N TO
iedienst
Mevrouw N. N." naar Singapore
Bossche Paleis van Justitie
uit puin en as herrezen
W in ter-campagne
onvermijdelijk
rtikelen
Een moeder gaat vechten voor haar kind
99
N*
Communistisch
China naar
Lake Success
Zalige Margaretha
Bourgeoys
Geen vredescongres
te Sheffielü
orting
traat 49
i
DAGBLAD VOOR ZEELAND
Ieder keek naar twee militaire artsen
Mevr. Hertogh ging onopvallend aan boord
Plaatselijk buien
Ingebruikstelling met enige plechtigheid
Uitgeleide
op Schiphol
een glimlach
Hoger kinderbijslag
voor zelfstandigen
ering
en geven wij
AAT 7
om 436-xxx-o
i>MT IEDERE WEEK
ELAND
van alle merken
kade 19, Middelburg,
c, Wijngaardstraat 9,
Koets, Woninginrich-
Bracke, Dorpstraat,
Zonnebloem", St. Ja-
,872. 9l3-o
ZESDE JAARGANG No. 1842
Voor God, Koningin en Vaderland
Uitgave: N.V. Uitgevers Mij. Neerlandia.
Verschijnt elke werkdag. Bureau: Breda,
Reigerstraat 16, Tel.: Redactie 8181. Admini
stratie 8778 Redactieraad: A. F. J. Aernoudts,
C. J. v. Hootegem, Mr. Dr. A. J. J. M. Mes, Mr.
H. B. L. de Rechter, L. J. v. 't Westende.
Hoofdredacteur: J. J. H. A. Bruna. Abonne
mentsprijs bij vooruitbet. f 3.90 per kwartaal,
per post f 4.75, per week (uitsluitend bij niet-
postbestelling) f 0.30. Losse nummers 8 cent.
Postrek. no. 278841. Prijzen van buitenlandse
abonnementen worden op aanvraag verstrekt
MAANDAG 13 NOVEMBER 1950
Advertentieprijs voor de gehele oplage 0.2S
per m/m. (Ingezonden Mededelingen f 0.60
per m/m)Voor advertenties van plaatselijke
aard uit Zeeland, uitsluitend in de Zeeuwse
editie f 0.10 per m/m. (Ingezonden Mede
delingen f 0.25 per m/m). Staatwerk 3 cent
per m/m extra. Incasso wordt berekend. Voor
prijzen van de rubriek ,,'t Kleintje" wordt
verwezen naar de desbetreffende rubriek.
Inzendingen op advertenties, welke de uit
gevers om redenen te hunner beoordeling niet
verlangen af te geven, worden vernietigd
Ufteau voot
[joBS Westsingel 98. Telefoon no. 2236 Bureau voor Zeeuwsch-Vlaanderen HULST, Dubbele Poort 7. Telefoon no. 102. (B ij bureau: OOSTBURG.
ae Zeeuwse Eilanden w
Nieuwst/aat 22. Telefoon no. 35).
r7 4TERDAGMIDDAG half vier stapte een kleine, zivart-
ogige vrouw op de landingstrap van de Lockheed-
Constellation „Gouda" op Schiphol. Ze had tranen in de
ogen en glimlachte tot een ietwat magere, donkerharige
man en enkele dames die haar naswaaiden. Vlak voor de
deur keerde zij zich nog éénmaal om, wuifde even terug en
verdween in de duistere romp. Het was Mevrouw Hertogh,
de moeder van Bertha, die naar Singapore vertrok.
Slechts enkelen wisten, wat deze vlucht te betekenen had.
De overgrote menigte keek naar twee montere militaire artsen,
dokter van Menrs en dokter van Gogh, die ook naar Singapore
moesten om daar de „Zuiderkruis" te nemen naar Korea.
J")ES MORGENS omstreeks 9 uur
heerste al een gespannen ver
wachting ten huize van de heer J. v.
d. Linde aan de Hoogstraat te Ber
gen op Zoom. Daar stond een glan
zende Buick en achter de rustige ge
vel van het huis bevond zich het echt
paar Hertogh, klaar voor het vertrek
naar Amsterdam. Tegen half 10 zag
men een blauwe K.L.M.-koffer in de
bagage-ruimte bergen en enige ogen
blikken later stapten drie dames in
het achterste gedeelte van de auto.
I Het waren mevr. Hertogh, mevr. v.
d. Linde en mevr. Houtman, die zich
I met haar echtgenoot vanaf de eerste
i ogenblikken in de kwestie-Bertha
voor het gezin hadden geïnteresseerd.
