,G
II
Meer aandacht voor binnenlands
MISSIEWERK
ONZE PUZZLE
WAS U OOK F-EN BUNSELKIND?
Matige belangstelling voor de
bekerwedstrij den
'f Hoef fee"
Herfst in Sch
Duur ritje met
andermans wagen
Baby-verzorging eincl vorige eeuw
8
DERDE BLAD
ZATERDAG 3 NOVEMBER 1951
Van Zuidelijke provincies wordt gevraagd
Spoedig katholieke meerderheid in
ons land Een fabel
Zielzorgplan voor
Benelux
Oplossing van vorige
week
^oruf cfe
Folklore rond onze dierbaarste panden
„Levende mummie'
Dit vlotte
Ihoentje, licht
Izaam, kost in
liin- en grjjs-
lhts 10.B5
X
LIET WERK VAN KERSTENING EN HERENIGING binnen de grenzen
van Nederland, een apostolaat, dat vroeger door de Apostolische ver
eniging „Petrus Canisius" werd ondernomen, ligt sedert 1948 in handen
van de Sint Willibrord-vereniging. Na de oorlog heeft dat werk gelukkig
meer bezieling gekregen, omdat het contact met andersdenkenden is ge
groeid. Eerst was het de oorlogsnood, die elkander verbond, daarna het
maatschappelijk en politiek verkeer, tenslotte het Nederlands gesprek-
centrum. Eigenlijk was dat contact minder hereniging dan gezamenlijk
verzet. Doch vooral het contact van Kardinaal De Jong met dominee Gra-
vemeyer, gevolgd door contact tussen theologen van verschillende kerken,
heeft nieuwe uitzichten geopend. Daarnaast is persoonlijke uitwisseling
van gedachten over geloof op het godsdienstige vlak gaande.
AI deze contacten zijn méér dan in-
formatief; ze zijn van pastorale
aard en er zit een oecumenische ge
dachte achter. Dit heeft prof. dr. J.
G. M. Willebrands, directeur van het
Philosophicum te Warmond ons ver
zekerd toen hij de Katholieke Pers
van Nederland opriep, mee te werken
aan de voorbereiding van Willibror-
dus-Zondag op 11 November a.s., de
Zondag bij uitstek gewijd aan het
binnenlands apostolaat.
Doch het is. zoals prof. Willebrands
ons zeide: „Christus moet gepredikt,
niet gepropageerd worden". En grote
indruk moet het woord maken, dat
wij uit zijn naam graag willen door
geven aan alle lezers, die zich bewust
zijn van hun apostolische taak: In-
dilen de katholieken meer principieel
leefden, dan zou er nooit zoveel kerk
scheuring zijn geweest".
Het wordt ons allen intussen wel
gemakkelijk gemaakt, omdat men
in de Sint Willibrord-vereniging kan
deelnemen, zowel door het lidmaat
schap als door middel van het apos
tolaat. Daarover zal men meer ho
ren tijdens de predicaties iin alle
kerken op 11 November en hopelijk
ook op regionale bijeenkomsten
zoals die voor het volgend
jaar worden voorbereid in de bis
dommen Breda en Roermond.
Want juist die bisdommen blijven
over het algemeen nog sterk achter.
Men begrijpt, dat het bekeringswerk
in overwegend katholieke streken
uiteraard) veel minder frequent is dan
in gebieden met gemengde bevolking,
maar tot afzijdigheid) mag het zeker
niet komen. Dat is zelfs onverdedig
baar. Er is namelijk een plicht van
wederzijds helpen en steunen, zoals
men boven de rivieren bedacht is op
handreiking aan gestrande katholie
ken, uit de zuidelijke provineites.
„De Sint Willibrordverenigmg zal
niet alleen moeten kerstenen en her
enigen; maar evenzeer belangrijk is:
in het Noorden des lands schade her
stellen en in het Zuiden voorkomen.
