Op expeditie naar het VERDRONKEN EILAND ..rrrm NIEUWE TELEFOONNUMMERS te ROOSENDAAL '"1650) Toe de ams de deak uit.' Schouwen-Duiveland zal herrijzen! Bouwt Amerika een ruimtestation? Advertentiën Millioenendans SPECIALE AANBIEDINGEN IN CONFECTIE N.V. J. Rademakers-v. d. Put Maison Chic STURM 3758 DAGBLAD DE STEM VAN JUNI 1953 Grootste vlootdoor Neerlands water-admiraals bijeengebracht Observatiepost in de koude oorlog Ook Duitse raketdeskundige werkt aan zo'n aardsatellie 1700 km. boven de aarde 'n HANDIGE Verlichtingsmag. 39.75 R. IC. KANTOORJUFFROUW Frie van Aalst G. C. de Bot en Zn J. CLAASSENS Henri Konings Hotel Central Hotel Goderie N. V. Steenfabr. Fa. F. Smits en ZN THEUNISSE ANT. THIJS Fa. A. VISSIA VERWIJS' J. WITTEBOLS (C wmm Ik VY/"EER ZIJN WE de Ooster-Sclielde overgestoken; weer hebben we liet geteisterde Zierikzee gezien, met zijn onder mijnde huizen en utgeholde straten en zijn geschonden havendam; weer voeren we over de troosteloze binnenzeeën van Schou wen en Duiveland, met die verdronken dorpen; verzwolgen boerderijen en wegge vreten dijken. Doch zo mistroostig als weleer zijn we er niet van terug. Wel vraagt men zich als leek nog af, hoe men dit naar binnen ge barsten watergeweld bezweren moet vóór het harre jaargetijde aanbreekt, maar er zijn toch „tekenen aan de wand", die be hoeden voor het pessimisme van weken. Met de wilde watervlakte rijzen „Kapen de Goede Hoop". weer De tijden, dat men uit gebrek aan kracht besluiten moest tot operaties „Wanhoop" en „Waanzin" zijn voorbij. Nu gaat het alleen om operaties in de trant van „Levensstrijd", welke bij Zierikzee tot zo'n goed einde werd gebracht. De mannen van Waterstaat en de uitvoerders behoeven niet meer hun toe vlucht te nemen tot wilde improvisaties; zij voelen grond onder de voeten, dank zij de arbeiders, die, 2500 in getal de negen werkkampen op Schouwen vullen en het overvloedig toege stroomde materiaal. F)E Ooster-Schelde ligt niet meer, zoals in Februari j.l. „woest en ledig." Er heerst een drukte waar de Nieuwe Waterweg bij Rotterdam ja loers op zou kunnen zijn.. Kleine Spido-boten, bemand met leidinggevend personeel, razen als in een race over de ruggen van de Scheldegolven; sleepboten bij tiental len sleuren kantelbakken, onderlos- sers, zolderschuiten en bakken met stortsteen, klei en wat al niet achter zich aan; binnenvaartschepen koer sen met hoge deklasten van rijshout en ander materiaal naar de hulp havens en langs de gehele kustlijn van Schouwen-Duiveland doemen de omtrekken van baggermolens, zand zuigers en drijvende kranen op; alle maal bakbeesten en kansjers tussen Ihet wriemelende kleingoed. Dit is dan de grootste vloot, door Neerlands water-admiraals ooit bij eengebracht, om het bijna door de woeste golven verslonde Schouwen- Duiveland vrij te vechten van de zee. Grote namen waaien hier om je je oren. Je hoort van Volker,; van van Hattum; van Blankevoort, van Breejen v. d. Boort en van Bos en Kalis. Als opperbevelhebber erken nen deze aannemers ir. Verhey, ter wijl die van Waterstaat luisteren naar maarschalk ir. v. d. Wal, de directeur van de dienst der Zuider- zee-werken en zijn eerst-aanwezend officier, hoofdingenieur Geerts. Te land pionieren reeds voor hen de „commando's" van gebr. van Oord uit Werkendam, de befaamde rijs- werkers en wiepenvleohters, die zinkstukken vlechten in duizenden vierkante meters. IN DE MILLIOENEN. nza voortreffelijke