Storm en vuur eisten mensenlevens
Op zonderlinge voorwaarden
EEN JAAR GRATIS LEVEN VOOR
CORRY VAN VELDHOVEN
Te hoog van
de toren
Geen gelukkig Oud op Nieuw voor de scheepvaart
„Bevrijd u van de
bezetting
TWEE SLACHTOFFERS VAN
KOLENDAMP
Koerier overleden
MET HUN TIJD MEE
Kwestie voor de
V.N.?
Vreugde-bom in Bergse huiskamer
Maar: zij had het Anjer-lot
aan haar vader verkocht
Vier vermiste
vliegtuigen in V. S.
r
DAGBLAD VOOR ZEELAND-
GUUR WEER
Oud op Nieuw in
hotelkamer
Geen hoop voor de
„Gemma"
Herberg „De Heer van Jericho
Nog- net op tijd in
Steenbergen
DE
Amnestie in Joego
slavië
Gelukwens van de heer Sliepen
ACHTSTE JAARGANG No. 2188
Voor God, Koningin en Vaderland
Uitgave: N. V. Uitgevers Mij. Neerlandia.
Verschijnt elke werkdag. Bureaux: Breda,
Reigerstraat 16. Tel. Redactie 8181, Admi
nistratie 8778. Verantwoordelijk Hoofd
redacteur: J. J. H. A. Bruna. Redactieraad:
C. J. v. Hootegem, Mr. Dr. A. J. J. M. Mes, Mr.
H. B. L. de Rechter, L. J. v. 't Westende, P.
V. M. Vercauteren. Abonnementsprijs bij
vooruitbetaling f 5.45 per kwartaal, per post
f 6.30, per week (uitsluitend bij niet-post-
bestelling) f 0.42. Losse nummers 13 cent.
Postrekening no. 278841. Prijzen van buiten
landse abonn. worden op aanvraag verstrekt.
Bureau voor Zeeuwsch-Vlaanderen: HULST, Dubbele Poort 7 Tel 102 (Bijbureaux: TERNEUZEN, Noordstraat 56, Tel. 2601, OOSTBURG^heuwst^aat 41, Te .no.
WOENSDAG 2 JANUARI 1952
Advertentieprijs voor de gehele oplage f 0.30
per m/m. (Ingezonden Mededelingen f 0.75
per m/m). Voor advertenties van plaatselijke
aard uit Zeeland, uitsluitend in de Zeeuwse
editie f 0.12 per m/m. (Ingezonden Mede
delingen f 0.30 per m/m). Bij contract aan
zienlijke reductie; volledig tarief en Alge
mene Voorwaarden worden op aanvraag
verstrekt. Staatwerk 3 cent per m/m extra.
Incasso wordt berekend. Inzendingen
op advertenties, welke de uitgevers om
redenen te hunner beoordeling niet ver
langen af te geven, worden vernietigd.
Bureau voor de Zeeuwse Eilanden: GOES, Westsingel 98, Telefoon no. 2236
Een foto, gemaakt door een der op
varenden van de „Flying Enterprise"
aan boord van de „Southland" toont
het dramatisch ogenblik, waarop het
ten ondergang gedoemde vaartuig,
awaar overhellend, in de golven weg
zinkt.
STALIN TOT JAPAN:
sy? VERZOEK van het Japanse
Nieuwsbureau Kyodo heeft maar
schalk Stalin een nieuwjaarsbood
schap aan het Japanse volk 'gezonden.
„Het is voor een Sovjet-Russische
minister-president geen gewoonte, zijn
goede wensen aan een andere staat
te doen toekomen", aldus Stalin in
deze boodschap, „doch de sterke sym
pathie van de Sovjet-Unie voor het
Japanse volk, dat onder vreemde be
zetting is gevallen, brengt mij er toe
een uitzondering te maken". Stalin
wenst het Japanse volk „volledig suc
ces in zijn dappere strijd voor de on
afhankelijkheid van zijn land".
