Een Duits dorpje onder Sovjet-druk
De doden spreken nog
BULLY
ate"
in
igte
ijke
ulst
AN
/AN
Het mond- en klauwzeer als
politiek argument
0]) naar Nieuw-Zeeland via Londen
MEER DAN 38 MILLIOEN
ontheemden in deze wereld
LEGAAL, door liet IJzeren
Gordijn
u-lijk"
Bladen uit het dagboek van een plattelander
Argwaan en angst
DAGBLAD DE STEM VAN VRIJDAG 9 OCTOBER 1953
Axe1
leuzen
I
Droevig lot voor de pijnigers van
Kardinaal Mindszenty
P
Waarvan ruim 15 millioen alleen in Europa
Rondweg bij Wouw
is ver klaar
Wees blijdat je Hongarije mag verlaten
Boekenplank
tober te
osie van
beleefde.
739-0
:tober om
lur: Joan
in een
s men ze
et eerst in
cwam, dat
betrof. Zij
dat iedere
én van de
re belang-
(18 jaar).
,3 October
een be
nden in de
.n
vrouw, die
alleen op
784-0
ur en Zon-
Burt Lan-
piratenver-
mantiek en
zeeën, vol
schouwer in
iel genoegen
humor als
tmoeten.
cing 14 jaar.
vang 8 uur:
d Brian in:
de roulette
literlijk een
de gerat-
Een schit-
gang 18 jaar
prijzen als
f 085
783-0
Bg
vang 8 uur.
an Booth in:
;bzucht. Het
•e telde Een
oit geploegd,
spoor achter
780-O
ertenttes /.(in
nitrate com-
hnlleke tilm-
2 van dit
sproken, maar toch schemerde er iets.
In Gods handen ligt alles besloten.
14 MEI
N het kleine dorp aan de rand van de Harz vind ik nu reeds ze-
- ven jaar lang mijn tehuis. Het dorpje ligt in een van de dalen,
die eens in de ijstijd zijn ontstaan. De boeren merken dit aan de
vele stenen, die zij op de akkers vinden.
Achter het dorp rijzen de bergen omhoog. Op de sterke
hellingen staan loofbomen. Het dorpje is een typisch boeren-
dorpje.
Het leven in het dorp verliep zeer vredig, de mensen vorm
den bijna één grote familie totdat de Sovjets kwamen. Toen het
dorp in 1945 door de Sovjets werd bezet, was het uit. De dorps
gemeenschap viel snel uitéén.
Wantrouwen en nijd scheidden oude vrienden, zelfs
familieleden. De angst deed de rest.
Het stille boerendorpje, dat direct aan de zónegrens ligt, groeide reeds
vrij spoedig tot een mensensluis. De zónegrens werd weliswaar bij tal
van gelegenheden voor alle verkeer gesloten, maar het illegale grens
verkeer zocht zijn eigen wegen. Het dorp ligt gunstig, de wegen naar
de grens lopen door het bos. De overgang was vrij gemakkelijk. Een
man wilde naar zijn vrouw, die in het Westen vertoefde en een meisje
wilde naar haar verloofde. Zij stonden 's avonds voor onze deur en zij
vroegen „Waar zijn wij precies 1 Zijn hier nog Russen In hemelsnaam,
nog steeds de Russische zóne Helpt ons, helpt ons naar de andere
kant
ZIJ WEKDEN geholpen. Misschien is
het zo begonnen, dat als dank voor
de verleende hulp een bankbiljet
werd gegeven! Hoe dan ook, al spoe
dig ontstond er een soort tarief voor
de hulp bij de overtocht. Er waren
grote risico's aan verbonden.
Maar het bracht uiteraard meer geld
in het dorp dan in normale tijden het
geval was. Te kopen was er echter
niet veel, eigenlijk alleen maar sterke
drank. Die was duur, maar wat deed
het er toe? In deze tijd werd er meer
gedronken dan ooit tevoren.
Er was distributie van levensmid
delen. De mensen, die niet werkten of
konden werken, kregen een toewijzing,
die beslist onvoldoende was.
Dat bracht de vrouwen er toe it
werken te gaan, want de werkers kre
gen extra-rantsoenen. De gezinnen le
den onder deze omstandigheden ern
stig. Dan vonden er 's avonds nog
vergaderingen plaats. Als men van de
ze vergaderingen wegbleef, werd dit
beschouwd als een demonstratie tegen
de overheid. In een officieel aanplak
biljet werd dit zelfs bekend gemaakt.
Op een kwade dag werd iemand uit
het dorp gelast orr zich bij de Sov
jets te melden. De Sovjets deelden
hem mee: „Jij niet goed spreken over
Rusland". Twee dagen en nachten zat
de „zondaar" in de keldergevangenis
toen mocht hij weer naar huis. Het
was een duidelijke wa rschuwing.