gids op deze expeditie, de heer Metselaar, die destijds aan het Walcherse front be halve zijn sporen, ook de Oranje- Nassau-orde verdiende, noemde ons in de roef van de „Molenplaat" en kele gevallen van haast astronomi sche aard. Nog nooit heeft Waterstaat voor een opgave gestaan als thans met Schouwen het ge val is. Alleen door het ene gat bij Schelphoek bijvoorbeeld vloeit viermaal per dag, bij ieder tij, 120 millioen M3 water, wat nog 20 millioen meer is dan destijds door de vier grote ga ten op Walcheren vloeide. Nog nooit nam men waar, dat op een plek waar eerst een dijk lag een geul ontstond met een diepte van 37 meter. Alleen voor de bezinking bij Schelphoek heeft men 'n kwart mil lioen vierkante meter zinkstuk nodig; millioenen kilo's stortsteen voor die bezinking zijn niet te tellen evenmin als de kubieke meters klei en zand waarmede de nieuwe dijkliehamen moeten worden opgespoten. Het is overal van hetzelfde laken een pak op Schouwen-Duiveland. Door de twee gaten in de dijk bij Ouwerkerk vliegen bij ieder tij 40 millioen M3 water; alleen voor de dichting van de oude binnendijk bij Bruinisse, had men 750.000 zak ken zand nodig, die er stuk voor stuk moeizaam heengesleept moesten worden. Maar ondanks dit alles en zonder dat er sprake is van een hoera- stemming, twijfelt men niet meer aan het welslagen van de ondernomen actie. In grote lijnen heeft men het werk schema kunnen aanhouden en in de late herfst hoopt men Schouwen- Duiveland van het buitenwater zU het dan hier en daar provisorisch te hebben afgesloten. AFGESTORVEN DORP 'siy/Jorgens half elf voeren we de Vier bannenpolder binnen langs VJ Van de zuiger „Polyp" af knipten wij bij eb de juist drooggevallen boerderij bij Schelphoek. Zó ziet de Noordpoortstraat in Zierikzee er nog uit. het geïnundeerde dorp Ouwerkerk. Geen teken van leven werden we in huizen gewaar hoewel er enkelen weer bewoond moeten wezen. Des te meer bedrijvigheid heerste er om het verdronken land zelf. 'n Armada van schepen en schuiten voer af en aan door de dijksgaten,; zandzuigers spogen roetzwarte stralen van een kerkkolom dikte uit; draglines smeten kwakken klei tegen het groeiende zandlichaam van de nieu we dijk aan en overslagkranen deden hier het hunne aan toe. De heer Metselaar schetste ons in tussen, met de vinger op de kaart, de tegenwoordige 3ituatie. Duiveland wordt nog geïnundeerd door de twee gaten bij Ouwerkerk en het gat bij Stevenssluis. Dit laatste is het minst erg en zal niet bijzon der lastig te sluiten zijn. Bij Ouwer kerk is het minder vriendelijk. Om de gaten die resp. 100 en 250 meter breed zijn moet buiten om, over het slik heen, een nieuwe dijk van twee kilometer lengte gelegd worden van zwaar kaliber, zes meter boven N.A.P., omdat het de defini tieve zeewering wordt. Hier is nog voor ettelijke maanden werk aan de winkel en zolang zullen de Ouwer- kerkers en Nieuwerkerkers nog ge duld moeten hebben. Tegelijk wordt hier gewerkt aan de tweede grote binnendijk, de beken de Rampaartsedijk, waarin nog drie grote gaten zitten. Het middelste nam de laatste weken in breedte van 70 meter tot 100 meter toe. Het zou Waterstaat heel wat waard zijn om deze dijk weer gaaf te krijgen, om dat dan het z.g. waterdebiet heel wat geringer zou worden. De aanvoer naar deze dijk is echter buitengewoon bezwaarlijk, wat rem mend werkt. De Oosterkerkers, die indien deze dijk gesloten is, naar hun