VOOR VEILIGHEID DER BRITSE
ONDERDANEN
Toestand is critiek
DOODSTRAF geëist
tegen Mgr. Grösz
Per 2 Juli
dure borrels
EINDE van het ZAKJES PLAKKEN
Controle op
crediet
Grondwetswijziging nodig
O
MALIK BLIJFT
MAAR ZIEK....
P.T.T.-staking
in België
Geen Zondags
rijverbod
Britse kruiser „Mau ritiusnaar Abadan
Drie bruidsparen uit één gezin
DAGBLAD VOOR ZEELAND
ACHESON
Geen lichtpunten
De Troonsafstand van Leopold
Koel weer
Weerzinwekkende
comedie
Navordering op
voorraden
Duizend blinden
maken bedevaart
Gedemilitariseerde
zóne
SWEERTS VOOR DE
RECHTER
Olie in Zwitserland
M»
Beginselwet Gevangeniswezen in de Kamer
Cel maakt plaats voor gemeenschapsarbeid
Van meet af aan
reclassering
ZEVENDE JAARGANG No. 2031
Uitgave: N V. Uitgevers Mij. Neeriandia.
Verschijnt elke werkdag. Bureaux: Breda,
Reigerstraat 16, Tel.: Redactie 8181, Admini
stratie 8778. Redactieraad: A F. J. Aernoudts,
C. J. v Hootegem. Mr. Dr A J. J, M. Mes, Mr.
H B L de Rechter, L. J. v 't Westende.
Hoofdredacteur: J. J. H. A. Bruna. Abonne
mentsprijs bij vooruitbet. f 4.55 per kwartaal,
per post f 5 40, per week (uitsluitend bij niet-
postbestelling) f 0.35 Losse nummers 10 cent.
Postrek no. 278841 Prijzen van buitenlandse
abonnementen worden op aanvraag verstrekt.
Voor Cod, Koningin en Vaderland
WOENSDAG 27 JUNI 1951
Advertentieprijs voor de gehele oplage t 0.30
per m/m. (Ingezonden Mededelingen 0.75
per m/m). Voor advertenties van plaatselijke
aard uit Zeeland, uitsluitend in de Zeeuwse
editie f 0.12 per m/m. (Ingezonden Mede
delingen f 0.30 per m/m). Staatwerk 3 cent
per m/m extra. Incasso wordt berekend. Voor
prijzen van de rubriek ,,'t Kleintje" wordt
verwezen naar de desbetreffende rubriek.
Inzendingen op advertenties, welke de uit
gevers om redenen te hunner beoordeling niet
verlangen af te geven, worden vernietigd.
Bureau voor de Zeeuwse Eilanden: GOES, Westsingel 98, Telefoon no. 2236
Bureau voor Zeeuwsch-Vlaanderen: HULST, Dubbele Poort 7, Tel. 102 - (Bijbureau: TERNEUZEN, Noordstraat 58, Tel. 2601,, OOSTBURG. Wouwstraat 41. Tel. no. 35)
DE BRITSE KRUISER „MAURITIUS" heeft gisteren order
gekregen onmiddellijk naar het gebied van Abadan op te
stomen. Dit betekent een onderstreping van wat Morrison in het
Parlement verklaarde: Volkenrechter lijk is Perzië verantwoor
delijk voor de veiligheid van Britse onderdanen in Perzië. Moch
ten de Perzen niet in staat blijken daarvoor te kunnen zorgen,
dan is de Britse Regering gedwongen die taak zelf ter hand te
te nemen".
Acheson heeft gezegd: „Het olie-conflict in Perzië gaat in de
richting van een ramp".
LJET GAAT dus in Perzië sneller en
bedenkelijker verkeerd dan de opti
misten de laatste dagen hebben wil
len (doen) geloven. Te zeer is men
ervan overtuigd geweest, zo zou men
thans geneigd zijn te zeggen, dat Per
zië de technische en economische hulp
van Engeland en Amerika niet zou
willen of kunnen missen. Maar de
Perzische regering zet door. Het door
Mossadeq veroverde vertrouwensvo
tum is daartoe kennelijk de laatste
stoot geweest.
