PAROCHIE SLUIS WERD IN 1701
HEROPGERICHT
Uits'
MACHINIST
Desertie..
J. A. M. v. Esbroeck
Ziet ze trots
stappen
een werkster
CENTRUM
AXEL
„TOUR DE FRANCE"
DANK ZIJ KATHOLIEKE MILITAIREN
Massief eiken PARKET
DAGBLAD DE STEM VAN MAANDAG 7 SEPTEMBER 1953
te koop aangeb.
te~huub~gevraag]l)
te huur aangeb.
huwelijken
diversen
„PARKON" PARKETFABRIEK
BREDA Veemarktstraat 26 - Telefoon 700 J
Pootaardappelen te koop
HYP. DE WAAL, Graauw, Tel. 10.
personeel gevr.
UW fid Wi£L ÓWMIT
om.
j. diericks-smet
waterschap het vrije van sluis.
EEN PORTIER.
als u zelf uw kleding maakt, kunt u „bella"
eenvoudig niet missen
m
phi
Een prachtkans voor jonge, enthousiaste mensen
Zeker! En daarom naar verhouding hoge eisen.
i
VOOROPLEIDINGSEISEN:
COUPON In geslo
ten enveloppe, als brief
gefrankeerd, verzenden
AVONDNIJVERHEIDSSCHOOL
TE HULST
Gevraagd:
Vcopa/tfen t/E
AKK&g*
De Avonturen van Suske en Wiske
DE TOMTOM KLOPPER
Me sn/k Hunt u nu 10 niks
doen Sn/k 5chaMeke s/uk
Het zat zo zeer doen snik a/5.
Helaas !fü vat ik kan doen is je verdoven
om je de firn te Oes/iaren Vaarwel. J
dierbare vriendjes [j
tn nu nog een ferme rechtse onder
man km'kient"t/a/mu ook
'neen deugd doen ais hu mmun
tlolligf. /Hies ts toch relatief., ik
vind dat't maar keiharde knoken zuni,
Puntc
Vijf gelijk
Begunstig
tegenst
Malige wedstr
doelp
DE THUISCLUB
verwachtingen
Smulders een
Becx miste,
te om de scH-i
had niet lang
sprong, welke
van de Wit
"JVTOG SLECHTS enkele weken geleden vierde de parochie IJzendijke
- dankbaar en luisterrijk haar heroprichting in het jaar 1703. Blijk
baar minder algemeen bekend is, dat twee jaar geleden, in 1951 dus de
nieuwe parochie Sluis eveneens 250 jaar bestond en dat deze heropge
richte parochie dus nog twee jaar ouder is dan die van IJzendijke.
Enenals IJzendijke had ook Sluis de heroprichting te danken aan
de daar in garnizoen liggende R. K. militairen. Omstreeks het jaar 1701
bedroeg hun aantal reeds 500 en op Zon- en Feestdagen gingen deze
ter kerke op Zuid-Nederlands gebied, ofwel in het Fort St. Donaas,
ofwel in Middelburg in Vlaanderen.
7°lang dit gebied in Oostenrijkse
handen was geweest, had deze
kerkgang geen gevolgen gehad, maar
met de bezetting door Frankrijk van
de Zuidelijke Nederlanden werd dit
anders. De meer actieve Fransen
klampten de Staatse militairen aan,
wez^n op hun achteruitstelling op
godsdienstig gebied en lieten geen ge
legenheid onbenut hen tot desertie
aan te zetten,
In meerdere gevallen gelukte dit
ook en de gevolgen werden op de duur
zo demoraliserend, dat de kerkgang
over de grens werd verboden en een
sterke wacht werd uitgezet, om dit
verbod effect te doen hebben.
De Hervormde gouverneur van Sluis
was het echter met deze gang van
zaken niet eens. Hij stond op het
standpunt, dat volslagen gebrek aan
geestelijke leiding zijn troepen zou
doen verwilderen en toen dan ook in
April 1701 de gedeputeerden uit de
Raad van State als naar gewoonte de
vestingwerken kwamen opnemen, nam
hij deze gelegenheid te baat de kwes
tie met deze heren op te nemen.
