ADDERTJE ONDER SOVJET-GRAS
MEN VREEST NA MALIKS VOORSTEL:
Truman is voor.
niet tegen
China
Prinses Wilhelmina in hoorwegen
Na het
Britten weldra uit Perzië
DORP VOL STERREKUNDIGEN
onweer
Na Mgr. Beran:
Mgr. Matocha
Wecleropbouw
van Seoel
J
Twintig millioen
E.C.A.-dollars
Elmer keek door een telescoop
Kartuizersklooster
in Twente
f Fr ouwen of de gevangenis in
DAGBLAD VOOR ZEELAND
ONGELUKKIGE
ERVARINGEN
MALIK
met vacautie"
Richtdatum
1 September
Studiereis
Kanalenkwestie
Enkele buien
DE REDE van Truman, opgesteld
vóór en afgestoken na
Maliks verklaring, biedt overi
gens houvast genoeg. Hij verklaar
de ronduit, dat het in Korea nu
eenmaal niet was gelopen, zoals de
Sovjets verwacht hadden. De V.N.-
troepen waren niet verslagen, de
wereldorganisatie van de V. N. was
niet gedemoraliseerd en de zaak
van de wereldvrede niet ineenge
stort. Hij uitte echter de waarschu
wing, dat „het Kremlin nog steeds
tracht de vrije naties te verdelen".
TOT NU TOE:
51 GESNEUVELDEN
Haagse Brieven
V..
De Prins reikt zilveren
anjers uit
JACKSON VERWACHT:
Instituut, door gezamenlijke inspanning
tot stand gebracht
ZEVENDE JAARGANG No. 2030
Uitgave: N V Uitgevers Mij. Neerlandü
Verschijnt elke werkdag. Bureaux: Breda»
Reigerstraat 16, Tel.: Redactie 8181, Admini
stratie 8778 Redactieraad: A F J. Aernoudtsj,
C. J v Hootegem, Mr Dr. A J. J M Mes, Mr.
HBL.de Rechter, L. J. v 't Westende.
Hoofdredacteur: J. J H. A Bruna. Abonne
mentsprijs bi] vooruitbet f 4.55 per kwartaal,
per post f 5.40, per week (uitsluitend bij niet-
postbestelling) f 0.35 Losse nummers 10 cent!
Postrek. no. 278841. Prijzen van buitenlandse
abonnementen worden op aanvraag verstrekt'.
Voor Cod, Koningin en Vaderland
DINSDAG 26 JUNI 1951
Advertentieprijs voor de gehele oplage f 0 30
pep tn/m» (Ingezonden Mededelingen f 0.75
per m/m>k Voor advertenties van plaatselijke
aard uit Zeeland, uitsluitend in de Zeeuwse
editie f 0.12 per m/m. (Ingezonden Mede
delingen f 0.30 per m/m). Staatwerk 3 cent
per m/m extra. Incasso wordt berekend. Voor
prijzen van de rubriek ,,'t Kleintje" wordt
verwezen naar de desbetreffende rubriek-
Inzendingen op advertenties, welke1 de uit
gevers om redenen te hunner beoordeling met
verlangen at te geven, worden vernietigt
Bureau voor de Zeeuwse Eilanden: GOES, Westsingel 98, Telefoon no.2236 Bureau voor Zeeuwsch-Vlaanderen: HULST, Dubbele Poort 7, Tel. 102 (Bijbureau: TERNEUZEN, Noordstraat 58, Tel. 2601,, O OSTBURG, Nieuwstraat 41, Tel. no. 35)
TWTGR. G. MATOCHA, Bisschop van
Olmiitz, de laatste bisschop van
Tsjecho-Slowakije, die nog volle vrij
heid geniet en na de arrestatie van
Mgr. Beran het hoogste kerkelijke
gezag in Tsjecho-Slowakije vertegen
woordigt, wordt de laatste dagen hef
tig aangevallen door de communisti
sche pers van Praag.
Hea paleis van de bisschop wordt
door de pers genoemd een nest van
kerkelijke reactie. Van daaruit wordt
de actie geleid om de kapitalisten te
rug aan de regering te brengen.
Na de arrestatie van Mgr. Beran
zou nu Mgr. Matocha de leider van de
oppositie zijn. De twee secretarissen,
die hij in dienst had, zijn voor de
keuze gesteld om van het bureau van
de bisschop uit communistische pro
paganda te voeren of de gevangenis
in te gaan.
