Filmdirecteur" ontvoerde danseres
ZEEUWSE FAMILIE maakt het £oed in CANADA
U/r y7/|VEBF-LAKe*
Tv L n JLVJ VERHISFABR:
Noodlanding van de „Uiver" en toch....
BOEKENPLANK
„Als je niet bliksems taai bent,
kom je er niet"
In Londen had men hem
spoedig ontmaskerd
Indrukken na vier maanden in het verre land
UiduSfoM
DAGBLAD DE STEM VAN WOENSDAG 7 OCTOBER 1953
HET BEGON IN
KEULEN
IN VIJF JAAR OM
DE WERELD
SPEC/aal 4.
Geen
standsverschil
BOTERSMOKKEL
De hoogspanning van 24 October 1934
Nummer één in Melboume-race
ANGSTIGE UREN
4.ivI lopen. Ze is inderdaad bij de film te-
(Eigen correspondentie uit Keulen).
["ET veel bravour had „Major" Howard,
directeur-generaal van
MET veel bravour naa „iviujvx de
directeur-generaal van de International
Film-Corporation, een hele vleugel van het
Keulse hotel Excelsior betrokken en het was
hier dat hij in de nacht van 28 op 29 de danse
res Lava Raki haar handtekening liet zetten on
der een filmcontract (500 dollar per week),
waardoor hij voor een jaar de jonge vrouw to
taal verplichtte elke nog duistere opdracht uit
te voeren. Ze zou geen enkele door een andere
bijverdienste mogen accepteren en elke contract
breuk zou haar op 35.000 Mark komen te staan.
Thans is Howard naar Londen verdwenen, met
achterlating van een onbetaalde 'hotelrekening
van 3000 Mark. De danseres, die in de Bongo-
bar een gage had van 120 Mark per speelavond,
heeft hij „contractueel" meegevoerd. Gebleken
is, dat we hier te doen hebben met dezelfde „ma
joor Howard", die in Januari 1950 een poging
heeft gedaan om de Nederlandse mannequin
Ankie van der Kooy voor de film te contracte
ren.
In hotel Huis ter Duin te Noordwijk werd dat niet veel klaroen-
gestoot aangekondigd tijdens een modeshow, maar het knappe blonde
meisje rook op het laatste nippertje onraad en trok zich van het contract
niets aan. Howard verdween ook toen uit zijn luxe appartementen van
het Kurhaus te Scheveningen, maar de politie begeleidde hem en hield
hem enkele maanden gevangen. Want ook toen kon hij zijn hotelreke
ning niet betalen en moest de Kurhaus-directie genoegen nemen met
de uitvoerige bagage. In Keulen heeft Howard geen bagage laten staan,
de politie viste juist achter het net en zijn slachtoffer kreeg hij mee.
TJOWARD zag Laya Kaki, die eigen-
lijk Brunhilde Jörns heet, optre
den in Keulen. Hij nam langs zijn
neus weg informaties en zocht con
tact met haar. Natuurlijk voelde zij
ervoor om tegen een goed contract
naar Hollywood te gaan. De direc
teur-generaal van de International
Film Corporation beloofde haar een
grote carrière en evenals Howard en
kele jaren geleden in Nederland had
gedaan, stelde hij de juist ontdekte
ster ook thans voor aan de pers. Een
reporter van het grote weekblad Neue
Illustrierte vond een en ander nogal
vreemd. Hij had nooit gehoord van
de International Film Corporation en
informeerde bij verschillende filmim
porteurs. Nee. zij kenden die maat
schappij niet. Toen informeerde de re
porter bij de recherche naar de per
soon van Howard, maar de politie
schonk er geen aandacht aan. De jour
nalist gaf het nog niet op en kreeg
contact met een vriend van de danse
res. Deze jongeman had iets gehoord
over het contract, waarin een bedrag
van 35.000 mark was vastgelegd voor
elke contractbreuk. Hij had de jonge
vrouw gewaarschuwd niét te tekenen
en had er haar ook op gewezen, dat
ze het contract niet aanging met de
International Film Corporation maar
met mr. Howard. Aanvankelijk leen
de Laya Raki gehoor aan zijn advies.
Toen ze des nachts met de vriend bij
Howard kwam, zei ze niet te zullen
tekenen. De vriend werd door Ho
ward de deur uitgesmeten en Laya
liep huilend weg.
