Een hoogst bezaaide vrouw vertrok naar Home Sensationele omwenteling op het gebied van de film Op reis met 'n carbidbus Crete /trcM-wftm wat tUeine nt&Hsen DE RUIMTE-FILMOP KOMST Cadeau-kring" knapt het op Nieuwe mogelijkheden9 maar ook nieuwe problemen rn\ NAAR HET GYM Zes maanden op haar post, zes maanden bij haar echtgenoot Geen „afzet-kans DAGBLAD DE STEM VAN DONDERDAG 9 APRiL 1853 CLARE BOOTHE LUCEjournaliste en diplomate Dood bracht inkeer Wat men al niet organiseert! het zelf maar uit De gelukkige zoekt \\W DE PROBLEMEN DER RUIMTEVAART De raket, vervoermiddel in hét heelal u on rïo nnon ulimlaph WOTl DCllc daflT T7ELE UREN heeft ze op het State Department doorgebracht, het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken. Her- haaldelijk sprak ze met president Eisenhower, die grote bewonde ring voor haar koestert. De deskundigen van het State Depart ment ervoeren, dat ze met een bijzonder deskundig personage te maken kregen. Clare Boothe Luce, ambassadrice van de Verenig- de Staten te Rome, kort geleden benoemd en thans op weg naar haar standplaats, heeft zich reeds van te voren een roep van grote bekwaamheid verworven. Een man als Eisenhower zou haar zeer zeker'niet op zo'n belang rijke post als Rome benoemd hebben, alleen om een vurig propagandiste, die zich tijdens zijn verkiezingscampagne bijzonder verdienstelijk heeft gemaakt, met een eervolle benoeming zijn erkentelijkheid voor de be- wezen diensten te betuigen. /-LARE BOOTHE LUCE is iemand, die door elke president met graag te in zijn kring van naaste politieke medewerkers zou worden gehaald. Niet alleen, omdat ze een charmante persoonlijkheid is en een vooraan staand lid van de republikeinse partij, een politicus met een scherpe en voor uitziende blik, maar tevens omdat ze de echtgenote is van een heel machtig man. n.l. van Henry Luce, de direc teur-hoofdredacteur van het veel ver spreide en invloedrijke weekblad „Time", mitsgaders uitgever van het even verspreide „Life" en andere be langrijke Amerikaanse bladen, wier invloed op de publieke opinie niet ge ring is. Toch heeft dit feit zeer zeker niet de doorslag gegeven, want Clare Boothe Luce kan geheel voor zichzelf opkomen. Haar carrière legt getuige nis af van bijzondere prestaties. Het is dan ook met grote voldoening, dat men te Rome het bericht van haar benoeming vernam. Deze was al ge ruime tijd in de pen, maar men vroeg zich af, of Eisenhower de post te Ro me, die vooral met het oog op Tito's Joego Slavië zo belangrijk is en niet minder vanwege het Vaticaan, wel aan een vrouw zou toevertrouwen. Het is niet de eerste maal, dat de Verenigde Staten een vrouw als ambassadrice of gezante naar het buitenland zond. Er is een Amerikaanse diplomate te Ko penhagen, bij het Deense hof en een te Luxemburg. Deze posten kunnen echter niet als bijzonder belangrijk be schouwd worden. De benoeming van Clare Boothe Luce is derhalve bijna even opzienbarend als die door Stalin indertijd van Mevrouw Kollontai te Oslo, waar ze Sovjet-Rusland in Scan dinavië moest vertegenwoordigen. Haar plannen JVe nieuwe ambassadrice, wier komst thans met de grootste belangstel ling tegemoet wordt gezien, kent Italië vrij goed. Ze maakte cr herhaaldelijk grote reizen door en tijdens de oorlog vertoefde ze er geruime tijd, als lid van de militaire commissie uit het Amerikaanse Huis van afgevaardigden. Ze verklaarde reeds .haar taak als ambassadrice op een drietal formules te zullen opbouwen en wel op een nau we, economische samenwerking tussen de Verenigde Staten en Italië en het bevorderen van een vrijere handel, niet alleen tussen deze twee