VICE-ADMIRAAL van Holthe zal 1
Augustus de zeedienst met pensioen
verlaten. Hij zal als bevelhebber der
zeestrjjdkrachten en Chef van de Ma
rine-Staf worden opgevolgd door
Schout bij Nacht A. de Booy.
HET VERDELGEN van kippen, die
aan vogelpest lijden, gebeurt momen
teel met blauwzuurgas. Alleen des
kundigen mogen het gas gebruiken.
ENIGE LEDEN van het Lagerhuis
drongen er indertijd op aan hun me
de-lid mevrouw Felton, te beschuldi
gen van Hoogverraad. De Britse
Openbare aanklager heeft thans ver
klaard „geen reden voor een aan
klacht te hebben".
DE LONEN in Frankrijk moeten weer
omhoog. Dit eist het christelijk vak
verbond. zeggend, dat in de laatste 3
maanden de kosten voor levenson
derhoud met 8 procent zijn gestegen.
TWEE GEREDDEN van het eergiste
ren voor de Belgische kust in brand
geraakte Engelse jacht zijn in Am
sterdam aangekomen. Een derde op
varende, de heer Tibb uit Salford, is
verdronken.
DE REGERING heeft aan de Soc.
Econ. Raad advies gevraagd over het
tijdstip, waarop de Werkloosheidswet
in werking zou kunnen treden.
DE VOORZITTER van de Jaarbeurs,
dr. Fentener van Vlissingen, gaat na
25 jaar in functie te zijn geweest
heen.
r f
TRUMAN HEEFT, zonder Malik met name te noemen, in een
gelegenheidsrede het Amerikaanse standpunt inzake Korea
uiteengezet: „Wij zijn bereid aan een Vreedzame regeling mee te
werken, mits het een werkelijke bijlegging betekent, waardoor
tenvolle een eind wordt gemaakt aan de agressie".
Canada heeft gezegd, dat „ervan gemaakt moet worden, wat
ervan te maken is, wanneer tenminste de Russische stap „bevre
digend' blijkt". Het te Tokio verschijnende communistische blad
„Volkslagblad" verklaart volgens radio Peking het geheel eens
te zijn met Maliks voorstellen.
^LDUS schijnt de hoop op een
vreedzame regeling van het Ko
reaanse conflict met het uur toe te
nemen. Men ziet Maliks voorstel al
gemeen als „interessant en belang
wekkend", maar ook overal vreest
men, dat er hier of daar een addertje
onder dit Sovjet-gras verborgen is.
Canada heeft gewaarschuwd in ver
band met de „ongelukkige ervarin
gen" met Sovjet-verklaringen opge
daan.
Niettemin is tot dan toe geen en
kele regering, zomin als de V. N., van
plan om niet nader op de voorstellen
van Malik in te gaan. Men hoort nu
reeds (in gedachten) de harde kijf
toon van de Russische propaganda,
wanneer „onverhoopt" mocht blijken,
dat de Westerse mogendheden het
royale aanbod van de Sovjets zullen
afslaan. Met andere woorden: zoals
het officiële (weinig-zeggende) com
mentaar uit Den Haag ons meedeelt:
met groot genoegen zal het voorstel
van Malik worden overwogen. Verder
hoopt iedereen er het beste van. Wij
ook!
WAARSCHUWING.
Korea is afgeslagen, dient met spoed
aandacht te worden besteed aan de
mogelijkheid het vuren te staken,
overeenkomstig de beginselen van de
V. N. Inderdaad, in dit „voorstel" is
alles vervat, wat men zich voorlopig
wensen kan.
^/OLGENS een zegsman van
de „Zweden-Amerika-lijn"
heeft de Sovjet-Russische vice-
minister van Buitenlandse Za
ken Malik passage geboekt op
het passagiersschip „Grops-
holm", dat 7 Juli uit de V. S.
naar Zweden vertrekt. Naar
verluidt, zou Malik dit jaar
zijn vaeantie in de Sovjet-Unie
doorbrengen.
Het Japanse vredesverdrag
RICHTDATUM voor de onder
tekening van het vredesverdrag
met Japan is 1 September vastgesteld
Dit heeft John Allison, assistent van
John Foster Dulles, verklaard.
Het plan is, het complete ontwerp
binnen twee of 3 weken aan de le
den van de commissie van het Verre
Oosten aan te bieden. Men hoopt, dat
vóór 1 Augustus het uiteindelijke ont
werp aan de landen, die met Japan
in oorlog zijn geweest, kan worden
voorgelegd.
