ij vroegen geen onmiddellijke
Benelux-Unie"
BELGIE-NEDERLAND in de heide
van Woensdreeht
r
Einde olie-impasse in zicht
Prof. v. d. Brink over de Conferentie te Goes
Brutale textiel-
diefstal
Besprekingen te
Kaesong
vandaag hervat
STEMMING ONDANKS REGEN
Vier basis voor
waarden
Zeilwedstrijden E ngeland-Amerika
Zuster Rumolda
opereerde zes keer
Dokter (73 jaar)
priester gewijd
Korporaal
doodgestoken
Touringcar verongelukt
Lering uit het
verleden
DAGBLAD VOOR ZEELAND
Wèl: beperking van kunstmatige
belemmeringen
Aan DE MINISTER van Economische Zakr ossor v. d.
Brink, heeft het a.n.p. twee vragen voorgelegd betreffende
de Benelux-Ministersconferentie te Goes. Dat onze Regering er
op heeft aangedrongen, gelijk hardnekkige berichten in de Bel
gische Pers beweren, dat de Benelux-Unie terstond dient te wor
den afgekondigd, verwees de Minister zonder meer naar het rijk
van de fabelen.
VERHELDEREND
De auto voor de deur
Marshall over Korea
.j
Britse Regering gaat meepraten
Zij kreeg de Bronzen
Leeuw
Mayer hengelt naar
steun
Overwegend droog
Zware regendroppels stoorden stoute plannen
„We moeten de Ollaanders er uit branden
veegde men verschrikte gevangenen
voor de voeten
Geen paratroopers
Chauffeur dood, 44 passagiers gewond
Kcrkelijke Financiën
ZEVENDE JAARGANG No. 2055
Uitïave: N. V. Uitgevers Mij. Neerlandia.
Verschijnt elke werkdag. Bureaux: Breda.
Reigerstraat 16, Telefoon: Redactie 8181;
Administratie: Telefoon 8778. Redactieraad:
C j v Hootegem.Mr.Dr.A.J.J. M. Mes. Mr.
H b L. de Rechter, L. J v. 't Westende, P.
v' M Vcrcauteren. Hoofdredacteur: J. J. H.
A Bruna Abonnementsprijs bij vooruitbet.
f 4.55 P- kwart., p. post f 5.40, P- w. (uitsl.
hii niet-postbestell.) f 0.35. Losse nummers
10 ct. Postrek. no. 278841. Prijzen van buitenl.
abonnementen worden op aanvraag verstrekt.
Voor God, Kcmingm en Vaderland
WOENSDAG 25 JULI 1951
Advertentieprijs voor de gehele oplage f 0.3Ö
per m/m. (Ingezonden Mededelingen f 0.75
per m/m). Voor advertenties van plaatselijke
aard uit Zeeland, uitsluitend in de Zeeuwse
editie f 0.12 per m/m. (Ingezonden Mede
delingen f 0 30 per m/m). Staatwerk 3 cent
per m/m extra. Incasso wordt berekend. Voor
prijzen van de rubriek ,,'t Kleintje" wordt
verwezen naar de desbetreffende rubriek.
Inzendingen op advertenties, welke de uit
gevers om redenen te hunner beoordeling niet
verlangen af te geven, worden vernietigd.
lureau voor de Zeeuwse Eilanden: GOES, Westsingel 98, Telefoon no.2236 Bureau voor Zeeuwsch-Vlaanderen: HULST^J^ 102 (Bijbureau: TERNEUZEN, Noordstraat jj6^Te1^2601, O OSTBURG, Nieuwstraat 41, Tel. n<x_èo)
MINISTER v. d. BRINK
....Verbaasd...,.
DE GASPERI heeft een nieuw Kabinet
(zijn zevende) gevormd. Het is een
twee-partijen-Kegering, die in hoofd
zaak bestaat uit leden van de Chr. De-
mocr. Partij, waarvan De Gasperi de
leider is.
