Koningi
in
en
bezocht Geertruidenberg
W aal wij k
Plan van drs van Dijt
verworpen
KLOMPEGEUL op SCHÖUWËN-
DUIYELAND gedicht
Castella-Vaatwas
Langstraters juichten de Landsvrouwe toe
Z.-VLAANDEREN
W alcheren
Demonstratie stoppelwerk
tuigen te Schoondijke
Zuid-Beüeland
ie Slem annonceert moetzich sterk voelen'
De factor Mode
Kleinste komt
vandaag dicht
blinkender vaat en
zachtere handen!
2 DAGBLAD DE STEM VAN ZATERDAG 22 AUGUSTUS 1953 2
PROF. Dr J. DE QUAY OPENDE DE „SLEM"
Tot Dinsdag tijd voor nieuwe voorstellen
Ketel van 10.000
kilo ontploft
Doktersdienst
Dienst dierenartsen
TERNEUZEN
HULST
ZANGUITVOERING
IN NIEUW HULST
VLISSINGEN
Het nieuwe college van
B. en W.
Honderden boeren zagen tientallen machines
aan 't werk
Bemoedigend werk aan de mïllioenenringdijk
Nieuwe overwinning op het stromende water
A.B. m.s. Molenplaat
GOES
Krijgt Goes weer drie
wethouders
AGENDA
HEDEN
MORGEN
MAANDAG
(Van onze redacteur).
TTOE MISTROOSTIG Vrijdagmorgen het vlak-
ke Langstraatse land ook lag onder de
lood-grijze regenhemel, hoe mistroostig zich ook
de bevolking voelde nu juist op deze dag de
vlaggen nat en slap moesten neerhangen, bevol
king en streek fleurden op toen met H. M. Ko
ningin Juliana de zon door de wolken brak.
Juichend heeft de bevolking haar Koningin be-
I^LRGEMEEESTERS van alle kant uit Brabant en zelfs daarbuiten, hoofd
bestuur en dagelijks bestuur, sub-comité's, de deelnemende schoen- en
lederfabrikanten waren in de morgen in het restaurant-paviljoen bijeengeko
men voor de officiële opening, die werd verricht door Prof. Dr. J. de Quay,
Commissaris der Koningin in Noord-Brabant.
groet, in Geertruidenberg, in Waalwijk en in al
de dorpen daartussen gelegen, waar de mensen
in dichte rijen langs de te volgen route waren
saamgestroomd. De Langstraat beleefde een vor
stelijke dag en nam de nu en dan striemende
regenvlagen voor lief. Vorstelijker inzet had
zich Waalwijk, waar gisteren de poorten van
de Internationale Tentoonstelling Schoenen Le
der En Mode opengingen, waarlijk niet kunnen
wensen.
DURGEMEESTER J. TEYSSEN me
moreerde in zijn welkomstwoord,
hoe Waalwijk in het verleden heeft
getoond grote exposities te kunnen
organiseren. De roem daarvan leeft
nog voort. „Nu opent de „SLEM 1953"
haar poorten met het doel te demon
streren welk een betekenende plaats
de schoen- en lederindustrie met be
trekking tot de nationale welvaart
inneemt en vooral om te tonen welk
een voorname factor de mode in de
na-oorlogse jaren voor deze industrie
is geworden". Hij was zeer dankbaar
voor al het werk en dat is niet
gering geweest dat door hoofdbe
stuur, dagelijks bestuur, gemeente
werken, kortom door alle werkers is
verricht.
Bijzondere prestatie
JK HEB Uw uitnodiging de „SLEM"
te openen gaarne aanvaard van
wege de bijzondere prestatie die we
derom door Waalwijk en omgeving
wordt geleverd. Waarom is Waalwijk
eigenlijk zo verzot geworden op het
organiseren van exposities? Is dat
wellicht, omdat de Langstraat zich
geïsoleerd voelt door gemis aan deug
delijke verbindingen? En wilt U des
ondanks de mensen toch dwingen naar
hier te komen?
Het Provinciaal Bestuur is overtuigd
van de moeilijkheden verbonden ar.n
de slechte verbindingen. Helaas wordt
de verbetering afgeremd door de Bies-
boschv, erken, waarvan de oplossing
van de waterstaatkundige toestand
afhankelijk is. Een brug bij Gorcum
is primair voor het Rijkswegenplan,
zoals in het Provinciale wegenplan de
weg door de Langstraat primair is".
De ontwikkeling van de schoen- en
lederindustrie overziende sinds 1900
vallen twee dingen sterk op: de om
wenteling van de handenarbeid naar
de gemechaniseerde arbeid, waardoor
de industrie een geweldige productie
ve vlucht nam; vervolgens het na de
oorlog steeds meer gaan werken op
bijzondere kwaliteit, omdat daar de
vraag naar uit gaat. „De mode is
daaraan niet vreemd", aldus Prof. de
Quay, „de mode heeft 'n greep op het
product gekregen, waardoor het stre
ven van de producent sterk is gewij
zigd. Daardoor ontstond de wens naar
variabiliteit en deze is welhaast onbe
perkt. Het vakmanschap kan daar
door wellicht meer in waarde stijgen,
gebaseerd op traditie en gekoppeld
aan moderne oriëntering.
