BRITSE stembus sluit om 22 uur
Dapperen in het verzet ontvangen
mobilisatiekruis
VOOR 625 ZETELS 1366
CANDID ATEN
Hoe en wat
gebouivd
moet worden
Het rijk gaat 25 millioen
lenen voor woningbouw
Een ereplicht na vele jaren
pasvorm
Van Sprang
SUEZKANAAL
BLIJFT OPEN
MOZAÏEK DEK
Zij dronken
methyl-alcohol
PARTIJEN
Gedeeltelijk premie- en gedeeltelijk
gewone lening
Mossadeq bij
Acheson
President
Rechtbank Breda
Verzoenend
geluid
4
apparaten
If 685^
terneuzen
DAGBLAD VOOR ZEELAND
WORDT LABOUR UIT DE MACHT GESTOTEN
Attlee met de kinderen
ZONNIG WEER J
Wankele toren
Boodschappen doen onder militair escorte
Duits psychiater
vrijgesproken
DE„
Maandag uitreikingsplechtigheid te Breda
e. Passaert, „Camiel", onderwijzer
r
De mïllioenen van Rosenberg
tn OPDRACHT van de vroegere
Nazi-leider Alfred Rosenberg
werden in het voorjaar 1945 19
staven goud (247 kg.), twee kof
fers met gouden munten, twee
koffers met juwelen en een kof
fer met (valse) Engelse ponden
begraven in de heuvels bij Lofer
in Oostenrijk. Dit vertelde een
oud S.S.-er aan de Weense poli
tie. De man beweerde de enige
overlevende te zijn van de groep,
die de schat indertijd had begra
ven.
j. VAN GEETRUYEN
ZEVENDE JAARGANG No. 2133
Voor God, Koningin en Vaderland
DONDERDAG 25 OCTOBER 1951
isvorm in mijn zaak
een genotIk heb
o heerlijk die schoe-
In Aero schoenen
pgemaakt bed",
elangrjjke voordelen
is niet meer nodig,
'rogen,
oorkomen.
CASSETTES
vanaf f 37.20
LEPEL en VORK f 1.20
6 LEPELTJES
IN ETUIf 3.60
SALADE
COUVERT f 5.40
6 TAARTVORKJES
IN ETUIf 5.40
Uitgave: N. V. Uitgevers Mij Neerlandia.
Verschijnt elke werkdag. Bureaux: Breda,
Reigerstraat 16 Tel. Redactie 8181, Admi
nistratie 8778. Verantwoordelijk Hoofd
redacteur: J. J. H. A. Bruna. Redactieraad:
C. J. v. Hootegem. Mr Dr. A. J J. M Mes, Mr.
H. B. L. de Rechter, L. J. v. 't Westende, P.
V. M. Vercauteren Abonnementsprijs bij
vooruitbetaling f 4.55 per kwartaal, per post
f 5.40, per week (uitsluitend bij niet-post-
bestelling) f 0.35. Losse nummers 10 cent.
Postrekening no. 278841. Prijzen van buiten
landse abonn. worden op aanvraag verstrekt.
Advertentieprijs voor de gehele oplage f 0.30
per m/m. (Ingezonden Mededelingen f 0.75
per m/m). Voor advertenties van plaatselijke
aard uit Zeeland, uitsluitend in de Zeeuwse
editie f 0.12 per m/m. (Ingezonden Mede
delingen f 0.30 per m/m). Bij contract aan
zienlijke reductie: volledig tarief en Alge
mene Voorwaarden worden op aanvraag
verstrekt. Staatwerk 3 cent per m/m extra.
Incasso wordt berekend. Inzendingen
op advertenties, welke de uitgevers om
redenen te hunner beoordeling niet ver
langen af te geven, worden vernietigd.
Bureau voor de Zeeuwse Eilanden: GOES, Westsingel 98, Telefoon no. 2236 Bureau voor Zeeuwsch-Vlaanderen: HULST, Dubbele Poort 7 Tel. 102 (Bijbureaux: TERNEUZEN, Noordstraat 56, Tel. 2601, OOSTBlHlCL^muwstiaat^41^Tel^na^35)^
Mr. Clement Attlee, de Britse Eerste Minister, die zelf candidaat is voor
het district Waithamstow West, wandelt met kinderen tijdens een bezoek
aan het naburige Waithamstow.
