BOEKENPLANK
Wild-West-film 50 jaren
m
DE RIT van PRINS MAURITS
de neriecie
^[Wl Ml
f 24.90
Erdal poetst vlugger en beter!
Dagblad
De Stem
50 000
BALATUM
KROMMENIE
VOCALEUM
DAGBLAD DE SjlüXI VAÏM
MAART 1953
Uit de Schatkamer der Legenden
Bomaanslag op
processie
Voor n dubbeltje schoonheideen
kwartje doden en 50 ct. paarden
Grote spoorwegroof
A. H. van der Lee
geen praktijk.
A. van Ravels
Voorlopig
geen spreekuur.
VILLA
7ZhcVi
ZWITSERLAND
urm*
10
200 STAKEN
TN grote vlokken gleed de sneeuw
uit de egaal-grijze lucht; dikke
pluimen aarzelden in hun val tot een
windstoot hen opdreef. De vlakte
werd al witter. Slechts op de wortel
stokken der sinds lang blootgewaaide
krotsdennen aan de Zuidzijde van de
heuvelkring, bleef de sneeuw nog met
liggen.
De vennen, waarop vlijmdun een
ijslaag, was gestold, lagen reeds' on
der de sneeuw; alleen op de diepe
putten, waaronder het water winter
en zomer te voorschijn welde, had 't
ijs nog geen vat gehad, Daarin ver
zonk ook de sneeuw.
't Was October.
De winter viel vroeg dit jaar.
Nu de legers naar hun winterkwar
tieren waren getrokken, traden de
deserteurs driester op. Vanujt het
kasteel van Wouw, waar ze gelegerd
waren, stroopten ze ver in het rond
de omtrek af. Nu eerst genoten ze van
het leven dat hen voorgespiegeld was
door de wervers, en waarvan ze zo
weinig gemerkt hadden in de harde
leerschool van de oorlog, onder de
bewaking van de onverschillige dood.
Nu konden ze nemen wat ze be
geerden.
Luid lachend hoorde men hen roe
pen: Vooruit boer, hooi moet er zijn,
opdat onze beste vrienden, de paar
den, vannacht kunnen rusten en haver
moeten ze hebben van het beste!
„Boer, slacht je varken, 't Is een
maand te vroeg, zul je zeggen, maar
de winter is ook vroeger ingevallen.
Je moet niet altijd domweg doen, zo
als je vader en je grootvader voor je
hebben gedaan: er zijn niet alle da
gen ruiters bij je te gast."
De boer met een gezicht grauw van
ellende, zijn mond vertrokken en
machteloze haat in zijn ogen, haalt 't
hooi, haalt de haver, slacht het var
ken. De deserteurs hebben wapens en
ze zijn er vlug bij met strik en koord.
Zo menige boer is al spartelend aan
een van zijn eigen moerbalken de
harde dood ingegaan.
70 roekeloos vrolijk zouden de de-
serteurs niet geweest zijn, en zo
zorgeloos zouden ze hun roes niet
hebben uitgeslapen, als ze geweten
hadden .wat hen te wachten stond.
Terwijl zij op de boeren teerden, is
een ijlbode uit 's Gravenhage de ves
ting Bergen op Zoom binnen gereden
met brieven van de prins: „Zadelt de
paarden, laat de ruiters opzitten, rijdt
morgenvroeg voor dag en dauw naar
het Oosten en naar het Zuiden, ver
nietig de stropende benden en verras
het kasteel van Wouw."
De gouverneur weet dat hij blin
delings vertrouwen kan op prins Mau-
rits, die beter dan wie ook is inge
licht over de toestand in Brabant en
met een gerust hart treft hij zijn voor
bereidingen voor deze op de keper be
schouwd toch hachelijke tocht.
„De rit van prins Maurits" noemden
de boeren haar nog.
't Is nog donker als de hoefslag van
talrijke paarden vuur slaat uit de ste
nen in de straten van Bergen op Zoom
In gestrekte draf rijden de ruiters
door de poorten en over de zandwe
gen. Om zes uur in de morgen dren
ken zij hun paarden aan een houten
dorpspomp, waarvan de zwengel
kreunt en piept, eer ze verder rijden
over de besneeuwde vlakte, waar de
puthaken, die opsteken boven de lage
daken van de boerderijen, hun weg
wijzers zijn.