Slem behalen bij het kaartspel is
niet eenvoudig. Maar als men SLEM
annonceert dan moet men zich toch
wel sterk voelen en pracht kaarten in
handen hebben. Van niemand heb ik
nog gehoord, dat Waalwijk wordt ge
doubleerd. U zult niet down gaan.
Met het uitspreken van mijn grote
waardering en de wens dat U slagen
zult, verklaar ik de tentoonstelling
voor geopend".
Hart van Brabant
FAE GROTE Amer-klok wees half
drie, toen de auto met Koninklij
ke Standaard aan de hoofdingang van
de Amercentrale stopte, waar H.M. de
Koningin, gekleed in een grijs-blauwe
robe en pastelkleurige geblokte stola,
's rose hoedje, aan de voeten anthra-
ciet-kleurige open schoenen, door
Prof. Dr. J, de Quay, President-Com
missaris van de P.N.E.M., Jhr. Mv. J.
Smits van Oyen, lid van de Raad van
Toezicht en Ir. J. Petit, directeur,
werd ontvangen. De kleine Tecla
Heim, kleindochter van Ir. Petit, bood
de Koningin bloemen aan. In de hal
volgde een begroeting van mevr. M.
de Quay- van der Lande, de leden
van de Raad van Toezicht, burge
meester J. Bianchi, burgemeester J.
Prinssen, Kolonel Th. van de Vlier
voet, leden van de Raad van Com
missarissen, de adviseur van het be
stuur Ir. J. de Voogt en Ir. J. Rijkes,
adjunct-directeur. De cantine was ge
vuld met de staf van het personeel,
leden van de contact-commissie en
personeelsleden uit alle takken van
dienst.
„Wij stellen", aldus Prof. de Quay,
in zijn kwaliteit van President-Com
missaris, „Uw bezoek aan de Lang
straat, waar vandaag iets blijvend en
iets tijdelijks Uw aandacht heeft, op
zeer hoge prijs. Dat blijvende is de
P.N.E.M., zonder welke het leven in
Brabant niet meer denkbaar zou zijn.
Hier in Geertruidenberg staat de bron
van licht en kracht. In de geïsoleerde
Langstraat ligt het Hart van Bra
bant, dat U misschien hard en koud
als U dit bouwwerk ziet aan
doet. Maar dit is niet het eigenlijke
Brabantse hart. Dat is warm en bran
dend, blij in de verbondenheid met
provincies en rijk, waarom wij zo
verheugd zijn dat het een konink
rijk is".
Ir. J. Petit gaf in een korte uiteen
zetting weer, hoe de P.N.E.M. is uit
gegroeid tot het machtige bedrijf van
heden, om vervolgens Hare Majesteit
en gevolg uit te nodigen tot een be
zichtiging van de indrukwekkende
centrale, de eerste in Nederland die
door de Koningin wordt bezocht.
Per auto begaf H.M. de Koningin
zich naar de havenkade en wandelde
vervolgens te voet door de onder
grondse tunnel, waar doorheen het
kolentransport plaats vindt, naar het
ketelhuis, de machinezaal en de com
mando-ruimte. waar leden van de
Raad van Commissarissen, burge
meester Bianchi en burgemeester
Prinssen, ir. de Voogt en Rijkes, de
personeelsstaf en een vijftal perso
neelsleden aanwezig waren, met wel
ke laatsten de Koningin zich enkele
ogenblikken onderhield, terwijl thee
werd geserveerd.
Hartelijk toegejuicht door het per
soneel, dat zich buiten had opgesteld,
vertrok de Koningin vervolgens naar
Waalwijk. Het werd een ware
triomphtocht, deze tocht. Want in
Geertruidenberg, in Raamsdonksveer,
Raamsdonk, Waspik, Capelle en ten
slotte Waalwijk, stond jong en oud
langs de weg met vlaggetjes en met
oranje getooid. De Langstraat zag en
begroette met vreugde en blijdschap
onze Koningin.
„Wie moet ik daarvoor
danken?"
"TOEN DE KONINGIN in Waalwijk
bij de toegangspoort van de SLEM
arriveerde, werd Zij stormachtig toe
gejuicht door een dicht opeengepakte
menigte. Burgemeester J. Teyssen
ontving daar Hare Majesteit en Ireen-
tje Teyssen, zijn dochtertje, bood
Haar 'n bloemruiker aan. Hier werd
ook het Dagelijks Bestuur van de
SLEM aan de Koningin voorgesteld,
alsmede aan Haar gevolg, dat bestond
uit Mevr. W. Repelaar-van Driel, Da
me du Palais, Jhr. Mr. J. Smits van
Oyen, Prof. Dr. J. de Quay, Mevr. M.
de Quay-van der Lande en Kolonel
Th. van de Vliervoet. Door een haag
van verkenners en in uniform gesto
ken gymnasten begaf de Koningin
zich met Haar gevolg naar het res
taurant-paviljoen. waar hoofdbestuur,
leden van G. S., het dagelijks bestuur
der gemeente, Theo van Delft, de
Waalwijkse kunstschilder, die juist
deze dag 70 jaar werd en door Hare
Majesteit hartelijk werd geluk ge
wenst, drs. A. van Arendonk en S.
van Adelberg, administrateurs der
SLEM. werden voorgesteld.