En ik kan het niet genoeg beklem
tonen, dat het ook hier beter is te
voorkomen, dan te genezen". Dit zei
ons prof. dr. G. H. L. Zeegers, dir,
van het Katholiek sociaal-kerkelijk
instituut.
Het is zo gesteld, dat een groot
gedeelte van de katholieken in de
westelijke provincies uit het Zuiden
afkomstig is en ruim deel heef' gehad
in geloof sverslapping en afval. En
omdat de bevolkingsconcentratie door
gaat, zal ze met name in de zuide
lijke provincies zelf maatschappelijke
en religieuze structuur-veranderingen
veroorzaken, die als men er niet
tijdig op voorbereid is gevaarlijk
kunnen worden voor het oude geloof
van onze meest katholieke provincies.
PERCENTAGES
Liet zal voor niemand een verras
sing zijn te vernemen, dat de ka
tholieken in Noord-Brabant en Lim
burg ruim 91 pet. uitmaken van de
ganse bevolking aldaar en dit maakt
ongeveer 46 procent van alle katho
lieken in Nederland uit.
Ook al woont verder 65 pet. van
de plattelands-katholieken in de
bisdommen Den Bosch. Breda en
Roermond, toch mag men zich niet
laten misleiden door het „landelijk"
karakter van het Zuiden. Immers,
door toenemende industrialisatie zal
ook daar de verstedelijking verder
gaan en op de duur een ernstig
probleem kunnen vormen.
Tot dusverre zijn in Brabant en
Limburg geen al te grote agglomera
ties ontstaan In de Mijnstreek is het
nog zo, diat de oude dorpskernen als
woonplaats blijven dienen, ook al
werkt gemiddeld 40 pet. van de be
roepsbevolking niet in de woonplaats.
In Noord-Brabant is de spreidihg van
de industrie - gebieden gelijkma
tiger dan waar in Nederland
ook: Bergen op Zoom, Roosendaal,
Breda. Tilburg, Waalwijk, Eindhoven
en Helmond. Deze gemeenten hebben
een relatief werkforensen-cijfer. dat
ver boven het rijksgemiddelde ligt.
De zuigkracht van de Zuid-Neder
landse industriesteden is groot, maar
de neiging om er zich te vestigen,
laag, zoals uit de cijfers van prof.
Zeegers valt af te leiden.
CIRCULATIE VAN ZUID
NAAR NOORD.
"Trokken in de Zeventiger jaren vele
Brabanders naar Rotterdam, la
ter gingen Limburgers op Amsterdam
af; en er wordit beweerd, dat er
thans in Den Haag meer Bossenaren
wonen dan in Den Bosch zelf!
Dat het vertrek uit eigen omgeving
risico's meebrengt, is wel gebleken
door het groot aantal van hen, die in
hun nieuwe woonplaats langzamer
hand hun geloofsplichten gingen ver
waarlozen en zelfs geheel afvallig
werden. Nochtans stijgt het aantal
katholieken in ons land niet alleen
absoluut, maar ook relatief. Eveneens
beweegt de groep onkerkelijken zich
in sterk stijgende lijn.
Op grond v>an de ontwikkeling in
de laatste veertig jaar kan men tot
de conclusie komen, dat het katholitek
volksdeel rond 1980 zal zijn gestegen
tot 42.7 pet. van de Nederlandse be
volking, hetgeen dan zal neerkomen
op 5.423.000 zielen.
„Het is dus een fabel, te menen, dat
de katholieken spoedig de meerder
heid in Nederland zullen hebben",
zo zei prof, Zeegers, en niemand
van ons zal dat beleven. Het tegen
deel is aannemelijker, namelijk, dat
de katholieken eerder zullen afsto
ten, door emigratie, vertrek naar
België en misschien ook naar Duits
land. Voor wat België betreft, is
een vergelijking van bevolkingspy-
ramiden veelzeggend.
