BEDEESD KIND LANDDE
SCHIPHOL
°P
Bergen ontving Bertha Hertogh als
een vorstenkind
0
Oorzaak der woelingen in Singapore
botsing der rassen
Moh, Roem naar Djakarta
1 pol Ik
eose van een drama, dat de ivereld boeide
Als een verlegen
kind
Vermoeid, maar
lachend-..
2 doden, 3 gewonden
Staakt het vuren"
Steun en
Overheid
DAGBLAD VOOR 2EELAND
ADEMLOZE STILTE tijdens een
aangrijpende hereniging
Een KLEINE, ZWARTE MAN stond tussen twee zware politie
mannen in burger, te staren naar een reusachtige, zilveren
Lockheed-Constellation, verblindend-zilver in het licht van tien
tallen schijnwerpers. Zjjn donkere, diepliggende ogen staarden
gespannen naar een deur, boven aan de landingstrap. Uit de deur
kwamen reizigers, die koffers en tassen naar buiten droegen.
Emmaplein 26 te klein voor alle bloemen
Publiek verbrak politiecordon bij haar aankomst
Hier en daar nevel
Auto tegen trailer
Voorstel der dertien
- aangenomen
Overleg met zijn
regering
Verzamelplaats van duistere machten
Bezinksel in een zak
Het had ook op Welschap kunnen gebeuren
ZEVENDE JAARGANG No. 1871
Uitgave; N. V Uitgevers Mij. Neerlandia.
Verschijnt elke werkdag. Bureau; Breda,
Reigerstraal 16. Tel.. Redactie «181, Admini
stratie «778 Redactieraad; A F J. Aernoudts,
C J v Hootegem. Mr Dr. A J J M. Mes. Mr.
H. B L de Rechter L J v. 't Westende.
Hoofdredacteur; J J H A Bruna Abonne
mentsprijs bu vooruitbet. 3.90 per kwartaal,
per post 4.75. per week (uitsluitend bij met-
postbestelling) 0.30 Losse nummers 8 cent.
Postrek no. 278841. Prijzen van buitenlandse
abonnementen worden op aanvraag verstrekt
Voor God, Koningin en Vaderland
VRIJDAG Ï5 DECEMEER 1950
Advertentieprijs voor de geneie oplage J U.3D
per rn/m. (Ingezonden Mededelingen 0 75
per m/m). Voor advertenties van p.uatselijke
aard uit Zeeland, uitsluitend m de Zeeuwse
editie 0.10 per m/m. (Ingezonden Mede
delingen f 0.25 per m/m). Staauverk 8 cent
per m/m extra. Incasso wordt berekend. Voor
prijzen van de rubriek ,,'t Kleintje" wordt
verwezen naar de desbetreffende rubriek.
Inzendingen op advertenties, welke de uit
gevers om redenen te hunner beoordeling niet
verlangen af te geven, worden vernietigd.
Bureau voor de Zeeuwse Eilanden: GOES, Westsingel 98, Telefoon no. 2236 Bureau voor Zeeuwsch-Vlaanderen: HUL
Si, Dubbele Poort 7, Telefoon no. 102. (B ij b u r e a u: O O S T B U R G, Nieuwstraat 22, Telefoon no. 35).
Dan een vrouw met een klein, bruin meisje. Zij daalden de
trap af en de kleine man stond daar gefascineerd tot beiden
beneden waren. Toen deed hij een paar passen vooruit,
breidde bei zijn armen uit en omvatte met één greep de
vrouw en het meisje. Zijn hoofd begroef hij tussen beider
schoudersVader Hertogh voelde zich verenigd met
zijn vrouw en het kind, dat met zoveel strijd was herkregen
£EN
ADEMLOZE STILTE heerste
op terrassen en voor de brede ramen
der restaurants. Een opeenvolgend
flitsen van camera-blitzlampen, be
diend door mannen die uit de West-
Europese landen en Amerika waren
gekomen droegen er toe bij, dit diep-
ontroerend toneel te maken tot iets
onwezenlijks, tot een beklemmende
apotheose van een tregedie, die een
wereld vermocht te verbazen.