landen, maar ook met de andere landen van Europa. Voorts wil ze de Amerikaanse steun aan de Europese landen sterk bevorderen en ten derde trachten, de poorten der Verenigde Staten zoveel mogelijk voor Italiaanse emigranten open te stellen. Ten slotte zal ze haar uiterste best doen, om het Sovjet-Rus sische veto koud te stellen, zodat Ita lië tot de Verenigde Naties zal kunnen worden toegelaten. Het is een lang niet geringe taak, waarbij nog komt, dat Clare Boothe Luce officieus de opdracht heeft ge kregen, de Verenigde Staten in het Vaticaan te vertegenwoordigen. Zoals bekend, had dit land lange tijd een officieuze vertegenwoordiger in de staalmagnaat Taylor. Het voornemen om de Verenigde Staten door een ge zant te laten vertegenwoordigen, is verijdeld door een fel verzet van be paalde Protestantse groeperingen. De pas benoemde gezant moest weer van zjjn post ontheven worden. Bekeerlinge UNAT CLARE Boothe Luce nu offi cieuze gezante bij het Vaticaan is, kan in zekere zin als een vooruitgang beschouwd worden. Juist vanwege haar persoonlijkheid. Want deze vrouw van Protestantse huize is Katholieke geworden, uit volle overtuiging, mid den in een uiterst succesvolle carrière. Het is dus een bekeerlinge, die straks met de raus belangrijke politieke en religieuze problemen zal gaan bespre ken. De levensloop van Clare Boothe Luce heeft Amerikaanse allures. Men moet naar een vrouw als Eleanor Roo sevelt kijken, om iemand te vinden, die een zelfde grote werkzaamheid ontplooit en evenveel talenten tentoon spreidt. Ze is een uitnemend journalis te, een beroemd toneelschrijfster en, zoals gezegd, een politicus van for maat. Clare Boothe Luce werd in 1903 te New York geboren en wordt in April vijftig jaar. Reeds jong trouwde ze met de rjjke industrieel George Tutlle Borkaw. Het huwelijk was niet gelukkig en eindigde in een scheiding. Clare behield het enig kind, een doch ter, Ann, die echter reeds op achttien en de open glimlach, won ook daar weer aller harten. Toch is ze een ta melijk agressieve persoonlijkheid en wie in haar polemieken betrokken wordt, krijgt het hard te verantwoor den. Ze verwierf vooral bekendheid door haar veroordeling van de Ameri kaanse society, die ze egoïstisch en snobbistisch noemde. Scherpe pen Journaliste, toneelschrijfster, politicus, maar ook actrice. In 1943 gaf ze een prachtige creatie in G. B. Shaws „Can dida", samen met de acteur Paul McGrath en.in datzelfde jaar werd ze tot afgevaardigde voor de republi keinse partij voor Connecticut geko zen. En dit, na een journalistieke loopbaan speciaal in het modevak. Clare Boothe Luce was redactrice van het bekende modeblad „Vogue" en daarna mede-directrice van „Vanity Fair" een eveneens veelgelezen dames blad. Bovendien had ze nog een boek geschreven, een satyre op de New Yorkse society, die haar eerste hu welijk kapot had gemaakt. Het is vooral deze society geweest, deze kring van elegante nietsnutters en nietsnutters, welke door haar tot mikpunt van haar scherpe pen werd gemaakt. Zowel in haar roman als in haar toneelstukken bracht ze de typen er uit naar voren, ze aan een onbarm hartige critiek onderwerpend. De flit sende, soms bepaald hatelijke dialogen in haar toneelstukken rekenden volko men met het aanstellerige snobisme en de slechts op rijkdom gevestigde voornaamheid af. Haar scherpe critiek heeft haar juist in deze kringen heel wat vijanden bezorgd en onder de po litici ook velen stelling tegen haar doen nemen. "DIJNA op de dag af 25 jaar na het debuut van The Jazz Singer, de eerste sprekende film, verscheen in het Broadway Theater te New- York de eerste