Zo houdt de Perzische legermacht
iedere Britse tanker in de havens van
Abadan tegen, wanneer geen kwitan
tie kan worden getoond, die door de
splinternieuwe directie van de gena
tionaliseerde bedrijven is ondertekend
De Britten weigeren dat hardnekkig.
Een in het wit geklede menigte was
getuige van het hijsen van de vlag
der Nationale Iraanse Olie Maat
schappij op het hoofdgebouw der raf
finaderijen te Abadan.
Dat Engeland echter niet „met zich
laat spelen" blijkt uit de vanuit Lon
den aan de tankschepen verstrekte
instructie: Vertrekt onmiddellijk uit
de haven van Abadan, indien nood
zakelijk nadat eerst de ingeladen
olie weer is gelost.
Deze instructie krijgt het karakter
van een ultimatum door het opsto-
men van de kruiser „Mauritius" en
door de woorden van Morrison in het
Parlement. H(j voegde aan de bedrei
ging: „Dan zullen we zelf voor de
veiligheid van de Britse onderdanen
zorgen", de sombere woorden toe:
„De toestand is zeer ernstig".
Morrison zeide te betwijfelen, of de
levens der Britten door het zenden
van de „Mauritius" ernstiger dan
voorheen in gevaar zouden zijn. Wan
neer we niet tijdig onze voorzorgs
maatregelen hadden genomen, dan
zouden we terecht de afkeuring van
het volk krijgen, wanneer zich toe
standen zullen voordoen, die tot ern
stige gevolgen leiden, zo voegde hij
er aan toe.
BELOFTEN.
De ongerustheid in de gehele we
reld is groot en dat blijkbaar nog niet
eens alleen, omdat met het uur het
gevaar groter wordt, dat de olie-ver
bruikers met ongeveer 24 millioen 1.
geraffineerde Perzische olie minder
per jaar moeten zien toe te komen.
Ai zal het voor Engeland in het bij
zonder wel zwaar meetellen, dat de
geraffineerde olie in dat geval groten
deels uit het dollar-gebied betrokken
zal moeten worden!
"TE BRUSSEL wordt verklaard, dat
de drie politieke partijen thans
vrijwel tot een volledig aceoord zijn
gekomen over de problemen, die ver
band houden met de troonsafstand
door Koning Leopold.
De Koning zou een jaarlijkse dota
tie krijgen van 6 millioen franken en
zal bovendien nog aanspraak kunnen
maken op bepaalde credieten van de
begroting. De kroonprins zal. zolang
hij ongehuwd is. verblijf mogen hou
den in de ouderlijke woning. De Ko
ning zelf zal een verblijfplaats mogen
aanduiden, die hem bij wijze van gift
geschonken zal worden. De status van
de uit het tweede huwelijk van Ko
ning Leopold met de prinses van Re-
tie gesproten kinderen blijkt nog en
kele moeilijkheden op te leveren.
De Grondwet zegt namelijk dat alle
rechtstreekse afstammelingen van
Koning Leopold recht kunnen doen
gelden op de troon.
Aan verandering in de Grondwet,
moet ontbinding van het Parlement
voorafgaan. Over deze aangelegen
heid zal de premier binnenkort een
verklaring afleggen.
I_ï IERTEGENOVER staat, dat Mos-
sadeq (bezorgd) gisteren in een
radiorede zijn teleurstelling heeft ge
uit over de onrust onder de buiten
landse ambtenaren en hun wens om
Perzië te verlaten. Hij gaf allen de
verzekering, dat hun leven, hun
eigendom en hun salaris en alle door
hen verworven rechten door Perzië
volledig beveiligd zullen worden.
Acheson ziet ook daarin echter geen
lichtpunt: „Er zijn geen lichtpunten
in de oliekwestie", zo verklaarde hij
zonder meer.
