MIST, - de VIJAND
van het VLIEGTUIG
JAN DELEN, zwaarste Kempenaar
Stervend beroep van Moor
van de Melkboer
STROOM VAN GAVEN
NAAR HULST
EVACUATIE
UIT VOORZORG
helpt Kruiningen
Nieuwe golf van vervolgingen
over Tsjecho-Slowakije
Reddingsvloot op weg naar het geteisterde gebied
Vliegen veiliger dan u denkt
Zware verliezen
APELDOORN
Graatmagere dreumes werd dikzak
DE BOND ZAT ER ACHTER....
„In de winter vooral
is het hard werken"
Heimwee....
DAGBLAD DE STEM VAN VRIJDAG 6 FEBRUARI 1953
De dijk moest de deur uit....
Voldoende kleren
Het weer in het luchtverkeer
Het Zeeuwse vee
Krabbendijke
Gildebroeder van St. Sebastiaan te Tielen
164 kilo
Viktorin-Instituut werkt in Ilava
Mgr. Beran weigerde naar Wenen te gaan
Geen medelijden
r™
I
QIUl
Inivoner van Houten isse in Zierikzee omgekomen
TTULST is het hulpverleningscentrum voor Oost-Zeeuwsch-
A Vlaanderen en daar komen de stapels goederen, die de bevol
king van niet-getroffen delen van Nederland afstaat, met stromen
binnen. De trouwzaal van het stadhuis en de oude Broederschool
m de Lange Bellingstraat zijn stampvol met kleren, huisraad,
schoenen, wiegen en allerlei andere zaken. Er is veel splinter
nieuw goed bij en vele andere voorwerpen tonen, dat de eigenaars
ze slechts nauwelijks hebben kunnen missen.
Tot midden in de nacht rollen de enorme vrachtwagens binnen en op
een gegeven ogenblik moest een hele armada tegengehouden worden, omdat
het teveel dreigde te worden.
Er waren nl. ongeveer 600 auto's, volgeladen met kleren en huisraad, op
het punt naar Hulst te starten en het is nodig gebleken ze voorlopig op hun
standplaats te houden, omdat de vloed overstelpend werd.
J^AET dankbaarheid wordt natuur
lijk alles aanvaard en naar wet
houder F. de Meurichy die de leiding
heeft, ons vertelde, zijn enkele ge
troffen gezinnen van de Graauwse
Paal enz. al voorzien van flinke hoe
veelheden goederen, die ze best kon
den gebruiken omdat ze alles kwijt
waren. Maar een nog grotere toevloed
is voorlopig niet nodig. Nu de toe
stand in Z.-Vlaanderen volkomen ge
stabiliseerd is, zal het beter zijn de
gaven zolang te bewaren voor de
mensen uit vwaarder getroffen stre
ken uit Zeeland.
Met het sorteren is' men nog lang
niet klaar en er zal nog wel heel wat
tijd over heengaan, alvorens men 'n
overizcht heeft. Om de getroffenen
van deze streek te helpen is er ech
ter ruimschoots voldoende.
VOORTGAAND HERSTEL.
TN DE Graauwse Paal zijn de bewo
ners druk bezig hun huizen be
woonbaar te maken. Een man was
gisterenmiddag doende een stuk dijk,
dat zijn huis was binnengespoeld,
naar buiten te scheppen, mannen met
een motorpompje gingen de huizen
langs om de kelders leeg te pompen,
vrouwen sjouwden met emmers water
en aan de dijken ging het werk in
tussen steeds door.
Alle bewoners zijn al weer terug.
De grote Melopolder is reeds van een
halve meter water verlost en het ge-
maaltje aan de Graauwe Paal werkt
ijverig door. De kleine Melopolder
staat nog vol water. Aan de Duivels-
hoek heeft Waterstaat de leiding van
het dijkherstel overgenomen.
De militairen van de Kaderschool
te Weert hebben ,er gezwoegd, zelfs
enkele dagen lang met natte voeten,
niettemin in de beste stemming. De
Kruispolder staat alweer wat lager en
als er geen tegenslag komt kan deze
polder volgende week al weer droog
zijn.
Naar gisteren in Ilontenisse bekend
werd, is te Zierikzee een inwoner van
de gemeente omgekomen. Het is de
heer Jac. v. d. Velde, die aan de Tas-
dijk woonde. Hij was op bezoek bij
familie in Zierikzee.