Cinerama-film, waarbij de toe schouwer als het ware door het filmgebeuren wordt omgeven, dank zij de projectie op een meer of minder sterk gebogen doek. Dit eerste optreden had een ongekend succes en toen even daarna de eerste drie-dimensionale speelfilm in kleuren „Bwana Devil", van Arch Oboler, dit succes bevestigde, bleek daarmee het startsein gegeven tot een koortsachtige ontwikkeling van een film productieprocesdat in wezen niet bepaald van recente datum is. Deze even plotselinge als sensationele belang stelling voor de film, die een illusie van diepte geeft, wijst er op, dat men in Hollywood de tijd rijp acht voor de toepassing en practische ont wikkeling van stereoscopische vindingen. De redenen van dit onverwachte naar voren schui ven van de drie-dimensionale film zijn: voor eerst de grote concurrentie van de Televisie, vervolgens de toenemende betekenis van de Europese film en de terugslag daarvan op de Amerikaanse filmmarkt. Clare Boothe Luce op de conventie van de republikeinse partij in 1944, samen met oud-president Hoover. jarige leeftijd in Californië stierf, ten gevolge van een auto-ongeluk. Het was vooral deze slag, waardoor Clare tot nadenken werd bestemd. Ze maakte een religieuze crisis door, voel de zich niet langer meer door het Pro testantisme bevredigd en vond ten slotte rust in het Katholicisme. Toen had ze reeds een briljante carrière achter zich als toneelschrijfster en to neelspeelster. Haar toneelstuk „De Vrouwen" beleefde zijn première te New York, in 1937 en daarna 650 voor stellingen, waarna het een triomftocht over heel de wereld maakte en ten slotte verfilmd werd. In de film speel den beroemde actrices als ü/JNT Shearer, Rosalind Russell, Joan- taine en Paulette Goddard. Vroeg zelfstandig plare Boothe Luce (de e van Boothe voegde ze er later aan toe) is de "J"WEEDUIZEND Nederlandse middenstanders zullen binnenkort tien millioen landgenoten verlossen van één der moeilijkste problemen, dat dag in dag uit, jaar in jaar uit telkens weer in elk gezin aqn de orde komt: de vraag „Wat zal ik geven?" Wereldschokkend is dat probleem natuurlijk niet. Maar zijn het vaak niet de kleine zorgen van elke dag, die ons het meest benauwen? op ZICH is de plastische of drie-dimensionale film niets nieuws. Het principe der uitvinding (een speciaal lenzenstelsel voor de opname en voor de projectie) werd reeds in 1898 ontwikkeld door de specialist Paul Rudolph van de Zeiss Werke in Jena; het werd ongeveer lang' dezelfde lijnen ontwikkeld door de Engelsman Dr Newcomer, die b in 1930 in het Hollywood Theater op Broadway demonstreerde, terwijl Professor Henri Chretien van de Sorbonne en het Institut d'Ontique tc Parijs het in 1937 demonstreerde op de Exposition Universelle. Daar naast hebben velen van ons al jaren geleden kennis gemaakt met b° stereoscopische beeld, waarbij ipen door middel van een rood-groene stereobrii, in direct contact met het vertoonde foto-beeld scheen te komen. YY/AT ZAL IK GEVEN....? Bij ver- jaardagen, bruiloften, verlovingen, jubilea duikt die vraag altijd wéér op. Accoord, geen stad zo groot, geen dorp zo klein, of er zijn winkels. En wan neer het gaat om een cadeau voor ie mand, die men goed kent, zal die vraag niet zo'n verschrikkelijk pro bleem behoeven te zijn. Maar in hoe veel duizenden gevallen zit de goede geefster of gever niet met de handen in het haar. Natuurlijk wordt er altijd wel een oplossing gevonden. Gaat het om een klein geschenk, welnu, dan is een boek, een shawl, een,das, een doos bonbons, een-kistje sigaren altijd wel kom. En de jarige of de jubilaris ac cepteert dat natuurlijk graag, ook al