Pius XII. Je leraar bij uitnemendheid
JEUGDBENDEN folteren Amerika
BOMAANSLAG" IN DEKLAS
in October: 12 redevoeringen
I
Cultureel centrum
van f 40 millioen
Artisten niezen niet!
VIJFTIENJARIGE KNAAP IN
ZELFGEBOUWDE HUT
Verbazingwekkende veelzijdigheidenorme
Ze voeren oorlog op leven en doocl!
Reeds negen moorden bedreven!
Prins Bernharcl
naar Ethiopië
e*i \otufde fdfa,
BOEKENPLANK
De jeugd van prof. Zernike
Hoe staan de cluhs er voor
DAGBLAD DE STEM VAN WOENSDAG 11 NOVEMBER 1953
Als het werk u
zwaar valt...
VOOR DE TOEKOMST
TE VEEL VRIJHEID
Leefde van diefstallen
Einde van Britse
vleesrantsoenen
Hij miste alle eerzucht
fi
EDER in Vaticaanstad, hetzij hij direct of indirect bij het werk
l van het bestuur der H. Kerk betrokken is, staat in toenemende
mate erover versteld, dat onze H. Vader zelfs na zijn ernstige
17 Tannari nos de kracht vmdt onverminderd de wereld
toe e spreken Opnieuw trekt het de aandacht, dat Pius XII al
leen reeds in October 12 grote redevoeringen heeft gehouden, die
zich op de meest nauwkeurige en gedetailleerde wijze bezig hiel
den met actuele problemen van de allereerste orde. Algemeen is
men hier in Vaticaanstad en in Rome de mening toegedaan, dat
liet pontificaat van Paus Pius XII een uitgesproken onderrichtend
karakter draagt.
i Arlvpi tontie i
als U tegen Uw dagtaak opziet
als tegen een berg - als ver
moeidheid en zenuwklachten
U kwellen, neem dan Sana-
togen - zuivere kracht, die
gaandeweg Uw gehele gestel
doordrenkt, slapte en luste
loosheid verdrijft en U vervult
van energie en levensvreugde.
Begin dadelijk met
Het Zenuwtonicum
Plannen van Den Haag:
DEN HAAG gaat beginnen
met de bouw van een cul
tureel centrum. Het is gepro
jecteerd in het door architect
Dudok ontworpen weder-
opbouwplan Sportlaan - Stad-
houdersplein - Scheveningse
Bosjes en het zal in totaal f 40
millioen kosten.
De totstandkoming van dit centrum
betekent, dat er een nieuw congres
gebouw zal worden gebouwd, dat het
gemeentemuseum zal worden uitge
breid, dat er een nieuw museum zal
komen voor onderwijs en een nieuw
koninklijk conservatorium voor mu
ziek. Bovendien zal er een beelden-
galarij worden aangelegd, die zal lei
den van het gemeentemuseum via
het konirtklijk conservatorium naar
bet restaurant van het congresgebouw.
De kosteftbegroting omvat ook de
mechanische installaties, de meubile
ring en de stottering. B. en W van
Den Haag schatten de bouwtijd op
tien tot vijftien jaar.
[WJEN KAN van Pius Xli onmogelijk
beweren dat hij zijn andere amb
ten, d»t van priester en herder minder
heeft behartigd dan zijn leerambt.
Zijn priesterambt heeft hij uitgeoe
fend door zijn liturgische uitingen en
vernieuwingen en door aan te dringen
op vermeerderd gebruik der sacram-
ten, daarbij steeds rekening houdend
met de tijdsomstandigheden. Zijn taak
als herder heeft Hij uitgeoefend door
de oprichting van talrijke bisdommen,
zoals de hierarchic van China en in
sommige delen van Afrika zelfstandig
te maken en door zijn zorg voor de
vervolgde Kerk bij herhaling te to
nen.
Maar wat het meest bij onze H.
Vader opvalt, is de behartiging van
het leerambt. De redevoeringen, radio
toespraken en de talrijke geschreven
stukken, welke deze Paus het licht
heeft dóen zien, vullen 14 dikke volu
men. die als jaarkringen zijn pontifi
caat maskeren. En daarbij valt het op,
hoe deze documenten een positie-kie
zen zijn tegenover alle grote vraagstuk
ken van wetenschap en maatschappij,
voorzover zij de Kerk en het ge.oof
aangaan. Zij zijn als een oriëntering
van de allerhoogste wachter over de
stromingen van deze tijd. zoals zij ge
zien worden van de openbaring en het
gezonde verstand uit.