Maar door wie in ht'. dorp was hij
„aangebracht"? Zo kwam het wan
beurd. Zij zag er verschrikkelijk uit,
maar zij sloot haar mond.
36 MEI
T~\E „REGERING van de Democrati-
sche Republiek" heeft bevolen, dat
de grenzen moeten worden be
schermd. Dat zoiets komen moest wis
ten wij allang. Sedert enige weken
hebben de arbeiders in de genationa
liseerde bedrijven resoluties aangeno
men, die naar Berlijn werden ge
stuurd, en waarin werd aangedrongen
op maatregelen tegen de provocaties
van Westelijke agenten en saboteurs,
die met de wapenen in de hand de
vreedzame volkspolitiemannen over
vielen.
Aan de huizen worden biljetten aan
geplakt, waarop bekend wordt ge
maakt, dat herhaaldelijk „vreedzame
volkspolitiemannen" vanuit het Wes
ten zijn beschoten. Maar de vriendin
van één van de politiemannen hc:ft
glashard verklaard, dat dat allemaal
onzin was. Zij vertelde, dat in 'n krant
in Leipzig had gestaan, dat er aan de
grens zware gevechten hadden plaats
gevonden met bandieten, waarbij zelfs
tanks werden gebruikt. Mensen in
Leipzig, die familie aan de grens had
den, gingen in grote angst naar het
grensplaatsj e toe om hun familie-le
den te bewegen mee naar Leipzig te
komen om tenminste veilig te zijn voor
straatgevechten met bandieten. De fa
milie keek erg raar, het was voor het
eerst, dat zij er in het grensplaatsje
van hoorden, dat er gevechten zouden
zijn geweest. Neen, naar Leipzig trok
ken zij liever niet, misschien eerder
de andere kant op.
Maar al die geschiedenissen schij
nen toch wel serieus genomen te wor
den, want van de „regering" is aan
wijzing gekomrdat er een dode zóne
moest worden gemaakt. In deze zóne
mag niemand zonder bijzondere ver
gunning komen. Morgen moeten wij
allemaal in het dorpscafé komen om
eventueel een stempel in ons persoons
bewijs te krijgen. Morgen? Zijn dan
plotseling alle beperkende bepalingen
weer opgeheven? Of alleen voor mor
gen?
De mensen zijn toch wel erg onder
de indruk. Je zou aan hen kunnen
zien, wat ze denken. Want dat was
tot dusverre nog het enige verzetje,
zo nu en dan over de grens te wip
pen.
ROND de jaarwisseling 1951
1952 stond kardinaal Mind
szenty voor zijn rechters en be
leefde de wereld de eerste grote
duivelse opvoering der commu
nistische processen in Buda
pest. De kardinaal stond voor 't
voetlicht en velen ageerden er
achter de coulissen. En zoals 't
op het theater gebeurt, kwamen
ook degenen, die achter de cou
lissen stonden op hun beurt op
het toneel en werden op hun
beurt berecht. Velen van hen,
die kardinaal Mindszenty heb
ben vernietigd en gevangen ge
zet, hebben er reeds aan moeten
geloven en hoewel ze dood zijn,
spreken ze nog.
Een Duits tijdschrift dat over goede
bronnen beschikt, heeft zich de moei-
ISTEREN ZIJN weer meer politie-
agenten aangekomen. Het zijn lie
den uit de stad. Slechts een paar
vriendelijke gezichten zijn er bij. De
meesten zien er nors uit. De verliezen
houden aan. Kalveren en varkens zijn
meestal direct dood.
16 MEI
D. HEEFT MIJ toegefluisterd, dat die
politie-agenten bovendien opdracht
hadden om ons te bespionneren.
Zij zouden ons van de successen van
de Democratische Republiek moeten
overtuigen en vaststellen, wie van ons
tegen de regering is. Wat een geluk,
dat er toch altijd nog wel fatsoenlijke
kerels bestaan, die iemand waarschu
wen.
17 MEI
WA.NDAAG IS HET in het dorp erg
onrustig. Niemand mag de akkers
betreden. Alles staat prachtig,
maar het onkruid neemt toe en moet
nodig worden weggehaald. Maar de
veearts uit de stad schijnt te hebben
gezegd, dat het beter is. dat hier het
graan verrot, dan dat de gehele De
mocratische Republiek met het mond
en klauwzeer wordt besmet.
Het vreemde is, dat wij al hebben
gehoord, dat het zeer al reeds lang
in de andere delen van de Democra
tische Republiek woedt.