Howard ging achter haar aan
en wist haar te bepraten: ze te
kende. Door een bekende Keulse
jurist, die in het hotel was, werd
het contract onbetrouwbaar ge
len. Howard had op een avond tegen
Laya Raki gezegd, dat ze naar Lon
den moest vertrekken om proefopna-
men te laten maken in de studio's van
Arthur Rank. Howard zou haar zelf
nareizen, Ze moest diezelfde avond
per vliegtuig vertrekken. Toen ze
haar koffers had gepakt, kwam Ho
ward haar vragen om enkele van zijn
spullen alvast mee te nemen: in zijn
eigen koffers was geen ruimte ge
noeg. Ze vertelde hem nog, dat ze nu
contractbreuk zou plegen, omdat ze
nog in Kaisershof moest dansen.
„Dat betaalt de International Film
Corporation", antwoordde Howard.
Ze moest nu snel vertrekken en hij j
zou wel verder voor haar bagage zor-1
gen. De inhoud daarvan had een
waarde van 40.000 mark, vertelde
Laya Rita later in Londen. Het wa
ren voornamelijk kostbare costuums,
waarin ze optrad.
NAAR BRUSSEL
QP het laatste moment, toen de taxi
van Laya Rati al voorstond, kwa
men Howard en zijn assistenten ook
uit het hotel en reden mee naar het
vliegveld. Hij leende even 200 mark
van haar. Ze vlogen naar Brussel,
maar daar was de politie inmiddels
gealarmeerd. De Britse ambassade
werd om inlichtingen gevraagd, maar
het antwoord was, dat het hier ging
om een paar eerlijke filmmensen
Laya Rati mocht doorreizen naar Lon
den. Howard werd nog vastgehouden,
mèt de bagage. De volgende dag liet
men ook hem gaan. Hij had geen geld
voor een vliegkaartje, maar de Sa
bena gaf hem graag credietHet
was hem op het nippertje toch nogal
meegelopen.
Maar ln Londen werd het hem weer
warm gemaakt door een lastige
reporter, die het hotel van Laya Rati
had weten te vinden. De danseres was
radeloos. Waar is mijn bagage? Toen
de reporter met haar sprak, kwam
tientallen brandviekken in bet dure
tapijt van zijn kostbaarste hotelkamer,
waar Howard de peukjes zo maar op
de grond liet vallen.
Gebleken is, dat Howard in Keulen
de bars bezocht, waar knappe danse
ressen optraden. Hij zei er te komen
kijken om engagementen af te sluiten
voor Zuid-Amerika.
Wat heeft Michael Howard wiens
echte naam Rawson is en vermoede
lijk voorheen nog andere namen ge
bruikte, nog meer op zijn kerfstok?
Hij is afkomstig uit Polen en weet
met een enorme flair op te treden. Hij
was nog precies dezelfde, die in het
hotel Huis ter Duin de publieke opi
nie wist te misleiden. Het slachtoffer,
dat hij toen meende te kunnen ma
ken, is het inmiddels niet slecht ver
lopen. Ze is inderdaad bij de film te
recht gekomen en reisde juist dezer
dagen via Nederland waar ze fa
milie bezocht van Hollywood naar
Parijs en Italië, om daar te filmen.
Haai' niet in een International Film
Corporation van „majoor" Michaël
Howard
(Advertentie)
Ziet U ook wel eens zo scheel
van de hoofdpijn? Neem dan
Aspirin (alleen echt met het
BAYERkruis).
TEN OOSTEN VAN EDEN.
En Kain ging uit van het aange
zicht des Heren en hij woonde in het
land van Nod. ten Oosten van Eden..
In deze bijbeltekst vindt men de oor
sprong van de titel van dit boek en
tevens het thema, waarop het ge
combineerd is, het Kain-en-Abel-
thema, het eeuwige thema van goed
en kwaad in de mens en de mensen
geslachten. Adam Trask, een der
hoofdfiguren in het boek, 'filosofeert
met de wijsgerige Chinees Lie over
een tekst van het schriftuurlijk ver
haal. waarin Jahwe tot Kain zegt,
dat hij de begeerte zal moeten over
winnen. Lie geeft een andere verta
ling, volgens welke Jahwe zegt, aat
hij het kwaad zal kunnen overwinnen
De vertaling is taalkundig nii. te
verdedigen, maar men kan de aldus
uitgedrukte gedachte toch ook goed
uitleggen en zoals Steinbeck ze in heel
het boek laat doorwerken is ze van
een indringende en boeiende kracht.
