Kamer
Kamer
Tweeue
Eerste
150 leden,
75 leden
I
Bewog
en maar
gelukkig
GRONDWETSCOMMISSIE STELT VOOR:
Franco presenteert zijn
nieuwe regering
Een stuk
historie
SPECIALE KAMER VOOR DE
GRONDWETSHERZIENING
Heden beslissing te Kaesong
ven
Herderlijk schrij-
van Kardinaal
van Roey
LIEFTÏNCK leent
onderhands
Meer vrijheid voor parlement en pers
Mislukte roofover
val te Dordrecht
HAD HARRIMAN
SUCCES
De zee eist drie
slachtoffers
Korea-vrijwilligers
veroordeeld
Pensioenen met
bijzondere
toeslag
ROOFMOORD IN
DEN HAAG
Veer tezamen met vrouw en l
kina
l 1
DAGBLAD VOOR ZEELAND
Veel bewolking
OPTREDEN
REVOLUTIONAIREN
Spaanse toenadering tot West-Europese landen
België zet invoer van
sla en tomaten stop
COMMUNISTEN EISEN TERUGTREKKING
VAN DE VERBONDEN TROEPEN
HERSTEL DER
MONARCHIE
Glorieuze terugkeer van WIM VAN EST
Dolblij ST. WILLEBRORD juichte hem toe
IK
Spontane ontvangst op
Roosendaals station
Kerkelijke Financiën
f Kunstmatige satellieten rond de aarde ""N
ÜEVENDE JAARGANG No. 2051
Uitgave: N. V. Uitgevers Mij. Neerlandia.
Verschijnt elke werkdag. Bureaux: Breda.
Reigerstraat 16, Telefoon: Redactie 8181;
Administratie: Telefoon 8778 Redactieraad:
C. J v. Hootegem, Mr. Dr. A J. J M. Mes, Mr.
H. B. L. de Rechter. L. J v -t Westende, P.
V M. Vercauteren. Hoofdredacteur: J. J. H.
A Bruna. Abonnementsprijs bij vooruitbet.
f 4.55 p. kwart., p. post f 5.40. p. w. (uitsl.
bij niet-postbestell.l f 0.35. Losse nummers
10 ct. Postrek. no. 278841. Prijzen van buitenl.
abonnementen worden op aanvraag verstrekt.
Voor Cod, Koningin en Vaderland
VRIJDAG 20 JULI 1951
Advertentieprijs voor de gehele oplage f 0 30
per m/m. (Ingezonden Mededelingen f 0.75
per m/m). Voor advertenties van plaatselijke
aard uit Zeeland, uitsluitend in de Zeeuwse
editie f 0 12 per m/m. (Ingezonden Mede
delingen f 0.30 per m/m). Staatwerk 3 cent
per m/m extra. Incasso wordt berekend. Voor
prijzen van de rubriek „t Kleintje" wordt
verwezen naar de desbetreffende rubriek.
Inzendingen op advertenties, welke de uit
gevers om redenen te hunner beoordeling met
verlangen af te geven, worden vernietigd.
I«/-.cKineel 98. Telefoon no.2236 Bureau voor Zeeuwsch-Vlaanderen: HULST, Dubbele Poort 7, Tel. 102
Bureau voor de Zeeuwse Eilanden: GUEb, wesismsc
"(Bjjbüreau: TERNEUZEN, Noordstraat 56, Tel. 2601, OOSTBURG, Nieuwstraat 41, Tel. no. 35)
Troonsafstand afgedwon
gen door oproer en straat
geweld"
70NDAG wordt in alle kerken van
België een Herderlijk Schrijven
voorgelezen van Jozef Kardinaal Van
Roey, aartsbisschop van Mechelen. In
dit Schrijven noemt de kardinaal de
troonsbestijging van Boudewijn I een
gelukkige datum.
„Maar tevens ao vervolgt de kar
dinaal is het een pijnlijke datum,
omdat hu een einde maakt aan een
regering, die niet door de natuurlij
ke loop der dingen is afgesloten, maar
integendeel is bekomen door hoogst
laakbare middelen. De troonsafstand
immers van Koning Leopold III is
het gevolg van 'n ongebreidelde cam
pagne van laster en smaad, zonder
bekommernis om waarheid, rechtvaar
digheid en liefde: wat erger is en ten
zeerste verontrustend, de troonsaf
stand werd afgedwongen door oproer
en straatgeweld".