Op een latere datum zou een uit
voerige verklaring van de Engels
Amerikaanse beslissing over de vraag,
of de nationalistische of communis
tisch China aan het verdrag zullen
deelnemen, worden bekendgemaakt,
aldus Allison. Hij verklaarde ook, dat
in het verdrag een herstelbetalings
clausule zou worden opgenomen, doch
dat de landen geen grote bedragen
zouden moeten verwachten. De kwestie
van de herbewapening van Japan zou
niet door het verdrag worden behan
deld, maar „wij zijn er zeker van, dat
op een latere datum tussen Japan en
de betrokken landen overeenkomst
kan worden bereikt", zo voegde Alli
son hieraan toe.
Belgische senatoren naar
Nederland
F\E BELGISCHE Senaatscommissie
van Buitenlandse Zaken zal Vrij
dag 29 Juni een reis maken voor een
studie van de waterwegen tussen Bel
gië en de Rijn.
De Senatoren zullen om halftien v.
m. te Antwerpen aan het Steen scheep
gaan. aan boord van de „Scheid-
wacht" en om 18 uur te Dordrecht
aankomen. Nog dezelfde dag zullen
zij per spoor ilaar Brussel terugkeren.
EEN KUDDE OSSEN, 23 stuks,
kwamen vanuit hun collectieve
Tsjecho-Slowaakse boerderij ille
gaal Oostenrijk binnen. Na lang
durige diplomatieke onderhande
lingen zijn de dieren Oostenrijk
als „ongewenste vreemdelingen"
uitgewezen. De door de indrin
gers aangerichte schade zal door
de regering in Praag worden ver
goed.
IN LONDEN is een bespreking begon
nen over terugbetaling van ongeveer
5 millioen gulden voor-oorlogse schuld
door Duitsland. Nederland heeft een
waarnemer naar Londen gestuurd.
MOGELIJK zal er een Deens-Noors
vrjjwlUigersbataljon naar Korea gaan
Men venvacht besprekingen op korte
termijn.
TOT OPVOLGER van Mgr. Alfrink
zal binnenkort magister dr. J. P. M.
v. d. Ploeg O.P. worden aangewezen
als hoogleraar in de Exegese en de
Oosterse talen te Nijmegen.
DE SCHELDE werd Zondag plechtig
gezegend, nadat het Belgische „Apos
tolaat der Schippers" een H. Sacra
ment-Rondvaart in de Antwerpse
dokken had gehouden.
(Advertentie)
Breda: Speelhuislaan 155 jmt
VERKOOP VIA DE HANDEL
Weersverwachting, geldig tot
hedenavond:
Half tot zwaar bewolkt met en-
kele regenbuien en een kans op
Z onweer. Meest matige Westelijke
tot Zuid-Westelijke wind. De-
zelfde of iets lagere temperatu-
Z ren.
Vandaag: Zon onder 21.04 uur.
Z Maan onder 13.11 uur. Morgen:
Z Zon op 4.21 uur. Maan op 0.29
Z uur.
Over het Amerikaanse regeringsbe
leid zei Truman nog: „Degenen, die
critiek hebben uitgeoefend (hij be
doelde kennelijk MacArthur) op dit
beleid, willen, dat de V. S. in haar
buitenlandse politiek de practijk toe
passen van de „Russische roulette",
maar dan met alle kamers van de
pistool geladen". Duidelijker kan het
moeilijk!
Uit Australië kwam nog dit reële
voorstel: Nu de aanval van Noord-
Reeds in volle gang
"UROEPEN der V. N. zijn begonnen
met wederopbouwwerkzaamheden
in het door de oorlog verwoeste Zui
delijke deel van Korea.
In Seoel is men bezig asphaltwegen
te herstellen en tramsporen aan te
leggen. Vernielde waterleidingen en
rioleringen zijn weer in orde ge
maakt. Permanente stalen bruggen
hebben tijdelijke stellingen vervangen
en belangrijke civiele gebouwen zijn
in hun vroegere staat hersteld. Een
lichtpunt is. dat de oorlog Zuid-Korea
tenminste betere wegen heeft bezorgd
Duizenden kilometers weg, die vroe
ger slechts twee of drie maanden van
het jaar te gebruiken waren, kunnen
thans bij de slechtste weersomstan
digheden dienst doen.