LEEFTIJDSOPBOUW 31 DEC 19*»
•SSOtlAC
Llier raken we en onderwerp, waar
mee de zuidelijke bisdommen
sterk te maken zullen krijgen: na
melijk een bevolkings-uitstulping in
verband met Benelux. Omdat tegen
over het geboorte-overschot in Neder
land het lage geboortecijfer bij onze
Zuiderburen staan en als gevolg een
hoger sterftecijfer, zal de Belgische
bevolking zichzelf op de duur niet in
stand kunnen houden.
Nu zal door die uitgroei1 van Benelux
een confrontatie ontstaan van de Ne
derlandse bevolking met de Belgi
sche en natuurlijk op de eerste plaats
het katholieke volksdeel in de pro
vincies Noord-Brabant en Limburg.
Er zal een afvloeiing kunnen ont
staan van de bevolking van beiüe
snelst groeiende provincies met Bel
gië.
Hierdoor zou de stroom, die vroeger
naar het westen van Nederland liep.
worden vervangen door een nog zui
delijker gerichte stroom en er zou
een versmelting kunnen ontstaan van
de bevolkingen aan beide zijden van
onze zuidgrens. Is het dan uitgesloten,
dat emigratie van Nederlanders
vooral naar Wallonië volgt, dat een
economische ontplooiing zal p'aats
grijpen, die kan leiden tot verstede
lijking en centralisatie in de gebie
den aan beide kanten van d'e Belgi
sche grens?
De activiteit van de Willibrord-
vereniging zal zich dus meer dan
vroeger moeten richten op het zui
den van ons land en mee helpen
beverderen, dat een zielzorgplan
voor Benelux tot stand komt.
Verschillen n de aard van geloofs
beleving van de Nederlandse en Bel
gische katholieken spreken hier een
woord mee; om niet te spreken van
verschillen in politieke gezindheid,
wijl de invloed van het socialisme
ginds sterker is dan bij ons en meer
het orthodoxe marxistische karakter
heeft behouden. Zelfs de Belgische
provincies Antwerpen. Brabant, Luik
en Limburg, waarmee het contact
van Nederland het meest zal zijn ont
wikkeld, hebben een groot percentage
socialisten, van onderscheidenlijk 32,
36, 45 en 15. terwijl de Nederlandse
grensprovincies Zetland, Noord-Bra
bant en Limburg een percentage heb
ben onderscheidenlijk van 26. 12 en
12.
Met dat al: het St. Willibrord-apos-
tolaat verdient ook in het Zuiden van
het land de volle aandacht. Moge de
overtuiging hiervan groeien!
De rechtgeaarde visser laat zich door minder prettige weersomstandig
heden niet gauw afschrikken. Integendeel, hij voelt zich eerst goed in
zijn element, als hem een fris briesje om de oren waait en het onstuimige
water zijn dobbers doet dansen, zodat hij alle aandacht nodig
heeft en volkomen opgaat in zijn sport.
Joy-rider" was de stuur'
manskunst niet machtig
EYRIE jongelieden uit Grijpskerke,
de 21-jarige L. B., de 20-jarige J.
B. en de 21-jarige J. D., zagen op 10
Augustus des avonds te Buttinge en
kele Murkel Dumps staan, die daar
voor herverkaveling gebruikt werden.
De drie wilden met deze wagens hun
rijvaardigheid eens beproeven en er
werden enkele ritten over het terrein
gemaakt.
D. evenwel had nog nooit een mo
torrijtuig bestuurd en hij kwam door
ondeskundigheid in aanraking met een
andere Dump, wat een ingedeukte ra-
diateur tot gevolg had. Een grapje
van f 60. Voor de Middelburgse po
litierechter hadden de jongemannen
zich nu te verantwoorden voor dief
stal van motorbrandstof. Voor allen
luidde de eis f 40 boete, subs. 20 da
gen hechtenis. De uitspraak werd
f 30 boete of 10 dagen.