Voor alle schepen
TNE SUEZKANAAL-maatschappij
heeft besloten het kanaal open te
houden voor schepen van elke natio
naliteit. De Egyptische regering wilde
het kanaal sluiten voor Britse sche
pen.
De gehele dag zijn colonnes tanks
met olie voor Egypte door de kanaal
zone getrokken. Dit in verband met
het feit, dat Engeland het verbod van
doorvoer voor 24 uur had opgeheven.
Een Brits schip met 100 Britse vrou
wen en kinderen, die uit Engeland
naar Egypte waren gekomen, is weer
naar Londen vertrokken.
Op een Brits convooi zijn „ergens"
tussen Ismailia en Kassassin zes scho
ten gelost.
DE BRITTEN GAAN DUS VANDAAG TER STEMBUS: de nek-aan-
nek-race tussen de Labour (Attlee) en de Conservatieven (Chur
chill) gaat in de morgenuren beginnen. Om 10 uur in de avond (Ned. tijd)
worden de stembussen gesloten. Ongeveer 2 uur later kan men de eerste
uitslagen verwachten en tegen zes uur Vrijdagmorgen kunnen ruim 300
van de 625 districten hun uitslagen bekend hebben gemaakt. Men zal het
langst moeten wachten op het platteland, waar de conservatieven een niet
onbelangrijk deel van hun zetels vandaan moeten halen.
„CAPTAIN CAP" las de kapitein van
de vissersboot „405 Zwaluw" in <je
buurt van Kiel op een drijvend Bel-
gisch jacht, dat sinds Zaterdag met
5 opvarenden wordt vermist. Die ka-
pitein zag geen kans het jacht op
sleeptouw te nemen en sindsdien is
het weer onvindbaar.
DE MILLIOEN DOLLAR, die Europa
in 1950 in Amerika aan reclame uit
gaf, is ongeveer een vijfde deel van
de jaarlijkse reclamekosten voor ieder
Amerikaans auto-type. Veel te weinig
dus om voldoende toeristen te trek
ken, luidt de conclusie.
DE GEHUWDE AMBTENARES blijft
voorlopig. De Ministerraad besloot in
elk geval die kwestie te laten rusten
tot het rapport van de commissie ter
zake is gereed gekomen.
DE „VOLENDAM" koos gisteren in
Rotterdam het ruime sop met 1550
emigranten voor Canada aan boord.
Men neemt (voor de zoveelste keer)
aan, dat dit de laatste reis is van het
29 jaar oude schip.
SPIONNEN, 13 in getal, zijn in Alba
nië volgens de berichten „opgeruimd".
Zij waren zwaar-bewapend per vlieg
tuig uit Griekenland overgebracht ten
behoeve van Amerika, zo zeggen de
berichten uit Albanië.
DE TWEEDE KAMER komt a.s.
Woensdag bijeen, o.a. ter bespreking
van het Nationale Plan en de Streek
plannen.
EEN HOND te Giethoorn heeft
een witte mol gevangen. Dat
schijnt iets bijzonders te zijn. Wij
zagen er tenminste nog nooit een.
ACHT UUR per dag werken inplaats
van zeven uur, is hier nog niet aan
de orde, zei Hatta, de Indonesische
vice-president. Hjj zou blij zijn, wan
neer men die 7 uur niet inkortte tot
4 of 5 uur.
PRINS KAREL van Zweden, broer
ven Koning Gustaaf V en vader van
wijlen Koningin Astrid van België,
is overleden.
100 NIEUWE SCHOLEN zijn sinds de
gebouwd8 k6* Roermond
^RIKA heeft officieel de staat van
met Duitsland beëindigd.
STORMEN hebben opnieuw gewoed
delen van Italië. Er worden
overstromingen gemeld. Er zijn 10
aoden en vele daklozen.
