WYBERT
Vanfl
jpafiblaD P c .Stem
noxv
ERRES RADIO ruimtelijke weergave
:iies
RADIO
Een Meesterwerk is zoek
Tussen Benelux
en Wesi-Duiisland
Schadevergoeding
Bom in ziekenhuis
Gunstige ontwikkeling op het Damrak
I
Wal een Wonderlijke Wereld
TWEEDE BLAD
Voorkom
heesheid!
Benoeming
Studenten
Na vrijspraak
Twee doden
ZATERDAG PROCES
TEGEN MOSSADEK
Dubieus herstel in Wallstreet
FM MIERLO ExZOOtfu.
AspirinQ.^/
DONDERDAG 1 OCTOBER 1953
Het is maar een hondenbaan
(„The Missing Masterpiece")
MUM
KIGERS
Tel. 21875
pkunde en
jeroep, dan
én der za
an Nassau"
om 16 uur
>ordigers".
er N.H.R.V. 1
het onder- t
901oo
MORGEN". J
rneuzen (2ds
'vraagd:
t aanbeveling.
istoor Jos van
918-00
ding enige
V. Filiaal
eda. 898-00
r DER STEEN
TN DE LAATSTE maanden is onze
gulden sterk geworden; andere
landen willem hem gaarne als be
taling ontvangen. Onze deviezen
voorraad blijft stijgen. Weliswaar
in de laatste twee maanden lang
zaam en met niet sprekende cijfers.
Eensdeels is dit een gevolg van
twee bepalingen: le. Mensen die
voor reizen buitenlandse deviezen
nodig hebben en ze niet opgebrui
ken, kunnen de rest houden, om
later te gebruiken. Daarenboven
krijgt men naar de meeste landen
heel wat meer buitenlands geld
mee dan zes maanden geleden. 2e.
Zij die exporteren behoeven voor
de export verkregen vreemde be
talingsmiddelen niet onmiddellijk
in te leveren.
Dit zal in de maanden Augustus
en September waarschijnlijk al in
ruime mate geschied zijn en dit is
ook een der verklaringen, waarom
de zichtbare-deviezen stand niet
meer zo snel stijgt. Er zijn nog
andere verklaringen; onder meer
dat er méér geïmporteerd wordt
dan zes maanden geleden.
Maar in allen gevalle; de devie
zen-voorraad blijft stijgen. En de
kwaliteit neemt toe. Want de om-
wisselbare deviezen nemen meer
toe dan de niet omwisselbare be
talingseenheden, die zelfs afnemen.
En de Nederlandse Bank drukt de
sterkte van onze betalingspositie
uit in het doen toenemen van de
goudvooraad.
Terwijl in de laatste maanden bij
de Europese Betalingsunie telkens
debet komt te staan, blijft Neder
land een creditpositie innemen. En
dat nog wel, terwijl Nederland zijn
export naar België aan banden leg
de, terwille van de vele klachten
bij de Belgische handel, dat Neder
land veel te veel invoerde.
In het begin van dit jaar heeft de
Nederlandse Regering aan de Bel
gische het voorstel gedaan een vrije
wisseling tussen gulden en frank in
te voeren, als een voorname zet om
tot een goede Benelux te komen.
België heeft dat van de hand ge
wezen. Tertij d hebben wij dat een
te moedige zet van onze Regering
genoemd, omdat het verloop in 1952
duidelijk liet zien, dat België dit
zeker niet aandurfde. Gedurende
de eerste acht maanden van 1953
leden ingevolge de economische en
financiële moeilijkheden van België
alle pogingen, om de Benelux op
een vlug schot te krijgen schip
breuk en voor onze Nederlandse
economie wordt de houding van
België al meer een struikelblok.
Alhoewel de internationale geest
van de Nederlandse bedrijvigheid
wat gaarne een sterke Benelux wil,
komen hier en daar in ons land
al stemmen op, om te betogen
dat we met al ons pogen maar moe
ten ophouden. In België is geen
moed en durf om tot een vrije in
wisselbaarheid te komen.
Het komt ons voor dat in allen
gevalle Nederland voor een beslis
sing zal moeten komen, of wij, in
Nederland, dan niet alléén tot die
vrije inwisselbaarheid moeten ko
men. Dan maar zonder België,
niet in Benelux-verband.
■^/at Engeland betreft: daar wil
men ook wel tot het vrije ver
keer van het Engelse pond komen.
Maar eigenlijk druft men het toch
niet goed aan. Want voor onvoor
ziene omstandigheden, dat het in
het begin mis zou gaan, is dollar
hulp van Amerika nodig en óf de
Engelse Regering vraagt te veel te
sterke steun, óf Amerika heeft geen
vertrouwen in de Engelse metho
de.
