Chinezen trekken uit
Korea terug
I
„Verzoenende" houding
van Perzië
Mgr. Grösz kreeg 15 jaar
Mossadeq tegen „Mister 5 Pereent
Na de vageverduidelijking
van Gromyko
40% van vroege
aardbeienoogst
verloren
De Demobilisatieraad werd opgeheven
Thans definitief
Gaat Faas Wilkes
naar Madrid
Westerling mag
België niet in
Middenstands-
Vakcentrale
DAGBLAD VOOR ZEELAND
Na wapenstilstand: conferentie
Bij voorbaat
onsportief
Margaret Truman bij
de Paus
Als Britten blijven:
geen sabotagewet
Iets warmer
4
Ruim 99% der
militairen werkt
Onrecht met voorbedachten rade
Hij wil 6.000.000 lires
Nederland weet....
KVP en Midden
groepen.
De merkwaardige heer Gubelkian in Lissabon
„Mossadeq zal gaan, maar de olie blijft
ZEVENDE JAARGANG No. 2033
Voor God, Koningin en Vaderland
VRIJDAG 29 JUNI 1951
Uitgave: N. V. Uitgevers Mij. Neerlandia.
Verschijnt elke werkdag. Bureaux: Breda,
jReigerstraat 16, Tel.: Redactie 8181, Admini
stratie 8778. Redactieraad: A. F. J. Aernoudts,
C. J v. Hootegem. Mr. Dr. A. J. J M. Mes, Mr.
H. B. L. de Rechter, L. J. v. 't Westende.
Hoofdredacteur: J. J. H. A. Bruna. Abonne
mentsprijs bij vooruitbet. f 4.55 per kwartaal,
per post f 5.40. per week (uitsluitend bij niet-
postbestelling) f 0.35 Losse nummers 10 cent!
Postrek. no. 278841 Prijzen van buitenlandse
abonnementen worden op aanvraag verstrekt:
Advertentieprijs voor de gehele oplage f 039
per m/m. (Ingezonden Mededelingen 0.75
per m/m). Voor advertenties van plaatselijke
aard uit Zeeland, uitsluitend in de Zeeuw»»
editie f 0.12 per m/m. (Ingezonden Mede
delingen 0.30 per m/m). Staatwerk 3 een*
per m/m extra. Incasso wordt berekend. Voor
prijzen van de rubriek „t Kleintje" wordt
verwezen naar de desbetreffende rubriek.
Inzendingen op advertenties, welke de uit
gevers om redenen te hunner beoordeling met
verlangen af te geven, worden vernietigd.
Bureau voor de Zeeuwse Eilanden: GOES, Westsingel 98, Telefoon no. 2236
Bureau voor Zeeuwsch-Vlaanderen: HULST, Dubbele Poort 7, Tel. 102 (Bijbureau: TERNEUZEN, Noordstraat 58, Tel. 2601,, OOSTBURG, Nieuwstraat 41, Tel. no. 35)
EEN HOOFDOFFICIER VAN HET LEGER der Verenigde Na
ties heeft te Tokio verklaard, dat de Chinezen troepeneen
heden van aanzienlijke omvang uit Korea naar Mandsjoerije heb
ben teruggetrokken.
De Chinezen hadden thans nog slechts een derde der troepen
in Korea van de sterkte in de afgelopen maand April.
PJEZE OFFICIER voegde er aan toe,
dat geleden verliezen voor een
deel oorzaak van het verminderen der
Chinese strijdkrachten in Korea was.
Er «varen echter ook verscheidene ge
hele eenheden teruggetrokken. Vol
gens de beste schattingen bestond de
Chinese strijdkracht in April uit on
geveer 700.000 man. Thans hadden zij
in Korea slechts tussen 200.000 en
270.000 man.
Het Amerikaanse Ministerie van
Buitenlandse Zaken heeft in Washing
ton officieel bekendgemaakt, dat de
Sovjet-Unie had meegedeeld, dat haar
voorstel voor een wapenstilstand in
Korea beperkt zou dienen te zijn tot
strikt militaire vraagstukken en dat
een „staakt-het vuren" door de beide
militaire bevelhebbers zou dienen te
worden geregeld.