haardsteden terug hopen te gaan, trappelen van ongeduld, maar zullen voorlopig nog niet geholpen kunnen worden. PLAN DE CAMPAGNE SCHELPHOEK. hja een middagpauze te Zierikzee, dat zich vrij veilig voelt binnen de noodwaterkering en ook geen vrees meer voelt voor verzanding van de haven, na de operatie-Levens strijd, voeren we 's middags in strie mende regen, naar de zo berucht ge worden Schelphoek. In het enge roefje, aan een wan kele tafel begon de heer Metselaar, die hetgeen hij niet in zijn hoofd heeft, uit zijn tas opdiept, ons in brede lijnen het plan-de-campagne voor de grootse operatie-Schelphoek te ontvouwen. Direct herstel van de oorspronke lijke dijk is niet mogelijk. Het gat, inmiddels uitgesleten tot 425 meter breedte maakt dit onmogelijk van wege de fantastische diepte der stroomgeulen. Men moet hier zijn toevlucht nemen tot een breed en wijd naar binnen uitgebogen ring dijk, die een totale lengte van vier kilometer krijgt. Deze inlaagdijk krijgt vijf fragmenten. Drie van zand en klei het gewone materiaal en twee van caissons-elementen. Westelijk van het gat komt een vast dijkgedeelte van 600 meter lengte; vervolgens 1100 meter aaneenge- klonken caissons; een vast midden stuk van 600 meter het z.g. „Eiland" vlak tegenover Serooskerke; dan weer 1400 meter caissons en ten slotte weer een vast dijkgedeelte ten Oosten van het gat. 1 AUGUSTUS STREEF DATUM. f~\p 1 Augustus moeten de vaste dijksgedeelten gereed zijn en ook de bezinking voor de caissons. Alleen in de z.g. „Gemene geul" zal men een monster-casson uit Engeland neerzetten; voor de rest gebruikt men de in eigen land gegoten beton-ele- menten van 11 meter lengte. In ongeveer 14 dagen denkt men de borstwering van kleinere caissons der gaten over te gaan. neer te zetten, om dan tot sluiting Lukt dit, dan kan de inlaagdijk nog voor de winter zee-werend zijn. GEMAAL DAT STIL VIEL Liet regende nog dat het goot, toen we het wijde gat binnenvoeren, recht op het stoomgemaal „de „Schelphoek" aan, dat nog net op de binenberm van de dijk. vlak bij het gat, is blijven staan. We passeerden de mammouth-achtige baggermolen „Marokko", in wiens ingewanden het kraakte en kreunde en boegseerden langs en om verschillende eenheden van de dichtings-armada heen. Bij op klarende hemel kwamen we daarna bij het in wording zijnde „Eiland" - vlak voor Serooskerke, evenals Ouwerkerk no>g omspoeld. We meer den even langszij de gigantische zui ger „Polyp", die diep uit de polder Schouwen de blubber ophaalt en honderden meters verder weer uit spuwt. Voor het neerslaten van een zink stuk in „De gemene geul" kwamen we net even te laat. Het stuk was al tussen twee boten in naar de bodem gejaagd toen we ter plaatse aankwa men; we zagen alleen nog hoe de zinkers de zware moppen basalt het stuk nagooiden om het klemvast te gen de bodem te nagelen. „CIRCUS FLAUWERS" Len wereldje op zich was het vol- gende object waar de heer Met selaar ons heen voerde. Aan de an dere zijde van het Schelphoekgat bij de Flauwers, boorde de „Molenplaat" zich vrijmoedig tussen een binnen vaarder uit Roosendaal en de schuit van een parlevinker een drijvende winkel van Sinkel in. Over de binnenvaarder klauterden we langs een gammel laddertje de oever op en stonden pardoes tussen de 500 Wer kendammers van Gebrs. van Oord, die het matjesvlechten van hun be waarschooljaren af ongemeen vaardig beoefenen. Vier weken geleden was er