„Het is me een grote vreugde U te
mogen verwelkomen", zo begon bur
gemeester Teyssen zijn rede. Hij schet
ste de ontwikkeling van de schoen
en lederindustrie, waarin thans kwa
liteit en mode met elkander wedijve
ren om de voorrang. Hij nodigde
daarop de Koningin en Haar gevolg
uit tot een bezichtiging van de pa
viljoens, waarin de producten van de
schoen- en lederindustrie, hulp- en
grondstoffen in een fraaie en kunst
zinnige entourage, die ieders bewon
dering en verwondering wekken zal,
als een machtige wapenschouw zijn
bijeengebracht. Hare Majesteit was
zeer onder de indruk om hetgeen de
expositie biedt. „Ik had me dit niet
kunnen voorstellen", zo verklaarde Zij
tegenover burgemeester Teyssen, die
haar begeleidde. „Het is werkelijk
fantastisch". Nadat drie der pavil
joens waren bezocht, waarin Hare
Majesteit telkens weer opnieuw har
telijk werd toegejuicht door honder
den en nog eens honderden, die zich
reeds in de paviljoens bevonden
Hare Majesteit had uitdrukkelijk de
wens te kennen gegeven de expositie
te bezichtigen, terwijl de bezoekers
zich daarin bevonden werd'in het
restaurant thee en een verfrissing
aangeboden. „Laten wij in een gezel
lige kring gaan zitten", zei Hare Ma
jesteit en Zij duidde zelf aan hoe de
kring zou worden gevormd. Onge
dwongen onderhield Zij zich met de
heren van het hoofdbestuur en dage
lijks bestuur.
Geschenken
TENSLOTTE werden de twee laat
ste paviljoens bezichtigd, weder
om onder stormachtige toejuichingen
van de vele bezoekers, van heinde en
verre samengestroomd. In het machi
ne-paviljoen had Rietje Teyssen de
eer Koningin fraaie geschenken aan te
bieden, die bestonden uit 'n paar wit
te laarsjes met bont gegarneerd voor
het jongste Prinsesje, beige loafers
voor Prinses Margriet, beige flatjes
voor Prinses Ireen en tenslotte voor
Prinses Beatrix ex paar jonge dames
schoentjes. Bovendien voor elk een
bij de schoentjes behorend tasje. „Ik
vind 't fantastisch", zei Hare Majes
teit. „Wie moet ik daarvoor nu wel
danken?"
De Koningin nam daarna hartelijk
afscheid, sprak nog even met Me
vrouw Teyssen, wie Zij toevoegde;
„Uw dochtertje heeft zich kranig ge
weerd, hoor". Hartelijk waren de toe
juichingen, toen de koninklijke wagen
langzaam reed door Waalwijks stra
ten, omzoomd met duizenden en dui
zenden mensen, richting Den Bosch,
terug naar Soestdijk.
Teneinde de oesterhandel te saneren,
had drs. van Dijk van het Bedrijf
schap voor Visserijproducten een plan
opgesteld, dat op de vergadering van
V.E.B.O. besproken werd.
Het plan is een opvangfonds te vor
men. te financieren door een heffing
van 20 pet. van de geëxporteerde oes
ters; 10 pet. hiervan kan aangewend
worden voor propaganda en voor in
koop van minderwaardige oesters of
van minder gangbage soorten. Elke
exporteur ontvangt aan het einde van
het seizoen zijn stortingen (min. Ï0
pet.) terug, wanneer zijn verzending
niet meer afwijkt (naar boven of naar
beneden) dan 10 pet. van zijn ver-
zendpercentage. vast te stellen aan de
hand van basisjaren. Verzendt hij
meer dan 110 pet., dan ontvangt hij
minder terug; verzendt hij minder
dan 90 pet., dan krijgt hij een toeslag
uit het fonds.
Drs. van Dijk gaf een uitvoerige
uiteenzetting en wees er op, dat mini
mum export-prijzen voor de oester-
handel met België niet meer te hand
haven zijn. Bovendien was het geknoei
door de exporteurs vorig jaar zo groot,
dat het Bedrijfschap op de oude ma
nier niet meer voort wenste te gaan.
Op verzoek van enige exporteurs is nu
bovengenoemde regeling ontworpen.
Ook voor de kwekers-niet exporteurs
zag drs. v. Dijk vele voordelen. Er zou
dan nu toch een rem overblijven te
gen al te grote concurrentie en tevens
zouden de prijzen worden vastgehou
den. Het fonds zou ook eventuele
overschotten op kunnen vangen.
