De Baas van Kamp Vier
Kerkelijk en
burgerlijk huwelijk
Debat tussen..encyclopaedieën!
JfiiDSOte'
BEELD VAN HET GETROFFEN
DUIVENDIJKE
'AKKERTJE
RADIO
TWEEDE BLAD
Verkeersopvoecling
Bouwen in Zeeland
VRIJDAG 20 NOVEMBER 1953
3
Emancipatie van de Duitse katholieken
Romeinse vondsten
Nu schouwen droog gaat vallen
Nog veertig boerderijen en burgerhuizen over
kreoflavon
AT EEN
0NDERLIJKE
ERELD
Klinckert op het
sloopwerek
De
„Zenuwen"
„Nare dagen"?
Moe en mat?
Neem 'rt
oNLANGS heeft Dr A. J. M. van
U overveldt voor de K.V-P.-j on
deren in Breda een lezing gehouden
pVer de dualiteit van kerkelijk en
burgerlijk huwelijk. Dr van Over
veldt is de schrijver van een zeer
geprezen dissertatie over dit on
derwerp. Hij heeft ook een voorstel
uitgewerkt, om in Nederland te ko
men tot het vrij laten van de keuze
tussen een burgerlijk en een ker
kelijk huwelijk. Wie voor het ker
kelijk huwelijk zou opteren, kon
daarmee dan volstaan. Alleen zou
aan de bedienaren van de gods
dienst de verplichting worden op
gelegd, de kerkelijke huwelijken
ook burgerlijk te laten registreren.
De K.N.P.-afgevaardigde, Prof.
Lemaire heeft in de Tweede Ka
mer bij de behandeling van een der
vraagpunten betreffende het Bur
gerlijk Wetboek voorgesteld, dit
denkbeeld door een commissie in
studie te doen nemen. Hij kreeg
daarbij de cteun van de anti-revo
lutionaire Professor Gerbrandy-
Doch Pater Stokman, sprekend na
mens de K.V.P-, wees de gedachte
van een studie-commissie af. Niet
uit principiële overwegingen na
tuurlijk. Men mag er deze Francis
caan evenmin trouwens als een der
andere K.V.P.-afgevaardigden van
verdenken, dat ze de huidige toe
stand verplicht burgerlijk hu
welijk vóór de kerkelijke plechtig
heid als de uit een oogpunt van
katholieke beginselen meest ge
wenste toestand beschouwen. Wie
uit dit verschil van mening tussen
Prof Lemaire en Magister Stokman
zou willen concluderen tot groter
beginselvastheid bij de K.N.P-, dan
bij de K.VP., zou een grof staaltje
van politieke demagogie bedrijven.
Dat is, bij ons weten, gelukkig ook
niet gebeurd.
Het is hier een zakelijk verschil,
waarbij allerlei factoren tegen el
kaar moeten worden afgewogen:
morele, juridische, practisch-poli-
tieke. Het gaat erom de grootst mo
gelijke morele winst en de minst
mogelijke schade te combineren bij
een verandering in de huidige wet
geving en practijk.
■^/e zullen hier niet alle kwesties
welke in deze aangelegenheid
meespelen, gaan uitstallen. Slechts
op een hoofdmoment in de contro
verse zij gewezen.
Als men het kerkelijk huwelijk
zonder meer als rechtsgeldig er
kent, zal ook degene, die, voor dit
kerkelijk huwelijk geopteerd heeft,
zijn huwelijk als onontbindbaar
moeten aanvaarden. Echtscheiding
is dan voor hem en zijn vrouw uit
gesloten.
Nu redeneert Pater Stokman: Als
we deze kwestie van de onontbind
baarheid van het katholiek huwelijk
voor de burgerlijke wet op tafel
zetten, dan komt meteen het hele
vraagstuk van de materiële echt
scheidingsgronden weer aan de or
de. En dan zullen zeker weer ge
dachten en strevingen in het parle
ment opdringen, om deze echtschei
dingsgronden ruimer te stellen en
daaronder ook op te nemen „de
ontwrichting van het huwelijk".
Hieraan nu wil de K.V.P.-fraetié
niet meewerken. Ze ziet daarin een
groter kwaad dan in de huidige
toestand, die overigens ook verre
van ideaal is.
Hierop slaat Mr van Overveldt
aan. Hij stelt vast, dat we thans
leven onder de vigeur van „de gro
te leugen". Echtscheiding is in ons
land gemakkelijk, omdat men maar
hoeft te beweren (zonder enig be
wijs), dat er overspel gepleegd is en
het huwelijk kan automatisch ont
bonden worden.