OSSENISSE VRIJ DROOG.
J_JET DORP Ossenisse is al weer vrij
droog. De bewoners van het ge
hucht Zedorp zijn vrijwillig geëvacu
eerd en zij kunnen nog niet terug
keren. De .overgelopen Hooglandpol
der maakt dat voorlopig nog gevaar
lijk. Aan het gat in de zeedijk bij
Kampen is de situatie nog herhaalde
malen erg critiek geweest, maar het
gevaar is nu afgewend. Het grootste
gat benoorden Kampen, een opening
van 200 meter breed en zeer diep,
wordt nu hersteld. Dit tussen Kam
pen en het stoomgemaal in. In Osse
nisse zelf is reeds een comité opge
richt, dat de zwaarst getroffenen van
het dorp wil gaan helpen.
SLACHTOFFER BEGRAVEN.
Uit alle delen van het land zijn schepen van allerlei soort naar het
Zuidwesten gedirigeerd om te helpen bij het lenigen van de nood, in de
eerste plaats bü het evacueren van de duizenden landgenoten, die nog op
bedreigde plaatsen zitten. Een overzicht uit de lucht van de stroom sche
pen op de Oosterschelde op weg naar Zierikzee.
(Luchtopname» A.N.P.-f oto)
(Van onze luchtvaartmedewerker)
A r.: T-*
(GISTERENMORGEN is het stoffelijk
overschot van de omgekomen Wil
ly Vossaert te Stoppeldijk ter aarde
besteld. Het was wegens het water,
dat er nog rond Ossenisse staat, on
mogelijk de jongen in zijn eigen dorp
te begraven. Zijn lichaam was Dins
dag gevonden.
Iloe lang het nog zal duren, dat het
precies bekend zal zijn, hoeveel
dieren bij de overstromingen in Zee
land om het leven zijn gekomen, is
niet te zeggen. Wel staat vast, dat
de Zeeuwse veestapel op de eilandfin
Schouwen-Duiveland en Tholen is
gedecimeerd.
Onder groot voorbehoud voor do
juistheid der cijfers, deelde hij me
de, dat rekening gehouden moet wor
den met 'n verlies van 7000 runderen
op Schouwen en Duiveland.
Een speciale commissie taxeerde
het vee op zijn gebruikswaarde. Nu
worden afgeschreven. Er zijn mis-
en voor zover nodig naar Zeeuws-
Vlaanderen. De varkensstapel op
Schouwen en Duiveland is practisch
geheel vernietigd. De schapen moe
ten eveneens allen zijn verdronken.
De pluimveestapel moet volledig
word enafgeschreven. Er zijn mis
schien nog maar 100 paarden over.
De schatting van de verliezen, die
de veestapel op Tholen heeft gele
den, is nog moeilijk te geven, maar
men zal waarschijnlijk aan de veilige
kant zijn, wanneer men het aantal
verdronken koeien stelt op 2000. Er
waren hier 5000 runderen.
Volgens voorlopige ramingen, heb
ben op de Bevel anden. vooral in de
omgeving van Kruinineen. 1000 tot
1500 koeien de dood in het water ge
vonden.
De verliezen in Zeeuws-Vlaande-
ren zijn gelukkig veel geringer. Van
een decimering der veestapel mag
men hier niet spreken. Dit is ook van
toepassing voor Walcheren, waar en
kele sta"°n zijn verdwenen, of ver
liezen hebben geleden.
/Gistermorgen ging het alarmerend
bericht, dat de Oostdijk bij Krab
bendijke bezweken was, het dorp on
der water liep en de bevolking ge
ëvacueerd moest worden. Gelukkig
was dit bericht overdreven. Wel is
het een feit, dat de Oostdiik, waar
langs het dorn nog communicatie bad
met West Zuid-Beveland. ook door
het drukke verkeer zeer slecht is ge
worden. Gevreesd wordt, dat hij
moeiliik houdbaar is en daarom werd
uit voorzorg de maatregel getroffen,
dat vrouwen, kinderen en zieken
moesten evacueren, wat grote ont
steltenis en verwarring gaf.