Naar meer dan een kant heeft men
de opwerping horen maken, dat de
Paus te veel redevoeringen houdt. Deze
opmerking is kortzichtig. Want een
Paus voert niet het woord alleen voor
zijn tijdgenoten, hij doet dat ook voor
de mensen en maatschappijen van de
toekomst. Hoe vaak zien wij niet dat
een beroep wordt gedaan op het
woord van zijn voorgangers. En dat
niet alleen in vraagstukken, waarover
de Paus en cathedra een uitspraak
heeft gedaan, maar ook in al die an
dere gevallen', waar niet-bindend het
standpunt wordt weergegeven. Het
kan heel goed voorkomen, dat niet
iedere pauselijke uitspraak op dit
ogenblik haar volle waarde krijgt, het
gesproken woord blijft bestaan en
wij kunnen er te allen tijde op terug
grijpen.
VEEL ADVISEURS
VEEL EIGEN WERK
tot de zieken en gebrekkigen die uit
Amerika naar hem waren gekomen,
tot de Europese filmproducenten en
tot de vertegenwoordigers van reisbu
reaus. Daarbij komt dan nog zijn op
roep tot de wereld over Missie-Zondag.
Her is duidelijk, dat de H. Vader
voor al deze toespraken wordt bijge
staan door uitnemende vakmensen.
Maar men moet niet vergeten, dat de
toespraken uiteindelijk het werk van
de H. Vader zelf zijn. Dat betekent
geenszins, dat de Paus de redevoerin
gen eenvoudigweg door ze uit te spre
ken tot de Zijne maakt, na de tekst
goedgekeurd te hebben.
VAAK HALVE NACHTEN
^EELEER bestudeert de H. Vader
elke uiteenzetting tot in de uiter
ste bijzonderheden,, regel voor regel,
verbetert niet alleen de stijl, maar ook
de materie en Iaat daarbij een bij
zondere kijk op de diplomatieke zijde
der woorden vallen. Het gebeurt meer
dan eens. dat een redevoering geheel
wordt omgewerkt, waarbij de Paus
dan nog gedeeltelijk wijzigingen in re
devoeringen en brieven aanbrengt, die
rijpelijk worden overwogen maar toch
noj; tijdig voor de publicatie gereed
zij".
Deze manier van werken leidt er
toe, dat Pius xii dikwijls halve nach
ten over zijn documenten gebogen
doorbrengt. Een zekere verlichting
heeft hij zich echter noodgedwongen
moeten opleggen door zijn grote rede
voeringen niet meer uit het hoofd
voor te dragen. Eigenlijk is de Paus er
pas in Januari van dit jaar. gedwon
gen door zijn ziekte toe overgegaan
meer van het blad te lezen.
Vroeger kende hij de moeilijkste re
devoeringen o.a, die voor de leden van
de Pauselijke Academie van Weten
schappen van buiten en sprak ze zelfs
in vreemde talen uit het hoofd uit.
De cirkel der onderweruen
van 's Pausen woorden is breed
uiteengezet: zij loopt van het
eenvoudige welkomstwoord tot
de fijnste analyse van sociale,
zedelijke, financiële, econo
mische en organisatorische
vraagstukken. Maar het wezen
lijke ervan is altijd Gods woord.
(Van onze correspondent)
£)E STRIJD van de „zwarten" tegen de „blonden" is geëindigd in een
rechtszaak, waarbij een dikke twintig meisjes tussen de 14 en 18
jaar werden veroordeeld tot vrijheidsstraffen, door te brengen in spe
ciale inrichtingen.. De politie had op heterdaad twee jeugdbendes be
trapt, terwijl ze elkaar in Brooklyn aan het bewerken waren met zak
messen, stokken, zelf vervaardigde speren en brandende blikken ben-,
zine. Nagenoeg alle deelneemsters hadden min of meer ernstige ver
wondingen opgeiopen en vier er van moesten naar 'n ziekenhuis wor
den overgebracht.
jaren, die vaak „gezworen" hebben
hun lichaam op bevel van de „com
mandant" beschikbaar te stellen en
al zijn orders uit te voeren. Sommigen
worden verstandiger als ze met de
hardheid kennins maken en ervaren,
dat ze slechts op misdaad worden ge
traind. Vaak al de andere dag. soms
maanden later kregen die meisjes hun
straf. Er bestaan echter ook benden,
waarin speciale striidformaties zijn
gevormd, voor de meisjes en de laatste
jaren zijn er zelfs organisaties van
jonge vrouwelijke gangsters gekomen,
waarvoor een te groot deel van de
jeugd belangstelling heeft.
