MGR. DR. B. J. ALFRINK
Mgr. Baeten
ZELF OP DE
'digd
urgs stad-i
elang
KANSEL
Subsidies voor amateurtoneel
Ze leren het in Amerika
Oud-minister Wijffels toont
zich verontwaar
Commentaar
Bravo, Wim
Het gaat ..prachtig"
Dertiende dag
zonder pokken
Mr. Struycken gaat
5 Juni naar Curasao
Het gaat niet
gesmeerd in Perzië
De „Affray" in Sovjet-handen
Ie Prins
de weg
EDESVOEL-
KS VAN DE
S.U.
issie en Kerk
'M
DAGBLAD VOOR ZEELAND
De nieuwe coadjutor van Kardinaal de Jong:
Voor Bisschoppelijk
Noodfonds
N'
Aartsbisschop-titulair van Tiana
DIE SOVEREYNE CAMERE" HEEFT
PRACHTIGE PLANNEN
Generaal Van Fleet
Groot Bijbel-geleerde
Beperkte mogelijkheid
voor studenten
nE
Ondanks de olie:
De Parlementaire Enquête-commissie
over Prof. de Quay
DE
V eel wolken
NEDERLANDSE UNIE ALS VOOR
PORTAAL VAN HET VERZET
DE ITALIAANSE
VERKIEZINGEN
Na 53 jaar
r
Britse Admiraliteit: Ongerijmd!
eg Prins Brrnhard in
lochters in Groningse
ïgeboden.
adhuisverlichting op de r
ereldoorlog? Honderden f
'an een uniek schouw,
n bijzondere gelegen-
ig verlichten. Menigeen
ooit nog wel eens zout
pinde het plan al even
zegde alle mogelijke
A. M. Terwoert zei, dat
(m ..Handelsbelang" het
onthaal zal vinden en
spoedige realisatie,
ftoeters van Lennep zul-
van aanschaf en aanlej
00 bedragen. Veel hangt
xmwing van de Markt,
tveer 25 lampen nodq
erzoek van de heer M.
telde de voorzitter no;
van de vroegere stad-
waarvoor wijlen ju-
zich zeer heeft bei]-
MUZIEK
ps wees ook op de mo-
concerten op de Markt
vendien wilde hij graa?
sr gebouwen-verlichting
en Hospitaal. De voor
wanneer het fonds zo-
[en zal gaan bezitten,
ik is. dit zal gebeuren,
trd gesproken over de
:n fonds. Mr. Terwoens
T via de Middenstands-
'Iden bijeen te krijgen
[en beroep op de biuge-
Roeters var. Lennep
rekkelijk alle Middel-
pen een uur te laten
het deel van het daar-
lon voor de stadhuisver.
Estemmen, het overige
ere nuttige doeleinden
d een commissie gt-
ade uit de heren P.
d. Kamer, W. P. J.
A. Terwoert en een
Iger van „uit het volk-
die de suggesties na
werken en bij een vol
ding voorstellen zullen
E BANKIER Marcus
die in persberichten
lals tussenpersoon bij
van de Sovjet-Unie
bn Korea, bevindt zich
Ikaanse ambassadeur in
paries Ulrick Bay, aan
Noors schip, de „Nord-
kust van Noord-Noor-
Iwordt uit Oslo gemeld.
I Scandinavische lucht-
Ippij heeft Wallenberg
I passage geboekt voor
b Tromsoë naar Oslo eS
]g van daar naar Stock-
feelf heeft deze geruch-
de missie en de kerken
lopmans te Bergen op
euw-Borgvliet, werd jJ.
op he tsporptark Rozen-
op Zoom een selectie-
;ld tussen MOC en een
C zegevierde met 6-2.
net 3—0 in het voordeel
was ingegaan.
•iften kon maken, was
vaardigheid te krijgen,
iet de moeder gespro-
>ver de vader ingelicht
dige woorden de spe-
iuard uiteen te zetten,
r mee.
er, 't is al begrepen,
emaal heel geleerd uit-
i vraagt, die knaap is
xtra werk mee naar
is leren werken."
n huiswerk gekregen i
Die wist wel, dat daar j
omen, had ze gezegd-
jevaar te keren, ma3r
„Gekheid, vrouw, ik
'at op. maar dat kan
Vlet zulk geluier komt
ng om de eigenaardig*
tempo te belichten, i
eur: „Geef 'm maar 'o
e wel 'ns zien", en hi.1
peens erg leeg en stil
it met weemoed, wat
ng.