Deze Hollanders zijn geharde rui
ters. Op de heiden bij Turnhout in
de duinen bij Nieuwpoort, in de
vlakten van Vlaanderen, in het Lim
burgse heuvelland, overal hebben zij
in een overweldigende charge de
vijand onder de voet gereden en neer
gesabeld.
Als zij met getrokken sabel, en de
geladen pistolen in de gordel, door 't
dorp galopperen, en van het paard
springen om de hoeven en stallen
binnen te dringen, is er vrijwel geen
tegenweer.
Na een kwartier zitten zij weer in
het zadel, angstig nagekeken door de
boeren, die zij van de vijand hebben
bevrijd; geen deserteur leeft meer. Zo
is het in Putte, in Ossendrecht, in
Moerstraten gegaan, niemand is ont
snapt om alarm te slaan op het
kasteel van Wouw.
Doven het hoge geboomte staken de
zware torens van het oude slot op,
wel voorzien van schietspleten en
smalle kijkgaten. Donkere, steile
wenteltrappen voerden omhoog naar
de transen, van waar een uitkijk ver
in het rond het besneeuwde land kon
overzien.
Zo vroeg in de morgen sliep de uit
kijk nog, want achter de meterdikke
muren voelden de deserteurs zich
veilig. Zij hadden zelfs geen wacht
gezet aan de kleine uitvalspoort, die
verborgen was in een wildernis van
braamstruiken, in de luwte van de
hoge muur.
De Hollandse ruiters hadden halt
gehouden waar de Altenase dreef de
zandweg kruist, want daar stonden,
onduidelijk in de morgennevel, drie
gestalten die hen wenkten: een oud
man, die de weg kende in het slot,
waarvan hij jarenlang de bewaker
was geweest, eer hij voor de deser
teurs "had moeten vluchten met zijn
geleiders, die een brief met het zegel
van Maurits konden tonen. De prins,
die al zo vele steden en sterkten had
verrast, had ook deze keer aan alles
gedacht en maar weinig aan het toe
val overgelaten.
Weer was het geluk der Oranjes
met hen.
De ruiters stegen van de paarden
af en drongen in de schemering het
bos binnen. De sneeuw, die zonder op
houden viel, versmoorde elk geluid en
benarp de vijand het zicht.
De oude man ging hen voor naar
de verborgen uitvalspoort, die niet
gegrendeld was. Langzaam kierde de
in lange tijd niet meer gebruikte deur
open, knersend in haar roestige schar
nieren, en langs de uitgehakte treden
van een smalle stenen trap, die naar
de binnenplaats, het hart der sterkte,
voerde, gingen zij voorzichtig, één na
één, het slapende roofslot binnen.
Een uur later reden zij terug naar
Bergen op Zoom door een dichte
dwarreling van sneeuwvlokken: in 't
kasteel van Wouw ademde niemand
Cnige dagen later kwamen soldaten
uit Bergen op Zoom met spaden
en springbussen. Zij begroeven de do
den en ondermijnden de muren en
sloegen er grote, gapende bressen in,
zodat geen bende zich ooit meer in 't
slot zou kunnen nestelen.
Nadat ook zij waren vertrokken,
bleven de doden alleen.
Stropers, die 's nachts bij het kas
teel op de loer lagen, hoorden soms
wonderlijke geruchten, die uit de
richting van de bouwval schenen te
komen: een angstig en vergeefs ge
roep om genade en het gekreun van
stervenden. Liohten vlamden op in de
overeind gebleven torens, en door de
kijkgaten zag men een rode Weer
schijn al hoger en hoger stijgen, als
of fakkeldragers langzaam de treden
van de steile trappen beklommen.
Over de binnenplaats zweefden kleine
fonkelende lichten, die bewogen in de
wind, maar nimmer doofden: De do
den, zo zei men, deden onzichtbaar de
ronde door het slot. wat ze de laatste
morgen van hun bestaan verzuimd
hadden te doen.
Die tocht was even vergeefs als hun
kort en heftig leven was geweest.
Al meer en meer is er afgebroken
en gesloopt aan het kasteel van Wouw.
