Moeilijkheden na vrijspraak
Y vonne Chevallier
Waarom komt Sinterklaas uit Spanje?
De late liefde van
Betje van 't Hospice
Langeweg, zoals de vliegende fotograaf het zag
Openbare mening verdeeld
VLIEGEN OM DE NOORD
De aarden schaal
J)e geschiedenis van 'ri misverstand
NAAR REVISIE VAN HET REIMS PROCES
Pro en contra
DE PRINS BIJ
TRUMAN
Stengun ging af
DAGBLAD DE STEM VAN ZATERDAG 29 NOVEMBER 1952
Appeltjes van Oranje
Jvhtcr dnn^?iltar: Betie- gij hebt 't
5 TTOE landelijk is Langeweg, dat klein kerkdorpje van de j
Op het spoor van drieste Zeevaarders
SCANDINAVIERS ZIJN DE EERSTEN
MET GEREGELDE VLUCHT
LEDEN-
STOKVIS ZONEN N.V.
Militair gedood
r\UDE KRONIEKEN verhalen, dat het gebeente van de bis-
D schop van Myra, die zulk een grote rol zou gaan spelen in
verbeelding van ons volk, in de negende eeuw naar Bari in
■talie werd ontvoerd, van waaruit schippers de verering van de
(vonderdoener over alle zeevarende landen van Europa verspreid-
Vooral in de Nederlanden en meer in het bijzonder in Amster-
i werd Sint Nicolaas, die een van de meest geliefde heiligen van de
Middeleeuwen was, aangeroepen door zeelieden in nood, door huwbare
•iters en door scholieren, die op 6 December door de Bisschop en
1° J zwarte knecht, een door de heilige getemde duivel, vereerd wer-
1,1 niet een bezoek, dat het paedagogische doel had hen te vermanen
te belonen. Maar zo'n Middeleeuwse leerling zou grote ogen opgezet
hebben, wanneer men hem gezegd had, dat de heilige een Spanjaard
°,s want ieder kind wist, dat de gemijterde herder van Myra recht
„O de hemel kwam.
cember, de tijd, waarop de inwoners
van de Amstelstad zich opmaakten
om, Hervorming ten spijt, het feest
van hun patroonheilige te vieren. Het
fatale rijm Oranje/Spanje, dat Huy-
gens het volgende spitsvondige disti
chon ontlokte:
ren van de landen. waar de verering
b voor de Kindervriend het minste
„ang had gevonden was Spanje.
Hoogstwaarschijnlijk is dan ook de
""levering betreffende de vertrek-
iaats van de Goed Heilig Man min-
Sèr aan rcligieuse dan aan commer
ce redenen toe te schrijven. In de
tweede helft van de zestiende eeuw
Karen de handelsbetrekkingen met
i.et specerijenland namelijk sterk toe
genomen: met het compas waagde
L„ zich om Gibraltar heen naar de
Oostelijke havens van het Schierei-
hnd. Deze Levantvaart werd nog
aangemoedigd door een nieuwe
vrucht, die in kloostertuinen nabij
Valencia gekweekt werd. Ze was door
paanse ontdekkingsreizigers in Indië
«onden en meegenomen naar Euro
pa waar zij zich om haar smakelijk-
jjd spoedig roem verwierf. De Span
aarden noemden haar „naranja"
(spreek uit narancha), wat door de
Fransen als „narange" vertolkt werd
(j vervormd tot „orange", tevens de
naam van een hunner oudste steden,
waaraan Willem de Zwijger zijn voor
naamste titel ontleende. Dit samen-
ireffen van klanken verminderde de
Nederlandse bezwaren tegen het geu
rige ooft uit het land van Philips II,
dat volgens de Orangeistische propa
ganda zuchtte onder de dwang van
een wrede vorst. Bovendien waren
legrippen als rationele oorlogsvoering
nog niet bekend: kooplieden zagen er
geen bewaar in om handelsrelaties
.net de vijand te onderhouden. „Hij
neemt ons immers onze zuivelproduc
ten af en geeft ons op die manier een
gard voor zichzelf in handen", zo
schreef Pieter Hooft luchtigjes. Dat
door al die boter en kaas het vijan
delijke potentieel aanzienlijk ver
sterkt werd, daarop lette men in die
tijd niet zo precies: een krijg kon toen
nog wel eens tachtig jaar duren..