In twee geslachten, welke hij naar
elkaar toespeelt in deze lijvige ro
man, verbeeldt hij de deugden en
ondeugden van het Amerikaanse volk.
Ergens aan het eind van het boek iaat
hij Lie er o.a. dit van zeggen: „Mis
schien is het waar, dat wij allemaal
afstammen van de rustelozen, de ner-
veuzen, de kletsers er de vechters,
maar ook van de dapperen, de onaf-
hankelijken en edelmoedigen.Wij
zijn te vriendelijke en tegelijk bang
voor vreemden. Wij scheppen op en
komen onder den indruk. Wij zijn te
sentimenteel en te realistisch. Wij
zijn komisch en materialistisch en
ken je een andere natie, die voor
idalen werkt. Wij eten te veel. Wij
hebben geen gevoel voor smaak, geen
gevoel voor verhoudingen. Wij ver
knoeien onze energie,Dit vindt
men alle in dit lijvige boek weer.
Het toneel stapt vol belangwekkende
gestalten, welke deze eigenschappen
demonstreren en die men toch ook
levensecht ziet verschijnen. Be
halve de monsterachtige Cathe, die
de ene gemene misdaad op de andere
stapelt en tot vlak voor haar zelf
moord nog uitdenkt, hoe ze zoveel
mogelijk onheil kan stichten. Haar
optreden brengt wel voortdurend
spanning in de intrigue, maar in haar
onnoemelijke zwartheid weigert men
te geloven. De overigen echter zijn
mensen, welke men stuk voor stuk in
hun eigen geaardheid aanvaardt als
bloedwarme mensen, in wie leed en
vreugde, schuld en boete hun kamp
plaats vinden in een voortdurend
boeiend spel. Onvergetelijk worden
figuren als Samuel Hamilton en Adam
Trask, als de beide tweelingen, als
de meergenoemde Chinees, als het
meisje Abra. In een scherp beeldend
proza, dat ook de achtergrond van
eer. grootse natuur oproept, wordt
hier een roman geschapen, die in
alle opzichten van formaat is. Maar
Steinbeck neemt geen enkel blad voor
de mond. Hij voert binnen in zeer af
wisselende milieus. Hij is ook vaak
hard en brutaal en cynisch. Een ste-
vig voorbehoud moeten we dit boek
dan ook wel meegeven. Maar wie mo
reel voldoende gewapend is, zal zijn
profijt hebben van deze kleurig ge
componeerde en zeldzaam goed ge
schreven roman (Uitgave N.V. Van
Holkema en Warendof, Amsterdam).
INSPECTEUR PERQUIN GAAT
MET VACANTIE.
Ja, dat schijnt zo te gaan met In
specteurs: op vacantie worden ze ook
niet met rust gelaten door de mis
daad en de misdadigers. In dit geval
krijgt Inspecteur Perquin ermee te
doen in het Brabantse aan de Maas
kant. Op een kasteel gebeuren vreem
de dingen en ook de moord alsmede
de kortzichtige plaatselijke politieman
ontbreken niet. We moeten zeggen,
dat het heel vernuftig in elkaar
gestoken is door Martin Mons en hij
weet het aardig te vertellen oc
Heel geschikt voor een paar uren
van verstrooiing. (Uitgave N.V. Syt-
hoffs Uitgeversmij.)
TWEE jonge Britten zullen dezer
agen uit Engeland vertrekken
voor een wandeling om de wereld, om
reclame te maken voor een schoen-
zolenfabriek. Zij hopen over vijf
jaar weer thuis te zijn.
noemd en ook hij waarschuwde i „aUst** binncn: wilde de
j - .«...O. eruit gooien, maar toen xei de
Cle danseres nog. Het hielp niet.danseres: dan ga ik met hem mee!
Enkele dagen later berichtten j intussen wachtte beneden in de hall
de kranten met grote koppen: I een Stel journalisten met camera's, die
de danseres Laya Raki is ont
voerd!
wit geschilderde houten huisjes met
rode daken. We waren er stil van.