Besloten werd zolang de Fransen in
de Zuidelijke Nederlanden bleven het
katholieke garnizoen toe te staan in
een afgelegen deel van het kasteel
hun godsdienstplicht te vervullen. De
pastoor van Middelburg in Vlaande
ren werd hiertoe aangezocht en van
zelfsprekend verklaarde deze zich
daartoe gaarne bereid.
Nauwelijks kwam dit de Hevormde
Kerkeraad ter ore, of deze heren
sprongen de nog te Sluis verblijvende
leden van de Raad van State op de
huid. Wat ze echter ook te berde
brachten, de zaak bleef zoals ze was.
Ook een tussenkomst van de stadsre
gering sorteerde geen effect. Een be
roep op de Staten-Generaal bleef
eveneens zonder gevolg.
OOK BURGERS
lV/Ioeilijker werd het voor de gematig
de gouverneur, toen ook burgers
deze kerkdiensten begonnen bij te wo
nen. Weer klom de kerkeraad in de
ganzeveer en werd getracht bij de
Staten-Generaal sluiting van deze
..noodkerk" te verkrijgen. Dit hoge
college gaf een comissie uit hun mid
den, die toch naar Staats-Vlaanderen
trokken, opdracht ter plaatse de zaak
af te werken.
De beslissing, die deze heren ten
slotte namen, viel nogal mee. Zij wa
ren van gevoelen, dat geen burgers
mochten worden toegelaten (maar
verboden dit niet!) en dat inplaats
van de pastoor uit Vlaanderen een
wereldlijk Nederlands priester met
de zielzorg moest worden belast. Te
gen deze beslissing van het hoogste
college uit den lande kon ook de Her
vormde kerkeraad niet op en dus ble
ven de godsdienstoefeningen gehand
haafd.
INCIDENT
Cpoedig ontbrandde de strijd echter
opnieuw. Het aantal katholieke
militairen liep sterk terug en de wei
nigen, die bleven, waren niet in staat
te voorzen in het onderhoud van de
inmiddels gearriveerde Nederlandse
priester. Om hierin te voorzien, wend
den de officieren van het garnizoen
zich tot de burgers met het verzoek te
willen bijdagen in dat onderhoud. In
ruil daarvoor zouden zij dan de gods
dienstoefeningen op het kasteel mo
gen bijwonen. Ogenblikkelijk gingen
de katholieken uit de stad en omge
ving daarop in en feitelijk dateert dus
van dat moment de parochie te Sluis.
Een aantal burgers, die de H. Mis
hadden bijgewoond, werden door de
baljuw beboet en op de vast- en bede
dag van 9 Mei 1703 durfde de pastoor,
die erger vreesde, de H. Mis niet op
dragen. Woedend om deze behandeling
trokken de katholieke militairen ge
wapend en wel de stad in. om de
baljuw tot andere gedachten te gaan
brengen. Dit gebeurde wel een beetje
hardhandig: het huis. waarin de man
zich had verborgen, werd regelrecht
bestormd en geslagen en geschopt,
moest hij door een groep Hervormde
militairen worden ontzet! Weer wer
den de Staten in het geval gekend,
maar weer viel hun beslissing mee:
de baljuw kreeg opdracht de katholie
ke burgers niets meer in de weg te
leggen en de uitoefening van de ka
tholieke eredienst werd tot nader op-
zeggens toegestaan!
FAMILIEBERICHTEN
(uit andere bladen)
Ondertrouwd: Jan
van Paassen en Tiny van
Weerkom, Helmond-'s-Herto-
genbosch.
G e t r o u w d: J. Moors,
internist, en Anna Meyer,
econ. dra. Amsterdam.
O v e r le d e n: Dr. Jan van
Gorp, 70 jaar, Kasterlee, Ir.