ONAANVAARDBAAR
T~Ae vergadering heeft het plan dus-
danig aangevallen, dat er geen
spaan van overbleef. Het werd dan
ook unaniem verworpen en onaan
vaardbaar geacht. Van de kwekers
zag niemand heil in het plan. De ex
porteurs leveren eerst hun eigen oes
ters af en gaan dan kopen tegen af-
braakprijzen. De 20 pet. heffing gaat
er natuurlijk eerst af, zodat niet de
exporteur maar de kweker het kind
van de rekening wordt. Ook het laten
varen van de verplichte terugkoop
van 25 pet. viel niet In goede aarde.
Ook de exporteurs zagen geen ver
betering door het voorstel aan te ne
men. Er werd op gewezen, dat enkele
exporteurs na de oorlog ontzettend
geknoeid hebben met export-prijzen en
met deviezen. Hierdoor steeg hun om
zet met sprongen. Nu de toestand weer
iets normaler gaat worden, loopt hun
omzet terug Aan de hand van de te
nemen basisjaren zouden genoemde
exporteurs een voordeel behalen tegen
over de andere exporteurs, die niet of
minder geknoeid hebben.
rxe vergadering zag wel in, dat het
loslaten van controle en minimum
prijzen funest aal zijn voor het oester-
bedrijf. Verschillende voorstellen wer
den dan ook naar voren gebracht,
maar direct resultaat werd niet be
reikt.
Het bestuur van V.E.B.O. zal nu, in
samenwerking met Vervoex. nogmaals
proberen een plan op te stellen, dat
wel <je goedkeuring kan wegdragen van
beide verenigingen.
Drs. van Dijk gaf tot Dinsdag a.s,
gelegenheid een uitgewerkt plan bij
het Bedrijfschap in te dienen. Komt
men voor die tijd onderling niet tot
overeenstemming, <jan vervalt iedere
controle, de minimum exportprijzen
en de walprijzen vervallen en dan kan
de concurrentie beginnen.
Drukke avond
LIET dreigende weer is er ongetwij
feld de oorzaak van geweest, dat
slechts enige duizenden gisteren de
toegangspoort van de S.L.E.M. pas
seerden. Niettemin was er een gezel
lige drukte in de diverse paviljoens
en later op de avond ook in het res
taurant.
St. Chrispijn verzorgde 's avonds
onder leiding van de heer Duyvelaar
het openingsconcert.
Veel belangstelling trok de eerste
dag reeds de wondershow, die 's
avonds werd gebracht en waarvan
Wim Janssen met z'n karakteristieke
babbeltjes diverse scènes aaneen reeg,
die op kunstzinnige wijze werden af
gewisseld met dansen door de Am
sterdamse balletgroep o.l.v. Max
Dooyes.
Zeer velen bewonderden Vrijdag
wederom het fantastisch verlichte
park, waarin men niet uitgekeken
komt.
Stroomgaten bij Outverkerk
HET KLEINSTE van de twee
stroomgaten in de dijk bij
Ouwerkerk op Schouwén-Dui-
veland zal vandaag worden ge
dicht. Bij het sluiten van dit gat
zullen twee caissons worden ge
bruikt.
Dientengevolge gaan de arbeiders,
die bij ouwerkerke werken, dit week
einde niet naar huis. Het grootste van
de twee stroomgebieden zal waar
schijnlijk volgende week Dinsdag of
Woensdag worden gedicht.
In spiritusfabriek te
Bergen op Zoom
Tn de nacht van Donderdag op Vrij-
dag heeft zich een vrij ernstige
explosie voorgedaan in de Zuid Ne
derlandse Spiritusfabriek te Bergen
op Zoom. Door onbekende oorzaak ont
plofte de inhoud van een zogenaamde
verdamppan, een ketel van ongeveer
10.000 kilo.
Door de enorme druk werd de ketel
van zijn fundamenten gerukt. Hij
drukte door de vloei- van de eerste
verdieping en bleet óp de daaronder-
gelegen leidingen dn een binnenmuur
hangen. Ook de verbindingen na'ar 'boi.
ven werden afgerukt en het dak kreeg
lichte schade. Gelukkig was er op het
moment van de explosie weinig perso
neel in de onmiddellijke nabijheid. De
arbeider S. uit Bergen op Zoom. die
20 meter verder aan een tafel zat.
kreeg een hoevelheid loog over zijn
voeten, zodat hij voor behandeling
naar het ziekenhuis moest. Het onge
luk veroorzaakte een aanmerkelijke
stagnatie in het bedrijf. De Arbeids
inspectie te Breda en de gemeente
politie te Bergen op Zoom hebben het
onderzoek naar de oorzaak van de
ontploffing ter hand genomen.
Te Goes wordt de doktersdienst mor-
gen waargenomen door dokter Doe-
leman en te Heinkenszand, Arends-
kerke en Wolfaartsdijk door dokter
Zonnevylle. Dokter Eolmer te Driewe
gen neemt waar voor dokter Luyckx
en dokter Gelderblom te Nieuwdorp
voor dokter Kievit te Borssele.