Als „ontwrichting" wordt opgeno
men en de „grote leugen" wordt
afgeschaft, aldus Mr van Overveldt
in een artikel voor „De Tijd", dan
zal men in geval van ontwrichting
kunnen scheiden, maar dat kan
men ook nü reeds; doch dan zal men
niet meer kunnen scheiden in die
andere gevallen, waarin men het
thans wèl kan. Zelfs al zou er na
wetswijziging een nieuwe grote leu
gen bij de rechtspraak ingang kun
nen vinden, dan zou er vergeleken
met de situatie van nu niets veran
deren. Er zou geen echtscheiding
mogelijk zijn, waar die thans niet
mogelijk is. Zo had men m.i. zeer
wel opneming van „ontwrichting
met afschaffing van de „grote leu
gen" kunnen aanvaarden „in ruil'
voor de erkenning van het kerkelijk
huwelijk.
Met deze redenering kan Pater
Stokman het echter niet eens zijn.
Hij redeneert: Om echtscheiding te
verkrijgen, moeten de echtparen
thans het overspel (waar of gefin
geerd) inroepen; straks zouden zij
een beroep kunnen doen op een in
de wet zelf erkende ontwrichting.
Waartoe zullen zij gemakkelijker
overgaan? Naar mij., mening tot
het laatstgenoemde middel. Want
dat is veel „netter" dan overspel;
daarentegen heeft men minder ge
moedsbezwaren.
Verder vreest Pater Stokman ook,
dat het begrip „ontwrichting" zeer
uitgerekt zal worden en dat de rech
ters vaak op subjectieve gronden
zullen gaan oordelen. In Zwitser
land, waar men de ontwrichting in
het burgerlijk wetboek heeft opge
nomen, kan men in bepaalde kan
tons echtscheiding bij onderling
goedvinden verkrijgen)
Daarom blijft de K.VP.-afge-
vaardigde van mening, dat de op
neming van de ontwrichting als
echtscheidingsgrond een belangrij
ke verruiming van de echtschei
dingsmogelijkheid betekent en tot
een groter aantal echtscheidingen
zal leiden.
Tit deze polemiek blijkt wel, hoe
moeilijk en delicaat deze kwes
tie is. Voor ons gevoel zijn de be
zwaren van de K-VP—fractie tegen
het instellen van een studiecom
missie, als door Professor Lemaire
voorgesteld, toch niet steekhoudend.
We kunen namelijk evenmin als
Dr van Overveldt inzien, dat de
huidige toestand onder vigeur van
de grote leugen' eigenlijk nog wel
erger kan worden. Is het nu prac
tjsch ook niet zo, dat men met on
derling goedvinden tot scheiding
overgaat?
Overigens zij nogmaals vastge
steld, dat men op grond van dit
meningsverschil nu geen bewijzen
van beginselvastheid mag gaan uit
reiken aan de ene of aan de ande
re partij.
In beginsel zijn de katholieken
wat dit vraagstuk betreft allen één.
Het verschil gaat over de beoorde
ling van situaties en mogelijkhe
den.
(Advertentie)
met Hamea-Gelei
super handverzorging
Jn ons dichtbevolkte land met zijn
steeds stijgend aantal auto's en
motorrijwielen, zijn vier millioen
wielrijders en zijn 283-000 bromfiet
sen zijn er ook nog enige voetgan
gers op de weg, die hardnekkig
trachten in deze veelheid van ja
gende en jakkerende mensen het
leven te behouden, zo zeide een
spreker op de verkeersonderwijs-
dag, welke het Verbond van Veilig
Verkeer te Utrecht hield. En daar
mee is inderdaad de huidige toe
stand goed getekend. Welke som
bere gevolgen dit toenemende ver
keer heeft, wordt dan nog geïl
lustreerd door de volgende cijfers
In het eerste half jaar van 1953
waren er bij de 40.000 verkeerson
gevallen 550 doden en 6100 ernstig
gewonden.
Waar moet dat heen? vraagt men
zich af. Verkeersopvoeding, was
het wachtwoord, dat men op deze
verkeersonderwijsdag uitgaf. En in-
aerdaad, daar kan niet genoeg op
gehamerd worden, vooral ten aan
zien van de jeugd, die vaak zo roe
keloos speels met het eigen leven
omspringt-
£)s Zandt heeft de ontevredenheid
van Zeeland ten aanzien van
de verdeling van het bouwvolume
met wat anti-papisme willen kleu
ren. Daarmee heeft Ds Zandt aan
Zeeland geen dienst bewezen. We
menen, dat deze ontevredenheid
reëler gronden heeft dan de ja
loezie ten opzichte van Brabant en
Limburg. Men leze er de verschil
lende adressen van Zeeuwse in
stanties maar eens op na. Gelukkig
heeft minister Witte zich door de
papenvretende dominee niet op
stang laten jagen. Hij zegde alsnog
een verhoging van het Zeeuwse
bouwvolume toe. In Zeeland wacht
men niet zonder spanning, hoe veel
dat worden zal.
