te praten.
Eens stond er in een Romeins. - niet
communistisch blad - een klein be
richtje onder de kop „Geheime do
cumenten in het Vaticaan gestolen".
De Paus zag het onopvallend berichtje
direct en onmiddellijk ontbood hij de
verantwoordelijke kardinaal om na
dere inlichtingen en om te vragen,
waarom men Hem niet van de diefstal
in kennis had gesteld. De bewuste
kardinaal kon de Paus toen meede
len, dat er van een documentendief-
stal geen kwestie was geweest. Een
arbeider was de ambts-woning van
de directeur van de Vaticaanse Radio
binnengedrongen en had daar wat
kleren gestolen. „Dan is de maker
van het bericht geen goede journalist
geweest", was toen het antwoord van
de Paus, „al heeft hij het misschien
niet zo slecht bedoeld, met de waar
heid mag hjj zo niet omspringen".
CORRECTOR.
mededelingen, pauselijke redevoerin
gen en documenten brengt. Deze eer
ste pagina houdt de H. Vader onder
Zijn persoonlijke controle. Wanneer
de drukproeven door de correctoren
zijn nagezien en afgedrukt, dan krijgt
de Paus eerst nog een proef ter
correctie, voordat definitief tot druk
ken wordt overgegaan. Zeer snel,
maar uiterst secuur loopt de H. Vader
de kopij nog eens door en ziet alles,
wat de correctoren over he* hoofd
hebben gezien: een verkeerd ge
plaatste komma, een omgedraaide
leiter. Dikwijls leest ae H. Vader
ook de andere pagina's nog even door,
en vaak niet zonder resultaat.
Buitenlandse bladen komen in ont
stellende hoeveelheid op het Staats
secretariaat en bij de Paus binnen.
Doch daarvoor zijn medewerkers aan
gesteld, die deze bladen doorlezen en
het belangrijkste eruit laten om in
mappen aan de Paus door te geven.
Eerst gaan de mappen echter nog
langs de archivarissen en bibliothe
carissen, die alles nog een keer schif
ten en slechts het allergewichtigste
uitschieten voor de Paus.
Naast de dagelijks pers beschikt de
Paus voor Zijn werk nog over drie
bibliotheken. Allereerst zijn particu
liere bibliotheek, die Hij reeds van
Zijn jeugd af neeft opgebouwd.
Zij telt ongeveer 50.000 banden en
de Paus is er zeer aan gehecht. Dan
is er de pauselijke bibliotheek, die
zich op de tweede verdieping van
het, Vaticaans paleis bevindt en ten
slotte de reusachtige Vaticaanse boe
kerij, de Vaticana. Vindt de Paus het
boek, dat Hij nodig heeft, niet in de
beide eerste bibliotheken, dan gaat
e*. een briefje in Zijn puntige hand
schrift naar de Vaticana. Niemand
toont zich ooit verbaasd over het
soort boeken, dat de Paus ter bestu
dering leent, zoals kort voor de
veroordeling van het communisme
erige jaren geleden, toen de H. Va
der „Das Kapital" van Marx wilde
hebben. Talloze boeken krijgt de Paus
cadeau, dikwijls schitterend uitgege
ven. Ook worden vele bceken aan
Hem opgedragen. En altijd zorgt de
Paus ervoor, dat Hij de boeken min
stens even ziet. al kan hii ze dan
niet allemaal doorlezen.
Het is algemeen oekend, dat de
Paus zich voor sport interesseert.
Minder bekend is, dat hij iedere dag
het Italiaanse sportblad, de „Coriere
dello Sport" leest, waaraan hij tal
van technische wendingen en zegswij
zen ontleent en gebruikt voor zijn
toespraken tot sportslieden. Zo heeft
de Paus eens vol belangstelling tijdens
een audiëntie aan een radiocommen
tator gevraagd, hoe hij het toch redde
om een voetbalwedstrijd goed te vol
gen en tegelijkertijd tot in de kleine
details te beschrijven.