/NP HET demonstratief woning-
bouwcongres, dat gisteren te
Utrecht is gehouden werd een resolu
tie aangenomen, die ter kennis zal
worden gebracht van de regering en
het parlement.
Hierin werd o.m. het volgende ge
vraagd:
f Dat in het kader van het mone-
tair beleid voldoende ruimte wordt
gelaten voor de woningbouw.
2 Dat het woningbouwprogram
voor 1952 wordt- verhoogd van
40.000 tot minstens 50.000 wonin
gen.
J Dat de verhouding 2/3 deel wo-
ningwetwoningen en 1/3 deel par
ticuliere woningen bestendigd
blijft.
A Dat de geografische verdeling van
de te bouwen woningen op grond
van sociaal-economische behoefte
wordt vastgesteld.
Dat de financiering van de wo-
ningwetbouw door middel van
voorschotverlening wordt hervat.
Dat de huurprijzen een rendabele
exploitatie der woningen moge-
hik moeten maken.
h„Y°or de rede, die ir. H. B. J. Witte,
dit er van Bergen op Zoom op
congres heeft gehouden, verwij
zen wij naar elders in dit blad.
27 Amerikanen overleden
TN ATLANTA (Georgia) zijn 27 per
sonen na het gebruik van methyl
alcohol (houtgeest) overleden. 20
anderen werden in een ziekenhuis op
genomen. Hun toestand is ernstig. De
meeste slachtoffers zijn negers.
De politie arresteerde 12 negers,
die beschuldigd worden van handel
in clandestiene alcohol. Een van die
negers bekende 280 liter alcohol te
hebben verkocht. Zijn leverancier was
een „nog niet bekende blanke".
De gebruikers van deze alcohol wer
den binnen de 48 uur blind of ern
stig ziek. Men trof de slachtoffers aan
op straat, thuis of in een auto.
i Weersverwachting, geldig tot
J hedenavond: i
J Broog weer met weinig be-
Wo'king en over het algemeen
I zwakke wind. Koude ochtend t
«iet hier en daar mist. Dezelfde
of iets hogere middagtemperatu-
ren. J
Vandaag: Zon onder 17.27 uur.
i Maan op 0.52 uur. Morgen: Zon t
°P 7.22 uur. Maan onder 15.52
uur. i
-r
De eeuwenoude toren van Sint We-
renfried te Eist in de Over-Betuwe
staat op vallen. De toren die bijna in
de gehele Betuwe zichtbaar is, rust
eigenlijk op een Romeins-Gallische
basis en werd gedurende de oorlog
deerlijk beschadigd. De kerk zelf is
bijna hersteld, doch aan de toren is
tot dusver niets gedaan. Geregeld
vallen er nu grote brokstukken af,
zodat, tenzij spoedig wordt ingegre
pen, instorten van de toren wordt ge
vreesd.
l_JOE STOND het met de partijen in
het (oude) Lagerhuis. De sterkste
partij was dus de Labour met 297
zetels. Deze partij heeft 579 candida-
ten gesteld. Zij werd gesteund door
de „Labour-coöperatieven", die 18 ze
tels bezetten en nu 38 candidaten heb
ben gesteld.
De Conservatieven hadden 271 ze
tels en hebben thans 550 candidaten
gesteld. Bij deze groep komen nog
de Ulster-Unionisten, oftewel de Ier
se Conservatieven met 10 zetels, (12
candidaten), die tegen de af
scheiding van Noord-Ierland van 't
Koninkrijk zijn. Vier van hun candi
daten hebben geen tegencandidaat.
Practisch zijn zij dus reeds gekozen.
DE LIBERALEN.
JNE LIBERALEN bezetten 9 zetels
en hebben niet minder dan 109
candidaten in de strijd geworpen. Zij
vormen de zgn. Derde Macht en zijn
in het Parlement vrij om er allerlei
meningen op na te houden.