Stenen zijn weggesleept om er de we
gen mee te plaveien, hout is ver
brand op de haardvuren in de omlig
gende hoeven en al wat nog overeind
stond, is geleidelijk ingestort, maar
nóg verschijnen de geesten. Leven en
dood hebben hen om beurten over
mand. Nooit hadden ze tijd om tot be
zinning te komen, en nu gelukt het
hen niet meer om de rust te vinden,
die ze steeds ontbeerden.
JACQUES R. W. SINNINGHE
Oude zaak opnieuw voor
Jury was partijdig
LIET ASSISENHOF te Milaan heeft
'n nieuwe behandeling geëist van
het proces tegen een groep commu
nisten, die ervan beschuldigd waren
in 1949 een bom temidden van een
processie te hebben geworpen. Ten
gevolge van deze aanslag werden
verscheidene ouderen en kinderen
ernstig gewond.
Tijdens het eerste proces voor een
gewone rechtbank werden alle
schuldigen vrijgesproken. Het Hof van
Assisen houdt het vonnis echter voor
ongeldig, omdat de jury partijdig
was.
Het is namelijk gebleken, dat de
meerderheid van deze jury uit com
munisten bestond. Dezen hadden
van de partijleiding instructies ont
vangen in ieder geval een verorde-
ling te voorkomen.
SAMEN NAAR JEZUS EN
COMMUNIE-KALENDER
Mevrouw Clarenbeek-van Klave
ren, voor velen geen onbekende, biedt
op sympathieke wijze de helpende
hand aan ouders, die hun kind wil
len voorbereiden op de Eerste H.
Communie.
In het boekje „Samen naar Jezus"
houdt zij een pleidooi voor ouderlijke
bemoeienis met deze gebeurtenis. Zij
geeft practische wenken voor de da
gen van voorbereiding en voor de
feestdag. Tenslotte bevat het boekje
negen verhalen, die de ouders als
vertelstof kunnen dienen.
Hiernaast ontwierp dezelfde schrijf
ster een aardige kalender, die voor
elk der novene-dagen een passend ge
bedje vermeldt. De aanstaande com
municant mag dagelijks een prentje
op het nieuwe blad plakken.
Beide uitgaven, keurig verzorgd
door Uitg. Wed. J. R. van Rossum
te Utrecht, kunnen wij van harte aan-
.(Van onze Parijse correspondent)
£)e YVild-West-film wordt in 1953 een halve eeuw oud. Wellicht ter ge
legenheid hiervan is de rolprent van Fred Zinnemanns „High Noon",
ook een Wild-West-film, gekozen tot de film met de beste regie. Mis
schien ook niet. Een feit is echter, dat het oorspronkelijke werkje van
Porter de oorsprong is geweest van dit filmgenre. De belangstelling,
welke er ook op de dag van vandaag nog steeds voor de nobele revolver
helden bestaat bewijst echter, dat het genre het nog steeds uitstekend
doet en ongetwijfeld ook de tweede helft der twintigste eeuw goede re
cettes zal brengen.
Cr zullen er maar weinig zijn, die
zich nog herinneren, dat het eer
ste rolprentje van dit bekende genre
was „De Grote Spoorwegroof", opgeno
men in 1903. Het had een looptijd van
12 minuten en liet de bezoekers zien
hoe een trein midden in de wildernis
door een groep rovers tot stilstand
werd gedwongen. Daarna drongen ze
de compartimenten in, incasseerden
geld, goud. zilver en kostbaarheden
en kozen het hazenpad, achtervolgd
door enige oerdappere politiemannen
te paard, die met een weergaloze han
digheid hun revolvers wisten te hante
ren en tenslotte de rovers tot overgave
dwongen. Men kan hieruit constateren,
dat het karakter van dit soort films
nagenoeg niet gewijzigd is.