EEN METSELAAR en een loodgieter,
resp. 21 en 27 jaar, pikten in Den Haag
de jeep van 2 maréchaussée's en de
fiet van 'n agent mee. Deze vervoer
middelen stonden onbeheerd, omdat de
berijders zochten naar een jongeman,
die bij een vechtpartij betrokken was
geweest. Na een wilde run op een ge
leende fiets, achterhaalde de agent de
boosdoeners, die weigerden mee te
gaan. Burgers trokken bovendien hun
partij. Tenslotte werden zij overmand
door de inmiddels gearriveerde maré
chaussée's.
IRAK is met Engeland tot overeen,
stemming gekomen inzake de olie.
Irakezen zullen worden opgeleid voor
hogere technische functies en de uit
kering van de Britse Maatschappij
aan de Regering van Irak zal worden
verhoogd. Nu Iran nog!
SJAHRIR zou familie uitgeleide
doen bij het vertrek van de „Wil
lem Ruys" in Rotterdam, zo ging
gisterenavond een gerucht. Tal
van journalisten roken een inte
ressant interview. Zij vonden ten
slotte een glimlachende Indone
siër^ die zeide Achmad te heten.
De journalisten trokken weg en
weten nog steeds niet, of Achmad
nu werkelijk Achmad of wellicht
de heer Sjahrir-in-cognito was....
EEN HUISZOEKING in het Haagse
Bureau „Zuid-Molukken" leverde als
„buit" een hoeveelheid administratieve
bescheiden op. Men is op zoek naar
een „onbekende dader".
HET WEST-DUITSE Verbond van
Vakverenigingen (5.5 millioen leden)
wil geen verdere steun verlenen aan
de economische, politiek van de Rege
ring. Telegrafisch werd Adenauer, die
in Zwitserland vertoeft, daarvan op
de hoogte gesteld.
DE LANGZAAM-AAN-STAKING bij
de Britse Luchtvaart, waardoor bijna
de helft van het Britse luchtvaart-
verkeer stillag, is ten einde.
ACHESON heeft gezegd: „De V. S.
verkeren in groter gevaar dan vele
Amerikanen denken". Hij deelde mee
dat er naar schatting 9 millioen com
munistische soldaten op de wereld
zijn.
INDIA zal in geen geval Pakistan aan
vallen, zo heeft Nehroe verklaard,
tenzij een aanval op India wordt ge
daan. Ook het gebied van Kaschmir
is daaronder begrepen, zo zeide hij.
de EMIGRANTEN die per vliegtuig
"aar Austarlië zouden gaan en niet
konden vertrekken wegens olie- pn
benzine-moeilijkheden in Karachi zijn
gisterenavond van Schiphol opgeste
gen.
r\E EERSTE VRAAG aan de Minister
luidde: In hoeverre berusten de
berichten in de Belg. Pers, dat de Ne
derlandse Regering tijdens de confe
rentie te Goes de wens heeft geuit
de Benelux-Unie terstond af te kon
digen, op waarheid?
De Minister antwoordde daarop, dat
hg met de grootste verbazing van de
ze berichten in de Belgische Pers had
kennis genomen. Zij moeten zonder
meer naar het rijk dér fabelen worden
verwezen.
Een vruchtbare Benelux, zo voegde
Minister v. d. Brink daaraan toe, kan
slechts worden verkregen, wanneer
alle samen werkenden, gelijkelijk tot
het brengen van even grote offers
bereid zijn. U kunt er zeker van zijn,
dat een zoals door u thans gefor
muleerde vraag door de Nederlandse
Regering niet is gesteld.
In Goes hebben we gezamenlijk ccn
„Tour d'horizon" (een vogelvlucht)
over de Benelux-problemen gemaakt.
Het gemeenschappelijke doel was een
openhartige gedachtenwisseling. Dit
doel is volkomen bereikt en zulks
heeft dan ook verhelderend gewerkt.
DE BETALINGSBALANS.
£)E TWEEDE VRAAG luidde: Vin
den wellicht de moeilijkheden
van de Nederlandse Betalingsbalans
hun oorzaak in het Benelux-Voor-
unie-verdrag! Gelooft u, dat even
tueel op grond daarvan dan de Ne
derlandse Regering aanspraak
dient te maken op grotere Belgi
sche tegemoetkomendheid?