Voorin namen plaats de heer Her
togh en twee leden van het plaatse
lijke comité, waarvan de heer van
de Linde achter het stuur zat.
Toen de Buiek zich in beweging stel
de, wuifden de achtergebleven comi
té-leden de heren Houtman en mr.
Bervoets de vertrekkenden na.
De grote reis, waarmee de terug
keer van Bertha in het ouderlijk ge
zin samenhing, was begonnen.
DEN HAAG,
HET VERTREK.
De Buick voor het huls vsn 4e heer
J. v. d. Linde.
HIJ WILDE VAREN en daarom liep
de 15-jarige Gerrit Sjollema van zijn
huis in Hilversum weg. De politie
verzoekt nu zijn aanhouding.
ONDANKS BEZUINIGING blijven
het Radio Philharmonisch Orkest en
het Omroepkoor van de Ned. Radio
Unie bestaan.
DE SCHREIERSTOREN van Amster
dam, in suiker gespoten op een grote
taart, heeft het hoofd der gemeente
lijke propaganda mee naar Amerika
genomen, waar het kunstwerk voor
de televisie zal worden getoond.
TIEN MILLIOEN kronen liet wijlen
Koning Gustaaf van Zweden na. Zijn
tennistropheeën vermaakte hij aan de
Zweedse Tennisbond,
CjEN STRALENDE ZON boven de
witte betonbaan, waarover de
auto naar de Moerdijk en dan naar
Rotterdam stoof. Men tracht het luch
tigjes te hebben over koetjes en
kalfje», maar de gedachtenzijn niet
bij de woorden die men spreekt. Wan
neer men praat over de temperatuur
in de auto dan wordt de geest over
heerst door de komende scheiding,
het aanstaande proces en vooral over
het weerzien van moeder en kind.
Het is Juist dit weerzien, dat zo be
angstigend werkt. Het proces zal een
koel wikken en wegen zjjn van argu
menten en bewijzen. Op de achter
KONING VOETBAL brak aen
staking, die het personeel van da
Antwerpse tram Zondag wilde
houden ter ondersteuning van hun
looneisen. In verband met de
voetbalwedstrijd België-Neder-
land hebben zij de staking uit
gesteld.
EEN GLAD VLOERZEIL was oor
zaak, dat een 19-jarige studente te
Amsterdam uit een openstaand raam
van de vierde verdieping viel. Zij
was onmiddellijk dood.
OP DE TRAPPEN van de Sint Pieter
landde een helicopter, om een bood
schap aan de H. Vader te brengen
namens de weduwen van gesneuvelde
Italiaanse vliegers.
IN EEN VLAAG van verstandsver
bijstering sprong een vrouw te Hoen-
derlo in een 20 meter diepe put waar
in slechts een halve meterwater
stond. Wonder boven wonder bleef
zij ongedeerd.
ZEVEN DODEN, twee vermisten en
zestien gewonden zijn te betreuren
,b'J ree" ontploffing, die een hotel
.n Leduc (Alberta) verwoestte.
RIJVAARDIGHEIDSBEWIJZEN wor
den niet uitgereikt van 25 Nov. tot
31 Dec. a.s. Dit staat in verband met
de nieuwe verkeerswet.
DE GOUDEN PIJL. hoofdkwartier
van de St. Paulusgroep der Katholieke
Verkenners te Rotterdam, brandde
Zondagmorgen gedeeltelijk uit. Scha
de, mede aan inventaris f 1500.
Weersverwachting, geldig tot
hedenavond:
Wisselend bewolkt met plaat
selijk enkele buien. Matige tot
krachtige en aan de kust af en
toe harde Westelijke wind. Wei
nig verandering in temperatuur.
Vandaag: Zon onder 16.53 uur.
Maan op 12.52 uur. Maan onder
19.26 uur. Morgen: Zon op 7.57
uur.
20 NOV. a.s. begint te Sin-
gapore het proces in hoger
beroep tegen Aminah, opvoedster
van de 13-jarige Bertha Her
togh. Zij weigert het kind aan
de rechtmatige ouders te Bergen
op Zoom terug te geven.
Men heeft Bertha in het
huwelijk doen treden met een
jonge onderwijzer om haar bui
ten het ouderlijk gezag te stellen.
Daar Aminah het meisje als
Mohamedaanse heeft opgevoed,
en men in Moslemkringen vreest
dat bij terugkeer van Bertha naar
haar ouders het kind katholiek
zal worden onderricht, heeft men
in Singapore van dit proces een
„cause célèbre" gemaakt, die in
ternationaal weerklank heeft ge
vonden.
Mevr. Hertogh bevindt zich
thans op weg naar Singapore als
getuige in het proces.