18 MEI
VIC
-i s,
te getroost, na te gaan, wat er van de
vervolgens van de kardinaal is ge
worden.
Gyula Decsi, Minister van Justitie.
Hij had zich bijzonder onderscheiden
in het proces Mindszenty. Men herin
nert zich wellicht, dat de kardinaal
gedurende 82 uur werd ondervraagd,
zonder dat hij mocht gaan zitten en
dat de kardinaal eerst in elkaar zonk,
toen men zijn naaste medewerkers,
met bloed overstroomd, binnen bracht
in de rechtszaal.
Decsi werd in het begin van dit jaar
aangeklaagd wegens spionage ten
gunste van de Ver. Staten (dezelfde
aanklacht, die hij tegen de kardinaal
richtte) en werd ter dood veroordeeld.
Cuyla Osko, die aan het hoofd
stond der politie tijdens het proces,
trachtte in dit jaar over de oOsten-
rijkse grens te vluchten, maar werd
daarbij doodgeschoten. De geheime
documenten die hij bij zich droeg, zijn
voorgoed verdwenen.
De politiechef Biedermann, die aan
het hoofd stond van een andere groep,
werd dood gevonden in de kelders
van het hoofdkwartier der Geheime
Politie aan de Andrassy Ut in Buda
pest. De andere officieren van deze
politie-afdeling werden tezamen met
hun families naar Siberië verbannen.
Paul Figura van de geheime politie,
was de enige, die er in slaagde te
vluchten en was de eerste, die authen
tieke bijzonderheden meedeelde over
de verhoren van de kardinaal. Teza
men met hem wist ook een medewer
ker der politie te ontvluchten. Laslo
Sulner. een handschriftenexpert. Hij
vluchtte met zijn vrouw naar Parijs
en gaf toe, dat hij degene was, die de
brief had geschreven, die volgens 't
proces de kardinaal aan Selden Chap
lin, de Amerikaanse gezant, zou heb
ben gericht. In Parijs stierf ook de
vluchteling Schulhof, nadat hij was
geopereerd.
Drie ministers van Binnenlandse
Zaken, die voor, tijdens of na de ver
oordeling van de kardinaal een rol
hebben gespeeld, moesten hun tol
betalen: twee werden opgehangen,
een beging zelfmoord.
VERTELDE mij vanmorgen, dat
trouwen in het dorpje en het liet de 1 de politie-agenten s avonds de
mensen niet meer met rust. Niemand 1 huizen beluisteren om te horen
kon men meer vertrouwen. Niemand welk radio-station aanstaat. Het is al
wist of de buurman niet opdracht had weer zover, dat de radio moet wor-
gekregen om op hem te letten. Hetl den beluisterd met een deken over het
zwijgen begon. Enige keren kreeg ik
bezoek van vrienden uit het Westen.
Dan moest ik vertellen, wat er ge
beurd was. Maar dat ging helemaal
niet goed. Merkwaardig, ik kon het
niet precies vertellen, wat er allemaal
gaande was, lk kon de juiste woorden
niet vinden. Of ik het misschien be
ter kon opschrijven? Zo kwam ik
er toe een dagboek te schrijven!
3 MEI
HET DORP is nu in alle richtingen
afgesloten. Naar de stad kan nie
mand meer, zelfs niet meer naar
het naburige dorp. De wegen zijn met
prikkeldraad en kettingen versperd,
Er staat politie bij. Zijn wij een ge
vangenkamp geworden? E. zei het al,
er ontbreken alleen nog de wachtto
rens. Maar in de loop van de dag
wordt het raadsel opgelost: het mond
en klauwzeer is uitgebroken. Het zou
van het Westen zijn gekomen. Ent
stoffen zijn niet voorradig.
Mond- en klauwzeer kennen wij al,
dat was er vroeger ook wel, maar
niet die isoleringsmaatregelen. Die lij
ken meer op strafmaatregelen tegen
de bevolking. Zou dat misschien het
antwoord van de overheid op onze
afwijzende houding zijn?
In de vroege avond rijdt een luid
spreker-auto door het dorp.
„Omdat de gemeente niet waakzaam
genoeg is geweest, zijn saboteurs van
het Westen er in geslaagd het mond
en klauwzeer naar de Duitse Democra
tische Republiek te slepen om het
plan van de socialistische opbouw te
storen".
Frans P. en zijn vrouw, die naast
mij staan, kijken met een donkere blik
en vol toorn over de straat. Ik geloof,
dat het goed is, dat de spreker in cle
auto nog onzichtbaar is.
4 MEI
■\^IIJ HEBBEN extra politie gekre.
gen voor het mond- en klauwzeer.