Bertha Hertogh was thuis!
UITERLIJK ONBEWOGEN.
RN BERTHA ZELF? Een kind nog,
verlegen, vermoeid en verbluft.
Wij kennen haar al van de foto's,
maar opnieuw verbazen we er ons
over, hoe dit kind kon worden tot
een speelbal van de hartstochten der
Moslims van het Verre Oosten.
Zij zag nu haar vader voor het
eerst, een vader, die slechts 'n schim
voor haar was uit het verre verleden.
„Het kraste zo, als hij zich schoor-.."
Nu stond z\j daar en haar gezicht
was onbewogen toen haar vader haar
schreiend omhelsde en haar kuste. Zij
was als een béél klein kind, dat men
temidden van een kring vreemden
brengt.
EEN MOEDER.
T ANGS HET TERRAS ging het nu
naar een kamer, waar het Comité
uit Bergen op Zoom de familie op
wachtte en waar een arts gereed stond
om het vereiste onderzoek te verrich
ten.
Eerst daarna het liep nu tegen
negen uur, een klein half uur na aan
komst van de „Maastricht" kreeg
<lc wachtende pers gelegenheid, va
der, moeder en dochter in haar mid
den te zien.
Maar het was een vermoeide, ver
magerde moeder, die nit Singapore
was teruggekeerd. Zij zat daar, op
een bank met tegen zich aan het nog
steeds uiterlijk onbewogen kind. Aan
haar andere zijde de heer Hertogh,
zenuwachtig zijn bril grijpend, om
allen die hier waren toe te spreken.
Zijn trillende handen haalden een
groot vel papier te voorschijn, be
schreven met grote ballpoint-letters.
Men duwde hem een microfoontje toe
en met een zachte stem, slecht ver
staanbaar door het geroep van tien
tallen fotografen, die vochten om 'n
plaatsje begon hij te vertellen van
zijn blijdschap, dat nu alles achter de
rug is.
IK BEN DIEP GESCHOKT.
verloren kind weer heb kunnen terug
krijgen. Allereerst geldt mijn dank de
Minister van Buitenlandse Zaken, de
hogere ambtenaren van dit departe
ment, de consul-generaal te Singapo
re, het Nederlandsche Roode Kruis,
het Comité in Bergen op Zoom, de
Engelse advocaat en de familie Kooy,
waar mijn vrouw in Singapore heeft
gelogeerd.
LAAT ONS MET RUST.
TK DANK ook
meeleefden in
allen, die met ons
onze omgeving, in
Nederland en ook daarbuiten
En u zult begrijpen, dat wij verder
graag met rust worden gelaten."
Bertha en haar moeder hadden deze
woorden zwijgend aangehoord. Met
zachte stem merkte mevrouw Her
togh op, dat zij een prettige reis had
gehad en dat er zich onderweg ner
gens moeilijkheden hadden voorge
daan.
Zij kon verder geen woord uitbren
gen. Vader Hertogh richtte zich op
en zeide toen: „Mijn vrouw is te ver
moeid en te zenuwachtig, om nog te
spreken. Maar zij sluit zich volkomen
aan bij hetgeen ik heb gezegdIk
dank u allen zeer voor uw belang
stelling.
EEN MANOEUVRE.
„TK BEN BLIJ, dat mijn vrouw ons
kind, dat ik zolang niet heb ge
zien, weer terug heeft kunnen bren
gen. Hoeveel ik en mijn kinderen
hebben geleden gedurende de span
nende gebeurtenissen in Singapore,
kan ik u niet zeggen.