Tenslotte roept de kardinaal allen
op zich te scharen achter de troon
van Boudewijn I.
322.436.000 tegen 4 pCt.
]~5E MINISTER van Financiën heeft
met een aantal levensverzekerings
maatschappijen en pensioen- en per-
soneelsfondsen 'n onderhandse 4 pro
cent lening gesloten, groot 322.436.000
gulden.
De levensverzekeringmaatschappij
en hebben zich tevens verplicht, deel
te nemen in een eventueel door de
Bank voor Ned. Gemeenten uit te
geven lening ter financiering van de
woningbouw.
1AE STAATSCOMMISSIE tot herziening der Grondwet heeft iii
een interimrapport voorstellen gedaan omtrent onderwerpen,
waarover de Regering nog vóór de verkiezingen van 1952 de
Staten-Generaal wil laten beslissen.
TFFFN 1 ze uitbreiding voor de Tweede Ka-
Tl-iVXl-Jls rnpt. ffGëffeeteerd binnen twee n
VICE-ADMIRAAL F. J. Kist, de vroe
gere vlagofficier der Kon. Marine in
Indonesi is met pensioen gegaan.
„DE VIER KONINGSKINDEREN", de
beiaard, die enige weken geleden' in
tegenwoordigheid van de Koningin en
Prinses Beatrix te Asten voor het
eerst is bespeeld, is te Curagao aan
gekomen. waar hij op het museum
wordt geplaatst.
SCHIPHOL werd in Juni door 11.632
personen bezocht.
SINT MARGRIET is het vandaag.
Als het regent geeft het zes we
ken boerenverdriet", zegt de volks"
mond. Het weerbericht schommelt
tussen regen en motregen (althans
r? ^Noorden). Hopenlijk heeft
De Bilt het mis.
500 VROUWEN trachtten het Engelse
Lagerhuis binnen te dringen. Zij eis
ten hogere salarissen voor de vrou-
ten emPloyé's op de departemen-
CHINESE COMMUNISTEN zouden
aan Rusland toestemming hebben ge-
rKVeïi 'uctlt,Jases in te richten te
ïw Peking, Tsingtao, Hankou,
ton Nanking, Kweiling en Kan-
gRteren uhVi?NDE vrÜwilligers zijn
gisteren uit Korea teruggekeerd.
d?gmveur*N Pa M00R' de beken"
e graveur, zal de heer w v c„„
v7nTpS.alS aeStheti-h' advS";
vaEard^™uwfltalia°aPnds;aCht aan"
te vormen. "allaanse regering
DE DUITSE importcommissie heeft
toestemming verleend voor aanvragen
van importvergunningen ten bidrage
toHMöen. Voor Nederland
wordt het bedrag bepaald op 6 mil-
(Advertentie)
he&ZTaChtinS' g6,d* tot
Blaatsel'iilr zw?ar b<>wolkt met
Plaatselijk enige lichte regen of
motregen, voornamelijk in het
wZ ?JluSo0raooste" »et
hoofdzakelijk6 'Isen" WelTen
in°temperatuur.eini^ V"and«inS
I 5'andaag: Zon onder 20.49 uur
IlaTii°P 22 uur' Mol'Sen: Zon
op 4.14 uur. Maan onder 8.05
uur.
J-VE COMMISSIE stelt voor de be-
handeling van ontwerpen tot
grondwetswijziging in tweede lezing
niet te doen geschieden door de Sta
ten-Generaal, maar door een speciale
Kamer voor grondwetsherziening,
welke de wijziging echter ook met
twee-derde meerderheid zou moeten
goedkeuren. Een minderheid van zes
leden (w.o. Dr. Schouten en de heer
Tilanus) wil alles bij het oude laten.
Een andere minderheid van drie le
den (w.o. Jhr. van der Goes van Na-
ters) wil in de aparte Kamer 'n een
voudige meerderheid laten gelden.
2. De commissie doet voorstellen,
om de gevolgen van de souvereini-
teitsoverdracht van Indonesië en van
de gewijzigde verhouding tot de West
in de Grondwet vast te leggen.
AANTAL KAMERLEDEN
3. r\E COMMISSIE stelt voor het
aantal leden van de Tweede
Kamer te verhogen van 100 tot 150.
van de Eerste Kamer van 50 tot 75.