Ook was het niet zonder betekenis,
dat de Amerikaanse minister van
Buitenlandse Zaken „niet de olie de
enige reden noemde", waarom de toe
stand in Perzië critiek is.
DE ONBEWAAKTE bij Venlo eiste
een slachtoffer: de bestuurder van 'n
luxe wagen, de heer G. uit Venlo,
werd om half drie gisterenmiddag,
door de sneltrein uit Roermond ge
grepen. Hij overleed ter plaatse.
EEN STAKING bedreigt het Ruhr-
gebied: een half millioen mijnwer
kers zuilen Maandag het werk neer
leggen, als ze geen 14 pet. loonsver
hoging I*ijgen. Tot nu toe verdienen
zij gemiddeld tussen 170 en 180 gld.
per week.
HET MAURITSHUIS is na enkele
maanden wegens restauratie-werk
zaamheden gesloten te zijn geweest,
door Staatssecretaris mr. Cals her
opend.
DE BOUWNIJVERHEID, werkgevers
en werknemers, hebben een bedrijfs-
pensnioenfonds in het leven geroepen
Deelneming is per 2 Juli verplicht ge
steld.
DE STAF van Philips-televisie is
naar Bussum om te helpen bij de
voorbereidingen voor de uitzendingen,
die waarschijnlijk half Juli zullen
kunnen beginnen.
IN ZIJN SLAAP liep de 47-jarige
F. in zijn kosthuis te Heer (L.)
inplaats van door de deur par
does door het raam. Hij werd le
vensgevaarlijk gewond naar een
ziekenhuis gebracht.
OORLOGSINVALIDEN hebben ten
getale van 200 namens 230.000 kame
raden voor het keizerlijke Paleis te
Tokio gedemonstreerd. Zij eisten
werk voor de invaliden en een hoger
pensioen.
TRYGVE LIE, op reis naar Amerika,
heeft verklaard, dat de V. N. in alge
mene vergadering moet bijeenkomen,
om de toestand te bespreken, ont
staan na Maliks verklaring.
VOORZITTER van de Raad van Be
heer der Jaarbeurs is geworden mr.
W. H. Fockema Andreae, voormalig
Staatssecretaris van Oorlog.
WESTERLING moet, zodra hij in Bel
gië wordt gesignaleerd, bij de Veilig
heidsdienst worden aangegeven. Er is
echter geen arrestatiebevel tegen hem
uitgegeven.
Weersverwachting, geldig tot
hedenavond:
Half tot zwaar bewolkt, met
plaatselijk enkele lichte regen-
2 buien. Matige cn nu en dan vrij
2 krachtige Zuid-Westelijke wind. 2
2 Koel weer. 2
2
2 Vandaag: Zon onder 21.04 uur. 2
2 Maan onder 14.28 uur. Morgen: 2
2 Zon op 4.22 uur. Maan op 0.40 2
2 uur.
£)E OPENBARE Aanklager van
Het Hongaarse Hof, G. Alapi,
heeft heden in het proces tegen
Mgr. Joseph Grösz, aartsbisschop
van Kalocsa en voorzitter van de
Hongaarse bisschoppenconferentie,
en tegen zijn acht mede-beklaag
den de hoogste straf geëist. Volgens
de Hongaarse jurisprudentie bete
kent dit de doodstraf.
De beklaagden werden schuldig ge
acht aan het uitoefenen van spionna-
ge ten behoeve van Amerika en aan
het organiseren van een beweging tot
omverwerping van de Hongaarse re
gering.
Men heeft de weerzinwekkende co
medie van dit „proces" weer zo ver
weten door te zetten, dat Mgr. Grösz
als „laatste woord" volgens Reuter
zou hebben gezegd:
„Ik betreur het tegen de Hongaarse
Republiek geïntrigeerd te hebben.
Mijn verleden en mijn ideologie heb
ben mij tot een vijand van de Volks
republiek gemaakt.
God is de ziel van iemand, die be
rouw heeft, welgevallig. Ik hoop, dat
ook de mens een berouwvolle zijn me
delijden zal verlenen".
