Gevolgen voor Willemstad
waren ontzettend
TE
ii
DE
Noodtoestand inFiinaart
De oorzaken van de ramp
Practisch zonder bagage naar Breda
BIJNA VEERTIG SCHEPEN in nood
voor onze kust
r
Lrger
den
Storm van weergaloze kracht
weg
KLUNDERT en ZEVENBERGEN
ZWAAR GETEISTERD
De doorbraak
Olie in Veen
WATER, ERGER DAN OORLOG
Steeds weer voeren de reddingboten uit
NOODSEINEN
Handen vrij voor
Tsjang-Kai-Sjek
DAGBLAD DE STEM VAN MAANDAG 2 FEBRUARI 1953
wldigt
5 Willemstad adopteert
Willemstad
Spontane hulp van burgerij
en militairen
de heer
an Haren,
:hnici van
aardevolle
tegen het
water,
vrij on-
■aren er
Jijken en
t de gatera
alle dijken
osten uit.
omen, dat
de prooi
den.
Zondag
[ijk tusnen
gevochten
naar alle
a.
19.00 uur
i geen on-
t de dijk
uwe Maas.
Ie, Bolnes,
het ge
iden rand
en andere
ele vracht-
d, gespreid
blijft, dan
de Noord
oedelijk in
m hebben
willig voor
r aflossing
derjongens,
n een stuk
hier bin-
lard. Men.
Alblasser-
3000 inwo
on geëva-
TZ'*
it werd ook
de Mocrdtfk
ïorlijn werd
iwolgen, Op-
;e met rich-
recht en Rot-
are weg, die
n wordt.
bij de be-
iuwland een
dat aan de
uit Middel-
'ekost Hij
de richting
;en naderden-
Je eerste bus
den doch di-
torrijder. Hij
ecvv. en liep
In het Ver-
binnence-
iaarop over-
verleende de
Professor i
is. dat hy 4
an rle i'rac-
wil echter
ïr. Korten- 4
k voor de 4
riiheii van
de frac'ic
ee^t als in 4
o^ftter, al
t?p uit ta-
En ik zit
f-"?'*t'c en
Dekkers,
ur nr>e«re-
cnh^id van
en dat ge
ls dan is
org»'»r,~mri_
l-.ot.fk oer_
voor
van
e. (Langdu-
"TUSSEN TWAALF EN EEN UUR werd het reeds in de vooravond drei-
o-ende gevaar werkelijkheid. Enkele meters van het beruchte Fort
de Hel nabij Willemstad en iets verder nabij Fort Sabina braken de bui
tendijken door en baande het water zich een weg naar de polders rond
om Fijnaart, Heiningen, Oude Molen. Op hetzelfde ogenblik forceerde
de springvloed een dijkopening nabij Klundert, waardoor ook deze ge
meente in groot gevaar verkeerde.
De gevolgen waren ontzettend
Honderden volkomen verraste mensen probeerden zich in veiligheid
te stellen, hetgeen tientallen niet gelukte
Uit de duisternis en het brakke water doken mensen op, die vertelden
alles te hebben verloren; ook hun dierbaren...
Honderden anderen, zij die dieper in het polderland woonden, zagen
géén kans meer weg te komen. Zij hoopten op de ochtendschemering, die
zeer traag naderde. Zij hadden zich begeven naar de bovenverdiepingen
van hun woningen, zwaaiden door de stuk geslagen ramen met gordij
nen naar de toegesnelde hulpcolonnes, die als vastgenageld op de dijken
stonden, wetende, dat er geen materiaal beschikbaar was van zulk een
kwaliteit, bestand tegen deze verschrikkelijke springvloed. Met het
licht van de morgen spoelden de eerste lijken aan. Doktoren pasten
kunstmatige ademhaling toe. Het volk huilde en was radeloos.
Even voor twaalf uur kondigden en
kele mensen het grote gevaar aan
nabij Fort de Hel, een „strategisch"
punt voor de doorbraak van de spring
vloed, gelegen op enkele honderden
meters van Willemstad. Zij trokken
met bellen en toeters langs de hofste
den en de arbeiderswoningen. Haastig
begonnen de mensen aan de vlucht,
die echter niet meer mogelijk was,
omdat de dijken doorbraken, bomen
ontwortelden, huizen neervielen en te
gen de dijken werden geslagen.