Een mens kan toch aan het bestaan
van God niet meer twijfelen, als hij
die machtige natuur ziet. Zo iets is
niet door mensenhanden gemaakt.
Toen gingen we weer een nacht in.
De trein raasde maar door. We kre
gen de boodschap, dat we om zes uur
in de morgen in Toronto zouden zijn
en daar moesten overstappen. Dus al
vroeg in de weer. De kinderen en de
koffers bij elkaar zoeken. De kinderen
telden we altijd maar. dan wisten
we tenminste zeker, dat we ze alle
twaalf bij elkaar hadden. De trein
was op tijd in Toronto. Daar moes- haaien. Want op dat punt zijn de
gauw. Maar huizen, hqut en stenen
zijn hier ontzettend duur,
O, als we alles maar eens aan de
mensen in Nederland konden vertel
len dan zouden we veel mensen voor
heel wat ellende kunnen sparen. De
werkelijkheid zie je pas, als je er
bent en die is heus niet zo mooi. Als
je niet bliksems taai bent. kom je er
niet. Ik zeg nogmaals: we komen er
wel en we mogen niet klagen. We
hebben nog geen traan gelaten en we
zouden niet meer terug willen, voor
geen geld ter wereld. Maar velen,
zeer velen krijgen harde klappen.
Ik denk zo dikwijls: ik wou dat ik
een boek kon schrijven, vooral voor
mensen zonder wil. die dachten dat
hier alles opgeschept ligt. Maar wij
hadden het onszelf beroerd voorgesteld
en daarom is het ons eigenlijk niet
zo tegengevallen. Als je hier komt
moet je een goede wil meebrengen
maar ook een heel goed geloof. Als je
een slappeling bent in bidden en naar
de kerk gaan ben je hier zo naar de
ten we in een grote hal wachten.
Onze trein zou om half negen ver
trekken, De kinderen kregen weer
melk en de grote mensen koffie. Ons
groot gezin trok weer erg veel belang
stelling. De kinderen kregen van al
les. We moesten het eerst in de
trein stappen en hoefden niet meer
in de emigratiewagon, maar moch
ten bij de particulieren gaan zitten.
Toevallig ging er een afdeling ver
pleegsters mee, die hebben voor ons
gezorgd. Ze ginen eten halen, melk,
fruit en snoepjes, kortom van alles
en nog wat. 's Middags om half vier
waren we in Chatham. Wat zou ons
hier te wachten staan?... De trein
stopte. We namen afscheid van onze
goede verzorgsters en bedankten ze
hartelijk voor alle goede zorgen.
IN BLENHEIM
Onmiddellijk zond de reporter van
de Neue Illustrierte een foto van Ho
ward naar de directie van Huis ter
Duin in Noordwijk, met het verzoek
of zij deze man kende. De directie be
richtte, dat Howard gepoogd had een
Nederlandse mannequin te ontvoeren,
dat hij tijdig was ontmaskerd, naar
Engeland was gestuurd, waar hij
meerdere jaren gevangenisstraf te
goed had. De reporter was aan het
adres van de hoteldirectie gekomen,
omdat een hotelportier de foto van
Howard had erkend. „Ik heb hem in
Nederland gezien, toen ik daar werk
te", had de portier verklaard. De re
porter ging opnieuw naar de recher
che. Daar waren ze inmiddels al op
pad om de uitgewekene te achterha-
Advertentie)
TPAMSINGEL-88-BREDA
TN MEI van dit jaar hebben we bovenstaande vertrekken. Thans ontvingen we een brief van
familie in de krant uitgebeeld. Het was de de moeder des huizes uit het verre land en we
km?1b°(PnSSmd v!^ amilie Grimminck'uit Lewedorp (Zuid-Beve- willen er onze lezers de voornaamste gedeelten busje afhalen en zo réden w
king te lotograleren. De „publiciteits- i__ j\ 'Blenheim 12 miil verder Wii
chef" van Howard (een van zijn assis- iand)> die op het punt stond naar Canada te uit voorzetten. - W1J
tenten uit Keulen) had dit al gearran
geerd. Howard kon dus niet te veel
kabaal schoppen, toen Laya Rati
dreigde weg te lopen. „Kijk eens hoe
ik hier woon!" riep hij tegen de repor
ter, „zou ik een armzalige hotelreke
ning niet kunnen betalen? Hier hangt
een schilderij van Gainsborough, dat
ik heb laten verzekeren voor 250.000
mark, kijk hier zijn de papieren.