ORANJE-SPAN JE
HE TWEEDE oogst van Oranje-ap-
pelen werd door Spanje-vaarders
in Amsterdam aangevoerd begin De-
„Hoe kwalijk Spanje rijmt, van
fbinnen, op Oranje,
De beste Oranjen zijn vers kloos-
Ltergoed uit Spanje."
werkte het ontstaan in de hand van
het kinderrijmpje:-
„Appeltjes van Oranje
Sinterklaas uit Spanje",
waarmee de Kindervriend voor goed
gelokaliseerd werd in het land van
Philips II. De volksverbeelding, waar
in de Middeleeuwse voorstelling van
een „Spanyen"
„Van frute ende van wijngaarde rike"
veel ouder was dan die van een hui
veringwekkend inquisitieland, vond in
dit rijm niets ongerijmds. De Hollan
ders beschouwden de jaarlijkse komst
van het vruchtenschip als een belo
ning voor hun deugdzaamheid:
„God heeft de Spanjaard zelf als
tin de borst geprent,
Qat hij naar dit gewest de beste
[fruiten zendt",
schreef Vader Cats, die daarmee wilde
zeggen, dat het „Wie zoet is krijgt
lekkers' niet alleen gold voor de klei
ne kinderen.
EN ZWARTE PIET?
Miet moeilijker verklaarbaar zijn de
betrekkingen tussen Spanje en
Zwarte Piet, van wiens Bredase naam
Assiepan Iemand, die niet in het dia
lect thuis was, zou kunnen denken,
dat hij aan het Spaanse is ontleend.
In de Middeleeuwen kende men de
gevreesde knecht in zijn huidige ge
daante nog niet. Wel voerde de Goed
Heilig Man een donkere duivel met
zich mee. In de tijd van de Opstand
nu werd deze gehuld in het Spaanse
costuum, dat met zün wielkraag, zijn
tweekleurig gestreepte buis en pof
mouwen, zijn rozetten, passementen
en pluimen als een uiting van zelf
ingenomenheid werd beschouwd.
Daarbij kreeg nu de pekkleurige
knecht het uiterlijk der Moren, tegen
(Advertentie)
Oost-Rozebeke,
Schandaalmaand.
7E zullen, as ik, met m'n neus en
m'n tien tenen in de hoogte leg,
hooit van Sus van Testelt kunnen
zeegent „da was 'nne Chauvinist. Die
schreef allenig maar briefkes over de
IW kwalitaten van z'n geburen".
"«je, de schandalen, die er icr pas-
*w>. motten in Ollantl ook gekend
"ft En, 'n schandaal is er gepas-
!t"i 'I les te zeggen: da peisden de
IjSMtessen van het ..De Keyter-Hos-
Pice voor Vrouwelijke Bejaarden",
bal bestaat, op toekomende Sinter
klaas, sjnust drei jaren.
Is 1 eerste schandaal dat er is
I voorgevallen. Ze noemen dat ier „t
I Miracle van Cupodi". Nou gaat ge het
ju zo'n bietje begrijpen: Cupido in 'n
Hospice, waar ouwe peekes zitten van
tussen de zestig en de tachtig.
Da mot 'nne Cupido mee 'nen grij-
3en "aard geweest zün, peist ge? 't
»t anders. De Moeder van dat Hospi-
n chique Dame mee 'n pinneus,
mat 'n anoniem briefke de recrea
tie1 binnengevallen: „Zyt ge allen
vSBetie en Treezeke, Jeanetteke
sent®"'116' allemaal
pre-
I is er *'ar^n allemaal present. En dan
"billet-doux" voorgelezen met
anoni erboven waarin diejen
Zonda Waagde- dat er gepasseerde
donkerom neSen uur in 't Pik"
Ct jj-i. "touwke voor den „grille"
den van 's Hospice en
heeft Ld de 'n manspersoon
ment ,embl'asseren. In 't Regle-
i vcrhnH„„ Hospice is dat streng
wordt l n Ordentelijk huwelijk
krijaen ™w-nc?urageerd- De vrouwkes
1 geheim- i .nnen uitzet mee, maar.
