TE NIEUW,
Van di
Hensen en i%tuzen
Vetwor nipjes
Werkgevers deden een stapje vooruit
ipa
(5 procent)
DÉBRALINE
..Het harde gesla
Een Meesterwerk is zoek
vonden de ouders
Wij blij ven bii zes procent, zeiden
de werknemers
Wat een WondeJijke Wereld
TWEEDE BLAD
DINSDAG 29 SEPTEMBER 1953
Waarom onderhandelingen in S.v.d.A. afsprongen
Span je en Europa
T roost
Commissie-de Vries:
4.8 procent
F
terdienst
de A.M.
d Beve-
voor de
iet twaalf
voltooid,
besteding
Schouwburg
Schouwburg
(Van onze Onderwijsmedewerker)
VT/IJ hebben in de voorbije jaren
met onze artikelen bedoeld, 'n
bescheiden bijdrage te leveren tot
een beter wederzijds begrip tussen
gezin en school. En wanneer her en
der de ouders op meer georgani
seerde wijze aan het behartigen
der onderwijsbelangen gaan deelne
men, dan hopen wij enigszins te
hebben geholpen, om hen omtrent
hun studie-object te oriënteren.
Een eindpunt in deze oriëntatie
wordt echter nimmer bereikt. Want
onze onderwijswereld is steeds dy
namisch geweest en ze is het thans
wellicht meer dan ooit tevoren. De
methodiek en didactiek, de werk
wijze en de tucht hebben belang
rijke wijzigingen ondergaan. Er
zijn vele ouders, die voorzover zij
kennis nemen van deze veranderin
gen, er ook sympathiek tegenover
staan. Een ander deel echter re
ageert met wantrouwen en afkeu
ring. Wij maakten het nog onlangs
mee, dat ouders hun kind aanvan
kelijk lieten inschrijven voor de
nieuwe eerste klas, maar deze in
schrijving later weer introkken,
omdat hun gebleken was, dat het
onderwijs in de betreffende klas „te
nieuw" was! Het bleek bij navraag,
dat de enthousiaste, jonge onder
wijzer uit de eerste klas de betref
fende ouders uitvoerig had ge
demonstreerd ,hoe hij zoveel moge
lijk de spelvorm in zijn onderwijs
toepaste. Hij had hun allerlei soor
ten speelgoed laten zien, waarmee
hij de kinderen het tellen en cijfe
ren aanleerde, hij had getoond, hoe
hij alle voorwerpen in zijn lokaal
van naamplaatjes voorzag, om een
begin met het lees-onderwijs te ma
ken. Kortom, hij had zich uitge
sloofd, om vader en moeder te laten
zien, hoe modern zijn onderwijs wel
opgezet was. Stellig had hij voor
deze moeite bij zijn inspecteur een
pluim gekregen, maar deze ouders
trokken hun neus op. Zij zochten
tevergeefs naar degelijke reken
boekjes en ferme leesboeken zon
der afleidende poespas. Hun oordeel
luidde, zoals gezegd „te nieuw".
Qit voorval brengt ons nu tot een
dubbele conclusie. De school
kan er uit leren, dat zij steeds bij
de ouders de vraag zal blijven ont
moeten naar de resultaten van het
onderwijs. Zeker, vooral de moe
ders vinden het wel charmant, dat
zo soepel en speels met hun lieve
lingen wordt omgesprongen. Maar
tenslotte komt toch de beslissende
vraag, of er nu ook met succes ge
werkt wordt. Wij willen geenszins
de karaktervormende waarde van I
ons vernieuwde onderwijs onder-
schatten, doch tenslotte blijft in
onze ogen de vraag der ouders naar
een tastbaar onderwijsresultaat ook
gerechtvaardigd. De school behoeft
geen reclame-campagne te voeren,
die speciaal dit punt belicht, doch
wel dient zij te vermijden, dat deze
eis der ouders wordt gebagatelli
seerd.
Maar ook aan het adres der
ouders zouden wij in verband
hiermede een woord willen richten.
Allereerst wordt het hoog tijd, dat
zij meer oog krijgen voor de karak
ter-vormende taak van de lagere
school. Als zij zeggen: „Wij vormen
het karakter wel, laat dus de school
maar louter onderwijzen," dan be
roven zij de volksschool van haar
grootste waarde. Er mogen en moe
ten studie-resultaten worden ge-
eist, maar men stare zich niet dood
op de materiële zijde van de zaak.
Hieraan voegen wij nog toe: de
ouders zijn welkom in de school.
Hun op- en aanmerkingen zullen
ernstig worden overwogen. Maar 't
gevaar blijft, dat men te gemakke
lijk meent, het onderwijs-vak te
beheersen. Vooral zij, die verdere
studies maakten, stellen zich voor,
dat zij dan waarachtig toch wel
even' goed als de onderwijzer zullen
weten, hoe het onderwijs moet zijn.
|_Jet kan geen kwaad, er nog eens
op te wijzen, dat ook het on
derwijs een ingewikkeld, geperfec
tioneerd systeem is, waarin weten
schap van eeuwen zit verdiscon
teerd. Misschien kan deze opmer
king enkelen er van weerhouden,
om al te vlot te oordelen over
werkwijzen van de school. Ook de
onderwijzer heeft er recht op, dat
zijn vakmanschap wordt gerespec
teerd. Bzd.