TAEZE ZAAK heeft weer eens op-
nieuw de aandacht gericht op de
stijgende criminaliteit onder de Ame
rikaanse jeugd. Het aantal delicten,
begaan door jongens en meisjes bene
den 18 jaar is sedert 1950 met bijna
een derde toegenomen. Dergelijke cij
fers stemmen tot nadenken.
Het aantal georganiseerde gangster-
debutanten stijgt nog steeds. Men
heeft vastgesteld dat er minstens '234
groepen moeten bestaan, die elkaar
overigens op leven en dood bekam
pen. Opmerkelijk is de grote belang
stelling welke de meisjes voor deze
„sport" tonen. Vrijwel iedere bende
heeft marketensters tussen 14 en 18
De misdaad wordt in deze
kringen verheerlijkt als het
1 Advertentie)
t^/'ANN'EER wij de veelzijdigheid
van onderwerpen, waarover
f/ j 00 - I de Heilige Vader het woord voert
f an heden tot Noueitiuer onder onze aandacht nemen, dan
staat men versteld over de kennis
van zaken waarmede deze Paus
over de meest uiteenlopende pro
blemen spreekt. Hoe kan dat.
vraagt men zich onwillekeurig af?
In October b.v. richtte de H. Vader
zich tot de zusters-verpleegsters tot
het congres voor internationaal straf
recht, tot de vereniging van Italiaanse
urologen, tot het Internationaal con-
gres van Ingenieurs tot de aanwezi
gen bij de opening van het Noord-
Amerikaans College, en tot de gasten
van het eeuwfeest der Gregoriana
Voorts hield de H. Vader toespraken
tot de militaire dokters tot de Denen
TNe behandelende medici hebben toe
gestaan, dat Prins Bernhard van
daag naar Ethiopië vertrekt voor het
aangekondigde officiële bezoek aan
de Keizer, mits het programma een
niet te vermoeiend karakter zal dra
gen. De Prins zal vermoedelijk op 23
November hier te lande terugkeren,
waarna een nader onderzoek zal uit
maken, of hij zijn bezigheden in volle
omvang zal mogen hervatten.
LJET WAS bij het vertonen van
mijn circusfilm in een arbeiders
kamp, ergens in de Noord Oost-Pol
der. Op het witte doek had een jong
leur in lioog tempo een groot aantal
verbluffende staaltjes ten beste gege
ven. De mannen leefden - op het
puntje van hun stoel - volkomen mee,
want nog niet zo heel lang geleden
was er in de cantine een jongleur in
levende lijve opgetreden en nu zaten
ze daar met het zuivere observatie
vermogen goede ambachtslieden ei
gen, de prestaties van deze twee. di
mensionale artist op een gouden
schaaltje te wegen.
De spanning luchtte zich, toen bij
de slottrick - drie ringen met één
hand vangen en werpen, een draaien
de bal op het topje van de wijsvin
ger van de andere hand, een bal op
het hoofd, een bal op het uiteinde van
een stokje dat in de mond geklemd zit.
en een draaiende ring om 'n enkel -
er één onder hen was die zijn visie
niet langer voor zich kon houden en
het uibrulde: ..Sal—tiedehik
krijgen!!" De hilariteit was niet van
vandaag een ook niet van gisteren,
dat begrijpt U! Maar intussen werd er
met deze opmerking toch wel een
zeer spitse spijker op de kop geslagen.
vy/ant OOK al wordt er dan in de
circivreclame met superlatieven
gesmeten het zijn toch voor een goe
de opmerku ook vaak de kleine, men
selijke kantjes aan een nummer dit
sterk intrigeren.