van t es aanknopen met leden
I hi,;t. 0° geslacht.dat ies en
n groot schandaal.
letter
■'ik r.'.Vj wouwkes zijn, stuk voor
- dervraagd. En, as ze daar dan
zaten te zien as onschuldige
Si oit !leeft Moedor gezegd: „Ge
danallemaal ontkennen? Goed,
hen j. ,n af'e extra tractaties wor-
d'r Zl„^.en: totdat de schuldige
>'jj jg n„„vr1wHHg op 't spreekuur
den". KeEentessen is komen aanmel-
St^pt ,hoe de_ kwezeikes me-
hiaal van en' peisden alle-
bt bi t -, n!- ogTreezeke, gü
Sttrke eestnü?86" aanSeknoopt met
10 u w font i" Rosalie 't zal
Weren ooi m zlJn; want SÜ hebt
ook al zo gelachen naar den
K 'woOTden da"' 3S ZC allemaal
Woken EES» Hn onschuld ge-
„Nte den' hebben ze besloten:
^Sgen' daetr 55* '°tere"- wie zal gaan
gejzr de traliS. ge_embrasseerd heeft
'^ben wh de deh grille- Dan
"ataidag K «tra-pudding met de
cn do patlaL?e Preds,;dehto. de snoep
ETn dan is 't lot op Betje gevallen,
Betje, de tachtigjarige weduwe,
die al 'n bietje kinds is. Ze hadden
er allemaal grote compassie mee: „Ze
zullen U nie geloven, Betje, ge durft
nie allenig in 't donker en ge kunt de
minnebriefkes nie lezen. Ik zal in Uw
plaats gaan!" Maar Betje was zodanig
fier, dat zij van relaties met 't sterke
geslacht verdacht werd, dat ze
schreeuwde: „Ik eb 't gedaan, ik eb
ge-embrasseerd deur de tralies in 't
donker!"
„Maar, wie was dieje vent dan,
Betje?"
„Da zeg ik nie. Ik verraai mijne min
naar nie. al zetten ze mijn allo mes
sen van 't Hospice op m'n keel!"
„En, hoe oud is dieje vent!"
„Twee en tachetug!"
„Maar, hoe is da nou kunnen gebeu
ren, dat twee ouwe stakkers, zoas jul
liemekaar in 't stikkedonker gaan
embrasseren?"
„Dad ies nou 't miracle van Cupido"
schreeuwde 't wijfke.
CN 's anderendaags, op 't spreekuur
van de Presidente en de Secreta
resse en de Moeder, kwam Betje met
haar shawl om, d'r capotehoedje met
strikken op en d'r reiskofferke in d'r
hand, omdat ze meende dat ze seffes
buiten 't Hospice gestoken zou wor-
ren. Ze begon te fantaseren, tot ze het
zelf geloofde: „Ik ben net zolang wak
ker gebleven tot ze allemaal sliepen,
dan heb ik m'nnen shawl omgeslagen
en, met m'n zondagse pantoffels in m'n
handen, zijn ik, op me tienen, de cor
ridor in gegaan, de trap af en den hof
in. Er was rozengeur, maar geen ma
neschijn. En as ik voor den grille
stond, kwam daar 'nne manspersoon
naar mijn toe en die zee: ,.Ha. made-
moiselleke, zijde daar eindelijk? Ik
eb den g'helen avond op u gewacht".
Ge kunt peizen, dat ik 'nne schrik
pakte, want hü- vroeg: „Zou ik U 'n
klaan kuske maggen geven?" Ik zeg:
„as 't serieus is, meneer". „Komt dan
'n bietje dichter bij de tralies!" Nou,
da heb ik dan gedaan, en daar zat,
van mijne kant, de fout. Ik had defti
ger motten blijven. Ik had meer op
m'n eigen motten passen. Maar, toen
was 't te laat: de relaties waren aan
geknoopt. En stik me nou maar bui
ten. As d'andere dan maar geen straf
krijgen".
Nou ge kun peizen, dat de anderen
allemaal gelachen hebben. Ze riepen:
„z'is kinds, dat ziet ge aan heel haar
fiezelemie!"