ZEVENDE JAARGANG No. 2006
Uitgave: N V. Uitgevers Mij. Neerlandia.
Verschijnt elke werkdag. Bureaux: Breda,
Keigerstraat 16. Tel.: Redactie 8181, Admini
stratie 8778 Redactieraad: A. F. J. Aernoudts.
C J v Hootcgem. Mr Dr. A. J. J. M. Mes, Mr.
H B L de Rechter. L. J. v 't Westende.
Hoofdredacteur. J. J. H. A. Bruna. Abonne
mentsprijs bij vooruitbet. f 4.55 per kwartaal,
per post f 5.40. per week (uitsluitend bij niet-
postbestplling) f 0.35. Losse nummers 10 cent!
Postrek no. 278841, Prijzen van buitenlandse
abonnementen worden op aanvraag verstrekt;
Voor Cod, Koningin en Vaderland
DINSDAG 29 MEI 19(51
Advertentieprijs voor de gehele oplage t OJO
per m/m. (Ingezonden Mededelingen f 0.15
per m/m). Voor advertenties van plaatselijke
aard uit Zeeland, uitsluitend in de Zeeuwse
editie f 0.12 per m/m. (Ingezonden Mede
delingen f 0 30 per m/m). Staatwerk 3 cent
per m/m extra. Incasso wordt berekend. Voor
prijzen van de rubriek „1 Kleintje" wordt
verwezeni naar de desbetreffende rubriek.
Inzendingen op advertenties, welke dé uit
gevers om redenen te hunner beoordeling niet
verlangen' af te geven, worden vernietigd.
Bureau voor de Zeeuwse Eilanden: GOES, Westsingel 98, Telefoon no. 2236
- Bureau voor Zeeuwsch-Vlaanderen: HULST. Dubbele Poort 7. Telefoon 102 (B ij b u r a u x: TERNEUZEN, Noordstraat 56; OOST BURG, Nieuwstraat 41. Telefoon no.
35).
JAAR WIJ VERNEMEN, zal Z. H.
Excellentie Mgr. Jos. Baeten bin
nenkort zelf de kansels van een groot
aantal kerken in het bisdom Breda
bestijgen om er te spreken over de
Noden van het Bisdom.
Monseigneur Baeten stelt zich voor
in elk Dekenaat de bestuursleden van
de katholieke actie, de standsorgani
saties, de kerkbesturen en de gods
dienstige en sociale verenigingen toe
te spreken om hen er van te over
tuigen, dat, wil de opbouw en het
herstel van onze kerken slagen, de
actie van het Bisschoppelijk Nood
fonds tot een goed einde MOET wor
den gebracht.
De bijeenkomsten zullen plaats vin
den in de maanden Juni en Juli.
Moedige redding van
9-jarige
F\E NEGENJARIGE Willem van den
Berg uit Bruinisse redde de 4-
jarige L. de Keizer van een wisse
verdrinkingsdood, toen hij alleen bij
de haven was en het ventje om hulp
hoorde roepen.
Hij had de tegenwoordigheid van
geest het ventje, dat in de haven lag,
op de kant te trekken.
TURKIJE heeft, naar men stellig
meent te weten, verzocht lid te mo
gen worden van het Atlantisch Pact.
DE LANDBOUW in Frankrijk zal
door de Regering met 45 milliard
francs ten bate van de modernisering
worden gesteund.
DE VOGELPEST heeft in Oostzaan
weer de kop opgestoken. Eén pluim
veestapel van 850 is vernietigd. Er is
een ophokverbod uitgevaardigd.
ÖE BOEREN in West-Duitsland kon
den in 1950 iedere maand over 4000
nieuwe tractoren beschikken oftewel
over bijna 50.000 in totaal.
DE BELGEN besteden gemiddeld
3.833 frank per jaar per persoon aan
drank en rookartikelen.
TIBET zal van nu af aan een Chinese
Hoge Commissaris krijgen. De eerste
wordt waarschijnlijk de bekende com
munisten-leider Tsji Tsjang Tsjen.
DE NIEUWE handelsovereen
komst met Engeland verzekert 'n
wederzijdse jaar-levering ten be
drage van ongeveer 70 millioen
pond. We krijgen veel minder ko
len, iets minder staal en leveren
hoofdzakelij agrarische produc
ten.