Zij moet voor de isolering zor
gen. De school is gesloten, evenals het
café van K. Uit de winkel van T mag
alleen vanuit het venster worden ver
kocht. Er mogen ook niet meer dan
drie personen bij elkaar op straat
staan. De politie-agenten zorgen er
werkelijk voor, dat alles gebeurt zo
als de overheid het wil. De kerk
diensten zijn voorlopig verboden. Een
boerderij, waar het mond- en klauw
zeer is opgetreden mag door niemand
meer worden betreden en ook mag
niemand haar verlaten. De onzichtba
re gevangenis lijkt toch ergens zicht
baar te worden.
6 MEI
^ANDAAG ZIJN er de eerste slacht-
offers onder het vee. Het gaat erg
plotseling. Het hart schijnt ver
lamd. De dieren brullen angstwek
kend, dan vallen zij om, dood.
Ik sprak met B., die voor zijn huis
stond. Neen, je kan niets zien, de die
ren sidderen, brullen en dan vallen
om. Hij heeft angst voor zijn fok
stier, die het omvallen van koeien en
?ssen heeft aangezien. Hij meent, dat
het gebrul van de stier een angst
schreeuw was. Weet het vee dan iets
van de angst? Ik geloof het wel.
9 MEI
\J^/IJ MOGEN niet naar de kerk. Wel
dan komt de kerk naar ons. Van
daag hebben wij bezoek. Er werd
niet over gerechtigheid en straf ge
hoofd.
Nu mag er ook geen melk meer
naar de zuivelfabriek worden ge
bracht. Nu mogen de boeren er mee
doen wat zij willen. Toch is er niet
veel. Bij S., die nog geen last van
het mond- en klauwzeer heeft onder
vonden, kan men boter kopen. Een
pond kost wel 8.50 Mark, maar het is
goedkoper dan in de staatswinkels.
Maar ik ben ergens toch wel onge
rust over deze geschiedenis. Er is af
leveringsplicht voor melk en er zal
van deze plicht maar weinig worden
vrijgescholden. Hoe zullen wij dan de
achterstand kunnen inhalen? De af
leveringsverplichtingen zijn toch al
aan de hoge kant.
35 MEI
IAEZER DAGEN circuleerde in de pers 't bericht over de aankomst van
een paar honderd kinderen, die maanden in de vluchtelingenkampen
hebben gezeten en nu vanuit de neerdrukkende sfeer dezer kampen zijn
gehaald om bij Nederlandse families verzorging, huiselijkheid en wat
liefde te vinden. Even licht dan het onstellende leed van millioenen men
sen weer op, die van huis en haard verdreven werden, millioenen, die als
een diepe wonde in de menselijke samenleving van deze tijd zijn.
Hoe ontstellend groot het vluchtelingeprobleem is, verhalen onder
staande cijfers, die wij hebben opgediept uit het Zwitserse tijdschrift
„Caritas". Het geeft het aantal vluchtelingen, dat in verschillende lan
den moet worden ondergebracht:
QNZE SMID M. i« erg verbitterd.
Hij heeft geen behoorlijk mate
riaal meer en de reparaties zijn
daardoor slecht. De boeren worden
dan weer gedupeerd, zij kunnen niet
betalen en onze smid is het slacht
offer. De boeren krijgen voor een H.L.
broodgraan, hetwelk zij verplicht zijn
te leveren, slechts 10 Mark. Dat is
nét voldoende voor de vaste onkosten.
Bijzondere onkosten kunnen er al niet
meer van af. Wel voor het brood
graan, dat zij vrij kunnen verkopen,
als zij aan de afleveringsverplichtingen
hebben voldaan, wordt meer betaald.
Maar wie heeft zulk „vrij brood
graan"? Ons dorp verkeerde nog in
een gunstige positie, omdat een deel
van de akkers juist over de grens lag
en de opbrengst niet werd meegeteld.
Nu Is dit ook voorbij, want deze ak
kers mogen niet worden betreden zon
der bijzondere vergunning van de po
litie en die krijgen we nu niet meer.
Onze amid is woedend. „Het is alle
maal onze eigen schuld. Waarom la
ten wij ons dit welgevallen"? „Ja,
maar wat kunnen we dan doen"? „Al
les kapot slaan? Neen, zo gaat het ook
niet"! Op deze wijze kunnen we het
communisme niet overwinnen!