Prof. v. d. Brink gaf toe, dat de in
voer vag België naar Nederland uit
gebreider was dan onze export. Wat
de hoeveelheid daarvan aangaat,
moet men echter niet tot overschat
ting komen, zo meende hij. Ook al
zou het percentage der vrije invoer
beperkter zijn gebleven, dan zou dat
nog van weinig invloed zijn geweest
op de Nederlandse Betalingsbalans.
Dit geldt nog temeer, als men be
denkt," dat Nederland ten aanzien van
de agrarische producten voorkeur ge
niet.
Wel verwacht Nederland, dat van
Belgische züde zoveel mogelijk kunst
matige belemmeringen worden tegen
gegaan. Dit heb ik uitdrukkelijk aan
mijn Belgische collega's meegedeeld.
Hetgeen dus geenszins betekent, dat
de Regering een vraag, zoals in de
Belgische Pers werd gesuggereerd,
zou hebben gesteld.
Daarna zouden de 3 landen als één
gehesJ in de Europese Betalingsunie
gaan optreden. Dit zou door de Bel
gische Regering zijn afgewezen!
EEN CONFECTIEFABRIEK in de
Nieuwe Kerkstraat 81 te Amster
dam is Maandagmorgen op zeldzaam
brutale wijze bestolen. Die morgen,
tegen acht uur is een bestelauto voor
gereden, waarin kartonnen dozen met
o.a. herencostuums en regenjassen uit
de fabriek werden ingeladen.
Niemand heeft toen enige achter
docht gekoesterd, omdat het een vol
komen normale gebeurtenis leek op
dat uur. De goederen vertegenwoor
digden een waarde van niet minder
dan 30.000 gulden.
Van de daders ontbreekt tot nu toe
ieder spoor.
DADIO PJONGJANG heeft gisteren
opnieuw geëist dat de buitenland
se troepen zullen worden terugge
trokken uit Korea. Morgen zullen de
besprekingen te Kaesong, die werden
ingebroken, omdat beide partijen van
mening verschilden over deze kwes
tie, worden hervat.
Dit werd duidelijk, toen gisteren
avond nog steeds geen communistisch
tegen-bericht via Radio Pjongjang was
door gekomen.
TYE AMERIKAANSE minister van
defensie, generaal Marshall, heeft
Dinsdag op een persconferentie ver
klaard, dat terugtrekking „op het ge
schikte ogenblik" van de buitenland
se troepen op Korea geen probleem
zal scheppen als de communisten op
recht een vredesregeling willen.
De kwestie leende zich evenwel
niet voor bespreking bij onderhande
lingen over een Bestand.
Marshall noemde de volgende vier
„basisvoorwaarden" voor een bestand:
1 Overeenstemming over een mi
litaire linie die verdedigbaar zal zgn
in geval van hernieuwde vijandelijk
heden.
2 De bereidverklaring de thans in
Korea aanwezige troepen niet te ver
sterken.
3 Behoorlijke inspectie door beide
partijen als verzekering tegen even
tuele voorbereidingen tot ccn onver
hoedse aanval.
4 Een bevredigend accoord wat
betreft de krijgsgevangenen.
Gisteren is weer het grote, inler-
tionale wandelfestijn, de Vier
daagse Afstandsmars te Nymegcn,
begonnen. Duizenden wandellicf-
hebbers hadden zich laten in
schrijven, onder wie 270 buiten
landers. Hoewel het weer de eer
ste dag niet zo stralend was als
de wandelaars hadden gehoopt,
heerste toch spoedig weer de be
kende Vicrdaagse-stemming, die
slechts door de deelnemers zelf
geheel kan worden aangevoeld. Op
de linkse foto zien we Detje, de
„klompcntippelaar" uit Maaswaal
Eist binnenkomen. Hij heeft blijk
baar gerekend op de grilligheid
van ons klimaat, want hij draagt
een zwarte parapluie, waarop
staat: „Efkes schuilen". Middel
ste foto. De mariniers uit Doorn
marcheren Eist binnen. Op de
foto rechts de heer van der Kaag
uit Arnhem, die voor de 27ste
keer meeloopt in de Vierdaagse.