Z. H. DE PAUS heeft prof. dr. B. J. Alfrink benoemd tot coad
jutor van Z. Em. Kardinaal de Jong met recht van opvol
ging. Mgr. Alfrink werd tevens benoemd tot Aartsbisschop-titu
lair van Tiana. Met deze benoeming heeft Z. H. de Paus goedgun
stig beschikt op een reeds in de eerste helft van de Vastentijd
door Kardinaal de Jong gedaan verzoek hem een hulpbisschop
met recht van opvolging te willen toevoegen.
Mgr. Alfrink was tot dan toe hoogleraar in de Bijbel-exegese
en het Hebreeuws aan de katholieke universiteit van Nijmegen.
Zijn grote verdiensten als Bijbelgeleerde werden door Paus Pius
XII erkend door zijn benoeming tot consultor bij de Pauselijke Bij
belcommissie. Hij is 50 jaar oud en werd geboren te Nijkerk.
niet onverschillig zijn, dat hij titulair
aartsbisschop werd van een stad, ge
legen in een streek, die zoveel bij
belse herinnneringen bewaart. Het is
in dit gebied, dat de Apostel Pauius
tijdens zijn tweede en derde aposto
lische reis het geloof predikte. In
deze streken heeft hij tezamen met
Barnabas een hevige strijd gestreden
met de Joden. Hij predikte in de sy
nagogen en werd er tot tweemaal toe
gestenigd.
Ook de H. Thecla was een bekeer
linge van de H. Pauius in deze streken
Eutychius was de eerste bisschop
van Tiana. In 359 werd deze stad de
zetel van het aartsbisdom. Dit aarts
bisdom maakte alle beroeringen door
van de strijd der Kerk met de gnos
tieken in Klein-Azië. In 435 werd de
aartsbisschop van zijn zetel ontheven
wegens ketterse leerstellingen. In de
zevende eeuw kwam 't gehele gebied
onder de overheersing van de Mo
hammedanen te staan.
BOND van het amateurtoneel voering van het spelpeil van de 12 a
T T.-GENERAAL VAN FLEET, be-
velhebber van het Amerikaanse
Achtste Leger in Korea, heeft voor
zijn troepen verklaard: „Wij zullen
het huidige offensief voortzetten tot
dat we met hen afgerekend hebben".
Tegen oorlogscorrespondenten zeide
hij, dat de huidige campagne van de
verbondenen „prachtig" ging. „Onze
taak is, hen er van langs te geven,
totdat zij genoeg hebben. Wij zullen
zo ver en krachtig mogelijk optrek
ken".
TN DE NIEUWE Hulpbisschop be
groeten geestelijkheid en gelovigen
van het Aartsbisdom met duidelijke
vreugde een priester, die naar men
selijke berekening als de meest ge
schikte opvolger van de Kardinaal
zou kunnen worden aangewezen. De
„staat van dienst" van Mgr. Alfrink
is daar om te bewijzen, dat dit geest
driftige oordeel geenszins lichtvaar
dig wordt geveld. Reeds als student
op het Klein Seminarie was de stu
dent Alfrink ongeslagen kampioen van
zijn klas gedurende de zes studie
jaren. Nu ruim 30 jaar geleden deed
hij met opmerkelijk goed gevolg
Staatsexamen.
Als neomist kreeg hij zes jaar
later de vererende opdracht om
in Rome (en te Jerusalem) Bijbel
te gaan studeren. In 1930 promo
veerde hij bij de Pauselijke Bijbel
commissie, waarbij hij door Z. H.
de Paus in 1944 tot consultor werd
benoemd. Daarmee was hij de
tweede niet in Rome wonende Ne
derlander, wien deze hoge eer te
beurt viel.
PROF. TE NIJMEGEN.
IN DE HAVENS van Londen stape
len de levensmiddelen zich op. In de
avond van gisteren waren 11000 chauf
feurs in staking.
IN PARIJS was het gisteren weer
eens nui op request. Gromyko wil het
Atlantische Pact bespreken en de
Westelijken wensen een alternatieve
agenda.
POST voor opvarenden van het troe
penschip „Goya" moet uiterlijk 31 Mei
op de bus zijn.
(Advertentie)
Breda: Speelhuislaan 155
VERKOOP VIA DS HANDEL
AAN DEZE BENOEMING ging ech-
ter nog een rijk priesterleven
vooraf. Na zijn promotie werd dr.
Alfrink benoemd tot kapelaan te
Maarssen, waar hij drie jaar lang ve
le intieme vrienden verwierf. Deze
vrienden betreurden het dan ook op
recht, toen bekend werd, dat hun
priester benoemd was tot professor
aan het Groot-Seminarie-Rijsenburg.