Ik heb met B. gesproken. Het kan
niet lang meer duren, ook zijn zaak
gaat ten gronde. Hij was bijna boos,
toen ik hem zei, dat onder dit systeem
eigenlijk niets ten gronde werd ge
richt, want alles loopt op de een of
andere manier toch wel weer, al Is
het dan op de manier, dat van de vier
defecte machines er één wordt ge
maakt, die functionneert. Voor de drie
machinewrakken wordt dan wel
iemand gevonden, die als saboteur in
een belachelijk proces wordt veroor
deeld en in een tuchthuis wordt je-
stoken. Het deed me goed, dat ik toch
nog met iemand een openhartig woord
kon spreken. Dj meeste boeren zijn
door het mond- en klauwzeer ernstig
getroffen. Meer dan dertig koeien en
ossen zijn gestorven. Ook de geiten
worden aangetast.
De uit de stad gerequireerde poli
tie-agenten hebben hun „meisjes"
meegebracht. De vrouwen uit het dorp
mogen niet naar de stad, zij wel. De
man van vrouw R., die in het stede
lijk ziekenhuis ligt kan door deze wil.
lekeur geen bezoek van zijn vrouw
krijgen.
Bij de schoonvader van vrouw R.
woont een vrouw, die uit de gebieden
van achter de Oder is gevlucht. Zij
heeft aan één van de politie-mannen
een geïllustreerd weekblad uit het
Westen laten zien. Daarom werd zij
gearresteerd. Na drie dagen werd zij
weer vrijgelaten, maar zij vertelde niet
wat er met haar in die tijd wag ge-
KUROPA
Oostenrijk
België
Denemarken
Frankrijk
Griekenland
Italië
West-Duitsland
Oost-Duitsland
Luxemburg
Nederland
Saargebied
Zweden
Triest
Engeland
302.000
60.000
2.000
300.000
38.000
590.000
9.700.000
4.000.000
750
7.500
4.000
42.000
5.000
400.000
Tezamen in Europa 15.542.250
NABIJE EN MIDDEN OOSTEN
Jordanië 300.000
Syrië 90.000
Libanon 140.000
Egypte 250.000
Irak 25.000
Israël 45.000
Turkije 250.000
India 5.000.000
Pakistan 7.000.000
voorschriften uit voor de zielzurg der
vluchtelingen, stichtte een informatie
bureau voor vermiste personen, zond
een commissie van bijstand naar
Duitsland, Oostenrijk en Palestina
en richtte een emigratie bureau op,
dat zijn zetel heeft in Genève. Ook
onze Koningin Juliana heeft meerma
len haar stem laten horen ten bate
van de vluchtelingen, bijzonder vorig
jaar in een brief aan President Tru
man.
Maar dit wereldprobleem Is zo
groot, dat het alleen door samenwer
king van zeer vele landen kan wor
den opgelost. Voor een dergelijke in
ternationale samenwerking tot stand
komt, die afdoende is, zullen er op
nieuw jaren vergaan. En ondertussen
blijft de nood van zoveel millioenen
een open wonde in d samen levin",
vooral van Europa.
38 millioen vluchtelingen! Een we
reldramp van een apocalyptisch ka
rakter.
',Ve zien hier de -Liftmaster weer eens,
thans met de passagiers ervoor. Er
bestond op Schiphol voor het vertrek
van hen, die de race zullen meema
ken, zeer veel belangstelling.
[Y/IETT de rondweg onder Wouw hoopt
men in December klaar te zijn.
De rijbanen zijn over een grote af
stand aangelegd en de aansluitingen
op de weg Bergen op ZoomWouw
en op de rondweg bij Roosendaal zul
len spoedig hun beslag hebben gekre
gen. Het verkeer dat over de Bergse-
weg naar Wouw moet, wordt momen
teel al omgeleid langs een van de
nieuwe betonbanen Dit met het oog
op het werk, dat voor de aansluiting
van oude en nieuwe weg moet ge
schieden.
Laslo Rajk was degene, die reeds in
1946 een campagne begon tegen de
kardinaal en die de aanklacht lan
ceerde, dat de kardinaal een spion zou
zijn van de Ver. Staten. De ironie van
het noodlot: Laslo stierf met de strop
om de hals alsspion der Ver. Sta
ten!
Janos Kadar, zijn opvolger, was van
3 Aug. 1948 tot 24 Juni 1950 minister
van Binnenlandse Zaken. Hij gaf aan I spreken ze nog!
de politie aanwijzingen, welke de
beste methode van ondervragen was
in het proces Mindszenty. Ook Kadar
stierf aan de galg, in tegenstelling
evenwel tot zijn voorganger in alle
stilte, na door een partij rechtbank
te zijn veroordeeld.
Sandor Zöld was voor en tijdens het
proces Mindszenty hoofd van de pro
paganda. Als vroegere Nat. Socialis
tische bonze meende hij in het proces
tegen de kardinaal zich bijzonder te
moeten onderscheiden. Hij werd daar
voor beloond doordat hij Kadar op
volgde. Daar hij evenwel hem niet
wilde volgen aan de strop, gaf hij er
de voorkeur aan, toen hij merkte, dat
hem ditzelfde lot te wachten stond,
eerst zijn vrouw en kinderen te do
den en toen zichzelf een kogel door 't
hoofd te jagen.