Volgens de berichten zou één punt
in het gesprek tussen Kirk en Gro
myko niet opgehelderd zijn, nl. dat
van de waarborgen tegen een schen
ding van een wapenstilstandsovereen
komst.
Waarnemers verklaren, dat er re
den is om aan te nemen, dat militaire
onderhandelingen te velde alleen niet
voldoende zullen zijn voor de Ame
rikaanse Regering, indien zij niet ge
volgd zouden worden door uitvoeri
ger politieke besprekingen.
RIDGWAY.
tagon (Am. Ministerie van Defensie)
maatregelen treffen voor mogelijke
besprekingen met de tegenstander. In
Amerikaanse militaire kringen acht
men het waarschijnlijk, dat het tot
een wapenstilstand zal komen.
ACHESON.
A CHESON heeft nogmaals verklaard,
dat de mogelijkheid van een wa
penstilstand op Korea de afwijzende
houding van de V. S. tegenover toela
ting van de Chinese communisten tot
de V. N. niet had veranderd.
Desgevraagd antwoordde Acheson,
dat de V. S. nog steeds op het stand
punt stonden, dat de regering van
Tsjiang Kai Sjek China in de V. N.
vertegenwoordigd Ook de Amerikaan
se politiek t.a.v. Formosa was dezelf
de als die welke President Truman
op 27 Juni van het vorig jaar had uit
gewerkt. De kwestie-Formosa zou
niet met geweld moeten worden op
gelost. Indien een poging gedaan zou
worden om dit wel te doen, zouden
de V. S. hun eigen macht in het ge
ding brengen.
HET FRONT.
P)E OPPERBEVELHEBBER der ver-
bonden troepen in Korea, generaal
Ridgway, staat in voortdurend con
tact met Washington.
Volgens welingelichte kringen kan
generaal Ridgway slechts op welom
schreven aanwijzingen van het Pen-
]~)E VERBONDENEN rukten Don-
derdagavond naar het Noorden op
r\E PRAWDA, het orgaan van
de communistische partij in
de Sovjet-Unie, heeft op de on
langs door Morrison gedane sug
gestie om een interview met hem
te publiceren, geantwoord, dat
het op deze suggestie wel wil in
gaan. doch dat dit een „vermin
dering van de verkoop en de in
komsten" zal betekenen.
De Russische lezers hadden
namelijk geen belangstelling voor
„kopy die onsportieve uitlatin
gen bevat inplaats van een waar
heidsgetrouwe en serieuze ana
lyse van de internationale toe
stand". De Prawda was echter
bereid ruimte af te staan voor
een verklaring van Morrison.
Het offer van het nadeel in de
verkoop wilde het blad daarvoor
wel brengen.
zoals zij wilden, zonder dat de Noor
delijken hierop reageerden. Overdag
hadden de gealliëerden hevige aan
vallen in de gebieden van Koemhwa
en Koemsong aan de Oostelijke flank
van de centrale sector moeten af
slaan.
Volgens een bericht van het Wes
telijk deel van het centrale front,
schijnt het «lotselinge zwijgen van
de Noordelijke kanonnen er op te
wijzen, dat zij slechts zullen vechten
wanneer zij aangevallen worden.
IWIARGARET TRUMAN, de dochter
van de Amerikaanse President, is
gisteren door Z. H. de Paus ontvan
gen. De particuliere audiëntie duur
de 20 minuten.
De Paus heeft Margaret Truman
een kostbaar miniatuur aangeboden.
Gevolgen van regenval funest
P\E gevolgen voor de voortdurende
regenval zijn voor de vele telers
vooral in West-Brabant te vinden
van vroege aardbeien funest ge
worden. Ruim 40 procent van de en
kele weken geleden zovcelbelovende
oogst moet als verloren worden be
schouwd. Op de veilingen is de stem
ming over de aardbeienoogst van dit
jaar zeer somber.