„Ik heb de dijkdoorbraak van Fort
de Hel gezien", vertelde vader van
der Panne: „Ik was naar buiten ge
vlucht en zag de springvloed naderen.
Ik ijlde weg, keek om, hoorde een dof
fe klap en zag het huis van mijn buur
man Arie Borst vergaan. Ik riep nog,
maar noch Arie, noch zijn zuster, de
weduwe Punt—Borst heb ik nog kun
nen ontdekken"....
Het water beukte met ontzaglijke
kracht door de polders van Noord-
West-Brabant. Het ging zo snel, dat de
grootste ravage was ontstaan voor dat
de bewoners konden ingrijpen.
Burgemeester ter Haar van Fijnaart,
die even na half een de polder was in
gereden om zich van de dreigende ge
varen op de hoogte te stellen, moest
onmiddellijk terugkeren om hulptroe
pen en gemotoriseerde voertuigen te
charteren.
Toe deze arriveerden was het water
reeds tot de Driehoeksedijk genaderd,
gelegen op slechts enkele kilometers
van Fijnaarts centrum.
Er verkeerden tientallen mensen in
het grootste gevaar. Zij klommen op
de daken van hun huizen of verdwe
nen in de golven. Het was zo donker,
dat feitelijk elke reddingspoging hope
loos was. Er werden enkele kleine bo
ten aangevoerd. Zij waren waardeloos.
Inmiddels kwamen de eerste vluch
telingen binnen, mensen, die het ge
vaar blijkbaar bijtijds nog hadden zien
naderen, maar niet zo snel tot een
verplaatsing konden komen, dat zij
niet werden getroffen door de spring
vloed. Nat en vermoeid klauterden de
mannen, vrouwen en kinderen tegen
de dijken op. Zij waren de „gelukkig-
ongelukkigen". want velen waren er,
die niet meer uit de polder konden ge
raken.
Een nieuwe dijkdoorbraak werd ge
meld. Het water stroomde Fijnaart-
waarts naar de Kwartiersedijk.
Enkele inwoners van de polders bij
de Kwartiersdijk waren naar de kerk
gegaan. Zij hadden geen idee van de
ontzettende ramp, die in hun onmid
dellijke nabijheid plaats had gegrepen.
Bij hun terugkeer vonden zij hun
boerderijen en huizen terug omringd
door het water. Ouders, die hun kin-
t deren veilig hadden gewaand, zagen
hun kleintjes zwaaien vanuit de ra-
f men. Het was een verschrikkelijk
beeld.
De hulpcolonnes van Rode Kruis,
E.H.B.O., honderden militairen uit
Vught en andere plaatsen bcgonne»
met de evacuatie van de bevolking.
Aan het redden van de mensen op de
boerderij kon niet worden begonnen.
De hoop leefde, dat reddingsvaartui
gen zouden arriveren.
Wel heel critiek was inmiddels de
toestand in Willemstad, dat geheel was
geisoleerd door de dijkdoorbraken
links en rechts van het „rampen-
stadje."
WILLEMSTAD
i CJAAK BEERENDONK van de
buurts
buurtschap Fijnaart onder Hei
ningen werd om half drie door
'f het water verrast, dat toen reeds
i tot de bovenverdieping van de
woning was doorgedrongen. Met
zijn broers en verdere familiele
den begaf Sjaak zich naar de
huiszolder. Het water was zo
hoog gestegen, dat de familie op
de zolderbalken moest klimmen
t om zich veilig te stellen. Vervol-
gens werd een gat in het dak ge-
maakt. Toen konden de mensen
t zich naar beneden laten glijden
i en bereikten zij de Driehoekse-
dijk.
zou gebeuren als over enkele uren de
vloed weer kwam aanstormen.
In de polders rond Willemstad heer
ste een hopeloze toestand. Ook hier
mensen, die de noodvlaggen uitstaken.
KLUNDERT
LJet duurde lang voordat er een over-
zicht kwam van de toestand in
Klundert
Nabij de landbouwers Notenboom
en de Vrije was de dijk op twee plaat'
ten doorgebroken. Het water verover
de in een fninimum van tijd de pol
ders. De mensen konden het oude stad
je niet meer bereiken. Zij waren ge
noodzaakt hun redding te zoeken op
de bovenverdiepingen van de huizen.