In een overgangsregeling wordt de-
mer geëffecteerd binnen twee maan
den nadat de desbetreffende grond
wetswijziging tot stand zal zijn geko
men, zonder dat daarbij nieuwe groe
peringen aan bod kunnen komen.
Voor de Eerste Kamer zal een nieu
we regeling door de Prov. Staten no
dig zijn.
4. Voorgesteld wordt de minimum
leeftijd voor de verkiesbaarheid tot
lid van de Tweede Kamer en Prov.
Staten te verlagen tot 23 jaar, zoals
al geldt voor de gemeenteraden. De
leeftijden voor actief en passief kies
recht zijn dan gelijk.
5. Voorgesteld wordt de mogelijk
heid te openen, dat leden van de Sta
ten-Generaal, Provinciale Staten en
Gemeenteraden van hun lidmaatschap
vervallen worden verklaard, indien
zij een streven tot uitdrukking bren
gen, gericht op verandering van de
bestaande rechtsorde met behulp van
onwettige middelen. Een meerderheid
van twee-derden zal dan voor zo'n
besluit nodig zijn. evenals voor het
besluit om de zetei van het ontzette
lid onbezet te laten. Een minderheid
van zes leden is tegen dit voorstel,
6. Terzake van de buitenlandse be
trekkingen, wil de commissie o.m. be
paald zien, dat een wettelijk voor
schrift door de rechter niet toegepast
kan worden, als het in strijd is met
een internationaal verdrag. Verder
dat besluiten van supra-nationale or
ganen voorrang hebben boven wette
lijke bepalingen.
VERSCHIJNINGSVERBOD.
ENE NIEUWE SPAANSE REGERING is thans samengesteld. Het kabinet van
Franco bestaat uit vijftien leden. 2 daarvan zijn katholieken, 2 leden van
de Falanx. 1 monarchist en 1 lid behoort tot de rechtse traditionalisten. De
overigen worden bekend gemaakt als technische deskundigen. Het is opge
vallen, dat er in de nieuwe regering meer leden van verschillende denkwij
zen zijn dan vroeger zijn opgenomen.
7. ""TENSLOTTE wil de grond
wetsherziening de mogelijk
heid openen voor de Kroon om een
verschijningsverbod voor bepaalde uit
gaven vast te stellen, als ze namelijk
systematisch de grondslagen van de
bestaande rechtsorde ondermijnen.
Twaalf leden der commissie (o.w.
de heren Jonkman, Molenaar, Oud en
Schouten) kunnen zich met zulk een
bepaling niet verenigen.
De Grondswetscommissie zet haar
werkzaamheden voort teneinde haar
voorstellen voor een algehele grond
wetsherziening in een eindrapport
neer te leggen.
QP DE 65-jarige A. G., is gisteren
te Dordrecht een mislukte overval
gepleegd. Dé man moest een bedrag
van f 4400 naar het postkantoor bren
gen en de dader, de 65-jarige M. T.
W., was daarvan klaarblijkelijk op de
hoogte. In een plantsoen overviel de
rover de argeloze man, rukte hem
de tas met geld uit de handen en
zette het op een lopen.
Een ex-politie-agent, die juist pas
seerde, verloochende zijn oude be
roep niet, achtervolgde de dader en
wist hem tenslotte, nog in het bezit
van de buit, te grijpen.
DELGIë heeft de invoer van sia en
tomaten uit Nederland stop gezet.
Het kan zulks, overeenkomstig de be
palingen van het protocol van Lu
xemburg, doen, wanneer zijn binnen
landse prijzen dalen beneden een mi
nimum niveau. Het lijkt niet uitge-
~°ïe": dat verhoogde productie in
België tot daling der prijzen heeft ge-
j\/T EE GEDEELD IS, dat de besprekingen van heden waarschijn-
lijk zouden beslissen, of de wapenstilstandsonderhandelingen
te Kaesong afgebroken zullen worden of voort zullen gaan.
De onderhandelingen gaan nog steeds om de samenstelling
van de agenda. Wanneer deze is vastgesteld kunnen de eigenlijke
besprekingen aanvangen.
Het verschil van mening is ontstaan over itó voorstel dei-
communisten, dat alle strijdkrachten der Verenigde Naties uit
Korea moeten worden teruggetrokken. Deze eis is dezer dagen
op opvallende wijze o.a. door het Russische persagentschap „Tass"
naar voren gebracht.