Istvan Riesz was ten tijde van het
proces minister van Justitie en ver
klaarde, dat de processen een der bes
te wapens waren in de klassenstrijd.
Hij herhaalde daardoor slechts wat
Wischinsky over de communistische
jurisprudentia had gezegd in de pro
cessen tegen Tukhaehevsky, Bukha-
rin, Kamenev en Zinoviev Doch deze
jurisprudentia keerde zich ook tegen
hem. In 1950 werd hij gevangen geno
men, beschuldigd van spionage en op
een morgen in 1951 vond men hem
dood op de vloer van zijn gevangenis
cel. Hij werd gewurgd. Zijn vrouw
werd naar Siberië gedeporteerd.
Ferenc Donath, die eens belast was
met de leiding van het secretariaat
van Matthias Rakosi en tot taak had
om in heel Hongarije demonstraties
te organiseren tegen kardinaal Mind
szenty (bewijzen van de woede van
het volk) hanteert nu de schop, als
slavenarbeider aan het kanaal van de
Dona naar de Zwarte Zee. In het
zelfde arbeidskamp verblijft Imre Zip-
ser, die de kardinaal bewaakte. Hij
werd veroordeeld omdat hij zg. ge
smokkeld had voor vrouwen, die in de
gevangenis zaten, maar in werkelijk
heid was Zipser iemand, die teveel
wist en wel voornamelijk, wat er zoal
in het eten van de kardinaal werd
Hongaarse journaliste, die de kranten
gedaan om hem te breken. Een jonge
in de Ver. Staten van kopij voorzag
over het proces, beging in 1951, toen
de storm losbrak tegen de midden
stand, zelfmoord. Zij stond in dienst
van de politie. Op haar lijk vond men
een brief, waarin te lezen stond: „Wat
ik heb gedaan, was verkeerd. Ik stond
in dienst van een leugen en heb eraan
geloofd. Nu weet ik ,dat ik daarvoor
met mijn leven moet boeten."
Ook al de anderen stonden in dienst
van de leugen! Ook zij geloofden er
aan. Aan weinigen slechts is het ge
lukt, te vluchten, enigen begingen zelf
moord, anderen werden of worden
nog gedood. Dat is het lot dergenen,
die zich vergrepen hebben aan de
kardinaal: De doden zijn stom en toch
(Correspondentie uit Wenen)
J-JET komt misschien wel doordat men uitsluitend de verhalen te horen
krijgt van de mensen wie onder grote gevaren uit de landen achter
het IJzeren Gordijn hebben weten te ontsnappen, dat men zich zelden
realiseert dat het soms mogelijk is op officiële wijze te emigreren, hoe
wel dit slechts sporadisch en dan onder bijzondere omstandigheden wordt
toegestaan. En een dergelijke bijzondere omstandigheid deed zich blijk
baar voor bij een 75-jarige grijsaard, die onlangs uit Hongarije naar
Wenen kwam.
Om verschillende redenen was deze man voor het Hongaarse re
gime van geen enkele waarde meer, want wegens zijn hoge leeftijd
kon hij geen productief werk meer verrichten. Hij was uit Wenen af
komstig en had vrijwel geen woord Hongaars leren spreken en hij had
geen verwanten of kennissen in Hongarije, die hem konden onderhou
den, zodat de staat die taak zou moeten overnemen.
HOD, werkeloos en eenzaam, vroeg iken dat h« Yrii was van schulden. Er
v-» werd, zo zeide men, aan ziin paspooi"
Tezamen in Nabije
en Midden Oosten
VERRE OOSTEN
Korea
Hongkong
Formosa
13.100.000
5.000.000
1.000.000
4.000.000
de
10.000.000
gehele wereld
PARIJS RENDEZ-VOUS DER
WERELD.
Mr. Ir. M. M. van Praag beweegt
zich in dit boekje weer voornamelijk
in het geliefde Parijs van de eeuw
wisseling met het bonte leven van
toneel, cabaret en café chantant. Hij
verdiept er zich in met de weemoed
der herinnering en roept allerlei ver
gane grootheden op. En ook op uit
stapjes in de nieuwere tijd kijkt hij
toch telkens weer om. Hij geeft am
dit boekje een sfeer van fijne me
lancholie, welke de Franse hoofdstad
ook eigen is. Het is verlucht met vele
vlotte tekeningen. (Uitgave Het We-
reldventer, Amsterdam
deze man verlof zijn zuster te
mogen opzoeken, die in Parijs woont.