^MERIKA sloot met Spanje een
militair-economisch verdrag.
Het maakt afronding van het
Atlantische veiligheidssysteem mo
gelijk. Maar Spanje wordt er niet
regelrecht en volwaardig in be
trokken. Dat duldt nu eenmaal de
in een aantal Europese landen
overheersende opvatting omtrent
het dictatoriale Spanje niet. Als 't
nu nog een dictatuur was, die zich
socialistische noemt, zoals in
Yoego-Slavië, dan zou het wat an
ders zijn. Maar met die „clericale'
Franco, nee, dat gaat niet. Intus
sen mogen we blij zijn met dit
verdrag. Want daardoor komt
Europa weer sterker te staan
tegenover de communistische
machtsdroom. Vóór de oorlog had
Moskou zeer bizonder zijn hoop ge
bouwd op Spanje als een land, waar
het vaste voet zou kunnen krijgen
en daardoor de kracht der demo
cratische wereld zou kunnen des
organiseren. Die hoop was nog niet
geheel vervlogen, want communis
ten en anarchisten zijn er in
Spanje ongetwijfeld nog heel wat,
Nu Amerika echter militaire bases
kan vestigen op het Iberische
schiereiland, wordt de mogelijk
heid van een gewelddadige machts
greep ongetwijfeld miniem. De
Russische pers is al begonnen met
woedend commentaar.
jyjOGEN we hier ook
medeleven betuigen
V.B., Keuze-commissie en wat dies
meer zij ten aanzien van onze
verrichtingen in Noorwegen? We
hebben er de nodige tranen bij ge
stort. Intussen is het weer een
meevaller voor een bepaald slag
van lieden, dat er pleizier in vindt
om ons volk als futloos en aftands
uit te schilderen. Zo in de trant
van: We hebben Indië verspeeld, de
bureaucratie ontneemt ieder de
vreugde van het arbeiden, het is
alsmaar Jan Pet naar de ogen zien,
we geven almeer van onze souve
reiniteit uit handen door interna
tionale bindingen en ons voetbalpeil
is nu zover afgezakt, dat we met
goed fatsoen geen internationale
wedstrijd meer kunnen spelen...
Aan de onheilsprofeten hebben onze
voetballers tenminste een binnen
pretje bezorgd. Laat hun dat tot
troost strekken.
yWEE communiqués zijn er nu uitgegeven omtrent de loononderhande
lingen in de Stichting van de Arbeid, welke tenslotte toch niet tot
overeenstemming hebben geleid.
In dat van de gezamenlijke werkgeversorganisaties wordt mede
gedeeld, dat de berekeningen omtrent de compensatie der huurverho
ging en de opheffing der consumptiebeperking met inachtneming van
de aangekondigde belastingverlagingen tot verschillende uitkomsten
leidden.
De Raad van Vakcentralen kwam uit op een loonsverhoging van on
geveer 6 pet. Van werkgeverszijde was men van oordeel, dat de loons
verhoging op basis van de beschikbare gegevens, naar boven afgerond
op 4 pet. gesteld diende te worden.
Na zowel de werkgevers als de werknemers te hebben ge
hoord, kwam de inderhaast ingestelde commissie-de Vries tot een
percentage van 4.8 procent.
verstande, dat hierbij geen grotere
loonsverhoging zal mogen worden
vastgesteld dan 5 pet.
3. Voor personeel van 23 jaar en
ouder in dienstbetrekkingen, waar
voor geen C.A.O. of bindend vastge
stelde loonregeling geldt, bevelen de
Centrale Werkgeversorganisaties aan
dezelfde procentuele verhoging als
bovengenoemd op de lonen of sala
rissen toe te passen.
4. De Centrale Werkgeversorgani
saties achten daarnaast, voor een
vergroting van de spreiding tussen
de functiegroepen, een herziening van
de richtlijnen voor de loonvorming
even ons
met K.N.
(Advertentie)
TN de vergadering van de Stichting
van de Arbeid van Zaterdag stel
den de gezamenlijke werkgeversorga
nisaties zich op het volgende stand
punt:
1. Rekening houdende met de con
clusies van de commissie van deskun
digen en geleid door de wens om tot
overeenstemming te geraken, ver
klaarden de Centrale Werkgevers
organisaties zonder het rapport van
de commissie in alle onderdelen te
kunnen onderschrijven zich bereid
om per 1 Januari a.s. een verplichte
loonsverhoging, naar boven op 5 pet.
afgerond, voor werknemers van 23
jaar en ouder aan de regering aan te
bevelen.
Hierbij dienen op de gebruikelijke
wijze dispensaties mogelijk te zijn.