Op het eerste gezicht lijkt het, alsof
deze Londense Bobby op het Padding-
ton Station, een dansje maakt, doch
bij nader inzien blijkt het, dat een
vrouwelijk aanhanger van de Con
servatieve Partij de vroegere Minis
ter-President Winston Churchill vol
geestdrift wil aanmoedigen voor de
komende verkiezingen. Haar enthou-
agent, die Churchill begeleidde, toen
siasme werd echter „geremd" door de
deze op weg was naar Plymouth.
Zij kregen van hun Hoofdbestuur
het advies eventueel Labour te stem
men, wanneer er geen liberale candi
daat was in een bepaald district. Dit
helpt waarschijnlijk Attlee dus weer
een handje.
De plaatselijke liberale organisa
ties steunen dan nog een groep „Con
servatieven en liberalen", die 2 ze
tels hebben en 13 candidaten. Iets
sterker zijn de „Conservatieven en
Nationaal-liberalen" het 4 zetels en
17 candidaten. Zij, die zich zonder
meer „Nationaal liberalen" noemen,
bezitten 2 zetels en hebben 1 candi
daat. Hun strijd gaat tegen het so
cialisme en zijn dus een steun voor
Churchill en de zijnen. Zij stammen
nog uit de tijd van Ramsay MacDo
nald (tussen beide wereldoorlogen
in).
Sterker zijn dan weer de Nationaal
liberalen en Conservatieven", die ze
ven zetels en 10 candidaten hebben.
Zij worden door de conservatieve or
ganisatie gesteund en helpen dus op
hun beurt Churchill. Bovendien be
staat er nog 'n kleine groep „Libera
len en Conservatieven" <2 zetels en
14 candidaten), die ook weer op de
hand van Churchill zijn.
UITERST LINKS.
INE COMMUNISTEN hebben geen
zetels en alleen maar 10 candida
ten. De Onafhankelijke Labourpartjj,
(uiterst links) zijn een soort Britse
Titoïsten zonder zetels en met vier
candidaten.
Tenslotte hebben de Ierse Nationa
listen nog 3 candidaten en 2 zetels
(de afgevaardigden verschijnen nooit
in het Lagerhuis) en de Nationalisten
uit Wales en uit Schotland respectie
velijk 2 en 4 candidaten.
INDRUKWEKKENDE LIJST.
LIET IS een indrukwekkende lijst
van vechters in een nog indruk
wekkender strijd. Attlee heeft zijn
leuzen via Pers, Radio en speeches
over de kiezers losgelaten, Churchill
heeft niet veel anders gedaan. Diens
laatste „stunt" was de belofte „Een
gesprek met Stalin" en kans op de
werelvrede. De grote angst van de
Conservatieven ligt niet in de La-
bourpartij als zodanig, maar in de
machtige Vakbonden (ongeveer tien
millioen leden), die tot nu toe in de
verkiezingspropaganda zijn zoet ge
houden met schone belofte, maar die
op hun beurt met zorg een eventuele
Churchill-regering tegemoet zien. Hoe
dit ook is, vandaag wordt de grote
slag geleverd, al zullen de fronttroe
pen voorlopig het vermoeide hoofd
nog niet in de schoot kunnen leggen.
Aan een voorspelling over de uitslag
wagen we ons niet, met het feit voor
ogen, dat zelfs Gallup in dit opzicht
met alle kunde van zijn personeel en
zijn perfect systeem op het gebied van
verkiezingen een slecht voorspeller is
gebleken.
PERCENTUELE VERHOUDING LABOUR.CONSERVATIEVEN
Gewapende Britse soldaten begeleiden twee Engelse huisvrouwen, die
boodschappen gaan doen in de thans zo rumoerige stad Ismailia in Egyp
te. De soldaat rechts helpt de baby-mand dragen. Na de jongste troebe
len mogen de echtgenoten van het Britse personeel zich niet zonder mi
litair geleide op straat begeven.
TN PRINCIPE heeft de Ministerraad zich verenigd met de uit
gifte van een premielening voor de woningbouw. Voorlopig
zal een eerste tranche van vijf en twintig millioen gulden worden
uitgegeven. Van het succes daarvan zal het afhangen of tot de uit
gifte van een tweede en van volgende tranches zal worden over
gegaan.