Nog steeds ,ook een halve eeuw la
ter, bestaan ze uit een dubbeltje
schoonheid, een kwartje doden en 50
cent paarden. Is de toegangsprijs ho
ger, dan vormt de rest 'n toeslag voor
bloed en bergen. De allereerste Wild-
West-artist was ongetwijfeld Bronco-
Billy, die na het succes van de Grote
Spoorwegroof in 376 weken evenveel
verschillende hoofdrollen speelde en
daardoor een dusdanige vaardigheid
kreeg met paarden, revolvers en vrou
wen, dat hij op de duur ook voor ge
noegen ging paardrijden. Tevoren had
Billy echter nog nimmer op een paard
gezeten en de geschiedenis verhaalt,
hoe de operateurs meerdere malen
hele stukken opnieuw hadden moeten
opnemen, omdat Billy van het paard
was gevallen of een enkel had ver
stuikt.
Opvolgers van Billy waren Hood
Gibson, Tom Mix, Tony Trngger en
Roy Rogers. Twee zaken hadden ze
allen gemeen. De heren waren aan
vankelijk buitengewoon bang voor
revolvers en.... op de duur verdien
den ze buitengewoon veel dollars.
VERKEERDE INVLOED 7
JVfen maakt er zich in Amerika nog
1 weinig zorgen over, welke invloed
de doorsnee Wild-West-film uitoefent
op de jeugd. De prent wordt gemaakt
om er geld mee te verdienen en daar
mee basta. Indien ze volle zalen trekt
is het een goed product en ze krijgt 't
predicaat „slecht" als het publiek geen
belangstelling toont. Dit is helaas de
hoogste wet van Hollywood. Te ge
vaarlijker wordt het, omdat een goed
deel der hedendaagse jeugd een ver
dachte voorliefde koestert voor het ju
bilerende product en dol geniet van de
scheurende revolvers en de briesende
paarden..
Dat het goede in de regel wint kan
moeilijk voldoende worden genoemd,
omdat de misdaad vaak te prettig af
geschilderd wordt. Vandaar, dat Hol
lywood de kijkers niet beter in de
vreugde van het jubileum kan laten
meedelen dan door het geven van
goede Wild-West-films, zonder al te
veel doden en bloed.
bevelen. Oudersi die om enigerlei
reden niet tot actieve voorbereiding
komen, zouden wij adviseren, toch
minstens de novene-kalender te be
nutten. Er is op dit terrein nog te
veel afzijdigheid van het gezin. Alle
verbetering is dus reeds toe te jui
chen.
Wij wachten nu nog op een uit
gave, die de volledige Offermis als
uitgangspunt voor de Communie
voorbereiding durft te nemen.
Bzd.
NIEUW UITGEKOMEN MUZIEK
VOOR KERKKOREN.
Bij de uitgeverij Wed. J. R. van
Rossum te Utrecht zijn onlangs twee
nieuwe werken voor kerkkoor ver
schenen, n.l„ Pater Noster van Hen
drik Andriessen en Missa in honorem
S. Antonü de Padua van Joep
Schreurs.
Het Pater Noster van Andriessen Is
geschreven voor gemengd koor (so
praan, alt, tenor en bas) en orgel en
men herkent direct de typische An-
driessen-stijl; veel quintengangen en
het gebruik van kerktoonaarden. Zo-
als gewoonlijk weet hij ook hier de
gewijde liturgische sfeer bijzonder
goed te treffen. Een enkele maal lijkt
de stemvoering ietwat gezocht, doch
overigens is het een zéér dankbaar
koorwerk.
De Missa ln honorem S. Antonü de
Padua van Joep Schreurs is een werk
voor drie stemmen en orgel. Het is
overwegend polyphoon gezet en dit
maakt het, me de zaak zéér mooie or
gelbegeleiding (zoals het begin van de
Kyrie en de Sanctus) tot een Mis,
die zéér zeker de moeite van het in
studeren waard is.
Wij vermelden tevens dat bij de
zelfde uitgever binnenkort zullen
verschijnen: de Missa „Te Deum Lau-
damus" voor zes-stemmig gemengd
koor en orgel van Hendrik Andries-
en; van Jurriaan Andriessen de mis
voor gemengd koor, welke hij in op
dracht van de K.R.O. schreef en wel
ke uitgevoerd zal worden met orkest
op Hemelvaartsdag a.s. De te ver
schijnen partituur zal van een orgel
begeleiding voorzien zijn; de Missa
Pastorum van de Vlaamse componist
Lodewijk de Vocht. Hiervan zullen
twee afzonderlijke uitgaven verschij-
nen, één voor gemengd koor (drie of
vier-stemmig) en één voor gelijke
stemmen (twee of drie-stemmig).