Sommigen, die blijkbaar het gevaar
tijdig hadden zien aankomen, begaven
zich naar bomen en waren er in ge
klauterd. Zü zwiepten mee op het
rhythme van de onstuimige wind, die
door het land joeg met een schrikwek
kende snelheid. Burgemeester Drayer
had reeds om drie uur zijn hoofdkwar
tier gevestigd in de kelder van het
oude stadhuis. Hij moest er met zijn
manschappen wegvluchten en onder
dak zoeken in zijn ambtswoning. Van
daar uit werd een hulpactie op touw
gezet. Generaal-majoor Warringa had
de soldaten van het derde militaire ge.
west reeds bevolen naar de kazernes
te komen.
Inmiddels werd ook de toestand ln
Klnndert zelf hopeloos. Terwijl even
buiten de kom van de gemeente tien
tallen mensen in levensgevaar ver
keerden, boorde het water zich in het
stadje. Een schip van tachtig ton
raakte verzeild in de straten van Wil
lemstad. Het slingerde heen en weer,
nam duivenhokken en later daken van
huizen mee.
Het water vervolgde zijn weg. Het
drong langzaam naar Zevenbergen, dat
om drie uur een evacuatiebevel kreeg
uitgevaardigd.
SLACHTOFFERS
Autobezitters van heinde en verre ge
komen, vervoerden de duizenden
vluchtelingen naar Roosendaal, waar
in de stationsrestauratie een vluchte-
lingenhal was ingericht en naar het
Bredase Concordia, alsmede naar
tientallen andere plaatsen.
1~)E douane-beambten van de
Nederlandse Antillen hebben
het geteisterde Willemstad geadop
teerd. Zij zijn reeds bezig met t
inzamelen van geld.
Het zijn zulke aardige nieuwe wonin
gen en ze hadden ze juist zo aardig
ingerichtEen beeld van de troos
teloze toestand in Klundert. De Nieu
we Wijk, gebouwd in 1951 en 1952
werd overstroomd door het onstuimi
ge water. Met boten voeren de men
sen langs de huizen om voorwerpen
te redden. Er was echter geen red
den aan.
FNE BORINGEN, die sinds geruime
tijd door de Nederlandse Aard
olie Maatschappij in Veen (Land van
Heusden en Altenar) gaande zijn,
schijnen succes op te gaan leveren.
Er is nl. een oliehoudende laag aan
geboord en reeds werd een hoeveel
heid olie aan de oppervlakte ge
bracht. Er bestaat hoop, dat deze bo
ring een blijvend resultaat zal ople
veren.
]"NE vreselijke watersnood van 1 Fe-
bruari 1953 wordt toegeschreven
aan de volgende drie factoren:
1. Het tijdstip van het hoog water.
2, De hoogte van het getij, dat spring
tij was in verband met de nieuwe
maan. 3. De windkracht en de wind
richting.
Aan 3 kuststations, nl Hoek v. Holland
IJmuiden en Harlingen werden de
hoogste waterstanden genoteerd die
sinds een eeuw zijn opgetreden. In
1894 was de hoogste stand in Hoek
van Holland 3.28 meter, terwijl deze
thans 3.40 meter werd. Te IJmuiden
was in hetzelfde jaar de hoogste
stand 3.68 meter en thans 3.85. In
Harlingen was in 1936 de hoogste
stand 3 19 meter en thans 3.68 meter.
De laatste grote waterramp was die
van 13 Januari 1916. Daarbij kwamen
16 mensen om het leven, allen op het
eiland Marken. De polder Waterland
en al het land ten Noorden van de
lijn Baam - Amersfoort - Nijkerk -
Harderwijk stond toen blank
Geruime tijd heeft het toen ge
duurd, eer het water weer was terug
gedrongen. Later zijn de dijken ver-
zwaard om te voorkomen, dat ander
maal zulk een ramp ons volk zou
treffen. Maar thans is deze ramp neg
vele malen in omvang en aantal
slachtoffers overtroffen.