Ook daar was hij weldra een gezien
collega en een beminde prof. In de
loop van de toen volgende jaren werd
hij ook buiten die kring echter steeds
meer een persoonlijkheid van groot
belang, aan wiens publicaties men in
de wétenschappelijke wereld grote
waarde hechtte. Het wekte dan ook
geen verwondering, toen de benoe
ming afkwam tot hoogleraar te Nij
megen, waar hij zes jaar lang de stu
denten het beste heeft mogen geven
van wat hij bezat: zijn fijnzinnige
geestelijke leiding en zijn diepgaan
de kennis en ervaring. Bijzondere
naam verkreeg hij door de publicatie
van het 2-delige werk „Het lijden
van Christus volgens de Evangelis
ten".
TIANA.
jWIGR. DR. J. B. ALFRINK, de
nieuwe coadjutor van het aarts
bisdom Utrecht, werd tegelijkertijd
benoemd tot titulair aartsbisschop van
Tiana. Tiana is een van de oudste
bisdommen uit de eerste eeuwen van
het Christendom. De stad is gelegen
in Klein-Azië in de provincie Licao-
nië met de hoofdstad Iconium.
Het moet de nieuwe coadjutor, die
doctor is in de bijbelwetenschappen,
Uitstel eerste oefening
UJOOR DE MINISTER van Oorlog
is bepaald, dat aan een beperkt
aantal gymnasium-leerlingen, dat in
1951 met gunstig gevolg eindexamen
aflegt en dit jaar 19 jaar oud wordt,
de gelegenheid zal worden geboden
de hogere studie te volgen alvorens
voor eerste oefening in militaire
dienst te komen.
De studenten moeten: a. Vóór hun
13e jaar de gymnasiale studie hebben
aangevangen en tijdens deze studie
slechts éénmaal door bijzondere om
standigheden zoals b.v. langdurige
ziekte een klasse hebben gedou
bleerd.
b. Door omstandigheden niet afhan
kelijk van huit eigen wil, de gym
nasiale studie eerst op 13-jarige leef
tijd konden aanvangen wegens gebo
ren worden na 30 Sept., langdurige
ziekte enz.
Verder dienen de laatste overgangs-
cijfers zowel als de cijfers van het
eindexamen de verwachting wettigen,
dat de hogere studie in een normaal
tempo en met goede resultaten kan
worden voltooid.
„Die Sovereyne Camere" heeft
zich de laatste jaren in het bijzonder
toegelegd op het organiseren van spe
lerscursussen en concoursen.
Wil men echter tot blijvende resul
taten komen, dan zal dit werk nog
intensiever moeten worden aange
pakt. Het stemt Ged. St. daarom tot
tevredenheid, te kunnen mededelen,
dat „Die Sovereyne Camere" plannen
lieeft uitgewerkt voor spelerscursus-
sen in ongeveer 15 plaatsen in Noord-
Brabant en tevens voor een Lagere
Regie- en Toneelcursus in 6 plaatsen
in deze provincie.
De opzet is, deze spelerscursussen
te doen geven op een 12-tal avonden
in voorlopig 13 gemeenten. Gedacht is
aan 's Hertogenbosch, Eindhoven, Til
burg, Breda, Roosendaal, Bergen op
Zoom, Helmond, Oss, Veghel, Wanroij,
Bladel, Oirschot (of Boxtel) en Ze
venbergen. Les zal worden gegeven
inDramatiek, Cultuurgeschiedenis,
Toneeltechniek, Toneelspel, Declama
tie, Spreektechniek, Regie, Lichaams
beweging en Schminken,
De Toneeladviescommissie heeft
Ged. St. geadviseerd voor deze cursus
sen een provinciaal subsidie beschik
baar te stellen van maximaal f 275.
per spelerscursus tot een maximum
van 13 cursussen, in totaal dus f 3.575
en daarnaast nog een subsidie van
f 1.500.voor de algemene kosten.
Van het bedrag ad f 10.000.door
de Staten ter beschikking gesteld
voor de bevordering van het toneelle
ven in deze provincie, werd tot op
heden ieder jaar slechts een bedrag
van f 1.000.subsidie verleend aan
„Die Sovereyne Camere", Vöortaan
zal haar dus alleen reeds voor de door
haar te organiseren spelerscursussen
ongeveer f 5.000.— per jaar beschik
baar worden gesteld.
TONEEL- EN REGIE
CURSUSSEN
rxaarnaast wil „Die Sovereyne Ca
mere" in 1952 beginnen met een
Lagere Toneel- en regieeursus, gevolgd
door een twee-jarige middelbare To
neel - en regiecursus in 1953 en 1954.