De Nederlanders in Korea
IN HET EERSTE JAAR van de oor-
log in Korea werd Nederland in
landstrijdkrachten van de V. N. in
totaal met 1043 man vertegenwoordigd
de Nederlandse marine door Hr. Ms.
torpedobootjagers „Evertsen" en „Van
Galen".
Het eerste bataljon vrijwilligers
vertrok op 26 October van het vort
ge jaar met de Zuiderkruis. Komen'
de maand gaat een derde aanvullings
detachement van 250 man naar Korea.
Op de eerste verjaardag van de Ko
reaanse oorlog vermeldt de staat van
het Nederlandse detachement 51 ge
sneuvelden en 186 gewonden en zie
ken, van wie er 41 zijn gerepatrieerd.
Op 10 Mei kwam een eervolle ver
melding door president Truman af
van de „uitzonderlijke plichtsvervul
ling en buitengewone moed" door de
Nederlanders in de gevechten van 12
tot 15 Februari bij Hoengsong en
Wondjoe, tijdens een terugtrekken der
verbonden troepen, betoond.
H. K. H. Prinses Wilhelmina
vertoeft in Noorwegen, waar zij
een vaeantie van enige weken
zal doortorengen. Zij zal een be
zoek brengen aan verschillende
plaatsen van het land. De foto
graaf „knipte" Prinses Wilhelmi
na bij Haar aankomst in Trond-
heim.
JfKË SiDEix 1 i ïv u MAN
.waarschuwing.
y K. H. PRINS BERNHARD heeft
gisteren de zilveren anjer uitge
reikt aan drie Nederlanders, die zich
bijzonder verdienstelijk hebben ge
maakt voor het Nederlandse culture
le leven. De plechtigheid vond plaats
in het gebouw van de Ned. Handel-
Maatschappij te Amsterdam. Nadat de
Prins de binnen enkele dagen te hou
den „Anjerdag" warm had aanbevo
len reikte hij de zilveren anjer uit
aan prof. dr. Ph. A. Kohnstamm en
de heren K. ter Laan en W. J. H. Mu
iier.
Militaire hulp voor Formosa
£)E AMERIKAANSE regering heeft
meegedeeld, dat Tsjang Kai Sjek
een gift van 20.000.000 dollar aan mi
litaire hulp zal ontvangen via de E.
C. A.
Deze afwijking van de politiek van
de E. C. A. om zuiver „huishoudelijke
hulp" te verlenen, betekende, dat de
beginselen van haar werk in Formosa
verruimd werden. De hulp was be
doeld om tegemoet te komen aan de
zware militaire lasten van de natio
nalisten, zodat deze niet nog zwaar
der op de burgerlijke economie zou
den komen te rusten. De 20 millioen
zijn de helft van de door het Cougres
toegezegde som van 40.000.000 dollar.
fNE REGERING van Perzië heeft een
nieuwe anti-sabotagewet inge
diend, waartegen door Engeland fel
is geprotesteerd. „De arbeiders kun
nen na ieder ongelukje een strafver
volging verwachten", is het Britse
oordeel. Men voorziet, dat aanneming
van het wetsontwerp de ontslagaan
vrage van zeer veel Britse werkne
mers tot gevolg kan hebben.
In Abadan verwacht men spoedig
sluiting van de asphaltfabriek. De
laatste vrouwen en kinderen zullen
weldra naar Engeland repatriëren uit
deze streek. In de haven van Abadan
liggen reeds meer dan 25 tankboten
te wachten op toestemming tot ver
trek. Willen de Britten zonder toe
stemming vertrekken, dan wordt dit
door Perzische soldaten verhinderd.
De Kabinetszitting te Londen werd
Maandag bijgewoond door maarschalk
Slim. Men neemt aan, dat hij rapport
uitbracht over genomen en nog te ne
men maatregelen tot het beveiligen
van Britse onderdanen in Perzië.
Jackson, die onlangs de Britse dele
gatie naar Teheran heeft geleid en
vice-voorzitter is van de „Anglo-Ira-
nian" verklaarde: „Het zal nog maar
QE MENSEN, die in het plaatsje Southold, een klein vissersdorpje
dicht bij New-York wonen, zijn nauw met elkaar verbonden door
een gezamenlijke hobby de sterrenkunde, zo vertelt de Christian
Science Monitor. Als studiecentrum fungeert het Custer Instituut, dat
als het ware de plaats van samenkomst van alle ingezetenen van
Southold werd.