Zaterdag a.s. zal het nieuwe Hoofdpostkantoor aan de Rijswijkseweg in
Den Haag, dat werd gebouwd door de Rijksgebouwendienst, door de Di
recteur-Generaal van de PTT, de heer L. Neher, worden geopend. In dit
gebouw zal o.a. de directie van de PTT Den Haag zetelen; er blijft een
J nauwe relatie bestaan met het gebouw in de Prinsestraat, dat tot nu toe
(Luchtopname ANPFoto) «srav joojut^sodpjooq
{TEN openbare discussie tussen de i
twee grote Duitse encyclopaedieën,
de katholieke „Herder" en de neutra-
Ie „H'rockhaus", werd op twee achter
eenvolgende avonden te Frankfort ge
houden. Op de eerste avond zetten
twee hoogleraren, de katholieke wijs
geer prof. Holzamer voor Herder en
de medicus prof. Grote voor Brock-
haus, voor een zeer talrijk publiek, de
geestelijke grondslagen van elk der
beide encyclopaedieën uiteen. Op de
tweede avond was het woord aan de
wederzijdse redacteuren, die eveneens
grote publieke belangstelling ontmoet
ten.
Een dergelijke ontmoeting zou, zoals
ter vergadering werd onderstreept,
vóór 1945 volstrekt ondenkbaar ge
weest zijn. Duidelijk bleek, dat het
Duitse Katholicisme geen bepaalde
jrichting" meer is, die een encyclo
paedic volgens haar bijzondere begin
selen uitbrengt, maar dat het inmid
dels is uitgegroeid tot een der beslis
sende factoren in het geestelijke leven
van het hedendaagse Duitsland, en
dat de „Grote Herder" een van de
twee leidende encyclopaedieën is ge
worden, die net als de „Grote Brock-
haus" haar eigen stijl heeft. Aange
zien de Duitse Katholieken zich ten
tijde van de republiek Weimar een
dergelijke positie nog niet hadden we
ten te verwerven, valt het te begrij
pen, dat zij dikwijls nog door oudere
denkbeelden worden beheerst, alsof zij
eerst nog zouden moeten bewijzen,
dat zij ook wel heus Duits zijn of
democratisch of sociaal of wetenschap
pelijk of wat er anders nog zou kun
nen worden gevraagd en hierin voor
hun landslieden niet onderdoen.
Het principiële verschil tussen de
twee bekende uitgeverijen kwam o.m,
naar voren bij de bespreking van het
trefwoord „Christendom", volgens een
medewerker van Brackhaus diende dit
begrip uitsluitend wetenschappelijk en
dus zonder eigen bekentenis te worden
behandeld; hij laakte hierbij, dat dit
thema bij Herder te „katholiek" was.
Een redacteur van Herder repliceerde
hierop, dat zijn encyclopaedic zich tot
alle gelovige christenen richt, maar er
nooit in zou kunnen toestemmen, het
Christelijke geloof slechts te behande
len als de eerste de beste andere we
reldreligie. Inderdaad werd de op
merkzame gebruiker van de „Brock-
haus" telkens weer getroffen door de
enigszins laatdunkende behandeling
van al hetgeen specifiek kathol'iek was
en dat louter als een bepaalde „ten-
denz" werd voorgesteld. Uit de gevoer
de discussie bleek de sterke geestelijke
positie, die de katholieke gedachte in
onze dagen in het geestelijke leven
van Duitsland inneemt. Tegeliik werd
ook gewezen op de verplichtingen, die
een dergelijke positie oplegt, teneinde
deze taak te kunnen blijven vervullen.
(Advertentie)
SIGAREN
Aan het Oude Maasje
tie Heesbeen
IN het kader van het onderzoek naar
oude woongronden in het dorp Aal
burg en naaste omgeving, heeft de
heer Voogd te Aalburg, een oudheid
kundig bodemonderzoek ingesteld in
het dorp Heesbeen, Hierbij wenl een
belangrijke Romeinse nederzetting ge
vonden met zeer veel en fraai aarde
werk.
Het vondstperceel is gelegen aan een
scherpe bocht van het Oude Maasje.
De nederzetting is de eerste Romein
se bewoning, die aan de oever van dit
riviertje gevonden is.