Ik ben diep geschokt van hetgeen
de laatste dagen in Singapore is ge
beurd en ik heb groot medelijden met
de slachtoffers, hun nagêlaten betrek
kingen en de vele gewonden en zij,
die zoveel sc>ide leden. Ik wil hier
mijn dank uitspreken jegens allen, die
zich hebben ingespannen, dat ik mijn
r)E HEER Van de Linde van het
Comité Bertha Hertogh, was zo
verstandig geweest, zijn wagen neer
te zetten op het platform, waar de
vliegtuigen gereed staan. Dit was een
uitzondering, die slechts in hoogst
enkele gevallen wordt toegestaan. Zo
kon men rustig vertrekken en terwijl
alle journalisten en persfotografen in
een babylonische spraakverwarring
zich verdrongen bij de officiële uit
gangen. zag men plots van achter de
gebouwen een auto wegschieten,
voorafgegaan door de knetterende mo
toren van twee politieagenten. Men
ging naar huis, in Bergen op Zoom.
Dit was dan het einde van een ze
nuwachtige middag op Schiphol, waar
men in verband met de steeds verande
rende tijden der vermoedelijke aan
komst niet wist, waar te blijven.
Het comité was vertegenwoordigd
door drie leden, waarvan de heer
Houtman, die de volle zwaarte van
deze moeilijkheden wel heeft gedra
gen, in merkbare spanning verkeerde.
Maar de K.L.M. loste de moeilijkhe
den op charmante wijze op. door de
Bergenaren eens rond te leiden en de
merkwaardigheden van onze grote
luchthaven te tonen.
WANWAAR zij gekomen waren, de
ze mensen van de pers? Wij
lunchten samen met tegenover ons 'n
zwaargebrilde News Chronicle, tegen
over ons onze vriendelijke wapen'
makker van de Daily Express, met
wien wij zo nauw contact onderhiel
den. Als tafeldame de Daily Mirror.
En Amerika? Het weekblad Time,
de Christian Science Monitor, de New
York Times en meerdere andere bla
den, teveel om te onthouden. En was
daar ook niet de deftige, waardige
Times uit Londen, het meest beza
digde blad van Groot-Brittannië?
Maar ook hoorde men Frans praten,
want Brussel en Parijs hadden zich
ook niet onbetuigd gelaten.
Achter de menigte gebaarde wan
hopig de man van Polygoon, die zijn
film maar niet gedraaid kon krijgen,
omdat zijn hoog opgestelde apparaten
niet boven de amphitheatersgewijze
opgestelde muur van persfotografen
kon uitkomen....
ALS ZE MAAR NIET...
ALS
na
ZE MAAR niet meerijden
naar Bergen op Zoom", zei de
heer van de Linde bezorgd. „We wil
len ze alle mogelijke gelegenheid ge
ven om te fotograferen, om Bertha
te zien. Maar alsjeblieft niet naar
Bergen!
Maar de heer van de Linde wist
niet, wat de journalisten van Britse
populaire bladen wensen. Hij had niet
gehoord, wat men ons vroeg:
„Hoe ziet het huis aan het Emma-
plein er uit? Hoeveel slaapkamers
heeft het? Waar slaapt Bertha? Wat
heeft men versierd? Is er een bad
kamer in dat huis? Hoeveel inwo
ners heeft Bergen op Zoom? Welke
jurkjes dragen de zusjes van Bertha
als ze thuis zijn? Wat is de voornaam
van mr. Bervoets?
En toch durfde men te vragen:
„Was er ook zo'n toestand op Schip
hol, toen Uw Koningin terugkeerde
van Haar officiéél bezoek aan Lon
den?....
Op de brede, eenzame donkere weg
naar Bergen op Zoom schitterden
verscheidene achterlichten van auto's
die mee naar het Zuiden snorden.
Daar moest immers de slotacte spelen
van dit roerend drama.
Een kleine man omvatte belden en
begroef zijn hoofd tassen beider
schouders.