WILDEMAN
T"AE 20-jarige visser L. de N. te Vlis
singen stond op een September-
avond in een portiek in de St. Ja-
cobstraat. Een agent vroeg hem zijn
naam en adres, maar de N. weigerde
deze op te geven. Wel gaf hij de
agent een stomp in het gezicht, om
vervolgens de benen te nemen. Met
assistentie van een militair gelukte 't
de politie-agent de wildeman, die
zich hevig verweerde, naar het po
litiebureau te transporteren.
De Middelburgse politierechter
kreeg te horen, dat de N. dit alles in
een bui van drift gedaan had. De eis
was f 50 boete, subs. 20 dagen hech
tenis. Uitspraak f 40 of 20 dagen.
DIEFSTAL EN HELING
F)E 56-jarige voorman-metselaar C.
F. te Vlissingen had op het terrein
van de Schelde een koperen kraan
.Advertentie)
(Advertentie)
Ken slepende kou
of griep? Sanapirin brengt weer
gezondheid in Uw lichaam.
PrijspeMcoke^^^^n^oos^^^t.
van een afvalhoop meegenomen. Hij
werd echter betrapt door een contro
leur en nu werd de man door de Mid
delburgse politierechter veroordeeld
tot f 40 boete subs. 20 dagen.
Drie matrozen te Vlissingen waren
door de Marinecommandant vastgezet
wegens diefstal van koper. De com
mandant lichtte hierover de politie
in, omdat het koper verkocht was. De
politie op haar beurt wist aan het
licht te brengen, dat de opkopers A.
S. en P. L. zich in deze kwestie aan
heling hadden schuldig gemaakt. Hier
voor werden zij door de Middelburgse
politierechter veroordeeld tot twee
maanden gevangenisstraf voorwaar
delijk met een proeftijd van twee jaar.
i
HORIZONTAAL
1. houthakkersbijl;
3. hansworst; 7. wa
terkering; 10. ge
bak; 11. Scandina
vische munt; 12.
godin van de dage
raad; 14. prul; 16.
boom; 17. plaats in
het rayon van bet
Dagblad De Stem;
19. wortel; 20. pers.
voorn.; 22. baard
23. staaf; 25. na
tuurlijke begaafd
heid; 28. hoofdbe
dekking; 30. gereed
31. noot; 32. huid-
streep ten gevolge
van een zweep
slag; 36. schrikbeeld om kinderen
bang te maken; 40. telwoord; 41. fa
milielid; 43. vóór; 44. woonschuit; 46.
plaats in het rayon van het „Dagblad
De Stem"; 49, gesloten; 51. tovergodin;
52. opperwezen; 53. register; 54.
Europeaan; 55. telwoord; 56. gekeper
de wollen stof; 57. voorzetsel.
VERTICAAL: 1. voegwoord; 2. bid
plaats; 3. onbewimpeld; 4. zonder
vocht, ledig; 5. niet hard; 6. gevan
genis; 8. gebergte; 9. afgemat; 10.
kerel; 11. verdichte zuurstof; 13.
dakbedekking; 15. overschot; 18. ta
fel; 21. zeer begaafd persoon; 24.
voorzetsel; 26. zangstem; 27. gedwee;
28. soort slee; 29. Bijbels persoon; 32.
leger-leiding; 33. deugniet; 34. uniek;
35. zoetwatervisje; 37. automerk; 38.
soort voorstel; 39. lichaamsdeel; 41.
regelmaat; 42. pit; 45. herkauwer;
47. godin van de dageraad; 48. her
kauwer; 50. ijzerhoudende grond.
E
VER
MELIG
MOSTERD
PEST MAIS
KLIT
DAAD
FORT
MAAG
FARM
NAAR
STOF
OPEN
REET
KAST
HAAT
SEIN
PRUILEN
SPROT
SAP
K
I IEP vorig jaar het aantal inschrij-
vingen voor de bekerwedstrijden
terug, ditmaal blijkt de animo al bij
zonder gering te zijn.
In Breda, waar de bakermat van 't
Zuidelijke hockey ligt, is de belang
stelling bepaald onder nul te noemen
en alleen Push begrijpt nog het nut
voor de Zuidelijke verenigingen in
deze wedstrijden.