Deze sterrenwacht heeft drie ver
diepingen en een middellijn van 6.5
meter; iedere heldere avond treft men
een bonte mengeling van dorpsbewo
ners in de koepel aan. Hier werpen
huisvrouwen, zakenlieden en kinde
ren een blik in het heelal. De dorps
kruidenier... de monteur... de electri-
cien, de student, turen uren lang door
de telescoop.
„Kijk daar een!" roept een van de
huisvrouwen uit. „Zie je die twee ster
ren, die rooie en die blauwe? Net een
robijn en een saffier."
„Dat is een dubbelster," interrum
peert de electricien. „Mooi hè?"
Buiten het gebouw staan twee spe
ciale camera's voor het fotograferen
van de sterrenhemel opgesteld. Hiei
kunt U een handelsreiziger en een ge-
pensionneerd kapitein van de grote
vaart aantreffen, terwijl zij bezig zijn
foto's te nemen van een sterrengroep
In de donkere kamer, in de kelders
van het gebouw, ontwikkelt een foto
graaf de platen. Schoolkinderen, va
ders en grootvaders slijpen lenzen
voor telescopen, terwijl een natuur-
kundeleraar bezig is proeven te ne
men met een apparaat voor het nieu
we meteorologisch station van het
plaatsje.
ZO BEGON HET
l_IOE is dit nu allemaal begonnen...
hoe kwam het dat een heel dorp
zich ging wijden aan de studie van
de sterren? Dat kwam door het en
thousiasme van een van de burgers
van het stadje, Charles W. Elmer ge
naamd, een welvarend zakenman, die
36 jaar geleden, bij wijze van hobby,
met het bestuderen van sterren begon.
Op zekere dag trof hij ln een van de
openbare parken in New York een
telescoop aan, waardoor iedere voor
bijganger voor een klein bedrag een
paar minuten de hemel mocht bestu
deren. Elmer nam ook eens een kijkje
en hij heeft de indruk, die deze eer
ste blik in het heelal op hem maakte,
nooit vergeten.
„Het gaf aan vele gedichten die ik
had gelezen een geheel nieuwe bete
kenis." zeide hij indertijd. „De sterren
leken zo vriendelijk. Het was zulk een
opwindende ervaring, dat ik wel veel
langer wilde blijven kijken."
Gedurende de volgende zes jaar
kocht Elmer vele instrumenten voor
het bekijken van de sterren. Zijn huis
was er vol van. Natuurlijk werden zijn
buren nieuwsgierig door al de teles
copen die in de tuin en binnenshuis
stonden opgesteld en. zij kwamen eens
aanlopen om ook een kijkje te nemen.
De waarnemingen leidden al spoe
dig tot experimenten op het gebied
van de sterrenfotografie.tot het
slijpen van 'lenzen... tot het synchro
niseren van de instrumenten. Tegen
1932 waren de bijeenkomsten bij El
mer een der attracties geworden van
het leven in Southold.
Tenslotte werden de amateur-astro
nomen zo enthousiast, dat zij een
eigen sterrewacht bouwden die zij het
Custer Instituut" noemden, ter ere
van de echtgenote van de Heer Elmer,
Mgvrouw May Custer Elmer.
HET INSTITUUT
LIEDEN ten dage wordt de waarde
van het Instituut met zijn obser
vatiekoepel en de waardevolle instru
menten op S 100.000 geschat, hoewel
het in werkelijkheid nog niet een der
de van dit bedrag heeft gekost. Het
grootste deel van het benodigde be
drag werd dank zij de geestdrift en de
inspanning van de inwoners bijeenge
bracht en iedereen droeg een steentje
bij. Zelfs de deftigste inwoners han
teerden schop en houweel om het werk
klaar te krijgen. De plaatselijke aan
nemer metselde zelf de muren. On
der zijn leiding maakten de bewoners
de bekistingen en stortten zij het be
ton. Een scheepsbouwer schonk de
koepel en de vrouwen uit Southold
zorgden voor de meubilering en de
Inrichting van het instituut.
De „astronomen van Southold" heb
ben zich reeds een prijzenswaardige
reputatie verworven. Beroeps-astrono
men gebruiken de photografische op
namen die in het Custer Instituut
werden gemaakt bij hun studie. Ver
scheidene jaren voordat men de pla
neet Pluto ontdekte, hadden de
amateurs in Southold het licht ervan
reeds op de gevoelige plaat vastge
legd.