Hy is de recordhouder, wat be
treft het aantal keren, dat aan
deze marsen is deelgenomen.
"WOLGENS A.F.P. zou men het reeds eens zijn geworden over het beginsel
van een gemengde Perzisch-Britse maatschappij voor het winnen, ver
voeren en verkopen van olie. Men zou het echter nog niet eens zijn geworden
over de samenstelling van het bestuur der maatschappij.
J^E DOOR de Perzische Regering in
Londen voorgelegde ontwerp
voorstellen (mede resultaat van Har-
rimans besprekingen) werden door be
voegde Britse woordvoerders „niet
geheel teleurstellend" genoemd. In
ieder geval zou Perzië thans een lid
van het Britse Kabinet bij de komen
de conferentie willen toelaten.
Een Britse beslissing over de Per
zische voorstellen wordt eerst ver
wacht na Woensdag.
Dan begint nl. het Lagerhuis-debat
over de buitenlandse politiek. De Re
gering zal haar standpunt tijdens dit
debat bekend maken. Lord Jowett is
reeds aangewezen als leider van de
Britse delegatie voor de olie-bespre
kingen.
LI. M. KONINGIN JULIANA heeft
Zuster Rumolda J. M. J., hoofd
verpleegster van het Katholieke Mis
sie-ziekenhuis ..Stella Maris" te Ma
kassar op 't eiland Celebes, gedeco
reerd met de „Bronzen Leeuw". Deze
onderscheiding viel Zuster Rumolda
ten deel wegens de grote moed en
bekwaamheid, die zij tijdens de woe
lige dagen van 5 tot 8 Augustus van
het vorig jaar aan de dag heeft ge
legd. Door haar kordaat en „man
moedig" optreden wist zij namelijk
de soldaten der strijdende partijen
buiten het ziekenhuis te houden, daar
mede verscheidene mensenlevens red
dende. Bovendien heeft zij in die da
gen, toen er geen doctoren aanwezig
waren daar het hospitaal midden in
de vuurlinie lag, eigenhandig een
aantal operaties verricht zonder enige
hulp van een arts.
("NP drie en zeventigjarige leeftijd
heeft de arts, Dr. Wilhelm Eng-
lander, uit handen van de wijbis
schop van Trier, Mgr. Dr. Stein, de
H. Priesterwijding ontvangen. Dertig
jaren lang oefende Dr. Englander me
dische practijk uit in St. Wendel in
het Saargebied. 0pk in het openbare
leven trad hij op, o.a. als afgevaar
digde en als lid jfpi de Medische Com
missie te Lourdes. Door een bijzon
dere Pauselijke dispensatie werd de
tijd voor zijn theologische studie in
gekort.
Een zoon, een dochter, schoonzoon
en kleinkind waren bij de priesterwij
ding van hun vader en grootvader
tegenwoordig. Zondag 22 Juli las de
oude neomist zyn eerste H. Mis in de
parochiekerk van St. Wendel, bij wel
ke gelegenheid hij een eigenhandig
schryven van de H. Vader als geluk
wens ontving.
Concessies inzake loon- en
schoolkwesties
DENE MAYER heeft zich gisteren
voor de Franse Kamer gepresen
teerd. Hi.i ontvouwde een program,
waarin hij de steun der socialisten
trachtte te verkrijgen door een her
ziening van de minimumlonen tegen
eind Augustus aan te kondigen, ter
wijl hij op het stuk van de school
kwestie de stemmen der M. R. P. pro
beerde te trekken door een leisel
van studiebeurzen voor leerlingen van
het bizonder onderwijs.
Laat op de avond verwachtte men
de stemming waarbij over het dot van
Mayers formateurschap zou worden
beslist.
Weersverwachting,
hedenavond:
geldig tot
Zwaarbewolkt met verspreide
opklaringen en overwegend droog
weer. Meest matige wind tussen
West en Noord. Dezelfde of Iets
hogere temperaturen.