zit hij op dat moment helemaal niet verlegen om een boek, een shawl, een das, een doos bonbons of een kistje sigaren en zou hij of zij véél liever dochter van een limonadefabrikant. Ze iets anders willen hebben. bracht haar jeugd in verschillende ge- Het zou een studie waard zijn om deelten der Verenigde Staten door, o.a. na te gaan voor welke kapitalen er in rt t> ctnrl T\/T/-.n-> v.U.r. j - in de stad Memphis, te Chicago en te Greenwich, in de staat Connecticut. Ze begon toneelstukken te schrijven, toen ze nog op de middelbare school was. Achttien jaar oud zorgde ze reeds voor zichzelf en vestigde ze zich te New York, haar geboortestad, waar ze een tijdlang als employé in een fabriek van papieren bloemen werkte. Door haar huwelijke met Tuttle kwam Cla re in de hoogste kringen van deze rij ke stad. Er ontstonden spoedig conflic ten, omdat Tuttle een luchthartig man was, steeds op pleziertjes uit, terwijl Clare grote belangstelling had voor de literatuur en zich ook tot de journa listiek voelde aangetrokken. Ze was precies twintig bij haar huwelijk, en ze werd zich daarna pas bewust, wel ke ambities ze eigenlijk bezat. Verdeelde tijd TTaar tweede huwelijk is een harmo- AA nisch, aangezien haar man, Henry Luce, een journalist is bij uitnemend heid en haar politieke en literaire ta lenten respecteert. Ze heeft verklaard, slechts zes maanden van het jaar te Rome te zullen doorbrengen en de res terende zes in de Verenigde Staten, bü haar echtgenoot, terwijl ze zich boven dien geregeld per vliegtuig naar New York wil begeven, teneinde niet al te lang van haar man gescheiden te blij ven. We hebben reeds aangestipt, dat Cla re Boothe Luce een belangrijke rol in de republikeinse partij speelt. Op de conventie daarvan in 1942 ondersteun de ze Dewey's candidatuur met een voortreffelijke rede en op de nationale conventie van de partij in 1944 hield ze eveneens een rede, waarna ze sa men met oud-president Hoover een daverende ovatie in ontvangst kon ne men. Ook bij de verkiezingen van 1948 -i^?n 20 van Par^J' terwijl ze in 1940 zeer voor de presidentiële can- didaat Wendell Wilkie geijverd heeft. Op de republikeinse conventie te Chicago het vorig jaar deed ze bijzon der van zich spreken. Ze steunde er de candidatuur van Eisenhower tegen Taft. Deze mooie, slanke, blonde, sym pathieke vrouw met de blauwe ogen jaarlijks op deze wijze aan waardeloze in elk geval niet gewenste ge schenken wordt uitgegeven. Hoeveel bruidsparen weten zich geen raad met de overvloed van schemerlampjes, le pelvaasjes, stofmandjes en notenkra kers? En het plaatje van de caricatu rist in de krant van 6 December, van al die mannetjes in de tram met alle maal een splinternieuwe das en een splinternieuw overhemd is heus niet alleen aan de fantasie van de teke naar ontsproten! Welnu, tweeduizend Nederlandse middenstanders zullen dit probleem uit de wereld helpen. Enige tijd gele den is nl. opgericht de „Nederlandse Cadeaukring", waarbij deze midden standers zijn aangesloten en die door middel van cadeauchéques de vraag „wat zal ik geven?" overbodig zullen maken. HET IDEE Clare Boothe Luce met haar echtge noot, de tijdschriftenkoning, Henri Luce (tientallen miliioenen lezers over heel de wereld). I Iet systeem is eenvoudig: degene, die iemand iets cadeau wil geven, maar piekert over de vraag wat het nu zal moeten zijn, loopt een bij de Cadeaukring aangesloten zaak binnen en ^vraagt een cadeauchóque, die hij betaalt met het bedrag, dat hij voor een geschenk wil besteden. Nu doet het er niet toe. of die chéque gekocht wordt in een bloemenzaak, een meu belzaak, een boekwinkel of welke