Ondertussen hebben grote afdelingen communistische troe
pen de gealliëerde strijdkrachten aangevallen.
„Ja" zegt de een, „neen"
beweert de ander
■^/AN verschillende zijden wordt be
richt. dat de speciale afgezant van
Truman, Harriman, er niet in is ge
slaagd, de beide partijen in het Per
zische olie-conflict nader bijeen te
brengen.
Daarentegen beweert men in Ame
rikaanse kringen, dat Harriman's
missie wel is geslaagd.
„Europese Betaliiigsunie"
goedgekeurd
ENE TWEEDE KAMER heeft het ver-
drag over de Europese Betalings-
unie goedgekeurd.
Bij zwemmen verdronken
TN EEN HALF UUR TIJDS zijn gis-
teren bij het zwemmen in zee 2
jongens verdronken. Om kwart voor
twaalf is de 12-jarige J. G.. te Sche-
veningen in de golven verdwenen.
De jongen kon bijna niet zwemmen.
Om kwart over twaalf is de 20-ja-
rige D. van L.. uit Overschie verdron
ken bij Kijkduin. Hij was aan het
zwemmen met enige meisjes. Een
van haar raakte in moeilijkheden.
Toen van L. haar te hulp wilde ko
men, verdween hij in de golven. Het
meisje slaagde er in, uit het water
te komen.
Later is nog bij het iwemmen in
zee te Scheveningen de 30-jarige
Haagse bakker J. S. verdronken.
LIET Hoog Militair Gerechtshof ver
oordeelde de 26-jarige soldaat P.
A. J. V. uit Heerlen tot een gevange
nisstraf van zes maanden met aftrek
en de 30-jarige G. M. B. uit Breda tot
acht maanden met aftrek.
B. en V., beiden Korea-vrijwilligers
hebben tijdens een vechtpartij, die
begon in een stadsbus in Den Haag,
de kolonel dr. H. J. van der Giessen,
dirigerend officier van gezondheid le
klasse, een pak slaag toegediend,
waardoor deze twee snijtanden uit
zijn bovenkaak verloor. In eerste in
stantie waren zij tot drie maanden ge
vangenisstraf veroordeeld.
F)E WIJZIGING van de wet tot ver-
hoging van pensioenen met een
bijzondere toeslag en van de kinder
toelage-wet voor gepensionneerden is
gisteren door de Tweede Kamer z.h.s.
aangenomen.
Tevoren was in het wetsontwerp
door de minister een wijziging aange
bracht. Voor de pensioenen tot f 450
wordt de grens der verhoging ge
bracht van 20 op 30 procent.
IVylEN GAAT zelfs zover te beweren,
dat de nieuwe regering in hoofd
zaak monarchistisch getint is en men
concludeert daaruit, dat Franco van
plan zou zijn, het koningschap in
Spanje te herstellen.
Franco schijnt volgens de berich
ten van plan te zijn een grotere macht
toe te kennen aan het parlement, ter
wijl hij tevens van plan zou zijn, meer
vrijheid te verlenen aan de pers.
Verwacht wordt, dat Franco heden
bij de installatie der nieuwe minis
ters, deze op de hoogte zal brengen
van de onderhandelingen over het af
staan van lucht- en zeebases aan
Amerika. Hij zal echter geen beslis
sing nemen, voordat hij Portugal op
de hoogte heeft gesteld.
TOENADERING.
A LGEMEEN wordt aangenomen, dat
Franco door de samenstelling van
deze nieuwe regering betere betrek
kingen wil vestigen met Amerika en
de West-Europese landen.
De Amerikaanse admiraal Sherman
is na zijn bezoek aan Eisenhower te
Parijs doorgereisd naar Londen, waar
hij besprekingen zal voeren met
luchtvaart- en marine-autoriteiten.
Man dood op een divan
gevonden
TN EEN PENSION in de Jan Pieter
I Coenstraat in Den Haag heeft men
voorover liggend op een divan, het
lijk aangetroffen van de 69-jarige M.
O., gepensionneerd ambtenaar. Alle
laden en kasten in de kamer waren
overhoop gehaald. Op de grond lag
een grote plas bloed. Men gelooft
hier met een roofmoord te doen te
hebben.