Dat schandaal is buiten 't Hospice
gelekt, en ze klappen er hier allemaal
van. Maar Betje is in d'r eer hersteld,
want de „infirmière"' van 't Hospice
is komen zeggen, dat zij dat gedaan
had. Maar, fiancé was zodanig ge
presseerd om afscheid van haar te ne
men, dat hij haar rendez vous voor de
tralies gegeven had. En 't briefke met
„Alderliefste" er op, dat ze gevonden
hadden, had zij verloren. Heel het
„De Kreyter-Hospice" is in eere her
steld.
SUSKE VAN TESTELT.
welk volk de zonen van de Cid hun
grondgebied, dat een der hoekstenen
was in de verdediging tegen de op
dringende Islam, zeven eeuwen moes
ten verdedigen. Eerst in 1492 werden
de hardnekkige Mohammedanen ge
heel onderworpen. Het merkwaardige
feit deed zich nu voor, dat de Moren
hier als zwart worden voorgesteld,
hoewel ze tot het blanke ras behoor
den. Ongetwüfeld zün hierop van in
vloed geweest de ontdekkingstochten
van Spanjaarden en Portugezen in
Azië en Amerika, waarbü mensen
werden aangetroffen met een donker
der huidskleur, die met de verzamel
naam Indianen betiteld werden. Zo
noemde Brèdero in een stuk, waarin
hü de strijd tegen de Moren verheer
lijkte, de tegenstanders om beurten
Morianen en Indianen. Tot de verwar
ring droegen nog bij mythologische
voorstellingen, die verhaalden van
een volk, dat woonde aan de grenzen
der aarde, waar hun huid door de rij
zende zon verschroeid was.
"7o wekt Zwarte Piet dus herinne-
ringen aan de strüd, die de Span
jaarden voerden voor de uitbreiding
niet alleen van hun rük, maar ook
van het Katholieke Geloof. Dat deze
weerbaarheid hier weinig gewaar
deerd werd, was te wijten aan de bü-
zondere politieke en godsdienstige
toestand, waarin zich de Lage Landen
bevonden. Laten we echter niet ver
geten, dat naast de zak en de roe, die
de pekkleurige knecht voor ons uit
Spanje meebracht, ons van daarginds
ook talrüke geschenken bereikten van
veel hoger waarde dan de appeltjes
van Oranje. Misschien is het daarom
niet te gewaagd om de Goed Heilig
Man ook de patroon te noemen van
alle Nederlanders en Spanjaarden, die
in het besef, hoeveel zü elkaar op
cultureel gebied verschuldigd zün,
niets zozeer verlangen ,als dat eikaars
landen weer zullen komen tot een
nieuw begrip voor de wederzijdse
geestelijke waarden.
DRS. S. A. VOSTERS
- - n f-rtR,irr*4
(Van onze Parijse correspondent)
r\f FRANSE openbare mening blijft zich ook nu nog bezig houden met
het vrijspreken van Yvonne Chevallier, die, zoals men weet, haar on
trouwe echtgenoot Pierre Chevallier, die enige dagen voor zün dood be
noemd was tot s-aats-secretaris, met een revolver van het leven bcroe.7 e.
TUdens de behandeling van de zaak in Reims deden er zich demonoiraues
voor. Madame Chevallier werd door het publiek toegejuicht en de getuige,
Jeanne Perreau, met wie de gevallene een verhouding had, werd uitgefloten.
Ma een zeer licht requisitoir van
de advocaat-generaal. die
slechts een korte, principiële straf
eiste, verklaardë üe jury Yvonne
Chevalier onschuldig, waarna de
daderes onmiddellijk in vrijheid
werd gesteld. Inderdaad is hiermee
een precedent geschapen. De le-
kenjury heeft met een machtige
worp alle juridische bepalingen
overboord gesmeten om de huwe
lijksontrouw te veroordelen en de
vrouw, die haar ontrouwe man ver
moord terug te geven aan haar
kinderen.
Bil ONS...
Tn ons land, waar juristen oordelen
en veroordeien met net wetboek
van strafreent en strafvordering in
de nand, zou Maaame Onevallier ver-
ooraecid zijn tot enige jaren heente.
nis. Het stond namen) k volkomen
vast, aat zij haar man van het leven
nad beroofd. In Frankrijk neeft 'n le-
kenjury zich op haar morele reent ge
baseerd en tot welke consequenties
zuiks zal leiden, is nu nog niet te
overzien.