HOE DE REGIE IS.
De rechter, die dit proces leidt, Vil
mos Olty, heeft hiermede zijn tweede
en definitieve kans om een smet, die
op hem rust, uit te wissen. Alty was
vroeger lid van de pro-nazi-groep
„Pijlkruis". Toen de communisten de
regering in handen hadden gekregen,
heeft hij alles gedaan om zic'h com
munistisch te tonen en zijn nazi-aan
hankelijkheid te doen vergeten. Het
proces tegen Kardinaal Mindszenty.
dat hij ook leidde, -/as zijn beste kans
en die heeft hij dan ook ten volle
benut.
^AAR het K. N. P. uit zeer goede
bron verneemt, hebben de re
gisseurs van dit proces het wel zo
goed aangelegd, dat „incidenten" in
dit proces onmogelijk zijn. Geen en
kele verslaggever uit 't Westen werd
bij dit proces toegelaten en de Hong.
verslaggevers, die voor het buiten
land werken, zijn wel zo doordron
gen van dc vreselijke gevolgen, dat
zij het niet zuilen wagen iets te pu
bliceren, wat de Hongaarse commu
nistische regering ook maar het minst
in zijn „eer" zou kunnen aantasten.
Ook de beklaagden zelf hadden hun
instructie zeer goed ingeprent gekre
gen, zodat er onder hen ook niet een
was, die ook maar in het minst de
hem ten laste gelegde misdaden durf
de weerspreken.
F)E VERHOGING van de gedistil
leerd accijns van f 320 per H.L. ad
50 pet. tot f 475 per H.L. ad 50 pet.,
gaat, zoals bekend, in met ingang van
Maandag 2 Juli a.s. Van het gedistil
leerd, dat in hoeveelheden van meer
dan 25 liter, ongeacht de sterkte, bij
de aanvang van de 2e Juli in voor
raad is, wordt in het algemeen het
verschil in accijns ad f 155 per H.L.
ad 50 pet. nagevorderd.
Deze navordering geschiedt ook
over voorraden van particulieren. On
der navordering vallen teven de hoe
veelheden, welke bij de aanvang van
de 2e Juli naar de belanghebbende
onderweg zijn.
Buiten de navordering blijven reuk
en toiletwaters, die zijn vervaardigd
met gedistilleerd, waarvoor gedeelte
lijke vrijdom van accijns is genoten.
Ook blijven buiten navordering de
zgn. verloflikeuren zoals wijn-, ad
vocaat en wijnlikeuren en in het al
gemeen de dranken met een acolhol-
gehalte beneden 15 pet.
I7EN VAN DE MEEST indrukwek
kende pelgrimsgroepen, die ooit
een bedevaart maakten naar Cap de
la Madeleine, was dezer dagen de
groep, die gevormd werd door 1000
blinden uit de Ctnadese staten On
tario. Quebec en New-Brunswick.
Dit was de eerste blinden-bedevaart
maar men verwacht, dat in de toe
komst jaarlijks een nationale pel
grimstocht van de blinden naar Onze
Lieve Vrouw van de Heilige Rozen
krans zal trekken.
Organisator en geestelijk leidsman
van deze bedevaart was Pater Roland
Campbell van de Congregatie van St.
Viator, die van zijn geboorte af vol
slagen blind is geweest. Pater Camp
bell werd enkele jaren geleden met
speciale toestemming van dc Paus ge
wijd.
Iedere blinde was toevertrouwd aan
de zorgen van een gids, die zijn be
schermeling alles, wat hij tijdens de
reis zag, zo duidelijk mogelijk be
schreef.
j~)E PERS ENTEZAM, voorzitter van
de Assemblee, heeft nog steeds
geen afspraak kunnen maken met
Malik, die ziek heet te zijn. Sinds
Malik Zaterdag ijn voorstel tot een
Bestand in Korea deed, is h(j voor
geen enkele Westerse mogendheid be
reikbaar geweest.