Maar nu komt daar West-Duits-
Advertentie)
Ziv die veel
moeten spreken, le
raren, zangers, enz.
waarderen de be
proefde werking van
Wybert en de aan
gename frisse smaak.
land. Dat voelt zich economisch
en financieel reeds zo sterk, dat
men daar het vrije verkeer van de
Duitse Mark in allen gevalle wil
doorzetten. Men is nu aan het pra
ten met Engeland om ook tussen
Pond en Mark een vrije inwissel
baarheid tot stand te brengen. Lukt
de overeenstemming niet, dan doen
wij het alleen, zegt men. Het mooi
ste is dat men in Duitsland er niet
aan denkt ditzelfde eens te bepra
ten met de Benelux. Heeft men in
Duitsland goed in de gaten de eco
nomische en financiële zwakheden
van de Benelux-pogingen en vindt
men het daarom niet nodig overleg
te plegen over de mogelijkheden
van inwisselbaarheid van Gulden
en Frank?
Wij, in Nederland zouden daar
toe wel kans zien, wij voelen ons
minstens zo sterk als Duitsland
vooral ook omdat hier goed gewerkt
wordt (hoewel niet zo hard als in
Duitsland), maar we zitten nu min
of meer aan België. We kunnen
deze partner zo maar niet in de
steek laten en de gevolgen van het
uiteindelijk niet-tot-stand komen
van de Benelux zijn ook moeilijk
te overzien.
70 zou het wel eens kunnen, dat
onze economie tussen twee
uitersten wordt geklemd en er de
nadelen van gaat ondervinden: de
weinige beweeglijkheid der Bel
gische economie en de vrijmoedige
krachtsontplooiing van West-Duits-
land.
Wij stellen ons voor, dat op hoog
niveau over deze komende moei
lijkheden zwaar gedacht en gecon
fereerd zal worden.
B.o.Z. IR- J-
TN Breda is een katholiek benoemd
tot rector van het stedelijk gym
nasium. Is dat zo iets bizonders?
Het schijnt wel zo te zijn, want de
niet-katholieke raadsleden trokken
hevig te velde tegen dit voornemen.
En een katholieke P.v.d.A.-er uitte
als zijn mening, dat door de benoe
ming van deze katholiek de ver
delende rechtvaardigheid in het ge
drang zou komen. We begrijpen
dit verzet niet. Een openbaar gym
nasium moet natuurlijk onpartijdig
geleid worden. De rector heeft zich
te onthouden van het kleuren van
het onderwijs door zijn levensbe
schouwing. Maar nu is het merk
waardige, dat men vaak van oor
deel is: Een humanist, een socia
list, een liberaal, een ongelovige,
een theosoof of wat dan ook zal
die onpartijdigheid kunnen be
trachten, maar een katholiek of 'n
orthodoxe-gelovige niet. Een der
gelijke opvatting speelt mee in het
verzet tegen de benoeming van 'n
katholiek op zo'n „neutrale" post.
Het is een misvatting, waaraan de
katholieken in de Bredase Raad
terecht geen voet hebben willen ge
ven. Behalve dan het katholieke
element in de P.v.d.A.-fractie.
JN EEN ARTIKELTJE heeft de
Volkskrant de studenten, die in
Nijmegen de boel op stelten kwa
men zetten, in bescherming geno
men. Met een beroep op de mores.
Een correspondent uit Nijmegen
krijgt nu echter gelegenheid de
zaak eens anders te belichten. Hij
doet uit de doeken, dat de veld
tocht der niet-Nijmeegse studen
ten eigenlijk gericht was tegen de
vernieuwende hervormingen, welke
men in het studentenleven van de
Keizer-Karelstad wil doorvoeren
Men wil daar af van tradities, wel
ke men voor een deel als barbaars
beschouwt. Het Nijmeegse Studen
tencorps heeft nu ook unaniem de
houding van de Senaat in het woe
lige uur goedgekeurd. En men
overweegt zelfs de Unie van Ka
tholieke Studentenverenigingen te
verlaten, als de andere studenten
verenigingen zich willen blijven
bemoeien met de hervormingen in
Nijmegen. Dat is andere taal dan
het in de bres springen voor stroop
tochten en meubelvernieling.
T~^E HEER S. K. J., kruidenier te
Bolsward, is destijds door de ar
rondissementsrechtbank te Leeuwar»
den veroordeeld wegens opzettelijke
brandstichting in de hem toebeho
rende zeepfabriek. In appèl sprak het
Gerechtshof hem vrij, waarna de
heer J., bij het Hof een vordering
indiende ad f 96.000.wegens z i.
onrechtmatige in hechtenisneming.
Het Gerechtshof heeft hem een be
drag van f 1.000 toegewezen.
{TEN ex-patiënt, die weigerde zijn
verplegingskosten te voldoen,
heeft een bomaanslag gepleegd in het
Weense algemene ziekenhuis. Daar
door zijn twee personen om het leven
gekomen, terwijl verscheidene wer
den gewond. De aanslagpleger be
vond zioh onder de doden.