Met betei- materiaal hopen de ama
teur-astronomen uit Southold nog be
langrijker ontdekkingen te kunnen
doen en de beroeps-astronomen zijn
er van overtuigd dat dit ook zal ge
beuren. „Overal ter wereld", aldus
Charles Elmer, „moeten er mensen te
vinden zijn die inspiratie kunnen put
ten uit het heelal."
kort duren voor we gedwongen zul
len worden Perzië te verlaten. Gaan
echter de Perzen op de nu ingeslagen
weg door, dan zullen zij de raffinade
rijen minstens voor een jaar moeten
sluiten".
Vestiging der monniken
in 1953
jY/TET DE OVERDRACHT van het 21
H. A. metende landgoed „Monnik-
kenbraak", gelegen nabij het Twent
se dorpje Tubbergen, is Zondag 24
Juni door de stichting „Dionysius de
Kartuizer" de eerste steen gelegd voor
de weg, welke de Kartuizers van Ne
derlandse stam, die nog steeds in bui
tenlandse kloosters leven, terug zal
leiden naar hun vaderland, van waar
zij ruim twee eeuwen geleden wer
den verdreven.
De sobere plechtigheid, die een in
formeel karakter droeg, werd o.a. bij
gewoond door Mr. H. J. J. Scholtens,
waarnemend voorzitter van „Diony
sius de Kartuizer", pater A. Timmers
S. J., bestuurslid van deze stichting,
Ir. J. B* ridder de van der Schue-
ren, commissaris van de Koningin in
de provicie Overijssel, de heer G. B.
J. Kolenbrander, burgemeester van
Tubbergen.
Het* nieuwe klooster zal de naam
dragen van „Sint Joseph in Naza
reth".
Te Calci in Italië bij Pisa verblij
ven op het ogenblik een twintigtal
Kartuizers, meest koornovicen. In dit
klooster worden ook de novicen uit
Nederland opgenomen. Het is de be
doeling van de prior van Calci, de
Nederlander Dom. Albertus Jansen
Hendriks, om naast de nieuwe neder
zetting in Nederland ook het klooster
van Calci voor Nederlandse novicen
aan te houden.
De prior van het klooster te Calci
hoopt dat de terugkeer van de Kar
tuizers naar Nederland in 1953 ter
gelegenheid van het eeuwfeest van 't
herstel der bisschoppelijke hiërarchie
in Nederland zal kunnen geschieden.
OUVERNEUR Khadi Ashsami van
de Jemenitische provincie Hodei-
dah, heeft alle vrijgezellen en onge
huwde meisjes per bevelschrift voor
de keuze gesteld om ofwel te trouwen
of de gevangenis in te gaan.
Dit bevelschrift, dat de gouverneur
uitgegeven had omdat hij zich zorgen
maakte over de geringe bevolkings
toename van de bron van vele
moeilijkheden.
Het" volgende gebeurde:
1. De vrijgezellen, die teveel tijd
gebruiken bij het doen van een keur.
werden in de kerkers geworpen.
2. De ouders van „fatsoenlijke"
meisjes klaagden, dat zij en hun
dochters belegerd werd door „niets
nutten en leeglopers".
3. Ook de ouders, die deze onge
wenste a.s. schoonzoons niet wil
den, werden in de gevangenissen
opgesloten.
4. Vele vrouwen, die het bevel
gehoorzaamden, sloten een band
voor het leven met arme mannen.
Tenslotte heeft Koning Ahmad
van Jemen zijn zoon naar de pro
vincie gezonden, die na het aan
horen van de klachten der ouders
en vrijgezellen het bevel introk.
J7EN dag of veertien geleden
schreef Ik over de noodzaak
van een goede samenwerking der
katholieke sociale organisaties en
de gevolgen daarvan voor de po
litiek der katholieken in ons land.
Ik betoogde, dat werkelijke „sa
menwerking" van de verschillende
groeperingen in ons volksdeel te
vens inhoudt begrip van elkanders
waarde en positie, voor elkanders
moeilijkheden en problemen, dat
deze samenwerking daardoor de
leidinggevende figuren dier orga
nisaties geschikt maakt voor de
politieke arbeid, die immers de
belangen der groepen slechts mag
zien in het licht van het algeme
ne welzijn.