an dere zaak; hij of zij, die de chéque ontvangt is volkomen vrij deze te be steden in welke zaak dan ook (mits deze natuurlijk bij de Cadeaukring is aangesloten) om juist dat te kopen, waar hij of zij al zo lang naar heeft verlangd. Het systeem is natuurlijk jn zoverre niet nieuw, dat verscheidene grote wa renhuizen dit al lang kennen. Maar dan moet men de geschenkbon ook be steden in de zaak. waar deze gekocht is Dat is echter bij de aangeslotenen bij de Nederlandse Cadeaukring met nodig: men kan er overal mee terecht. Een chéque bijv. gekocht bij een ju welier in Groningen, kan ingewisseld worden bij een winkelier in foto-arti kelen in Amersfoort en omgekeerd. De ontvanger mag het bedrag beste den, zoals hijzelf dat het liefste wil. Een „koud" geschenk, zo'n chéque? Och, een kristallen bloemvaas, keurig verpakt in een fraaie doos met een lint erom, of een sigarettenkoker, óók in een mooi doosje, „toont" meer. Maar wat heeft de jarige of de jubi laris eraan, wanneer hij of of zij al zes bloemvazen en drie sigarettenko kers heeft ontvangen? TJ herinnert zich natuurlijk de muis op het puntje van de stok, die on der uw neus gebracht werd, de grie zelige spin met haar haarige poten, de op U toe springende leeuw enz. Reeds voor de jongste wereldoorlog hebben in tal van landen avant-gardisten met de stereo- en de drie dimensionale film geëxperimenteerd. Duitsland maakte reeds in 1939 een plastische speelfilm „Sechs Madels fahren ins Wochenend". Amerika zette zijn on derzoekingen op dit gebied ook tij dens de oorlog voort. En toen in 1951, tijdens het Festival of Britain, het snufje „de Telecinema" een overwel digend succes vond, gaf men er zich overal rekenschap van, dat de Euro pese markt openstond voor de stereos copische film. Hoe de toekomstige ruimte-film precies werken zal. we ten we nog niet. Een tiental systemen wordt ernstig beproefd en vragen om belangstelling. Echter zonder af te wachten welk systeem het zuiverste Advertentie) op STERLING SHAG! U merkt het meteen: wat een verschil met gewone shag. Dank rij het speciale NierheTjer's Positief-Mild procédé komen geur en smaak van de besté Virginia tabakken ten volle tot hun recht. STERLING: de ideale shag. Dus:- !"*i -r en het meest practisch zal blijken, hebben tal van filmproductie-bedrij ven in Amerika en elders besloten nog dit jaar met een drie-dimensionale productie op de markt te verschijnen, Columbia heeft gecontracteerd voor drie speelfilms, waarvan de eerste ,.Fort Ti"; Warner Bros, twee speel films ..House of Wax" en „Burning Arrow"; Paramount met „Sangaree". Metro met „Arena"; Universal met ,.It came from Outer Space"; Twentieth Century Fox met o.a. „Inferno"; Ci nerama Productions met „Paint your wagon"; de Italiaanse producent Dino de Laurentiis met ..De Olyssee van Ulysses", onder regie van G. W. Pabst enz. Allerwegen blijkt men dus mee te willen doen aan de run op de „3-D"- markt. Of deze omwenteling echter een winst zal blijken te zijn voor de bioscoop, de film en de filmkunst, nog een grote vraag. Vooral in het begin. Systemen LJET heeft geen zin hier de talrijke 1 systemen en procedé's van de huidige ruimte-film na te gaan. Men! zou door het bos de bomen niet meer zien. Wij willen volstaan met dé'drie grootste (tot op heden bekende; warit sommigen werken met een nog niet bekend procédé) systemen aan te dui den. Het eerste is het zogenaamde pano rama- systeem (Cinerama, Cinema scope), waarbij de toeschouwer als het ware wordt „omgeven" door de pro jectie op een meer of minder sterk gebogen doek. Dit is een zeer kost baar systeem. Bij de vervaardiging van de films