KINK IN DE KABEL.
MEVROUW HERTOGH
In Wassenaar wat rust en een kopje koffie.
grond doemt de politiek, de hartstoch
ten der Moslims, die men in het roe
rigste der werelddelen niet tot uit
barsting wil laten komen. Een lid van
het comité heeft rustig en als het wa
re op vaderlijke wijze met mevrouw
Hertogh over dit weerzien gespro
ken. Een onberaden handeling, een
niet-overwogen uitlating zou veel kun
nen bederven.... Maar of een moe
der zich beheersen kan bij het weer
zien van een lang verloren gewaand
kind?.
In Den Haag moeten op de Kalve-
renmarkt, in het bureau van de K.L.
M. enkele formaliteiten worden ver
vuld. De dames zetten zich zich even
neer in afwachting van het afhande
len der zaken. Mevrouw Hertogh en
mevr. Houtman voelen zich niet al te
wel en hebben kennelijk behoefte aan
wat rust. Na een kwartiertje reist het
gezelschap weer verder, over de prach
tige Wassenaarse weg, waar een zon
het beukenlover maakt tot een weelde
van brons en goud.
EEN LAATSTE GROET.
De heer en mevrouw Hertogh, een minuut voor de motoren aansloegen.
AAN DE OUDE DEIL wordt even
gepauzeerd. Men drinkt er in de
serre een kop koffie en babbelt wat
over de reis en over de auto.
Maar diep in gedachten ziet men
de naderende scheiding, een eenzame
moeder, die zich over bergen en zee-
en naar haar kind spoedt. Hoe zal dit
kind op het weerzien van de eigen
moeder reageren?
Zal Bertha mee naar huis komen?
Zal zij zich bij de eigen ouders
thuis voelen? In hoeverre zullen de
opvoeders erin z(jn geslaagd, dit kind
te beïnvloeden, het van de ouders te
vervreemden?Zal de toekomst
voldoening schenken of een desillusie
worden? Oók als Bertha meekomt?
Hier nemen de gedachten een wen
ding en klampen zij zich vast aan 'n
praatje over het rijden met auto's, de
geneugten en gevaren ervan. Men wei
gert eenvoudig door te denken over
de mogelijkheid van een desillusie....
SCHIPHOL:
tTN DAN gaat de reis weer verder.
De eentonige, vlakke Haarlemmer
meer door. Twintig kilometers over
een rechte weg. Aan de einder, iets
rechts van de voorruit een glinstering
Het glas en metaal van het nieuwe
Schiphol. Hier zal de grote reis be
ginnen. Een reis die het echtpaar Her
togh niet vreemd zal zijn.
Maar een reis, die nooit zo vol ge
varen zal zijn geweest. Want al roemt
men nu met de mond het mooie weer
en de ideale reisgelegenheid en de ve
le formaliteiten die ervoor nodig zijn
de geest houdt zich bezig met de schei
ding van straks.
Een moeder die de steun van de
echtgenoot zal moeten missen. Een
vader, die zijn vrouw alleen zal zien
vertrekken om te strijden voor beider
kind in een vijandige omgeving.
Nu zwaait de Buick de zijweg in.
De blanke gebouwen van Schiphol en
het uur van scheiding worden koele
werkelijkheid.
Eerst naar de douane. Het wachten
op de blauwfluwelen canapé's. Voor
komend personeel (behalve dan een
ongemanierde Cerberus aan het pas-
senbureau) zenuwachtige passagiers,
luidsprekers, die in vele talen reizi
gers oproepen, zich te melden en ge
reed te houden.
C" VEN DREIGT alles te zullen mis-
lopen. Buiten, op het platform
staat de grote vogel die straks de
kop naar het Zuid-Oosten zal wen
den te wachten op de reizigers naar
warmer oorden.
Maar allen moeten over een medi
sche verklaring beschikken, die bij
mevrouw Hertogh ontbreekt. De heer
van de Linde spant zich in om deze
moeilijkheid op het laatste ogenblik
cp te lossen. En het lukt. Er wordt
een medicus gevonden, die na een
onderzoek de gevraagde verklaring
wil geven. Op het allerlaatste moment
komt alles nog in orde en dan is het
ogenblik van scheiden daar.
Daar staan dan, vlak bij de lan
dingstrap, de heer Hertogh, het echt
paar van de Linde, mej. van de Lin
de en mevr. Houtman.
Mevrouw Hertogh omhelst haar
man. Een laatste bemoediging: „En
goed succes. Hou je goed!" En een
dapper gegeven antwoord: „Ik zal er
het beste van maken
De heer Hertogh heeft zichbaar te
kampen met een diepe ontroering.