De bevolking van de Sovjet-Unie
heelt zelf „de verschrikkingen van
vreemde bezetting, waaraan ook Ja
panse imperialisten deelnamen, door
staan. Daarom begrijpt zij ten volle
het lijden der Japan,,e bevolking en
leett zij met haar mee, overtuigd, dat
de bevolking van Japan er in zal sla
gen de onafhankelijkheid voor haar
land te verkrijgen, zoals de bevolking
der Sovjet-Unie er in slaagde zich van
bezetting te bevrijden".
VOOR DE SCHEEPVAART is het geen gelukkig „Oud en
Nieuw" geworden. De „Irene Oldendorff" verging ten Noor
den van Borkum. De bemanning (21 koppen) en de loods kwamen
om in de golven. Een brand op het Zweedse schip „Ingeborg"
kostte een Nederlander en twee Zweden het leven. Drie opva
renden van een in Groningen gelegen Duits schip kwamen door
kolendampvergiftiging om. Een Noors tankschip verloor de kapi
tein en de derde stuurman, die met brug en al de kolkende zee
insloegen, Alleen voor de geredde (18) opvarenden van de „Fly
ing Enterprise" was het een goed eind en een goed begin: zij kwa
men gisteren klokslag middernacht de Rotterdamse haven binnen.
BIJ WIJZE van Nieuwjaarsgroet
bombardeerden Noord-Koreaanse
bommenwerpers het vliegveld Kimpo
en d<j haven van Intsjon.
AMERIKA is bereid Griekenland en
Turkije in het commando van gene
raal Eisenhower een „Aegeïsch on
derbevel'1 toe te kennen.
„DE TEMPELEERS" van Maastricht
hebben vla een één-dags-actie aan
yrywillige bijdragen rond de tien mil
le verzameld. Daarmee is, naar men
aamieemt, de Carnavalsviering op het
laatste nippertje toch nog gered.
AAN PERZIE heeft Amerika steun
geboden „onder voorwaarden, waar
aan ook andere landen, welke deze
hulp genieten, voldoen". Mossadeq
vroeg en kreeg 14 dagen bedenktijd.
H. J. VAN HARDERWIJK, ongeveer
25 jaar lang assistent-hoofdkwartier
commissaris van de Kath. Verken
nersbeweging, heeft op eigen ver
zoek per 1 Januari zijn taak neerge
legd.
DE NATIONALE Koempoelan voor
de katholieke verkenners wordt in
1952 op de Goudsberg te Lunteren ge
houden en wel op 14 en 15 Juni.
KOLEN en sigaretten worden in Bel
gië duurder, margarine wordt goed
koper.
M1EKE JANSEN en Jaapje Herm-
sen, beiden 3 jaar en wonend in
De Bilt, verschenen Zaterdag
avond in een extra-politiebericht.
Zij waren vanaf half elf 's mor
gens zoek. Het laatst waren zij
gezien in het Burgemeester Heem
strakwartier. Daar waren de kip-
deren in een nieuwbouw gevon
den, rustig slapend voor een
schoorsteenDe aannemer van
de huizen was de gelukkige vin
der!
EEN ONBEKENDE heeft in het Haag-
s.e ,iTleen!erciuseum een schilderij
van Mondriaan, „Compositie van een
y^fhuoroverdeling" met een mes be-
aaigd. De eigenaar van dit doek
(waarde 10 mille) is een kunsthande
laar uit Blaricum.
vIT P®. BOEKERIJ van de Literaire
w^nugll?g te Verona zijn 335 kost-
£n verdwenen, o.a. de brie
van Catharina van Siena.
hervond:'aChting gCldig t0t
fl™'lSeJcnd bewolkt met nu en j
S nf ?.ulcn' somm'gf' met hagel
S har?? .sneeuw. Krachtige tot
j ,harde'jn het Zuiden van het
S kerpna sj°Jmaehtig aanwak-
West w VVmd tussen west en Z.- i
j matuure,n,e VeranderinS in tem" J
Ma ?„ndaas: Zon onder 16M uur.
t 7aan °nder 23.38 uur. Morgen:
Ze" op 8.48 uur. Maan op 11.41 J
Amerikaanse s.s. „Southland", dat 16
Opvarenden meebracht van het bij de
jongste storm vergane Amerikaanse
s.s. „Flying Enterprise". Het waren
acht leden van de bemanning en
evenveel passagiers.