En het is inderdaad verbluffend om
er even bij stil te staan dat artistcn
zodra zij in de piste zijn. die gewone
menselijke hebbelijkheden als niezen
hoesten hikken en kriebelen zonder
voorbehoud achterwege dienen te la
ten. Iedere artist dient zijn lichaam
volkomen in bedwang te hebben, En
dat betekent dat hij zijn nummer nor
maal behoort af te werken, ook al
dreigen zijn aderen te klappen van de
inspanning waarmee hij een gezonde
mannelijke niesbui onderdrukt. Eerst
als hij glimlachend achter het be
schermende gordijn is verdwenen kan
hij zich geheel en al overgeven aan
het niezen, hoesten en proesten of het
krabben aan een onverdraaglijk-jeu-
:en<j plekje
i-jet Zijn maar van die kleinighe
den. Toch ben ik ervan overtuigd,
Jat het Uw waardering voor een ar
tist vaak aanzienlijk zal vermeerderen,
zo het éven door Uw gedachten flitst:
Saltiedehikkrijgen!"
hoogste goed. Nog niet zo lang
geleden hielden drie meisjes 'n
echtpaar aan, op Coney-Island.
Ze sloegen beide volwassenen
bewusteloos, stalen geld, papie
ren en kledingstukken en trok
ken verder. De drie aanvalsters
bleken later samen 43 jaren oud
te zijn.
UNIFORME HAARKLEUR
NJIET ALLE leden van de jeugdben-
des komen uit de achterbuurten.
Ook de beter gesitueerden leveren hun
aandeel. Het onderzoek wees vaak uit
dat de ouders hun kinderen te veel
hun gang lieten gaan. Voornamelijk
film en strips hebben evenwel veroor
zaakt dat de jeugdbendes een natio
naal kwaad beginnen te worden. Al
leen in 1952 werden 1557 jeugdige
gangsters in spe georganiseerd. Hen
worden behalve honderden andere de
licten maar even negen moorden
ten laste gelegd.
De politie is thans actiever dan ooit
want men wil de States schoon kam
men. Ze is er toe overgegaan, piep
jonge spionnen in dienst te nemen,
die haar op de hoogte moeten houden
van de activiteiten der jeugdbendes,
zo kreeg men kortgeleden een tip, dat
twee vijandelijke meisjesbenden elkaar
zouden bekampen.. De politie kwam
juist op tijd om moorden te voorko
men. Niettemin waren er al zeven
gewonden gevallen. Zes hoofddaderes
sen een van 13. een van 14, twee van
15 en twee van 16 jaren stonden de
zer dagen terecht.
De meisjes hadden zelfs unifor
men aan. D.w.z. kniebroeken van
groene stof, lange oorbellen, een
opmerkelijk zware make-up en.,
zwart geverfde haren. De naam van
hun bende was „Esquite-debutan-
ten".... Vrijwel in alle gevallen
dragen de jongens een speciale pet,
terwijl de meisjes een uniforme
haarkleur hebben.
""püdens een patrouille van de politie
in de Broekskensstraat te Genk
(Belg. Limburg), kwam een slordig
gekleed kereltje met een fiets aan de
hand zeer verdacht voor, te meer
daar de fiets, voorzien was van twee
dynamo's, twee achterlichten en der
gelijke waarop het ventje geen uitleg
gaf en tenslotte mee moest naar het
commissariaat. Onderweg zag de
knaap de kans om de fiets voor de
voeten van de agent te werpen en
ijlings in de andere richting in het
struikgewas te verdwijnen.
Het kereltje was echter herkend als
iemand die vaak verbleef in gezel
schap van een andere knaap M. uit
Genk. Deze laatste werd door de po
litie ondervraagd en liet niet lang op
bekentenissen wachten.
Hij verklapte niet alleen de iden
titeit van de ontsnapte gast, doch
deelde eveneens mede, dat zij beiden
een hutje in een bos achter de kolen
mijn van Winterslag gebouwd hadden,
wat inderdaad op genoemde plaats
ontdekt werd door de politie. De hut
was evenwel verlaten en slechts en
kele melkdozen, omhulsels van cho
colade en caramels en dergelijke la
gen er. Het verder onderzoek bracht
aan het licht dat de ontvluchte knaap
veel vertoefde in de omgeving van 'n
woning te Winterslag.
IN HINDERLAAG
Jn burgerpak gingen de agenten er
op af en legden zich in hinderlaag.
Het wachten werd beloond. Het ke
reltje dat ze niet in de ouderlijke wo
ning hadden gevonden waar het sinds
een paar dagen niet was teruggekeerd
daagde aldaar op, doch sloeg zonder
dralen op de vlucht, toen de mannen
te voorschijn kwamen, omdat hij die
toevallige „burgers" niet erg ver
trouwde. Het werd een klopjacht en
achter de steenstorting van de kolen
mijn Winterslag werd het veelbelo
vend kereltje eindelijk gesnapt.