OOSTBURG, dat in de laatste jaren zelfs voor geboren en getogen
Oostburgers haast onherkenbaar is veranderd, heeft toch een
klein hoekje, dat door de tand des tijds vrijwel onberoerd is gelaten,
waar ook de oorlog weinig schade aanrichtte en waar eigenlijk de tijd
schijnt te hebben stilgestaan. Op de begraafplaats is eveneens veel
veranderd, maar het gedeelte, waar Oostburg honderd en meer jaren
geleden zijn overleden burgers ter ruste legde, bleef tijdeloos in een
periode van algehele vernieuwing. Op die plaats vindt men heden nog
het, helaas tijdens de bevrijding in 1944 geschonden, grafmonument van
kolonel J. Ledel, de man, die in 1830 Oostburg beschermde tegen de
aanvallen van Belgische benden en die vier jaar later in de door hem
behouden grond een rustplaats kreeg. Dankbare officieren zorgden door
een monument ervoor, dat de naam Ledel niet kon worden vergeten.
Oostburg zelf besloot vele jaren later het grote plein in het centrum
van de gemeente naar de vrijheidsheld te noemen.
Vanzelfsprekend krijgt de Paus da
gelijks de Osservatore Romano,
de officiële spreekbuis van het Vati
caan, die op de eerste pagine alle
Het graf van de kolonel verwierf
zich grote bekendheid in en om Oost
burg. De imposante koepel van ver-
groend arduin heeft meer dan een eeuw
de aandacht getrokken en het verhaal
van zijn daden, voorzover dat behou
den is gebleven voor het nageslacht,
is door menig grafdelver aan nieuws
gierige bezoekers verteld.
J. Ledel, kolonel, ridder der beide
Nederlandse orden, het is kort en
krachtig, hetgeen op de overgebleven
gedenksteen staat vermeld. Kort als
de bevelen die uit de mond van de
krijgsman moeten hebben geklonken,
kernachtig als de man wiens lichaam
reeds lang tot stof moet zijn vergaan.
De Schoondijkse landbouwer-dich
ter J. Faro vertelde van de kolonel
op zijn wijze, in regelen die al lang
in het vergeetboek zi.jn geraakt.
Gods almacht heeft bij Oostburgs
(wallen,
Den moed geschraagd, het land gered
En d'opgeruide duizendtallen,
Met enen wenk verstrooid, verplet.
Vj^E KUNNEN de zon best in het
water zien schijnen. Bovendien
doen de Franse dokters beslist hun
best: ze onderzoeken de patiënten
grondig en niemand heeft het recht
te beweren, dan de Franse artsen niet
voor hun taak zijn berekend Hun kun
digheid en vakmanschap staan hoog
aangeschreven. Bovendien komen ze
met vaker, dan heel dringend nood
zakelijk is. En ondanks het feit. dat
ze de meeste gevallen met een enkele
visite afdoen zitten ze aruk in hun
werk. Het kan gebeuren dat doktertje
op een dag 35 maal drie rijksdaalders
beurt. Evenmin is het een unicum
als ze veertig klanten per dag hen
ben. Maanden, waarin ze 4000 gld.
beuren komen herhaaldelijk voor. Eri
omdat wij het nu met onze zoon goed
menen... enfin.. U begrijpt het wel!
In het algemeen wordt de schade ook
hier gedeeltelijk door de securite-
sociale gedekt. Tachtig percent van de
officieel vastgestelde tarieven worden
terug betaald, maar... de te betalen
tarieven
zijn soms hoger, zodat de
tachtig percent soms leugentjes om
bestwil Zijn. De gezondheid wordt hier
bar duur, vooral voor de lieden die
niet in de s.s. zijn. Een Hernia-opera
tie, die in Nederland een kleine 300
gulden bleek te kosten, weegt hier een
kleine duizend gulden zwaar
En mijn buurman die dezer dagen
op stel en sprong zijn blinde darm
moest laten weg peuteren kwam tot
de conclusie dat hij een dikke 50 000
flanken te betalen had. Ondanks de
ss moest hij omdat hij o a. kü-
mekverpleging had gekozen iets
meer bij passen dan in Nederland het
echfVal Kost I-)e grootste narigheid
rnvt, dat artsen specialisten chl-
kliniekdirecties etc. met de
uatienr ÏÏÜÜÏ8'8811' Uat w" ^SSen; de
La er irr 1 eerst maar even betalen,
.er f» rl f ,m3 dan w€l d°« de s.s
dagen en one °at "later' Kan dne
vele artorierl T en Zlln Maai noe"
allen billenen unnen er emge tien-
ten Van du'zen<i voorschie-
d«i dood gaan A h,W ™el d™
HeLz'eKedvervoar o.» is eveneens
der Mljn buurman zon-
kennl °rm,g aantla"ksei had te
hem LPgPVen dat ean 'oede vriend
nem wei met zijn auto
afhalen Maar. daar
zou komen
komen au""uaar Kon mets
Hil werd keurig met een zie-
naar huis gebracht.
kpnauto
jut. samen thuis!