Good old Breda missen wij ook al
op het programma (heeft het a.s. ju
bileum haar hiervan weerhouden?) en
Zwart Wit behoort evenmin tot de
deelnemende clubs. Moeten wij nog
meer niet-gegadigden vermelden
Waar blijven Rapide, Tempo. Peli
kaan, Liberty en DES? Middelburg
speelt tenminste om de Veteranen-
beker mee.
Merkwaardig is ook nu weer, dat
met Tilburg te beginnen, in 't Ooste
lijk deel van Noordbrabant en in
Limburg de deelneming goed te noe
men is. Commentaar overbodig!
J. D. Tresling-beker (heren). In
eigen omgeving bindt Push 3 de strijd
tegen Rapidity 2 aan. Wij zijn be
nieuwd of de jonge groen-wit-garde
de volgende ronde zal weten te
bereiken.
Dr. Exalto-beker (dames). Bij Bou-
vigne krijgt Push een zeer zware op
gave tegen Be Fair (Westelijke le kl.i
te verwerken. Wij hebben dan ook 't
vermoeden dat deze opgave voor de
groen-witten te zwaar zal zijn. Zij
begrijpt echter terdege, dat contact
met het Westen zeer nuttig is.
Veteranen-beker. Middelburg krijgt
bezoek van Victoria en kan na een
prettig treffen deze ronde overleven.
en veel liefde, met als enige „techni
sche" bijstand de hippische lectuur.
De resultaten waren verrassend en
mede daardoor werd de heer van Door-
ne op het idee gebracht om samen met
andere amateurs en voor liefdadige
doeleinden circusje te gaan spelen. Er
is natuurlijk sindsdien heel wat aan
de uitvoeringen verbeterd, maar in we-
FiEURNE het zoals u weet in de TinV en Anny, de thans twintig-jarige zen blijft het Hoefke zuiver een lief-
rj tweeling, hadden intussen al deze vier- hebberij van amateurs, die er met lief-
Venlo en voor zover het eniee bekend- voeters in dressuur genomen, zomaar de en toewijding hun beste krachten
heMgeniet°isdat ^«Mrnameiyk ro *eTOel ai en met oneindig geduld aan geven,
danken aan de populaire schrijver An-
toon Coolen en de figuren die hij „on
sterfelijk" maakte, zoals de befaamde
dokter Wiegersma, geportretteerd in
Dorp aan de Rivier Maar goed, het is
me nu te doen om een ander feno
meen, waardoor dit (bijna) grootste
dorp van Nederland de aandacht ge
trokken heeft, U hebt het mogelijk al
eens horen noemen: het amateurcir
cus 't Hoefke. Een genoegelijk twee-
mastertje met plaats voor enige hon
derden toeschouwers. Een circusje,
waarin ge leden van de Deurnse Har
monie onversneden circusmuziek hoort
blazen bij het optreden van Miss Ko-
we, siangenmeisje en koorddanseres,
die overdag Koosje Weiten heet en ijs
jes verkoopt; bij de goocheltoeren var.
professor Antoni (de volgende morgen
een wit-bestoven bakker)bij de „evo
luties m de nok van het circus" dei'
Pierre Riba's in het dagelijkse leven
een meisje van de Arbeidsbeurs en de
leider van de plaatselijke gymnastiek
vereniging; bij de grollen der clowns
Rits en Rats, het respect-afdwingende
werk van de fiets-acrobaat. de salto's
en handstanden van de Deurnse tur
ners. En bovenal; bij het optreden der
paarden, in vrijheid èn hogeschool ge
presenteerd door de tweelingdochters
van de heer van Doorne.
HOE HET BEGON
DE VOORUITGANG is snel geweest Bunselen" is een onbekend woord
ceh/T" maatsch?PM' Niemand denkt tegenwoordig bij de
en VaD f" n'eUW!, wfeldbur1f« of -burgeres nog aan „bunselen"
m,ns,tensK eon erdfe Yan het,thans levende Nederlandse volk
het paksk?" Smg' Z°als men het 00k weI noemde, „in
INDERDAAD, de directeur van v.