Omdat het drooggebleven deel van
Zuid-Beveland al eivol met vluchte
lingen zit. werd beoaald. dat deze
mensen afgevoerd moesten worden
naar Woensdrecht. Daar worden zij
ondergebracht in de kazerne.
Aan de verdediging van de be
dreigde dijk wordt deelgenomen door
enkele honderden Amerikaanse solda
ten, die met veel materiaal aange
rukt zijn. Uit Blankenbergc arriveer
den twee luxe amphibies, die 's zo
mers voor zee-touristen worden ge
bruikt Ze waren zeer welkom. Ook
van andere zijde komt voldoende
hulp opdagen.
ALS HET ALTIJD fraai weer zou
zijn op dit ondermaanse, zou er
practisch ook geen ongeluk in de
vliegerij behoeven voor te vallen. Het
vliegtuig is immers voor vrijwel de
volle honderd proeent bedrijfszeker
en als er iets gebeurt is het bijna al
tijd weer de mens, die een ogenblik
slecht reageert onder ongunstige
weersomstandigheden.
Vroeger en dat is nog maar en
kele jaren geleden sprak men bij
voorkeur niet over dergelijke onder
werpen, al was het alleen reeds om
de moeizame ontwikkelingsgang van
onze nationale luchtvaart door onge
wenste publiciteit niet onnodig te
verstoren. Tegenwoordig kan zo'n
openhartigheid niet meer schaden,
want het luchtverkeer is er; men ver
dient er geld mee en men kan niet
langer reizigers afschrikken van het
vliegtuig door verhalen over de on
veiligheid.
Daarbij komt, dat spoorwegen en
scheepvaart nu bepaald niet fortuin
lijk geweest zijn in de laatste tijd,
zodat er in de spreiding van de vei
ligheidsgedachte over de drie ver-
keerstakken (te land, in de lucht en
te water) eindelijk een zeker even
wicht is gekomen. De Duitse Bonds-
spoorwegen adverteren wel, dat men
volgens de wetten van de waarschijn
lijkheidsleer bijna 12 millioen kilome
ters reizen moet om de kans' op een
dodelijk ongeval te ontmoeten, doch
deze cijfers staan thans al dicht bij
die van de luchtvaart in enkele lan
den. Men zou voor de twijfelaars met
een variant op de KLM-leuze kunnen
zeggen: „Vliegen is veiliger dan u
denkt". En dat is zeker zo, indien men
er alweer de waarschijnlijkheidsnor
men bij betrekt.
„NEEM DE BOOT
FAe burgemeester van Kruiningen,
de heer Vogelaar, was via de ra
dio door de burgemeester van Apel
doorn uitgenodigd voor een bespre
king in hotel de Korenbeurs te Goes.
Gistermiddag had deze samenkomst
plaats en er waren weinig woorden
nodig om tot een aceoord te komen
aan de ene kant een gemeente, die
van verlangen brandt te helpen en
aan de andere zijde een gemeente, die
hulp broodnodig heef, want de scha
de aan Kruiningen toegebracht loopt
in de millioenen.
Zo spoedig mogelijk zal het ge
meentebestuur van Apeldoorn een
hulpactie op touw zetten om de nood
te lenigen. Omdat de Apeldoornse de
putatie graag hef getroffen dorp en
ziin omgeving wilde zien, heeft bur
gemeester Vogelaar, na de heren per
auto naar de Zanddijk te hebben ge
bracht. een motorboot gerequireerd
en hen daarmee naar het toegetakel
de dorp en de nog erger geteisterde
omgeving gebracht. De weinige men
sen, die nog in de kom van het dorp
waren achtergebleven, juichten uit de
bovenverdiepingen de bezoekers har
telijk toe.
WOLKOMEN VEILIG is geen enkel
vervoersmiddel en dat zal het ook
nooit worden, zolang het weer
slecht genoemd kan worden. De
luchtvaart lijdt vele millioenen ver
liezen als het behoorlijk mist, alleen
reeds doordat toestellen op de grond
Deze onstabiliteit in de dienstrege
ling werkt natuurlijk funest. Duizen
den, die in jaren niet meer op de boot
geweest zijn, doch altijd vlogen naar
Londen, hebben in de laatste weken
weer het schip genomen en van die
hernieuwde kennismaking blijft altijd
iets hangen. Op z'n minst al de ge
dachte: als het slecht weer is en je
moet in Londen zijn, ontloop dan elk
risico en neem de boot.