De opzet is, deze Lagere Toneel- en
regiecursus te geven op 40 Zaterda
gen met 4 lesuren in de gemeenten
Eindhoven, Helmond, Breda, Bergen
op Zoom, Tilburg en 's Hertogenbosch
of Oss.
De nadelige saldi van de hierop
aansluitende middelbare cursussen
worden geraamd op f 15.000.per
jaar, zodat dus in totaal gedurende
een tijdvak van 4 jaren een bedrag
van f 47.000.— of f 12.000.per
jaar nodig zal zijn om dit werk te
kunnen financieren. Na afloop van de
vier jaar begint er weer een nieuwe
serie, zodat er voortdurend gewenkt
zal worden aan de vorming en de op-
NTOG STEEDS is de toestand met
betrekking tot de pokken in Til
burg stationnair. Gisteren was het de
dertiende dag, dat zich geen geval
len voordeden. Zondag werden zes
personen uit de quarantaine ontsla
gen, zodat er nog 15 in observatie
blijven. De toestand der 15 nog in
verpleging zijnde patiënten, waarvan
het merendeel deze week het zieken
huis zal verlaten, is nog steeds gun
stig.
14 duizend amateurs die deze provin
cie telt.
Ged. Staten zouden de Staten daar
om wilen verzoeken de post „Toneel
subsidies" ad f 10.000.te verhogen
met een bedrag van f 122.000.per
jaar, ten einde het college in staat te
stellen de door „Die Sovereyne Ca
mere" te organiseren spelerscursus
sen alsmede de Lagere- en Middelbare
Toneel- en Regieeursus naar behoren
te kunnen subsidiëren.
Ook komt het Ged. Staten gewenst
voor, het bedrag voor „Toneelsubsi
dies" nogmaals met f 5000 te verho
gen. Sinds enige tijd hebben zij nl.
voor culturele verenigingen of orga
nisaties de gelegenheid opengesteld,
bij het laten optreden van beroeps
toneelgezelschappen naar bepaalde re
gels voor een provinciaal subsidie in
aanmerking te komen. De bedragen
dezer subsidies variëren tussen f 250
en f 100 per uitvoering, naar gelang
de grootte der betreffende gemeente.
Resumerende, komen Ged. Staten
derhalve tot het voorstel het thans
toegekende bedrag ad f 10.000 m.i.v.
1 Januari 1951 te bepalen op f 27.000
per jaar. nl. f 15.000 voor de gewone
subsidies en f 12,000 voor de spelers
cursussen, de lagere en middelbare
Toneel- en Regiecursussen.
£)E NIEUWE Gouverneur der An
tillen, Mr. A. A. M. Struycken,
zal op Dinsdag 5 Juni a.s. per
vliegtuig naar zijn standplaats op
Curasao vertrekken.
De nieuw benoemde gouverneur
nam Maandag in een lunchvergade
ring afscheid van de afdeling Breda
der St. Adelbertsvereniging, waarvan
hij enige jaren voorzitter was. Toe
spraken werden gehouden door de
huidige voorzitter der afdeling," Mr.
Dr. Ch. van Rooy, burgemeester van
Etten-Leur, de heer B. W. Th. van
Slobbe, oud-gouverneur van van Cu
rasao en oud-burgemeester van Bre
da, alsmede door de nieuwe gouver
neur zelf. De bijeenkomst kenmerkte
zich door een hartelijke sfeer, waar
uit bleek, hoe veel vriendschap Mr.
Struycken zich in zijn vaderstad had
verworven.
Het H. B. der St. Adelbertsvereni
ging had ook een hartelijk telegram
van afscheid gezonden.
pERZIë heeft het Internationale Ge
rechtshof te Den Haag telegra
fisch meegedeeld, dat het deze instel
ling niet bevoegd acht te treden in
het olie-geschil.
Intussen rommelt het in de Perzi
sche regering weer hevig. Reeds drie
ministers zouden van plan zijn af te
treden. Dat premier Mossadeq er, na
het „advies vanuit Washington, nog
niet helemaal gerust op is bleek gis
teren ook uit het feit, dat hij op eigen
verzoek een lang onderhoud had met
Henry Grady, de Amerikaanse am
bassadeur te Teheran.
Een aantal Nederlandse vliegers wordt in het raam van het programma
van wederzijdse hulpverlening van het Atlantisch Fact in de Verenigde
Staten opgeleid. De foto werd gemaakt op de luchtbasis der marine te
Willow Grove waar luitenant A. Bijkerk onderricht geeft betreffende een
PV 2 „Ventura" lichte bommenwerper aan een groep Nederi. vliegers.