A. Verbeek, 80 jaar, 's-Gra-
venhage. W. Detiger, 71 jr.,
Amsterdam. J. de Bruyn, 61
jaar, Tilburg.
t Heden overleed zacht
en kalm na voorzien
te zijn van de H. H. Sa
cramenten der sterven
den in de ouderdom
van 68 jaren onze ge
liefde zorgzame man en
vader de heer
JAN REMIJN.
Zijn diepbedroefde echt
genote en dochter
B. Remijn-dc Jonge
Jozina Remijn
Nieuwdorp, 5 Sept. 1953.
De uitvaart, waarna be
grafenis zal plaats heb
ben op Woensdag a.s.
9 Sept. in de parochie
kerk van de H. Willi-
brordus te 's-Heeren-
hoek.
NOTARIS
te SAS VAN GENT,
zal ten verzoeke van 1. Mej.
I. M. Simoen te Antwerpen
en 2. de heer en mevrouw
Sanders-Cortvriendt te 's-
Gravenhage, op Donderdag
17 September 1953, nam. 3
uur, in het hotel La Bourse
te Sas van Gent,
publiek verkopen:
De burgerwoning met aanbe-
horen te Sas van Gent, Mo
lenstraat 4 (Park) op- en
met het recht van erfpacht
t.m. 31 Dec. 2000 op 3.30
aren gemeentegrond.
Thans nog in huur bij de
heer B. W. Vermeer voor
f 26.45 per maand.
Te aanvaarden (genot huur-
som, tenzij inmiddels ont
ruimd) bij betaling koopsom,
uiterlijk 17 October 1953.
Te bezichtigen: Dinsdags,
Donderdags en Zaterdags.
Moto-Guzzi 10 mncl oud, te koop.
niet van nieuw te onderschei
den. Br. onder no. 923, Dagblad
De Stem, bijk. Hulst.
Inventaris schoenmakerij te
koop, o.a. gereedschappen, uit
poetsmachine z.g.a.n. stikmachi
ne enz. L. W. v. d. Veren, Le
pelstraat A 29, Halsteren.
Wie wil jonge mensen uit Zee
land wegens overplaatsing hel
pen aan ongemeubileerde ka
mer te Breda, met of gebruik
van keuken. Brieven aan N.
Vermeulen, Ring C 70, Wol-
phaartsdijk. 6280
Groningen - Breda. Aangcb. te
Groningen, nieuwbouwwoning -
bev.: 1 gr. kamer, 3 sl.k., dou
che en kelder. Huurw. f 32 per
mnd. L. Marrink, St. Eustatius-
straat 12, Groningen. 6283
R.K. geb. dame zoekt kennis
making met R.K. heer, 48-50 jr.
Brieven onder no. 5570.
Opnieuw verzinken van emmers
wasketels, wastobben enz. Uw
adres: Piet Weemaes Tel. 55
Graauw. 925
thans reeds vanaf 15.50 p' M2-
Slüt niet, blijft altijd mooi.
Vraagt nadere inlichtingen:
RAS BINTJE. Klasse E.
RAS FURORE. Klasse F E.
Te bevragen bij:
Uitsl. voor de Zeeuwse
oplage 4 regels of minder
0.90, iedere regel meer
10 cent. Bij 3 achtereen
volgende plaatsingen wordt
de derde plaatsing tegen
halve prijs berekend. - 25
Letters, cijfers of leestekens
gelden voor een regel.
Gevr. in klein gezin te R'dam-
Hillegersberg net meisje v.d. en
n. Prettige werkkring, goed loon
Zich te wenden tot mevr. Jan-
sen-Lagaay, Burg. de Manlaan 6
Breda.
Net dienstmeisje gevraagd voor
appartement 6 k., kunnende
koken. Goed loon. de Baré,
Van Schoonbekestraat 125. Ant
werpen. 6231
Dienstmeisje gevraagd (van af
30 jaar) voor alle werk en goed
kunnende koken. Kost en in
woning. Goed loon. Werkvrouw
aanwezig. Getuigschriften ver
eist. Brieven aan mevr. V. E.