Kinderen, vaders en
uoeders worden gered aan de grote verkeersweg
Breda-Moerdijk.
]~)IT IS ERGER DAN OORLOG, MIJNHEER", zei een oud moedertje, toen
zü uit de evacuatie-bus strompelde, die voor Concordia in Breda stil
stond, „ik heb de evacuatie meegemaakt in 1910 en dat was erg Maar
dit. tegen water is niets bestand. Het komt op je toegebruld en eer je
het weet, loop je er midden in. Gottegod.
De zachte maar kordate arm van een Rode Kruis-helpster hielp haar over
de drempel heen. Die leidde haar naar de grote toneelzaal, waar reeds hon
derden bijeenzaten.
LJonderden hebben er de gehele dag
vertoefd Honderden, die met we
zenloze gezichten daar zaten te wach
ten en die probeerden zich te realise
ren, wat er gebeurd was. Die met een
leeg gebaar de koffie aanpakten, die
bereidwillige handen hen toestaken en
en met traag gebaar de boterham naar
de mond brachten, die hun gul werd
aangeboden.
Daar zaten zij. Al wat rijden kon
aan bus en particuliere wagen voerde
hen naar Breda, weg van het be
dreigde gebied, waar de watergolf ga
ten vrat in de dijken, de kostbare
landerijen onderspoelde en de mensen
zo dicht op de hielen zat. dat zij in
bomen en op zolders moesten kruipen
om hem te ontlopen.
De angst om wat zij hebben uit
gestaan. staat op al die gezichen te
lezen. Maar ook de angst om wat
nog komen zaL Hoe zal men zijn
huis en land aantreffen wanneer
het water eenmaal gezakt is. Waar
zal het vee zijn? Men maakt zich
Twee inwoners uit Willemstad kwa
men rond zes uur in Fijnaart aan
en vertelden, dat er toen nog geen
slachtoffers waren. De mensen zaten
op de bovenverdiepingen van de hui
zen en waren vrij veilig. Maatregelen
werden genomen om de inwoners van
Willemstad, twaalfhonderd in getal, te
gaan redden. Een sleep met acht pon
tonniers was op weg en zou proberen
het stadje te bereiken. De hoop was
gering, dat dit mogelijk zou zijn vóór
het invallen van de duisternis.
Willemstad bood vanaf Fort de Hel,
dat in de namiddag te bereiken was.
een troosteloos aanzicht. Hoog beukten
vestinswanen. sus In om mensen te reaaen, paar-
Angsti„ vroeg iedereen zich af wat er den en vee in veiligheid te brengen.
L-IET was practisch niet mogelijk
om in de grote verwarring tot
een beeld te komen van het aantal
slachtoffers van de ramp in deze ge
troffen hoek. Om acht uur in de mor
gen werden in Fijnaart de eerste drie
lijken geborgen. Het waren een moe
der en twee dochtertjes. De man was
uit de waterhei ontsnapt. Steeds meer
berichten druppelden er in Fijnaart
binnen. Om drie uur werd meege
deeld, dat het aantal slachtoffers was
gestegen tot zestien. Toen was echter
bi.i geen benadering te zeggen hoeveel
mensen er precies waren omgekomen.
Wel kon worden vastgesteld, dat zich
in Brabants Westhoek nog enkele
duizenden mensen in nood bevonden.
Burgemeester Drayer van Klundert
kon om vijf uur nog geen berichten
geven over het aantal slachtoffers. Hij
durfde zelfs geen cijfers te noemen.
Hij was echter de mening toegedaan,
dat er veel slachtoffers waren geval
len.
Om acht uur was er nog geen ver
andering in de toestand. Hetzelfde
aantal slachtoffers werd nog steeds
genoemd. Een officiële bevestiging
kon op dat moment nog nergens wor
den verkregen.
De hulptroepen die Fijnaart, Hei
ningen, Oude Molen, Klundert. Ze
venbergen aandeden. verrichtten
schitterende arbeid. Honderden per
sonen spanden zich uren aan een
stuk in om mensen te redden, paar-
£)OOR HET ONTZETTENDE STORMWEER van Zaterdag en Zondag zijn
niet minder dan veertig schepen voor onze knst in nood komen te ver
keren. Koortsachtig werd gewerkt om met reddingsboten hulp te bieden. Ge
lukkig konden vele schepen, dank zü het heldhaftige optreden van de be
manning van de reddingsboten, naar een veilige haven worden gebracht.