Weersverwachting, geldig tot
hedenavond:
j Meest zwaar bewolkt met
plaatselijk af en toe enige lichte
regen of regenbuien, maar 's-
middags ook enkele verspreide
opklaringen. Zwakke tot matige
wind uit Noordelijke richtingen.
Weinig verandering in tempera:
tuur.
Vandaag: Zon onder 20.45 uur.
Z Maan onder 14.07 uur. Morgen:
Z Zon op 4.29 uur. Maan op 2.11
Z uur.
£)E PARLEMENTAIRE ENQUêTE COMMISSIE heeft zich blijkens haar
jongste rapport verwonderd over het opnemen van Prof. de Quay in het
tweede Kabmet-Gerbrandy in Februari 1945. Men heeft het in ons blad van
zaterdag kunnen lezen. Een onzer redacteuren had naar aanleiding van deze
uitval een onderhoud met Ir. F. C. M. Wijffels, die samen met Prof. de Quay
in het bewuste Kabinet zitting had
hem eveneens in contact gebracht met
de Quay op hetzelfde adres".
DE FORMATIE.
J~VE HEER WIJFFELS reageerde
verontwaardigd. Hij was van me
ning, dat de ruim één millioen Neder
landers, die lid waren van de Unie,
meer reden tot verwondering hebben
over deze hatelijkheden aan het adres
van Prof. de Quay, dan de parlemen
taire enquête-commissie over zijn op
neming in het kabinet.
„De Nederlandse Unie" aldus
liet Ir. Wijffels zich jegens ons uit
„en met name het driemanschap is het
hele Nederlandse volk voorgegaan.
Het moet voor de parlementaire en
quête-commissie na al de verhoren
toch wel duidelijk zijn geworden, dat
men in politicis zou kunnen veronder
stellen. hoe de samenwerking tussen
de KVP en de P. v. d. A., zoals die
na 1945 in verschillende Nederlandse
kabinetten al of niet in samenwer
king met andere partijen, tot stand
is gekomen, haar oorsprong vond in
de Nederlandse Unie, als een groepe
ring, die met meer dan één millioen
leden heel het Nederlandse volk re
presenteerde tegenover de bezetting
en als een omhulsel van de gelegen
heid. die zich in die tijd liet vinden,
om elkaar te spreken, te begrijpen
en te waarderen.
Wc moeten constateren, dat voor
iedereen in en buiten Zuid-Nederland
voor Katholieken en niet-Katho
lieken Prof. de Quay de slagvaar
dige v00rman is geweest, wien men
dankbaar was voor zijn initiatieven.
Zo heeft, voordat de bekende Enge
landvaarder, Pater Bleys, zijn over
tocht naar Engeland begon, deze eerst
contact gezocht met Prof. de Quay
nabij diens onderduikadres. En toen
Prof. Schermerhorn voor goed of tii
1on4«4« 1:i_ J
LIOE GING HET met de kabinets
formatie? „Zonder de Quay was
de kabinetsformatie in Februari 1945'
nimmer geslaagd, al is het hem per
soonlijk toch gelukt er eerst buiten te
blijven, wat in het Zuiden geenszins
instemmng vond. Er is geen enkele
reden om verwonderd te zijn, dat
Gerbrandy Prof. de Quay later in zijn
kabinet opnam, doch in die tijd was
het eerder verwonderlijk, dat de
Quay het kabinet-Gerbrandy nam. De
persoonlijke veiligheid van al diege
nen in het nog niet bevrijde gebied
heeft ongetwijfeld bij zijn aanvanke
lijke weigering een rol gespeeld."
Men houde tevens in het oog, dat tal
van leden van het huidige parlement
eveneens lid zijn geweest van de Ne
derlandse Unie.
„In het gijzelaarskamp", vervolgde
Ir. Wijffels, „hebben ook vele ande
ren het Driemanschap zeer na ge
staan, zoals Schermerhorn, Lieftinck,
Logeman, Prof. Dr. Banning e.a. Die
verwondering van de parlementaire
enquête-commissie verbaast iedereen,
omdat ook de Duitsers de gedragin
gen van het Driemanschap door en
door hebben onderzocht. Het was niet
voor niets, dat aan elkeen die werd
gearresteerd, door de S.S. of S.D. als
eerste of zeker als tweede vraag werd
gesteld: „Sind Sie Mitglied der Unie?"