De heer Hertogh doet zijn woord op
Schiphol. Links Bertha wat een
kind nog en haar moeder, mager
en afgemat na de spannende strijd,
waarin zij zich weerde „als een
man" zoals de internationale pers
schreef. Geheel rechts de voorzitter
van het Comité Bertha Hertogh, mr.
J. Bervoets.
M 10 MINUTEN OVER HALF TWAALF gisteravond is
Bertha Hertogh, samen met haar vader en moeder in
de ouderlijke woning aan het Emmaplein 26 te Bergen op
Zoom teruggekeerd. Een enthousiaste menigte, die tot voor
haar komst, rustig achter de politie-afzetting was gebleven,
was dit moment te machtig en stoorde zich niet meer aan de
voorschriften. Zij verbrak het cordon en kon tot vlak bij de
woning van de familie Hertogh komen.
QAAR
SLAAGDE d>- •T-aste pol''ie
erin, de vele honderden tot
staan te brengen en velen konden van
zeer nabij zien hoe Bertha door me
vrouw Houtman werd begroet en
daarna door haar zusjes en broertjes,
met wie Bertha onmiddellijk in het
DE 50.000 van de 5Ue Staatsloterij, 5e
klasse, He Lijst is gevallen op no.
9719 en de 20.000 op no. 12850.
DOOR BRANDEN in de maand Os-
tober werd in ons land voor f 1.888.205
schade geleden.
EEN PENNINGMEESTER, die het
niet te net nam met zijn beheer, heeft
het Groene Kruis te Lochem bena
deeld voor f 10.601.
VERJAARDAGEN: De Oostenrijkse
president dr. Karl Renner is gisteren
80 jaar geworden, de Engelse Koning
werd die dag 55.
EEN STAKING van spoorwegperso
neel te Chicago heeft zich uitgebreid
tot Washington en Saint-Louis. Men
vreest, dat er ook in andere steden
gestaakt zal worden.
EEN GEWONDE, bij de treinramp in
Ardennen, een 75-jarige dame uit
Beigie is aan de verwondingen over
leden. Daardoor steeg het aantal do
den op 3.
DE ASSEMBLEE der Verenigde Na
ties heeft besloten, haar zitting in
1951 in Europa te houden, vermoede
lijk in Parijs.
400 MILLIOEN M3 lava is bij de
jongste uitbarsting uit de krater van
de Etna gestroomd.
„IK BLIJF" heeft Bevin geantwoord
or een gerucht, dat hij binnenkort
zou aftreden als Brits minister van
Buitenlandse Zaken.
POSITIES TROEPENSCHEPEN; So
mersetshire pass. 14 Dec. Aden.
Weersverwachting, geldig tot
hedenavond; J
Hier en daar nevel of mist, t
overigens veel bewolking met S
lot matige veranderlij- J
plaatselijk enige sneeuwval. S
ke wind. in de ochtend lichte
l y0.™1- s Middags dezelfde of 5
s hogere temperaturen dan i
gisteren.
viXnndaag.:, f„on onder 1G"8 uur S
„l i," 46 uur Morgen: Zon J
5 uur ?E.K.Lr' Maan °nder: 0'07
Maleis begon te spreken. In de huis
kamer nam Bertha lachend, maar
wel vermoeid, plaats, en keek met
welgevallen naar de eenvoudige ver
siering, die vader Hertogh en de kin
deren voor haar hadden aangebracht.
Mevrouw Hertogh vertelde onder
tussen van haar ervaringen en beleve
nissen in Singapore. Zij had veel lof
voor de Engelse autoriteiten en de po
litie en prees vooral de hulp, die zij
had mogen ondervinden.
Tevreden en gelukkig dat het gezin
Hertogh nu weer was verenigd, bracht
de familie, tesamen met het comité,
nog geruime tijd door. De familie
wenste echter geen journalisten en
fotografen in huis te ontvangen. Dit
was een geweldige teleurstelling voor
het leger persfotografen uit het gehe
le land. uit Amerika, Engeland,
Frankrijk en België.