Indien het niet spoedig ophoudt met
regenen, zal ook de oogst van latere
aardbeien in gevaar komen. De groot
ste schade aan de vroege aardbeien
oogst is aangericht tijdens de hevige
stortregens, die Zondag vielen. De re
genval belet de tuinders hun product
te gaan plukken en de regen is er
tevens de oorzaak van, dat de aard
beien op de grond zijn gaan liggen,
hetgeen een spoedig verrottingspro
ces tot gevolg heeft. De Dutch Evern
die licht van constructie is, heeft door
deze regenbedrijven zeer veel te lij
den gehad. De sterkere gewassen, die
later in het seizoen aan de man kun
nen worden gebracht, hebben niets
dan goed weer nodig.
Inmiddels heeft de regenval een
voordeel opgeleverd voor andere ge
wassen. De export naar België voor
al is zeer toegenomen. Dit, aange
zien ook in België de weersomstan
digheden slecht zijn.
DE WEGENWACHT heeft zich bereid
verklaard behulpzaam te zijn bij de
bestrijding van bos- en heidebranden.
EEN COMITÉ is opgericht met het
doel de plattelands] (figeren door mid
del van wedstrijden naar Amerikaans
model niet slechts in theorie, doch
ook in de practijk tot hogere ontwik
keling te brengen. Dit comité wil
schakel en voedingsbodem zijn der
bestaande organisaties.
NEDERLAND heeft van alle landen
het kleinste aantal blinden. De socia
le voorzieningen voor deze ongeluk-
kigen zijn echter nergens op de aarde
zo slecht als in ons land. Dit werd
verklaard op de jaarvergadering van
de R. K. Blindenbond „St. Odilia".
GENERAAL GUENTHER, de Staf
chef van Eisenhower, heeft verklaard
„Na een jaar zal een aanvaller nog
moeten uitkijken, alvorens een aan
val op West-Europa te doen".
DE FINNEN hebben a iet 143 tegen 63
stemmen besloten zich uit het door
de communisten geleide Wereldvak
verbond terug te trekken.
DE SECRETARESSE van Kemritz die
een aantal West-Beriijners aan de
Sovjets uitleverde, is door de Ber-
lijnsa politie gearresteerd.
DE HONGAARSE gezant voor
Washington, dr. E.. Weil, heeft
zijn gezin in Boedapest moeten
achterlaten. De regering vreest dat
hij anders nooit meer naar Hon
garije zal terugkeren
"J"RUMAN, die een brief van Mos-
sadeq heeft ontvangen, heeft
verklaard, dat de toestand in Per
zië ernstig is. „Er is echter volop
gelegenheid voor een oplossing".
Een verzoek tot het verlenen van
bemiddeling heeft Truman, volgens
zijn eigen verklaring, echter niet
ontvangen.
Een der meest belangrijke feiten in
het olie-geschil scheen gisteren de
bekendmaking te zijn: De raffinaderij
te Abadan wordt gesloten. Dit besluit
zou zijn genomen, nadat de Perzen
het bureau van de algemene bedrijfs
leider van de „Anglo-Iranian" hadden
„overgenomen". Onder protest ging
de bedrijfsleider, de Engelsman Ma
son, heen.
Later op de dag heeft echter de
algemene bedrijfsleider, Drake, die in
Irak verblijft, bekend gemaakt, dat
hij met de meeste nadruk dat bericht
over de sluiting van de raffinaderij
kon tegenspreken.
Belangwekkender werd nadien nog
het bericht, dat de Perzische Regering
een verklaring heeft uitgegeven,
waarin wordt aangeboden de anti-
sabotage-wet in te trekken, indien de
Britse staf erin toestemt in Perzië te
blijven.
Dit wijst dus zonder meer op een
„verzoenende" tendens in de Perzi
sche houding. Hetzelfde zou men kun
nen zeggen van de brief, die Mossa-
deq aan Truman schreef. Daarin heet
te het immers, dat Perzië al het mo
gelijke zou doen om de oliestroom
naar het Westen ononderbroken te
laten vloeien.
Opvallend was nog, dai Rusland
plotseling aanbood een reeds jaren
oude en vaak opgevraagde schuld aan
Perzië in baar goud te voldoen! In
middels wachten de tankschepen bij
tientallen rond het Suez-kanaal en
neemt Amerika maatregelen om, in
dien noodzakelijk, de olievoorziening
„aan de bevriende landen" veilig te
stellen.