Het dappere vrouwtje pinkt 'n traan
weg. Maar zij glimlacht en vertrekt.
Kwart voor vier. De landingstrap
gaat wegDe Britse piloot mr.
Creel (die in Cairo afgelost wordt
door gezagvoerder Vorstman), Iaat de
vier motoren met een plof in wer
king komen. Een cycloon ontstaat ach
ter de „Gouda". Langzaam schuift de
Lockheed-Constellation weg, 'n grote
bocht over het betonnen platform, een
zwaai naar de startbaan, waar nog
de verplichte na-controle plaats heeft.
En dan weer een nieuwe start, een
versnelling van de vaart, de wielen
gaan van de grond en de reuzenvo
gel verdwijnt in de blauwe verte. Een
moeder vliegt naar haar kind
De spanning is gebroken. Buiten
gonst een Gatso, 'n race-wagen waar
in de Bergenaar Bernaards records
poogt te halen en te breken en waar
in hij nu weer naar Schiphol is ge
suisd om bij dit afscheid aanwezig te
zijn. De Buick van de heer van de
Linde zwaait de poorten uit. Er is een
vader, die nu zal terugkeren naar Ber
gen op Zoom en daar bidt en hoopt
dat zijn eenzame vrouw sterkte moge
hebben om de strijd voor hun kind
te winnen. De andere leden van het
gezelschap, die stil en vermoeid van
de doorgestane emoties terugkeren.
Het wachten is nu op de telegrammen
uit het verre Malakka.
Mevrouw Hertogh zal mor
gen, Dinsdagochtend om 11.25
plaatselijke tijd in Singapore
landen. Geheel eenzaam zal zij
zich niet voelen, want aan
boord bevindt zich nog een Ber
genaar, die meermalen de reis
maakte en toevallig dit toestel
moest nemen voor zijn volgende
reis naar Java.
Dat Mevrouw Hertogh de reis ano
niem maakt is een omstandigheid, die
zich bjj de K.L.M. maar zelden voor
doet. Zij stond geregistreerd als „Me
vrouw N.N."
De belangrijke kosten van deze reis
zijn grotendeels voorgeschoten door
een welwillende Bergenaar. Om ze te
kunnen terugbetalen zal een beroep
moeten worden gedaan op ieder, die
voor Bertha's terugkeer bij haar
ouders een offertje wil brengen.
ZES JAREN arbeiden aan de
herbouw, restauratie en verfraai
ing van het Paleis van Justitie te 's-
Hertogenbosch, dat in November 1944
grondig werd vernield, kon het Za
terdagmiddag in gebruik worden ge
steld. Tegenwoordig waren zeer vele
gerechtelijke autoriteiten, o.a. oud
minister R. Wijers, Mr. Dr. Donner,
president van de Hoge Raad der Ne
derlanden, Mr. J. C. Tenkink. secre
taris-generaal van het ministerie van
justitie. Prof. Dr. J. E. de Quay, Com
missaris der Koningin in Noord-Bra
bant. De Minister van Justitie was
wegens de teraardebestelling van zijn
vader afwezig-
De plechtigheid had plaats in de
zaal van het Hof waar tal van bloem
stukken het vreugdevolle ogenblik
accentueerden. Wegens ziekte van Mr.
A. J. Vliegenthart, president van het
Gerechtshof, werd de opening ver
richt door Mr. F. Neree tot Babberich
met een dankwoord aan allen, die tot
de totstandkoming hadden bijgedra
gen.
Mr. Tenkink noemde de gebouwen
kwestie voor het Departement van
Justitie bijzonder zwaar en on
dankbaar. Er is dan ook onlangs over
gegaan tot een algehele inventarisa
tie van de gerechtsgebouwen en sys
tematic-it zullen verbeteringen wor
den voorbereid. Zo zal o.m. volgend
jaar een begin kunnen worden ge
maakt met de herbouw van het paleis
van justitie te Arnhem. Met de ma
teriële herbouw alleen is men er ech
ter nog niet. De wetgeving is ten dele
verouderd. Zo ook de administratie.
De opleiding der rechters zal meer op
het maatschappelijk leven moeten
worden gericht. Deze aangelegenhe
den vormen op het Departement een
onderwerp van studie.
In de afgelopen jaren heeft de
heer P. J- van de Braak, concierge
van het paleis zeer bijzondere ver
diensten gehad- Mr. Tenkink deelde
mee. dat het H.M. de Koningin be
haagd heeft, hem te onderscheiden
met de ere-medaille in zilver, ver
bonden aan de Orde van Oranje-Nas-
sau.