Vandaag: Zon onder 20.42 uur.
i?«in op llur* Maan onder
1329 uur. Morgen: Zon op 4.51
uur. 1
(•MIIMt8M88«tlUJIUM
m«n88ii88|«i
Tijdens het Festival of Britain
worden tevens de beker-zeilwed
strijden tussen Engeland en Ame
rika gehoudten. Het is de vierde
maal, dat een dergelijke wedstrijd
plaats vindt. Tweemaal heeft
Amerika reeds de beker gewon
nen en Engeland eenmaal. Op de
foto zien we vier jachten op de
thuisreis van het eerste circuit
van de wedstrijd; het einddoel
van deze dag is het plaatsje
Oewes op het eiland Wight. De
jachten zyn v.l.n.r.: Circe en Jo-
han (Engeland), Llanoria (Ame
rika) en Marlette (Engeland).
V
Van Ned. Militaire Missie
JTEN 25-JARIGE Nederlandse korpo
raal van de Nederlandse militaire
missie in Indonesië werd buiten de
cantine in Tjimahi, die onder zgn be
heer stond, doodgestoken. Hij werd
door twee mannen naar buiten geroe
pen. Slechts zijn pistool werd ge
stolen.
De politie en het corps Polisi Mili-
ter in Tjimahi hebben nauwelijks 20
uur na de aanslag de heide daders
gearresteerd.
Een mes en een hoofddoek, die de
daders op de plaats van het misdrijf
hadden verloren, vormden de eerste
aanwijzingen, die leidden tot de ar
restatie van de hoofddader, een gewe
zen chauffeur van de Nederlandse
missie. Zijn handlanger liep kort daar
op in de val. Beiden hebben bekend,
doch het motief tot de daad staat nog
niet vast. De hoofddader verklaarde,
dat hij gehandeld had uit zelfverde
diging", daar het slachtoffer met een
revolver op hem geschoten had.
(Van onze speciale verslaggever).
JTN DE EERSTE UREN van het dramatische gevecht waren voor de Belgen...
In de grauwe nacht van Dinsdag, terwijl grove regendroppels uit de
lucht vielen en de zandpaden van de Woensdrechtse heide sneuvelden onder
de voetstappen van duizend Nederlandse soldaten: rukte in een fier en on
verschrokken marstempo de compagnie op van Commandant Clerckx utt
Antwerpen. Kleine, stevig gebouwde soldaten, die het zoet van de overwin
ning reeds in hun mond proefden om de eenvoudige reden, dat zij zonder
enige tegenstoot van de Luchtdal-kazerne der Sinjorenstad naar de Neder
landse grens waren gewandeld, waar zij tot hun grote verbazing geen vgan-
den konden ontdekken. De vijanden? De oud-Indië veteranen, die de laatrte
veertien dagen in het kamp Wittenberg hadden rondgezworven, wisten dat
de pittige kereltjes op komst waren. Die Belgen konden op een vriendeiyke
ontvangst rekenen. De feestelijkheden konden elk ogenblik een aanvang ne
men en daii zouden die wakkere knapen wel eens laten zien, dat zij konden
vechtenTIelaas, die Nederlanders wisten niets af van de tactische plannen
van de vijand.
j~"yE BELGEN hadden een voortref
felijk plan-de-campagne. Hun uit
stekende inlichtingendienst was er
achter gekomen, dat een volledig vij
andelijk bataljon in de heide van
Woensdreeht gelegerd was: dat de
„kaaskoppen" onmiddellijk versterkin
gen konden laten aanrukken, uit Goes,
Tilburg en Bergen op Zoom, waar
nog zo'n drieduizend man klaar lag
om in te grijpen. Daarom moest er
vlug worden gehandeld en slechts een
bravourstukje zou het hele spel kun
nen redden.
Paratroopers moesten neerdalen
ten Noord-Westen van het vliegveld.
Honderdvijfentwintig kerels dienden
ce worden uitgeworpen. Zij zouden
de vliegtuigbasis in de Noordel. flank
aanvallen en direct zou Comman
dant Clerckx zijn jongens inzetten om
in het Zuiden een uitval te doen.
Twee andere compagnieën hadden de
opdracht in het Oosten en Westen
hetzelfde te verrichten.