In de Romeinse tijd was de stroom
bedding van het oude Maasje aan
merkelijk breder en dit water was met
de Rijn een van de belangrijkste ri
vieren. De ligging van het vondstper
ceel aan de scherpe bocht van de ri
vier doet vermoeden, dat op deze stra
tegische plaats één van de vele Re-
meinse sterkten gestaan heeft, welke
aan de Maas gebouwd waren.
Het vondstenmateriaal geeft mede
aan deze veronderstelling steun.
Uiteraard wordt het onderzoek te
Heesbeen door de heer Voogd voort
gezet, terwijl de Rijksdienst voor het
Oudheidkundig Bodemonderzoek te
Amersfoort met de vondst in kennis
is gesteld.
(Advertentie)
KANS
OP VERKOUDHEID?
Geen
voorkomt en geneest
snoepje, maar't helpt
20 tabletten 75et.
QN VOORZIENE omstandigheden
voorbehouden zal eind December
zowel de polder Schouwen als die van
de Vier Bannen drooggemalen zijn,
wat evenwel niet zeggen wil dat het
land dan helemaal droog ligt. Ver
schillende duikers die de afvoer van
het binnenwater van de polders naar
de gemalen bevorderden, zijn dichtge
slibd en moeten slikvrij gemaakt wor
den voor betere toestroming naar de
pompinstallaties of inmiddels gereed
gekomen gemalen.
Zo is men in de omgeving van Se-
rooskerke bezig voor een betere wa
terafvoer te zorgen. In den Osse, waar
aan het gereedkomen van het daar
staande gemaal gewerkt wordt, hand
haaft men één pomp. Het water is in.
dit laag gelegen gedeelte reeds aan
merkelijk gezakt. De door de Gelderse
Eiectr. Maatschappij afgestane pomp-
boot Neptunes, welke in de Zierik-
zee haven ligt, zal binnenkort verdwij
nen. Ze heeft rijkelijk haar aandeel
gehad in de droogmaling, maar tot
voor kort kon ze onafgebroken wer
ken, wat nu niet meer het géval is.
daar de toestroming langzaamaan
minder werd.
Ook de waterlozing door de sluizen
is minder geworden, daar het verschil
tussen het binnen- en buitenwater ge
ring werd. Hoewel de dijk bij Ouwer-
kerk nog niet hermetisch afsluit, is
in de Vier Bannen al een evenwichts
toestand ingetreden. Tien pompen zul
len het water uit de polder wegmalen.
Nu Schouwen begint droog te vallen
komen de overblijfselen van de door
het water beschadigde dorpen en boer
derijen voor de dag. Zo zijn te Dui
vendijke 23 boerderijen verwoest en
13 beschadigd. Van de burgersluizen
zijn er 40 verwoest en 15 zwaar be
schadigd. Slechts een veertig boerde
rijen en huizen zijn van dit dorp in
het Noorden van Schouwen overge
bleven.
loslippigheden
van
LEONARD
ZATERDAG 21 NOVEMBER 1953.
HILVERSUM I, 402 m. KRO: 7.00
Nws.; 7.10 Gram.; 7.15 Gewijde muz.;
7.45 Morgengebed en ilt. kal.; 8.00 Nws.
en weerber.; 8.15 Gram.; 9.00 V. d. huis
vrouw;; 9.35 Waterst.; 9.40 Gram.; 10.00
V. d. kleuters; 10.15 Gram.: 11.00 V. d.
zieken; 11.45 Gram.; 12.00 Angelus; 12.03
Promenade ork. en soliste (12.3012.33
Land- en tuinb.meded.); 12.55 Zonnewij
zer; 13.00 Nws. en Katholiek nws.; 13.20
Amus.ork.; 14.00 Boekbespr.; 14.10 Gram.;
14.20 Engelse les; 14.40 Gemengde Zang
ver.; 15.00 Kron. v. Letteren en Kunsten;
15.35 Gram.; 16.00 Fanfarecorps; 16.20
Boekbespr. v. d. jeugd; 16.30 „De Schoon
heid v. h. Gregoriaans"; 17.00 V. d. jeugd;
17.55 Sportuitsl.; 18.00 V. d. jeugd; 18.15
Journalistiek weekoverz.; 18.25 Lichte
muz.; 18.45 Buitenlandse corresponden
ties; 19.00 Nws.; 19.10 Gram.; 19.20 Parle-
mentsoverz.; 19.30 Gram.; 20.25 De ge
wone man; 20.30 „Lichtbaken", caus.; 20.50
Gram.; 21.00 Gevar. progr.; 21.50 Act.;
22.00 ,,'n Mens kan wat meemaken!",
(Eene ghedenckklanck)
f)yt sal men 't oudt en goet Breda de ruymste stede heeten,
Omdat de Openbare Wercken daer soo goet van wanten weeten.