Op het politiecommissariaat ging de
15-jarige H. K. uit Termien Genk
vlug tot bekentenissen over. Hij had
twee fietsen "ontvreemd, verder dy
namo's, bellen, een taxeplaat, achter
lichten en dergelijke meer. De knaap
werd ter beschikking van de kinder
rechter geplaatst, die hem liet op
sluiten in het opvoedingsgesticht te
Mol.
Volgend jaar zomer
TTet Britse Lagerhuis heeft Maan-
dagavond de plannen ten atnzien
van de landbouw, welke de Regering
vorige week aankondigde, goedge
keurd. Dit betekent, dat met ingang
van komende zomer een einde komt
aan de rantsoenering van en de prijs
controle op vlees en spek en dat dan
de aankoop van vlees in het buiten
land in handen komt van particulieren
in plaats van die der regering.
Een socialistische motie, waarin de
Regering op Landbouwgebied een wei
felende houding werd verweten, werd
verworpen met 311 tegen 275 stem
men.
kinderboeken
Cantecleer te Utrecht
heeft wel een gunstig tijdstip geko-
ÏS"' °mJe eerste deeltjes van haar
Piccolo-reeks te laten verschijnen.
Juist nu immers gaan vele ouders op
zoek naar geschikte leesboekjes voor
hun kinderen. Vooral voor de klein
sten is het dan nogal eens moeilijk
een goede keus te maken.
Ouders ,die lectuur zoeken voor
kinderen van 6 tot 9 jaar, willen wij
een kennismaking aanraden met de
eerste drie deeltjes van bovenge
noemde reeks.
M. Clarenbeek-van Klaveren be
schreef de onhandige avonturen van
Kabouter Huppel. Dit aardige ver
haal werd fijnzinnig geïllustreerd
door Annegrete Stassen.
Van de hand van Lea Smulders
verschenen de boekjes „Brammetje
Beer" (met tekeningen van Joby Vos)
cn „Tijntje Toverschaar" (geïllustreerd
door Maria Hendriks). Speciaal dit
laatste boekje heeft een originele
tekst en een fijne sfeer. Alle drie ge
noemde boekjes zijn stevig en smaak
vol uitgegeven, zodat we deze nieuwe
serie kinderboeken van harte aanbe
velen.
BZD.
schaduw over de vallei
Gabriel Gorris heeft in deze roman,
die bij Het Thijmfonds verscheen, wel
erg hoog gegrepen. Het verhaal speelt
zich af in een vallei, „een oord van
phantasie, dat nergens bestaat en
nochtans bestaanbaar is". In het be
gin meent men te worden verplaatst
naar lang vervlogen eeuwen, maar
gaandeweg herkent men de moderne
tijd met zijn dreiging uit het Oosten.
De beschrijving van de ellenden, die
een overval meebrengt, doet wel erg
aan de Nazi's denken, hoewel er spra
ke is van hamer en sikkel. We ver
moeden zo, dat de Russische metho
den op verschillende punten van de
Duitse zullen verschillen, terwijl men
ook rekening moet houden met de
voortgang der krijgswetenschap. Aan
een atoombommetje op zijn vallei
heeft Gorris blijkbaar niet gedacht!
Intussen heeft de schrijver de strijd
tussen modern heidendom en chris
telijke traditie prachtig getekend,
waarbij hij de werking van de
goddelijke genade nergens uit het oog
verloor. Aldus schonk hij ons een
boeiende tendenz-roman met apolo
getische waarde, die we volwassen le
zers graag aanbevelen.
de tempel van het gezin
In de nieuwe aflevering van dit
grootse werk door pastoor Brouwers,
dat bij Romen en Zoon te Roermond
verschijnt, wordt de betekenis van de
Sacramenten voor het geestelijk leven
in het gezin verder uiteengezet. Het
steunt tot verheugenis, dat de be
schouwing omtrent het H. Misoffer
de taak van de offerende christen
gemeenschap mede belicht. Ander
zijds komt het ons voor, dat de schrij
ver in die aflevering weer ietwat te
rugvalt in een gezwollen taal. Voor
een gezinsboek wordt in deze tijd wel
prijs gesteld op een meer directe stijl.