HE MILITAIRE procureur-generaal
in Perzië generaal Azmoedeh,
heeft Woensdagmorgen bekend ge
maakt, dat Zaterdag a.s. het proces
tegen dr. Mossadek zal worden ge
opend. De oud-stafchef generaal
Riahi, zal tegelijk met de oud-pre
mier worden berecht.
Wekelijks beursoverzicht van 24 t.m. 29 September 1953
P)E ONTWIKKELING, die de Am-
sterdamse effectenmarkt geduren
de de afgelopen week heeft ver
toond, kan zonder meer gunstig wor
den genoemd. Dit vond o.m. zijn re
den in het technisch herstel, dat op
de New-Yorkse beurs is opgetreden
waarvan het Damrak, waarvan de
ondergrond reeds wekenlang bevredi
gend te noemen was, direct kon pro
fiteren.
Speciaal de internationale waarden
kwamen op een hoger niveau. In
eerste instantie waren het aandelen
A.K.U, die tegen oplopende koersen
werden verhandeld. Dit werd ten
dele toegeschreven 'aan de gunstige
winstcijfers, die door de dochteron-
Advertentie)
Bankiers Anno 1884
EFFECTEN-COUPONS
22/9 '33
OBLIGATIES:
3% Nederl. 1962-1964 99 7/8
3-3 1/2% Nederland 1947 98 3/16
3% Nederland '47 (doll.J.) 96 3/16
3% Nederland 1937 97 1/8
3% Ned. Inv. certif. 99 11/16 100
3% Grootboekoblig. 1946 97 13/16 98 1/16
29/9 '53
100 1/16
98 5/16
95 7/8
96 15/16
3% Ned.-Indië 1937 A
33/4% Ned. 1953 I
AANDELEN:
Amsterd. Bank
Rotterd. Bank
Twentsche Bank
Nat. Handelsbank
Ned. Handel-Mjj.
Alg. Kunstzijde Unie
v.d. Bergh's en Jurg.fabr. 274 1/2
Mach. fabr. .Breda" 116
V. Gelder Zonen iel 122
Unilever iqi
Holl. Kunstz. Ind. 88
Ned. Kabelfabr. 216
Gem.b.v.aand. Philips gl. 169 7/8
3/8
102 7/8
170 3/4
165 1/2
163 1/2
114
157 1/2
167 3/4
Kon. Ned. Hoogov.
Wilton Feyenoord
Int. Gew. Betonb.
Intematio
Billiton Mij. II
Kon. Ptroleum
Rubb. Cult. M. A'dam
Band. Rubb. Mij.
V°11\TAJno J*9"
Kon.Ned.Stbm. nat. bez. 127
174
173 1/4
142 1/2
147
218 3/4
313 3/4
91' 1/2
100 1/2
130 3/4
1/4
128
124
112 1/4
21 1/8
103
79
93
146
90
AMERIKAANSE FONDSEN:
Anac. Copp. Min. Corn,
Bethl. Steel Corp.
General Motors
Intern. Nickel
Rep. Steel Corp.
Un. St. Steel Corp.
Cities Serv. Comp.
Shell Un. Oil Comp.
Tide Wat. Ass. Oil C.
South. Pac. Comp.
Un. Pac. Railr. Comp.
Ned. Scheepv. Unie
Rotterd. Lloyd
Kon. Jav.Ch.Pkv. lijn.
Ver. Vorstl. Cult.mij.
Hand.v. .Amsterdam"
Ned. Ind. Suiker Un
Deli Mij.
Deli Ba tv. Mij.
Senembah
98 1/2
103
.70 1/4
166 3/4
164
113
155
172 1/2
273 3/4
117
164
198 1/4
87 1/2
223 3/4
173
175
176
144 3/4
147 1/2
218 3/4
315 3/4
94 3/4
103
132 1/4
127 1/4
127 3/4
126
UI 1/2
99
106 1/2
80
817/8
116
80 1/8
30 S/4
44 1/2
53 13/16 55
30 7/8
46 3/4
38 1/8
42 16
33 5/8
72 1/2
68 1/2
19 1/16
371/4
100 3/8
38 5/8
43 3/4
35 1/8
71 3/4
71
20 3/8
38 7/8
102 3/4
derneming van de A.K.U., de Ame
rican Enka, werden behaald. Zoals
men weet heeft de A.K.U. een meer
derheidsbelang hij deze Amerikaanse
onderneming.
In de tweede helft van de beriohts-
periode traden aandelen Unilever op
de voorgrond, o.m. dank zij de be
langstelling, die het buitenland voor
dit fonds toont, Op 29 dezer pas
seerde dit fonds na-beurs de brug van
200%. De stijging zette zioh Woens
dag j.l. verder voort. De gang van
zaken' bij deze maatschappij schijnt
gunstig te zijn, zodat minstens op een
onveranderd dividend van 12% over
dit boekjaar mag worden verrekend.