Dat swiept en swaeyt het pickhouweel, daer roncken hondert walsen,
die 't statigh beeld der oude stad, in cortsten keer vervalsen.
Qtracks leyt een weg deur 't Valckenbergh, het snelverkeer te noden,
met lyckenhuysjes aen de cant, voor 't berghen van de doden.
Daerna sloopt men de Sint Catrien, als alle monumenten,
met 't motto: „Ruymte moet er syn, dus Vort met onse centen
P)e plannenmaecker draeght de toorts in d' stede van Oranje,
maer nogh daerbij het narrenpack, met bellen en met franje.
Hij houwt met syn en Ijjneaal en prickt met synen passer
en stoft op synen eerennaam: „Besoldighd stadtsvergasser
De.kleyne mensch siet niet soo veer als de geleerde lieden,
die 't oudt Breda aen 't snelverkeer meer ruymte laten bieden
Besef togh: Daer gheen straten syn. daer mydt men ook de steeghen,
en pareken, kereken en soo meer, die wercken dat maer tegen.
]\Jog grootser is het stede-plan, dan wij aireets vermoedden,
want hoort wat die geleerde liên nog zaten uyt-te broeden.
Men maeckt de stadt den gront gelyck, laet alles afsfalteren....
Dan heeft het snelverkeer ruym Iqaen en elck can er parkeeren....
Kuil
Ne Londenaar Leslie Cook was op
een dag in zijn tuintje aan het
werk, toen hij plotseling tot aan
zijn knieën in de grond wegzakte.
Met die halve meter niveau-ver
schil stapte Leslie zomaar het
vroeg-Christelijke tijdperk binnen,
want de kuil in de grond bleek de
ingang te zijn van een onderaards
hol, dat zo n 2000 jaar geleden door
Romeinen moet zijn gemaakt. Daar
op wezen aardewerk en beenderen,
die hij vond.
Ultrasonica
{-Jet Duitse bier schijnt beter
dan best te zijn, sinds ze
kere John Eisenbeiss een „ul
trasonisch vibratieproces"
heeft uitgevonden, om het
aroma van het bier te verbete
ren. Een generator zendt ge
luidsgolven uit en het bier
ontvangt deze zeer gewillig.
Daardoor wordt een snellere
en doeltreffender vermenging
van de ingrediënten in de hop-
massa teweeg gebracht. Men
sen, die door dit bier boven
hun theewater komen, zingen
onbegrijpelijke liederen. Ty
pisch, nietwaar?
Kameel
U\e populaire kameel Max, een der
inwoners van de Antwerpse die
rentuin is gestorven, tot groot ver
driet van duizenden kinderen. Hij
vervoerde namelijk steeds de jeugd
op zijn rug en daaraan dankte hij
twee bochels. De doodsoorzaak is
overvoeding. Het publiek, door de
beste bedoelingen bezield, voerde
Max apenootjes, zuurtjes, zoute ha
ringen, slagroomtaartjes en patates
frites, zodat de darmen van Max
het lieten afweten.
Initiaal
JSort geleden wijdden wij en
kele behartenswaardige woor
den aan de initialen ziekte, die ons
na de oorlog heeft bevangen. U
weet wel: Uno, C.A.O., K.L-E.I-,
C.B.S. en zo meer. De eerste prijs
voor initialenmakerij gaat naar de
gasfabriek in Liverpool, die zich
officieel laat noemen: „N-W-G-B-J.
G.G.H.R.H.B.S.L. V'. Dat betekent:
North West Gas Board, Liverpool
Group, Group Headquarters, Ra
diant House, Bold Street, Liver
pool One."
Jansen
Ha, daar schiet ons het geval door
het hoofd van de officier, die
voor het front van zijn troep solda-
ten kreet: „Wil soldaat Jansen even
tjes uittreden?'' Terstond sprong er
een slungelachtig jongmens twee
passen voorwaarts. „Jij bent Jansen
toch niet?" vroeg de officier. Par
don", zei deze soldaat, ,»ik dacht
dat u „Jacsramsmilopofski" zei.
Plukken
rT,ien Londense verenplukkers zijn
in staking fegaan, omdat een
grossier in wild, drie plukmachines
in bedrijf had gesteld. De plukkers-
bond, die 84 leden telt, voelt zich nu
bedreigd door werkloosheid en op
gewonden roept men nu: „We laten
ons niet plukken, zolang we zelf nog
kunnen plukken!"