Het drama werd ontdekt, toen een
broer van de gedode man zich aan
diens kamer vervoegde, om hem een
bezoek te brengen. Hij kon echter
niet binnen, daar de deur gesloten
was. Toen deze een en ander ver
dacht vond, heeft hij de politie ge
waarschuwd, die de deur openbrak
en het verschrikkelijke feit consta
teerde. Er kon 'nog niet worden vast
gesteld, of er iets vermist is. Wel staat
vast, dat de man niet bemiddeld was.
Van de dader(s) ontbreekt nog elk
spoor.
L)r: SCHEMERAVOND VAN DONDERDAG werd door een gouden glans ge-
broken. Wim van Est, de wakkere coureur van St. Willebrord, trok in
triomf terug naar zijn woonplaats. Door de harten van de duizenden kijker-
die het Stationsplein van Roosendaal en de Dorpsstraat van St. Willcbrorc
vulden, sloeg een golf van ontroering. Dit was „Wim le magnifigue". Li
was de drager van de gele trui, de winnaar van een étappe in de Tour dc
F rance.
Dit was de eerlijke en eenvoudige
Wim van Est. die omringd door een
compact leger van persfotografen,
journalisten en vrienden, zijn a/on-
tuur vertelde in de wachtkamer van
het Roosendaalse station. Het avon
tuur, dat hij op een wonderlijke ma
nier overleefde.
ZIE het nog gebeuren", zzi
Wim van Est. Ik brandde van
eerzucht om dat gele leidersshirt te
behouden. Ik gaf me helemaal en in
die bocht toen mijn band het begaf,
stortte ik over de helling en maakte
in een duikeling in dat ravün.
Ik ben er goed doorheen gekomen,
ïk zal die redding nimmer vergeten.
Ik ben thans zo oprecht gelukkig.
QIE GLANS lag reeds over het bre
de station, toen Mieke van Est, de
moedige vrouw van de coureur door
de douane stapte om Wim te gaan
verwelkomen.
Een zweem van bezorgdheid op die
gezichten. Zou Wim van Est die gele
trui meebrengen? Hoe zien zijn han
den en voeten er wel uit na dit ge
weldige avontuur? Het werd spoedig
duidelijk.
GELE TRUI NIET VERGETEN
"W^ant met die glimlach over 't gehele
gelaat, stapte Wim van Est in
een groen shirt, met de blauwe pof
broek, gezwachteld om de linker- en
rechterarm de controlekamer van
de douane binnen.
Terwijl hij Mieke een welverdiende
kus op het gelaat drukte, kwam op
hetzelfde moment de gele trui uit
het koffer te voorschijn.
Daar lag het kostbare kleinood van
de grote St. Willebrorder. Een gele
trui met gaten er in. Gevolgen van
die vreselijke val en een levend be
wijs van die onuitputtelqke energie,
die deze vierkante kerel wilde in
zetten om deze schat voor Nederland
te bewaren tot aan het einde van de
reuzentocht.
De gele trui? Wim van Est zelf ver
telde, hoe hij dit symbool had ver
worven. Omdat de ploeggeest zo
enorm goed was.
Omdat Kees Pellenaars de equipe
leidde op een wijze, alsof hij zijn hele
leven lang in de Tour-de France-circus
had meegebold. Omdaf Wim zich -en
dag in vorm voelde en omdat Ger-
rif Voorting zulk een pracht van een
ploegmakker was, die met Gerard
Peters en de anderen alles gaf om
de Ned. driekleur eer te schenken.
Wim van Est zei het tegen de radio
reporter van de A.V.R.O. en later
zou hij het herhalen aan Jack Hoot-
man van de K.R.O.. die mej- de repor
tagewagen in St. Willebrord stond.
Hij zei het ook tegen zijn wieler
vrienden van Willebrord Wil Voor
uit, tegen de oude Joris v. d. Bergh,
tegen Henk Faanhof en Sjef v. d.
Vijver, die Wim allemaal welkom
kwamen heten in het vaderland.
HET RAVIJN.
TIET RAVIJN Wim van Est ver
telde de historie. Hoe hij perse
het wiel van Magni wilde houden, om
dat hij nog slechts enkele minuten
achter lag op de super-klimmers Cop-
pi en Bar tali.
Hoe hq uit de diepe kloof klauter
de mef behulp van aaneengeregen
fietsbanden. Dc moed van Piet van
Ierlant en Kees Pellenaars. Het mede
leven van Jacques Goddet. die een
saluut schreef voor van Est. Over de
Tour van hc^ volgende jaar, die jan
Nederland nog meer >oem en glorie
zal brengen.