Vondag hebben op Zuid Beveland
West dienst de heren Joh. Klaas-
sen te Heinkenszand en A. Elzerman
te Goes.
DRUKTE OP EN OM DE MARKT
Zelden hebben zich In de winkel
straten en op de Markt zoveel koop
lustigen verdrongen als tijdens de
markt het geval was. Ook de door
..De bekende Tien" in het Concertge
bouw georganiseerde tentoonstelling
kreeg ruim zijn deel van deze koop
lustige massa.
Een herhaling van deze drukte be
leefde het Marktplein in de avond
uren toen de bekende Osterreichische
Bundesbahn Musikkapelle een concert
ten beste gaf. dat klonk als een klok.
Ook het optreden van de Tiroler
Brauchtumsgruppe met volksmuziek
en volksdansen genoot de nodige bij
val, terwijl een bal-champêtre, waarbij
een originele Tiroler ..Bauernkapelle"
de muziek verzorgde, jong en oud de
gelegenheid bood lot een dansje, waar
dan ook een druk gebruik van werd
gemaakt. Pas te middernacht eindig
de deze pret. die door de VW was ge
organiseerd.
Door St. Cecilia uit
St. Jansteen
TAe buurtvereniging Nieuw Hulst zit
niet stil. Thans heeft zij het R.K.
Gemengd Koor „St. Cecilia" uit St.
Jansteen verzocht op de nog in Nieuw
Hulst staande kiosk een zanguitvoe
ring te geven, waartoe de bekende
Steense zangers direct bereid waren.
Zondagavond om 8 uur begint de
uitvoering, welke onder leiding staat
van de directeur van het koor. de
heer W. Bartz. St. Cecilia komt met
een programma van werken, welke
meermalen voor de Nederlandse en
Belgische radio werden gezongen. Het
programma is als volgt samengesteld;
Exsultate van L. da Viadana; Ic segh
adieu, naamloos werkje uit 1553;
Verheug U nu, van Josquin Baston;
Innsbruck van Heinrich Isaac; Hans
und Grete v. Johann Bcccard; Mirist
ein feins brauns Madelein. van Cas
par othmayer; Serenade van een
landsknecht van Orlando di Lasso;
Quand mon mari, idem; Chanson
van Pierre Certon; Le ranz des vaches
Frans volkslied. Hierna pauze. Werde
munter, mein Gemüthe, van J. S.
Bach; Wiegelied van J. Brahms; de
Zandman, volksmelodie; De winter is
verganghen, volksmelodie; Meisken
jong. volksliedbewerking, Kortjakje,
volksiedbewlerking; Quodlibet, van
Louis Toebosch; Schotse Vier, volks
liedbewerking; Wolgalied van F. Le-
har en Wien du Stadt meiner Traume.
Clinge
„GEMEENTELIJK" UITSTAPJE
De Vroede Vaderen gingen met het
gemeentepersoneel op stap. Allerseerst
werd een bezoek gebracht aan de
Waterleiding Maatschappij Zeeuwsch
Vlaanderen. De gemeenteraadsleden
stonden verbaasd over het enorme
bedrijf. Vervólgens werd een bezoek
gebracht aan de ingepolderde Braak
man. Het was voor de gementeraads-
leden en voor het gemeentepersoneel
een zeer aangename en nuttige dag.
Er werd besloten om in de toekomst
nog meer van dergelijke excursie-
reisjes te organiseren.
Zelzate
ERNSTIGE AANRIJDING
Toen de heer W. De Meester uit
Lovendegem met een motorrijwiel een
proefrit door de Kerkstraat in onze
gemeente maakte, misrekende hij zich
bij het nemen van een bocht. Na te
gen het trottoir te zijn gereden, maak
te hij een zwenking en reed met volle
kracht in op mevr. M. Dumez-Uyten-
daele. wonende te Zelzate. die juist
daar met haar rijwiel passeerde. Het
slachtoffer werd een tiental meters
meegesleurd en bewusteloos van onder
haar fiets gehaald. Met een dubbele
dijbreuk en inwendige kneuzingen
werd zij naar ÏDt ziekenhuis te Asse
nede overgebracht.
In een on-officiële bijeenkomst van
de nieuwe Vlissingse raad is overeen
stemming bereikt over de verdeling
van de wethouderszetels.
Men kwam overeen om de twee af
tredende en herkiesbare wethouders,
de heren v. Popering (Arb.) en Poppe
iA.R.) weer op de kussens te brengen.
In plaats van de heer van Oorschot
ENonderdasmidtlag fa zoals wij reeds
in 't kort meldden, te Schoondijke
op een perceel bouwland van de heer
F. v. Hoeve, een demonstratie gegeven
met 28 verschillende stoppelwerktui
gen, Fabrikanten van landbouwwerk
tuigen cn handelaren uit geheel Ne
derland, tot uit het hoge Noorden toe,
hadden hun machines naar Schoon
dijke gebracht.
Om één uur begon de demonstratie,
ingeleid door de heer L. G. C. Cam-
maert, voorzitter van de Werktuigen
commissie W. z. Vlaanderen.