Lagers, Franselei 27, Kapellen
bos, Antwerpen. 6282
U T£££N
Kanaalzicht 5 Sluiskil
Tel. 71
Voor f 25 zandstralen, moffe
len en biezen wij uw rijwiel,
tevens voorzien van nieuwe
kogels en vet. Ons LAK
WERK, u kunt er van op aan,
is zó STERK, dat u er met
een hamer op mag slaan.
Binnen een week klaar
Het Dagelijks Bestuur van het waterschap Het Vrije van
Sluis is voornemens bij inschrijving te verkopen:
Perceel I: 3 populieren bomen, staande bij de boom
gaard van de heer J. S. Baas te Sluis;
Perceel II: 16 populieren en 4 wilgen bomen, staande bij
de Kruisschans en aan de Hogeweg te Aarden
burg.
Perceel III: 35 populieren bomen, staande op de St. Pie-
tersdijk te St. Kruis;
Perceel IV: 12 populieren bomen, staande nabij de Plat
luis te St. Kruis;
perceel V: 41 populieren bomen, staande nabij de Pyra-
mide en
3 populieren bomen, staande nabij de v.m.
tramkruising bij Isabellasluis.
Ingeschreven kan worden zowel per perceel als in massa.
De inschrijvingsbiljetten worden vóór 22 September 1953,
12 uur, ingewacht ten kantore van het waterschap, Brou
werijstraat 20b te Oostburg, alwaar tevens nadere inlich
tingen worden verstrekt.
IN RUTECK's LUNCHROOM TE BREDA
kan worden geplaatst:
Nette verschijning, leeftijd beneden 50 jaar.
Zonder prima referenties onnodig zich aan
te melden. - Melden: Vrijdag 11 September
van 14 tot 16 uur in Ruteck's Lunchroom,
Korte Brugstraat 11-13, Breda. 103-OO
Geen wonder, want ze heeft weer 'n
door haar Moeder zelf gemaakt jurkje
aan.
Duizenden moeders maken zelf de
kleertjes voor hun kinderen, dank zij
„BELLA".
Het is zo'n gezellig werkje en bespaart
U heel wat.
„Bella" verschijnt tweemaal per maand.
Abonnementsprijs: f 2.85 per 3 maanden.
U kunt ook 48 cent per nummer betalen.
De bezorger van het Dagblad De Stem
zal U „Bella" gaarne thuis brengen.
■MM..
«88888885BÖ!
wOwwwwwv
Inlichtingen en aanmeldingen
bij de Indelings-Officier Lucht
macht, Bleijenburg 38,
Den Haag, Telefoon 18.27.70
Juist omdat de Luchtmacht U nog zoveel meer biedt dan een snelle
carrière, vraagt de Luchtmacht méér dan een goed rapport en bereidheid.
De Koninklijke Luchtmacht vraagt mensen die een hoge opvatting hebben
van het begrip ..kameraadschap", opdat deze mensen ook zelf die kame
raadschap weet zullen ontvangen. Bent U tussen de 17 en 24, goed
gezond, en voldoet U ook aan de overige eisen, dan biedt de Luchtmacht
U de gelegenheid het brevet van vlieger of waarnemer te behalen en
een verbintenis aan te gaan voor de duur van zes jaren als
RESERVE OFFICIER- of RESERVE ONDEROFFICIER-VLIEGER
H RESERVE OFFICIER-WAARNEMER
U hebt dan niet alleen een interessante betrekking, maar U legt tevens
de basis voor een goede toekomst. Na afloop immers van de verbinte
nis ontvangt U een premie van
f 12.000.- indien U officier bent of bent geweest,
f 8.400.- indien U onderofficier bent of bent geweest.
1. Voor adspirant-officier-vlieger: Diploma Gymnasium, H B.S., M.T.S.
of een daarmee gelijkgestelde opleiding.
2. Voor adspirant-onderofficier-vlieger: Mulo-diploma, óf diploma Am
bachtsschool alsmede V.M.T.O., óf diploma Ambachtsschool benevens
Uitgebreid Lager Nijverheidsonderwijs; in elk der gevallen voldoende
cijfers voor wiskunde.