Sport
£en knus meisjesclubje in
Tacoma besloot zev,en
maanden geleden een nieuwe
sport te gaan beoefenen, na
melijk het „winkeldiefje-spe
len". Er zaten goede eerste
klassers in dit clubje want in
de zeven maanden van haar
bestaan, roofde de club voor
4000 dollar aan artikelen uit
allerlei winkels. Het waren
allemaal meisjes uit nette fa
milies.
„En nu voor de derde keer:
wil een gehoorapparaat!"
door EMART KINSBURN
32)
„Er is iets niet in de haak", fluis-
"lk weet het zeker. We mo-
rwheuvel niet opblazen, zolang
^net Fanning niet terug is"
•■Chet Fanning? Maar hebben Zone
de H^ferty dan met Kezesd. dat hij
de kloof uitgegaan is?"
_awel Maar ik heb het nooit erg
11 „„iagge!'tv hesrepen gehad, dat weet
en k WeL' Hi' Kan 20 -emeen kijken.
rL. Iend,en weten we- dat Zone en
et Panning felle vijanden zijn".
eens- wat mankeert je nou.
us. vroeg hij verbaasd.
v schudde het hoofd,
innven è'- amwoordde ze. „Maar de
vriend' 's na®rgeschoten. was een
draad Van Gunning Hij heeft een
ploff1ns€rme- en daardoor de ont-
hem gfsrh6. Iemand moet op
'e beletten' ni? heoben. om hem dat
noa in de tunnel Eann'n® bevindt zich
„Klets."
nië?"onveki„in! En die heuvel wordt
den isl ffiitZen' vóórdat hii gevon-
1 KlJk maar eens, hoe Hagger-
ty ons bespied! Ik verzeker je, vader
tje. dat er iets niet in orde Is!"
„Ik luister niet langer naar zulk 'n
onzin!" viel Spookezel uit. „Als jij iets
moet opblazen. Iris word je altijd ze
nuwachtig. Er is immers
Maar zijn dochter liet hem alleen
staan en holde het pad langs. Ze liep
Zone en Strieby met hun last voorbij.
„Ik ga vast vooruit, om een bed
voor hem klaar te maken in de tent
van de boekhouder", zei ze in het
voorbijgaan en haastte zich voort. Ze
vertrouwde nu geen enkele van die
kerels meer.
„Als die arme jongen maar even
bijkwam en ons vertellen kon. wat hij
weet!" dacht ze bij zichzelf.
In het kamp aangekomen verdrong
een half dozijn voerlui zich om haar
heen. Iris had altijd het meeste op
met de voerlui: en ze kreeg het gevoel
dat, als er een samenzwering bestond,
die gesmeed moest zijn door de mijn
werkers als voornaamste, zo niet de
enige aanleggers.
„Jongens, ik zou graag hebben, dat
jullie Chet Fanning ging zoeken",
zei ze. „Er wordt beweerd, dat hij de
kloof aan de andere kant verlaten
heeft. Ga die kant dus heen
en roep hem, zo luid mogelijk. En ga
daarna de hele kloof door.,, ga overal
heen, waar hij maar zijn kan".
De verbazing, door de voerlui ge
toond bij haar woorden, was haar be
wijs genoeg van hun onschuld. De
zes man gingen er terstond op uit om
haar opdracht te volvoeren en het
meisje begaf zich weer naar de bat
terij.
Toen ze er bij kwam, zag ze Zone
en John Strieby met de bewusteloze
Newton aankomen.. Ze verhaastte
haar schreden en was eerder dan zij
bij de batterij, met het vaste voor
nemen. daar de wacht te houden, tot
dat Chet Fanning gevonden was. Ze
ging er bij zitten en hield de twee
mannen, die de gewonde naar het
kamp vervoerden, goed in het oog. Ze
vond, dat ze er heel gejaagd en op
gewonden uitzagen.
Haar vader was nog steeds bij Hag-
gerty. zo veronderstelde zij, omdat
geen van beiden nog verschenen was.
Zone en Strieby waren tussen de bo
men uit het gezicht verdwenen. Ze
zat daar alleen en dacht met de hand
onder haar kin na over de vreemde
gebeurtenis.
Een zachte, overredende stem stoor
de haar in haar gepeinzen.
„Wel. juffrouw Paxton, hoe gaat
hel met u?"
Ze keerde zich met een ruk om en
zag met een kreetje van verbazing een
wedstr.; 22.30 „Wij luiden de Zondag in",
avondgebed en lit. kal.; 23.00 Nws.; 23.15
Nws. in Esperanto; 23.2224.00 Gram.