bijna geen plekje waar ze hun wiepen meer konden draaien. Maar 'n paar van de 19 zandzuigers, die Schouwen tot basis kregen, spoten er even een zandplateau van vele hectaren neer. Het is hoog genoeg om er bij eb op te werken en laag genoeg om bij vloed het zinkstuk drijvend te krij gen „Dat moet je hier beschouwen als een soort circus zei onze gids. Ze heb ben net 'n uur of vier tijd om zo'n zinkstuk van 20 bij 30 meter of van 30 bij 40 meter op te bouwen en al tijd is het op tijd klaar. Iedere man heeft zijn eigen bezig heid, zijn vaste taak in dit „num mer". Als met de vloed de slepers komen om het vlottende zinkstuk op te halen is het gereed voor de reis. Dag in dag uit verwerken de stoere, geoefende gasten met hun gelooide koppen en keiharde handen bergen rijshout uit de grienden, dat nu zelfs aangevuld wordt met eiken hakhout, groen uit het bos. DIJKVAL ALS „TOETJE" NTu we toch in de buurt waren, stoomde de „Molenplaat" nog even naar de stompe toren van Cou- kerke, waar Zondag- j.l. bij wijze van onaangename surprise de helft van de nog overgebleven dijk van 'u honderd meter, met teen en voet te zamen, de zee inschoot, 'n Zuiger, door bakken gevoed, was al bezig het hiaat bovengronds aan te vullen en een onderlosser deed dit voor on der de waterlijn, 'n Incident, dat ons weer een paar dagen kost", zei de heer Metselaar. Doch al te zwaar namen de water bestrijders het niet op. Met inciden ten houden ze altijd rekening en ooht, als je in vier maanden van de zeventig gaten in de Schouwse dij ken er 64 hebt dichtgegooid, dan ga je voor een dijkvalletje niet- meer opzij! Op de terugweg naar Zierikzee hield onze begeleider nog even een revue van het aanwezige grote ma teriaal: drie baggermolens; negentien zandzuigers; 12 drijvende kleikranen; 9 overslagkranen; 39 draglines en dan nog een aantal bakken, sleepboten en aanvoerschepen dat niet te tellen was. Met zo'n arsenaal kan je tegen 'n stootje en als straks, wanneer alle werkkampen op orde zijn en het aan tal arbeiders nog met 'n vijfhonderd is aangevuld, kan men er wel zeker van zijn, dat de laatste loodjes, hoe zwaar die ook wegen, genomen zul len worden in een tempo, dat het werkschema niet beschamen zal. Ze klaren het daar wel op Schou wen en de minister van Financiën behoeft o.i. niet te vrezen, dat hij zijn millioenen „op de tocht heeft gezet", zoals men dat noemt, al werden ze dan, letterlijk gesproken, „in het wa ter geworpen!" De baggermolen „Marokko" in wiens ingewanden het kraakte en rom melde .toen wij hem passeerde. (Van onze luchtvaartmedewerker) j£R IS DEZER DAGEN weer eens een sluier opgelicht van de geheim zinnigheden, die de bestudering van de ruimtevaart omgeven. En niet alleen de bestudering, maar ook de practische experimenten, want de ruimtevaart is al lang van het vlak van het theoretische en fantas tische opgestegen naar werkelijke verwachtingen en grijpbare moge lijkheden, ofschoon dit laatste vooralsnog voorzichtigjes zij opgemerkt. Welnu, een deskundige functionaris van het West-Duitse genootschap voor onderzoek van de ruimtevaart, dr Meyer Gords, verklaarde op een grootse ruimtevaart-tentoonstelling in Düsseldorf, dat de Amerikanen druk bezig zijn met een ruimte-station te bouwen voor gebruik in de wereldruimte. Meyer Gords verklaarde daarbij, dat hij wist, dat duizen den mannen aan dit station werken en dat het bijna zeker is, dat een en ander geschiedt onder