Het ligt voor de hand, dat in Frank
rijk, dat vrijwel dagelijks wordt opge
schrikt door vreselijke drama's weike
ontstaan uit huwelijksontrouw en drie
hoeksverhoudingen, een dergelijke re-
volutionnaire uitspraak de gemoederen
moet bezig houden.
De contra's beweren, dat hiermee
het hek van de Jam is, men het recht
in eigen handen mag nemen en iedere
vrouw haar ontrouwe man nagenoeg
straffeloos kan doden. De juristen zien
in de uitspraak het begin van een
enorme chaos en bepleiten onmiddel
lijk revisie van het proces.
Deze chaos zou inderdaad kunnen
ontstaan Er zijn in dit mooie land
nogal wat diep-ongelukkige huwelij
ken. Waarom zou een vrouw terwille
van haar kinderen haar chronisch-al-
coholistische man niet mogen doden,
als Yvonne Chavaliier haar ontrouwe
echtgenoot het wèl mocht? Hij ver
drinkt vaak het loon plus de kinder
toeslag.
Voor- en tegenstanders vertellen
thans in de Franse dagbladen hun
mening. Hierbij komen nagenoeg a.ie
facetten tot uitdrukking. Vour Vele
briefsenrijvers kaji rnitr - begrip heb
ben. zónaer het nochtans niet hun
standpunt eens te zijn, doen ae hou
ding van de vriendin van Cncvalier,
Jeanne Perreau, die in feite toen de
oorzaak is van dit lugubere en vreselij
ke drama veroorzaakt slechts weerzin.
Somimge biaden, cue eveneens net
begrip voor vernoudmgen waren ver
loren hebben haar geuueiviewd en
haar laten verklaren, aat ever ware
lietae nimmer het schuidig kan wor
den uitgesproken. Haar veinouü.ng
met o.,evailier berustte op zijivere
lieide en ceiden waren, bereid geweest
zien te la,en scheiden, en samen te
trouwen, zoaat er 'een ..happy end"
naa kunnen zijn.
De juristen vailen vooral de leken-
juiy aan, me ooi oe vraag oi zij van
menuig waren, oat het s.a-iituru. Was
geaood door koge.s van ae revolver
zoncer meti met een „Neen" r.eouon
beantwoord, incuen juryleden wordt
toegestaan te liegen, om een ver
dachte. oie het morele reent aan naar
zijae heett, te ontsmetten, waar bujll
dan de rechcspiaas? Wie maakt bo
vendien het moreie reent?
Ook was h.i. de samenstelling van de
jury te eenzijdig. Z,ij bestond slechts
uit plattelanders, die allen waren in
genomen tegen de stadsdokter Che
vallier, die het piattelandsmeisje
Yvonne ongelukkig had gemaakt. Min
of meer begrijpelijk is voorts, dat het
vooral de mannen zijn. die de uit
spraak betwisten. Dt uitdrukking
„Waar blijven we, als a.ie vrouwen
straffeloos hun ontrouwe man om het
leven kunnen brengen", is een slagzin
geworden, die heei wat bewijst.
MOREEL RECHT STERKER
der weer vervult en de mensen schuwt.
De Jury verdedigt zich tegen de aan
vallen op haar besiissmg met het mo
reie, menselijke reent. Zuj geeft vo.le-
dig toe, dat het vast stond, dat Mada
me Chevallier haar echtgenoot had
neergeschoten, doch indien ze de
vraag, of het slachtoffer door de ko
ge.s was gevallen, bevestigend had be
antwoord, zou daarmee Yvonne Gna-
vailier schuldig zijn verklaard en hoe
wel bij het bepalen der strafmaat
ook aan verzachtende omstandighe
den haaden kunnen gelden, zou ze
toch geruime tijd gevangenisstraf
hebben moeten krijgen, omdat het
strikt juridische reent aan in werking
zou zijn getreden. De jury is unan.em
de mening toegedaan, dat zij zich in
Cat geval aan een groot onrecht - zou
hebben schuldig gemaakt en het mo
rele recht vertrapt zou hebben.