Na herhaald aandringen deed de
familie nog deze toezegging: Ber
tha zal voor enkele ogenblikken
voor het geopende venster ver
schijnen. Een langdurig gejuich
en gezang „Lang zal zij leven"
steeg op, toen Bertha, klein van
postuur en nogal verlegen^ zich
voor het raam vertoonde. Eerst
nadat haar oudste zusjes haar
rechterarm hadden opgeheven, be
gon ze hartelijk lachend de me
nigte toe te zwaaien, wat voor het
publiek aanleiding was, opnieuw
in gejuich uit te barsten.
Talloze fotografen en filmopera
teurs richtten hun lens op dit ontroe
rende tafereeltje, maar toen vond de
familie het ook genoeg.
(Vervolg op pag. 5).
Op haar verjaardag gedood
GISTERENAVOND reed te Barne-
veld een personenauto met vijf
inzittenden in volle vaart op een
stilstaande trailer.
De verloofde van de chauffeur, de
28-jarige mej. Henny van der Kleut,
die voorin zat werd qp slag gedood.
Van de drie personen die achterin za
ten, werden mevr. Aaltje Prins, die
juist die dag 60 jaar werd, en haar
16-jarige dochter zeer ernstig ge
wond. Een andere inzittende en de
chauffeur werden licht gewond. Me
vrouw Prins stierf tijdens het ver
voer naar het ziekenhuis te Ermelo.
Het gezelschap was voor ziekenbe
zoek op weg naar Ermelo. De auto
werd volkomen vernield. Alle slacht
offers woonden in Barneveld.
IV
HE ALGEMENE vergadering van de
Verenigde Naties heeft met 52 te
gen 5 stemmen, bü één onthouding,
het voorstel der deri I n landen voor
een staken van het vuren in Korea
goedgekeurd.
De Sovjet-groep stemde tegen, na
tionalistisch China onthield zich.
Gezien het Russische standpunt ver
wacht men niet veel succes van de
poging om tot staking van het vuren
te komen.
MA AFLOOP van de vergadering
ter Nieuw-Guinea-conferentie in
Den Haag, deelde mr. Mohammed
Roem mede, dat hij besloten had he
den naar Djakarta te vertrekken ten
einde met zijn regering overleg te
plegen. Roem verwacht Vrijdag 22
December in Den Haag terug te zijn.
TN HAAR schriftelijk antwoord aan
de Indonesische delegatie op de
CEN PRIESTER, die jarenlang in Singapore werkzaam is geweest en o.a.
rector was van het klooster „De Goede Herder", geeft in „De Tijd" een
beschrijving van de situatie te Singapore en van de spanningen, die daar
enige dagen geleden geheerst hebben. Hfl komt tot de conclusie, dat de woe
lingen in feite niets hebben te maken met Bertha Hertogh. Waaraan ze dan
wel te wijten zijn, zet hij uiteen in het interessante artikel, waaraan wij het
volgende ontlenen:
ten van de evacué's, die daar in 1945
vooral uit Soerabaja, later ook uit
Semarang en Batavia, heen werden
gebracht. De goeden niet te na ge
sproken, is het heus niet de bloem
van Nederlandsch-Indië, die daar
bleef hangen. Joden en Indo-Europe
anen hadden er al gauw de weg naar
de onderwereld en de zwarte markt
gevonden en ook Nederlanders waren
daar niet altijd vies van, al deden zij
het misschien wat deftiger.
TNE ENGELSE kroonkolonie Singa
pore, het eilandje aan de punt van
Malakka, heeft een typisch symboli
sche vorm, een zak. Het bezinksel in
die zak is lang geweest de rijkdom
van Azië, maar is in deze d„gen mis
schien meer de verzamelplaats van
duistere persoonlijkheden uit het
bruisende Azië. Chinezen, Arabieren,
Indiërs zijn er altüd talrijk geweest,
Singapore heeft vooral altijd iets
meer gehad van een Chinese stad dan
van een Maleise. De Japanners heb
ben er na de oorlog niet hun beste
vaderlanders achter gelaten, evenmin
als de Indiërs, die voor de Engelsen
Singapore hebben bezet,
NIET DE BLOEM.