ZONDERLINGE CONCLUSIE.
„Welke was de taak van prof.
de Quay bij de zuivering?".
- „J „De zuivering berustte "bij het
delijk (dit laatste kan ik me niet pre-1 departement van Binnenlandse Zaken
cies meer herinneren) uit St. Mi- Dat gaf de directieven. Het Militair
chielsgestel was ontslagen, heb ik Gezag was belast met de uitvoering.
Men moet wel heel slechts zijn ge
ïnformeerd, over de toenmalige toe
stand in Brabant en Limburg, als men
nu komt tot de conclusie, zoals de
parlementaire enquête-commissie het
formuleert. Het hele verzet in Zuid-
Nederland is ontsproten uit de Unie,
daarom heeft het zich gegroepeerd en
in Zuid-Nederland was speciaal de
Quay dé man. De beste werkers uit
de illegaliteit waren oud-functiona
rissen van de Nederlandse Unie, die
ook door de Duitsers steeds bij voor
keur werden gegijzeld".
Aldus oud-minister Ir. Wijffels over
een verwonderingwekkende uitlating
van de Parlementaire Enquête-com
missie.
Rood verlies
Tl IT DE EERSTE door het Italiaan-
se ministerie van Binnenlandse
Zaken uitgegeven uitslagen van de
provinciale verkiezingen blijkt, dat de
gematigde en de centrumpartijen een
duidelijke voorsprong hebben op het
socialistisch-communistisch blok.
In talrijke gemeenten heeft de chris-
telijk-democratische partij de leiding.
TN 1898 vertrok een van de kost
gangers van het St. Elisa-
bethsgasthuis te Etten met ach
terlating van een schuld van 100
gulden.
Dezer dagen ontving de pen
ningmeester van deze instelling
een overschrijving van 100 gul
den van een persoon uit Zut-
phen met de mededeling, dat zijn
vader in 1898 uit Etten vertrok
ken was met dat bedrag aan
schuld.
Hij hoopte, dat hiermee deze
t zaak afgedaan was.
t
J^)E „SUNDAY GRAPHIC" maakt zich tot tolk van geruchten, als zou
de Britse duikboot „Affray" die 17 April jl. in het Kanaal met 75 man
aan boord is vergaan, en waarvan het wrak nog niet is gevonden, „door
de Russen, onder bedreiging, naar een Russische haven zijn gevoerd, en
te Vladisvostok zijn opgemerkt". Volgens andere geruchten „zou de duik
boot met een geheime opdracht naar de Witte Zee zijn gezonden en door
de Russen zijn buitgemaakt."
UJEZE GERUCHTEN, welke de
„Sunday Graphic" sensatio
neel en misdadig' noemt, hebben
het onderwerp uitgemaakt van 'n
verklaring van Schout-bij-Nacht,
G. P. Thomson, secretaris van de
veiligheidscommissie van de ad
miraliteit, het War Office en het
ministerie van Luchtvaart. Hij
verklaarde: „Ik kan beslist verze
keren, dat deze ongerijmde ge
ruchten iedere grond missen. Ik
kan alle gezinnen van de vermis
ten van de Affray de verzekering
geven dat, zo er ook maar de ge
ringste hoop overbleef de leden
van de bemanning levend weer
te vinden, de admiraliteit hun dit
zou hebben medegedeeld".
Men herinnert er bij deze ge
legenheid aan, dat de opsporin
gen om het wrak van de duikboot
terug te vinden, in het Kanaal,
worden voortgezet.
J_JET jongste rapport van de Par
lementaire Enquêtecommissie
geeft veel stof tot overpeinzen.
Allereerst: rapporten van deze
aard zijn er uiteraard op gericht
fouten en misstanden uit te stal
len. De vele goede daden, welke
veelal zonder opzien of gerucht
werden gesteld, komen niet in
aanmerking voor zo'n kroniek. Is
het trouwens met de kranten ook
niet zo? De narigheden dezer we
reld worden breed uitgemeten.
Het stille werken van mensen, die
eenvoudig hun plicht doen, komt
maar zelden voor berichtgeving
in, aanmerking. De Parlementaire
Enquêtecommissie heeft zelf het
gevaar voor mistekening der wer
kelijkheid op grond van haar rap
porten erkend. Ze voelde er dan
ook behoefte aan. om speciaal
Professor Gerbrandy, wiens tem
peramentgebreken en beleidsfou
ten duidelijk naar voren zouden
komen, eerst met nadruk de lof
te schenken, welke hem toekomt:
hij slaagde erin binnen enkele
maanden Nederlands reputatie in
de ogen onzer geallieerde vrien
den ten volle te herstellen.... het
optreden van de heer Gerbrandy
is van grote betekenis geweest
voor het vormen en verwezenlij
ken van de doelstelling, waardoor
de Nederlandse regering zich ver
der bij de oorlogsvoering heeft la
ten leiden: geen compromissen,
maar strijd totdat het koninkrijk
geheel zou zijn bevrijd....