Kostten hem
Sam in
De tien kilometer
ook we" ee"s 2400 fr. En
erg »oed m» Nu zlJn we to€valli8
komt bij ons etTn^JhT dokter' Hil
uitrusten Pro^r Lm®" Drate" e"
8an de teiVe kant is. Hij staat
direct klaar met zijn zelfverdediging:
dure benzine, ongelooflijk hoge belas
tingen en tal van andere onkosten.
Als bovendien een automonteur 500 fr.
per uur rekent, mag hij toch wel 750
fr. per visite hebben? Vaak moet hij
er speciaal de auto voor starten en
soms gaan er drie kwartier met een
visite weg. Daarin heeft hij schoon
gelijk. Maar hij sprak niet over de
in- en uitloop gevallen. Anders zou hij
trouwens ook nooit tot enige tientallen
behandelingen per dag kunnen komen
Een oude dame uit ons hef dorp be
zocht dezer dagen een rheuma-specia-
list in Parijs. Het goede mens, gedeel
telijk al verlamd, moest twee trappen
worden opgedragen. Er was geen lift.
Evenmin was er een draagbaar beschik
baar; de beide, lieve, knappe assis
tenten deden toch wel de deur open.
Dat was tenminste iets!
De specialist onderzocht het slacht
offer, diende een injectie toe en vroeg
5000 franken. Hij ontvangt vlot tien
tot vijftien klanten per dag. Het re
kensommetje kunt U zelf maken. Pri
ma, V hebt gelijk: er zijn ook specia
listen, die „maar" twintig gulden per
consult rekenen!
Vergelijk met al deze bedragen eens
de honoraria van journalisten en ad
vocaten, de salarissen van ingenieurs
en academisch gevormde leerkrachten.
Denk dan ook eens na over de land
arbeiders waaronder er zijn, die nog
15.000 franken per maand verdienen.
Worden dan DE dokters rijk? Neen!
DE artsen generaliserend gespro
ken worden niet rijk. Pas dezer da
gen heb ik gesproken met een actieve
knaap, die een jaar lang een lief
stadje bedient en nu moet opkrassen,
omdat zijn bruto-honorarium geduren
de die twaalf maanden maar 600.000
franken bedroeg. Maar... laten we voor
zichtig zijn vele artsen verdienen
goed, heel goed hun oroodje. Daarom
moet onze zoon maar dokter worden.
Het was het werk van Ledel, dat de
„opgeruide duizendtallen" werden
verstrooid, al was het misschien niet
alleen aan zijn moed te danken, dat
„het land werd gered". Het spreekt
echter vanzelf, dat er over het leger
van een dergelijke roemruchte figuur
heel wat meer is te vertellen. Wie was
deze krijgsheld? Wat bracht hem in
die woelige tijd te Oostburg? Oude ar
chieven vertellen er ons meer van.
Evenals Chassé en de Koek b.v. was
Ledel een van dat kleine groepje sol
daten die het in dienst van Napoleon
Bonaparte van eenvoudig soldaat door
daden van bravour en handigheid tot
officier brachten. Na de val van de
kleine Corsicaan zocht Ledel zijn toe
vlucht in het Nederlandse leger, waar
hij al gauw merkte, dat er een groot
verschil bestaat tussen het strijden on
der een machtig veldheer en het op
knappen van garnizoensdiensten. De
avonturier zocht het al gauw verderop
en daarvoor was meer dan één reden.
Misschien dreef de zucht naar meer
geld hem nog sterker dan het verlan
gen naar nieuwe veldslagen toen hij
naar Nederlands Oost - Indië vertrok
om er deel te nemen aan de veldslagen
en schermutselingen die het gevolg
waren van de terugverkrijging in 1816.