DE „HELDIN"
l~)e gemoederen zijn ook thans nog
niet tót rust gekomen. Dagelijks ko
men de kranten er op terug en gezien
het feit. dat invloedrijke juristen
s.eeds hardnekkiger op revisie aan
dringen, hangt de vrijheid van Yvonne
Chevallier aan een zijden draad.
Het walgelijke is bovendien, dat de
jonge, knappe Mevrouw Jeanne Per
reau allures krijgt van een heldin en
school begint te maken in het
verheerlijken der „ware liefde". Het
onwaarachtige van deze houding
en het volkomen gebrea aan mense
lijkheid en huniaa-i inzicht verwijdert
oe pro en conira's nog verder van
cikaar.
ORINS BERNHARD heeft Vrijdag
ochtend, voor een periodiek me
disch onderzoek, een bezoek gebracht
aan het Walter Reed-ziekenhuis. Ver
volgens bracht de Prins een bezoek
van een half uur aan president Tru
man.
J 11 gemeente Zevenbergen. In het midden op de foto de
kerk en het klooster van de Paters Capucijnen. Links en
rechts de boerderijen en landerijen van dit landbouwarse- J
t naai. Rijke gronden hebben een welvaart gebracht in het J
t nijvere dorp. (Luchtfoto K.L.M.) J
i 4
(Van onze luchtvaartmedewerker
VEN „POOLVLUCHT" noemt men de opzienbarende eerste passa-
giersvlucht van Californië naar Scandinavië. De naam is niet zo
juist gekozen, want de route ligt nog ver onderde poot, al leidt zij
wel in het gebied boven de poolcirkel.
Wij zijn zozeer vertrouwd met de oude Mercator -projectie en varian
ten daarvan, dat in feite ons voorstellingsvermogen te kort schiet om
werkelijk te beseffen, dat de kortste weg tussen beide landen inderdaad
door de poolstreken voert. Wij hebben een aardbol, een globe nodig en
wij moeten die onder onze handen laten doorglijden om dit vermoeden:
ook te kunnen beseffen.
17 n het is zo: de snelste routes zijn
die, welke langs de kortste cir
kels over de aarde lopen en de di
recte lijn tussen Los Angeles en Ko
penhagen gaat nu eenmaal niet over
de Atlantische Oceaan: de vlucht
wordt niet minder dan ruim elf uur
korter, indien men de „poolroute"
volgt.
Wat dit betekent, niet alleen aan
tijdwinst, doch vooral aan economi
sche winst minder brandstof, min
der draaiuren van de motor, een in
tensiever gebruik van het vliegtuig
in bet vliegschema van de rederij
kan men zich voorstellen: 28 rn.r
duu.'de de reis nu, zij zou langs de
oude weg over New York 40 uren
gevergd hebben!
OOK NAAR DE OOST
THANS komen de vragen: dat vlie
gen langs de kortste luchtweg
(met een ickijk germanisme weieens
„grootcirkel" genoemd), is geen uit
vinding van onze tijd. Allang voor de
oorlog zocht men in het interconti
nentale verkeer deze kortste lijnen.
Het zeppelinplan van de Stoomvaart-
(Advertentlel
Liet merendeel der vrouwen is het
met de uitspraak der jury eens en
schrijft bemoedigende brieven naar
Yvonne Chevallier, die in de buurt
van Fontaineb.eau haar taak als moe-
radiatoren voor centrale verwarming
wetenschappelijk ontworpen. Passei.d
In elk milieu.
Even degelijke constructie als de sinds
jaren alom geroemde „ERRES-Paneel".
De radiator met de zeer gunstige
warmte-afgtfte I
Fdbrfaftt: D« Vrt»* R»bbé Co N.V., Geri*cfeo«
JN een tijd, waarin de ene crisis niet op de andere
volgde, leefde een zeer rijk Engelsman, wien:
hartstocht voor oud-Chinees porselein algemeen be
kend was In zijn huis te Londen bevonden zicli
schatten, waarop zelfs het Britse Museum afgun
stig kon zijn. Om zijn buitengewone verzameling
nog meer uit te breiden, besloot hij, vergezeld van
een secretaris, die de taal machtig was. zelf een
reis door het Land van het Midden te maken. Zii
kochten voor weinig geld vaak de kostbaarste din
gen, waarvan de eigenaars, boeren, vissers, ambte
naartjes, niet het flauwste besef hadden. Soms
moest men ook wel dieper in de zak grüpen, maar
dat berouwde de Engelsman nooit, want de ken
nersblik hoedde hem voor fouten. Een kunstzinnig
Engels koopman, die hij onderweg leerde kennen,
raadde hem aan een bepaald dorp in het Pei-Ho-
district op te zoeken, dat door zijn rijkdommen
aan mooi, oud aardewerk bekend was. Hü waar
schuwde hem echter vooral voorzichtig te zijn,
daar de plaats reeds herhaaldelijk door kooplieden
bezocht was, waardoor de bevolking begrip van de
kostbaarheid van sommige dingen gekregen had.