De Koninklijke Familie
TN HOTEL „POST" te Sankt Anton
-1 heeft de Konini/.ijke Familie te
zamen met de 300 g .sten. Oudejaars
avond gevierd.
H. M. de Koningin. Prins Bernhard
en de Prinsesjes begaven zich echter
vóór de jaarwisseling te middernacht
naar hun apartementen op dé derde
verdieping van het hotel.
„Wij wensen deze jaarwisseling in
gedachten te beleven met Nederlan
ders in het vaderland", zo zeide Prins
Bernhard.
Toen Churchill vertrok:
DHEMIER Winston Churchill en
zijn adviseurs zijn Maandag aan
boord van de Queen Mary" uit
Southampton naar de V. S. vertrok
ken.
Op het laatste ogenblik waren er
nog moeilijkheden. Een koerier, die
Churchill belangrijke papieren had
£AE RAMP met de „Oldendorff", een
Duits schip, dateert al van het
weekeinde. Zaterdag op Zondag pas
seerde de „Oldendorff" het loodsschip
zonder kans te zien de loods af te
zetten. Van de 22 opvarenden werd
niemand levend teruggevonden. In
middels werden reeds 13 lijken, die
geïdentificeerd konden worden, ge
borgen. De reddingboot „Insuiinde" is
de gehele Nieuwsjaarsdag op zoek
geweest naar wrakstukken van het
Duitse schip. Er werd totaal niets ge
vonden.
Op de Nieuwjaarsmorgen werd de
bemanning van het Zweedse schip
„Ingeborg" in de haven van Gothen-
borg „verrast" door een brand op het
achterdek. Toen men op de wal de
brand bemerkte, grepen de vlammen
reeds snel om zich heen. De mannen
van 2 drijvende spuiten vonden wel
dra drie deerlijk verminkte lijken. Een
der slachtoffers was de 57-jarige Ne
derlander Cornells Harms, stoker.
KOLENDAMP.
E'EN ONGEVAL van geheel andere
aard kostte twee mensenlevens.
Het Duitse schip „Helmuth" ligt te
Groningen. Drie opvarenden werden
gisterenmorgen bewusteloos aange
troffen in een ruimte zonder lucht
toevoer. Daarin brandde een kachel,
toen zij Oudejaar gingen vieren. Van
de kapitein kregen zij een fles cognac
die bijna nog geheel vol was. Zij
moeten door de kolendamp dus reeds
vroeg in de avond zijn bedwelmd.
Twee van de drie overleden spoedig,
nadat zij in het Academisch Zieken
huis aankwamen. De toestand van de
derde, een scheepsjongen van 17 jaar
is nog steeds levensgevaarlijk.
Het Noorse tankschip „Trix" kwam
na een zware reis door de Golf van
Biscaje aan in de haven van Fal
mouth. Daar bleek, dat tijdens de
jongste stormen de kapitein en de
derde stuurman met brug en al de
zee in waren geslagen. Vijf leden van
de bemanning raakten gewond.
Het Nederlandse motorschip „Lu
cas Bols" is in de Ierse haven Ross-
laren aangekomen. Tijdens de storm
had men 't grootste deel van de dek
lading, bestaande uit cokes, over
boord moeten zetten.
Van de Nederlandse teertanker
„Gemma" zijn onbemande sloepen
aangespoeld. Voor de familie van de
7 leden van de bemanning bracht dus
de Ondejaarsavond het bittere einde
van het laatst overgebleven vleugje
hoop, dat de mannen zich nog tijdig
in veiligheid hadden kunnen brengen.