Howard bewoonde inderdaad een
prachtig appartement, maar toen de
reporter op onderzoek uitging, bleek
het slechts gehuurd te zijn Op het
adres van de International Film Cor
poration vond hij slechts een kamer
tje plus één stoel en één tafel.
Het appartement, dat hij zo trots
aan de argwanende journalist toonde
behoort inclusief het schilderij van
55.000 Engelse ponden, toe aan Colonel
Grenfell, Howard huurde het, maar
de huur werd betaald door mr. de
Morris, een van Howards assistenten,
die geld in de International Film Cor
poration had gestoken.
Howard is ln de filmwereld onbe
kend. HU was vroeger en hö is dat
eigenlijk nog geen onverdienstelUk
pianist, die in bars zichzelf begeleidt
en er vooral slag van heeft Weense
liedjes te neuriën. In het Keulse ho
tel wist hU op die manier Laya Raki
te imponeren. Hij rookt afschuwelük
veel sigaretten. De directeur van Ex
celsior, Herr Mattheus, zit nog met
Uhèi™n W'^ Vier maanden in Canada, zo schrijft zij, en wel in Blen-
hevin We T1 4 mo,oie streek van Canada. Ik zal beginnen bii het
toen de hoot 41 i°P ^.oot in Botterdam. Akelig en triest was het
taai wezen v.®rlrok en ,WÜ zochten gauw onze hutten op, want je moet
,i—.e et aI dr«k: koffers op hun plaats, eten en de kinderen
de wol. En daarna begon de ellende.
zeeziekte aiie«...r~ueen kaatsbal was en daar kwam de
en ik zeif. Ik dachA^t?*
<tn KK-if v reeuwse Kraciu nu
en bluf op de been. En ik ben geen minuut ziek geweest.
~7o heeft het vijf dagen geduurd,
toen minderde het wat. De be
diening en het eten waren' allemaal
prima op de boot. En toen zagen wij
na een paar dagen de kust van Ha
lifax. Het ontroerde even weer een
stukje land te zien. Het was zo mooi
die bergen en die heuvels, het is
zo machtige die natuur. 16 Mei Za
terdagmiddag om drie uur mochten
we van de boot naar een groot lokaal
om al de papieren te laten zien en
toen langs de douanen. Die keken
niet naar de koffers, maar wel naar
de kinderen Het was ook net een
optocht. Toen naar het station Daar
werden wij opgewacht door zustertjes.
Die brachten ons naar een lokaal,
waar de kinderen konden spelen en
slapen en waar ze melk kregen van
het Rode Kruis. Voor het werk, dat
de dames daar vrijwillig voor de ba-
bies doen. verdienen ze zeker een ex
tra pluim. Dat was prima in orde.
LANGE TREINREIS
I""VE trein vertrok 's avonds om tien
uur en deze was erg gerieflijk.
We hadden stoelen met kussens.
Maar de trein, die naar Alberta ging.
was gewoon verschrikkelijk. De men
sen moesten er vijf dagen en vijf
nachten in reizen. Je hart draaide
om. als je dat zag. Een gezin met
twee kinderen, waarvan de moeder al
acht maanden in gezegende omstan
digheden verkeerde, moest met die
trein mee. Ik heb afscheid van haar
genomen, haar een goede reis en het
allerbeste toegewenst. En ik dacht bij
mezelf: Kon ik je maar een bedje
geven, want het deed me zeer, dat
ik zelf in de kussens kon zitten en
dat zij zich met harde banken tevre
den moest stellen. Maar ja. het moest.
Het was al donker en het werd tijd
om te vertrekken. Die nacht is er
niet veel geslapen en we waren blij,
toen het dag werd. Toen konden we
weer genieten van al het onvergete
lijke moois. Grote heuvels en rotsen,
valleien, watervallen en bossen. Die
P)AAR stonden we dan. Maar niet
lang. want gelukkig kwam daar
een vriendelijke partoor naar ons toe
en vroeg, of wij de familie Grimminck
waren. Hij kwam ons met het school-
we naar
waren
natuurlijk erg nieuwsgierig wat er nu
i met ons gebeuren zou. In het emi-
gratiehuis stonden Nederlanders klaar
om ons te begroeten en de koffie-
I tafel was gereed. Er was nog een
l gezin in dat huis vol emigranten.