In dit verband werd in het bijzon
der gewezen op de situatie ii\ het
middenstandsbedrijf, op grond waar
van de centrale middenstandsbonden
op het standpunt staan, dat in deze
sector van het bedrijfsleven de loons
verhoging door een evenredige lasten
verlaging volledig dient te worden
gecompenseerd.
2. De gezamenlijke Centrale
Werkgeversorganisaties wensen de
beslissing over een herziening van de
lonen voor mannelijke en vrouwelijke
werknemers beneden de leeftijd van
23 jaar over te laten aan het be-
drijfstaksgewijze overleg, met dien
per 1 Januari a.s. gewenst, in dien zin,
dat de richtlijnuurlonen voor de ge
schoolde vakarbeiders met twee cent
worden verhoogd. De uitwerking en
de toepassing van deze richtlijnen
dienen aan het bedrijfstaksgewijze
overleg te worden overgelaten.
5. De Centrale Werkgeversorgani
saties spreken zich voorts uit voor 'n
wijziging van de richtlijnen voor de
gemeenteclassificatie voor handarbei
derslonen, in dien zin, dat het aan
tal klassen op 5 blijft gehandhaafd,
doch dat het uurloonverschil tussen
de le en 5e gemeenteklasse wordt ver
minderd van 12 op 10 cent. De toepas
sing van deze gewijzigde richtlijnen
dient, overeenkomstig de op dit punt
bestaande practijk, eveneens aan het
bedrijfstaksgewijze overleg te worden
overgelaten.
BETREURD
TN een communiqué van de Raad
van Vakcentralen wordt gezegd, dat
de besturen van N.V.V., K.A.B. en C.
N.V. in hoge mate betreuren, dat geen
overeenstemming werd bereikt, mede
omdat in de laatste phase der onder
handelingen een reëel overleg met de
industriële en agrarische onderne
mersorganisaties mogelijk bleek.
De vakcentralen konden echter ook
In deze laatste phase van het overleg
niet afwijken van de door hen be
pleite loonsverhoging van 6 procent.
Dit voorstel is door hen van meetaf
bedoeld niet als een onderhande-
lingsvoorstel, dat speelruimte bevatte,
doch als een volkomen reëel voorstel,
waarin op verantwoorde wijze de
compensatie voor de huurverhoging
en voor de resterende consumptie-
beperking alsmede de voorgenomen
belastingverlaging in rekening zijn
gebracht.
Advertentie.)
Strijd
Roman door DIGNATE ROBBERTZ
TNE Veerse schrijfster, Dignate Robbertz, is productief genoeg, zonder dat
ze het zich gemakkelijk maakt en tot cliché-werk haar toevlucht neemt.
Thans verscheen van haar hand, bij de uitgeverij P. Vink, Antwerpen -
Tilburg, een uitgebreide historische roman over de heren van Romerswale
„Het harde geslacht", der wilde Zeeuwse jonkers, aan wier zorgeloosheid het
toegeschreven wordt, dat stad en land van Romerswale door het water wer
den besprongen en uiteindelijk verloren gingen.
In het licht der jongste gebeurte
nissen een onderwerp dat actueel ge
noeg is en de interesse voor dit boek
bevorderen zal.
De Allerheiligenvloed van 1 Nov.
1530 en de St. Felixvloed van twee
jaar later, die de dijken wegsloegen,
23 dorpen verzwolgen en het water
blijvend door de stadsmuren van Ro
merswale brachten, zijn in hun wild
geweld en rampzalige gevolgen goed
getekend. Deze rampen dragen ten
dele de intrigue en daarnaast is het
de neergang van het „harde geslacht"
dat de verwikkeling inhoud geeft,
terwijl zij met elkaar ten nauwste ver
weven zijn.
Het historisch verhaal beslaat
slechts een periode van tien jaar wat
aan de eenheid ervan ten goede kwam
en de schrijfster gelegenheid gaf tot
detaillering. Het begint met de te
rechtstelling van de tot misdaad ver
vallen Jan van Romerswale op 2 Mei
1535 te Den Haag om te eindigen met
de dood van zijn neef Adriaan van
Romerswale, de harde trotse kasteel
heer, die met afkeer de executie bij
gewoond had, maar wiens uiteinde
niet veel eervoller was.
Het is geen opwekkend boek dat
Dignate Robbertz schreef. Er mag
dan eens gelachen worden: de vrolijk
heid blijft er verre van, omdat de
grauwe zorg er al te dicht bij staat.
De trieste sfeer domineert, het ver
val in het geestelijke en materiële is
als tastbaar.
HOOFDPERSONEN
r\e centrale figuren zijn uitstekend
getekend. Heer Adriaan, gewend
alles te nemen wat hem zint en te
doen wat hem lust, ziet men langzaam
veranderen van de pralende edelman
tot de berooide nietsnut, stervend in
het slijk, waar, door zijn schuld, ook
zijn landgoederen in veranderden en
zijn burcht Lodycke in verzakte. Zijn
zonen staan ten voeten uit geschetst.