De officier met de bliksemcarrière,
die onder de kleine korporaal reeds
van zich had doen spreken, speelde in
de Java-oorlog van 1825 1830 een be
langrijke rol als onderbevelhebber van
generaal de Koek. Toen „het werk" in
1830 in Indië was afgelopen, vertrok
Ledel naar Nederland, dat op dat mo
ment een periode beleelde, waarin al
lerlei dingen gebeurden, die juist een
kolfje waren naar de hand van de
geharde vechtjas. In September van
dat jaar brak de Belgische opstand
uit en de Belgen profiteerden van de
zwakte der Zuid-Nederlandse verdedi-
fAdvertentiel
geen maagp weik niet aan
Als UW maaltijd
kan en U na miSselijk- a
kwelt met ™aadP; zwaaI en
I beid, opnspen ol e y he(
j drukkend gev bicaRPAN
nieuwe maa5®'dOIte tijd ver-
gebruikem In vooI d
dwpnen Uw w gezonde
011 hen een even gezonde
eetlust- Vraag Uw ^eeJ™oe-
delengeVbeaschriiving over
I HETS "AKKER'
i MAAG-CACHET»
J-JET „CENTRAAL BUREAU VOOR DE STATISTIEK", een, te 's-Gra-
venhage gevestigde Rijksinstelling, stelt niet alleen statistieken
samen, betrekking hebbend op ons economisch, maar daarnaast ook op
ons maatschappelijk leven.
En zo ziet nu en dan een statistiek het licht, waarin alle gegevens
zijn verzameld en geordend, welke betrekking hebben op het bezoek
aan inrichtingen voor vermaak en ontspanning, toneelvoorstellingen
concerten, sportdemonstraties, enz. enz.
Deze statistiek kan opgebouwd worden uit officiële gegevens, welke
verstrekt worden door de gemeentelijke diensten, welke de vermake
lijkheidsbelasting administreren. En daardoor geeft deze statistiek ook
wel een juist beeld van 't bezoek aan de hierboven genoemde inrich
tingen.
Wanneer dus de cijfers, verwerkt »n
de laatste statistiek even nade. wor
den bekeken, dan moet men zich wel
realiseren, dat die cijfers voor dit
ogenblik min of meer geflatteerd
zijn.
Want de laatste jaren is het „uit
gaan" niet onbelangrijk teruggelo
pen, voor wat het bezoek aan bios
copen betreft zelfs zeer belangrijk.
Bepalen wij ons nu tot het toneel,
gebracht door de beroepsgezelschap
pen, dan blijkt uit de hiervoor ge
noemde statistiek dat gerekend naar
de totaal-bevolking van ons land, elke
Nederlander per jaar 0.2 maal een
kaartje koopt voor eer. toneelvoorstel
ling of concert of .anders gezegd: gaat
slechts een maal in de vijf jaar raar
een toneelvoorstelling.
T"Ne cijfers wijzen uit dat van de
„uitgaande" bevolking van ons
land slechts 2 pet. naar een toneel
voorstelling, eveneens 2 pet. een con
cert bezoekt, daartegenover 58 pet.
naar de bioscoop gaat, 16 pet naar
sportwedstrijden en 22 pet naar an
dere voorstellingen zoals opera, ope
rette, revue, cabaret, variété, circus,
enz. enz.
Deze cüfers zijn als maatstaf voor
de culturele standing van ons Neder
landers wel wat beschamend. Van een
„toneelciiltuur" zoals wij die kennen
in Engeland, Frankrijk en Duitsland
is in ons land dan ook geen sprake.
Aannemende "dat 95 pet. van de Ne
derlandse bevolking nott een toneel
voorstelling bezoekt, zal dit dan ook
niet ver van de werkelijkheid afwij
ken. Want elke „insider" weet dat de
hiervoor genoemde cijfers en percen
tage's worden „opgebracht" door een
zeer klein deel der bevolking.
Die kern van toneelbezoekers kan
naargelang de grootte van een plaats
wel verschillen, maar percentagege-
wijs zullen deze elkander in de ver
schillende plaatsen van ons land niet
veel ontlopen.
CCNCLUSIE.
conclusie welke uit dit alles ge
trokken mag worden kan dan ook
zijn dat: ondanks het feit dat in ons
land op zo verheugend serieuze wijze
goed toneel wordt gespeeld, dat de
Overheid daarbij op zo lofwaardige
wijze steun verleent, grote lagen der
bevolking, in alle rangen en standen
onzer samenleving, nog steeds niet be
seffen dat het toneel bij uitstek een
spiegel van onze tijd kan zijn en ons
geestelijk zo zeer kan verheffen en
ontspannen.