Drie lijken' zijn inmiddels aange
spoeld, van stuurman P. Lanser uit
Scheveningen, van de eerste machi
nist P. A. Rolvink uit Utrecht en van
een nog niet-geïdentificeerd lid van
de bemanning. Bovendien zijn twee
drijvende lijken gesignaleerd.
GOED SLOT.
Tijdens de gebruikelijke opvoering van ..De bruiloft van Kloris en
Roosje" na afloop van de „Gijsbrecht" in de Stadsschouwburg te Amster
dam spraken Thomasvaer (Paul Huf) en Pieternel (Marie Hamel) hun
traditionele Nieuwjaarswens uit. Ook de televisie hoe kan het anders
was erbij betrokken.
gebracht, werd aan boord onwel. Hij
werd naar een ziekenhuis overge
bracht, waar hij is overleden.
Een uur voor het vertrek demon
streerden 70 leden van de bemanning
namens de 1000 opvarenden tegen de
arbeidsvoorwaarden.
Een woordvoerder van de Bond van
Zeelieden wist hen over te halen hun
werk te hervatten. Tien minuten voor
het vertrek verlieten 20 zeelieden het
schip, doch ook zij lieten zich over
reden aan boord terug te gaan.
jyjET TOESTEMMING van de
schrijver van „De Heer van Je-
rico", Edmond Nicolas, is te Heer-
hugowaard een restaurant, dat door
de kunstenaar Rein Snapper in sa
menwerking met ir. Nicolas geheel
in sfeer van een l9de-eeuwse her
berg werd ingericht, op unieke wij
ze geopend.
Ir. Nicolas verrichtte de „doop
plechtigheid", waarbij de titel van
hospes van „De Heer van Jericho"
verleend aan de eigenaar van deze
herberg, werd ge-echt. Terwijl de fi
guur uit de gelijk,.- ,ige roman, Ro
salie met de kom iozijnen op bran
dewijn rondging, deed Ir. Nicolas me
medeling van de zonderlinge voor
waarden, waaronder hij zijn toestem
ming had verleend, dat deze dorps
herberg de illustre naam van Baron
de Hauttetaille, „Heer van Jericho"
mocht voeren.
Zo zal de hospes elke week 5 ct.
LIET SLOT van dit trieste relaas kan
gelukkig opgewekt zijn. Juist op
het moment, dat het Oude Jaar in de
Rotterdamse haven werd uitgefloten
en 1952 zijn intrede deed, meerde in
de Merwehaven te Rotterdam, het
De Amerikaanse vliegers
jV/IIKE MANSFIELD, een vertegen-
woordiger van Amerika in de
V. N., heeft na een onderhoud met
Truman verklaard, dat de president
gezegd heeft „ernstig te overwegen"
de kwestie der in Hongarije gearres
teerde Amerikaanse vliegers voor de
V. N. te brengen. Hij zou ook „ande
re maatregelen" overwegen.
HET BERICHT, heet van de naald, telefonisch uit 's-Hertogen-
bosch, sloeg op onze Bergse redactie in als een granaat: Cor-
ry van Veldhoven, Wouwsestraat 15, heeft de hoofdprijs gewon
nen in de Anjer-loterij. Een jaar gratis leven; twee en vijftig hon
derd gulden!"
En wij naar de Wouwsestraat, waar de ouders van Corry een
zaak hebben in corsetten en bandages. Moeder van Veldhoven
kwam zelf voor. Of Corry thuis was? Neen, die was even naar de
slager. Maar er was toch zeker niets bijzonders gebeurd? Moeder
van Veldhoven keek een beetje ongerust en haar oudste zoon, die
m militaire dienst is en juist zijn fiets op stal zette, toonde zich
eveneens verwonderd.