Die mist blijft dan ook vijand nr. 1
van het vliegtuig en er is tot deze dag
nog niets uitgevonden om aan het
vliegen bij mist een goede veiligheids
graad te verlenen. Er is in de loop
der jaren practisch al het mogelijke
geschied, zowel met licht als met
radiobakens en wat al meer. doch de
mens is vrijwel geen stap dichter bij
de oplossing van het probleem geko
men dan in de prille tijd van het
luchtverkeer.
BLIND LANDEN
'THEORETISCH kan thans een per
fecte „blindlanding" gemaakt wor
den in de dichtste mist, doch geen
havenmeester of luchtreder, die er de
verantwoording voor zoji willen ne
men. Tenslotte gaat het Om de veilig
heid van een paar dozijn of een paar
honderd passagiers en die weegt
zwaarder dan het experiment-met-
een: goede-kans-van-slagen. Lucht
reders behoren niet tot het slag men
sen, dat niet durft en dqarom is men
in die kringen niet dwaas voorzichtig,
doch het feit, dat met'; stevige mist
nog altijd het "QBI" voor een vlieg
veld verklaard wordt, het codeteken
dat de haven dicht zit, geeft ons de
aanwijzing, dat wij er nog lang niet
zijn.
De experts uit onze dagen menen,
dat de enige oplossing kómen kan met
een plaatselijk verdrijveö van de mist
en in die richting wordt ook ijverig
gezocht.
De tientallen millioenen, welke
jaarlijks aan mist door de luchtvaart
ingeboet worden, rechtvaardigen een
kostbaar onderzoek. Daarover zou
moeten blijven.
BUITENSPORIG lange en zware mensen oefenen op ons een even
grote aantrekkingskracht uit als honderdjarigen en drielingen. En
ls we ooit een boek in het licht zullen geven, dan zal het handelen
ter de invloed van de streek op de lengte, het gewicht en de ouder
dom der bewoners ervan. Een niet onbelangrijke bijdrage tot deze
tndie konden we maken, toen we in het hartje van de Kempen, te
ielen in België, een vraaggesprek hadden met de zwaarste burger
er Kempen.
WORIGE WEEK hield „De Guld" hef
St. Sebastiaansgilde van Tielen,
zijn- jaarlijks teerfeest. Twee da
gen lang werden er wasmanden wor
stebroden en vlees verorberd door
tientallen Tielenaars, allen gekleed in
blauwe kielen en met witte kornetten
en bonite zakdoeken. Het hoogtepunt
van deze teerderijen, na afloop waar
van verschillende disgenoten volmon
dig toegaven, dat ze „haast uitgeteerd"
waren, was de weging van Jan Delen,
gildebroeder in Sint Sebastiaan.
Ondersteund door zijn gildegenoten
plaatste Jan Delen zich op de bascule
en na een kwartier waren er toch ge
noeg tegengewichten gevonden om
met preciesheid 's mans corpulentie te
meten. Hij woog op de kop af honderd
vier-en-zestig kilo!
We hebben Jan Delen, samen met
zijn Paulientje aangetroffen in de net
te boerenkeuken in de wijk Opstal te
Tielen. Hij zat voor de tafel „gewich
tig" zijn kramt uit te pluizen en we
konden bij de eerste oogopslag reeds
getuigen, dat hij zijn stoel vol zat! Een
speciale stoel, drievoudig gesteund en
gestut en vervaardigd uit de hardste
eik, die de Kempen leveren kon. Zo
is Jan Delen, de man die samen met
zijn opgewekt Kempisch vrouwke bin
nen enkele dagen, namelijk op 5 Fe
bruari a.s. zijn gouden huwelijks-ju
bileum zal vieren, aan het vertellen
gegaan. Van de tijd, oen hij nog een
graatmagere dreumes was. Hij werd
te Gierle op 4 Januari 1882 geboren,
en was „alle-zeléve" het krieltje van
het kinderrijk gezin. Immers, Janneke
was een graatmager ventje en menig
maal stond zijn moeder hem meewa
rig na te staren: wat zou er toch uit
zo'n prutsdimg moeten groeien?"