Critiek was het moment, waarop de kelders van Scheveningen-radio onder
water liepen. Daarin komen ni. de kabels voor het ontvangstation samen. Met
man en macht werd gewerkt. In de voornacht ging het water vallen. Het
radiozend- en ontvangverkeer was niet merkbaar onderbroken geweest!
ETEN waakboei sloeg los van het
lichtschip .Goeree", dat toen met
grote schade aan boord enkele mijlen
afdreef.
De Nederlandse 175 ton metende
coaster „Elisabeth" uit Gronin
gen raakte voor de kust vast en kon
door reddingsboten niet worden be
reikt. Drie schepelingen zwommen
naar de kust. Een man uit Terheide
begaf zich te water om de 63-jarige
schipper J. Jonkers van boord te ha
len, wat hem lukte. De bemanning
kreeg medische hulp en werd van
nieuwe kleding voorzien. Het schip
zit nog vast op het strand.
OP DE PIEREN
WIER schepen, die in de Ketelmond
bi.i Kampen voor anker lagen,
zijn door de storm los geslagen en
op pieren in de Ketelmond gelopen.
Het ergste is de Rijnaak „Breithom"
uit Bazel er aan toe. Dit schip zit
met de achtersteven vast op het dro
ge, terwijl het voorschip in het water
ligt. De Rijnaak dreigt in tweeën te
breken. Persoonlijke ongelukken heb
ben zich niet voorgedaan. Sleepbo
ten proberen de schepen vlot te trek
ken.
Zaterdagavond is de kotter „Oud-
dorp 13" tussen Noordwijk en Kat
wijk gestrand. De drie opvarenden
schoten vuurpijlen af. Het scheepje
lag bijna tegen het duin aan. toen
een reddingsploeg van de Kon. Noord-
Zuid-Hollandse Redding Mij er met
een vrachtauto over het strand arri
veerde. Zij troffen twee Ouddorpers
en een Scheveninger in het logies
aan. Na enige uren moesten zij toch
van boord, omdat het scheepje in de
richting van Noordwijk begon af te
drijven Het gevaar is niet denkbeel
dig. dat het schip te pletter zal slaan.
Het m.s. „Tiba" seinde in de nacht
van zaterdag op Zondag dat zijn
roerquadrant was gebroken. Het schip
bevond zich ten Westen van Bres-
kens en vroeg sleepboothulp.
In deze storm nacht is de sleepboot
„Schelde", die hulp wilde verlenen
aan de „Prinses Beatrix" bij het ver
ankeren in de Nieuwe Waterweg op
een strekdam ge'onen en nagenoeg
vergaan. De reddingsboot „Président
Jan Leis" tracht de bemanning tc
redden. De sleepboot wordt als ver
loren beschouwd.
De zandzuiger „Ahoy" heeft in
Hoek van Holland door het botsen te
gen de kade gaten in de scheepshuid
opgelopen.
„DE INSULINDE"
In Waspik konden de zakken zand al niet me.-
terval nutste h.t T l r helpen. Als van een wa
terval gutste het water dc huizen binnen
IJET kustvaartuig „Franka 2" maak
te Zondagochtend bij Terschel-
lingerbank een slagzij van 30 graden,
vermoedelijk door het schuiven van
de lading. De reddingsboot van de
Kon. Noord-Zuid-Hollandse Redding
Mij, „Insulinde". kwam het in nood
verkerende schip te hulp en begeleid
de het tot de Eems. vanwaar de
„Franka 2" de haven van Delfzijl kon
binnenlopen.
Op de terugweg kreeg de reddings
boot in de omgeving van Schiermon
nikoog zware zee. Op een gegeven mo
ment maakte het schip bijna 90 gra
den slagzij. De mast lag gelijk met
het water. Alles werd van het dek ge
slagen, de radio raakte defect. De !>e-
manning Is behouden, doordat zij zich
met riemen aan haar plaatsen had
vastgebonden. Als de „Insulinde" van
de voorhuip noodzakelijke middelen
is voorzien, zal zij waarschijnlijk weer
uit moeten varen om een Duits schip
hulp te bieden, dat bij Rottumeroog
in moeilijkheden is geraakt.