Daarom braken we dat begin van angstige spanning maar in
eens. „Uw dochter", zeiden we „heeft de hoofdprijs gewonnen in
de Anjer-loterij.
was inmiddels ook van het nieuws in
kennis gesteld. In optocht ging het
naar de huiskamer. En toen, na al die
blije schrik en na al die uitingen van
waarachtige ongelovigheid „hoe is
het toch mogelijk" was er ineens
zoveel te vertellen. Dat Corry, in te
genstelling tot de rest van het gezin,
altijd geluk had gehad in de loterij,
dat vader van Veldhoven een vreemd
voorgevoel had gehad („dat komt bij
hem dikwijls uit") en dat hij met dat
voorgevoel zelf de spot had gedreven.
.Vrouw", had hij gezegd, telkens als
de winkejbel ging „vrouw, daar heb
ie het telegram uit Den Bosch. We
hebben de hoofdprijs hoor!" En al
kwam er dan géén telegram de prijs,
of althans het nieuws daarvan, arri
veerde in elk geval.
ONDERHANDS VERKOCHT
FNe reactie? Het is moeilijk die weer
te geven. Want zo'n eerste reactie
is woordeloos. Zij uit zich slechts in
mimiek en gebaar. Moeder van Veld
hoven sloeg beide handen aan het
hoofd, toen greep ze zich een beet
je duizelig misschien aan de toon
bank vast. ,,'t Is toch niet waar", zei
ze. We knikten en zeiden, dat het wel
degelijk /aar was. „Een telefoontje
uit den Bosch op onze redactie".
„Och. U bent van de Stem...." En
toen rende moeder van Veldhoven de
trap op. „Man", riep ze, „man, je
voorgevoel is tóch uitgekomen, onze
Corry heeft de hoofdprijs gewonnen."
En op hetzelfde moment, dat vader
van Veldhoven de trap afzweefde,
kwam zijn dochter binnen. Ze aan
hoorde de tijding in de winkeldeur.
Esn totaal verbouwereerde geluksvogel.
De kleine Annie (zes jaar), die met "n
mechanisch mallemolentje speelde,
„Ik heb altijd zo naar een teddy-Jas
verlangt", zei de 18-jarige en erg
gelukkige winnares. Zo'n verlangen
immers kun je gerust in het openbaar
uitspreken als je plotseling een ezel
tje-strek-je met een werk-capaciteit
van één jaar op stal krijgt. En vader
van Veldhoven zei: „Het is ook een
prijs voor pastoor Koopmans. We heb
ben altijd gezegd: Als we de grote
prijs hebben, zullen we de H. Hart-
kerk niet vergeten. En al geloofden we
amper aan de mogelijkheid van zo'n
buitenkansje, die belofte zullen 'we
gestand doen".
Intussen zat de kleine A-iae. 'een
beetje verbaasd, maar best tevreden
met zo'n sensatie, de drukte kinderlijk
geamuseerd af te kijken. Al die geluk
wensen. al die glundere gezichten en
onze fotograaf met zijn mooie blitz-
lampen. „Ik denk", zei kleine Annie,
„dat ze elkaar nog wel honderd keer
een handje geven."
Maar nu het mooiste van de
hele blije zaak. Het lot was,
strikt genomen, niet van juf
frouw Corry. Natuurlijk: offici
eel stond het op haar naam,
maar ettelijke dagen geleden
had ze het „onderhands" aan
haar vader verkocht. No. 430824
ja„ kijkt u maar."
Wanneer en hoe Corry van Veldho
ven de loten gekocht had? Wel. de
post had een kaart gebracht; zo'n be-
stelkaart voor, de loten. En een paar
dagen lang had dat baniertje op de
schoorsteen gelegen. Toen had de oud
ste dochter des huizes een kordaat
besluit genomen. „Die kaart gaat naar
de post", had ze gezegd. Een paar kin.
derzegeis erop en het formuliertje ver
trok Tot resultaat,... 5200 gulden.