TENEINDE tegemoet te komen aan
de principiële bezwaren, die bij
een deel van het Nederlandse volk
tegen dergelijke permieleningen be
staan, is besloten om ook gelegenheid
te geven tot inschrijving op een nor
male 4 pet. woningbouwlening. De
voorwaarden, waarop de uitgifte zal
geschieden, worden thans nader uit
gewerkt. Reeds kan worden medege
deeld, dat de uit te geven obligaties
een rente zullen dragen van 2.5 pet.
De lening berust op een 50-jarige an-
nuiteitsbasis, met dien verstande, dat
INE 51-JARIGE Duitse psychiater al-
fred Leu is te Keulen vrijgespro
ken van medeplichtigheid aan het ter
dood brengen van 80 geesteszieke kin
deren in een ziekenhuis te Sachsen-
burg tijdens de oorlog. Hij verklaarde
dat een hondertal kinderen was ge
dood door toediening van te grote do
ses slaapmiddel op bevel van 't mi
nisterie van binnenlandse zaken. Hij
had evenwel meer dan 100 kinderen
van de dood gered door onjuiste rap
porten aan het ministerie te zenden.
Toch nog een oplossing
PERZISCHE PREMIER Mossa
deq heeft een onderhoud gehad
met Acheson, de Amerikaanse minis
ter van buitenlandse zaken. Acheson
heeft voorstellen gedaan, om toch tot
een oplossing te komen tussen Perzië
en Engeland over het oliegeschil.
Uit Teheran wordt gemeld, dat een
Perzische olledeskundige per vlieg
tuig naar Amerika is vertrokken,
waaruit men concludeert, dat Mossa
deq in ieder geval belangstelling zou
hebben voor Acheson's voorstellen.
volledige aflossing na 25 jaar zal heb
ben plaats gehad. Getracht zal wor
den vooral gelden aan te trekken uit
de consumptieve sfeer om aldus te
bereiken, dat er meer kapitaal voor
belegging beschikbaar komt.
Het ligt in de bedoeling te komen
tot de vorming van een comité op zo
breed mogelijke grondslag, dat de
verdere uitwerking der plannen ter
hand zal nemen.
MR. SCHELLENBACH uit
Den Bosch benoemd
"TOT PRESIDENT van de arrondis-
sements-rechtbank te Breda, als
opvolger van Jhr. Mr. L. J. M. van
Sasse van Ysselt ls benoemd, Mr. J.
H. Schellenbach, sinds 1943 rechter in
de rechtbank te 's-Hertogenbosch.
Mr. Schellenbach is geboren in De
cember 1910, behaalde zijn academi
sche titel te Leiden in 1933, was een
viertal jaren werkzaam als advocaat
en procureur, was van 1937 tot 1943
juridisch ambtenaar van de Octrooi-
raad en werd in dat jaar rechter te
Den Bosch.
Door de benoeming van Mr. Schel
lenbach telt dë Bredase rechtbank nu
vier niet-katholieken (w.o. de presi
dent en de vice-president) en vier ka<
tholieken.
Begrijpelijkerwijze heeft deze be
noeming in het Arrondissement Bre
da de nodige verwondering gewekt.
Niet om de persoon van de benoem
de, die als een bekwaam en scherp
zinnig jurist wordt geroemd, maar
wel, omdat in dit overwegend katho
lieke Arrondissement de samenstel
ling van de Rechtbank thans in ge
nendele daaraan beantwoordt.
Het zou ons niet verbazen, als om
trent een en ander van parlementaire
zijde opheldering zal worden ge
vraagd.
[yjAANDAG 29 OCTOBER A.S. vindt ten gemeentehuize te Breda een
eervolle plechtigheid plaats. Velen, die in de voorbije oorlogsjaren
grote en moeilijke offers brachten vele brachten het grootste offer
zullen dan de hulde bekomen, die hen toekomt. Burgemeester Mr. Dr.