Jan trok er zich niets van aan en
gekscheerde tegen eenieder, dat hij
met vet niets kon doen, dat dit hem
alleen zou kunnen hinderen.
AFWISSELEND
TOEN JAN naar de legerkeuring
ging, was hij met zijn 1.82 meter
een flinke kerel. Hij woog 85 kilo
en dat was een goed gewicht, zei hij.
Toen de eerste wereldoorlog uitbrak,
woog hij reeds 100 kilo, maar dat kon
noch hem, noch zijn Paulientje ver
ontrusten, want hij had de lengte.
Na de oorlog trouwens was Jan's
gewicht geslonken tot 70 kilo. Maar
hij begon in die jaren die op de Wa
penstilstandsdag volgden weer aan te
vetten en toerf in 1940 de oorlog uit
brak, woog Jan 138 kilo.
Jan was blij, dat de oorlog afgelopen
was.hij woog in 1944 immers nog
slechts 90 kilo, Helaaa de yreugde was
van korte duUI, wivf vahda'ag de aag
wijst de bascuïë weefcJBÏJciIo aan. -
WISSdtWACHTER
VV/ELKE FACTOREN speelden in de
loop der jaren een rol in Jan
Delen's gewichtsschommelingen?
Was het zijn eerzaam beroep van wis-
selwachter bij de spoorwegen?
Misschien. Uiteraard is dit geen am
bulante bezigheid en de rokerige ge
vaarten, die dagelijks tweemaal de
Tielense rails beroerden, waren niet
in staat Jan zenuwachtig te maken.
Eens was Jan getuige van een trein
ramp. Hij herinnert zich de datum nog
zeer goed: 10 April 1930. Te Tielen
kwamen twee treinen met elkaar in
botsing, en een Turnhoutenaar, die
zwaar gewond werd zou naderhand
sterven. Het ongeval deed zich voor,
men het internationaal eens moeten
worden, want het kan op de duur niet
meer geduld worden, dat een gehele
verkeerssector uit het maatschappe
lijk leven uitgeschakeld «s, alleen
maar door zoiets onbestemds als mist!
toen de machinist een rood signaal
voorbijgereden was in een ontzettend
dichte mist.
Toen na de jongsto oorlog door een
te onbeduidend treinverkeer de wis-
selwachterspost te Tielen opgeheven
werd, zou Jan op zijn oude dag, na
46 jaren actieve dienst (een zeldzaam
heid op zichzelf) nog met de houweel
moeten gaan werken. Hij woog toen
reeds 240 pond en het was vanzelf
sprekend, dat dergelijk werk voor hem
dodelijk zou geweest zijn. Hij vroeg
zijn pensioen aan en trok naar de
wijk „Opstal", in een kleine hoeve,
waar hij voortaan kippen hield voor
zijn plezier Voor de rest moet hij in
leven blijven van zijn karig pensioen
tje, dat de minister van Verkeerswe
zen ongetwijfeld zou verhogen, als hij
zou zien hoe Jan en zijn vrouw van
een dergelijk pensioentje'moeten rond
komen
REIZEN
ONMOGELIJK
UN TOCH is Jan geen grote eter.
Met een broodje van een kilo
kom/t hij met zijn vrouwtje wel
twee dagen toe. Maar b.'j het ontbijt
behoren vier eieren, want de zwaar-
gèwichtkampioen der Kempen lust
geen spek of anders vlees. Of hij last
heeft van zijn zwaarlijvigheid?
Ja, lange afstandsmarsen zijn hem
onmogelijk geworden, hoewel hij vaak
gaat wandelen en ook nooit de H. Mis
overslaat Dit belet hem niet in de
kerk af en toe met zwaar géwicht
door zijn stoel te vallen, terwijl zijn
broer, een meubelmaker uit het nabu
rige Poederlee, regelmatig de huis-
stoelen komt versterken en herstellen.
Het gemeentebestuur van Tielen, dat
hem bij zijn a.s. gouden bruiloft een
paar stoelen zal aanbieden, moest ook
een zeer speciale bestelling doen.
Het ergste van al is, dat Jan de
gratis spoorkaarten, die hem als oud
gediende der spoorwegen jaarlijks toe
gekend worden, moeiliik kan gebrui
ken. Vorig jaar nog reisde hij naar
zijn zoon te Luik. In Lier moest over
gestapt worden en men kwam terecht
in een ouderwetse wagen. Vier sol
daten hebben Jan zijwaarts door het
deurgat moeten wringen.