HILVERSUM II, 298 m. VARA: 7.00
Nws.; 7.10 Gram.; 7.15 Gym.; 7.30 Gram.;
8.00 Nws.; 8.18 Gram.; 8.55 V. d. vrouw;
9.00 Gym.; 9.10 Gram. VPRO: 10.00 „Tij
delijk uitgeschakeld", caus.; 10.05 Mor
genwijding. VARA: 10.20 V. d. arb. in de
continubedrijven; 11.35 Viool en cello;
12.00 Orgelspel; 12.30 Land- en iuinb.me-
dedelingen; 12.33 Gram.; 13.00 Nws.; 13.15
VARA-Varia; 13.20 Dansmuz.; 13.45 Sport-
praatje; 14.00 Gram.; 14.25 Drents progr.;
14.50 Gram.; 15.10 „Van de wiek tot het
graf"; 15.25 Dansmuz.; 15.55 Muz. caus.;
16.10 Omr. ork.; 17.00 Weekjourn.; 17.30
Gram.; 18.00 Nws. en comm.; 18.20 Dans
muz.; 18.40 Regeringsuitz.: Zoeklicht op
de Westerse Defensie; 19.00 Artistieke
staalkaart. VPRO: 19.30 „Passepartout",
caus.; 19.40 „De heidense wereld, waarin
het Christendom ontstond", caus.: 19.55
..Deze week", caus. VARA: 20.00 Nws.;
20.05 Gevar. progr.; 22.00 Soc. comm.;
22.15 Franse muz.; 22.40 „Onder de pan
nen", hoorspel; 23.00 Nws.; 23.1524.00
Verz.progr.
BRUSSEL (Vlaams), 324 m. 11.45
Gram.; 12.30 Weerber.; 12.34 Gram.; 13.00
Nws.; 13.15 Gram.; 14.00 en 14.15 Idem;
15.15 Ethnoiogische muz.; 16.00 Gram.;
16.45 Engelse les; 17.00 Nws.; 17.10 Gram.;
17.30 Idem; 18.30 V. d. sold.; 19.00 Nws.;
19.40 Gram.; 19.45 Radio-Ommeganck;
21.15 Accord.muz.; 21.30 Gram.; 21.45 Ac
cord.muz.; 22.00 Nws.; 22.15 Gram.; 23.00
Nws.; 23.0524.00 Gram.
BRUSSEL (Frans), 484 m. 12.00
Gram.; 13,00 Nws.; 13.15 Verz. progr.;
14.15 Gram.; 14.30 Bel canto; 15.30 Klas
siek verz. progr.; 16.30 Lichte muz.; 17.00
Nws.; 17.15 Lichte muz.; 17.30 Jazzmuz.;
18.45 Accordeonduo; 19-15 en 19.25 Gram.;
19.30 Nws.: 20.00 Gram.; 20.30 Chansons;
21.30 Muzikale kruiswoordraadsels; 22.00
Nws.; 22.15 Lichte muz.; 22.55 Nws.; 23.00
Dansmuz.; 23.55 Nws.
Advertentie)
man met een mooi paard aan de teu
gel, naar zich toekomen. Het was
Dude McCormick.
„Nee maar, waar komt u vandaan?"
vroeg ze, opstaande en hem de hand
reikend.
„Ik kwam juist aangereden door het
bos en zag u hier zo alleen zitten" zei
hij lachend. „Hoe gaat het toch met
u en waar is uw vader? En. in vre
desnaam. juffrouw Paxton, waar zit
u eigenlijk op?"
„Dit?" vroeg Iris omlaag kijkend.
„Och. dat is een kist met batterijen".
Ze verklaarde hem het geval en ver
telde wat voor vreemde dingen zoeven
waren gebeurd.
„Ja, ik o.ii ook schieten gehoord",
zei de veefokker. „Wel erg vreemd,
vindt u niet? En u zegt, dat uw va
der met dien Haggerty op het ogen
blik bij Je tunnel zijn?"
„Ja. ze zijn ten minste nog niet bo
ven gekomen".
Hii liet de teugels los en kwam dicht
hij haar staan.
„Ik heb geen snars verstand van
electriciteit, moet u weten", zei hij.
„Ontstpekt u de lading voor zo'n grote
ontploffing met dit ding?" Hij bukte
zich en vervolgde: „Hebt u alleen maar
dat zwarte knopje in te duwen tot het
tussen die koperen plaatjes zit?"
Hij had zijn hand heel gewoontjes
op de kist gelegd, vlak bij de scha
kelaar.
„Ja, dat is alles", antwoordde
Iris afwezig. „Maar... u... u moet er
liever afblijven, mijnheer McCormick,
Ik ben altijd erg benauwd voor die
dingen ik..."