ASSISTENTIE
DIJ Vüssingen liep het Belgische
schip „Luxembourg" aan de
grond. De sleepboot „Maas" voer ter
assistentie uit.
De Duitse tankbcot „Julius Rut
gers" liep ter hoogte van Noordwijk
hoog op het strand. De bemanning
bleef aan boord.
Het Engelse s.s. „Seabrook" maakte
ten Noord-Westen van Hoek van Hol
land water. Het vroeg om assistentie.
Het Britse schip „Bestwood" had
Zondagmorgen ten N.O. van Humber
met zware slagzij te kampen. Tever
geefs stuurde het schip noodseinen
naar het kuststation Humberradio,
dat door overstromingen buiten wer
king was gesteld.
De Britse sleepboot „Prizeman"
verloor 15 mijl ten Oosten van Wit-
hersea de sleep, het motorschip „Me-
napin", dat met een onvolledige be
manning aan boord stuurloos rond
dreef. Later vond de sleepboot de
„Menapin" drie mijl verder terug.
Ook kwamen noodseinen van het
Britse schip „Selby". dat ten Westen
van Terschelling in nood verkeerde.
De lading was gaan schuiven. Het
Zweedse vaartuig „Sueccia" is op
weg. De „Selby" bevindt zich nu voor
IJmuiden.
De ankers van het Duitse s.s. „In-
dustria" begaven het en het schip
dreef af. Het bevond zich Zondag
middag op twee mijl afstand van
Hoek van Holland.
Een ander Duits schip, de „Harold
Ottens". kwam dertig mijl ten N.O
van Harwich in nood te verkeren en
dreef naar het Zuiden af. Tevergeefs
bleef het schin dringend seinen cm
hulp. Toen het schip 55 mijl ten N.O
van Harwich dreef, kwam het in dé
buurt van het Britse schip .Acuity",
dat het schip tweemaal op sleeptouw
had, maar nu weer los is geraakt
SLEEP VERLOREN
J~\WARS voor Texel verloor de Duit-
se sleepboot „Gulosenfjord" zijn
sleep, de tanküchter „Oder", met zes
runners Daarna raakte de sleepboot,
die een bemanning van acht koppen
lieeft, zelf in moeilijkheden. De red
dingboot „Brandaris" voer uit. Zon
dagmorgen was de sleepboot gelukkig
weer bestuurbaar. Inmiddels zocht de
reddingboot „Prins Hendrik" tever
geefs naar de lichter met de zes run
ners. Ook kon men geen contact krij
gen met de Texelse visersboot „TX
14". waarvan noodseinen waren onge
vangen. Zondagmiddag omstreeks drie
uur liep de „Prins Hendria" Den Hel
der binnen. Voorlopig zal de redding
boot niet uit kunnen varen, omdat de
bemanning, die zestien uur op zee is
geweest, uitgeput is.
Dertig mijl ten Westen van 1 tn
Helder bevond het Russische s.s.
•Enisei" zich in nood.
Tussen Vlieland en Texel strandde
de Zweedse „Virgo" Het Zweedse
schin „Selene" dreef Zaterdagmiddag
stuurloos rond ter hoogte van Huil
(Oost-Engeland)
Volkomen onbestuurbaar dreef het
Deense schip „Annam" 25 mijl ten
Westen van Hoek van Holland naar
het Oosten af. Een anker werd ver
loren. Zondagmiddag om twee uur
bevond het schip zich met 38 man
nen en drie wouwen aan boord bit
Hoek van Holland, zonder Cat een
sleepboot op de dringende noodseinen
te hulp had kunnen komen. Om
uur liep het behouden de Nieuwe Wa
terweg binnen.
Het Dc-ense m.s. „Knud" wordt
vermist. De laatst bekende positie was
Zaterdagochtend 14 mijl ten Oosten
van Hartlepool.
De Nederlandse ..Kota Agoeng", die
zich ten N.N.W. van Terschelling be
vond, heeft zich naar het in nood
verkerende Deense schip „Anne
Torm" begeven.