Dit alles is voor het Bestuur van
de Vereniging van Schouwburgdirec
ties aanleiding geweest om het initia
tief te nemen tot het .louden van een
groot „toneel-congres" Het heeft
daarvoor contact opgenome- met en
kele] andere organisaties en het re
sultaat daarvan is dat nu op Dinsdag
15 December a.s in „Krasnapolsky"
te Amsterdam een congres zal wor
den gehouden onder het Motto: „Ons
toneei.... en wij Nederlanders".
Dit congres staat onder auspiciën
van de vereniging van Schouwburg
directies in Nederland, „het Neder
lands Theater Centrum" en de (be
roeps) toneelgezelschappen van ons
land.
Op dit congres wil men zich bera
den omtrent de middelen welke dien
stig kunnen zfjn om de belangstelling
zoor de toneelspelkunst meer alge-
mee. te doen worden.
Prof. Anton van Duinkerken, De
Hee G. de Roos, Wethouder voor
Kunstzaken van Amsterdam, Mr. H.
Waage en Paul de Vries, hebben zien
bereid verklaard op dat congres een
inleiding te houden.
Millioenen Katholieken vierden
Dinsdag de opening van het Ma
riale Jaar. Dinsdagavond heeft Z.H.
de Paus zich als eerste pelgrim in
een open auto door Rome naar de
Basiliek van Maria de Meerdere he
geven. Bij het levensgroot beeld van
Maria als Onbevlekte Ontvangene
heeft de Heilige Vader een boeket
bloemen neergelegd. De Paus kniel
de voor het beeld, op de Piazza di
Spagna neer in gebed. (Teiefoto)
gingsgordel en vielen op verschillende
plaatsen het bijna geheel zonder bezet
ting zijnde zeeuwsch-Vlaanderen bin
nen. op 30 October was het reeds zo
ver gekomen, dat van het belfroot in
Sluis en van de toren te Aardenburg
de zwart- geel- rode vlag wapperde.
Het was duidelijk, er waren harde ke
rels nodig om het gevaar te bezweren.
Kort voor de bezetting van Sluis en
Aardenburg was Ledel in Breskens aan
gekomen als bevelhebber van het
vierde district van Zeeland. Hij be
sloot onmiddellijk tot daden over te
gaan en trok rechtstreeks met twee
kanonnen en honderd soldaten naar
Oostburg, bijgestaan door de bewoners
van Vlaanderen, die zich onderweg bij
hem aansloten.
Waar de kolonel in zijn hart al die
tijd naar had verlangd, gebeurde nog
vrij onverwacht. Aan de barriere stuit
te ledel op een tienvoudige overmacht
van Belgen die echter in korte tijd door
hem werden uiteengedreven en over
de grens gejaagd. Ook Aardenburg en
Sluis profiteerden van deze veldtocht
mede, want toen de kolonel daar in
de buurt aankwam, veegde hij meteen
ook deze beide stadjes van Belgen
schoon. De kolonel keerde na deze
glorietocht terug naar Oostburg, waar
hij zijn hoofdkwartier vestigde. Hij
bleef er ook tijdens de tiendaagse
veldtocht en overleed in 1834 in de
stad die hem nog heden dankbaar ge
denkt, Het was geen sabelhouw of ko
gel die hem van het leven beroofde.
De rusteloze figuur stierf in zijn bed
en naar verluidt moet hem dat tot
zijn laatste snik hebben bezwaard.
ANDERE NAMEN
I ICHT ZOU MEN de indruk krijgen
dat er op het Oostburgse kerkhof
verder geen belangrijke figuren uit
vroeger dagen rusten. Niets is echter
minder waar. De burgemeesters Henne-
quin en Gratama vindt ge er begra
ven. Beide grote mannen uit de his
torie van „Oost Burcht" zij het uit
een wat recentere periode. Zouden
er veel Oostburgers zijn, die bij het
noemen van de Hennequinstraat of de
Gratamastraat er zich van bewust
zijn, dat het burgemeesters van hun
stadje waren, die door straten in de
gemeente van hun beheer werden ge-
eerd?