DE PILOTEN, die in Amerika hun
brevet als vliegers van straaljagers
hebben behaald, komen deze morgen
op Schiphol aan.
DE SOVJETS beschikken volgens
de nieuwste gegevens over 100
atoombommen.
OP No. 13159 van de Staatsloterij viel
een prijs van 25 mille.
MEER DAN 1080 politieke gevange
nen zullen in Indonesië ter ere van
de Lebaran worden vrijgelaten.
OP JAMAICA werd tijdens een hefti
ge verkiezingscampagne een jonge in
genieur, bestuurslid van de Nationale
Boerenpartij, dood gestenigd.
(Advertentie)
rzONNIBRlf HEEHtHEH
Weersverwachting, geldig tot
hedenavond: Z
Half tot zwaar bewolkt, met
2 nog slechts hier en daar een en-
kei licht buitje. Matige tot zwak-
2 ke wind, hoofdzakelijk tussen
West en Noord. Iets hogere tem-
peraturen.
Z Vandaag: Zon onder 21.04 uur.
Z Maan onder 16.59 uur. Morgen:
l Zon op 4.23 uur. Maan op
Z 1.11 uur. Z
De doodstraf van Stveerts
TNE KRIJGSRAAD te Luik heeft uit-
spraak gedaan inzake de ontvan-
vankelijkheid van het verzet van de
oud SS-er Sweerts, bekend uit de
zaak Westerling, tegen het vonnis van
de Belgische Krijgsraad te Tongeren
van 1946, waarbij Sweerts bij verstek
wegens oorlogsmisdaden ter dood
werd voordeeld.
Zoals gemeld, verklaart Sweerts
geen kennis te hebben gehad van dit
vonnis, daar hij in het buitenland ver
bleef. In zijn uitspraak betoogde de
Luikse Krijgsraad, dat het argument
van force majeur slechts aannemelijk
is voor de periode tot 1948, het jaar,
waarin Sweerts in Nederland werd
vrijgelaten, doch dat hij na dit jaar
zonder twijfel heeft kennis kunnen
nemen van de uitspraak van de Krijgs
raad.
De Luikse Krijgsraad verklaarde het
verzet van Sweerts bijgevolge niet
ontvankelijk. Het resultaat hiervan is,
dat de veroordeeling tot de doodstraf
van Sweerts thans definitief is.
Hierbij dient opgemerkt te worden,
dat in het afgelopen jaar aan geen
enkele Belgische oorlogsmisdadiger,
die ter dood werd veroordeeld, het
doodvonnis werd voltrokken.
rvE DEMOBILISATIERAAD Is giste-
ren te Utrecht voor het laatst of
ficiéél byeen geweest. Er werd o.a.
gesproken door Z. K. H. Prins Bern-
hard en door dr. W. Drees.
De Prins dankte met nadruk de ge
meenten voor .wat zij ten opzichte
van de gedemobiliseerden in de afge
lopen jaren hebben gedaan. Hij wil
de echter van deze laatste hem ge
boden gelegenheid gebruik maken als
voorzitter van de Raad nog eens de
clementie d<V gemeenten in te roe
pen op het stuk der huisvesting. Aan
de grote gemeenten deed hij reeds
eerder een gelijk schriftelijk verzoek,
waarop door enkelen snel en gunstig
werd gereageerd. Hij hoopte tenslot
te, dat alle gemeenten in de naaste
toekomst zover zouden willen gaan,
als maar enigszins mogelijk was.
Uit de rede van de alg. secretaris,
luit.-kol. van Rhijn nemen we nog de
volgende zinvolle passage over:
„Wie had kunnen denken", zo zei
hy, „dat van de 130.000 militairen van
zee- en landmacht, die er in Indo
nesië hun dienst vervulden, er 15
Juni jl. nog slechts 1069 ingeschreven
zouden staan voor arbeidsbemidde
ling, terwijl daarvan nog slechts 334
langer dan drie maanden werkloos
zijn.
Meer dan 99/ procent van alle mi
litairen bereikten reeds hun bestem
ming".
r)E VADERLANDSE sportwereld
blijft, hoe kan het anders, gewel
dig geïnteresseerd bij het geval Wil
kes.