Wel zijn de besprekingen tussen de
16 bij het conflict betrokken landen
te Washington voortgezet. Men neemt
nog altijd het voorstel van Malik
hoogst ernstig op. al zal men waar
schijnlijk een nadere verklaring van
Sovjet-zijde afwachten aleer een de
finitief standpunt bekend wordt ge
maakt.
Dit standpunt zou voor zover het
Amerika aangaat overigens reeds zijn
ingenomen. Men zweeg tot nu toe ech
ter over de inhoud van de genomen
beslissing. Het State Department is
voornamelijk voorzichtig, omdat Ma
lik een politiek voorstel heeft gedaan,
dat slaat op een militaire toestand
in Korea.
Men weigert uiteraard volstrekt de
onlangs veroverde gunstiger posities
zonder garanties van Sovjet- en
Chinese zijde prijs te geven. Het
denkbeeld van een gedemilitariseer
de zone wordt echter in principe niet
verworpen.
WOOR NW.-BORGVLIET was
het gisteren een bijzondere
dag. want er waren niet minder
dan drie huwelijken in één ge
zin. Op onze foto ziet men de
drie gelukkige paartjes, nl.
Louis Koevoets met zijn' vrouw
Willy, in het midden Maria Koe
voets met haar bruidegom Del-
hez en voorts Sjaak Koevoets met
zijn bruid.
BELGISCHE oud-S.S.-er Sweerts
bekend uit de zaak Westerling, is
door de Luikse Krijgsraad ter be
schikking gesteld van de procureur
des Konings te Antwerpen.
Sweerts zal zich vandaag, tezamen
met dc gewezen ambtenaar bij het
Nederlandse consulaat, Münen Pot,
voor de correctionele rechtbank te
Antwerpen moeten verantwoorden in
de zaak der gestolen paspoorten en de
deviezensmokkel.
De Krijgsraad te Luik zal Donder
dag uitspraak doen over de al dan
niet-ontvankelijkheid van het gratie
verzoek van Sweerts, die zoals be
kend, indertijd bij verstek ter dood
werd veroordeeld.
ETEN GELEERDE te Lausanne, Mar-
cel Millious, heeft de Zwitserse
geologische vereniging er van in ken
nis gesteld, dat hij onder de bergen
van de Jura sporen heeft gevonden
van wat naar hij gelooft zware pe
troleum is.
[V/JEER dan 47.000 employé's van de
Belgische posterijen en van de
telegraaf- en telefoondienst, alsmede
van het Ministerie van Verkeer heb
ben gisterenavond om 22 uur het werk
voor 24 uur neergelegd.
Deze morgen werd geen post be
zorgd, terwijl slechts het automati
sche telefoonnet functionneerde. Maat
regelen zijn getroffen om de vitale
lijnen, en ;r, het bijzonder die met de
ziekenhuizen, de brandweer en de ge
neeskundige dienst, niet te storen.
Het Katholieke Vakverbond heeft
zijn leden opdracht gegeven, niet aan
de staking deel te nemen.
Deze staking is georganiseerd als
protest tegen „het uitstellen door de
Regering van een herziening der loon
schalen".
INISTER WEMMERS verklaarde
in de Eerste Kamer, dat hij niet
bereid is pogingen aan te wenden om
het ontwerp betreffende verhoging i
motorrijtuigenbelasting te doen in-
trekken. Wel zei hij, dat het niet in
zijn voornemen lag om met een voor
stel te komen een Zondagsrijverbod
voor motorvoertuigen in te stellen.
£)E BEGINSELWET GEVANGENISWEZEN heeft de Tweede Kamer giste
ren de hele dag bezig gehouden. Doel van het ontwerp is: het beginsel
van eenzame opsluiting te vervangen door gemeenschappelijke arbeid en
ontspanning met grote differentiatie in bestraft'ingssystrem (naar gesticht en
r.aar regiem) al naar gelang de persoonlijkheid van dc gevangene, die als
„mens" zal worden behandeld. Dit werd in de Kamer een „mijlpaal" ge
noemd. Met name de K.V.P. en de P. v. d. A. waren het volledig met het
ontwerp eens. Een tweetal amendementen, die de plaats waar de opgelegde
straf wordt voltrokken door de rechter en niet door „de administratie" (zo
als het ontwerp beoogt) willen zien bepaald, achtte Minister Mulderjje on
aanvaardbaar. Een amendement, waarbij het O. M. bjj de Centrale Raad in
beroep kan komen (van de K.V.P.-er Bachg) vond hij aannemelijk. Hierover
wordt vandaag gestemd.