Koersstijgingen zoals A.K.U. en
Unilever lieten zien, kwamen in de
industriële sector practisch niet voor.
Hier was de stemming zonder meer
goed tot prijshoudend. Als uitzonde
ring geldt Batava Margarine, die na
geruime tijd veronachtzaamd te zijn
geweest, plotseling in de belangstel
ling stond. De koers kon zich voor
dit fonds verbeteren van 69% tot
82%.
De aandelen Nederl. Kaiser Frazer
Fabrieken lagen vast in de markt en
konden met 12 punten tot 100% ver
beteren. De publicatie, dat deze fa
briek in de nabije toekomst de fabri
catie zal uitbreiden met het assem
bleren van personenwagens en jeeps
van het merk Willy's Overland, wel
ke Amerikaanse autofabriek enige tijd
geleden door het Kaiser-Frazer-con-
cern in de U.S.A overgenomen is, was
kennelijk de reden voor deze ver
beterde marktpositie
Daarentegen moesten de aandelen
Simons Emballagefabrieken en Hout
handel een veer laten vanwege het
zeer teleurstellende jaarverslag, dat
zojuist is verschenen en het aanzien
lijke verlies dat over het boekjaar
1952 werd geleden. Dit fonds liep 6
punten terug en bereikte een laag-
tepunt van 64%.
DIVIDENDDECLARATIES.
rxividenddeclaraties, die de aandacht
verdienen zijn die van de N.V.
Kon. Ned. Vliegtuigfabriek Fokker,
die de dividendbetaling hervatte met
een dividenddeolaratie van 6%. Over
1951 werd geen dividend uitgekeerd,
terwijl over de periode 1947 t./m
1950 10% dividend werd uitgekeerd,
waarvan 5% in aandelen betaalbaar
werd gesteld.
De Simplex Machine- en Rijwielen-
fabriek declameert een dividend van
7% tegen 6 1/2% over 't vorige boek
jaar.
De Curagaosche Handel Mij keert
een onveranderd dividend uit van
12 1/2%, waarvan evenals in het vo
rige jaar 10% in aandelen.
De Algemene Exploitatie Mij boek
te over 1952 een netto-winst, na af
schrijving en reservering, vai(
f 550.000.tegen vorig jaar f 534.
De winst wordt in aftrek gebracht
van het bestaande verliessaldo, dat
dan nog ruim f 1.200.000.— bedraagt.
Het ligt in het voornemen in '54 een
tweede tereugbetaling op de aandelen
te doen van 20%.
BELEGGINGSMARKT.
]~>e beleggingsmarkt was wederom
vast gestemd. De obligaties 3%
Nederland 1962/64 en de Investerings
certificaten bereikten de pari-koers.
De obligaties der Nederlandsch-Indi-
sche lening 1937, die enige tijd gele
den de parikoers bereikten bewegen
zich nog rondom dit niveau.
De Amerikaanse effectenbeurs heeft
enige koersstijgingen vertoond met
dalende omzetten. Toch wordt het
herstel door Wallstreet in de eerste
plaats van technische aard geacht en
blijft de vrees voor een terugslag een
hardhekkig karakter dragen, waarbij
de aanwijzingen voor een depressie
talrijk zijn.
(Advertentie)
Hebt U ook wel eens zo'n
hoofdpijn? Neem dan Aspirin
(alleen echt met het BAYER-
kruis).
UR zijn altijd dingen in ons leven gebleven, die wij nooit ofte nim
mer zullen begrijpen. Dit is een tijd van sociale rechtvaardigheid,
van triomf voor de dode letter der wet, van ontwikkeling van ten-
achtergebleven gebieden, van Marshalldollars en van amnestie voor
oorlogsmisdadigers, van begripsverruiming en humanisme. Deze ge
neratie, voorafgegaan door lichten als Evert Vermeer en Van der Goes
van Naters, schijnt te willen herstellenwat in de loop der eeuwen
stelselmatig werd vernieldEn tóch doen zich afgrijselijke misstan
den voor! Gevallen, waarin de rechten van de Mens gelijk huisvuil
zijn, zonder dat er ooit in welke Kamercommissie dan ook, met een
woord over gerept zal wordenHet gaat om een vergeten categorie
van millioenen mensen tussen de twintig en de tachtig, wier normale
werkdag achttien uren beslaat. Om zes uur loopt hun wekker
af. Een grauw van hun patroon is hun morgengroetZe hebben geen
tijd om te eten. Op pantoffels vaak, ziet men ze naar hun werk
plaatsen ijlen, met verwarde haren en wilde ogen. Daar beginnen ze
aan een berg werk, die niet te overzien is. AZs ze ondergeschikten
hebben (hetgeen vaak voorkomt)dan worden ze door deze lieden
lastig gevallen en getreiterdNemen zij het recht in eigen hand en
berispen zij hun kwelgeesten eens heel erg, dan verschijnt hun pa
troon weer, om hen daarover hard te vallen. Ja, ware monsters zijn
die patroons vaak! Ze eisen 100 pet trouw van hun dienstbaren en
ze accepteren onder bijna geen enkele omstandigheid een ontslag
aanvrage. Nog erger: ze zijn kwaad als hun getergde onderdanigen
de koppen laten hangen. Dan roepen ze: „Kijk toch niet zo chagrij
nig, mens! Je doet net of je het zwaar hebt!"