„EERST EENS RUSTIG DENKEN"
T7n wat men nu dacht te doen met
die prijs? Daar moesten ze eerst
eens een paai dagen rustig over pein
zen. „Jc kunt het de eerste uren ge
woon niet verwerken", zei vader van
Veldhoven. Zijn vrouw kreeg, toen zij
zich op omvang en betekenis van het
nieuws een beetje rustig ging bezin
nen. tranen in de ogen. En de kleine
Annie keek maar, lachend en aan
dachtig, naar al die blije bedrijvig
heid.
in het kerkezakje moeten storten,
waardoor het inkomen van zijn over
buurman, de pastoor van de St. Dio-
nysiuskerk, althans enigermate is
„verzekerd". Voorts zal hij nimmer
spruitjes mogen opdienen, die toebe
reid zijn met nootmuskaat. Ook moet
h(j er scherp op toezien, dat de „ver
heven dranken" uit zijn kelder slechts
met kleine slokjes gesavoureerd wor
den. Slechts bij een hitte van 82 gra
den zal een glas bier in één teug ge
ledigd mogen worden.
Na de doopplechtigheid werd hier
van een notariële acte opgemaakt.
DIJ LITTLE VALLEY (Staat New-
York) is een vliegtuig met 40 per
sonen aan boord verongelukt. Het
vliegtuig was sinds Zaterdag vermist.
Volgens de eerste berichten zijn er
14 overlevenden.
Bij Phoenix (Arizona) wordt een
militair vliegtuig vermist met 28 mi
litairen aan boord. Het wordt sinds
Zondag vermist. De opsporingswerk
zaamheden zijn wegens het uitermate
slechte weer gestaakt.
Sinds Woensdag wordt bij West-
Point een militair vliegtuig vermist
met 19 militairen in opleiding aan
boord.
Zondag verzocht een Mustang (deze
toestellen hebben gewoonlijk één
vlieger aan boord) bij Tueson te mo
gen landen. Toestemming werd gege
ven doch het vliegtuig landde niet.
Er heerste zware mist.
OUDJAAR bracht aan 3800 personen
in Joegó-Slavië algehele amnestie en
onmiddellijke invrijheidstelling.
Corrie van Veldhoven nit Bergen op Zoom: Wie zou bij zoveel geluk op
Oudejaarsdag niet even stralend het nieuwe jaar toelachen?
„U hebt ons wel een goede Nieuw-
jaa.stijding gebtacht...." Vader van
Velanoven zei dat. terwijl de fotograaf
zijn toestei rientte en we weiuen er
een beetje verlegen onüei. Temeer,
wnüat op netzelioe moment de 14-ja-
nge zus van Corry thuiskwam en al
(ue uitingen van vreugaevoue verras
sing zich toen nog even hei haaiden.
„We zeiden üaa.so.aks nog", laente
vader van Veldhoven, „op dagen als
aeze is hei in een zaak ais onze a.tijd
even stil. Daar gebeurt nu eens nooit
iets".
En juffrouw Corry zei: „Je moet er
tueus versieia van staan, a,s we van
avond nog gekke dingen doen."
Ze non het nog steens met vool" de
voile lou pCt. geioveii. En zo was het
ook met oe ancieren.
Toen we atscneid namen, was de
vreugde nog niets bekoeid. Alleen klei
ne Annie was weer tot rust genomen.
Die speelde weer met haar mo.entje.
Maar kinderen hebben dan ook geen
behoefte aan een ezeltje-strek-je, al
vinden ze het in een sprookje natuur-
,ijk wel leuk.
ZO GELUKKIG BEN IK NIET
17 VEN ALS in Bergen op Zoom, was
ook in Steenbe.gen een veitegen-
wootaiger van „Dagoiad De Stem" de
gene, die het verneugenae nieuws bij
üe familie A. de Jong. Laurentiusdijk
21a kwam vertellen. En ook hier uiter
aard alwisseiend vei siagenheid en
vreugde. „Af en toe kan ik net nog
niet gelovenzei ons een lachende
meviouw de Jong. En haar man ver
wonderde er zich voor de zoveelste
maal ovei, dat alles zo vlug in zijn
werk was gegaan. .Vrijdag deed ik de
bestelkaart in Roosendaal op de oost.