Als je niet saai en kinderachtig bent.
i kun je wei wat doorstaan. Er was in
Nederland gezegd: er is een huis en
werk voor je, dus dat zat wel goed
Maar nu stonden we hier. We hadden
geer. huis en werk moest nog gezocht
worden. Enfin, de pater, die voo> ons
zorgen zou. is de pastoor van Blen-
1 heim. Hij kent hier d\, iedereen De
dag na onze aankomst is hij met mijn
man op werk uitgegaan en de vol
gende dag kon mijn man al gaan
werken. Het oudste meisje kon de
week daarop in betrekking gaan,
maar mijn oudste zoon kon pas in
de bietentijd aan de slag gaan Maar
je moet taai en nog eens taai zijn.
Drie maanden lang hebben we in het
emigratiehuis gezeten. Want vooral
omdat ons gezin zo groot was konden
we de eerste tijd niet aan een huis
komen. Toen hebben we een huis
moeten kopen, wat natuurlijk veel
zorgen meebrengt, zeker als een vol-
komen onbekende winter voor de
deur staat. Nu mogen we niet klagen
en we hebben het zelfs goed Mijn
man is hier timmerman en hij is hier
weer in zijn eigen vak. Dat wordt
hier goed betaald. Het leven is hier
veel goedkoper, dus eten kun je al
mensen hier gemakkelijk. En ook de
taal is een van de voornaamste punten
en zeker voor de man.
TAALKENNIS
NOODZAKELIJK
LJET moest eigenlijk noodzakelijk
zijn die te kennen voor je gaat
emigreren, want anders kost het je
dollars en kun je haast niet aan werk
komen. Als iedereen maar eens goed
gewaarschuwd en voorgelicht werd,
dan zou er veel ellende bespaard
worden.
Maar wie het aandurft, Engels kent
en niet bang is. kan zich hier een
goede toekomst opbouwen en vooruit
komen. Want ik zelf ben er al op voor
uit gegaan, heb al minder zorgen voor
eten en kleding dan in Nederland.
De Canadezen helpen een emigrant
Ik heb al veel meer gekregen in die
vier maanden dat ik hier ben dan
in de 16 jaar in Nederland. De echte
spontane liefde van mens tot mens.
recht uit het hart. Ze hebben niet
eens graag, dat je er voor bedankt. Er
is hier geen standsverschil. Alles is een.
In de kerk zit je waar je wilt. Trou
wen en begraven kost voor ieder even
veel. In de bioscoop kost iedere rang
35 ct. Als je in betrekking bent. ben
je gewoon als kind in huis, zit mee
aan tafel, ze waarderen je als je goed
je best doet. Het is misschien hard
om te zeggen, maar een Canadees is
beter voor een Nederlander dan een
Nederlander voor een landgenoot. De
afgunst onder elkaar is erg groot. Ze
gunnen elkaar niets, zijn bang. dat de
een wat meer verdient dan dé ander.
Ik heb het zelf ondervonden en er
zullen ea- wel meer zijn die dat weten.
Bij Stekene en St. Gilles
J~)E botersmokkel blijkt nog altijd
rendabel te zijn. wanneer althans
de douaniers niet tijdig ingrijpen. De
Belgische douane-ambtenaren te Ste
kene namen in twee dagen tijds ruim
300 k.g. in beslag.
Mannen van de Belgische vliegende
brigade hielden in St. Gilles een auto
bus aan. Een der inzittenden had 5
k.g. boter in zijn zakken. Ruim 100
k.g. lag verspreid in de bus, waarvan
de eigenaar zich natuurlijk niet kwam
melden.
QP -4 OCTOBER zal het precies 19 jaar geleden zijn, dat Nederland
van wilde geestdrift ondersteboven ging: de Uiver had de Mel
bourne-race gewonnen! Ha! die Uiver van ons, die KLM van ons, die
mannen van ons: Parmentier Moll, Prins en van Brugge! Ze hadden
in drie dagen een afstand van 20.000 km, van Mildenhall naar Mel
bourne, afgelegd, hoewel dat normaal eigenlijk een ritje was van
meer dan een week.