RODE INVLOED.
saris, Ed. Gent, ontslagen, omdat hij
de troebelen niet baas kon. Verster
king was nodig om infiltratie van
communisten uit Birma en Siam te
voorkomen. In Johore, Perak en Pe-
hang werd een felle politiële actie
van het Britse leger gevoerd en het
ging er hard aan toe. Eind 1949 zet
ten de communisten een actie in tot
vernietiging van het Britse Imperium
en op 17 April 1950 zag Sir Harold
Rawden Briggs zich genoodzaakt een
„oorlogskabinet" in te stellen voor
Malakka.
GUERILLA-STRIJD.
chet aan gegeven, zodat Karin Ghani
er nu een heilige oorlog van Moslims
tegen Katholieken van kan maken.
Andere duistere groepen hebben het
heibeltje aangegrepen om hun eigen
doeleinden te bereiken t.w. opstand
tegen de Engelse overheersers. Wjj
noemen dan nog de talrijke elemen
ten, die in een stad als Singapore
iedere gelegenheid aangrijpen om in
troebel water te vissen.
KINDERROOOF.
QOK INDONESIË heeft een deel van
w van het Singapoorse stadsbeeld
in beslag genomen; allereerst zijn dat
wat de Europeanen betreft de restan-
LIOEVEEL communisten er in Sln-
n gapore zitten en waar en wat zij
in het schild voeren, is moeilijk na
te gaan, temeer daar ook hier zoals
in heel Azië communisme en natio
nalisme opzettelijk worden verward.
Op 21 Januari 1948 kregen de negen
Maleise staten met Penang en Ma
lakka zelfbestuur; Singapore bleef
Britse kroonkolonie. In Juli van het
zelfde jaar werd de Hoge Commls-
TN JULI van dit jaar laaide de gue-
rillastrijd op het vasteland weer
hevig op, gepaard gaande met op
standen in Singapore. Bij een daar
van ging de Aik-Hoe-factory in vlam
men op, waarbij 900 arbeiders werk
loos, 67 gezinnen dakloos werden en
voor 15 millioen rubber verloren
ging. De Gurkha's, die nu ter verster
king in Singapore zijn, moesten uit
Johore komen, waar sinds October
een hefitge guerillastrijd woedt.
Tegen deze achtergrond is het geval
Bertha Hertogh misschien beter te
hegrijpen. Wat Aminah dreef is nog
moeilijk te bepalen. Dat zij evenals
„Nadra's" „echtgenoot" een bewust of
onbewust instrument is geweest in
handen van bepaalde kringen is vrij
duidelijk. Met 't Mohammedaanse hu
welijk is er nu een islamietisch ca-
VIJ. die Singapore kennen en wat
daar als vuur in een vulkaan
woedt, zullen er zich ook wel voor
wachten naar aanleiding van de ge
beurtenissen 't „geval" op zich zelf
groter betekenis te geven dan het
werkelijk heeft. Er zijn in de jaren
1945 en 1946 méér meisjes uit han
den van Chinezen, Bombayers, Ara
bieren, Indonesiërs en Europeanen
ontsnapt na een min of meer sensa
tionele rechtspraak en na een voor
lopig verblijf in „De Goede Herder",
naar Nederland teruggekeerd. Moe
deroverste weet daar meer van, al
is dit geval misschien wel het ergste,
dat zij heeft meegemaakt, niet wat
Bertha betreft, maar de politieke en
zelfs godsdienstige verwikkelingen,
die er bij worden gesleept. Dat zij
in dergelijke gevallen weet, hoe zij
met de meisjes om moet gaan, bewijst
wel de snelle ommekeer in Bertha's
houding. Die kunst verstaat moeder
overste. Met politiek bemoeit zij zich
niet, al maakte zij dan ook de Ja
panse bezetting, de capitulatie van
Japan en de nu al vijf jaar durende
strijd op Malakka mee. Men late dus
Bertha Hertogh met rust. Het is zeer
de vraag of het oproer in Singapore
wel zo fel zou zijn uitgebarsten als de
toestand in Korea niet was zoals hij
nu is.