Onder de vele belangstellenden wa
ren burgemeester A. Rosevelt van
Schoondijke. ir. P. Bouman. Rijks-
landbouwconsulent in Z. VI., ir. J. P.
M. v. d. Wolf. directeur vandeLand-
bouwwmterschool te Hulst enz.
In kleine series begonnen de ploe
gen (welke uiteraard in groten getale
waren opgekomen) en de overige
werktuigen aan hun smalle veld, ge
volgd door een hele schare toeschou
wers en naderhand werden de resulta
ten en de werkwijze van de machines
bezien door de jury.
De beoordelingscommissie bestond
uit de heren u. D. Kalverkamp. Con
sul Landbouwwerktuigen te Wagenin-
gen. ir. J. C. Glerum van het I.L.R.
te Wageningen, J. J. Bouman uit
Nieuwerkerk, J. de Regt-Steendijk te
Biervliet en J. de Feyter-de Regt uit
Schoondijke.
De heren E. van Hootegem uit Bres-
kens, A. Ramondt uit Sluiskil. J.
Scheele uit Terneuzen en A. P. de Roo
uit Schoondijke vormden de regelings
commissie.
(Van onze redacteur).
'pERWIJL HARDE WINDSTOTEN over de Oosterschelde beukten, donkere
wolken zich samenpakten en op de achtergrond bliksemflitsen loodrecht
naar beneden schoten, scheurden de zegevierende klanken, voortgebracht door
de fluiten van tientallen boten, de lucht uiteen. Een nieuwe en grote over
winning op het water was voor Schouwen-Duiveland bevochten. De beruchte
Klompegeul, waarover door de waterstaatkundigen met angst werd gesproken
was gedicht. Om zes minuten voor twee werd het sein gegeven om de vreug
dekreten over het eiland te laten weergalmen. Om even over half één was de
beslissende fase begonnen, nam de feitelijke dichting, wekenlang voorbereid
in waterbouwkundige laboratoria, een aanvang.
Meer dan een uur duurde de strijd, hield de spanning aan. Eerst toen kon
worden gezegd, dat een belangrijk en kostbaar stuk werk was voltooid.
rxe Klompegeul. Duizenden malen
ging deze naam Vrijdag over het
eiland Schouwen-Duiveland. Boeren
waren weggevlucht uit de steden,
waarin zij sinds de watersnood zijn
samengepakt, zij keken naar de wa
tervlakte en zagen hun verdronken
boerderijen. Zij stonden op een dijk-
hoofd en maakten kennis met de cais
son, die de Klompengeul zou sluiten.
Hoe ontstond deze geul?
In de stormnacht van de le Fe
bruari werd bij Schelphoek. op een
handbreedte gelegen van Serooskerke,
een gat geslagen in de buitendijk, die
het water van de Oosterschelde tegen
hield. In de loop van de rampweek
bereikte het gat een breedte van 425
meter en werd het 37 meter diep. Zo
sterk was de stroming van het water,
dat achter de dijk. daar waar eens
vruchtbare poldergrond was gelegen,
twee geulen ontstonden: de Gemene
Geul. Dinsdag 18 Augustus gedicht en
de Klompegeul, genaamd naar de dijk
graaf, de heer Klompe.
De waterstaatkundigen, onvervaard,
besloten om technische redenen niet
over te gaan tot de dichting van het
gat Schqjphoek. Voordat hier aan ge
dacht zou kunnen worden, diende er
eerste een ringdijk te worden ge
maakt, een werk, dat millioenen gul
dens beloofde te vergen en dat zeer
zou worden bemoeilijkt door de aan
wezigheid van de twee genoemde geu
len. Deze ringdijk zou een lengte krij
gen van vier kilometer.
Maanden geleden - erd de arbeid
aangepakt. De ringdijk groeide door
dat 'n „veld van caissons" tot zinken
werd gebracht en zinkstokken werden
neergelaten. Langzaam naderden de
waterstaatkundigen de beslissende fase
in de strijd. Eerst de dichting van de
Gemene Geul. vrij onverwachts ge
schied, vervolgens de dichting van de
Klompegeul.
ANDERE METHODE
TNe methode, gevolgd bij de dichting
van de Klompegeul was anders.
De waterstaatkundigen sloten meerde
re gaten door in laatste instantie een
caisson tot zinken te brengen. In ver
band met de stroomsnelheden werd
het thans wenselijk geacht eerst de
Klompegeul te dichten. Daardopr ont
stond wel een sterkere stroom op de
ringdijk, het veld van caissons, omdat
deze stroom echter over 'n lengte van
vier kilometer werd verspreid mocht
worden aangenomen dat zich na slui
ting van de Klompegeul geen nieuwe
moeilijkheden zouden voordoen.
Even na half één werd voor de eer
ste maal de stroomsnelheid van het
water gemeten. Een radiografist, aan
boord van het m.s. Molenplaat sein
de, dat de snelheid 1.83 meter per se
conde was. Het verval bedroeg nog
40 centimeter, om half twee was dit
verval gezakt tot 5 centimeter, de
stroomsnelheid was practisch nihil.