De zware regendruppels echter
stoorden deze stoute plannen. Het la
ge wolkendek was voor een parachu
tisten-avontuur zo gemeen, dat de
paratroopers beter thuis konden blij
ven. Het vermoeden, dat dit besluit
genomen was kwam bg Commandant
Clerckx op, toen het uur van de aan
val was verstreken. Om half zes
moest het beginnen. Om half zeven
was er nog helemaal niets te zien.
„Aanvallen", klonk het korte, kern
achtige bevel. „Zonder parachutisten
het vliegveld en alles wat er bij be
hoort veroveren", zei Commandant
Clerckx en spoedig liep hij als eer
volmaakte veldheer door de bossc;
aan zijn troep vooruit. Even spoedig
kwam het contact met de vijand....
Waren de Nederlanders toch nog
verrast door deze onverwachte aan
val?
De Belgen streden moedig en won
nen met de minuut enkele meters.
Het werd een keihard gevecht, dat
veel munitie en veel adem kostte.
De Belgen schoven op. Zij pakten
Gerard van de Bogaert uit Roosendaal
beet en sleurden hem naar een car
rier. Zij namen Leen van de Berg uit
Kruisland bij de arm en namen hem
mee. Zij probeerden Johannes Nieu-
wenhuijzen uit Kruiningen bekente
nissen af te nemen, maar Johannes
zweeg. Zij legden beslag op Sten Ha
genaars van het Krabbegat en kon
den voorts uitvoerige soldatenfami-
lies buiten gevecht stellen.
Futloze veteranen?
Steeds nauwer haalden de Belgen
de ring aan. Zou er nog een enkele
Nederlander ontkomen? Zou uit deze
•tang" te breken zijn?
„Geen denken aan", zeiden de moe
dige Belgen, die na drie uren van bit
tere strijd het hele vliegveld met uit
zondering van een commandopost in
handen hadden.
(Vervo.g pag. 2).
■X
DEN GEZELSCHAP van 48 Noord-
Hollandse vacantiegangers was
er Maandagmorgen vroeg met 'n
bus van de NACO uit Schagen op
uitgetrokken. Het doel van de
reis, de Zwitserse Alpen, werd ech
ter helaas niet bereikt. Men was
tegen 2 uur in de middag onge
veer 100 km. diep Duitsland in,
toen chauffeur de Jong, 33 jaar.
uit Hoorn, het stuur aan zijn als
machteloos geworden handen voel
de ontwringen. Er was een band
gesprongen.
Toen volgde er een klap, „alsof
we op een mijn reden", zei later
een van de passagiers. De bus
reed met volle vaart tegen een
boom links van de weg. De boom
werü ontworteld. De bus werd
aan de voorkant zwaar bescha
digd. Van de 48 passagiers werden
er 44 gewond, waarvan 2 dames
zo ernstig, dat zij in het zieken
huis te Dinsken moesten worden
opgenomen.
Maar de chauffeur, die als een
voorzichtig rgder bekend staat,
was er het ergst aan toe. Hij raak
te tussen boom en bus bekneld
Met zeer veel moeite kon men
hem bevrijden. Hg bleek zwaar
gewond te zgn en overleed vrij
spoedig na het ongeluk. Hij laat
vrouw en een kind achter. De pas
sagiers zgn dezelfde dag per trein
naar huis teruggekeerd.
TN de 20e eeuw en vooral na de twin
tiger jaren zien we de moderne
vorm van financiering bij oprichting
ook doordringen bij de kerken en
kerkelijke inïtellingen. Wij bedoelen
hier speciaal de financiering door
middel van obligatieleningen. Vóór die
tijd was de financiering der oprich
ting een binnenkamerse aangelegen
heid. De snelle uitbreiding van de be
volking en de daardoor ontstane ach
terstand in de kerkenbouw, voor som
mige landen sterk beinvloed door de
omstandigheden van wereldoorlog I,
heeft vooral in de jaren 1920-1930 vele
oprichtingen gestimuleerd. Deze drang
kwam speciaal in Duitsland voor en
velen van ons zullen zich herinneren,
de vloed van obligatieleningen van
kerkelijke instellingen, die ons land
overstroomden in die jaren. De ver
armde Duitse bevolking kon uit zich
zelf niet meer de middelen bijeen
brengen om hun kerken te stichten,
om hun kloosters en ziekenhuizen te
bouwen, een verschijnsel, dat na we
reldoorlog II voor ons wel begrijpe
lijk zal voorkomen.