BZD.
roeping
Het zesde nummer van „Roeping"
opent met het liturgisch spel „Een
ladder tegen de maan" van Guillau-
me van der Graft. J. Valentin stond
een tweetal sonnetten f. Voorts be
vat deze aflevering een curiositeit,
nl. een filmkritiek vanLodewijk
van Deyssel. Ze heeft onze bewonde
ring voor de grootmeester van het
Nederlandse proza niet kunnen ver
groten! Henri Bruning schrijft uitvoe
rig over nihilisme en zedelijkheid
naar aanleiding van de roman ..Een
vinger op de Lippen" van Pierre H.
Dubois.
camera obscura
De Prismareeks heeft het nu ge
presteerd met de complete Camera
Obscura voor de dag te komen. Sinds
1839. het jaar van verschijning, is dit
boek populair geworden en gebleven
in Nederland. Het heeft de hardhan
dige schifting, welke de 20e eeuw in
de 19e eeuwse litteratuur doorvoer
de. overleefd. Het spreekt nog aan
door menige geestig beschreven fi
guur, menig bij ieder gekend tafereel
Het is zo echt, echt Hollands in zijn
scherts en zijn sfeertekening. Het heeft
ook de charme van een goedmoedig
verleden, waarin de wereldproblemen
zich nog niet afspeelden tegen een
décor van apocalyptische dreigingen
Zeker, het is niet het hele leven van
het negentiende-eeuwse Holland, dat
TN zijn lagereschool leeftijd was Frits een stil
jongetje, dat niet de aandacht trok. Ik her
inner me dat ik voor het eerst verbluft stond
over z'n verstand, toen hij, die twee klassen lager
zat dan ik, me een moeilijke som uitlegde, waar
ik geen raad mee had geweten.
Dit vertelt mevrouw A. Mankes-Zernike in
de „Nieuwe Rotterdamse Courant".
Eenmaal op de H.B.S., werd zijn slaapkamertje al
spoedig een klein laboratorium, waar hij altijd bezig
was met het nemen van proeven. „De school is voor hem
een lastige onderbreking van zijn eigenlijke werk", zo
drukte onze moeder zich eens uit. Hij ging er meestal
pas op het laatste nippertje op een holletje heen en de
gele briefjes, meldende dat hij weer te laat was geko
men, vielen dikwijls in onze brievenbus.
Hij miste alle eerzucht, die door onze ouders ook
nimmer is aangewakkerd. Aan geen enkel gesprek over
rapportcijfers, hoge of lage, bewaar ik enige herinne
ring.
Een incident, uit zijn H.B.S.-tijd, dat diepe indruk
op ons maakte, was de bom, die hij in stilte vervaardigd
en in een hoek van het klasselokaal had neergelegd, waar
hij tot schrik van de leraar en tot onverholen pleizier
van de jongens, onder de les ontplofte.
't Was voor onze vader, toen ook dat gerapporteerd
werd, moeilijk er erg boos over te zijn. Dat Frits schei
kunde zou gaan studeren, kwam toen wel vast te staan.
Daar voor die studie in het begin van deze eeuw nog
einddiploma gymnasium B of staatsexamen werd geëist,
kreeg hij er in zijn laatste twee H.B.S.-jaren privaatles
bij in Latijn en Grieks. Dat hij in hetzelfde jaar van zijn
eindexamen H.B.S., nauwelijks 17 jaar oud, zakte voor 't
staatsexamen, was voor hem geen reden zijn scheikunde-
studie uit te stellen. Dat aanvullingsexamen Latijn en
Grieks zou hij het volgende jaar wel overdoen. Toen
vond hij het zó onpleizierig, dat men hem voor twee uur
examen twee dagen achter elkaar van Amsterdam naar
Utrecht had laten reizen, dat hij er de derde dag niet
meer heentrok om de uitslag te gaan horen. Eerst in
het avondblad las hij, dat hij was geslaagd.
Ik geloof, dat hij, behalve in biologie, in alle weten
schappen in de natuurphilosophische faculteit tegelijk
studeerde. Als 19-jarige student verwierf hij de gouden
medaille voor de wiskundige prijsvraag, door de Gro
ningse universiteit uitgeschreven, over de kansbereke
ning in het klok- en hamerspel. 't Was zijn eerste contact
met de universiteit, waar hij enkele jaren later zijn we
tenschappelijke loopbaan zou beginnen als assistent in
desterrenkunde bij prof. Kapteyn. Want ook de
astronomie had hem al gauw te pakken gekregen. Met
zijn ouderwetse, lange sterrenkijker, voor een prikje op
een verkoping gekocht, bestudeerde hij op het hoge dak
van onze woning de nachtelijke hemel. Meer dan eens
is onze vader, uit zijn slaap gebeld door de politie, die
waarschuwde, dat er blijkbaar looddieven op het dak
zaten. Ze hadden een klein lichtje gezien.