De vloek van hun geslacht rust op hen
en hun levens mislukken evenals die
van hun vader. De enige, die uit beter
hout gesneden lijkt, is Arjen, de bas
terdzoon, die aan Romerswale, zij het
dan tevergeefs, tracht goed te maken,
wat zijn geslacht er tegen misdeed.
De vrouwen van de Romerswalers
brengen een wat zachter toon in het
geheel. „Zij schrijden als in halve mist
geborgen", zoals goed getypeerd op de
omslag staat; hun passiviteit doet
naast de leefdrift der mannen wat
wazig en onnatuurlijk aan, maar staan
in hun berusting en toewijding op
heel wat hoger niveau dan hun man
nen of minnaars. Ook aan de neven
figuren besteedde de schrijfster veel
aandacht. Zij helpen diepte brengen in
de roman, gelijk het voor zijn behoud
vechtende Romerswale er de bewogen
achtergrond van vormt.
GOED VERTELD
rjignate Robbertz bewijst met dit
boek opnieuw, dat zij vertellen
kan, want hoe moeilijk dit aan een
ver verleden ontleend gegeven ook is,
zij maakte er een acceptabel verhaal
van, dat slechts weinig inzinkingen
vertoont en dat te boeien weet, on
danks de neerdrukkende sfeer, welke
om de immer weerkerende misluk
kingen hangt.
Aan de historie laat Dignate Rob
bertz recht wedervaren, doch in de
schildering van dit felbewogen tijd
perk ontbreekt iets aan de toets en
de locale kleur, zoals we het ook als
een hiaat voelen, dat er van de gees
telijke krachten, welke in deze laat-
middeleeuwers gegist moeten hebben,
te weinig blijkt. Te schaars bespeuren
we voorts wat kerk en godsdienst
voor de Romerswalers, wier geloofs
trouw legendarisch werd, betekend
heeft, vooral toen rampspoed op
rampspoed hen trof.
Maar afgezien van deze tekorten,
mogen we constateren, dat Dignate
Robbertz ons in „Het harde geslacht''
een boek schonk van formaat, een
boek van zuiver en verantwoord
schrijversschap, dat een dramatisch
stuk Zeeuwse historie eerlijk en ge
voelig belicht. De uitgever stak het
boek in een feestelijk kleed en en
kele suggestieve illustraties van Jac.
Prince, verhogen nog de aantrekke
lijkheid ervan.
p\E vereniging der „Erfgenamen
van Edwards Millioenen" is van
plan de strijd voort te zetten voor
de fabelachtige erfenis van William
Edward, een voorzaat van 500 leden
van de genoemde vereniging, die in
1696 rechten zou hebben verkregen
op de mijnrijkdommen in het Land
van Wales rechten waarvan de
waarde op het huidige ogenblik op
millioenen wordt geschat.
Vorige week heeft de vereniging
de heer Ralph Tuchband ontslagen
als verdediger van haar belangen,
omdat hij blijk gaf van al te weinig
ijver.
Het salaris van Tuchband werd be
taald uit een door de 500 leden aan
gelegd fonds. Onder hen zijn er ove
rigens 40, die het vertrouwen in hun
vroegere zaakgelastigde hebben be
waard en hem een deel van de er
fenis hebben beloofd, ingeval hun
rechten worden erkend.
Zondag heeft hij de 40 erfgenamen
medegedeeld, dat zij inzage kunnen
nemen van de pachtacte voor 999
jaar, die aan de erflater was toe
gestaan. Om dat kostbaar document
te zien te krijgen, zullen zij echter
vooraf 20 Pond Sterling moeten stor
ten.
Feuilleton
CEN Amerikaans weekblad brengt
ook iets nieuws. Tegen betaling
van twee dollar vertelt de redactie
alvast per brief, hoe het einde van
de wekelijkse feuilleton zal zijn. Tel
kens wanneer een nieuwe feuilleton
begint, ontvangt het blad namelijk
honderden brieven van lezeressen,
die nieuwsgierig zijn naar het „hap
py end."
opgelucht
A/IE JUFFROUW Hong Tsjoeng
Jang kan het ook niet helpen,
dat ze uit communistisch China
komt, waar ze allerlei gruwelverha
len hoorde over de handel in blanke
slavinnen, die in Europa welig zou
tieren en heel doodgewoon zou zijn.
Toen ze op Schiphol in Amsterdam
moest overstappen, weigerde ze in
de bus te stappen ,die haar naar het
vliegtuig zou brengen. In allerijl
werd de eigenaar van een Chinees
restaurant door de politie uit bed
gehaald om het jonge meisje in het
Chinees gerust te stellen. Intens ge-
gelukkig vloog de gele juffrouw
verder naar Venezuela.