Geen enkele auto is groot genoeg
voor hem en slechts éénmaal slaagde
hij er in op handen en voeten er in
te kruipen. Hij kon zitten noch staan
en bieef op handen en voeten in de
wagen liggen.
„Maar Opstal, meneer", zegt Jan,
toen we afscheid namen, „is een ge
zonde streek. Schrijf dat gerust in uw
krant. Toen we ons drie jaar gele
den wogen, nam Paulien zestig kilo
We hebben er allebei een twintigtal
kilo's bijgedaan. Hoofdzaak is een ge-
voor haar rekening en ik 140 kilo.
rust geweten.
TNE SCHADUW van het schavot hangt sinds het proces Slansky in
Praag gevoerd is over Tsjecho-Slowakije. Hadden de verdrukte
Tsjechen en Slowaken gehoopt, dat na de „zuivering" de rust in het
land voorlopig zou terugkeren, zij zijn bedrogen uitgekomen. Meer dan
ooit heerst terreur over geheel het land. Aldus staat te lezen in een
rapport, dat het K. N. P. uit Rome heeft ontvangen over de recente
ontwikkeling in Tsjecho-Slowakije.
A/olgens dit rapport toont dc bevol-
king geen medelijden met de ter-
doodgebrachten. Het enige commen
taar is over het algemeen: „Zij heb
ben de duivel gediend en nu heeft de
duivel hen te pakken". Bovendien
hebben de Tsjecho-Slowaken een
grenzeloze verachting voor hun poli
tieke leiders, omdat deze er niet voor
teruggeschrokken zijn hun vroegere
vriendéii en medewerkers te verra
den.
De vrouw van de vroegere Tsjecho-
Slowaakse minister van Buitenlandse
Zaken, Clementis, ligt stervend in de
gevangenis, ofschoon tegen haar geen
beschuldiging is ingebracht. Zij heeft
in ernstige mate t.b.c. De regering
weigert toestemming te geven voor de
opneming van Mevrouw Clementis in
een ziekenhuis of in het gevangenis
hospitaal, daar zij hoopt door het
sterven van Mevrouw Clementis ge
makkelijk van een moeilijk probleem
af te komen.
Onder de minder belangrijke groot
heden van de Communistische Partij
heerst een angst-psychose, omdat ve
len van hen een benoeming te danken
hebben aan Slansky.
KRACHTIG: NEEN
I [et rapport maakt uitvoerig melding
van de poging der Tsjecho-Slo-
waakse regering om de gevangen
aartsbisschop van Praag, Mgr. Joseph
Beran, over te halen voor het Weense
was met dat harde werken. Tenslotte
werd de vergadering tot kalmte ge
blaft. Het zou er van komen!
DRIEWIELER
OFSCHOON het gebruik van trekhonden
reeds aan strenge voorwaarden gebon
den is, wil de dierenbescherming dit gebruik
afgeschaft zien. Daar is natuurlijk veel voor
te zeggen. Sommige beesten hebben het
slecht. Maar bij de honden die nu hun be
roep zien verdwijnen, zijn er ook, wier borst
breed genoeg is om het gareel te dragen.
Moor van de Melkboer uit Bergen op Zoom
is zo'n hond. We spraken hem op het Zuivel-
plein.
LI ET BEROEP van Moor van de
yielkboer heeft geen toekoir.s
meer. Het is een stervend beroen.
Met de rietdekkers, zandwassers, go
belinwevers, koperslagers en zeeschui
mers heeft de Moor van de Melkboer
de weemoedige blik gemeen. Hij ktfkt
nog slechts in het verleden; hij durft
niet meer in de toekomst te zien.
Want het is voorbij, onherroepelijk
voorbij. Moor van de Melkboer
schouwt traag en triest naar het pla
veisel van Bergen op Zooms straten.
Binnenkort zal hij trekhond af zijn.
En met heimwee zal hij dan terug
denken aan de dagen, iat hy met zijn
baas op stap was en tegen alle katten
mocht blaffen.