„Neen", zei vader dan laconiek, ,,'t is mijn zoon,
die naar de sterren kijkt."
Ook ging hij dikwijls 's avonds nog naar het schei
kundig laboratorium, waar hij alle tijd kon vergeten.
Eens is vader, door vrees gedreven, dat hij een ongeluk
kon hebben gekregen, daar midden in de nacht heen
gelopen en heeft er, toen hij nog licht zag branden, aan
gebeld. „Wat is er?" vroeg Frits. „O, gaat u maar ge
rust weer naar huis, ik ben bezig met een proef."
Aan het eind van zijn studententijd beantwoordde hij
voor de tweede maal een prijsvraag, dit keer uitgeschre
ven door Teylers Genootschap, over opalescentie.
't Leverde hem een tweede gouden medaille op. De
beantwoording, die vóór het einde van het jaar moest
zijn ingeleverd, had hij zelf op Oudejaarsavond naar
Haarlem moeten brengen. Hij was er pas die middag
mee klaargekomenHij heeft haar later in 't Frans
vertaald en tot zijn proefschrift gemaakt.
Zijn assistentschap in de sterrenkunde verwisselde
hij, na het vertrek van Ornstein als hoogleraar naar
Utrecht, met het lectoraat in de theoretische natuur
kunde, dat hij van hem overnam. Spoedig werd dat tot
een gewoon professoraat.
Ik geloof, dat hij ook later, zo min als in zijn jeugd,
aan eer ooit heeft gedacht. Toen een onzer, aan het di-
nertje na zijn erepromotie in de geneeskunde aan de
Amsterdamse universiteit in het begin van het jaar, met
een toespeling op de Rumford-medaille, die hij kort te
voren had gekregen, opmerkte, dat nu de Nobelprijs ze
ker wel zou volgen, zei hij: „O wel nee, daar is 't niet
belangrijk genoeg voor, wat ik uitgevonden heb."
En tóch, Frits!
hier weerspiegeld wordt. Het is dat
van het welgestelde burgerdom, waar
van Nicolaas Beets met gezapig-brave
verzen later de verpersoonlijking zou
worden. Doch Hildebrand bezag het
geheel met weldadige spot en be
schreef het met kruidige humor. We
verwachten, dat deze goedkope uit
gave het ook zal doen. Karei Thole
maakte er tekeningen bij, die wellicht
iets te vlot en te „modern" van lijn-
voering zijn bij dit proza van een vo
rige eeuw.
de laatste paus
en de antichrist
Deze legende van de antichrist is het
slot van Solovjevs laatste werk „De
drie Gesprekken". Dit werk is zijn
belangrijkste en meest originele ge
schrift, geen zuiver wetenschappelijk
werk, maar veeleer een profetisch ge
schrift. Over het werk ligt een pessi
mistische stemming vanwege de na
derende ondergang van de Europese
beschaving en Ruslands katastrophe
(het werk dateert van 1900).
Solovjevs visie op de toekomst is
weliswaar zeer subjectief, maar niet
temin van grootse allure.
Men denkt na lezing van de legende
van de antichrist aan de Boodschap
van Maria te Fatima. Het is mede
hierom, dat de legende niets van zijn
actualiteit verloren heeft.
Het boekje is vertaald, ingeleid cn
van een nawoord voorzien door dr W.
P. Theunissen en verscheen in de Hu-
manitas-serie bij Lannoo in Tielt.
J. H.
cenakel-religieuzen
Over leven en werk van de
Congregatie van O. L. Vrouw der Af
zondering in het Cenakel gaf de Con
gregatie zelf een zeer lezenswaardige
en uitstekend verzorgde brochure in
„annaalvorm" uit. Men vindt daarin
een schat van frisse foto's als illustra
tie van de pittige artikelen. We twij
felen er geenszins aan, of de Zusters
van het Cenakel in Tilburg zullen door
dit boekje bij nog meer mensen dan
tot nu toe het geval was, geliefd en
gewaardeerd worden. (Drukkerij
Henri Bergmans, Tilburg).