gebruikt het een camera met drie lenzen, die tegelijkertijd drie films opneemt. Elke lens neemt een derde van de totale breedte van de film op. De projectie of weergave in de bioscoop geschiedt synchroon door drie projectoren en zo dat zij ieder een derde deel van het projectiedoek bestrijken. Dit projectiedoek is bijna zesmaal zo groot als een normaal door ons gekend projectiedoek. Voor dit systeem zullen slechts uiterst weinige bioscoopzalen geschikt zijn. De Cine mascope heeft het systeem vereenvou digd: een gebogen scherm, waarop men ook normale films kan projecte ren en dat aan de .grootte van de bioscoop aangepast kan worden. Het tweede systeem is het echte stereo scopische, waarbij men de geprojec teerde film slechts als ruimtefilm kan zien door een stereo-bril, waardoor ieder oog slechts het voor hem be stemde beeld ontvangt. Aanvankelijk vreesde men dat dit systeem de kleurenfilm zou uitsluiten. Door hel gebruik van gepolariseerd licht werd dit euvel' opgeheven. Tot dit systeem behoort ook het Natural Vision - systeem, waarmee „Bwana Devil" werkte en waarin o.a. Columbia, Warner Bros, R.K.O. en Metro zullen werken. Tot slot bestaat er nog een derde groep systemen, die aangeduid worden als auto-stereoscopisch. Het betreft hier het projecteren van echte drie dimensionale films, die als zodanig kunnen worden waargenomen zonder bril. Voor zover bekend werken deze met een aantal weerkaatsende rasters achter het projectie vlak van plastic, aluminium of een bepaalde glassoort. (Hierin schijnt o.a. Max Fleischer, de bekende Amerikaanse producent van de tekenfilms, iets bereikt te hebben. Of een van deze systemen (en welk daarvan), na de sensatie van „het nieuwe" op een blijvende belangstel ling van het publiek zal mogen reke nen, staat nog geenszins vast. Verder zal het -niet geringe moeiten kosten om de bioscopen geregeld te voorzien met films, en zeker met films van enige waarde. Van de normale film (die in 25 jaar toch al 2 maal heeft moeten omschakelen: sprekende- en kleuren-film) naar de diepte-film is een hele stap. En tenslotte: een even tuele omzwenking zal aanzienlijke in vesteringen van alle groepen in het bedrijf vergen. En dan staat Neder land er met zijn exorbitant-hoge bioscoop-belasting heus niet zo gunstig voor. De ontwikkeling van de ruimte-film is dus in volle gang. Wij moeten er ons voorlopig echter nog niet te veel van voorstellen. Wij in het Zuiden, mogen ons reeds geluk kig prijzen indien wij dit jaar nog alleen- maai- kennis mogen maken met een stereoscopische film.... met brillen. (Van onze luchtvaart-medewerker) "RUIMTEVAART is voor velen nog een vreemd woord. Zo lang als er een mensheid bestaat meer dan driehonderdduizend jaar is het de mens nog niet gelukt zich buiten de aarde, zijn woonplaats in het heelal, te begeven. Pas deze eeuw zag de ontwikkeling van de luchtvaart. Maar ook het vliegtuig is „gebonden aan de aarde": het bereikt in de aardse dampkring, enorme hoogten tenminste zo lijkt het maar het kan zich niet buiten die dampkring wagen, omdat daar geen lucht meer zou zijn om zijn vleugels te ondersteunen. T"YAARBUITEN begint het rijk van de ruimte. Voor een groot deel le dige ruimte. Pas op dertig aard-mid dellijnen afstand bevindt zich het naastbij zijnde hemellichaam: de maan. En astronomisch bekeken staat zij naast de deur: op 384.000 kilometer van ons af. Haar licht heeft één se conde nodig om ons te bereiken. On voorstelbaar veel verder staat nog de zon: haar schijnsel doet er meer dan acht minuten over, voordat het bij ons is. En afgezien van Mercurius. Venus en Mars bevinden de overige planeten