3- Voor adspirant-officier-waarnemer: Diploma H.B.S.-B, Gymnasium B
of een daarmede gelijkgesteld diploma.
Gebruik voor het aanvragen van
schriftelijke inlichtingen neven
staande coupon, zend deze in
aan de Indelings-Officier Lucht
macht, Bleijenburg 38, Den Haag
Verzoeke nadere inlich-
tingen inzake dienst
neming bij de Konink*
NAAM-
TT 36
STRAAT-
WOONPL.-
LEEFTIJD-
CURSUS 19531954 (Aanvang October)
Leerlingen welke de avondschool wensen te be
zoeken kunnen zich hiervoor opgeven uitsluitend
op Zaterdag 12 September van 47 uur aan de
Ambachtsschool, Houtenkwartier 9, Hulst.
Leerlingen welke zich op deze datum niet
aanmelden kunnen nadien niet meer wor
den toegelaten.
Zij die een diploma dagambachtsschool hebben
worden tot de B cursus (met werkplaatspraktijk)
toegelaten, zonder diploma Ambachtsschool tot
de A cursus (zonder werkplaatspraktijk).
Bij voldoende deelname de volgende vakken:
Machine-bankwerken;
Timmeren en bouwvakken
Auto-monteurs (hulp- en 2e monteurs
B.O.V.A.G.)
Electriciëns V.E.V. adspirant- en hulp
monteur
Textielbewerker.
Word weer slank door Gracial..
Zonder er iets voor te laten, zult
U er jaren jonger en aantrekke
lijker uitzien.
De wetenschap heeft niet gerust,
voordat zij de oorzaak van de
gewichtstoename heeft orftdekt.
Gracial werkt veilig en feilloos,
voorkomt vetafzetting door toe
passing van het volkomen onschul
dige carboxy-methyl-cellulose.
Reeds duizenden werden van hurt
overtollig gewicht verlost.
Ga ook Gracial gebruiken en U
zult zich veel .gelukkiger voelenR
Slanker -en gezonder door
Uw eigen1 apotheker en
drogist hebben het voor U VERMAGERINGS DRAGEES
Het Bestuur van het Waterschap voor de Uitwatering door
de Sluis in de Piet roept gegadigden op voor de betrek
king van
Sollicitatiestukken met bijlagen te zenden voor 20 Sep
tember a.s. aan de Voorzitter de heer J. J. Klompe te
Wolfaartsdijk, B 142.
Persoonlijk bezoek alleen na uitnodiging.
voor 4 dagen per week
Middelbare leeftijd.
SLAGERIJ „MODERN"
J. BIESBROECK,
Vismarkt 6, HULST.
ADVERTEREN
DOET
VERKOPEN
Wegens enorme belangstelling en op veler ver
zoek brdngen wij U DINSDAG 8 SEPTEMBER,
aanvang 8 uur, nogmaals:
Het grandioze succes van onze Nederlandse Tour-
ploeg op schitterende wijze verfilmd.
Toegang alle leeftijden. Gewone prijzen.
Niets is slopender voor het menselijk gestel
dan pijnlijden. Bestrijdt pijnen van welke aard
ook - hoofdpijn, kiespijn, spierpijn, spit met
"AKKERTJES", het snelwerkende middel, dat
Uw pijn in de wortel aangrijpt en dat niet
tegenstaande zijn grote geneeskracht Uw maag,
hart en nieren niet aantast. Het geneesmiddel,
dat naar niets smaakt, maar alles in zich heeft.
Zorg er voor steeds "AKKERTJES" in huis te
hebben, want
ouwp/jfi nPlosbare
If^oakvana be(iekt
kr°chtige ,nhoCfences-
men A, e^fOtko.
Door W. VAN DER STEEN
127-128) Bonco, de Grote
Verslinder, heeft een beetje
doorgezakte achterpoten,
waaruit wij mogen opmaken
dat hij niet meer onder de
jongsten mag worden gere
kend. Tante Sidonie slaat al
les even bewusteloos om de
pijn van het verslonden-wor-
den minder te voelen en het
moet gezegd worden, dat zc
ook heel weinig spektakel
maakt, wanneer Bonco zijn
gele tanden in haar armen
zet. Erg ver komt de leeuw
echter niet met zijn maal.
want hij vindt Tante maar 'n
pezig geval en voelt meer
voor een wat majser hapje.