NIET NODIG
TWEE reddingboten voeren uit ter
assistentie van het Finse schip
„Bore 6", dat bij Schouwen aan de
grond was gelopen. De motorredding
boot „Maria Carolina Bïankenheijm"
uit Veere meest terugkeren, omaai de
machinist - door tot nu toe onbeken
de oorzaak - bewusteloos raakte. De
„Koningin IVilheimina" uit Stelen-
dam kon wegens het slechte weer de
Fin niet bereiken. In de nacht van
Zaterdag op Zondag kwam de „Bore
6" op eigen kracht vlot. In de haven
van IJmuiden was de Poolse trawler
„Korab 2" zinkende, maar kwam weer
recht toen het water zakte.
Het Indische s.s. „Jalakitu" seinde
Zondagmorgen, dat ziin anker aan
bakhoord was weggeslagen en dat de
stuurinrichting niet meer werkte.
Onmiddellijke sleepboothulp was ge
wenst. Het schip bevond zich op 80
mi.il ten W. van Terschelling. De
siuurinrichting kon voorlopig worden
gerepareerd. Begeleid door de sleep
boot „Holland" was de „Jalakitu"
Zondagmiddag op weg naar Rotter
dam
Zondagmorgen vroeg de Panamese
tanker hulp, omdat aan bakboord een
ernstige lek was geconstateerd Het
schip bevond zich ten Westen van
Hoek van Holland Het Engelse ss
„Norrisia" is in de nabijheid.
D? reddingboot „Neeltje Jacoba"
verliet de haven van IJmuiden om as
sistentie te verlenen aan de ..Patave",
die zich bij Noordwijk in nood be
vond.
DE „CARTHAGE"
niet veel illusies....
„Dit is de' tweede ramp in korte ja
ren, miinheer" zegt een struise jonge
vent. „Eerst heeft de oorlog miin ge
doetje weggeblazen, nu staat het. am
per heropgebouwd, onder water."
Practisch geen bagage brengen deze
stakkerds mee Een snel-gevulde tas,
wat luiers voor de baby. Sommigen
dragen dekens men weet dat neg van
de vorige keer, toen de oorlog hen
voor zich uitdreef. Moeders komen
met kinderwagen en al uit d« bus. De
kleuter daarin slaapt zo rustig. „Ik
hen beter af dan die stakkerd, die on
derweg' uit de bus moest worden ge
haald. omdat het haar tijd was" zegt
zij berustend. En even verder com
mandeert een kordate vrouw haar
kroost bi.i elkaar: twaalf kinderen.
Vele kinderen huilen.
Dit is Breda op de dag van giste
ren: een stad. waar de hele burgerij
en het hele militaire apparaat de han
den uit de mouwen steken om hulp te
bieden, op het stadhuis vergadert het
college onder voorzitterschap van de
burgemeester met de hoofden van
dienst, het Rcotte Kruis zendt colon
nes uit naar alle delen van het be
dreigde gebied, de burgerij meidt zich
aan het stadhuis voor het opnemen
van evacué's. Al wie een auto of bus
heeft, houdt zich paraat. Van alle
kanten duikt hulp op. men is kwaad,
wanneer men niet aanstonds kan wor
den ingeschakeld.
ZAKKEN VORDEREN
Op verzoek van het gemeentebe
stuur organiseert de Bredase Motor
Club de inzameling van kleren en de
kens Het loopt storm m Het Wapen
van Breda, waar spontane handen al
lerlei noodzakelijke dingen komen
brengen. Luiers, jassen en mantels,
baddoeken, kipderhemdjes onderbroe
ken.
25 Kleine bestelwagens vol worden
op de KMA afgeleverd, waar het bu
reau van een groot-majoor in een
cogwerk in een textiel-opslagplaats is
veranderd. Militairen sjouwen de pak
ken af en aan, vlugge vrouwenhanden
sorteren, wat binnenkomt. Er is voor
al vraag naar beddekruiken en nacht
spiegels. Stapels van deze nuttige
voorwerpen komen er binnen.
penicilline
VY/TTTOUCK levert vrachten zakken
af om de gaten in de dijken te
dichten, om het te proberen althans.