Een schromelijk vergeten, rechteloze categorieWe doelen hier
op de beoefenaars van het HuismoedervakWat zeggen wij? Huis-
MOEDERS? Ha, maatschappelijke commandotroepen zijn het, welis
waar zonder groene baretten (die kunnen ze meestal niet eens kopen)
maar toch ware helden. Ze horen hun echtgenoten kankeren over
die veel te lange werkweek (48 uur) en over hun honden van chefs-
En zij...-? Meestal verwijderen ze zich, wanneer hun echtvrienden
zo klagen. Want in de keuken staat nog een afwas van twee maal
tijden, en een luierwas en de bonen moeten nog in de week gezet
en het lijkt wel of Jantje huilt, en als Marietje in godsnaam maar
niet uit bed valt, en ik moet nog denken om Piet zijn schoenen..--
Staking (I)
JA, de mannen doen dat anders. Op
het instituut voor atoomonder
zoek te Springfield (Engeland) gin
gen 500 arbeiders in staking. Niet
omdat ze te weinig salaris ontvin
gen, maar doodeenvoudig omdat het
hen verboden was, tijdens de werk-
pauze thee te zetten. Jochem, die
we van het geval op de hoogte
hebben gebracht, verklaarde: maar
dan konden ze toch wel koffie drin
ken?
Staking (11)
LIET personeel van een bank in
Calcutta voelde ook wel voor 'n
staking, maar hier ging het wel de
gelijk om hoge idealen (de centen).
Er werd lang en breed tussen de
ontevredenen overlegd en tenslotte
vond men er dit op: Men zou een
dichte haag gaan vormen rond de
directeur van het bedrijf en dan zou
men net zolang janken om meer
loon, dat de man de safe open zou
smijten en roepen: „Doe maar net
of je thuis (in Calcutta) bent, jon
gens." Het gehele personeel toog
zodoende naar het privé-kantoor
van de directeur, waar een vijf
dubbele kring om de verschrikte
baas werd geformeerd. In spreek
koor riep men: „Wij moeten meer
geld hebben." En dan hief men een
lied aan, om de stemming er in te
houden, waarna wederom het angst
aanjagende „Meer cente!" weer
klonk. Ze hebben het 24 uur vol ge
houden. Toen ze thuis kwamen zei
den ze tot hun vrouwen: „We heb
ben het gekregen, hoor Marie!"
Maar het klonk nogal schor.
Kunst (I)
IN Rome heeft zekere Salva-
tore Mercanto aangetoond,
dat het ook mogelijk is om met
behulp van een doodgewone
viool een langspeelrecord te
vestigen. Hij nam twee aspe-
rientjes in en slikte zeven kop
pen koffie, waarna hij 31 uur
en 14 minuten speelde. Dat
zo'n viool het uithoudt, zou je
zeggen!
Kunst (II)
j~NIT geval speelt ook in Italië. Oud-
heidkundige onderzoekers trof
fen bij Napels een beeld van een
Griekse godin aan. Het dateert
waarschijnlijk uit de vijfde eeuw en
deskundigen vermoeden, dat het 'n
copie is van een bronzen beeld, dat
door de Griekse beeldhouwer Cala-
mides is gemaakt. De marmeren fi
guur, die in een lang kleed gehuld
is, stelt waarschijnlijk de godin Sa-
sandra voor. De linkerhand is er
helaas afgebroken; anders hadden
ze kunnen zien of ze getrouwd was.
Borreltafel
T~)IT wordt verteld in Russisch
(niet-collectieve) proefloka
len. Malenkov, Molotov, Beria en
Vysjinsky zitten knusjes in een
vliegtuig. De piloot schrikt van
een tegenligger en het hele vlieg
tuig valt naar beneden. De vraag
luidt nu: wie wordt er gered7
Het antwoord: Rusland.
%rV f-
- kninrTiaBil
fJET vliegtuig, links op de voor-
grond ziet eruit alsof het wil
vallen. Alleen weten we niet of
Malenkov, Molotov, Vysjinski en
Beria erin zitten. In dat geval zou
het een typisch plaatje zijn.
VRIJDAG 2 OCTOBER 1953.