Kousen
rsE Franse dameskousenindustrie
werkt onder hoogspanning. In
vele bedrijven is er zelfs de jaarlijk
se vacantie bij ingeschoten. De fa
brikanten verwachten namelijk, dat
er voor hen een gouden tijd zal aan
breken. De New-look verborg zoveel
van het sierlijke damesbeen. dat het
nog nauwelijks zin had erg fijne kou
sen te dragen. Legio dames bezaten
maar twee paar kousen, waarin som
mige stopjes wel door de rokken
werden gecamoufleerd. Nu de korte
rok evenwel een overwinning heeft
behaald is 't duidelijk dat de dames
ook meer aandacht zullen besteden
aan haar benen. De vraag naar de
fijne duurdere kousen is de laatste
weken ongeveer verdubbeld. In de
meeste fabrieken regent het nieuwe
bestellingen.
Alarm
De 21-jarige Hetty Zamer in Lo
wer Hill (Nieuw Zeeland) had
een leuk verjaardagpartijtje ge
arrangeerd, waarop een heleboel
vriendinnen kwamen en ook wat
vrienden. Na het diner bleken er
evenwel te weinig mannelijke dans
partners te zijn. Hetty belde der
halve de brandweer op en verzocht
haar zes stevig gebouwde jongeman
nen, langer dan 1.78 meter, voor
anderhalf uur uit te lenen. Het ver
zoek werd afgewezen. Toen nam de
jarige haar toevlucht tot een
paardenmiddel: ze sloeg brandalarm.
Ze kreeg 24 mannen plus een be
keuring van 5 Pond.
Goed werk
pR was een boef ontsnapt uit de
gevangenis van Pretoria. De po
litie" had geluk, want ze was in het
bezit van zes foto's van de kerel.
Die werden vermenigvuldigd en naar
de diverse politieposten verstuurd.
Drie uur later meldde de eerste po
litiepost, dat ze reeds vijf van de zes
gezochte had gearresteerd en dat de
zesde wel spoedig zou volgen. In
totaal werden ongeveer 300 mannen
in arrest gesteld. Maar de man, die
ze moesten hebben, zoeken ze nog
steeds.
Alarm-eend
Freiburg (Z. W. Duitsland) ral
een standbeeld worden opge
richt voor een eend, die het leven
van vele mensen zou hebben gered.
In 1944 begon de eend vijf minuten
voor een hevige luchtaanval luid te
kwaken, waardoor de bevolking
werd gewaarschuwd en in de schuil
kelders vluchtte, ofschoon er door
een vergissing geen luchtalarm
werd gegeven. De eend kwam bij de
aanval om het leven.
Misgreep
TN Massachusetts pleegden gemas-
A kerde bandieten een roofoverval
op het kantoor van een groot hotel.
Zij haalden uit de brandkast 'n gro
te papieren zak, waarin zij de sala
rissen der hotel-employé's vermoed
den. Ze hadden echter pech, want de
zak" bevatte slechts enkele broodjes,
die de boekhouder in de safe be
waarde voor zijn twaalfuurtje.
Zeug
'"TOEN de Deense boer August Wet-
geit met zijn vrouw des avonds
laat'thuis kwam uit de bioscoop, zag
hij toevallig dat de deur van het
varkenskot open stond. De vette
zeug was verdwenen. Alle huisgeno
ten, die reeds naar bed waren,
werden opgetrommeld en de hele
nacht werd de omgeving afgespeurd.
Tevergeefs. De zeug was en bleef
verdwenen. Men besloot maar weer
naar bed te gaan. Toen Weigeit de
slaapkamer binnentrad, lag daar d«
zeug op haar gemak te pitten.
Afscheid
FAIT is ons laatste stukje.
Morgen wordt ons domein betreden door iemand anders. Een ijverig
man. gerijpt door het leven en met een open oog voor het gekke wereld
gebeuren, maar in ieder geval iemand anders.
Hij zal wellicht tevoorschijn komen met figuren als Jan Kuch en dat
slaat dan op ons. Laat u niet voor de gek houden.
De worsteling met de wondere dingen in deze wondere wereld is
ten einde en morgen lopen wij in een soldatenpak.
Het gaat u allen goed.
Saluut.
Advertentie)
Niet uitdrukken. Ze verdwijnen j
spoedig en spoorloos wanneer J
ip^U ze een paar maal bet metp=
F het bekende huidgeneesmiddel
WOENSDAG 30 SEPTEMBER 1953
HILVERSUM I 402 m. 7 Nieuws;
7.10 Gram.; 7.15 Gym.; 7.30 Gram.; 7.45
Een. woord voor de dag; 8 Nieuws en
weerberichten: 8.15 Gram.; 8.18 Gewijde
muziek; 8.45 Gram.; 9 Voor de zieken
9.30 Voor de huisvrouw; 9.35 Gram.; 10.15
Idem; 10.30 Morgendienst; 11 Gram.; 12
Sopr. en piano; 12.30 Land- en tuinbouw
mededelingen; 12.33 Gram.; 12.37 Alledag
kerkdienst; 12.59 Klokgelui; 13 Nieuws;
13.15 „Met Pit op pad", 13.20 Mariniers-
kapel; 14 Gram.; 15 Kamermuziek; 15.30
Gram.; 15.45 Voor de jeugd; 16.55 Rep.
van de voetbalwedtrijd Continentaal elf-
tal-Barcelona F.C.; 17.50 Gram.; 18.30
Spectrum v. d. Chr. organisatie- en ver
enigingsleven; 18.45 Pianoduo; 19 Nws en
weerberichten; 19.10 Radio-krant; 19.30
Openbare zitting van de Generale Syno
de der Ned. Herv. Kerk; 21 Gram.