Ze zweeg. Het was haar opgevallen
dat de patroongordel om zijn middel
half leeg was. Zie had McCormmck
vaak genoeg ontmoet en altijd was
zijn gordel geheel gevuld met glim
mende revolverpatronen. Dude was
daar evenmin slordig op, als op het
poetsen van zijn zilveren sporen en
paardenbit.
Hij wilde juist opstaan. Zijn hand
lag nog op de kist. Met een enkele
sprong wierp ze zich op hem, greep
hem bij zijn kraag en daar hij niet
al te stevig stond, gelukte het haar,
hem op zijn rug tegen de grond te
terkken.
Ze gilde van ontzetting bij het besef
dat zijn poging tot opstaan slechts een
voorwendsel was geweest. Hij had wil
len doen, of hij daarbij zijn enkel ver
stuikte of iets dergelijks, zijn even
wicht zagenaamd willen verliezen en
dan als bij ongeluk de schakelaar
beetgrijpen. want toen ze hem achter
over trok. lieten zijn vingers de scha
kelaar noodgedwongen los en bleet de
schakelaar staan tussen open en dicht.
,,Ik zie het wel, meneer McCor-
minck!" gilde ze. geheel overstuur.
„Ik zie het wel!"
Met een vloek krabbelde hij over
eind en liet alie omzichtigheid varen
om zich weer op de batterij te werpen.
Iris ving hem op en duwde hem over
de kist heen. Ze kon niet weten, dat
Haggerty de draden hersteld had.
ma^r ze wist, dat dit in enkele minu
ten kon geschied zijn. McCorminck
had de schakelaar willen omzetten,
toen ze hem wegduwde en hi.i strui
kelde voorover over de kist heen en
viel bijna op zijn gezicht. Iris was
sterk gebouwd en in haar wanhoop
had ze haar uiterste krachten inge
spannen
Door zijn nederlaag was McCor
minck in woede en razernij ontstoken.
Als het hem gelukte, Spookezel Pax
ton in de lucht te laten vliegen, was
zijn doel ook bereikt. Dat hij daar
bij Haggerty mee doodde, kon hem niet
schelen. Hij en Luke Fish hadden
flink gedronken en in zijn razernij
stond hij nu voor niets. Met een van
woede paarsrood gezicht krabbelde hij
overeind en stond tegenover het meis
je. Hij gilde als een bezetene, toen hij
haai het deksel zag optillen en in de
kist kijken. Hij sprong op haar toe.
greep naar een zijner revolvers en pak
te hem bij de loop be^t. om hem als
knuppel te gebruiken. Iris gilde nog
maals. maar verliet haar post niet. Ze
trok en rukte aan de electrische ver
bindingsdraden in de kist net zo lang.
tot de batterijen van elkaar geschei
den en dui onbruikbaar waren gewor
den. Daarna deed ze met een gebaar
van -ontzetting een paar passen ach
teruit. McCorminck hief zijn wapen
met een vloek in de hoogte Hij had
zelf al zijn vooruitzichten verknoeid,
doot zijn onhandigheid. Nu zat er
niets anders op, dan dit meisje de
mond voorgoed te snoeren. Iris schrok
terug voor de woeste, moorddadige
blik, die hij haar toewierp, terwijl hi.i
naderbij kwam. Maar voordat hij haar
laaghartig een slag had kunnen toe
brengen, klonken achter hen snelle
hoelslagen.
„Dude Dude!" riep de stem van
Luke Fish. „Je hebt de zaak alweer
verknoeid!Nee! Niet doen... Ver
moord dat meisje niet! Daar zou je
de strop voor krijgen! Er bestaat een
betere manier om haar mond te snoe
ren!"
Een keer te meer had de praktische
Luke zijn vriend voor een overhaaste
misdaad behoed. Dude liet zijn wapen
zakken en keek het bevende meisje
woest aan.
„Pak haar beet! Duw haar je zak
doek in d'r mond! We moeten haar
hier vandaan voeren en eens rustig
kunnen bedenken, wat we doen zul
len!"
Terwijl Luke die bevelen uit
schreeuwde. had hij zijn paard tot
stilstand gebracht en was er afge
sprongen. Op dat ogenblik kreeg Iris
haar zelfbeheersing terug en ging op
de loop. Maar Luke vloog haar ach
terna en sloeg zijn lange armen om
haar heen Ze gilde, maar een grote
harige hand legde zich over haar
mond en versmoorde haar kreten. Het
volgende ogenblik was Dude hem te
hulp gesneld. Samen sleepten ze het
half flauw gevallen meisje mee. leg
den haar over het zadel van Dude
heen. waarna Dude opsteeg en haar
tussen zichzelf en de zadelknop vast-
Klemde. (wordt vervolgd)