Sleepboten trokken de reusachtige
caisson naar het gat. Met vlaggen
werden de signalen gegeven. Steeds
dichter naderde de caisson het gat,
Eén signaal aan de mannen op de
caisson en de kleppen werden open
gedraaid. Het was vijf minuten Over
half twee.
Vijf minuten later zonk de caisson,
die tijdens het zinken iets verschoof,
zodat.,,.
De guillotine (ijzeren valbijlen, die
een voor een worden neergelaten en
die de verbinding van de caisson met
de ringdijk tot stand brengen), was
op een zinkstok terecht gekomen,
iets was er dus niet helemaal naar
wens gegaan maar erg was het niet,
want enkele minuten later klonk het
gefluit dat haast voldoende was om
liet scheve torentje van Serooskerke
omver te blazen....
NJa de demonstratie gaf de heer A.
Ramondt een. korte samenvatting,
waarin hij er op wees, dat tengevolge
van het feit, dat de trekkracht tegen
woordig over het algemeen mecha
nisch is. het ploegwerk wat slechter is
geworden. Door deze demonstratie
heeft men de landbouwers Willen to
nen wat de onderlinge verschillen
tussen de werktuigen zijn en voor wel
ke doeleinden ze. ieder in hun soort,
het best gebruikt kunnen worden.
In beknopte vorm geven we hier
een overzicht van de beoordelingen
der diverse werktuigen.
Paardenploeg Eberhardt, 2 sch. wen-
telploeg: goed voor stoppelwerk. Me-
lotte PSP 4; 4 sch. aanb. rondg.
ploeg, inz. P. Leenhouts Oostburg; te
diep voor dit werk. beter geschikt voor
lichtere grond, werkt te diep.
Ludwig der Bayer LZ 22 SO, 2 sch.
rondg. pi. inz. Centr. Bureau Rotter
dam: loopt niet vast, werkt te diep,
matig werk.
Mulder 4 sch. aanb. rondg. pl. inz.
fa. Mulder. Termunten; zeer goede
stoppelploeg. vaste gang.
Mulder 6 sch. rondg. wielpl., inz. fa.
Mulder Termunten; vaste gang, pri
ma ploeg, kan versteld worden voor
dieper werk.
Panter. 3 sch. aanb. wentelpl. inz.
fa. Kurstjens. Venlo-Blerick: geen
vaste gang, matig werk, niet voor dit
werk geschikt.
Panter 4 sch. aanb. rondg. pl.. inz.
fa. Kurstjens. Venlo-Blerick: beter
dan vorige Panter-ploeg. niettemin
voor dit werk niet te best.
Ferguson, 3 sch. aanb. rondg. pl.
Inz. NV NIMAG. Leidschendamgoe
de ploeg, echter niet geschikt voor
stoppelwerk. wel voor diep ploegen.
Printz. 4 sch. aanb. pl. met par. inz.
NV G. W. van Driel en van Dorsten,
Hoofddorp: matig
Maring. 5 sch. aanb. rondg. pl. inz.
fa. C. Vermeulen, Groede: goede stop
pelploeg. uitstekend werk.
Ransomes 3 sch. aanb. rondg. pl.
inz. C. Vermeulen, Groede: gang wat
ongelijk, geen specifieke stoppelploeg.
Huard, 2 sch. aanb. wentelpl. inz. C.
Vermeulen. Groede: geen stoppelploeg.
Cappon. 5 sch. aanb. rondg. pl., inz.
Iz. Cappon. Heinkenszand: vaste gang
goede stoppelploeg
Cappon, 4 sch. aanb. rondg. pl. inz.
Iz. Cappon. Heinkenszand: goede stop
pelploeg.
Cappon TWZ 2 sch. aanb. wentel-
ploeg, inz. iz. Cappon. Heinkenszand:
geen stoppelploeg, beter voor diep
werk.
Maring WA2. 2 sch. aanb. kantel-
üloeg. inz. NV Marlng, Delfzijl: geen
stoppelploeg, goed voor dieper werk.
Maring WA3, 3 sch. aanb. kantelpl..
inz. NV Maring. Delfzijl; wel bedoeld
als stoppepll.. als zodanig tegengeval
len: matig werk.
Maring combine B. 5 sch. losse rondg.
wielpl. inz. NV Maring, Delfzijl: zeer
vaste gang. prima stoppelploeg (com-
bineploeg).
Ransomes TS 59. 5 sch. aanb. rondg.
pl. inz. Franken en van Weel. Goes:
goede stoppelploeg.
Munting, 6 sch. aanb. rondg. pl.,
inz P. Munting. Roodeschool: goede
stoppel- en combineploeg.
Mc Cormick-Deering. schijvenploeg.
8 sch. inz. J. v. Dixhoorn, Terneuzen:
vaste gang. geschikt voor zeer zware
of harde grond.
Ferguson, schijvenegge. 24 sch. inz.
NV NIMAG. Leidschendam: over al
gemeen dit systeem niet geschikt voor
dit werk.