HILVERSUM I, 402 m. 7 Nieuws; 7.10
Gram.; 7.13 Gewijde muziek; 7.45 Een
woord voor de dag; 8 Nieuws en weer
berichten; 8.10 Gram.; 8.30 Mededelin
gen; 8.35 Gram.; 9 Voor de zieken; 9.30
Voor de huisvrouw; 9.35. Waterstanden
9.40 Gram.; 10.30 Morgendienst; li Gram.
11.30 Volksmuziek; 12.30 Land- en tuin-
bouwmededelingen; 12.33 Gram.; 12.59
Klokgelui; 13 Nieuws; 13.15 Mandoline
ensemble; 13.45 Gram.; 14 Voordracht
14.30 Gram.; 15.15 Voordracht; 15.35 Gram.
16.00 Wenken voor de tuin; 16.15 Bas-
bariton en piano; 16.47 Gram.; 17.30 Mil.
rep.; 17.45 Fries programma; 18 Gram.;
18.05 Koorzang; 18.30 Viool en Mozart-
vleugel; 19 Nieuws en weerberichten;
19.10 Regeringsuitzejidng„Verklaring en
toelichting"; 19.30 Gram.; 20 Radiokrant;
20.20 Kamerorkest, vocaal ensemble en
sol.; 21.30 „Terug naar Athene of voor
't eerst er heen"; 21.45 Mil. orkest; 22.15
Gram.; 22.45 Avondoverdenking; 23 Nws;
en S.O.S.-berichten; 23.15 Salonorkest
23.50-24 Gram.
HILVERSUM II, 298 m, 7 Nieuws
7.10 Gram.; 7.15 Gym.; 7.33 Gram.; 8
Nieuws; 8.18 Gram.; 8.45 Voor de huis
vrouw; 9 Gym.; 9.10 Gram.; 9.35 Water
standen; 9.40 Schoolradio; io „Kinderen
en mensen", causerie; 10.05 Morgenwij
ding; 10.20 Voor de kleuters; 10.40 Lichte
muziek; 11.05 Radiofeuilleton; 11.25 Or
gelspel; 12 Lichte muziek; 12.30 Land
en tuinbouwmededelingen; 12.33 Sport en
prognose; 12.48 Gram.; 13 Nieuws; 13.15
Mededelingen of gram.; 13.20 Metropole
orkest; 14 Kookpraatjc; 14.20 Vocaal
kwartet; 14.50 Voordracht; 15.10 Neder
landse speelmuziek; 15.30 Musette orkest;
16 Amusem. muziek; 16.30 Muzikale cau
serie; 17.10 Voor de jeugd; 17.40 Gram.;
18 Nieuws; 18.15 Vara-Varia; 18.20 Feli
citaties; 18.45 „Wij roeren de trom"
toespraak; 19 Koorzang; 19.15 Orgelspel;
19.30 „Wat wij Vrijzinnige Protestanten
geloven", causerie; 19.50 Berichten; 20
Nieuws; 20.05 Boekbepreking; 20.15 Zang
en piano; 20.30 „Europa één", causerie;
20.40 „Verdraagzaamheid**, causerie; lil
Cabaret; 21.30 Verslag van het Congres
van de Engelse arbeiderspartij te Mar»
gate; 21.40 Gram.; 22.05 Buitenlands over»
zicht; 22.20 Lichte muziek; 22.40 „Van
daag", causerie; 22.45 Avondwijding; BB
Nieuws; 23.15-24 Kamerorkest.
BRUSSEL 324 m. 11.45 Orkestcon?
eert; 12.30 Weerberichten; 12.34 Gram. I
13 Nieuws; 13.15 Orgelspel; 14 Schoof
radio; 15.30 Kamermuziek; 16.15 Gram,!
17 Nieuws; 17.10 Lichte muziek; 1$
Vlaamse koorzang; 18.30 Voor de solda-
ten; 19 Nieuws; 19.40 Gram.; 19.50 Cau
serie; 20.05 Gram.; 20.15 Orkestconcertt
22 Nieuws; 22.15 Int. Radio-Universiteit f
22.45 Gram.; 22.55-23 Nieuws.
BRUSSEL 484 m. 12 Gram.; 13 Nws;
13.20, 14 en 15 Gram.; 16.05 Lichte mu
ziek; 17 Nieuws; 17.15 Gram.; 17.30 Viool
en piano; 17.50 Gram.; 19.30 Nieuws; 20
Gevarieerd programma 21.30 Lichte mu
ziek; 22 Nieuws; 22.15 Kamermuziekj
22.55 Nieuws.
(Advertentie.)
HILA1RE BELLOC
39)
„Zo, zo!.... Zonder bijzondere ken
merken" en Sir Rory keek naar
de Jury. „Mag ik u vragen, of het
uw ervaring is, dat nog jonge men
sen, niet al te groot om het even
hoe ze gekleed zijn, gewoonlijk ko
men aantogen met schilderijen, die
duizenden ponden waard zijn en u
d: voor vijf pond aanbieden?" Weer
keek hij naar de Jury.