Toen hij, al meer dan een jaar gele
den, zich bij de afdeling Paspoorten
van de Geheime Politie in Boedapest
vervoegde, werd hem een invulfor-
mulier met een twintigtal vragen ter
hand gesteld, waarop hij onder meer
moest opgeven dat hij geen belasting
schuld meer had en zijn gas, electri-
citeit en water tot de laatste dag had
betaald.
Verder moest hij de overlijdens-
actes van zijn ouders, zijn vrouw en
zijn kinderen overleggen en werd hem
een lange vragenlijst gegeven, waarop
hij alle bijzonderheden van zijn eigen
levensloop en die van zijn vader moest
beantwoorden.
Daarop werd hij door een politieke
commissaris aan de tand gevoeld, die
hem mededeelde, dat hij binnen een
paar weken de beslissing van de
emigratie-autoriteiten tegemoet kon
zien.
Na zes maanden wachten kreeg hij
een kaart, waarop hem werd medege
deeld, zich nogmaals bij de paspoort
afdeling te vervoegen. Daar kreeg hij
te horen, dat hij opnieuw alle gege
vens moest indienen, waaruit zou blij -
werd, zo zeide men, aan zijn paspoort
gewerkt, maar dat zolang het hem nog
niet was uitgereikt, hij elke twee we
ken moest terugkomen om een nieuwe
voorlopige permit in ontvangst te ko
men nemen.
Toen hfj eindelijk vergunning kreeg
het land te verlaten was hij intussen
tienmaal op het bureau terug geweest
en al deze paperassen hadden hem
1.800 forints (ongeveer 600 gulden)
gekost, maar h(j had daarvoor dan
ook een paar honderd certificaten en
papleren van allerlei aard met wel
1000 handtekeningen in z(jn bezit ge
kregen.
De oude man, zit nu veilig, maar
uitgeput, in Parijs, maar de moeilijk
heden aan de Hongaarse grens, waar
bij hij door de communistische
douane-ambtenaren aan den lijve on
derzocht werd, zullen hem nog lang
heugen; daar werden hem zijn wei
nige persoonlijke bezittingen en en
kele souvenirs aan zijn overleden
vrouw afgenomen.
Toen hij daartegen, zonder succes,
protesteerde, fluisterde hem een van
verder maar niet aan. Wees blij dat
je Hongarije mag verlaten."
die ambtenaren in het oor: „Denk er
door Curt Seibert
Y^/ANNEER men zo alleeen woont als ik (er hui
zen slechts vier niet verwante mensen in de
vijfkamerwoning van mevrouw Stubbe) dan voelt
men de behoefte een beschermer te hebben. Een
kennis van me bood me een jong dier aan, een
grote Italiaanse dog, sterk gebouwd en melan
choliek van uiterlijk. Hij had bruine en zwarte
strepen.
In het pension ontstond consternatie ,toen ik
de hond meebracht en hem op de gang liet rond
lopen. Mevrouw Stubbe merkte op, dat zo'n groot
dier eigenlijk te lastig was in zo'n kleine woning
maar ze had altijd een zwak voor deze bastaarden
van Duitse herdershonden gehad. Ik sprak tegen:
primo was het geen herdershond, in de tweede
plaats geen bastaard maar een Italiaanse dog.
„Hoe oud is-ie?" vroeg de student in de me
dicijnen.
„Acht maanden", zei ik.
„Zo oud was ie een jaar geleden". De student
maakte zijn bek open (die van de hond) en onder
zocht de tanden.
„Precies", zei hij. „De hond is twee jaar oud,
niet minder."
„U moet zich vergissen. De man van wie ik
hem gekocht heb, zegt, dat een hond pas blaft
als-ie elf maanden oud is, en Bully blaft nog
niet."
„Wauwauwau", zei Bully.
„Hartelijk gefeliciteerd," zei de student, „hij
moet zo juist elf maanden zijn geworden."
De dames waren het er over eens, dat hij ge
wassen moest worden, wat de volgende dag zou
geschieden. Nu bleek Bully een hond, die graai
Tezamen
Tezamen over
38.551.250.
Dit zijn de cijfers van het Zwitser
se tijdschrift.
Ontstellende cijfers! Meer dan 38
millioen medemensen, die door oor
logsgeweld, politieke stromingen of om
hun geloof hun vaderland verlaten
moesten, hun geboortedorp of de stad
hunner inwoning, waar hun leven
verankerd lag tussen zoveel dierbare
dingen, vaarwel moesten zeggen.