3e klasse b
Gudok
6
5
1
0
11
12—3
Hieronymus
6
4
2
0
10
11—7
Baardwijk
6
3
2
1
8
15—10
RKDVC
7
3
2
2
8
18—10
Uno Animo
6
3
1
2
7
17—9
St. Miechielsg.
6
2
3
1
7
14—12
Concordia
6
3
1
2
7
13—12
Heusden
6
3
0
3
6
10—13
RKTVV
6
1
3
2
5
11—9
Zwaluw
7
0
3
4
3
13—22
RWB
0
1
5
1
2—14
OJC
6
0
1
5
1
7—22
3E
KLASSE
C
Roosendaal
5
5
0
0
10
15—7
WVO
6
4
1
1
9
16—7
WSC
7
4
1
2
9
1.5—8
DHV
5
2
3
0
7
7—4
Virtus
6
3
1
2
7
11—10
Hero
6
3
1
2
7
14—14
VES
6
3
0
3
6
13—14
BSC
6
2
1
3
5
17—15
Dongen
5
2
0
3
4
13—10
SCO
6
1
2
3
4
10—18
RKC
6
0
1
5
1
7—20
Zierikzee
6
0
1
5
1
6—22
3E
KLASSE
d
De Zeeuwen
7
5
0
2
10
18—8
Hulst
6
4
1
1
9
21—15
Corn. Boys
7
3
3
1
9
14—11
Axel
6
3
1
2
7
18—10
RCS
6
3
1
2
7
24—14
Odio
6
3
1
2
7
16—12
RKFC
6
2
3
1
7
16—15
Rreskens
6
1
3
2
5
11—11
Meto
6
1
2
3
4
7—13
Biervliet
5
1
1
3
3
9—18
N- Borgvliet
4
0
2
2
2
5—16
Zeelandia
7
0
2
5
2
4—20
4E
KLASSE
i)
Vlijm. Boys
1
4
0
1
8
13—5
HVCH
6
4
0
2
8
17—14
GW
5
3
1
1
7
18—9
Haarsteeg
5
3
0
2
6
15—10
RKJVV
4
2
1
1
5
13—9
DESO
4
2
0
2
4
13—13
Nieuwkuik
4
2
0
2
4
7—8
Zaltbommel
5
1
2
2
4
10—10
Wit Zwart
5
1
0
4
2
6—7
Raamsdonk
5
0
0
5
0
4—21
4e klasse e
VOAB
5
5
0
0
10
14—5
Ons Vios
6
3
2
1
8
8—6
Were Di
5
3
1
1
7
10—8
Broekhoven
5
2
2
1
6
15—14
SVG
4
1
2
1
4
5—6
Oisterwijk
5
2
0
3
4
7—7
GSBW
4
1
1
2
3
5—5
Nevelo
5
1
1
3
3
10—13
TAC
5
1
1
3
3
12—18
PCP
4
0
C
4
0
9—15
4E
KLASSE
F
Gilze
5
4
1
0
9
24—7
Zundert
6
4
1
1
9
16—10
Veerse Boys
5
4
0
1
8
14—6
Madese Boys
5
3
1
1
7
64
Groen Wit
4
1
2
1
4
5—7
Boeimeer
5
2
0
3
4
12—12
Breda
5
1
1
3
3
9—24
RSV
3
1
0
2
2
4—2
SAB
5
1
0
4
2
9—17
TVC
5
0
0
5*
0
6—16
4E KLASSE
G
Steenbergen
6
3
2
1
8
11—9
Halsteren
6
2
3
i
7
12—10
Schutters
4
3
0
1
6
12—5
Ierseke
4
3
0
1
6
7—3
NSV
5
2
1
2
5
16—8
Grenswachters
5
2
1
2
5
9—7
SC Gastel
5
2
0
3
4
7—8
Robur
5
2
0
3
4
11—20
HSC
4
1
0
3
2
8—14
Kaaise Boys
4
0
1
3
1
3—12
4E
KLASSE
H
Luctor
6
5
0
1
10
23—11
Hontenisse
4
4
0
0
8
18—3
Koewacht
6
3
1
2
7
15—15
Ria
5
3
0
2
6
15—1 n
Clinge
6
3
0
3
6
18—12
Aardenburg
6
2
2
2
6
14—17
Steen
6
2
1
3
5
17—15
Sluiskil
4
1
1
2
3
10—11
F,MM
5
1
1
3
3
8—13
Onstburg
5
1
1
3
3
5—16
IJzendijke
5
0
1
4
1
5—02