Claudius Prinsen zal het Mobilisatiekruis uitreiken aan de nog levende
ex-medewerkers der Landelijke Organisatie tot hulp aan onderduikers
en Landelijke Knokploegen, terwijl daarnaast een droeve plicht ver
vuld zal worden door het verlenen van posthume onderscheidingen.
r\E volgende Bredanaars ontvangen
het Mobilisatiekruis: j. T. Boe
nen, Joh. B. de Bruyn, Epco Hasher,
H. J. Modderman, J. Ossewaarde, J
van Ouwerkerk, D. W. v. Ouwerkerk,
mevr. N. E. Ueberfeldt van der Vliet,
p. H. Ueberfeldt, mevr. E. A. 't Hart-
Ueberfeldt, L. Boomaars, E. Sprangers,
p. Otten, J. otten en A. Otten.
jan Beenen was L.O.-leider te
Chaam en beleefde hachelijke avon
turen, evenals Jo de Bruyn, die vanaf
1943 medewerker was van „Trouw" en
L.O L k.p, Eenmaal deed hij mee aan
een overval in Beek, in welke plaats
hij later tevens bewaker was van 18
Duitsers.
Epco Hasher, men noemde hem ..De
Wmd", heeft een aparte verdienste op
financieel gebied. Hij was penning
meester van L.OL K.p en kon na de
bevrijding alles tot de cent nauwkeu
rig verantwoorden Geen kleinigheid,
als men weet, dat alleen al in Breda
f 77.000 werd uitgekeerd aan gezinnen
van ondergedokenen etc. De stiptheid
van deze man kan men begrijpen, als
men nagaat, hoe weinig er na de be
vrijding van financiële verantwoor
ding terecht kwam! H. J. Modderman
was zijn medewerker. Hij verzorgde de
verspreiding van geld en bonkaarten.
Hetzelfde werk had J. Ossewaarde.
Laatste twee waren na de bevrijding
tevens gevangenbewaker.
De heer D. W. van Ouwerkerk, on
langs benoemd tot ridder in de Orde
van Oranje-Nassau, was de eerste L.
O.-er in Breda. Cor v. d. Hooft uit
Willemstad nam in '43 van hem de lei
ding over De heer D. w. van Ouwer
kerk ontvangt de onderscheiding te-
samen met zijn zoon, die onderduikers
hielp Een andere zoon van de heer van
Ouwerkerk, die gefusilleerd werd. ont
vangt de onderscheiding posthuum
Mevr. cjeberfeld van der vliet was de
hospita van het geb»el provinciaal bu
reau der L.O.LK.P. vanaf 4 Maart
'44. In haar pand aan de Spoorstraat
werd van allerlei slag geherbergd. b5-
zondere lof komt haar toe voor haar
houding. Om dezelfde reden worden
haar zoon en dochter onderscheiden.
Deze laatste trad tevens op als koe
rierster. Louis Boomaars vervoerde ve
len met zijn verhuiswagens vanaf de
Biesbosch naar de Ned. Belg grens. De
heer Sprangers was een der eerste ver-
zetters, die werkte voor de zgn. „Zee
manspot". Ook herbergde hij onder
duikers.
IN WEST-BRABANT
IN
West-Brabant ontvangen de vol
gende Bredanaars de onderschei
ding: e. Passaert en A. m. Fassaert-
Antheunis, Roosendaal; A. J. Puyen-
broek, Bergen op Zoom en mevr. J. v.
d. Hooft-Lourens, Willemstad.
te Beek, was overal waar overvallen
gepleegd moesten worden. Ook zijn
vrouw ontvangt het kruis voor haar
werk als koerierster. Camiel en Agnes
leerden elkaar in de bezetting kennen
door hun werk. De Bergenaar Puyen-
broek was L.O.-districtleider te Ber
gen op Zoom. Na meerdere overvallen,
dook hij onder te Breda. Mevr. v. d.