Millioenen, die nu over de wereld
zwerven, met een onvernietigbaar
heimwee naar hun geboortegrond;
met doffe ogen, die niet meer wenen
kunnen, met tezamen geknepen lip
pen, waarop de klachten zijn ver
stomd.
Niemand weet, hoeveel mil
lioenen wij er nog moeten bij
tellen van de volkeren achter
het ijzeren gordijn, vanaf de
Oostzee tot aan de Chinese wa
teren, die in hun geheel werden
verplaatst of als goedkope ar
beidskrachten werden gedepor
teerd naar de slavenkampen.
Het leed der vluchtelingen heeft
hulpkrachten opgeroepen en georga
niseerd. Als een der eersten heeft
Paus Pius XII het wereldgeweten op
dit probleem gewezen en heeft zelf
geholpen. De Paus vaardigde nieuwe sliep en niemand iets deed, zo lang men hem me'
rust liet. Maar baden beschouwde hij als een soort
levend verbranden, dus verzette hij zich er zo
goed mogelijk tegen.
„Waarmee zullen we hem wassen", vroeg ik.
„Met teerzeep," beweerde de student.
„Met huishoudzeep", meende mevrouw Stubbe,
die zich er graag buiten had gehouden.
„Met badzeep", stelde de Spaanse voor.
Dies kocht ik groene zeep en wreef Bully in,
terwijl het warme water veelbelovend in de bad
kuip stroomde. Bully was thans voorzien van een
likke laag groene zeep over het hele lichaam.
Helaas had ik hem zijn halsband afgedaan, zodat
hij nu niet meer beet te pakken was: hij gleed
telkens weg. Naast de badkuip stond de student
met een klerenborstel. Mevrouw Stubbe hield zich
gereed met een nagelborstel en de Spaanse had
een batistendoek tot haar beschikking om hem
af te drogen.
Ik 'trachtte het lieve dier tevergeefs in het
water te lokken. „Bully", riep ik, „kom hier."
Waarop Bully onder het bureau kroop. Ik bedek
te de vloer met hondenbrood en kluifjes, wrong
mij achter het bureau en zwaaide wild met de
zweep. Bully echter liep de salon binnen en gleed
met zijn buik over het Perzische tapijt, wat hem
grote vreugde scheen te bereiden.
Eenmaal raakte ik hem met de zweep, maar
dat had slechts tot resultaat dat hij op de sofa
sprong en alle kussens met groene zeep besmeur
de. In de badkamer stonden de drie nog altijd te
wachten. Intussen begon de zeep Bully te jeuken,
zodat hij bewegingen maakte als een man, die een
vlo tussen de schouders bespeurt. Daarbij schuur
de hij langs meubels en kasten. Juist toen hij zich
in het gordijn draaide verschenen de drie uit de
badkamer. Mevrouw Stubbe, een onmacht nabij,
liet zich op de sofa vallen, midden in de groene
zeep. De Spaanse zocht bevend steun en greep
in de groene zeep, die op de boekenkast zat, ter
wijl de student op zijn knieën ging liggen om Bully
te kunnen zien en met plekken groene zeep aan
zijn pantalon opstond.
Nu begon toorn zich van ons meester te maken
cn met verhitte kop stortten wij ons op de hond,
die tenslotte niets beter wist te doen dan in de
badkuip te springen. „Hoera", riepen wij en be
gonnen hem duchtig te borstelen. Dat was niet
eenvoudig, want ieder moment kregen wij zeep
in onze ogen door het spatten. Toen wij bijna klaar
waren, verwijderde Bully zich met een machtige
sprong uit de kuip. Wij vonden hem later op me
vrouw Stubbes bed waar hij, door zich om en om
te wentelen, droog trachtte te worden.
^NDERS was Bully een goede hond en zeer ge
makkelijk, vooral wat het eten betreft. Hij at
eenvoudig alles, of het nu een schildpadden kam
dan wel een gevulde sigarenkoker was. Verschei
dene diensmeisjes moesten onder beschuldiging
van diefstal hun betrekking bij mevrouw Stubbe
verlaten. Bully was altijd nogal dik geweest Maar
nu groeide hij ontzaglijk in de breedte en kwam
tenslotte eenvoudig niet meer van zijn plaats.
Daarom zocht ik een veearts op. De man be
keek hem langdurig, klopte hem op de buik. keek
hem in de beik. onderzocht de ogen en streelde
hem over zijn vel.
„Is er iets niet in orde met mijn buldog?"
vroeg ik.
„Uw buldog mankeert niets, want u bezit er
geen. Dit is de bastaard van een Duitse boxer.
Maar geeft u zich geen moeite, de hond is niet
ziek. hij vertoont alleen ouderdomsverschijnselen,
wat bij een zestienjarig dier niet te verwonderen
is