Wiske is nu het eerst aan de
beurt.
r^i i i i i i i
is de com
zijn geweest, a
voorgedaan,
ons bezorgde. I
de landskampic
als abusievelijk
namelijk met 3-
Opvallend
WH '16 bezorgde
O.H. contra Feyen
te B.V.V., door bij
leur door van Em
op deze eerste spe
kar der tricolores
Hele beste be
speelde met Eind
contra Longa (1-0
Bij de tweede
schijn van kans (4
een puntenverdeli
einde met dezelfde
R.B.C.—EINI
Vooral voor c
santé w
U)AT DE Roosend
rein heel wat
zij Zondag door mi
thousiasme niet al
bedwingen, doch h
helft vrijwel voort
dediging te drijven
Er ontstonden d
dringen in die st
wat kansen, doch h
meestal <^oor te v
heid, waardoor de
bak en tenslotte 1
konden keren. De
sensationele momei
hovendoel maakten
rust tot een zeer a
strijd.
Het spel golfde
neer. Hoewel R.B.C
val trok, waren
vaak voor het doe
minder gevaarlijk,
vooral van Melis.
die soms heel dicht
v. Osta wisten te 1
vour waarmee var
doel verdedigde, br;
nig open doekje. C
een niet onverdiensi
bloc, alleen Florris
wel eens te machtij
Bij R.B.C. speeld
Vermunt wel de be.
van zijn fraaie voo
ter lot verdiend, dc
der gasten werd re
door de ver terugf
middenlinie, waarc
schietkans werd on
Kort na de rust 1
het enthousiasme
zou worden beloonc
kans gezien uit een
munt de bal vrij te
aan Bindels. Deze sc
sen greep mis, doch
gen de zijlat en op
een der vele voor
gende Eindhovenare
ken. Steeds opnieu
om het defensieblo
doorbreken. Men
met verre schoten.
te niet. Het spel we
der Eindhovenaren
op. De scheidsrecht!
de kiem door enkel
te delen. Het laatst,
de gasten hun techn
gaan uitbuiten. Son
zeer goed opgezettf
Cools, van Loon en
weinig kans tot sch
wierp zich vaak pai
ten van een van 1
Snoek en wist dan
te pikken. De span
laatste minuut. Het
bliek bleek dankba
wedstrijd.
De start van R.B
kampioen van het
puntje af te dwinger
belofte in.
WILLEM II-
Thuisclub
-M
sp
SU]
na
me
c
eigen
-e k
;-verdedigi
Tilburg
r Mc
van
lat
k.
in d
brac
\A
TJET SEIN voor
lem II kwam
Jan van ïtoessel
bal uit een voorzet
opende. Het tweede
lem li kwam eigi
in de 29e minuut,
in schijnbare buiten
door de Bruicker(
de Maurits-v
I waardoor de
leen voor keeper
die geen schijn
Juist 8 minuten
en Mommers een
zien, waarbij laatstgi
rits-verdediging
I de stand op 3-0 ui
Goed individueel
Roessel werd beslotc
schot, dat kee
doch in de 41e
burgse doelman
vinnig schot van
ditmaal zijn bewaker
4-0.
In de tweede
niet meer dat
riode. Nadat
soloren met
vóór langs het u,
pikte even later
Becx een bal
Een hoge voor..,
kopbal van Jan
voor, dat het 5
Nog vóór
een half uur
mers bij een worsteli
rits-doel het
6-0.
N
minu'
capi
aan
de
een
helft
peil
Joi
oe
doel g
aar
op b
voorzet vol
van
- ~-0 we
dat in
Bespeel
worstel
halve
NOAD—D.
In een daaioi
NOAD bepaald
PU
oj
goede
maar Fr
te op
plezie:
met e
-- genivelle
daarop volg
sterk<