Doorne's Aanhangwagen Fabriek of
tewel de D.A.F. Eens nog lang voor
de oorlog kocht hij een rijpaard,
ter verstrooiing; er kwamen ponnies
bij voor zijn tweeling en, om de dieren
tijdens de bezetting uit de handen der
Duitsers te houden, ging hij er mee
fokken, zodat er vandaag-aan-de-dag
twaalf pracht-paarden bij hem op stal
staan! De laatste weken voor de be
vrijding, toen er voor de moffen niets
meer veilig was, hebben ze zelfs nog
een tijdje in de huiskamer van v.
Doorne's schoonouders op stal gestaan!
Hoefke's voltige.
£)AT BUNSELEN, tot op het einde
van de vorige en op het platteland
ook in het begin van de huidige eeuw,
nog zéér algemeen, was lang geen een
voudige zaak en er was heel wat bij
nodig: hemdjes, lijfjes, bovenlijfjes,
mutsjes, (alles gevoerd om toch maar
goed dik en warm te zijn), doeken,
meters windsels en tenslotte een dik
ke molton lap, die het gehele geval
nauw insloot.
Zo'n gebunseld kindje, men zou ge-
nei|d zijn te spreken van een gebun
seld martelaartje, zag er uit als een
levende mummie (zie afbeelding). De
beentjes en soms ook nog de voetjes,
waren geheel omwikkeld met doeken,
net mutsje, dat het dag en nacht op
nad, overdajf gewoonlijk een met
kraaltjes versierd, was «trek rondom
het hoofdje onder de kin vastgesnoerd
en het stumpertje kon zich van al zijn
verdere winsels nauwelijks bewegen.
Een complete bunsel was een kost
baar en IJzersterk bezit. We hoorden
van iemand, dat die al haar eigen zes
kinderen gebunseld had met hetzelfde
goed, waarin er reods twaalf van
haar moeder waren gebunseld geweest
en nóg was er geen „sleet" aan te
zien.
LANGDURIG KARWEI
jyjET wassen en verzorgen erbij duur-
de het bunselen een vol uur. In
arbeidersgezinnen gebruikte men voor
het wassen meestal groene of bruine
huishoudzeep, terwij] een oude klomp
vaak dienst deed als zeepbakje.
Plekken die stuk waren en de ©k-
seltjes werden voorzichtig behandeld
HET BUNSELKIND.
„MartUaartje".
met pluksel. Watten kon men door
gaans niet betalen, hetgeen niemand
behoefde te verwonderen als men
weet, dat de gezinnen groot waren
in die dagen en de ionen erg klein.
De boeren-landarbeider verdiende 4.50
per week cn dan mocht het geen dag
regenen.
Het bunselen was altijd het werk
van de moeder, die het leerde van
de vroedvrouw en reeds de tweede
dag na de bevalling daarvoor het bed
verliet. De vroedvrouw, die ook de
bevalling deed, waarvoor zij f 2.50
kreeg, kwam niet langer dan déze
twee dagen, daar zij altijd wel èrgens
een kind had ,,te brengen". Wel kwam
zij een paar dagen nadien nog even
kijken tegen vergoeding van 45 cent,
om dan tot slot bij de kerkgang die
steevast op de negende dag plaats
had, de vrouw te vergezellen en het
kind te dragen.
Behalve een lastig werkje, was het
bunselen als het ware ook een soort
huishoudelijke plechtigheid. Moeder
zat met een bankje onder de voeten,
het kind op schoot dicht bij de war
me kachel en heel de familie stond
er belangstellend omheen.
Meer dan eens gebeurde het, dat
een in de-kunst nog onbedreven bun-
seiaarster de windsels niet strak ge
noeg durfde aantrekken en als zij haar
kleine wilde neervleien weer een on-
gebunseld kind in de handen hield,
doordat de hele bunsel afgleed.