Zaterdag kreeg ik de loten thuis en
nu....!"
De heer A. de Jong is ambtenaar bij
de voedse.voorziening en hij woont
pas vier maanden in Steenbergen. Hij
had voordien Kruisland tot woon
plaats. Daar heeft hij. als secretaris
van de harmonie „St. Cecilia" zijn
sporen op cultuieei gebied verdiend.
„Kijk", zei de heer de Jong, „door
die vroegere functie weet Ik wat het
Anjerfonds voor culturele verenigin
gen betekent. En daarom heb ik ook
spontaan de loten gekocht. Niet om
de prijzen, want
zo gelukkig ben
ik doorgaans
toch niet!"
Voor de gelukki
ge winnaar van
de tweede prijs
is de televisie
gloednieuw.
„Ik heb wel eens
voor een winkel
naar die toestel
len staan kijken,
maar ik heb ze
nog nooit zien
werkenAnders
is het met mevr.
de Jong. Die heeft al eens eerder met
het moderne kijkspel kennis gemaakt
en haar blijdschap is er nu des te gro
ter om. En heb 9-jarig dochtertje heeft
er natuurlijk de mond van vol.
Er mogen dan tot nu toe nog maar
twee televisie-uitzendingen per week
zijn, het jeugdigegezin de Jong zal
voor het volle pond van zijn Anjer
prijs genieten.
Het verslag van de trekking en de
volledige uitslag vindt men op pagina
3 van dit blad).
A. DE JONG
"A
f)E HEER SLIEPEN, directeur
van de V. V. V. te Breda en
mede-organisator van de Anjer
actie, is Maandagavond onmid
dellijk naar Bergen op Zoom ge
reden, om het gelukkige gezin in
de Wouwsestraat geluk te wen
sen met.... nu ja, met hun ge
luk.
„De prijs is goed terecht ge
komen". zei hij ons. „Ik kreeg
onmiddellijk de indruk, dat de
familie van Veldhoven hem heeft
„verdiend". In de werkelijke zin
van het woord bedoel ik.
Het is een gezin, dat graag zijn
medewerking geeft aan liefdadige
acties. En die vreugde hé
enfin U hebt dat zelf kunnen
waarnemen
inbeslagneming van de wa
pens, die aan boord van de
„Blitar" en de „Talisse" naar Ne
derlands Nieuw-Guinea moesten
worden doorgevoerd, is zonder eni
ge twijfel een onrechtmatige, door
niets gerechtvaardigde daad van
Indonesië. Het ligt voor de hand,
dat de onderhandelingen over de
RTC-overeenkomsten en de status
van Irian, waar toch al zo weinig
schot in zat, niet slechts, als ze nog
zullen doorgaan, in een geprikkel
de en voor concrete besluiten uiterst
ongunstige sfeer zullen liggen, maar
zelfs is het niet onwaarschijnlijk,
dat ze, öf van Nederlandse, öf van
Indonesische zijde, geheel zullen
worden afgelast.
Van Nederlandse zijde, omdat
niemand zal kunnen aannemen, dat
men hier een handelwijze als ge
volgd is ten aanzien van doorvoer-
ladingen der beide schepen, maar
rustig zou aanvaarden. Dat het In
donesisch optreden, bedoeld om de
zaak-Irian extra op de spits te drij
ven, door Nederland volkomen on
gerechtigd wordt geacht, bewijst 't
feit, dat na de inbeslagneming van
de Blitarwapens onze regering aan
de S. M. Nederland had kunnen
vragen de vaarkoers van de Talisse
te wijzigen en Priok niet aan te
doen, teneinde herhaling van het
incident te vermijden, en dat Ne
derland dit niét heeft gedaan. Onze
regering acht de doorvoer volledig
geoorloofd en weigert voor de In
donesische regering op zij te gaan.
Ook van onze kant stelt men de
zaak dus zeer scherp.