Indonesische nota over Nieuw-Gui-
nea constateert de Nederlandse Re
gering tot haar leedwezen, dat er in
zake de souvereiniteit aan Nieuw-
Guinea nog geen overeenstemming is
bereikt.
Nadrukkelijk verklaart de Neder
landse Regering, dat zij er niet aan
denkt Nieuw-Guinea te maken tot
een toevluchtsoord voor Nederlands-
gezinde Indonesiërs. Zij meent elke
bezorgdheid dienaangaande te kun
nen wegnemen, door de verzekering,
dat bij de uitoefening van het zelf
beschikkingsrecht slechts de autoch
tone bevolking van Nieuw-Guinea
zelf haar staatkundige bestemming
zal kunnen bepalen.
Zij hoopt tenslotte, dat verdere be
studering van de wederzijdse stand
punten, waartoe zij en de Indonesi
sche delegatie bereids zijn overge
gaan, uiteindelijk tot overbrugging
der standpunten zal leiden.
CONTACT MET AZIE.
LIET Provinciaal Opbouworgaan in
Noord-Brabant heeft gelijk
we reeds meldden een interes
sant rapport gepubliceerd over de
financiering van maatschappelijke
activiteiten door de gemeenten. Het
is een rapport, dat in hoofdzaak fei
ten publiceert. Het gaat na, hoe
volksgezondheid, maatschappelijke,
sociale en culturele zorg financieel
worden gesteund door de gemeen
telijke overheid. Toch blijft het rap
port niet uitsluitend bij feiten. Het
waagt zich hier en daar ook aan
conclusies en adviezen. Conclusies
en adviezen, die in het algemeen
hierop neerkomen, dat het particu
lier initiatief op enkele terreinen
meer armslag kan en moet krijgen.
Dit geldt speciaal het terrein van
het Maatschappelijk Steunwezen.
Het klinkt als een omwentelend
geluid, dat men hier hoort „De
steun", het was als het ware van
zelfsprekend geworden, dat die
rechtstreeks werd uitbetaald door
een overheidsorgaan.
Dit berust op bepalingen van de
Armenwet. Toen weze wet in 1854
tot stand kwam, kende men alleen
nog maar de typische armenzorg.
Men ging er toen van uit, dat de
gemeentelijke overheid eerst dan
steun zou verlenen, als hulp van de
zijde van de kerkelijke of particu
liere armenzorg niet kon worden
verkregen. De gemeente verleende
alleen steun in gevallen van vol
strekte onvermijdelijkheid en in
niet grotere mate dan nodig was
om de arme niet van honger te doen
omkomen. De wet van 1912 ging
veel verder. Zij wilde de armen op
heffen uit de staat van armlastig
heid en schonk ook aandacht aan
de geneeskundige hulp. Een grote
verschuiving trad op in het aandeel,
dat de overheid en particuliere in
stellingen in de steunverlening had
den. Het Rijk verzorgde de werk
loosheidsuitkeringen, de ouderdoms
voorzieningen enz.
De burgerlijke armbesturen wer
den omgezet tot gemeentelijke
dienst voor maatschappelijk hulp
betoon en later nog tot gemeente
lijke diensten voor sociale zaken.
Hierdoor kreeg de overheidszorg
een meer individueel karakte en
werden ambtelijke maatschappe
lijke werksters ingeschakeld.