auspiciën en met financiële steun van de Ameri kaanse strijdkrachten. Alleen dan kunnen de enorme kosten uoor de be lastingbetaler gerechtvaardigd worden, voegde Meyer Gords eraan toe. van kunsthanden, waarmee raketpisto len kunnen worden afgeschoten of is men met man en macht tot geheim houding beëdigd, bezig een waarach tige vliegende schotel te fabriceren. Toen Montgomery niet lang geleden in Canada was, waar de schotel wordt gemaakt, werd hem het gevaarte ge toond, althans voorzover men daarvan iets kwijt wilde WOLGENS ANDERE bronnen ver- 1 luidt, dat een van de mensen, die dit ruimte-station componeren, de Duitse raketdeskundige Werner von Braun is. Bedoelde aardsatelliet zou, aldus bepaalde berichten, een plaats krijgen op ongeveer zestien tot zeven tienhonderd kilometer afstand van de aarde en in twee uur tijds om de aar de heendraaien Zo is dus de ruimtevaart weer eens uit het vergeetboekje gehaald, althans uit het openbare, publiekelijke ver geetboekje In het geheim achter geslo ten deuren heeft de bestudering en hebben de experimenten beslist niet stil gestaan. Wanneer de mens een nieuwe technische mogelijkheid in zijn achterhoofd heeft voelen kriebelen, dan is er tenslotte geen houden meer aan, vooraleer een uiteindelijk effect is bereikt. Terwijl dus de vliegende schotels en sigaren de laatste tijd blijkbaar niet voornemens zijn om de een of andere ondermaanse wandelaar met stomheid te slaan, zijn de mannen met witte jassen en zwaaromrande brillen in hun laboratoria en bibliotheken gestadig voortgegaan met hun onderzoekingen en met het vorsen in de zware folian ten van allerhande top-secret-rappor- ten. En in de nog meer practische be drijven wordt met raketten geëxperi menteerd, steekt men proefkonijnen in macabere kledingstukken, voorzien DE RUSSEN OOK? TJIT DE SCHAARSE berichten, die vanachter het IJzeren Gordijn de ze kant komen aanwaaien, heeft men kunnen vaststellen, dat de Rus sen net zo goed met beide benen op de grond staan en diesook in de ruimte zijn gaan koekeloeren. Dit feit heeft prompt ook de Duitse geleerden op dit stuk gemobiliseerd en dat de Duitsers in de deskundigheid van ruimtevaart geen kwajongens zijn, zal wel niemand willen ontkennen. Zij waren in de jongste oorlog al pienter genoeg om technisch bezien pres taties te leveren, die in verschillend opzicht superieur waren. Geen won der, dat Amerika volgaarne die Duitse deskundigen naar zijn laboratoria ziet komen. En helemaal geen openbaring dus, dat Werner von Braun in Ame rika ontwerpen voor ruimte-stations maakt. Ruimte-stations, welke raketten in de gelegenheid moeten stellen om een tussenlanding te maken. Want het is nog niet mogelijk een raket te bou wen zo verklaarde dezer dagen nog dr Gartmann, de secretaris van het ge nootschap voor interplanetaire studie waarmee men rechtstreeks naar de maan zou kunnen vliegen. Voor een reis zonder tussenlanding zou een raket nodig zijn met een ge wicht van om en nabij de dertigdui zend ton, dat is zo ongeveer de zwaar te van een fatsoenlijk slagschip. An ders blijft men dus aangewezen op „eenvoudiger" raketten, maar deze zullen dan nieuwe voorraden moeten kunnen opnemen. EVEN LUNCHEN OP AARDE 7IJN AL DEZE berichten juist en ze künnen juist zijn dan wor den op dit ogenblik dus flinke stappen in de richting van de ruimte vaart gezet. De Amerikanen zullen, wanneer zij werkelijk bezig zijn met het bouwen van een