zich op afstanden, die een veelvoud zijn van de afstand zon-aarde. Nog verder, dat wil dus zeggen buiten ons planetenstelsel, is de ruimte nog veol dunner bevolkt: de dichtstbijzijnde zon (de ster Proxima Centauri) staat meer dan vier lichtjaren van ons af. NAAR DE MAAN ]\/Taar ]aat ons klein beginnen wij willen naar de maan. Voor velen is dat zelfs geestelijk al moeilijk ge noeg: het is eén sprong in de hemel- (Van onze onderwijsmedewerker) TK kom er even met u over praten", zei vader Geerts opgewekt, „ofschoon dat natuurlijk overbodig is. We hadden gedacht onze José naar het gymnasium te sturen. Ze heeft er wel zin in en vanzelfsprekend bent u het hiermee eens. Ik heb er eens met onze huisarts over gesproken, of ze beter kan bussen dan fietsen. Maar hij dacht, dat fietsen geen kwaad kon. Kost ons weer een damesfiets, meneer Cijffers! En allicht ook nog een paar sneeuwlaarzen. Hebt u gezien, hoe slecht er de afgelopen winter voor het sneeuwruimen werd gezorgd? Toen ik wethouder van den Broek tegen het lijf liep. zei ik: „Kerel En zo ging dat verder, de ene volzin over de andere, gemeentepolitiek naast gezinstrubbels, grappen naast opwindende belevenissen. Cijffers stond het machteloos aan te horen, niet in staal tegen deze woordenstroom op te roeien. Hij werd altijd verlamd door het vertoon van zoveel spreek- talent. Die tijdelijke verlammingen waren bij hem thuis ook de reden, dat hij de behandeling van welsprekende vertegenwoordigers aan zijn vrouw Cijffers zelf was te gemakkelijk te iverliet. iverdonderen. „Ik kwam heel toevallig met hun uit de kerk •n ik zei nog zonder erg tegen José die liep naast me Kijk, zei ik, jullie moeten maar vrien din worden, als je over een paar maanden "samen naar het gym gaat. En daar hoor ik toen opeens, dat Leni Hoogstraten niet naar het gym gaat. Doodjammer, aardige meid anders. Maar ja, er moeten natuurlijk ook hersens zijn. Laatst zeg ik nog tegen mijn vrouw "|"enslotte gebruikte Cijffers dan maar de siga retten-kist. „Opsteken?" „Graag." En tijdens deze ceremonie viel de spraak- machine althans enkele seconden stil. Zonder aar zelen vatte Cijffers nu het heft in handen: „Als ik u dus goed begrijp, zou u José graag naar het gymnasium laten gaan?" „Ja zeker, dat is al in kannen en kruiken." „U denkt dus wel, dat ze die studie aan kan?" „Aankunnen? Maar, meneer Cijffers, u wilt toch niet zeggen, dat een meisje met zulke rap porten niet geschikt is voor verdere studie?. Ik heb zelf ook het gym afgelopen en mijn vrouw de H.B.S. Als het nodig is, kunnen we haar nog een flink handje helpen bovendien." Cijffers hulde zich in een geheimzinnig zwij- •en. Zoals zijn bedoeling was, irriteerde dit de praatlustige vader: „Ja, wat bedoelt u nou? Vindt u het geen eschikte school?" Cijffers bleef nog een ogenblik de geheim nnige spelen: „Kent u. het verschil tussen intellect en ge- eugen?" De héér Geerts haalde diep adem en ant woordde: „Allicht." „Mooi", zei Cijffers, „en hebt u ook ooit ge- ruimle. waarin de mens van nature niet thuishoort. Er zijn er die zeggen, dat de mens hier te hoog grijpt, maar dat is een oud argument: toen George Stephen son de eerste locomotief liet rijden, kon niemand zich voorstellen, dat eens een spoorwegnet de aardbol zou om spannen. En wie in de tijd van de ge broeders Wright de omvang van het huidige luchtverkeer had voorspeld, was waarschijnlijk voor niet wijs uit gemaakt. Buiten de aarde dus. Maar de ledige ruimte biedt ons niets om ons tegen af te zetten. Lopen, fietsen, autorijden eri vliegen hebben alle één ding ge meen: de mens die zich wil voortbe wegen zet zich, hetzij