rjE verzamelaar liet zich dit geen twee keer
zeggen en ging met zün secretaris op weg naar
het dorp. Hü slaagde er in enige interessante stuk
ken tegen niet al te hoge prüzen te verwerven ol
tegen Europese gebruiksvoorwerpen in te ruilen.
Reeds wilde hü zün reis voortzetten, toen hü voor
een klein armelük huisje een platte aarden schaal
zag staan, die hü direct als een prachtig stuk werk
herkende Het sprak vanzelf, dat hij niet wilde
weggaan zonder ook dit stuk bij zqn verzameling
te hebben gevoegd. HU betrad het huis en werd
door de bewoner ,een oude boer, met de in hel
land gebruikelüke gastvrijheid ontvangen. Na hei
uitwisselen der hoffelijkheden, welke het Chin-
nese ceremoniëel eist, ging hij direct op zijn doel
af. Hij prees de helderheid van het huisje, de
schoonheid van de omgeving en de sierlijkheid van
een jong katje, dat juist langzaam en statig naar
de begeerde schaal toetrad en de melk die er in
zat, begon op te slurpen Denkend aan de waai-
schuwmg van zijn landsman, besloot hij een list
te gebruiken om het verlangde stuk zonder arg
waan van de boer in zün bezit te krügen. Plotse
ling was hij' een en a) geestdrift voor de kat. Hij
vertelde dat hij er in Engeland een kattenfokkerij
op nahield en dat hü dit mooie dier graag wilde
hebben. Of hij het misschien kopen kon?
De boer krabde zich achter het oor, overlegde
dan een üjdje, schudde het hoofd en sprak als
zijn mening uit; dat hij zich onmogelijk van het
diertje kon scheiden. De Engelsman bood twee
pond aqn, voor een arme boer nogal een hoog
bedrag. Een ogenblik scheen de boer te zullen
toegeven, doch dan schudde hij zuchtend 't hoofd
De Engelsman- begon zijn bod te verhogen. Toen
hij de vijf pond bereikt had. scheen de Chinees-
van gedachten te willen veranderen. Hij nam het
diertje van de grond, aaide het weemoedig over
het kopje en zette het toen weer op de grond.
„Wanneer liet diertje alleen mijn eigendom was",
zeide hij, „zou ik het u voor die prijs afstaan. Maai
mün vrouw heeft hierbij nog een en ander in te
brengen. Ik zou niet graag zonder haar tot de
koop besluiten."
Hij verzocht iemand zijn vrouw van het veld
te halen. Toen hij hoorde wat de vreemdelingen
wensten, begon zij wild te schelden. De tolk kon
er zoveel van verstaan, dat zij zich heftig tegen
de verkoop van „het liefste dat zij bezat" te weer
stelde. ,De Engelsman gaf de zaak niet op en
verhoogde zijn bod zelfs tot honderdvüftig pond,
destijds achttienhonderd gulden. Dit bedrag was
de T'angschaal echter best waard.
De vrouw kalmeerde en verklaarde zich bereid
de kat tegen deze prijs af te staan. Aangezien de
Engelsman 'n dergelijk bedrag niet bij zich had
iiet men een schrijver komen, die een uitvoerig
document over deze koop opstelde, waarin nog
bepaald werd, dat de koper, na een vooruitbeta
ling het dier mocht meenemen. Na veel heen-en-
weer gepraat werd het document eindelijk gete
kend. De Engelsman juichte inwendig.