Hooft was vanaf het prilste begin „ver-
zetster". In dit werk stond zij haar
man, tegenwoordig burgemeester van
Willemstad, trouw ter zijde. Piloten,
krijgsgevangenen etc.: allen vonden
bij haar onderdak. Het gezin Hooft
werd speciaal door de S.D. gezocht,
mede, omdat Johannes Post bij het
gezin onderkomen had gevonden Ook
de kinderen werden niet met rust ge
laten De twee kleinen, 5 en 2y2 jaar.
moesten half Brabant doorkruisen, eer
ze in veiligheid waren,
ROND BREDA
/"NOK ontvangen het mobilisatiekruis:
O v Hooydonk, Marie Marijnis-
sen-Verhoeven en A. H. Vermeeren te
Ulvenhout, mevr c. Kouwenberg-Bil-
let, j. c. a. Kouwenberg en Marsel
Kouwenberg te Zundert.
(vervolg op pag. 2)
Hij nam een Weens ingenieur in
de arm, die een apparaat had uit
gevonden om begraven voorwer
pen op te sporen. Zij gingen naar
de heuvels, het zoeken bleek de
eerste avond echter tevergeefs.
De volgende morgen bleek de in
genieur te zijn verdwenen. Vol
gens de oud S.S.-er nam hij de in
de nacht uitgegraven schat mee..
Nu is de politie op zoek naar de
schat, enige millioenen guldens
waard, en naar de verdwenen in
genieur. Wie weet
MAAR aanleiding van ons artikel
4 „Duel van professoren" ontvingen
we dé volgende beschouwing van Prof.
J. van Geetruyen te Antwerpen, welk»
we een waardevolle bijdrage achten In
het waterwegendebat:
Naar mijn mening tekent U de vari
anten tussen de zienswijze van Prof.
Dr Gerretson en de mijne met betrek
king tot de waterwegen scherper af,
dan zij misschien in werkelijkheid
zijn. Vooreerst, zoals U zeer terecht
onderlijnt, onderschrijf ik volkomen de
suggestie van prof, Dr. Gerretson, dat
de Schelde vanaf de Franse grens, met
inbegrip van Wester- en Oosterschelde
en de daarbij aansluitende Tussenwate
ren, onder een gemeenschappelijk Ne
derlandsBelgisch beheer zou dienen
te worden gesteld. Het gedeelte van d»
stroom, daj, aan ebbe en vroed is on
derworpen, vormt een organisch ge
heel. Het baart verwondering dat het
niet eerder is opgevallen dat een af
zonderlijk beheer van ieder land over
het deel van de schelde, dat onder zijn
souvereiniteit ressorteert, nadelig is
niet alleen voor de stroom, maar even
zeer voor de respectievelijke belangen.
Zo moeten Nederlandse projecten van
inpolderingen ongerustheid verwek
ken, niet alleen in verband met de be
vaarbaarheid van de Beneden-Schelde,
maar ook met betrekking tot de weer
slag op het regiem van de stroom en
zijn bijrivieren boven Antwerpen. Bij
gemeenschappelijk beheer zou de or
ganische eenheid worden erkend en
hersteld. Beslissingen, in gemeen over
leg door Waterstaat en Bruggen en
Wegen getroffen, zouden ongetwijfeld
ten bate van beide landen, veel minder
aanleiding geven tot controverse of
verzet.
VU AT de nieuwe verbinding betreft
tussen de Westerschelde en het
Hollands Diep zou ik het persoonlijk
onredelijk vinden a priori te weigeren
dat het geamendeerde Plan-Konijnen
burg een uitgangspunt zou vormen
van besprekingen, ik zou trouwens
evenzeer een dergelijke aprioristxsche
houding afkeuren met betrekking tot
een Moerdijkkanaal. Ik beschouw niet
de eerste oplossing als een minimals
en de tweede als een maximale toege
ving, uit technisch oogpunt geven bel
de projecten aanleiding tot opwerpin
gen, waarvan sommige althans een na
der onderzoek vergen. Zo verklaart
men zich in Belgische kringen veront
rust door de waterstaatkundige gevol
gen, die uit een heropening van het
Kreesrak en het aanleggen van dam
men zouden kunnen voortvloeien. Men
wijst ook op de talrijke verrassingen.