H. v. H.
FAMILIEBERICHTEN
(Uit andere bladen).
Geboren: Yvonne, doch
ter van F. Bröckerv. d.
Broek, 's-Hertogenboseh.
Overleden: L. van Buu-
ren, 87 jaar, Amsterdam. M.
BransReliek, 84 jaar, Maas
tricht. M. DresensTonglet,
93 jaar, Maastricht. Kriena
Quant, 83 jaar, Goidschalx-
oord.
Tandarts Walstraat 2,
AXEL.
Donderdag 19 Maart
Tandarts Hulst
Donderdags en Vrijdags,
des morgens
i. v. m. schoolt, verz.
Voor tijdelijk te huur ge
vraagd
KLEINE GEM.
of deel van villa, om;. Ber
gen op Zoom.
Brieven onder no. 17555-00
bur. van dit blad.
ImMMtue», farm» L «*n Vim £/n Amiltrdam 2
- L- -j -a a ac.
Overwicht op Uw klanten, maar ook in het
gebruik. Extra ruim, extra zuinig, extra
snel! Gemakkelijk wendbaar, kleine draai-
cirkel, ideaal voor stadsgebruik en boven
dien zeer zuinig. Laadvermogen 1400 KG.
Ondernemersprijs f. 8990.—
Met z'n dubbele ieren zolen en
zijn moderne, vierkante leest is
deze ROBINSON heren-sport-
molière ongeëvenaard van pasvorm.
Een schoen, die vanaf het eerste
ogenblik prettig zit enop en
top: ROBINSON-kwaliteit!
Er zijn reeds ROBINSON herenschoenen vanaf f 19.9°
'n wonder
op wielen
i
In lichtbruinmodel 245
In oxblood: model 445
alk herenmaten
aai
Ond.prijs
Ond.prijs f. 8320.— vanaf f. 6250.— Ond.prijs f. 6175.—
IJZENDIJKE: Garage J. A. v. d. SANDE, Landpoortstraat 4.
BERGEN OP ZOOM: Garage D. J. v. GINNEKEN, Hermusstraat 10-14.
BREDA: Garage H. C. J. VAN IERSSEL, Ginnekenweg 92-94.
IMPORTEURS; GEBR. NEFKENS' AUTO-MIJ N.V. UTRECHT
E 490-3
Grote doos 28 ct.
Verkrijgbaar in de kleuren:
zwart, donker-, middel- en
lichtbruin, oxblood en wit.
93e J/
UTtgavl
VerschJ
Reigers
nrstrati]
redacté
C. J v.
H. B
V. M- I
vooruit
t 6.15.
besteU.|
Losse
Bureau
n:
Vi
DE P1
twcl
MIG-stra
BornholiJ
marken
marken,
eel te
heeft del
zijn bestj
ken.
I
WERNE1
zeven na
de Brl
voor hef
ooit nazj
steund.
LANDBC]
den was)
eerste
heeft hii
H. M. dj
CANADij
werven
ziekcorpd
ders zijn|
op het
bekwaan
„MATERl
te ArnheT
steun te
van de
opdracht|
devotienaf
EEN Sl|
oom uit
Simonin
de houthl
ben gemsT
lioen kot]
PICASSC
Franse cj
een teken
Stalin en
weekblad
stond afg
BIJNA f|
1951 aang
branden,
grootste
en in 195|
ZEVEN!
echtpaari
schoten. I
feéstelijï
deren z|
zijn 22
kleinkinl
kindereif
KORTSLI]
gen was
van de
door strod
was verzq
PRINS Bi
met een
voor een
V. S. Hie|
door de
zoek.
HET PT
heeft aanl
voorgestel!
Staatsloteif
den) aan
culturele
IN ECUAl
munistisctf
verbindinj
groep derl
DE AA
militaire
Harjono,
Gerechtsh
2 jaar me
son 10
TE KOOP:
bij CH. DE GREVE, Nleuw-
landsestraat 22, Biervliet.
Dagelijks
ln meer dan
gezinnen
^nn r-ï
fyjüïowdsli
Met VILTZEIL maakt U alles
nieuw en fris voor weinig geld
VILTZEIL