Maar het is niet genoeg, het is nooit
genoeg. Daarvandaan telefoontjes naar
alle kolenhandelaren: U moet Uw zak
ken inleveren, rij worden gevorderd.
De radio-distributie is ingeschakeld,
zij geeft nuchter mededelingen en in
lichtingen.
CADET OM SPEENTJES
C")verai worden grote zalen ingeruimd
om de evacué's onder te brengen.
Militaire gebouwen zo goed als parti
culiere. Op de KMA wordt een cadet
erop uitgestuurd om speentjes te ha
len. De man kijkt verbaasd. „En je
komt niet zonder terug" wordt hem
door zijn commandant toegevoegd. In
een andere kazerne hebben de solda
ten hun bedden afgestaan voor de ge
troffenen en gaan zelf slapen op het
stro. Kloosterkazerne, kaderschcol en
Chassee-kazerne worden in de avon
den gereed gehouden voor het ont
vangen van nog meer evacué's.
FNE INSPECTEUR van de volksge-
zondheid in Ncord-Brabant. Dr.
van Wesemael vertrekt in de middag
naar Utrecht cm voor allerlei vaccina
tie-middelen te zorgen. Vooral peni
cilline moet er zijn. Het Roode Kruis
heeft de rampen-dépots geopend, er
moet beddenmateriaal zijn. Ambulan
ces worden vanuit Breda naar de ge
troffen gebieden gedirigeerd, vanuit
heel Brabant worden de Roode Kruis-
colonnes ingeschakeld.
Ei' wordt niet gevraagd of U mis
schien vannacht al uit de veren was
en daarom dus moe kunt zijn. Er
wordt onverdroten gewerkt. In het wil
de weg soms. maar dat is te voorzien.
Deze nationale ramp overvalt eenieder
en het medelijden met de slachtoffers
is zó groot, dat men aanstonds helpen
wil en aanpakken. Want er moet veel
direct leed verholpen worden. Zóveel
dat men amper een inzicht heeft in
de grootte van de ramp en da.; an
werkt men maar. werkt men n. iar
omdat dit werken leniging betnt
van een nood die men nog niet in
volle omvang kan overzien.
MacArtliur verheugd
piSENHOWER zal, naar verwacht,
wordt, heden aankondigen, dat de
zevende vloot uit de wateren van For
mosa wordt teruggetrokken.
Op Formosa xerluidt nu, dat de
regering van generaal Tsjiang Kai-
Sjek van plan is „schaduwregcringen"
op te richten voor drie provincies op
het vasteland van China, namelük
voor Jocnnan. Foekien en Tsjekiang.
Deze provincies zijn gekozen omdat
nationalistische gueriilastrijdkrachten
deze reeds voor een deel in haar
macht hebben, zo wordt verklaard.
Generaal Mac Arthur heeft het
voornemen van Eisenhower toege
juicht.
In zijn verklaring zegt Mac Arthur
verder, dat President Trumans besluit
om Formosa te „neutraliseren" de
Chinese communisten heeft aangemoe
digd. in versterkte mate tussenbeide
te komen in Inrto-China. in Korea, in
Tibet en langs de gehele periferie van
hu agressief opdringen in Azië.
LIFT Franse s.s. „Carthage" raakte
voor de kust bij Umuiden op
drift. Het schip verloor een anker en
nadat ae stuurinrichting was gebro
ken. ging het op het ïesterende an
ker voor anker. Het vroeg dringend
om sleepboothulp De Neeltje Jaco
ba" is weer op weg.
Op de Eierlandse gronden bij Texel
liep een vissersvaartuig vast. De po
sitie van het vaartuig is zeer gevaar
lijk De motorreddingsboot „Joan
Hcdson" zal proberen, ondanks de
hoge zeeën, het vaartuig te bereiken.
Een zoon van de familie van der Zande uit het bedreigde Fijnaart haalde
tien minuten voordat het huis geheel een prooi van het water werd,
nog enkele waardevolle stukken uit de lade van de kamer. Buiten ston
den bewoners, die hem bij gevaar onmiddellijk zouden waarschuwen.
Nauwelijks had van der Zande zyn woning verlaten of het huis was er
niet meer
Ook dat huis is weer leeg! Een redding langs de grote weg Breda-Moerdijk.