Aangezien de Indonesische over
heid, als in meer vreemde geval
len, ook nu officieel commentaar
achterwege laat, begrijpt de Indo
nesische pers de portée niet van
deze flagrante handelwijze inzake
wapenladingen, die van het ene
naar het andere Nederlandse terri
toir worden gebracht. De gissingen
naar de bedoeling, die achter dit
wonderlijk optreden moet zitten,
zijn dus legio. Het trekt de aan
dacht, dat een rustig man als de
oud-premier Moh. Natsir de confis
caties koppelt aan het geschil inzake
Irian en de verhouding tussen de
Uniepartners. Als Den Haag de in
beslagneming zou gebruiken om de
besprekingen over RTC en Irian te
beïnvloeden, zou men zich, aldus
Natsir, op zijpaden begeven. Zou
men maar eenmaal het grondpro
bleem, dat beide staten verdeeld
houdt, oplossen, dan zouden de „bij
komstige moeilijkheden" vanzelf
ophouden te bestaan.
Het zal echter blijken, willen
we hopen, dat Nederland over die
„bijkomstigheden" anders denkt.
Het dagblad „Pedoman", hoe
wel de confiscatie als daad van zelf
standigheid toejuichende, stelt de
verstandige vraag, of Indonesië de
consequenties van wat hier gebeur
de, wel behoorlijk heeft overzien.
Repercussie van Nederlandse zijde,
meent het blad, valt te verwachten.
„Abadi" windt er geen doekjes
om. Het aanvaardt het causaal ver
band tussen de inbeslagneming en
Irian en acht het ontreden der ei«*en
regering een daad, die bewijst, dat
men zijn zelfrespect hoo"ho"dt en
de nationale claim op Nieuw-Guinea
goed heeft gediend.
|7R ZIJN twee zaken die men hier
goed in het oog moet houden.
In de eerste plaats hebben betrouw
bare berichten uit Djakarta, be-
commentariseerd door de Haagse
correspondent van de Neue Züri-
cher Zeitung, een zeer goed inge
licht man, uitgewezen, dat verschil
lende kleinere eilanden vóór N.-
Guinea, o.a. de Key-groep, door
goed bewapende Indonesische troe
pen zijn bezet, uit welk feit zou
kunnen worden afgeleid, dat Indo
nesië voor Nederland een soort ver
rassing achter de hand houdt of
dénkt te houden.
Tweedens treft het, dat Djojo-
soekarto, voorzitter van Soekarno's
P.N.I., onomwonden aanbeveelt nu
maar over te gaan tot eenzijdige
onzefffing der RTC-tract.aten en, in
dien Nederland boos zou zijn over
de confiscatie meteen de Indonesi
sche delegatie uit Den Haag terug
te roeDen. Deze linkse nationalist,
denkelijk na ruggespraak met zijn
president, maakt het wel overdui
delijk, dat van de onderhandelin
gen aan Indonesische zijde niets
verwacht wordt, dat wil zoggen, dat
Indonesië Trian niet krijgt.
Hij heeft hier, vermoeden we,
zuiver gepeild. Na het laatste eigen
machtig en onaanvaardbaar optre
den van Indonesië in deze wapen
affaire mag Nederland minder dan
ooit geneigd zijn, chapeau-bas te
spelen inzake Nieuw-Guinea. De
aanwezigheid van Indonesische troe
pen in de buurt van haar territoir
zal onze regering heus geen slape
loze nacht bezorgen. Zouden zij er
zijn bij wijze van vlagvertoon, dan
hadden zij beter thuis kunnen blij
ven.
Indonesië zal, maken wij ons
sterk, ondervinden, dat het zo
goedmoedige Nederland ditmaal
werkelijk precies weet waar het
heen wil. Alle redevoeringen van
Soek rno, alle provocaties als inbe
slagneming van wapens zul1 en Jaar
geen steek toe af doen. Er is leze
keer in Djakarta net iets te hoog
van de toren geblazen.