„Als U bedoelt, dat 'bjets d'art dik
wijls worden aangeboden voor een
fractie van hun waarde, ja", ant
woordde de heer Gabriël vriendelijk.
„Mag ik enige voorbeelden geven,
Edelachtbare?"
En de heer Gabriël gaf het ene
voorbeeld na het andere uit zijn eigen
lange loopbaan, maar Sir Rory, die
gehoopt had, dat deze getuige zoals
dat zo vaak gebeurt, zich bloot zou
geven door jrdrijving, kreeg geen
kans. De lijst van voorbeelden was
nauwkeurig en verpletterend
„Kunt u ook zeggen, waarom die
mensen zo handelen?"
„Het is mijn vak niet, dat uit te
maken. Ik veronderstel, dat bet soms
mensen zijn, die het voorwerp bij
toeval gevonden hebben, soms ook
mensen, die een heler bedriegen
„Maar Meneer Gabriël, was het dan
niet uw plicht geweest, de man aan
de praat te houden en de politie te
waarschuwen?"
„Ik heb de politie gewaarschuwd.
Ik wilde hem aan de praat houden,
maar hij nam de gelegenheid om té
ontsnappen, toen ik even mijn rug
gekeerd had. Het was echter mijn
eerste plicht, het eigendom van Sir
Henry in veiligheid te brengen en
het doet mij werkelijk genoegen, dat
ik dit gedaan heb."
„Het doetuwerkelijk ge
noegenHm! hm! En nu, Meneer
Gabriël, vertel u ons nu ook eens
precies, hoe en waarom u er zo ze
ker van bent, dat het schilderij, in
het bezit van den Hertog, hetzelfde
is als dat, wat u gezien en bestu
deerd hebt, toen het tentoongesteld
werd."
In antwoord daarop gaf de Heer
Gabriël een massa technische bijzon
derheden zo exact, zo veel, zo
nieuw en zo oncontroleerbaar, dat de
Jury er klaarblijkelijk van onder de
indruk kwam.
„1 Is dus uw indruk, dat dit exem
plaar het origineel is?"
„Niet mijn indruk, mijnheer, maar
mijn onwankelbare mening
„Zo, dus uw mening, Méneer Ga
briël? En niet uw overtuiging?"
„Ja, mijn overtuiging. Er kan geen
twijfel aan zijn."
„Nu, Meneer Gabriël en hij keek
nog eens naar de Jury „we heb
ben dus meer dan een uitdrukking
gehad.... eerst is het uw indruk
dan wordt die indruk uw mening.
Dan wordt het uw overtuiging, die
wordt onwankelbaar, enzik
heb u niets meer te vragen, Men-or
Gabriël."
Sir Anselm hoefde ook geen vra
gen meer te stellen. Gabriël was ze
ker dertig punten in de opinie ge
stegen.
Nadat enkele onbelangrijke getui
gen verschenen waren om verkla
ringen af te leggen over het aanko
men van het schilderij in het Plata-
genet Hotel, werd de Hertog van
Emonsillado opgeroepen en de naam
leidde tot beweging in de rechtszaal
Allen waren nieuwsgierig, dien man
nu eens te zien, waarover ze zo vaak
in de kranten lazen en die zo enorm
rijk moest zijn. De heer Balchin had
verwacht, dat hij zou verschijnen ge
huld in een wijde mantel en met een
grote sombrero op. Mevrouw Large
had een kniebroek, schoenen met ges
pen en hofsabel verwacht, de boten
verhuurder had hem zich voorge
steld als een verschrompeld geel
mannetje met decoraties op de borst,
een lange snor en misschien een
kanten kraag om de hals
Ze werden allemaal teleurgesteld,
maar Zijne Hoogheid maakte toch
wel indruk met zijn lange, slanke ge
stalte en zijn strakke gelaatstrekken.
Als hij dan al niet op een Grande
leek, leek hij toch voor het minst
op een Spaansen zeerover, wat toch
allemaal op hetzelfde neerkomt. En
dan, zijn vele millioenen zouden hem
ook indruk hebben doen maken, als
hij zijn figuur niet mee had ge
had.
Sir Anselm was een beetje zenuw
achtig, toen hij begon zijn getuige
vragen te stellen, maar zijn getuige
was helemaal niet zenuwachtig onder
de vragen van Sir Anselm. Sir An
selm was instinctief bang van alles,
dat behoorde tot de wereld van
Hardham, maar Hardham was hele
maal niet bang van advocaten in ci
viele processenalleen had hij nog
een blijvende hekel, die uit vroegere
dagen dateerde, toen hij door hen
wat erg hard behandeld was. Sir
Anselm was bang, dat de manieren
en het accent van Zijn Hoogheid
al moest hij hem wel als getuige
dagvaarden zijn zaak zouden scha
den. Maar Zijne Hoogheid had er
geen flauw vermoeden van, dat zijn
accent en zijn manieren niet in or
de waren, maar hij had een souve-
reine minachtig voor het Engelse
accent en vooral voor de verfijnde
spreekwijze, die in aristocratische
kringen gebruikelijk is. Van alle ge
moedsstemmingen, die de atmosfeer
bij besprekingen beïnvloeden en die
gevoeld worden vóór nog een woord
gesproken is, zijn de sterkste vrees
en haar tegendeel. Op dertig voet
afstand kon je merken, dat die lan
ge donkere getuige niets moest heb
ben van pruiken, juristerij, de
sprookjes van onkreukbaarheid van
advocaten en al die andere onzin
politie-agenten, dat was wat anders.