J-JET gaat op dit terrein echter om
hulpverlening van mens tot
mens, zo constateert het rapport,
en daarom moet deze liefst geschie
den in de sfeer van de eigen levens
overtuiging, temeer daar de hier te
behandelen maatschappelijke noden
in de meeste gevallen veeleer een
immaterieel dan een materieel ka
rakter zullen dragen. Dit geldt voor
het geheel van maatschappelijke
zorg. Dit geldt ook voor het steun
wezen. We citeren het rapport:
Inplaats van het gehele steunwezen
bij één instantie onder te brengen en
wel een overheids of semi-overheids-
orgaan. wat tot op heden geschiedt, zou
dan aan de particuliere organen de ge
legenheid gegeven moeten worden de
steunverlening aan de armlastigen van
eigen gezindten ter hand te nemen. Dit
zou het mogelijk maken, dat naast het
lenigen van de materiële noden, de im
materiële sociale verzorging door een
zelfde instantie zou geschieden, waar
door het vaak ook mogelijk zal zijn da
oorzaak van de armlastigheid te bestrij
den. Deze algehele maatschappelijke
hulpverlening kan immers uitsluitend
op levensbeschouwelijke basis geschie
den. Voor de particuliere organen be
tekent een inschakeling in het steun
verleningsproces een belangrijk hulp
middel om via de materiële noodbestrij-
ding een tot diepergaand contact en
grótere beïnvloeding te geraken, zodat
ztj op meer afdoende wijze en waar
schijnlijk ook op grotere schaal haar
opheffende arbeid zullen kunnen ver
richten.
Deze gedachte moge met nadruk
naar voren worden gebracht, nu een
Staatscommissie over de vervanging
van de Armenwet aan het studeren
is. Er is hier een belangrijk beginsel
in het geding.
LIET DAGBLAD „MERDEKA" ver
neemt in politieke kringen, dat
van Indonesische zijde pogingen wor
den gedaan, om contact te krijgen
met de Aziatische landen over de
kwestie Nieuw-Guinea. Men gelooft,
dat deze landen meer beg/ip voor het
Indonesische standpunt zullen heb-
ben, dan de Westerse. Overigens -
zo voegt het blad er lakoniek aan toe
geschiedt het opnemen van dit
contact zonder dat het standpunt
wordt losgelaten, dat de kwestie*
Irian er een is tussen Nederland en
Indonesië.
AL IS DE K.L.M.-vogel „Maastricht" dan niet op „Welschap" geland
met de kostbare Bergse lady aan boord, het was toch heus zo gek
niet, dat we naar het vliegveld van die naam in Eindhoven gereden
zijn. Al was het vliegveld in diepe duisternis gehuld, met uitzondering
van het K.L.M.-restaurant, uit een gesprek met de zeer vriendebjke
havenmeester bleek ons, dat men wel degelijk rekening gehouden had
met het neerstrijken van de „Maastricht" op dit veld. Er was voort
durend contact met Schiphol en afgesproken was, dat, wanneer Schip
hol dicht zou zitten, het vliegtuig naar Eindhoven zou worden gediri
geerd. Alles was in gereedheid gebracht om de landingslichten te ont
steken. Een fotograaf van de K.L.M. bevond zich ter plaatse en enige
employé's van de K.L.M. voor eventuele assistentie..
Dit kleine groepje zat knus en zoals steeds in de K.L.M. met Stoï
cijnse kalmte in het restaurant de dingen, die zouden komen, af te
wachten. Even voor half negen belde Schiphol de havenmeester van
„Welschap", dat de „Maastricht" veilig en wel met Bertha en haar moe
der was neergestreken.
Daarmede was de spanning, voor wat Eindhoven betreft, gebroken.
Meteen braken wij op en met ons de fotograaf uit Den Haag, die
ook op Eindhoven gegokt had, zomede een aantal even tevoren gear
riveerde journalisten, die het zekere voor het onzekere hadden geno
men. Met spoed reden wij terug naar Bergen op Zoom, waar tegen
middernacht t lang verbeide gezelschap uit Singapore verwacht werd.