Een lezer uit
P| St. Jansteen, die,
zoals ontelbaren
mèt ons, niet wil
geloven, dat Wil
kes de vorstelijk
betaalde prof
voetbalschoenen
voor de oude
amateurtrappers
wil gaan verwis
selen, schrijft ons
dat hij vernomen
heeft, dat Faas in
onderhandeling is
met de Spaanse
club „Athletico",
te Madrid.
Hü zou 6 mil
lioen lires bedon
gen hebben, een
som, welke 1 mil
lioen hoger ligt
dan „Inter" te
Milaan hem beta
len wil.
Onze lezer voegt er nog als bizon-
derheid aan toe, dat de Madrileense
club er zeer op gesteld is Wilkes in
haar elftal op te nemen en deswege
de kleurling Ben Barek reeds aan
de kant heeft gezet....
We zullen maar eens rustig afwach
ten, tot welke beslissingen Faas straks
komen zal.
Vast staat intussen, dat hij een
voortreffelijk zakenman is en zijn
benen slechts voor heel veel goud
aan de man wil brengen. Wi» zal hem
ongelijk geven?!
J^JEDERLAND WEET, dat het Belgi
sche parlement de Unie niet zal
goedkeuren, zolang er geen bevredi
gende oplossing is gevonden voor het
probleem der kanalen. Het uur is ge
komen om te onderhandelen. De at
mosfeer is nu goed en wij moeten
het beste blijven hopen.
Aldus een verklaring van Minister
Van Zeeland in de Belgische Kamer.
F)E OSSERVATORE ROMANO van
Donderdag heeft het vonnis be
kend gemaakt, waardoor Mgr. Joseph
Grösz. aartsbisschop van Kalocsa,
door de Hongaarse rechtbank te Boe
dapest tot vijftien jaar gevangenis
straf werd veroordeeld.
De Osservatore noemt dit vonnis
een onrecht, gepleegd met voorbe
dachte rade.
Dit vonnis is een waarschuwing
voor allen, die de rechten van God
en van hun geweten willen verdedi
gen. De bedoeling van dit vonnis is
de kerkelijke organisatie te breken
en aan de gelovigen het geestelijke
licht te ontnemen. Ieder rechtgeaard
geweten zal tegen dit onrecht protes
teren.
Mgr. Grösz werd in de gevangenis
opgesloten om hem het spreken te
verhinderen en te voorkomen, dat hij
de Kerk tegen de tyrannie zou ver
dedigen.
Ferenc Verzer, prior van een kloos
ter is ter dood veroordeeld wegens het
„aanzetten van rijke boeren en volks
vijandige elementen tot het vermoor
den van Russische soldaten". Hij is
32 jaar en de jongste van de negen
beschuldigden die terecht hebben ge
staan.
Verder zijn veroordeeld:
Vendel Endredi, voormalig Cister-
ciënser-abt, tot veertien jaar wegens
..spionnage voor een vreemde mo
gendheid sedert 1945".
Gyala Hagoy Kovacs tot dertien
jaar voor „collaboratie, samenzwering
en zwarte handel".
Pal Bozsik tot ine jaar. hij zou
sedert 1948 contra-rcvolutionnaire
elementen geleid hebben.
Istvan Osellar, voormalig hoofd van
de monniken van Sint Paulus, die be
schuldigd werd van het verborgen
houden van wegens moord gezochten,
tot tien jaar.
André Farkas, die fascistische or
ganisaties geleid zou hebben, tot acht
jaar.
Dr. Alajos Pongracz, voormalig
employé van de Amerikaanse legatie,
zal voor een militair hof terecht moe
ten staan op beschuldiging van spion
nage.
Ook dr. Laszlo Hevey, die wapens
en munitie aan samenzweerders ge
leverd zou hebben, zal afzonderlijk
berecht worden.
Prins Bernhard tijdens zjjn openings
rede. Van links naar rechts: Minister
president dr. Drees, Z. K. H. Prins
Bernhard, Staatssecretaris mr. Kra
nenburg en de alg. secretaris W. J.
van Rhqn.