Moor is de hond van melkboer Brus
selaars, die in de binnenstad ope
reert. Iedere dag krijgt hij vlees van
het abattoir. En met trots kan hij van
zijn werk vertellen. Hij spreekt een
CN NU IS het bijna zover", zegt
Moor van de Melkboer. „Binnen
kort mogen we niet meer onder
de kar. Maar ik ben ermee geflest.
Amper vier jaar oud en nu al m de
noodwet. Aan de ketting moeten we.
Weg, dagelijkse wandelijlg, weg vlees
van het abattoir. Het zal nog zover
komen, dat we noodgedwongen naar
kuiten moeten happen. M'n baas gaat
een driewieler aanschaffen en ik
wordt verkocht. Wat moet hij met me
doen, als ik de kost niet meer kan
verdienen? Waarschijnlijk ga ik naar
een boer. Dan krijg ik een hok en
een smeedijzeren ketting en dan mag
ik blaffen tegen mensen die het erf op
komen. Sjonge, sjonge, wat grappig.
Wat zuilen we een pret hebben, wat
zullen we van de vrijheid genieten.."
Moor van de Melkboer wordt een
beetaje cynisch. Hij kijkt naar zijn
baas. Er blinkt een traan in zijn ogen.
Maar Moor van de Melkboer is dan
ook een physiek sterke hond Hij
vindt het "iet erg, dat hij onder de
wagen moet staan. Als hij een dag
vrijaf heeft, ligt hij uren te janken.
Zeif schaamt hij zich daarvoor, maar
we horen het van zijn baas Er zijn
echter ook honden voor wie het trek
ken een kwelling is. En Moor van de
Melkboer geeft dan ook graag toe,
dat de dierenbescherming geen onge
lijk heeft.
„Ik moet opstappen", zegt hij.
„Er zijn nog mensen die melk
1 willen hebben vandaag." En
voort gaat hij weer, straat in,
straat uit, door Bergens binnen-
MOdR
Laatste vergadering een beestenbende.
beetje eentonig, we geven het graag
toe. maar wat hij vertelt is interessant.
„In de zomer", zegt Moor van de
Melkboer, „heb ik een vrij gemakke
lijk baantje, rhaar 's winters is hel
aanpakken. Dan moet ik bijna even
hard werken als een melkboer".
Moor van de Melkboer, zwart als
de kachel en met een gezonde, natte
neus, houdt van zijn Ijeroep. „Maar",
zegt hij, „het mag niét meer van de
dierenbescherming. De bond heeft er
achter gezeten".
En dan vertelt hij van wat de BVGT
zoal doet. De Bond van Gesjochte
Trekhonden.
Die organisatie bestaat al een tijdje,
maar ze heeft geen relaties met de
EVC. Het is een gematigde vakbond,
maar desondanks pleegt het bestuur
overleg met de Dierenbescherming.
In de laatste vergadering moet het
een beestenbende geweest zijn. Het
was by de honden af. Sommige leden
sloegen met de poot op tafel en de
voorzitter beeft de secretaris een oor
afgebeten. Men wilde weten hoe het
nu zat met die trekkcrij en of het
nu, sakkerdoric, onderhand gedaan
vredescongres te spreken. De uit
nodiging aan de aartsbisschop, wiens
verblijfplaats onbekend is, was afkom
stig van Zdenek Fierlinger, hoofd van
het Staatsbureau voor Kerkelijke Za
ken. Mgr. Beran kreeg te horen, dat
Kardinaal Mindszenty de uitnodiging
der Hongaarse regering reeds had
aanvaard. Deze leugen kon Mgr. Be
ran niet verleiden, evenmin als de
toezegging, dat hem de vrijheid zou
worden teruggegeven en hij wederom
naar zün aartsbisschoppelijke zetel
zou kunnen terugkeren. Het antwoord
van- Mgr. Beran was en bleef een ca
tegorisch nee.
Uit het rapport blijkt voorts, dat de
bisschop van Litomerioe, Mgr. Troch-
ta, tijdig op de hoogte was van de
plannen hem te arresteren. Hij heeft
alle maatregelen kunnen treffen, die 't
kerkelijk recht voorschrijven, 't Bis
dom Hradec Kralovè wordt bestuurd
door een zekere Hronek, die door de
regering is aangesteld. De bisschop
van dit diocees, de 83-jarige Mgr.