En ik heb toen de vraag gesteld
of dit noodzakelijke begrip èn van
eigen èn van anderer positie
steeds aanwezig is. Als antwoord
bleek te moeten volgen, dat er fou
ten zijn en worden gemaakt, die
in de toekomst vermeden moeten
worden.
H<
TUIST de laatste veertien dagen
•l hebben de sociale gevoelighe
den zich wel zeer duidelijk gede
monstreerd. In den Bosch heeft
de voorzitter van St. Adelbert op
de landdag dezer organisatie niet
mis te verstane woorden gebruikt
ten opzichte van de K.A.B. Merk
waardig was dat hij o.a. met het
getal der zijnen ging werken, wat
in zijn kring juist bij voortduring
aan de door hem aangevallen or
ganisatie wordt verweten.
En ook waar hij wellicht de spij
ker op zijn kop sloeg, was zijn toon
zodanig dat reacties van de ande
re zijde bezwaarlijk konden uit
blijven.
Prompt daarop kwamen zij dan
ook van de heer de Bruyn, de
voorzitter der K.A.B.die onmid
dellijk 't „zware" woord van „iso
lement" der K.A.B. sprak, waartoe
zij de kracht zou bezitten als zij
daarin gedrongen zou worden.
Vervolgens hield hij een oratio
pro domo, de betekenis der K.A.B.
schilderend en haar waarde voor
het katholicisme in Nederland,
waarin zelfs de Paus betrokken
werd. Tot nuchtere proporties te
ruggebracht is 'n dergelijk betoog
juist te noemen, maar de toon
waarop het werd gehouden en een
zekere overdrijving waaraan het
mank ging, hebben zeker niet bij
gedragen tot n terugkeren van de
rust in de verhoudingen tussen on
ze volksgroepen.
JN dit verband moet echter ook
vermeld worden de eerste bij
eenkomst van de commissie, be
staande uit vertegenwoordigers
der hand- èn der hoofdarbeiders,
aangevuld met figuren uit de ove
rige sociale organisaties en enige
vooraanstaande katholieke leken
en priesters, die onder leiding van
de wijze Franciscaan. Prof. Beau
fort, bestaande moeilijkheden aan
een ernstig en degelijk beraad
gaat onderwerpen.
Directe aanleiding tot het sa
menstellen dezer commissie was
een verzoek van enige midden
groeperingen (waaronder de werk-
nemende middenstand) gericht
tot het Hoogwaardig Episcopaat
om een uitspraak over het vraag
stuk van de opbouw der bedrijfs-
bonden. zoals die de verschillende
vakcentrales der arbeiders voor
ogen staat en waartegen de hoofd
arbeiders vooral ernstige bezwa
ren koesteren.
De adviescommissie is zoals ge
zegd met haar arbeid aangevan
gen. Een volgende bijeenkomst is
reeds vastgesteld. Het beraad in de
sociale sector is dus aangevangen,
zoals reeds eerder in de politieke
sector. Zeer grote belangen zijn
gediend met een redelijke overeen
stemming in beide sectoren.
^OALS in de natuur, wanneer de
wolkgevaarten zich samen
pakken, een onweer nodig is om
nieuwe zonneschijn en heldere
dag te brengen, zo beleefde katho
liek Nederland blijkbaar zijn ex
plosies op sociaal en politiek ge
bied. Maar zoals niet steeds on
middellijk na een onweer de zon
neschijn weerkeert, maar buien
het weer ziek maken, zo zal ook
in het sociale en politieke vlak
niet meteen de zonneklaarte heer
sen. Een ontspanning is echter
verkregen; het beraad is aange
vangen al zullen een aantal buien
niet uitblijven.
Tenslotte: Helaas kan een on
weer ernstige ongelukken veroor
zaken en wellicht hebben ook de
explosies in het Nederlandse ka
tholieke kamp „stukken" gemaakt,
die heel moeilijk herstelbaar zijn.
Katholiek Nederland Ifeeft weer
eens een les gehad, een noodzake
lijke les misschien, die goed be
grepen zal moeten worden. Als dit
werkelijk gebeurt, zal er reden
voor tevredenheid en dankbaarheid
zijn. Want wijsheid komt vaak
door schade en schande.
SONJA (uit Blijdorp) is een beleefde
olifant. Zij ging gisteren op felicita-
tiebezoek bij de zilveren „specialist
voor kleine huisdieren", Joh. C. Pe-
ters te Rotterdam. Als beloning kreeg
zij een schaal fondantjes en een brood