ruimte-station en daar wel vertrouwen in hebben, de maan voorlopig echter nog wel buiten beschouwing laten. Die maan kan in vrediger tijden nog ooit wel eens wor den bereisd. Men zal het ruimtestation eerst wel als observatiepost in de koude oor log willen gebruiken en het zij gezegd, dat een dergelijk militair object van onschatbare waarde zou zijn. Van het station naar de aarde op en neer suizen om even gezelllig beneden te lunchen bijvoorbeeld zou dan een kwestie van een raket-pen- deldienstje zijn.... 's Heer Arendskerke GRONDAANKOOP VOOR SPORTTERREIN De raad ontving van B. en W. het voorstel tot aankoop van het Leger des Heils te Parijs van een stuk grond ten behoeve van het aanleggen van een nieuw sportterrein. St. Jansteen MUZIEKFEEST. De R.K. harmonie „St. Jan" heeft in bestuursvergadering besloten op 26 Juli een internationaal muziekfeest te houden. In een buitengewone alge mene vergadering van aan deelhouders der N.V. Vee- voedermaatschappy ,Het Klaverblad", gevestigd te Et- ten-Leur, is besloten tot ont binding dezer vennootschap. De rekening en verantwoor ding van de vereffenaar is nedergelegd bij het Handels register te Breda. 4-oo Bureaulamp JQ 50 v/h BRINKMAN Tolbrugstr. 18 BREDA.' Tel. 7289 - 9514 ZOMERMANTELS 59.75 49.75 JAPONNEN 13.95 11.50 9,75 EGYPT. LINNEN REGENMANTELS geheel dubbel29.75 DRAAGT GOED PASSENDE KLEDING. KOOPT VOORDELIG BIJ: LANGE VORSTSTRAAT 80—82 GOES GEVRAAGD voor spoedige indiensttreding wegens huwelijk der tegenwoordige voor alle kantoorwerkzaamheden O. E. VERVAET—BRIJSENS Electr. Techn. Bur. Westkade 86 SAS VAN GENT Tel. K 1158-595 ONS NIEUWE NUMMER 3^4 MOLENSTRAAT 89 ROOSENDAAL VEEHANDEL Kade 31 Roosendaal Tel. 4874 Scheepsbevr. en transp. overn. Zand- en Grinthandel Tel. 4443 Privé 4430 J. M. BOOKELAAR- EDELMANN Galvanische Industrie Tel. 3207. Na kant.t. 3697 Varkenshandel en noodslach- tingen Piet Heijnstraat 4 Roosendaal Tel. 4836 C. VAN DORST ZN. Houthandel, Fabr. van mach. Houtbewerking Roosendaal Tel. 3007 GALVANISCHE INDUSTRIE J. M. Bookelaar-Edelmann Tel. 3207. Na kant.t. 3697 Co N.V. Ijzerhandel Markt Tel. 4681 Fa. M. v. Lieshout Zn G. A. Hopstaken Pianofabriek, Boulevard 134- 136 Roosendaal Tel. 3164 Molenstraat 53 Roosendaal Chr. v. Geel-Breugelmans ONS NIEUWE NUMMER STATIONSPLEIN 9 Roosendaal Tel. 3404 SPOORSTRAAT 6 Roosendaal Tel. 4904 DE VOLHARDING Bredaseweg C 220 Tel. 3280 Architecten- en Ing. bureau Roosendaal. Tel. 4725 Smeed- en constructiewerken Kalsdonk 8, Roosendaal Kantoor tel. 3441 bij g.g. 4794 buitenlandse AGENTUREN Parklaan Tel. nos. 3582 - 3852 GROSSIER Voorstraat 7 Roosendaal Tel. 3201 Machinefabr. en centr. ver warming Roosendaal Fabr. 3845 Woonh. 4739 AUTOHANDEL Roosendaal Garage Hoogstr. 4583 Privé v. Gilselaan 86 4859 VARKENSHANDEL Spoorstraat 22 Roosendaal Tel. 4757 Grootmoeder wéét hel:1 At ieder stukje Door de veilig en stra- '"■m p lissilËP f PiPiPpgp Als Dalles reken!, is hei beier en voordeliger dan thuiswassen 93e JA Bureau A NT vai we Fr; wezen.l De dat de| steun GaullisJ verklaa genoveT Pinal was vJ reeds sis te weiger ging al De demiss. Maunof Vergad volgen thans de Frad milliarl EEN G: vliegtuig wagen", den en van Jaj mist. EEN Rd ges wg veiling lioenstei EEN Rij in IndiJ nadat was ges' om hét I COLORS op het 1 hoogte vond mei trof mei DE HOC beroep die door resp. tot wegens jono.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1953 | | pagina 6