P)E VOLKSGAZET" publiceert *n
dienstbericht van de Belgische
Veiligheidsdienst. Daarin wordt be
kend gemaakt, dat Westerling van
plan zou zijn nagf: België terug te
keren.
„Het is mogelijk, aldus het dienst
bericht, dat Westerling zich aandient
onder de valse naam Lambrecht,
naam waarop onlangs door een Ne
derlands consulaat een paspoort zou
zijn afgeleverd. Deze vreemdeling
mag in België niet worden toegela
ten. Zelfs niet op vertoon van offi
ciële documenten.
Aan alle eenheden van de Zeevaart
brigades, alle douane- en rykswacht-
posten, en aan alle eenheden, welke
belast zijn met de paspoortencontrole
op de vliegvelden wordt opgedragen
deze vreemdeling te weren".
rNF 25 Juni j.l. is door de voorzitter
van de KVP in het Vormings-in-
stituut te Baarn een vaste commissie
geïnstalleerd, waarin naast vertegen
woordigers van het Partijbestuur en
de Katholieke Tweede Kamerfractie
zitting hebben representanten van die
groepen van het Katholieke volksdeel,
die in de laatste tijd wel zijn aange
duid met de naam „middengroepen".
In dit verband zijn betrokken: amb
tenaren. leraren, onderwijzers, verte
genwoordigers der vrije beroepen (art
sen, advocaten, kunstenaars, journa
listen en anderen) en het overheids
personeel. Vertegenwoordigers dus uit
de Adelbertkring en uit de kring van
de werknemende middenstand.
Reeds tijdens de installatievergade
ring beraadde de commissie zich op
haar program en werden in verband
daarmee opdrachten verstrekt aan 'n
tweetal subcommissies.
(Speciale correspondentie)
DE PERZISCHE REGERING heeft niet alleen de strijd aangebonden
met de Anglo-Irar.ian, maar ook met de rijkste man ter wereld, Mister
Vijf Percent oftewel Calouste Gubelkian, die thans in Portugal ver
blijft. Zijn jaarlijks olie-inkomen bedraagt ongeveer 7 millioen Ne
derlandse guldens. Het zal voor Mossadeq moeilijk worden om Calouste
nog te ruineren, want hij is 82 jaar en zijn kapitaal bedraagt onge
veer 1200 millioen guldens.
gEDERT jaar en dag was Calouste
commercieel attaché titulair van
de Perzische Ambassade te Parijs, ter
wijl zijn zoon Nubar dezelfde post be
zette in Londen. Vader en zoon lieten
zich natuurlijk niet in met diplomatic
doch hun post verschafte hen steeds
eerstehands inlichtingen omtrent de
oliemarkt, hetgeen in het verleden van
onschatbare waarde is gebleken. Tele
grafisch heeft Mossadeq beide Kubcl-
kians van hun post ontheven. Tegen
journalisten verklaarde de oude man:
„Het is geen ramp'; Mossadeq zal gaan,
maar de olie blijft!"
STILLE JONGEN
p
1890, op het King's College te Lon
den, ging Calouste door voor een
stille, zwijgzame knaap en een mid
delmatig leerling. In 1900 kreeg hij de
Britse nationaliteit en toen hij in het
zelfde jaar naar het Nabiie Oosten trok
sprak hij uitstekend Engels, Frans.
Duits, Italiaans, Turks, Perzisch en
Armeens. De meeste aandacht stelde
hij in de vrijwel verlaten streken. Hij
bestudeerde land en volk en kwam
zodoende tot de overtuiging, dat zich
in het Osmaanse rijk petroleumvel-
den moesten bevinden.
In dezelfde periode ontdekte d'Arcy
de olie in Perzië, waarmee hij de
grondslag legde voor de Anglo-Irani
an. Gubelkian vond Duitse, Nederland
se en Britse financiers, die de Turkish
Petrol, waarvan Henri Deterding pre
sident werd, stichtten.
De Turkse regering weigerde de con
cessie. Toen brak het grote ogenblik
voor Gubelkian aan. Hij stelde voor
zijn bemiddeling te verlenen voor het
verkrijgen der concessie, mits men hem
5 procent van de winst wilde uitke
ren. welke werd gemaakt op de olie.
welke in het Midden-Oosten zou wor
den aangeboord. Deterding stemde toe.