Herinnert u zich nog die enorme spanning, toen de Uiver een
noodlanding moest maken op de renbaan van Albury, Dat verbijstering
wekkende Reuter-bericht: Uiver zendt S.O.S.-sein. Parmentier schijnt
koers kwijt. Toestel cirkelt boven Wodonga. Toen kwam de naam Al
bury in de aether. De automobilisten van die stad werd verzocht een
kilometerslange file langs de renbaan te vormen om door een kop-
la J 1 t alemle Uiver de weg te wijzen naar een veilige nood-
\t/e zullen voor wat deze noodlan
ding betreft, Parmentier, die met
uog maar 300 km van de eindstreep
af en met een zekere overwinning in
z>eht dat grote besluit moest (en
"hjkbaar kón) nemen veiligheid te
verkiezen boven de roem, zelf
jawoord laten over d
c„!2""Van Brugge zit wanhopig te
'k ken hem en weet, hoe hij
zich voelt. Dat hij, juist nu we de ra-
mo zo dringend nodig hebben, niet in
staat is mij weerberichten of andere
gegevens te verstrekken, geeft hem
hetzelfde wanhopige gevoel ,dat een
brandweerman moet hebben, die
aan
nood-
op
het moment dat hij bij een felle brand
de kraan van de spuit opendraait, tot
de ontstellende ontdekking komt, dat
de waterleiding bevroren is. Hij heeft
Melbourne te pakken, maar de tekens
zijn onleesbaar.
Om H uur 22 seint Melbourne:
„Wij trachten u peilingen te geven,
maar kunnen u niet horen." Dan
vraagt Van Brugge een weerbericht,
doch ontvangt niets meer. We zijn in
tussen tot 5200 meter geklommen.
Hoewel wij vol gas geven, wil onze
machine niet meer omhoog, wij dalen;
onze variometer wijst een daalsnel
heid van twee meter per seconde aan.
Wij weten, wat dat betekent; ik steek
de cockpitverlichting aan en zie, dat
de ruiten met een ijslaag zijn bedekt.
Dat is lelijk, die ijsafzetting ,zit ook
op de vleugels en propellerbladen en
daarom kunnen we niet meer stijgen;
we moeten terug...."
We hebben nu nog voor twee
nur benzine. Hoewel het mij zeer
aan het hart gaat, moet Ik uit veilig
heidsoverwegingen het plan om te
trachten Melbourne te bereiken, op
geven en het gaat er nu maar om, dat
wjj zo spoedig mogelijk een terrein
vinden, geschikt om een noodlanding
te maken
FAKKELS
"Terwijl ik de kaart bijhoud,
loodst Moll onze kist tussen
de bergen door, totdat ik in de verte
weer de lichten van een stad zie. Dat
moet Albury zijn. Plotseling is Albu
ry verdwenen; alleen een rij lichten
blijft zichtbaar. Dat lijkt wel een
vliegterrein. Enige seconden later
branden alle lichten van de stad weer.
Men schijnt daar onze aandacht te
willen trekken. Als we boven dat
Dit is een Douglas DC 2, het Uiver-type, waarmee Parmentier en de zijnen
hun ontzagwekkende prestatie leverden. Zou het de „Ir Dr Damme" gegeven
zijn een nieuwe gulden bladzijde toe te voegen aan de zo roemrijke K.L.M.-
annalen?
terrein cirkelen, zien we aan weers
kanten een groot aantal auto's, die
met hun koplampen het terrein ver
lichten, kennelijk met de bedoeling
ons in staat te Stellen te landen. Doch
we zien tegelijkertijd, dat het geen
vliegterrein is, daarvoor zijn de afme
tingen te klein. Terwijl van Brugge
de sleepantenne inhaalt, steek ik onze
beide schijnwerpers aan en vlieg
enige malen laag over het veld om
te zien, of het groot genoeg is om
onze Uiver zonder beschadiging neer
te zetten. Met onze schijnwerpers
kunnen wij slechts een klein gedeelte
van het terrein verlichten en door de
betrekkelijk grote snelheid zien wij
elke hindernis slechts heel even
zonder een indruk te krijgen van de
gehele omgeving van het terrein. Ik
besluit gebruik te maken van een
der parachutefakkels om de omgeving
van het terrein te verkennen. De
brandende fakkel daalt langzaam en
verspreidt gedurende drie minuten
een helder licht naar alle kanten. Bij
dit licht kunnen we duidelijk de hin
dernissen om het terrein waarnemen.