Hü nam het katje van de grond en liefkoosde
het en deed alsof hij reeds wilde gaan. Doch toen
bleef hij plotseling staan en zei zo langs zijn neus
weg: „O, jee, ik heb voor het diertje niets om
onderweg te eten. Jullie moeten mij die schaal
met melk maar meegeven."
En meteen pakte hy het ding achteloos op. Maar
de boer hield hem tegen, nam hem de schaal
voorzichtig af en merkte vriendelijk glimlachend
op: „Neen, heer dat gaat niet. Dank zij deze §chaa)
nebben wij reeds zeven van dergelijke katten ver
kocht en tegen een behoorlijke prijs. Maar weest
u er zeker van dat de Uwe niet alleen de duurste,
maar ook de aardigste is van allemaal."
Hij maakte een diepe buiging en verdween in
zijn hut met de T'angschaal in de hand.
Y^/AT met de kat gebeurd is. vertelt de geschied-
sehrijver niet. De Engelsman is naar huis ge
trokken en heeft zijn verzameling van de hand
gedaan.
maatschappij Nederland, waarmee
Amsterdam met Java zou moeten
worden verbonden, was ook op de
directe weg van de kortste cirkei
ingesteld. Men kende op de kaart de
snelle weg van West-Amerika naar
Noord-Europa eveneens; bovendien
had men al verschillende malen het
poolgebied per vliegtuig doorkruist.
In de tijd, waarin Amerika en Rus
land nog bevriende mogendheden
waren, kwam er af en toe in Califor
nië een groot Russisch vliegtuig aan,
dat juist een poolvlucht volbracht
had. Technisch was het „poolvliegen"
dus zeer wel mogelijk.
Waarom dan pas thans de primeur
van de passagiersvlucht? Ja. dat
diende men aan de reiziger zelf te
vragen. Tot voor kort zou men geen
betalende passagiers voor zo'n korle
doch wel zeer noordelijke, vlucht
hebben kunnen boeken. Dit was een
kwestie van vertrouwen in het vlie
gend ma erieel. doch ook een geval
van conservatisme: met die pool
moest men heel voorzichtig aan ver
trouwd worden; het leek alles nog
heel ver, koud en verdrietig.
SCANDINAVISCH INITIATIEF
MU SCHIJNT MEN eensklaps over
die psychologische drempel heen
gestapt te zün, want volgens de reder
van dit eerste „poolvliegtuig", be
schikt men over listen van passagiers
die thans ook „over de pooi" tussen
Californië en Scandinavië vliegen
willen.
De S.A.S. (Scandinaviën Airlines
System); een combinatie van Noorse,
Zweedse en Deense belangen) komt
de lof toe van het experiment aange
durfd en het bovendien nog tot een
goed einde gebracht te hebben. Tot
dusverre waren het meestal Ameri
kanen, die zo iets sensationeels
want dat is dit poolvliegen stellig
nog wel voor hun rekening namen.
De ernstige noorderlingen hebben
het initiatief voor een keer overgeno
men.
Hun voorbeeld zal nagevolgd wor
den: Pan American Airways, de
grootste Amerikaanse burgerlucht
vaartonderneming. heeft medegedeeld
reeds concessies in haar bezi tc heb
ben voor de noordelijke route en de
Bri se (staats) maatschappij B.O A.C.
zal binnenkort ook een cxoerimentelc
vlucht ondernemen van Noord Enge
land naar Wes Canada. De Scandina-
viërs beginnen direct in 1953 met een
geregelde „pooldiensi".
Met dat al is het een zeldzame go-
beurtenis om te kunnen constateren,
dat in het einde van het jaar 1932
voor het eerst en vrij plotseling het
luchtverkeer „om de Noord" geopend
is, nadat vele eeuwen achtereen dries
te zeevaarders getracht hebben om de
waterweg om diezelfde Noord te vin
den.
QP DEELEN nabij Arnhem is een
militair door een schot uit een
stengun gedood.
Drie militairen stonden om een
schildwacht, toen op onverklaarbare
wijze een stengun afging. Twee kon
den opzij springen, maar een 21-jari-
ge militair, die vlak voor de schild
wacht stond, werd in de hartstreek
getroffen cn onmiddellijk gedood.
De 27-jarige schildwacht, bü wie het
schot door de kleren ging. moest met
een zenuwschoa in het militair hospi
taal worden opgenomen.