Maar de rechtbank en de balie, daar
had hij maling aan. Hij had millioe
nen en hij was kerngezond. Sir An
selm was ook bang, dat de manieren
en het accent van den Hertog een na
delige invloed op de jury zouden
hebben. Hij was zelf zo gevoelig voor
alles wat exceptioneel ruw was, voor
alles wat herinnerde aan de hele
sfeer met ehampie 's morgens vroeg,
tabaksstank, ruwe vuile taal, spel en
paarden, aat hij dacht, dat ook
anderen daarvoor hun neus zouden
ophalen. Hij had niet gerekend met
het tegenwicht van twaalf millioen
en een romantisch klinkende titel.
Een feit is, dat de Hertog een
goede beurt maakte. Zijn antwoor
den waren soms oer-geestig, maar
duidelijk en als getuige maakte hij
een gunstige indruk. Hij bevestigde
de geschiedenis, die Gabriël verteld
had, helemaal en voegde er nog bij
zonderheden bij over het vervoer van
het doek, van zijn brief aan Ben-
sington dien hij telkens „Harry"
noemde en van zijn bezoeken van
vrienden en deskundigen (waaronder
vooral Dr. Mowlem van het Kei
zerlijk Museum) aan zijn kamers in
het hotel. Of hij bereid was, aan de
Jury te verlaren, dat het zijn over
tuiging was, dat hij het origineiel
bezat? Ja. Dat was hij. Had hij Bour-
rot's werk al lang en goed gekend?
Ja zeker. Bouirot was zijn lieve
lingsschilder. Hij had hem al jaren
bestudeerd. Er kon dus, naar zijn
mening, geen twijfel aan zijn, dat
het doek, dat in het voorjaar in de
Martin's Kunstzalen tentoongesteld
was, hetzelfde was als dat, wat hij
uit zijn kluis in het Plantagenet Ho
tel naar zijn bank had laten over
brengen? Neen. Dat was zo zeker
als dat 2x2 vier is. Daar zou ik
mijn kop onder verwedden.
Sir Rory opende zijn kruisverhoor
met meer stoutmoedigheid dan bij
de heer Gabriël, maar toch altijd met
de eerbied, die aan een zo groot ver
mogen verschuldigd is. Hij schreeuw
de luid en agressief, maar hij spaar
de zijn donderstem tot een betere ge
legenheid, tot de getuige kwam, waar
hij wat van wist.
„Nu zou ik u op eerste plaats wil
len vragen, Hoogheid, of u de Jury
wilt vertellen, wat u denkt van Sir
Henry Bensington's goede trouw in
deze zaak?"
„Harry? Harry is een eerlijke ke
rel." Hij stond met de handen in de
zakken van zijn jas, keek beslist,
maar glimlachte er goedaardig bij.
„Hoe kunt u dan verklaren, dat
hij zo'n minachting heeft voor een
schilderij, dat onloochenbaar zijn
eigendom is een Meesterwerk, dat
hij tegen hoge prijs gekocht heeft en
grondiger bestudeerd heeft dan wie
ook?"
„Maar, man, Harry moet toch zijn
rommel verkopen?"
„Ik veronderstel, dat u daarmee
Sir Henry Bensington van fraude be
schuldigt."
„Dan ben je abuis"_
„Wat voor interpretatie geeft u
dan zelf?"
,,'t Is zijn eigen kooltuin".
De rechter Mr. Dove vond het no
dig, hen even te onderbreken, om te
vragen, wat hij daarmee bedoelde.
„Wel, Edelachtbare, zoals ik zei.
'f Is zijn eigen kooltuin, zijn kip
penloop] e, aan zijn kant van het
houten hekkie."
„U bedoelt, dat u niet verantwoor-
dellijk bent voor Sir Henry Ben
sington's oordeel, dat hij vrij is om
te zijner tijd de Rechtbank zelf zijn
verklaring te geven en dat u u
moet beperken tot de dingen, die u
zelf bekend zijn, zonder getuigenis
af te leggen over de motieven en
conclusies van een ander."
„Zo is 't een hele mond vol, Edel
achtbare", zei de Grande, hoffelijk
toestemmend.
(wordt vervolgd)