21.15 Radio Philharmonisch orkest;
Rep. uit Arusha; 22.10 Glasharp; 22.30
Vocaal ensemble; 22.45 Avondoverden
king; 23 Nieuws; 23.15-24 Gram.
HILVERSUM II, 298 m. 7 Nieuws
7.13 Gram.; 8 Nieuws; 8.18 Gram.; 8.50
Voor de huisvrouw; 9 Gym.; 9.10 Gram.;
(9.35-9.40 Waterstanden); 10 Schoolradio;
10.20 Voor de vrouw; 11 Gram.; 12 Dans
muziek; 12.30 Land- en tuinbouwmede-
delingen; 12.33 Voor het platteland: 12.98
Gram.; 13 Nieuws; 13.15 Tentoonstellings
agenda; 13.18 Lichte muziek; 13.45 Gram,
14 „De weg omhoog", causerie; 14.1 Gram.
terdams Philh. orkest, koor en sol.; 16.10
Voor de kinderen; 16 Hoorn en trompet;
16.10 Voor de jeugd; 16.45 Voor d« zie
ken; 17.18 Metropole orkest; 17.50 Re
geringsuitzending Bets Bonde Jensen-
Elze: Deense impressies"; 18 Nieuws en
commentaar; 18.20 Verslag van het Con
gres van de Engelse Arbeiderspartij te
Margate; 18.30 Accordeonmuziek; 18.50
„De sterken voor de zwakken"; 19 Ac
cordeonmuziek; 19.15 „Het volle pond",
causerig; 19.30 Voor de jeugd; 20 Nieuws;
20.05 Pol. commentaar; 20.15 Gevarieerde
muziek; 20.40 „Meeuwen boven Sor
rento", hoorspel; 22.10 Kamerorkest; 22.45
„De bijen en hun taal", causerie: 23
Nieuws; 23.15 Socialistisch nieuw* in
Esperanto; 23.20-24 Gram.
BRUSSEL 324 m. 11.45 Gram.; 12.30
Weerberichten; 12.34 Gram.; 13 Nieuws
13.15 Gram. 14 Schoolradio; 15.40 Gram.
16 Orkestconcert; 17 Nieuws; 17.10 Gram-t
17.50 Boekbepreking; 18 Orkestconcert;
18.30 Voor de soldaten; 19 Nieuws; 19.40
Gram.; 20 Hoorspel; 21 Gram.; 21.15 ork.
concert; 22 Nieuws; 22.10 Gram4 22.55-
23 Nieuws.
BRUSSEL 484 m. 12.10 Gram.;
Nieuws; 13.10, 14, 14.45, 15 en 16 Gram.
17 Nieuws; 17.15 Dansmuziek; 18.30 Omr.
koren; 18.45 Gram.; 19.45 Nieuws; 20
Groot Symph. orkest; 21.30 Gram.; 22
Nieuws; 22.10 Jazzmuziek; 22.50 Nieuws.
H1LAIRE BELLOC
V-
(„The Missing Masterpiece")
37)
Ten laatste maar het had zeker
twintig minuten geduurd was de
grote kenner der moderne kunst zo
ver gekalmeerd (voor een deel ook
zo uitgeput), dat hij in staat was een
geregeld antwoord te geven op de
vragen, die de Heer Capstan vond,
dat hij fatsoenshalve wel stellen
moest, hetgeen hij deed met volle
sympathie en warme vriendschap in
zijn stem.
Ja. Capstan had goed geraden Het
ging over bet schilderij. Het was die
lelijke meid, diemaar ik zal, o
schone lezeres, uw oren niet bezoe
delen met de scheldwoorden, die hii
een zo gedistingeerd lid van uw
sekse naar het schone hoofd slin
gerde. Ze had het lef gehad zich
naar voren te dringen? Nu, ze zou
merken, dat ze daar niet blijven
zou. Zij had de Bourrot? Neen, hii
had 'm. Al wat zij had, was verdorie
niets dan namaak! Hij zou haar aan
d kaak stellen. Neen, hii had nou
geen zin om naar pony's te gaan
kijken, verdorie, neen! Hij ging naar
zijn advocaat. En gauw ook. En Cap
stan kon meegaan als hij wou.
Capstan was erg blij, dat deze zo
belangrijke vriend zachtjes aan kal
meerde. Hij nam graag de uitnodi
ging aan. Ze zetten hun hoeden op
en grepen hun wandelstokken, de
een met een zekere eerbied, de
ander met een militaire greep, alsof
hij er de aartsbandiet van de Hoge
Adel mee neer moest slaan.
Zo gingen ze naar Lincoln's Inn.