Gubelkian overlegde persoonlijk met
de Sultan van Osmanië en Deterding
kreeg de concessie. Toen de geinteres"-
seerden in 1926 de Iracq Petroleum
Coy stichtten was er in dc associatie
slechts één particulier: Gubelkian. Hij
weigerde zich te laten uitkopen en
kreeg zodoende ook hier zijn viif per
cent winst en vanaf 1946 toucheerde
hij eveneens viif percent winst van do
Amerikaanse oliewinsten in Saoudi-
Arabië. Zo werd Lacoustc Gubelkian
de rijkste man ter wereld .Zo kroeg
hij ook de bijnaam van Mister Vijf
Percent.
VERGIF EN SCHOENEN
QU BEL KI AN is wel bevreesd voor
een aanslag in Oriënt-stijl. Van
daar. dat altijd enige getrouwen ach
ter hem lopen om zijn rug te dekken
Vandaar ook, dat hij een „proever"
in dienst heeft genomen, omdat hij 'n
hekel heeft aan gif. Deze proever heet
Joanoh.
Schoenen vormen de grootste lief
hebberij voor de rijkaard. Hij draagt
slechts dc duurste schoenen en zelden
gebruikt hij ze langer dan een dag.
De blinkende „afdankertjes" staan ten
toongesteld in drie kamers van zijn
hotel. Hij heeft zijn „proever" beloofd
om zijn hele schoenenvoorraad teste-
mentair aan hem te vermaken. „Maar"
voegde hij er aan toe, „reken niet te
vlug op uw schoenenwinkel, want ik
vind. dat het leven te kort is om niet
zo laat mogelijk dood te gaan".
Behalve zijn sehoenenuitspatting is
Gubelkian zuinig, op het gierige af.
Zijn hotelrekening controleert hij mi-
nitieus en ongemotiveerde prijsverho
gingen betaalt hij niet. Hij eet slechts
sober, rookt en drinkt weinig en haat
overbodige uitgaven of te weelderig
comfort. Daarentegen is hij weer gul
met fooien cn giften. Soms ontvangt
een bedelaar op een hoek van de
straat een bedrag, waarvoor een ar
beider drie maanden moet werken.
Gubelkian maakt nog steeds lange
dagen. Om zes uur gebruikt hij het
ontbijt en daarna maakt hü een och
tendwandeling. Met tussenpozen voor
dc maaltijden en ontspanning werkt
hij dan tot negen tien uur in de
avond.
Toen men hem dezer dagen vroeg,
waarom hij op zijn leeftijd nog zo
hard werkte, antwoordde hij: „Laat
u gezegd zijn, dat rijke mensen niet
hard werken omdat ze rijk zijn, doch
rijk zijn omdat ze hard werken. Mos
sadeq werkt niet hard. Dat weet ik.
Als ik wel hard werk moet aan mij
de victorie zijn!"
QE MIDDENSTAND is slecht ge
organiseerd. In haar alge
meenheid is deze bewering waar
en onwaar. Er is niet veel on
waars aan, maar er zijn toch en
kele lichtpunten.
Vooreerst is de middenstand een
agglomeraat van ambacht en han
del. Dat is specifiek Nederlands.
Toen de Duitsers hier het land
binnenvielen, vonden zij deze or
ganisatie van de middenstand als
geheel, die totaal verschillend was
van die ln hun land, waar am
bacht en handel ap'art georgani
seerd waren. Bij de Woltersom-or-
ganisatie werd dan ook een hoofd
groep Ambacht opgericht naast de
hoofdgroepen: Handel, Industrie
en Verkeer.
De ervaring met deze indelingen
worden verschillend beoordeeld.
De secretaris van de hoofdgroep
Ambacht heeft een hele campag
ne gevoerd om de Duitse Indeling
te behouden. Maar hij heeft het
moeten afleggen tegen de herop
gerichte vrije middenstandsvere
nigingen, die hun klanten uit het
ambacht met hun bijdragen niet
konden missen. Heel belangrijk is
echter deze strijd niet. Want in de
gehele middenstandsorganisatie is
de vakorganisatie de favoriet, en
telt de vakcentrale maar weinig.