SMAKELIJK!
^IEMAND zou er 40-50 jaar terug
aan gedacht hebben, een kind
groot te brengen, zonder het fopspeen
tje of de plaatsvervangende goedko
pere „lappen tiete". Deze laatste was
gevuld met door vader of moeder ge
knabbelde vijgen vermengd met wat
geknabbeld brood of ook wel enkel
met suiker. Bijna de gehele dag lag
DE HOUTEN WIEG.
„zwaar gevaarte"...,
een kind met zo'n geval in het mond
je om het zoet te houden.
De fopspeentjes waren verder on
misbaar voor de papfles. Van zelf voe
den hoorde men toen onder de volks
klasse nog maar sporadisch. „Hoe zou
den wij dit ook gekund hebben", zeg
gen de moeders uit die verre periode
nu, „wij leefden het gehele jaar door.
uitgezonderd de Zondagen, op aardap
pelen met uiensaus en boterhammen
met buffelvet".
Eén moeder vertelde ons, dat haar
moeder (die nu 102 jaar zou zijn) het
toch gedaan had, op raad van een dok
ter, omdat al haar kinderen tussen de
3 en 4 jaar stierven. De zes die zij
daarna nog kreeg, bleven alle in leven
en mankeerden nooit iets.
WIEGEN
CR WAREN drie soorten wiegen in
zwang: de houten wieg die een
lömp. zwaar gevaarte was, de gevloch
ten tenen wieg en de ijzeren wit ge
lakte wieg, (zie afbeelding).
Alle drie hadden ze met elkaar ge
meen, dat ze werkelijk konden wie
gen en er ook aldoor mede gewiegd
wérd!
Vaak genoeg is het gebeurd, dat
man en vrouw elk om de beurt een
halve nacht moesten wiegen.
Voor grote broers en zusjes (bijna
overal waren 5-6 kinderen) waren de
wiegen een nachtmerrie, want nauwe
lijks thuis van school en aan het spe
len of het bevel weerklonk: „Mietje,
Pietje of Grietje, je moet in huis ko
men om het kind te wiegen".
STERFTE EN KWAAL
TJES
VEER vele kinderen stierven bene-
den het jaar en in het tweede en
derde levensjaar.
Van de honderd kinderen hadden
90 het zuur en het mondheuvel Het
mondheuvel kregen zij reeds drie-
vier dagen na de geboorte en het
heette dat „„lie" kinderen deze ziek
te door moesten, net als later de ma
zelen en dc rode koorts (roodvonk).
Zeer gevreesd en eveneens veel voor
komend waren de stuipen of „ses-
sens zoals men die in sommige stre
ken noemde. Men vroeg er geen dok
ter voor maar familieleden en buren
kwamen toesnellen orn te troosten, te
e? met hun ondervinding en
oi al om net groot misbaar te waar-
uW?"' ?at men het klnd toch stil
zou laten liggen en onder geen voor
waarde zou aanraken, want dat het
dan voor heel zijn leven ongelukkig
was.
Volgens een aloude overlevering
moesten stuipen „geboet" worden, het
geen dan ook trouw gebeurde en
daarin bestond, dat een volwassen per
soon aan het hoofd van negen kin
deren zich door de parochie-geestelij
ke liet zegenen met de relikwie van
een bepaalde Heilige, gewoonlijk des
morgens na de H. Mis. Als het voor
een jongen was, waren het negen
jongens en voor een meisje negen
meisjes. De kinderen kregen dan elk
twee cent, één voor de zegenschaal en
een voor zichzelf, waarom zij voor
het zegenen altijd te vinden waren.
De geleider gaf als boetegift een
kwartje of méér naarmate de wel
stand van zijn opdrachtgever.
Er waren natuurlijk nog veel meer
kwalen en kwaaltjes, waar volksge
bruiken bij te pas kwamen, bijvoor
beeld het tandjes krijgen, doch die
zijn minder bekend gebleven.
WIT GELAKTE WIEG.
„er wérd gewiegd".