XVIIe HOOFDSTUK
Het begon met een algemene me
dedeling in de pers, dat Verecundia,
Markiezin van Norbolt, het beroemde
Meesterwerk van Bourrot. de Ame
Bourgeoise, die gelukkig weer terecht
was, had aangekocht. Daarop volgde 'n
advocatenbrief in de pers. om tegen
die mededeling te protesteren en
mede te delen dat de Ame Bourgeoise
eigendom was van Zijn Hoogheid den
Hertog van Emonsillado en rectifi
catie te vragen. Daarop volgde een
bevestiging van de eerste mededeling
in de pers door advocaten van de
Markiezin van Norbolt. Ten slotte
kwam er een eis tot schadeloosstel
ling en een tegeneis en de zaak
Emonsilladovan Norbolt. met te
geneis van gedaagde, kreeg na am
pel uitstel een plaats op de rol.
Het advocatenbureau, dat de zaken
van Zijne Hoogheid den Hertog van
Emonsillado behartigde, was erin ge
slaagd, voor dit proces tegen een ont
zettend hoog bedrag i,iemand minder
te engageren dan Sir Anselm Atter-
1 leigh K.C., wiens enorm inkomen on
geveer de helft was van wat alge
meen werd aangenomen. Het was
misschien dit hoge inkomen, dat hem
belet had de rechterlijke loopbaan
te kiezen. Hij was een man van
goede familie, een man van verfijn
de cultuur, iemand die porcelein
verzamelde en zeer religieus was. Zijn
belangstelling ging vooral uit naar
de liturgische muziek.
Het advocatenbureau, dat al tachtig
jaar de goederen en belangen van de
familie Walburton en het markie-
zaat van Norbolt beschermde (en
beroofde), was zo handig geweest,
tegen een honorarium, dat fabelach
tig genoemd mag worden, ziin cliënte
dc diensten te verzekeren van nie
mand minder dan Sir Rorv Hawlboy
een Kings Counsel, wiens enorme
inkomen nog groter was dan alge
meen werd aangenomen. Het was
waarschijnlijk tegenzin om ziin inko
men met drie vierden te zien ver
minderen, die hem van het aanvaar
den ener benoeming tot rechter had
afgehouden. Hij was een man, die
zich noch op zijn familie, noch op
zijn cultuur kon laten voorstaan, die
ook geen enkel religieus gevoel had,
maar die een stem had als een woe
dende stier en een volkomen onver
schilligheid voor de qualiteit van de
alcoholica, zolang als hij zeker was
van voldoende quantiteit
Het is een voorbeeld van de edele
onthechting aan relaties en persoon
lijke gevoelens, die de balie siert, dat
Sir Anselm, de advocaat van de Her
tog ervoor gehuiverd zou hebben, 't
vreemde milieu van zijn cliënt te be
treden en dat hij regelmatig in Nor
bolt House kwam, terwijl Sir Rory 'n
vaste klant was in het milieu van de
Hertog, dus bij dronkaards, spelers,
valse spelers, boksers, hetzij in Enge
land of in de Riviera. Toch stond het
als een paal boven water, dat de be
langen van Verecundia even veilig
waren in de machtige vuist van Sir
Rory als die van Hardham in de fij
nere, magere sterke vingers van Sir
Anselm. Zo, met een genie aan iedere
kant, leek het onmogelijk, dat ze
niet allebei zouden winnen.
Met deze grote mannen waren als
juniores geassocieerd Mr. Pott en Mr.
Smith (Ja? Waarom niet? Ik hoop, dat
u toch niets lelijks tegen de naam
Smith zult zeggen), die maar 'n on
betekenende rol in de zaak speel
den, behalve dat zij het bescheiden
reglementair tarief verdienden. Ove
rigens, als het niet was, omdat het
nu eenmaal de vriendelijke gewoonte
is, dat rijke cliënten jongere advoca
ten ook als figurant laten optreden,
hadden ze ook wel weg kunnen blij
ven. Maar het was ook weer goed, dat
ze er waren, want het gaf toch wat
praktijk in het beroep, waarvan ze
een sieraad waren en waarin ieder z'n
eigen gaven meebracht, die dan later
reputatie en rijkdom moesten opleve
ren: Mr. Pott een gelukkig zelfver
trouwen en Mr. Smith een uiterlijk
van volmaakte onschuld, dat van on
schatbare waarde is voor allen, wier
ambt bij gelegenheid een beetje hui
chelarij meebrengt.
De Rechter, die de zaak Emonsil-
lado-v. Norbolt zou behandelen, was
niemand minder dan Mr. Dove, wiens
gelijkmoedigheid en hoffelijke hou
ding in de tien jaar, dat hij de
functie bekleedde, bij het publiek be
kend geworden waren. De benoeming
van Mr. Dove tot rechter, nadat hij
de arme Bill Atkins gedesavoueerd
had in de zaak betreffende smaad-
schrif van de Minister van Binnen
landse Zaken, was een goede keuze
geweest, want Mr. Dove verdiende
aan de balie niet veel en zelfs het in
komen van een rechter was een
fortuin vohr hem. Bovendien was hij
een man zonder hartstochten en dus
heel onpartijdig in alle zaken, die
geen sociale of politieke complicaties
hadden. Niemand was dus beter dan
hij geschikt om een rechtszitting te
leiden over een belangentegenstelling
van partijen, die eikaars gelijke wa
ren.