Ferguson, cultivator, 9 tanden, inz.
NV NIMAG, Leidschendam: goed te
gebruiken.
Ferguson, grondfrais. inz. NV NI
MAG Howard; grondfrais, inz. gebr.
Schieman. Axel; Eberhardt grondfrais
inz. Centr. Bureau R'dam: alle leve
ren goed werk. grond niet geheel ge
dekt wel goed vermengd dure aan
schaf. voorzichtigheid voorlopig t.o.
fraisen geboden.
(Arb.) die niet meer in de nieuwe raad
zetelt, zal men nu de heer Post (Arb.)
tot wethouder benoemen. De heer Post
die al jaren lang lid van de raad is.
is opzichter van een woningbouwver
eniging. Aanvankelijk had men ge
dacht, dat de heer v. Poelje, de lijst
trekker van de P. v. d. A„ de heer van
Oorschot zou opvolgen, maar zijn
werkzaamheden in de Duw-kampen
schijnen te omvangrijk om daarnaast
nog als wethouder te fungeren.
In een informele bijeenkomst van
de nieuwe raad kregen onlangs de
wethouders Roose en v. Melle de op
dracht het college van G. S. te polsen
of er kans was op toestemming om
wederom 'n derde wethouder te be
noemen. zij hebben zich van die op
dracht gekweten en hun argumenten
naar voren gebracht.
Hoewei G. S. zich niet binderd uit
spraken, schijnt de kans op inwilli
ging toch wel aanwezig te zijn. Men
gaat zich nu althans tot Ged. Staten
wenden met een officieel verzoek.
Wordt dit ingewilligd dan zullen zo
goed als zeker de aftredende wethou
ders. de heren Roose en v. Melle, resp.
van de K.V.P. en C.H. terugkeren in
hun functie, terwijl In de plaats van
de niet meer als raadslid herkozen
wethouder Buys (Arb.) mr. Bouwman
wel zal worden gekozen.
(Advertentie)
Per pak 25 cent Dubbel pek 45 eenI
AXEL Centrum, 6.30 en 9 uur: Douane
Boem.
DE KLINGE Cinema van Dijck, 7.30
uur: Vagebonden der liefde.
GOES' Schuttershof, 3 uur: Suske en
Wiske.
GOES Grand: De zonen van de Mus
ketiers.
GRAAUW Schieting op de staande
wip, Friezen.
HULST Bioscoopgebouw, 8 uur: De
duivelspas.
MIDDELBURG Electro: April in Pa
rijs; Schouwburg: Verboden Jungle.
OOSTBURG Ledel, 8 uur: Tarzan de
aapmens.
SAS VAN GENT Olympia Theater, 8
uur: Starlift.
SLUIS 8 uur: Gemeenteraadsvergade
ring.
STOPPELDIJK Avondconcert op de
kiosk door fanfare „St. Caecilia".
TERNEUZEN Luxor, 8 uur: De dief
van Venetië.
VLISSINGEN Alhambra: De zonen van
de Musketiers; Luxor: Tarzan en de
diamanten.
AXEL Centrum, 4.15 uur: Douane Boem
8 uur: Rebecca.
CLINGE Schieting bij J. v. d. Bergen
om 3 uur.
DE KLINGE-WAES Cinema van Dijck,
2.30 uur: Vagebonden der liefde; Om
zes uur: Dansen.
GOES Grand: De zonen van de Mus
ketiers.
HULST Bioscoopgebouw, 2.30 uur: De
duivelspas, 5.15 en 8 uur: Verboden te
kussen; Grote schieting bij Aug. de
Nijs om 3 uur.
MIDDELBURG ElectroApril in Pa
rijs; Schouwburg: Verboden Jungle.
OOSTBURG Ledel, 4.30 en 8 uur: Tar
zan de aapmens; 2 uur: Opmars der
vrouwen.
SAS VAN GENT Olympia Theater, 2.30
uur: Dodenrit in het spookgebergte;
8 uur: Starlift.
TERNEUZEN Luxor, 4.30 en 8 uur: De
dief van Venetië: 2 uur; De roep
stem der Pampa's.
VLISSINGEN Alhambra: De zonen van
de Musketiers; Luxor: Tarzan en de
diamanten.
DE KLINGE-WAES Cinema van Dijck,
3 en 7.30 uur: 13 Stoelen.
GOES Grand: De zonen van de Mus
ketiers.
's HEER ARENDSKERKE Openbare
gemeenteraadsvergadering om 2 uur.
HULST Bioscoopgebouw, 8 uur: Ver
boden te kussen.
MIDDELBURG Electro: April in Pa
rijs; Schouwburg: Verboden Jungle.
OOSTBURG Ledel, 8 uur: Tarzan de
aapmens.
SAS VAN GENT Olympia Theater, 8
uur: Starlift.
TERNEUZEN Luxor, 8 uur: De dief
van Venetië.
VLISSINGEN Alhambra: De zonen van
de Musketiers; Luxor: Tarzan en de
diamanten.