De beroemde Charles Pelissier en
Canardo, die van Est allemaal de
groeten lieten overbrengen aan Ma-
rinus Valentijn, hebben het zelf ge
gemaakt aan deze Ronde voor een
gedemoraliseerde en uit het gevecht
geslagen vriendenclub.
THUIS.
zegd, dat Nederland een plaats in de
Tour van 1952 heeft veroverd Dat en kinderen op de been.
nooit tevoren zo'n strijdende ploeg
was komen opdagen, en da^ slechts
het tragische incident ccn einde had
C^T. WILLEBRORD? Rqen dik ston-
den de mensen, toen de auto van
Valentqn de Dorpsstraat insloeg. En
als Wim van Est, in die auto gezeten,
passeerde, steeg gejuich op.
De St. Willebrorders glansden. Het
kleine Lieske zwaaide met de armen
en moeder Mieke moest blijven la
chen. Maar het oude moederke. dat
misschien niet eens meer lopen kon.
maar dat persé een glimp wilde zien
van Wim. he+ menske trok de gordij
nen met een forse veeg van het raam.
Door de menigte, die zich opge
drongen had voor de woning van de
coureur, beschermd door de politie
agenten, kon van Est zich een weg
banen naar zijn huis.
Daar eindigde de triomftocht van
Wim van Est door een gedeelte van
het West-Brabantse land.
Nog lang waren mannen, vrouwen
Zij kregen
Wim even te zien
En zij genoten mee van dc glans
van de avond.
Een gelukkige Wim van L|»t
keerde gisterenavond met de Pa-
rqse trein via Roosendaal in St.
Willebrord terug. Op het Roosen
daalse perron poseerde Wim voor
onze fotograaf. Links Marinus
Valentijn, geheel rechts de heer
Lengcnhart, voorzitter van de
wielerclub „Willebrord Wil
Vooruit", waarvan van Est lid is.
i.
LIET vraagstuk vam de financiering
van de katholieke kerken en van
de kerkelijke en caritatieve instellin
gen in Nederland is de laatste jaren
bijzonder actueel geworden. Het pro
bleem dringt naar een afdoende op
lossing. die niet lang meer Ojp zich
mag laten wachteen.
In enkele artikelen willen wij d*
historie van de kenkelijike financie
ring beschouwen, de maatschappelijke
ontwikkeling volgend, teneinde daar
door aan te tonen, dat de huidige ver-
scijnsslen hun grond hebben in de
structuurverandering van onze samen
leving en om dan tenslotte een proeve
te geven van sanering. Wij toetrekken
onze beschouwingen niet alleen tot de
kerk of de parochie, het protoiescn
moet veel wijder gezien, worden: ons
gehele katholieke ineteilinig»wonen is
erbij betrokken.
Onder kerkelijke instellingen ver
staan wij alle instellingen, welke ten
doel hebben de uitoefening van d*
Rooms-Katiholieke eredienst of de
wenken van barmhartigheid, die mede
tot die. zending van de Kerk behoren.
Deze instellingen zijn opgericht ofwel
door kerkelijke personen ofwel door
niet-kerkelijke of particuliere perso
nen, die de door hen opgerichte in
stellingen hebben overgedragen aan
de kerkelijke overheid teneinde haar
als kerkelijke instellingen te doen be-
sohouiwen. De Bisschop keurt een in
stelling eerst good' nadat gebleken is.
dat het doel' nuttig ie en er voldoend»
middelen zijn of zullen zijn om het
doel te verwezenlijken.
Voor de oprichting ener kerkelijke
instelling is steeds de goedkeuring
vereist van de Bisschop, tenzij vlg.
canon 1489 par. 2 deze goedkeuring
rechttrieeks door de Apostolische Stoel
is gegeven.
De kerkelijke instellingen kunnen
zowel kerkrechtelijk als civielrechte
lijk rechtspersonen zijn, dat wil dus
zeggen, dat zij eigen rechten en ver
plichtingen kunnen hebben en dat
het bestuur dezer instellingen niet
als private personen aansprakelijk
zijn. Zo heeft b.v. het kerkbestuur in
Nederland, zowel kerkelijk als burger
lijk rechtspersoonlijkheid.