Op 1 Maart 1946 werd door de toen
malige Minister van Justitie een com
missie ingesteld, die tot opdracht
kreeg alle mogelijkheden op het ge
bied van strafoplegging en reclasse
ring nauwkeurig te onderzoeken. Een
jaar later bracht deze commissie een
rapport uit, dat thans als uitgangs
punt dient voor de in de Tweede Ka
mer behandelde nieuwe Beginselwet
Gevangeniswezen.
Voor sommigen waren de conclusies
van het rapport een openbaring, voor
vele anderen een reden tot oprechte
vreugde. Immers, er was wel komen
vast te staan, dat nieuwe wegen (re
volutionair ogenschijnlijk) bewandeld
moesten worden, die in richting ge
heel overeenkwamen met wat dc droe
ve ervaring tijdens de Bezetting aan
vurige wensen op dit gebied had doen
ontstaan.
Het is dan zo ver gekomen, dat de
nieuwe Beginselwet is behandeld. Het
beginsel in het ontwerp is aanvaard,
dat alle nadelen van een afzonder-
yUEINIG Nederlanders hielden zich
voor de oorlog uiteraard bezig
met het begrip „Gevangenis". Men
wist weinig meer dan: Een misdadi
ger hoort in de gevangenis thuis. Daar
mee was voor de'meesten „het pro
bleem" gesteld en opgelost tegelijk.
Toen kwam de Bezetting. Ontelba-
ren maakten als politieke „delin
quenten" kennis met het inwendige
van De Koepel of De Paraplu. Men
was er zich plotseling meer algemeen
van bewust, dat een cel aan iedere
bewoner een merkwaardige lichame
lijke en geestelijke dwang-positie op
dringt, waaraan vele en vaak zeer
ingewikkelde gevolgen voor diens toe
komst verbonden zijn. De gevangenis
en daarmee de wetgeving inzake het
gevangeniswezen werd voor zeer ve
len een actueel en zelfs een boeiend
probleem.
lijke opsluiting dienen te worden
voorkomen, zonder dat het voordeel
van niet-besmetting van de ene ge
vangene door de andere daardoor te
loor gaat. Men zal in de toekomst
slechts gedetineerden in een bepaalde
gevangenis bijeenbrengen, die in ze.-
delijk peil, geestelijke aanleg en be
hoeften min of meer gelijk staan. De
reclassering zal op deze wijze reeds
vruchtbaar binnen de gevangenismu
ren kunnen beginnen. Er zal dan ook
een grotere verscheidenheid van straf-
gestiehten moeten komen, terwijl
eveneens 't regiem in de verschillen
de gestichten ruime mogelijkheid tot
variaties zal moeten kennen.
RUIME KAMERS.
"TEh
a
IN DELE werd in feite reeds met
de „omzwaai" een begin gemaakt.
Het geestdodende verblijf, jaar in
jaar uit. in een cel met als enige af
wisseling zakjes plakken of envelop
pen vouwen, behoort toch reeds tot
het verleden. De gevangenen worden
beschouwd als mensen in de volle be
tekenis van dat woord. Bovendien re
kent men vanaf het eerste uur dei-
behandeling reeds met de noodzaak
een gevangene na het verstrijken van
de straftijd weer zo gaaf mogelijk
aan de maatschappij terug te moeten
geven.
Een bepaalde vorm van soms
zeer sterk doorgevoerd gemeen
schapsleven wordt, al naar gelang de
bewoners van een bepaald gesticht,
met zorg gekozen en in practijk ge
bracht. In dit opzLht is de strafge
vangenis voor jongemannen te Zutfen
een zeer sprekend voorbeeld. Daar
moesten de cellen wijken voor royale
kamertjes met flinke vensters.