Tegen een Moerdijkkanaal wordt het
nadeel van Noord-Brabant en de moei
lijke oversteek van het Hollands Diep
aangevoerd. Men is het ook niet eens
over de respectievelijke voor- en nade
len van een open en een gesloten vaar
water, gelet op de huidige samenstel
ling van de binnenscheepvaart door de
Tussenwateren en de evolutie, waaraan
zij in de toekomst onderhevig is.
M.i. zijn dit zoveel problemen die
niet door exclusieve uitspraken, doch
door overleg en onderzoek dienen te
worden opgelost.
Qp drie punten wijkt mijn zienswijze
af van deze van prof. Dr. Gerret
son.
Ie De „verbinding" is m.i. geen een
zijdig Belgisch belang. De vaart door
de Tussenwateren is thans overwegend
samengesteld uit binnenvaartverkeer
tusen België en Nederland, waarbij dat
tussen Nederland en Noord-Frankrijk
dient te worden gevoegd. Een ontle
ding van de goederenbeweging en van
de beweging van ledige schepen leidt
tot een verhouding 5035. Er dient
hieraan toegevoegd, dat er in 1949
twee a driemaal zoveel Nederlandse
uitvoer over de Tussenwateren ge
schiedde dan over de Rijn en circa 1/3
meer dan over het Noordzeekanaal.
2e De „verbinding" wordt niet be
heerst door een tegenstelling Rotter
damAntwerpen, vooreerst zijn er
veel meer Nederlandse belangen bij be
trokken dan die van Rotterdam en veel
meer Belgische dan die van Antwer
pen. in de tweede plaats kan men, zon
der de zeer dubieuse vraag aan te snij
den of de „verbinding" al of niet een
verschuiving van transito zou veroor
zaken, beslist zeggen dat dit transito
een zeer ondergeschikt deel uitmaakt
van het scheepsverkeer dcor de tussen
wateren. Bij de beslechting van het
probleem dient dus niet uitsluitend
noch zelfs in de eerste plaats daarme
de rekening te worden gehouden.
3e Prof. Dr. Gerretson ig van me
ning dat de „verbinding" dient opge
lost binnen het juridisch kader van de
Tussenwateren zoals afgebakend in de
Scheidingsakte. Deze zienswijze was
20 a 30 jaren geleden volkomen verde
digbaar, toen men zich geplaatst vond
tegenover een Belgische vraag, die
hoofdzakelijk afgestemd was op een
betere doorvaart naar de Rijn. Zij
schijnt mij daartegen veel minder ge
rechtvaardigd op dit ogenblik, waar
Nederland en België de „verbinding"
vooral dienen te onderzoeken en te be
slechten met het oog op de bevorde
ring in hun beider belang van hun on
derlinge ruilhandel, die voor meer dan
80 PCr- Iangs de waterweg geschiedt
Zelfs over de drie aangehaalde pun-
TT w!} het mi) persoonlijk voorkomen
Prof n V^rfhf in zienswijze met
f Dr Gerietson met zo absoluut
ton i2,f 5 eer? d gezicht mocht blij-
ken. Pi of. Gerretson bewees inderdaad
m zijn artikel over „De Drie Schel
den" dat het groeiende belang en zelfs
het overwicht van het Nederlands-Bel
gisch binnenvaartverkeer hoegenaamd
met aan zijn aandacht is ontgaan.
IJIT hetgeen ik gepoogd heb U zo be
knopt mogelijk uiteen te zetten
zult U reeds hebben afgeleid dat ik
het met Uw geëerd dagblad volkomen
eens ben dat men, bij het treffen van
een uiteindelijke beslissing, rekening
dient te houden met de economische
belangen van Noord-Brabant, derwijze
dat de oplossing die de voordeligste
zal blijken voor gans de Nederlands-
Belgische economische gemeenschap,
ook de groei van Brabant bevordert.
Verlies van cultuurgrond, gevaar voor
verzilting, afwateringsp-oblemen en de
toekomst van het Mark'ezaat en zijn
haven zijn. dan ook problemen die zeer
in het bijzonder het voorwerp van een
heg 'ipend "-itisch onderzoek dienen
uit te maken.