Het blijkt een renbaan te zijn van
ovale vorm met in het midden een
baan, die het geheel de vorm van een
krakeling geeft. Veel plaats om te
landen is er niet. Aan de Noordzijde
bevindt zich een heuvelrug, aan de
Zuidzijde hoge bomen.
Tussen deze bomen is echter een
opening vrij, waar de Uiver precies
lussendoor kan. Daarachter zie ik nog
wat hekjes en dan volgt een vrjj lange
strook open terrein, niet al te breed,
maar lang genoeg, als we langzaam
landen en zo kort mogelijk binnen
zweven.
Plotseling is het felle licht van de
fakkel verdwenen; we hadden de pa
rachute te laag laten vallen. In het
licht van de schijnwerpers echter zie
ik, dat op het overige gedeelte van
het terrein geen verdere hindernissen
zijn.
N/Jen steekt nu op het terrein ben
zinevuren aan; als wij weer op
200 meter boven de renbaan vliegen,
zie ik duidelijk de letters; A-L-B-U-
R-Y. Het wordt nu hoog tijd, dat we
besluiten; het begint weer te regenen
en bovendien: tijdverlies betekent
benzineverlies. Ik besluit de tweede
fakkel op 300 meter te laten vallen
en dan als ik het geluk heb, goed voor
het terrein te komen, de Uiver hier
neer te zetten. Het landingsgestel
wordt omlaag gepompt. Boven het
terrein geeft Prins op mijn wenk een
ruk aan de tweede fakkel en plotse
ling is de omgeving weer hel ver
licht. Dan de motoren af, landings-
klappen uit, een wijde bocht om het
terrein en zo laag mogelijk zweeft de
Uiver bij het licht van onze schijn
werpers tussen de hoge bomen door.
Nog een klein beetje gas, dan juist
over het hekje vlug het hoogteroer
doortrekken en daar rollen we. Zo
dra ik de wielremmen gebruik, merk
ik dat de wielen blijven stilstaan; 't
terrein is modderig en glad en biedt
weinig weerstand aan het rubber van
onze banden, zodat we toch nog een
vrij grote uitloop hebben.
Vlak naast de uitdovende vlammen
van het bjjzinevuur komt de Uiver
tot stilstand; de wielen zakken diep
in de modder, maar er is niets be
schadigd enwe zijn in veiligheid."
GEWONNEN
PARMENTIER
U)e noodlanding werd dus een „suc-
ces". Maar nu weer de lucht in..
De volgende morgen is Parmentier er
in geslaagd de machine uit de modder
te bevrijden. Toen het in ons land on
geveer nacht was, begon de Uiver de
laatste afstand, dfe haar nog van de
zege scheidde, rustig en als we het zo
eens zeggen mogen „waardig" weg te
vliegen. Ongeveer een uur later land
den de vier mannen op het vliegveld
van Melbourne; de eerste prijs in de
handicap-race naar Melbourne was
de Uiver-glori is onverbrekelijk
de naam van Parmentier verbon
den. Wanneer we dus de triomf van
deze luchtzege herdenken, dan moe
ten we in het hart ook denken aan
hem, die op 20 October 1948 met de
„Nijmegen" neerstortte bij Prestwiek
in Schotland. In hem verloor ons land
een van de meest bekwame vliegers,
een pionier met groot talent en met
een rijke ervaring. Hij heeft op zijn
eigen terrein Nederland gediend,
„trouw tot in de dood".
veroverd door het toestel van onze
K.L.M.! „Als ik een staart had, zou ik
kwispelen", zei van Brugge. Hiermee
was hij op dat nachtelijk uur, toen
half Nederland in spanning aan de ra
dio was gebleven, de waarachtige
tolk van een verheugd en trots lucht
vaart-volk Wie over de wederwaar -
digheden van de Uiver meer wil lezen,
bevelen we van harte het boekje aan
van mr P. J. Mijksenaar.