Er is volop gelegenheid tot vakop
leiding, terwijl ook gemeenschappe
lijke arbeid (ook wel bi.j particuliere
ondernemingen) mogelijk is. Voor 'n
beperkt en streng geselecteerd aan
tal jongelui is er ook kans tot arbeid
in de openlucht. Voor verscheidene
gestichten in ons land geldt ook, dat
de kerkzalen zijn „ontmanteld". De
gevangenen kunnen als in een normale
kerk de diensten bijwonen en zitten
niet meer in afzonderlijke cellen. De
uitvoerige reportage, die we in de
loop van vorig jaar konden geven van
het inwendige der strafgevangenis te
Breda, zal ook in dat opzicht onze le
zers ongetwijfeld nog in het geheugen
liggen.
DE WET.
PR IS EEN hevige storm ontstaan
rondom het wetsontwerp Toe
zicht op het Credietwezen Minis
ter Lieftinck will daarmee de cre-
dietverstreüfcing indammen. De
Overheid zou het ook door recht
streeks ingrijpen kunnen doen.
Doch bij de onderhandelingen
over de kabinetsformatie is juist
vastgesteldwe doen het niet door
rechtstreeks overheidsingrijpen,
we doen het door credietcontröle.
Nu is er eigenlijk niemand, onder
de critici, die de credietcontröle
zonder meer verwerpt. "Wel echter
heeft men er ernstig bezwaar te
gen, dat volgens het ontwerp ..de
administratie" een schier ontoe-
perkt aantal bevoegdheden krijgt,
waardoor we de weg van de koude
nationalisatie opgaan. Ook wijst,
men erop, dat eenzijdige breide
ling van het bankcrediet de geva
ren, door de Staatsfinanciering in
het leiven geroepen, ongemoeid
laat. En wat bedreigt ons mone
taire evenwicht meer, het ene of
het andere?
Deze en dergelijke opwerpingen
komen niet alleen uit kringen van
„kapitalisten" en „bankiers". Ze
zijn ook zeer duidelijk tot uiting
g-ebracht in de kringen van de
Partij van de Arbeid zelve. Het
Bestuur van de P. v. d. A. achtte
het dan ook geraden voor de le
den dezer partij, die werkgevers
zijn, een aparte vergadering te be
leggen. waar Minister Lieftinck
zijn ontwerp kon verdedigen. Het
was een besloten vergadering. De
journalisten werden nadrukkelijk
buiten gesioten. Niettemin ver
scheen er de volgende dag in het
partij orgaan „Het Vrije Volk" een
uitvoerig verslag van de ministe
riële rede, waaruit men moest op
maken, dat Prof. Lieftinck de op
ponenten op alle punten verslagen
had.
Een der P. v. d. A.- leden, op die
vergadering aanwezig, heeft zich
nu echter genoopt geacht de Ne
derlandse pers anders voor te lich
ten. De heer K. R. van Staal, oud
wethouder van financiën te Gou
da, thans drukRer-uitgever te
Haarlem, zendt ons een uitvoerig
schriftuur toe, waarin hij vertelt:
Acht man hadden zich als deba
ter gemeld en zes ervan hebben
zich, de een wat feller dan de an
der, tegen het wetsontwerp ge
keerd. En we krijgen nu een over
zicht van de argumenten vóór en
tegen, welke in deze socialistische
vergadering op elkaar zijn ge
botst. De voornaamste willen we
hier even weergeven:
I IEFTINCK: Onze deviezenreserves
dreigen uitgeput te raken. Komt
er geen credietcontröle, dan moet er
een streng geleide economie inge
voerd worden.
Oppositie: Zo goed als de Minister
van Financiën thans een raamwet
vraagt, kan dit morgen het geval zijn
voor de Ministers van Oorlog en Eco
nomische Zaken en dan zit', en we pre
cies middenin de totalitaire staal,
waarvan de arbeiders niets moeten
hebben.