Maar met het uitgeven van de obli
gatieleningen aanvaardde men ook de
consequenties daarvan: rentebetaling
en aflossing. Men vatte deze puur-
economische aangelegenheid wel wat
nonchalant op en het gevolg was een
verschrikkelijke debacle, die aan het
kerkelijk crediet veel nadeel heeft
bezorgd. Het getuigt van een wijs be
leid van onze bisschoppen, en hun ad
viseurs, dat zij niet gevallen zijn in
de fout van de na-oorlogse tijd van
1919 e.v. jaren. De renteloze lening
ten behoeve van de wederopbouw
van ons seminarie en van de verwoes
te kerken is daarvoor een tekenend
bewijs, en dat deze obligatielening ge
slaagd is, getuigt van de offerbereid
heid van onze diocesanen.
Met de Duitse obligatieleningen liep
het mis. Iedere econoom had dit kun
nen voorzien, de welvaart van het
Duitse volk na wereldoorlog I was van
die aard, dat lasten van 7-8 pet. ren
te niet gedragen kunnen worden, zelfs
niet met de beste wil en toen de Duit
se Rijkskanselier Bruening een ka
tholiek in 1930 het „,non-possumus"
uitsprak over de Duitse schulden, hield
deze bekentenis ook de onmacht in
van de kerkelijke instellingen. Deze
„gelukkige schuld" van de Duitsers
heeft ons wijs gemaakt, maar ook in
Nederland waren ondertussen stuk
ken gevallen. Ook wij hadden in de
hausse-jaren belangrijke schulden op
vaste rente en aflossing aangegaan,
welke verplichtingen niet altijd kon
den worden nagekomen toen na de 3U-
er jaren de depressie intrad. Ook dit
is een lering geweest, die er toe heeft
bijgedragen wat de in de jaren van
gemakkelijke geldverkrijging (1945-
1948) onze instellingen niet belast heb
ben met zware rente- en aflossings
verplichtingen. In ons bisdom zijn
dank zij 't zeer wijze beleid van Z.n.
Exc. Mgr. P. Hopmans z.g. geen on
vervulbare verplichtingen op de
schouders van de kerkelijke instel
lingsbesturen gelegd, maar dit neemt
niet weg, dat er thans noden zijn ont
staan in de boezem van de kerkelijke
instellingen door oorzaken van buiten
af.
L"i is namelijk meer gebeurd dan
misschatting van toekomstige
verplichtingen, de structuur van onze
gehele maatschappij is ingrijpend ge
wijzigd, en de noodtoestand is ver
sterkt door het feit, dat vele kerken
zijn verwoest, dat de achterstand in
de kerkbouw door de oorlogs- en de
na-oorlogse omstandigheden van we
reldoorlog II ons in een positie heb
ben geplaatst van noodlijdendheid.
De structuurverandering van de
maatschappij is naar mijn mening wel
het meest belangrijke evenement in
de ontwikkelingsgang en zoals de
neer Rimmelzwaan in „De Linie" van
4 Mei 1951 zegt: „waaraan de Kerk
zich nog niet heeft aangepast", -
Over deze structuurverandering moe
ten wij noodzakelijk uitvoerig spre
ken en dit zullen wij doen in een vol
gend artikel, thans wijden wij onze
aandacht aan de nevenwerkende fac
toren: de verwoesting van onze kerk
gebouwen, in het jaar der bevrijding
1944, en de achtersl&nd ontstaan door
het feit, dat tijdens de bezetting geen
nieuwe gebouwen tot stand konden
komen vanwege materiaalgebrek en
dat deze toestand voortduurde tot
enkele jaren na wereldoorlog II.
F. J. VAN AALST