Een verdere speurtocht tussen de
grafstenen brengt telkens nieuwe na
men en nieuwe herinneringen aan de
dag. Een kronkelpaadje, wat ruige
graspollen, dan plotseling, een steen.
Petrus. Martinus Out, predikant van
de gereformeerde kerk te Oostburg,
overleden op 30 Juni 1895. Het verhaal
van het oprichten van een gerefor
meerde kerk in Oostburg.de moeilijk-
j heden, de bijzonderheden, het feit dat
Petrus Out de eerste Gereformeerde
predikant in Oostburg was. ge vindt
op die kille steen niets ervan vermeld.
Ge herinnert U het verhaal, eens er
gens gelezen bij het snuffelen in oude
boeken en ge borduurt er op verder
tot de volgende steen.
Jacobus. Otto Risseeuw. lid van de
Provinciale staten, wethouder van de
gemeente Oostburg, daar geboren op
28 November 1821 en overleden op 16
September 1894. Een lang leven in
dienst van de provincie en van de ge
meente; het vond hier zijn einde. De
naam van deze diplomaat, van deze
bijzonder handige en in zijn tijd alom
bekende meester in de rechten? Het
is alweer een straat in het herrezen
Oostburg, die hem levend houdt in
de herinneringen van het nageslacht.
Er zijn nog veel meer vergeten fi
guren bijeengebracht in dat kleine
hoekje. Adnaan Jan Bronswijk, grond
vester van een drukkerij en boekhan
del, die helaas in de oorlog werd ver
nield maar nog steeds bestaat en
straks in een nieuw pand een tijd van
nieuwe bloei tegemoet gaat.
DOKTER HENRIJ
pén steen van bijzonder model, een
naald eigenlijk, vraagt immer
weer om de aandacht en stemt tot
overpeinzingen, omdat er van de man
die hij bedekt, zo heel weinig in Oost
burg bekend is. „Hulde aan de nage
dachtenis van Henricus Bernardus
Maal Henrij, 5 September 1827 - 21
Maart 1895 den menslievenden arts.
Zijn vrienden en vereerders" luidt
het gralschnft. De Oostburgers die
dokter Henrij verpleegde, zij leven
niet meer om te vertellen wat zijn
verdiensten waren. 'Men kan alleen
maar gissen wat de geschiedenis is
van de geleerde, geboren in een tijd,
dat Nederland door allerlei woelingen,
volkomen in beroering was. een baby
van drie jaar, toen de grote kolonel
Ledel zich in Oostburg lauweren ver
wierf.
Sic transit.... wat ook het leven was.
de dodenakker was het einde van al
le roem van alle geluk of ellende. En
kolonels burgemeesters en artsen Ja
allen, komen zij vroeg of laat niet
bijeen op een dergelijke rustplaats als
daar in Oostburg?
(Van onze correspondent).
f)E KRANTENLEZERS zijn opnieuw opgeschrikt, want in Buganda is
het gaan onweren. Voorlopig zijn het nog slechts angstaanjagende
donderroffels zonder dodende bliksemschichten, maar men realiseert
zich terdege, dat die er ieder ogenblik kunnen bijkomen. In Engeland
zelf is een storm van protest opgestoken. Het beleid van de minister
van koloniale zaken Sir Lytteiton wordt opnieuw aangevallen. Inmid
dels zijn ook in het omstreden gebied de eerste schoten gevallen. De
Britse regering heeft voor Buganda de staat van beleg afgekondigd.
Britse troepen hebben de hoofdstad van Kampala onder controle. Maar
zullen ze in staat zijn het hele gebied onder controle te houden? Het
valt te betwijfelen, want de aanhangers van Kabaka Mutesa H zijn
talrijk en machtig.
YY/IE had tevoren ooit van Bugan-
w da gehoord en wie wist twee we
ken geleden dat dit land tussen Zuid-
Soedan en Kenya ligt? Toch is juist
hiermee de situatie al enigszins gete
kend. Ook in Afrika gaat het de Brit
ten nu eenmaal niet voor de wind. In
Kenya regeert de Mau-Mau. Zuid-
Soedan zit op de valreep. Alleen op
grond hiervan lag. het voor de hand,
dat het in Buganda niet rustig zou
kunnen blijven. Buganda is een oud
koninkrijk, dat sedert jaar en dag
deel uitmaakt van het Britse protec
toraat Oeganda, ten Westen en ten
Noorden van het Victoria-meer. Juist
het oude koninkrijk is economisch
het waardevolste deel van het protec
toraat. De 29-jarige koning (thans af
gezet) Kabaka Mutesa II (Kabaka-
koning) ligt al enige tiid overhoop
met Londen, omdat Engeland voorne
mens is het gehele protectoraat op te
nemen in een federalistische Afri
kaanse staat waaraan ook Kenya deel
zou moeten nemen.