L. Ook in z.g. normale tijden
heeft de Controle Credietbank cre-
dietcontrolering r.odig. Ook in België
en Amerika, „die niet vergiftigd zijn
door progressieve ideeën", is dit thans
het geval.
O. Een van de consequenties van
het ontwerp is. dat voor het verlenen
of verkrijgen van credieten een over
heidsorgaan, lees ambtenaar, 'n eind
beslissing mo-et nemen. De credietvra-
ger moet aan ook een beroep op de
Overheid kunnen doen ingeval van
weigering. Van daar tot aan de ver
plichte credietwetgeving bepaald
dooi de overheid is het nog slechts
één stapje cn de situatie ontslaat, dat
her beheer over de door de beleggers
gestelde gi /den een uitsluitende over
heidstaak w ordt.
L. De Staat heeft wel degelijk ge
werkt aan het omzetten van kortlo
pende in langlopende schuld. Dit zijn
de cijfers: 31 December 1945 langlo
pende schuld 34 pet., kortlopende
schuld 66 pet.. 1 Mei 1951 langlopende
schuld 51 pet., kortlopende schuld 48
pet. In België was het in Februari van
dit jaar: 49 procent geconsolideerd, 51
procent vlottend. Frankrijk resp. 36
en 64 procent.
JN DE NIEUWE WET is opgenomen,
dat iedere gevangene zoveel mo
gelijk zal worden opgenomen in een
gesticht, welks regiem het meest met
zijn persoonlijkheid strookt. Als arti
kel 1 lezen we. dat een gevangenis
straf „naar gelang van de persoonlijk
heid" in gemeenschap of in afzonde
ring kan worden ondergaan. In art.
26 slaat bepaald, dat de tenuitvoer
legging van de straf „mede wordt
dienstbaar gemaakt aan de voorberei
ding van de terugkeer der gedeti
neerden in het maatschappeliike le
ven".
Al met al betekent de nieuwe wet
een enorme vooruitgang. De reclas
sering, die zich ongetwijfeld onmid
dellijk geheel op het nieuwe (zover
in de eigen omgeving niet reeds in
feite aanwezig) zal afstemmen, krijgt
hierdoor nog meer zin en inhoud dan
voorheen. We kunnen niet nalaten
hieraan toe te voegen: moge dan ook
in zeer brede kring die reclassering
nog ruimer steun ondervinden dan tot
nu toe. Het is even noodzakelijk als
hernieuwing van de wetgeving.
O. Het feit. dat dè Minister van
Financiën in de afgelopen wees van
de verzekeringsmaatschappijen 250
millioen gulden heeft geleend tegen
vier procent met een looptijd van
slechts 25 jaar, bewijst, dat het niri
op tijd afsluiten van langer lopende
leningen mis geweest is.
L. We hebben er een open oog
voor. dat de werkgelegenheid in ge
vaar kan komen door dc credietbeper-
king, maar we moeten twee kwaden
afwegen.
O. Het Nederlandse volk heeft ook
in de laren na de oorlog meerdere blij
ken van offergezindheid gegeven,
maar men kan van. het Nederlandse
volk toch moeilijk verlangen dat het
er bac,.s van zijn bestaanszekerheid
door het ondergraven van de demo
cratie op het spel zet.
^Ls men deze argumenten vóór
en tegen nagaat, dan moet
men naar onze overtuiging tot de
conclusie komen, dat er met hand
having van het beginsel der in de
ze tijö noodzakelijke credietcon
tröle toch naar andere wegen en
methodes gezocht moet worden, om
deze te verwezenlijken.
Bijvoorbeeld door een noodrege-
lincr van beperkte geldigheidsduur.
Hoezeer Lieftinck volgens het
Vrije Volkverslag zijn critici dan
cc': v 'rpl"" ••-! H-d. we ho->en dat
hij toegankelijk zal zijn voor zéér
gerechtvaardigde" bezwaren