met spierkracht, het/.y met behulp van een motor of anderszins, af tegen enigerlei materie. Maar in de ruimte bevindt zich geen enkele materie, afgezien van wat rond vliegende meteorieten, waaraan wjj voor dit doel niets hebben. Wij moeten onze „afzet-materie" dus op reis in de ruimte zelf meenemen. Daarop berust het principe van de raket of vuurpijl, zoals dit vervoer middel ook wrl wordt genoemd. Het heeft in beginsel iets weg van de car bidbus, waarmee wij als jongens speelden Met dit verschil, dat er geen los deksel op zit, dat bij ontbranding van de gasmassa in het inwendige eraf vliegt. Er zit echter wel een gat in de bodem, precies als bij die carbidbus. HOE GAAN WIJ? hoord dat men het geheugen wel eens noemt: grande simulatrice de l'intelligence"?" „Nee, nooit van mijn leven. Maar daar wordt 1 zeker mee bedoeld, dat een goed geheugen niet hetzelfde is als een goed versland?" „Precies", zei Cijffers, „en daar hebt u nu meteen mijn standpunt omtrent de verdere studie van José. Uw meisje heeft een prima geheugen J de druk van de exploderende gasmas- \Vat wij nu bij die raket doen is ei- geulijk hetzelfde. Het is een bus met het een of andere goedje erin, dat nog wjj tot ontbranding brengen. Die ont branding zoekt zich een uitweg en als zodanig fungeert het gat onder in: de uitlaat. Mot hels geweld barst de ont- 'e j ploffing los en wat gebeurt er: onder „zn de druk vai daaraan heeft zij voor een groot deel haa' sa vliegt de bus ,"*n eind vooruit, mooie rapportcijfers te danken. Maar vergeet ui Ziehiet het vervoermiddel, dat wij niet, dat bij de middelbare studie het begrip, hei nod'., hebben om ons in de ledige denken en combineren een veel grotere rol gaat rui;r'e voort te bewegen: de ..afzet- spelen. Op het gymnasium komt José niet klaar met van builen geleerde lesjes. Er zijn er daar al te veel, die enkel op hun geheugen het diploma denken te halen. En laat ik u vertelleu. dat die ook allemaal mislukken. Nee, als u het mij vraagt, kiest u dan voor uw dochter 'n schoolsoort, waar het geheugen meer resultaat kan opleveren. Zij moet naar mijn mening helemaal niet de zuiver wetenschappelijke richting inslaan." Meneer Gee ris stond paf. „Wel, het is nauwelijks te geloven, wat u daar allemaal vertelt." „Dat neem ik graag aan", zei Cijffers, „en daarom hoeft u dit ook niet helemaal direct zo maar te slikken. We zullen de proef nemen. Komt u morgenavond eens in de klas met José. Dan zullen we enkele eenvoudige problemen nemen, om geheugen en verstand tegen elkaar af te wegen. Gelooft u het dan nog niet, dan staan u nog altijd deskundigen ten dienste, om het juiste advies te geven." En zo werd afgesproken. materie" nemen, wij zelf mee in de vorm van brandstof Een laket zet zich af tegen ee vuurstraal, die zij zelf pro- i duccert. In theorie zijn wij er nu: wij hebben geen aarde, geen wegdek en geen dampkring meer nodig. Later zal zelfs blijken, dat hoe eerder wij bui ten die dampkring zijn. hoe beter het is: zij werkt alleen maar remmend. Pas daarbuiten wordt de luchtweer- stand nul en onze raket beweegt zich in de vrije ruimte. Het is natuurlijk zaak, een flinke hoeveelheid brandstof mee te nemen, want in één opzicht blijft de invloed van de aarde ook nog tot ver buiten de dampkring merkbaty: wij zijn nog steeds onderhevig aan de „zwaarte kracht", de aantrekkingskracht van onze planeet. Die reikt immers veel verder dan de dampkring als het niet zo was, zou de maan niet zo net jes om ons heen zijn blijven draaien; die was dan allang weggevlucht, die per het heelal in.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1953 | | pagina 7