De Britten beweren, dat zij daar
toe op grond van het verdrag van 1900
het recht hebben. Op grond van het
zelfde tractaat beweert Mutesa daar
entegen, dat zijn koninkrijk onafhan
kelijk en zelfstandig moet worden.
Vooral, omdat men reacties vreest
in de Zuid-Soedan en Kenya, heeft
men hard ingegrepen: de koning werd
afgezet (door Londen) en min of meer
gedwongen naar Londen te vertrek
ken, omdat hij daar zijn zaken het
best behandelen kon. zodoende hield
men het sutterende potje in eigen
keuken.
RIJKE KOPERMIJNEN
in deze atoomeeuw loont koper
nog steeds de moeite. In het ko
ninkrijk heeft men rijke voorraden
ontdekt, dat vrij voordelig geëxploi
teerd kunnen worden. Londen wilde
hiermee voorspoed en welvaart bren
gen. Mutesa II oordeelde de mijnen
rijk genoeg om als economische basis
te dienen voor de volledige onafhan
kelijkheid. Zijn eisen zi.in even vér
gaand als duidelijk: volledige zelf
standigheid in het kader van het Ge
menebest en deze zelfstandige staat
zal niet deelnemen aan de nieuw te
scheppen federalistische staat. Mutesa
heeft in Cambridge gestudeerd en
heeft in Engeland invloedrijke vrien
den. Ook zijn jonge, zwarte vrouw be
hoort tot de ontwikkelde en zelfstan
dige Afrikaners, ze studeerde theolo
gie, eveneens in Engeland.
De Biritten willen pogen er de Bu-
gandese staatsraad van te overtuigen,
dat die beter een nieuwe koning kan
kiezen. De komende weken zullen le
ren in welke riching dit nieuwe con
flict zich zal ontwikkelen. Maar, de
situatie is er gevaarlijk, want de be
volking staat achter Mutesa. Het han
delt hier bovendien niet om verschil
lende stammen, doch om een werke
lijke eenheid.
(Advertentie)
JVJETEOREN blijken een beetje „onbetrouwbaar" te zijn. Dit is
duidelijk bewezen in die koude nacht van 9 op 10 October,
toen velen van ons bibberend speurden naar de Draconiden, die
uit het sterrenbeeld „De Draak" op ons af zouden stormen. Tever-
geefse wacht, want de Draconiden lieten het afweten.
Nu beloven de astronomen ons revanche in de nachten van 10,
11, 12 en misschien ook 13 December, als eerst van „boven"'
het sterrenbeeld „De Voerman", in het Zuid-Oosten de Came-
liden gloeiend de dampkring in zullen vluchten en een paar nach
ten later, de Geminiden, die hun (schijnbare) uitgangspunt hebben
in het sterrenbeeld „Tweelingen", dat dan in het Oosten staat.
Het zal heel moeilijk zijn een Camelide van een Geminide te on
derscheiden. Vermoedelijk zal het de meesten van ons weinig
kunnen schelen, of hii (zij) die twee meteoorsoorten verwart, als
'ïij (zij) maar goed dit wonderlijke, alti.id weer verrassend-mooie
•nsnqische verschijnsel van „vallende sterren" kan aanschouwen.
De Geminiden zijn vrijwel zeker een meteorengroep, die zich
tls een ononderbroken stroom in één en drie-kwart iaar om de
ion „loopt''. De aarde kruist haar baan elk iaar weer. Als er
ius niets bijzonders gebeurt vermoedelijk heeft de planeet Ju-
oiter de baan der Draconiden verstoord, zodat wij in October voor
niets waakten. Zo iets is voor de Geminiden (misschien) ook mo
gelijk! als dus alles gaat als de astronomen aannemen kunt u
in die Decembernachten een schitterend vuurwerk zien.