Ir. G. Scheurkogel bood gelukwen
sen aan namens het Directoraat-Ge
neraal van de Rijksgebouwendienst.
O.m. deelde hij mee, dal de herbouw
en restauratie f 1.132 000 heeft ge
vergd.
Mr. G. Jurgens, deken van de orde
van advocaten wenste mede namens
zijn collega's van Breda, Maastricht
en Roermond geluk en namens de
leden van de Bossche balie bood hij
een tweetal klokken aan.
Secretaris-generaal Mr. J. C. Tenkink aan het woord bij de opening
van het Bossche Paleis van Justitie.
Slechts praten over Korea in
combinatie met Formosa
DE REGERING van commu
nistisch' China heeft ver
klaard, de uitnodiging van de
Verenigde Naties tot bespreking
van de kwestie der deelneming
aan de strijd in Korea van de
hand te wijzen, tenzij het deze
kwestie met die van Formosa
mag combineren.
Morgen zal een communis-
tisch-Chinese afvaardiging van
Peking naar Lake Success ver
trekken.
jyi ARGARETH A BOURGEOYS is
Zondag in de St. Pieter zalig ver
klaard. Zij was in Troyes in Frank
rijk geboren en overleed in 1700 in
Montreal als stichteresse van de Con
gregatie der Zusters van O. L. Vrouw.
De strijd in Korea
Super fort door communis
tische straaljagers neer
geschoten
ZANDER sterk toenemende tegenstand
der communisten vorderen de
troepen der Ver. Naties langzaam aan
het Noord-Koreaanse front. Waarne
mers zijn van mening, dat een harde
wintercampagne nu wel niet meer te
vermijden is, omdat twee geweldige
legers tegenover elkaar liggen en zich
in sterke stellingen hebben verschanst.
Langs het hele front is nu contact
met de communisten gekregen, maar
tot dusverre nog niet met de hoofd
macht. De Noord-Koreanen tellen
geen verliezen aan manschappen en
materiaal omdat zij weten, dat zij vijf
tig communistische divisies in China
achter zich hebben.
Amerikaanse mariniers rukken aan
de Oostkust 65 k.m. in noordelijke
richting op.
Boven communistisch gebied wei\
een Amerikaans superior! uoor ee.»
straaljager van Russisch type neerge
schoten. De bemanning daalde tijdig
met parachutes boven communistisch
gebied.
ACHTER DE LINiE.
VIJF SNAPSHOTS VAN MEVR. HERTOGHS VERTREK. 1. De ont
dekking, die roet in 't eten gooit: is er een doktersattest? 2. De aan
komst op Schiphol, Voorop mevr. Houtman, in donkere mantel mevr.
Hertogh. 3. Arm in arm met mevr. Houtman gaat mevr. Hertogh naar
het douanekantoor. Achter hen Mevr. v. d. Linde en mej. v. d. Linde.
4. De heer en mevr. Hertogh in afwachting van het douane-onderzoek!
5. De Lockheed-Constellation Gouda, klaar voor vertrek. De landings
trap is weg, de passagiers zijn aan boord.
A CHTER het front is 50 k.m. ten
zuiden van Wonsan het 17de Zuid-
Koreaanse regiment door communis
tische strijdgroepen ingesloten Twee
communistische regimenten opereren
ten zuidwesten van de Noord-Kore
aanse hoofdstad Pjongjang.
Verplaatst naar Warschau
[ET COMMUNSTISCHE „vredes
congres", dat heden te Shefdeid
zou beginnen, gaat niet door. doch
zal Vrijdag as. te Warschau worden
gehouden. Te Sheffield zal slechts een
vergadering plaats hebben.
De politie had alle politieke optoch
ten in en om de stad verboden. Vel
schillende buitenlandse communisti
sche afgevaardigden hadden geen vi
sum kunnen krijgen, omdat hun na
men voorkwamen op de lijsten van
personen, die in Engeland niet moch
ten worden toegelaten.
Het officiële Russiche persbureau
„Tass' heeft de Britse regering fel
aangevallen in verband met haar hou
ding tegenover het congres.
JN HET WETSONTWERP tot verle
ning van de kinderbijslag aan
kleine zelfstandigen zijn enkele ver
beteringen voorgesteld. Heeft men 3
kinderen beneden 16 jaar. dan is de
inkomensgrens, waaronder men recht
heeft op deze bijslag. 2400 gulden; bij
vier kinderen: 2600 gulden; bij vijf
kinderen: 2800 gulden. En 'zo telkens
bij ieder kind meer 200 gulden hoger.
De kinderbijslag bedraagt voor het
derde kind 25 cent per dag en van
het vierde kind af 30 cent.