Daarvan is het gevolg, dat de
organisatie van de verschillende
ambachten en onderdelen van de
tailhandel en verkeer geheel ver
schillend is. Er zijn vakken on
der, die ongeveer alle vakgenoten
hebben verenigd. En er zijn er on
der, die misschien maar 10 pet. of
nog minder vakgenoten onder haar
leden tellen. In sommige gevallen
weet men het niet eens, omdat de
Woltersom-organisatie nog gewoon
doorwerkt en voorschriften geeft,
die met min of meer gewilligheid
door het gehele vak worden over
genomen. Het enkele beroep heeft
genoeg aan zijn eigen problemen
en voelt er weinig voor om zich
ook nog voor de problemen van
andere vakken te interesseren.
Coiffeurs en bakkers b.v. hebben
feitelijk een organisatie, die 't vak
beheerst, terwijl onder de slagers
nog plaatselijke prijsoorlogen of
plaatselijke prijskartels kunnen
voorkomen. De bouwvakpatroons
zijn ongeveer alle (grote en kleine)
bij de verschillende bonden aange
sloten. terwijl de textielhandel
maar heel slapjes georganiseerd is.
QAAT men de reden van deze
bonte verscheidenheid zoeken,
dan vindt men een even bonte
reeks van belangenbehartiging,
toevallen en idealisme. Misschien
mag men wel zeggen, dat alle straf
georganiseerde ambachten of be
roepen hun organisatie niet zou
den willen missen, zelfs al zijn zij
er niet over tevreden. Op slot van
zaken is organisatie een noodza
kelijk middel om het hoofd boven
water te houden.
De vakcentrale van de midden
stand interesseert echter ook zeer
veel goed georganiseerde beroepen
maar weinig. Zij heeft teveel van
een standsorganisatie, waar de
kleine man zich niet thuis voelt;
zij is teveel een winkeliersvereni
ging en de na de oorlog afgedwon
gen centralisering heeft de harten
nog niet veroverd.
Toch is het nodig, dat alle mid-
denstanders-oude-stijl, alle zelf
standige ondernemers er eens over
gaan nadenken, wat zij voor voor
delen zouden kunnen trekken uit
de algemene organisatie, als zij er
hun hart en hun belangstelling
aan gaven. Het is de taak van de
algemene vereniging, de kleine
zelfstandige ondernemers als zo
danig te beschermen tegen een
mogelijke overheersing van staat
en ambtenarij of van groot-kapi
taal.
{-JET recht eist een rechtvaardige
verdeling van lusten en lasten
maar de macht bepaalt maar al
te vaak op welke hoogte het recht
zal liggen. Het is dus voor de mid
denstanders van het allerhoogste
belang, dat zij kunnen steunen op
een machtig lichaam, dat hen in
de strijd om hun rechten zal steu
nen. Dat is de vakcentrale van alle
zelfstandige ondernemers, die
moeten leren voor elkaar op te
komen. Niet slechts de schoenher
stellers moeten het van belang
achten, dat hun het leer tegen een
redelijke prijs geleverd wordt,
maar alle 350.000 bedrilfsgenoten
moeten daarvoor opkomen en hun
collega's steunen.
Als ik het getal 350.000 over
schrijf uit de beroepstelling van
1940, dan ben ik mij bewust een
veel te laag getal op te geven.
Want niet slechts het ambacht en
de handel behoren tot de zelfstan
dige ondernemers, ook alle vrije
beroepen hebben er het hoogste
belang bij voor hun economische
aangelegenheden aansluiting te
zoeken bij een grote vereniging,
die ge'ijkgerichte belangen heeft
en dat is de Vakcentrale van de
Middenstand.
Zouden deze alle zich aansluiten
en zou de Middenstand met de
Stichting van de Landbouw con
tact zoeken, zover zij ook voor de
zelfstandigheid van de boeren
strijdt, dan zou een derde macht
gevormd kunnen worden, die in
de bedrijfsorganisatie een gelijke
macht als de arbeiders- en de
grootwerknemers-organisatie zou
kunnen ontplooien.
Dr. p. DE BHUIN S.J.