De speciale jury, die voor deze ge
legenheid diende, was ook buitenge
woon geschikt voor haar taak, te be
slissen over de echtheid van een
Frans symbolisch schilderij. De heer
Balchin, de woordvoerder, was een
flinke kruidenier. Mejuffrouw Wise
man, een oude jongejuffrouw, had
veel romans gelezen en had zelf wel
eens met waterverf geschilderd. De
heer Richards was accountant. Onder
de anderen waren een paardenhande
laar, een groentenkweker, een meneer
die bootjes verhuurde op de Thames,
een kroegbaas en een zekere me
vrouw Large (een weduwe).
Sir Anselm, die vergezeld was door
Mr. Pott, stond op, om in de volle
rechtszaal het geding in te leiden. De
algemene belangstelling, die opge
wekt was door de oorspronkelijke
tentoonstelling van de Ame Bour-
geoise, het verdwijnen van het doek,
de terugkeer in dubbele gestalte en
de woedende strijd over de twee con
currerende doeken, was nog na de
grote vacantie blijven bestaan. Lord
Borstal en Sir Charles Holloway had
den ervoor gezorgd, dat die koorts
bleef aanhouden. Een lange rij men
sen had uren in de November-regen
gestaan, voor de publieke tribunes
open gingen. De ruimte voor advoca
ten was vol met de meer bevoorrech
te nieuwsgierigen en „Peach" Dagget-
ty had een heel fijne plaats gekregen,
zoals alleen aan dames van aanzien
en grote nieuwsgierigheid toekomt.
Ongelukkigerwijze begon het haar na
een poosje te vervelen en ging ze weg
vóór het tweede bedrijf.
Sir Anselm begon op die lage, in
gehouden toon. die zo goede uitwer
king heeft op de jury. Hij kende zijn
vak als geen. Na een poosje begon hij
verstaanbaar te spreken. Maar intus
sen was het volkomen stil geworden
en had hij de bijzondere aandacht van
de heer Balchin en mejuffrouw Wise
man en ook mevrouw Large was er
niet ongevoelig voor. De rechter was
er allang aan gewoon.
De lange, spits toelopende vingers
van zijn linkerhand speelden met be
sliste tikjes op de papieren voor
hem. Zijn rechterhand maakte nu en
dan een sober gebaar om een bepaald
punt te onderlijnen. Zo zette de grote
Pleiter met bewonderenswaardige hel
derheid de grote lijnen van de zaak
uiteen.
Een Parijs meester, Bourrot ge
naamd, zei Sir Anselm de jury
kende die beroemde naam ongetwij
feld had helaas slechts een ge
ring aantal doeken nagelaten. Daar
onder was er een, dat hij zelf als zijn
Meesterwerk beschouwde. Het stelde
voor, wat het edelste voorwerp van
inspiratie voor het genie is, de ziel
van de middenstand, die de rugge-
graat is van ieder land, van dat van
de schilder, maar ook van het onze.
Ongelukkig voor de wereld was de
grote Bourrot op betrekkelijke jeug
dige leeftijd gestorven. En deze tra
gische gebeurtenis (de stem van Sir
Anselm bleef ook bij deze passage
kalm, maar ze was nog dieper en
somberder van toon geworden), gaf
'n zeer hoge waarde aan 't klein aan
tal doeken, waarmee hij de wereld
verrijkt had. Geen dezer was door
die vroege dood van de Meester meer
in waarde gestegen dan zijn Meester
werk, de Ame Bourgeoise, wat, zoals
hij hun nauwelijks hoefde te zeggen,
de Franse naam was voor „de Burger
mans Ziel". (Het grootste deel van de
jury, waaronder mej. Wiseman, knikte
hier toestemmend, één de paarden
koopman glimlachte wijs en de rest
vooral de heer Balchin en mevr.
Large keek plechtig). Het Meester
werk kwam in het bezit van onze
grote Kenner in de Wereld der Kunst.
Sir Henry Bensington, die ais een
goed vaderlander het voor het pu
bliek tentoonstelde in Bond Street,
vóór hij het zou toevoegen aan zijn
eigen beroemde schilderijenverzame
ling of het verkopen aan een of
andere rijke vereerder der Muzen, zo
als hem zou goeddunken. En hier zou
hij gaarne toevoegen (hier keek Sir
Anselm de jury aan met ogen, waar
uit de edelmoedigheid straalde), dat
hem geen woord uit de mond zou
vallen, dat ook maar met en enkele
lettergreep zou willen suggereren,
dat. in hetgeen volgde, Sir Henry uit
andere dan de hoogste motieven han
delde. Hij geloofde, dat Sir Henry zich
vergist had, maar meer niet.
(wordt vervolgd)