LIET kerkelijk recht kent naast de
kerkelijke instellingen ook nog de
z.g. causae piae of vrome stichtingen
(canon 1513 v.v.). waarvan d:e strek
king wat verder kan gaan dan zuiver
kerkelijk. Hiertoe behoren b.v. de
St. Vincentiusvereniging, de St. Eli-
satoethrvereniging e.d. Deze causae
piae vallen ook onder de kerkelijke
jurisdictie, staan althans onder haar
toezicht. Burgerrechtelijk hebben deze
organisaties ook bestaansrecht in Ne
derland in de vorm van verenigingen
of stichtingen; schenkingen en legaten
aan dergelijke instellingen zijn steeds
geldig, zelfs indien deze in een be
paald land burgerrechtelijk niet zou
den zijn toegestaan. Natuurlijk moe
ten: zo mogelijk de burgerrechtelijke
verplichtingen in acht worden geno
men en in ons land is zulk steeds wel
mogelijk. Iedere schenking of legaat
is vanwege de bovennatuurlijke be
stemming aan het toezicht van de
Kerk onderworpen, die erover waakt,
dat dgl. vrome wilsbeschikkingen uit
gevoerd worden, (canon 1515).
De parochie is een historisch ge
ëvolueerde en door de Heilige Stoel
bevestigde instelling, zij bezit kerke
lijke en burgerlijke rechtspersoonlijk
heid. Haar doel, evenals van ai ie
andere kerkelijke instellingen is a1-
lereerst era natuurlijk een ideëel doel,
het ligt op het terrein van de gods-
dienstzedelijke sector van het mense
lijk leven, maar ook de Kerk kan dit
doel niet verwezenlijken zonder de
economische middelen, die in het ruil
verkeer als noodzakelijk intermediair
hun intrede hebben gedaan, zodra er
georganiseerde mensengemeenschap
pen zich ontwikkelden.
Onder financieren moeten we hier
verstaan zowel het bijeenbrengen van
de benodigde stichtinskapitalen. als
ook het bijeenbrengen van de dage
lijks terugkerende expioitatiemiddeien
Hieronder vallen b.v. ook de renten
en aflossingen van aangegane schuldon
op langere termijn, welke dikwijls
noodzakelijk bicken om tot stichting
te komen.
LIOE kwamen onze parochies de
kerken en pastorieën, scholen,
jeugdhuizen, patronaten e.d. tot
stand'? In grote lijnen spreken we dan
eerst over de toestand in de 19e eeuw.
Vele kerken werden gesticht met een
of meerdere belangrijke legaten of
schenkingen ineens, hetzij deze kwa
men van een of meetr gesitueerde
burgers, hetzij van de bouwpastoor of
diens familie zelve. In ieder geval was
hier meestal een 'belangrijk stichtings
fonds aanwezig, dat voor de betref
fende bouwpastoor geen zorgen be
hoefde te geven voor de toekomst,
imimers, rente en aflossing behoefde
hierop niet te worden betaald. Indien
er dan verder nog stichtingskapitaal
nodig was. werd dit verkregen door
kleinere of grotere onderhandse le
ningen op schuldbekentenis, die ge
leidelijk aan konden worden afgelost
en waarop een zeer matige ente
werd betaald. Ontijdige aflossing kon
gemakkelijk worden nagekomen, om
dat er wel steeds opvolgers gevon
den werden in een beperkte krirg. die
bereid waren hun spaargeld ter be
schikking van de kerken te stellen. In
sommige gevallen werd b.v. ook de
grond waarop het parochiecentrum
tot stand kwam. geschonken en ook
hieruit vloeiden dan geen verdere las
ten voort.
F. J. VAN AALST.
IN
HET weekblad „Look" is een
artikel verschenen van de
Duitse natuurkundige Willy Ley,
die verwacht, dat kunstmatige sa-
ollieten van de aarde zullen wor
den geschapen.
Een raket met een gewicht van
110 ton bij het vertrek, zou nodig
zijn om een kunstmatige satelliet
de ruimte in te slingeren op 560
km. boven het waterpeil. Op deze
hoogte zou de satelliet rond de
aarde blijven draaien. De kunst
matige satelliet zou van op de aar
de met het blote oog kunnen wor
den waargenomen en zou de vorm
nebben van een zeer schitterende
ster.
Dergelijke kunstmatige satellie
ten zouden eventueel dienst doen
als observatiepost, vanwaar de
aardoppervlakte met televisieap
paraten kan worden waargeno
men en eveneens als controlepost
voor de radio-geleide projectielen.