Zo'n eendrachtig getuigenis, ge
geven door mensen uit alle grote
partijen, heeft toch wel bizondere
betekenis.
J7EN tweede opmerking, die naar
voren dringt, is deze: Wat is
toch weer duidelijk de waarde van
het parlementair-democratische
stelsel gebleken. Zeker, nu we er
weer ten volle onder leven, zien we
de haperingen en tekortkomingen
daarvan duidelijk. Doch toen in
Londen de democratische metho
des noodgedwongen waren lam
gelegd en de Ministers alleen op
het kompas van eigen inzicht
moesten varen, ging het hek ge
makkelijk van de dam. Als be
windslieden zich vrij weten van de
normale controle door parlement
en vrije woord, sluipen willekeur
en machtsmisbruik als vanzelf
binnen. De wijze, waarop er met
ministers en hoge ambtenaren
werd omgesprongen, kon vaak
niet door de beugel van recht en
fatsoen. Een Professor Veraart,
die het had gewaagd een minis
terieel besluit in „Vrij Nederland"
te becritiseren, werd op staande
voet ontslagen. Minister Burger,
die voor het bevrijde Zuiden een
redevoering had gehouden, welke
de premier mishaagde, kreeg zon
der gelegenheid tot verweer te ho
ren, dat hij afgezet was. Minister
Van Heuven Goedhart vernam het
eerst van een journalist, dat hij
niet meer tot het nieuwe Kabinet
hoorde. En ga zo maar door. Er
bleek in Londen ook in regerings-
en ambtelijke kringen toegang te
zijn voor meningen als zouden we
ons democratische stelsel maar
wat moeten „reorganiseren" met
min of meer fascistische elemen
ten. Het was een Nazi-infectie,
welke trouwens ook in het bezette
Nederland de geesten niet onaan
getast heeft gelaten. Het zweefde
als het ware in de lucht. Het
sterkst kwam dit gevaar wel tot
uiting in de woorden en daden
van de chef van het Militair Ge
zag. Het is waarlijk ongehoord zo
als hij de dictator wilde spelen en
daarbij helaas succesvol tel
kens met zijn „onmisaarheid"
manoeuvreerde.
Het is alleen maar een raadsel,
dat iemand met een dergelijke
minachting voor het burgerlijk
gezag, ook in normale tijd nog zo
lang een hoge functie bekleedde.
Als Minister 's Jacob hem niet
had ontslagen, dan zou toch na
publicatie van dit rapport zijn po
sitie onmogelijk geworden zijn.
Alles bij elkaar moet uit de be
schrijving van het „Londens rege
ren" in dit rapport de conclusie
getrokken worden, dat onze
Grondwet wel enkele nadere rege
len mag stellen voor het functio
neren der regeringsmachinerie in
oorlogstijd en in ballingschap.
J7EN laatste opmerking, welke we
heden nog willen maken, be
treft de toestanden in de kampen
na de bevrijding. Het is een roet
zwarte vlek op een blijde periode
in ons volksbestaan. Het is bijna
niet te geloven, dat er in het be
schaafde. goedmoedige Nederland
se volk ook zulke sadistische nei
gingen bleken te schuilen. Maar
de feiten klagen ons fel aan. Het
is alsof men met de Duitse beulen
wilde wedijveren in wreedheid en
martelzucht. Dit kan op geen ma
nier goed gepraat worden, ook
niet met „de tijdsomstandighe-
■deiï". Onze schaamte over deze
feiten zou er ons te gereder toe
moeten dringen de nodige barm
hartigheid te mengen in de ge
rechtigheid, welke we tegenover
anderen betrachten. Het zij maar
gezegd met het oog op zeker Ka
merdebat....
MEYER SCHWENCKE, bekend als
pro-Duits (tot 1942) en als illegaal
(daarna tot het einde van de oorlog)
is in Den Haag door de Bijz. Kanton
rechter veroordeeld tot 1/ jaar met
aftrek, jvaarvan 2 jaar en 2 maanden
voorw. Hij verbeurde zijn vermogen
tot een bedrag van 25 mille.