Picka, is niet langer in staat zijn her
derlijk ambt uit te oefenen. De Vica
ris-Generaal wordt het door de ge
lovigen niet gemakkelijk gemaakt,
omdat zij hem overal compleet nege
ren. De aartsbisschop van Olomouc,
Mgr. Matocha, bevindt zich nog steeds
onder huisarrest. Sinds hij in Maart
1952 onder toezicht van een politie
beambte met drie priesters uit zijn
aartsbisdom sprak, heeft hij geen con
tact met zijn priesters en gelovigen,
meer gehad. De hulpbisschop van
Praag, de 73-jarige Mgr. Eltschkner,
heeft pas een ernstige operatie onder
gaan. Hij is nu herstellende. De hulp
bisschop van Tirrara. Mgr. Bucalka,
ei de bisschop van Presov, Mgr. Gojdie.
verblijven beiden in geisoleerde cellen
van de Leopold-gevangenis in Slowa
kije. In dezelfde gevangenis vertoeven
talrijke kloosterprelaten.
EX-LOMPENHANDELAAR
Als gevolg van het dikwijls heftige
verzet der bevolking tegen de ar
restatie van de parochie-priesters pas
sen de communisten in Slowakije een
nieuwe tactiek toe. Wanneer zij nu
een priester willen arresteren, ontbie
den zij hem onder een of ander voor-
wensel op een partij- of regeringsbu
reau, waar twee politie-agenten klaar
staan de priester onopgemerkt weg
te voeren. Zeker drie priesters ver
richten dwangarbeid in de omgeving
van Olomouc. Zij zijn tewerk ge
steld in de huizenbouw. Om hun
identiteit geheim te houden worden
zij gedwongen oude, militaire unifor
men te dragen. Het voedsel en hun
accomodatie is zeer slecht. De bevol
king, die medelijden heeft met hun
miserabele verschijning, zou hun graag
willen helpen. De begeleidende bewa
kers echter willen dit niet hebben.
Grote getallen priesters die in de
dwangarbeiderskampen van Bohemen
vertoefden, zijn thans naar onbeken
de oorden in het Oosten des lands
vervoerd.
Te Ilava in Slowakije is een speciaal
„wetenschappelijk instituut" geves
tigd, dat bekend staat onder de naam
„Viktorin-sanatorium" en tot taak
heeft arrestanten rijp te maken
voor de rechtszitting. Viktorin Is de
naam van de 7de sectie van het Mi
nister van Binnenlandse Zaken De
leider van deze sectie is een zekere
Viktorin, tot (944 wel bekend in de
dorpen rondom Bratisiawa als lompen-
stad. Alle huizen kent hij en 'Yk°,per: Onmiddellijk na de komst van
J dc Soviet-troeDen dook hu on als ïna-
hij weet precies wie scheutig
is met koekjes en wie niet. Zijn
baas hoeft hem niet te waar
schuwen als hij de pas moet in
houden. Moor van de Melkboer
kent zijn klanten.
Nog even lopen we met hem mee.
„West je wat jammer is", zegt hij.
„Dat veel van mijn collega's nog niet
rijp zijn voor de vrijheid. Ze bijten in
broeken en zo en als dc postbode
komt is het huis te klein".
Een oud vrouwtje passeert aan de
overkant van de straat. Ze duwt een
handwagen voor zich uit. En Moor
van de Melkboer kijkt een beetje ver
wonderd. „Doet de Mensenbescher
ming daar nu niets aan?" vraagt ^hij.
de Sovjet-troepen djok hij op als ma
joor.
De gevangenis van Ilava, die eigen
lijk op zijn hoogst 3200 gevangenen
kan bergen, telt nu 7.682 bewoners, al
len politieke „misdadigers". Zij ver
blijven met K2 personen in cellen van
3 bij 4 meter. De voeding is slecht en
voor het minste Vergrijp wordt aan
de gevangenen dit voedsel onthouden.
Een gaarne toegepaste straf is gedu
rende twee maanden slechts om de
andere dag eten te verstrekken.
De gevangenen werken 11 uren per
dag, ook op Zondag. Slechts de laatste
Zondag van de maand zijn de gevan
genen vrij van arbeid, doch in plaats
daarvan krijgen zij marxistische scho
ling onder leiding van bovengenoem
de Viktorin.