Ondanks bezwaren zullen werkgevers meewerken
MODDERRIVIER SLOOT 128
MIJNWERKERS OP
ANKRIJK
WAAIEN AF
STIJN
1 EVAAR
RIA"
Rijksbemiddelaars beslisten over loonsverhoging
Mr. dr. van Rhijn: „Een stevig
schepje er boven op"
ZEEUWSE en BRABANTSE
vlassers protesteren
ÏÜRLING
NNAGE
ormloop
fEXAS
)DER.
sbediende.
Religieuzen in Hongarije moeten weg
Een program
woensdag 13
ïland.
256o
URY
DAGBLAD VOOfi
De moeilijkheden van
prijsbeheersing
Prijsindexcijfers voor
gezinsverbruik
Truman krijgt vér
gaande bevoegdheden
Attlee vraagt vertrou
wensvotum
Belangrijke vergadering in Hulst op komst
Na vijf jaar nog geen klaarheid in de
heftig becritiseerde heffing
Tijdelijk regen
Pater Bouiler gesus
pendeerd
Belgische socialisten
tegen verlenging
dienstplicht
Plotselinge dood van
een kerkvervolger
Volledige vrijstelling
omzetbelasting
Jongensbedevaart
naar Rome
„Hoge" redding
Duizenden Schotten wachten in ademloze spanning
Op dertien na uit isolement verlost
Verse lucht door spleet
van 15 c.m.
tje ORGANISATIE der katholieke
werkgevers gaat dan jubileren.
Belangrijker dan de grote f eestver
gadering van Dinsdag dunkt ons
feit, dgt het bestuur te dier gele
genheid een program voor de naas
te toekomst aanbiedt in een fraai
uitgevoerd gedenkboek. Men wilde
niet volstaan met een program, dat
zonder aarzelen door alle leden zou
worden beaamd. Maar men wilde
evenmin wensen en eisen stellen,
welke door de meerderheid der le
den niet zouden worden begrepen.
Men wilde zich plaatsen op de bo
dem van de realiteit. Men gaat er
van uit, dat de eigendom zowel 'n
individueel als een sociaal karakter
heeft. En men gaat ook uit van de
privaateigendom der productiemid
delen/Van harte staat de A.K.W.V.
achter de publiekrechtelijke be
drijfsorganisatie. Daarin ziet ze het
middel om gezonde concurrentie en
prijsvorming te bereiken met ver
mijding der gevaren van een eco
nomische dictatuur en een ongebrei
delde concurrentiestrijd. In de pu
bliekrechtelijke organen willen de
katholieke werkgevers natuurlijk
ook een passende plaats hebben.
WE HEBBEN uit het geheel maar
enkele grepen kunnen doen. 't
Program wordt in het gedenkboek
nog aangevuld met een nadere ver
klaring en voorts met de uitdieping
van enkele afzonderlijke vraagstuk
ken door Mr. van Boven en Pater
Ponsioen, door Prof. Cobbenhagen,
door de heer Koersen, door Mr. van
Hoof en Mr. Nouwen en door Dr.
G. Veldkamp. Verder vindt men in
het boek ook nog een uitvoerig ge-
schied-verhaaL
zorg voor 6 parochies
iet mensen, die hem
•lichten.
van dit blad.
September. Aan-
Lovejoy, James
-dges, in een film
vraagstuk aan de
ollywood-film van
espaard bleven,
'an één een neger,
Slechts 4 van hen
mg boven 14 jaar.
invang 8 uur.
D LLOYD. - Een
andere zal doen
ng alle leeftijden.
HOWARD. Een
mende spionnage-
erk van de spion-
roegang 14 jaar.
5 en 5.30 en Zon-
Maandag 11 Sep-
ilm die teruggrijpt
5 Amerikaanse ge-
flU, VICTOR MAC
i en dood in vlam-
nallende revolvers,
wil vecht men met
Toegang 14 jaar.
BRENDA JOYCE.
stijn.
Tarzan.
Toegang 14 jaar.
0 SEPTEMBER.
VE ROBERTS
LL
een voor babies
een rijstebrijberg
pelzakken en bijt-
gaan zien!!
TV ANG 2.30 UUR.
ang alle leeftijden.
1 September, aan-
en KATHE VON
rachtige zang van
(li. De onstuimige
uiten in een aan-
!N.
ang boven 14 jaar.
BOYD - RUSSEL
fang boven 18 jaar
Sept. 5 u. en 8 u.
Granger en Valerie
ongebreidelde haat
vormen de hoogte
drama. Toeg. 18 jr.
lag 12 Sept. 8 uur.
in de dolle klucht
rnaste pias.
ing alle leeftijden.
DORSTELLING
lachsucces.
283-o
at 80, TERNEUZEN.
ZESDE JAARGANG No. 1788
Uitgave: N.V. Uitgevers Mij. Neerlandia.
Verschijnt elke werkdag. Bureau: Breda,
Reigerstraat 16, Tel.: Redactie 8181, Admini
stratie 8778. Redactieraad: A. F. J. Aernoudts,
C.J. v.Hootegem, Mr. Dr. A. J. J. M. Mes, Mr.
H_ 3. L. de Rechter, L. J. v. 't Westende.
Hoofdredacteur: J. J. H. A. Bruna. Abonne
mentsprijs bij vooruitbet. f 3.90 per kwartaal,
per post f 4.75, per week (uitsluitend bij niet-
postbestelling) f 0.30. Losse nummers 8 cent,
postrek. no. 278841. Prijzen van buitenlandse
etonnementen worden op aanvraag verstrekt.
Voor God, Koningin en Vaderland
ZATERDAG 9 SEPTEMBER 1950
Advertentieprijs voor de gehele oplage 0.29
per m/m. (Ingezonden Mededelingen, f 0.60
per m/m)Voor advertenties van plaatselijke
aard uit Zeeland, uitsluitend in de Zeeuwse
editie f 0.10 per m/m. (Ingezonden Mede
delingen f 0.25 per m/m). Staatwerk 3 cent»
per m/m extra. Incasso wordt berekend. Voor
prijzen van de rubriek ,,'t Kleintje" word®
verwezen naar de desbetreffende rubriek.
Inzendingen op advertenties, welke de uit
gevers om redenen te hunner beoordeling nieQ
verlangen af te geven, worden vernietigd
Bureau voor de Zeeuwse Eilanden t GOES, Westsingel 98. Telefoon no. 2236 - Bureau voor Zeeuwsch-Vlaanderen HULST. Dubbele Poort 7, Telefoon no. 102- (Bijbureau;
OOSTBURG, Nieuwstraat 22, Telefoon no. 35).
HET COLLEGE VAN RIJKSBEMIDDELAARS heeft geheel
overeenkomstig de beslissing van de Regering een besluit
genomen inzake de lonen en prijzen. Voor werknemers beneden
de 23 jaar mag (dus het behoeft niet!) de volgende progressie
ve loonsverhoging worden toegepast: voor werknemers van 15
en 16 jaar pet., van 17 en 18 jaar 3 pet., van 19 en 20 jaar 4 pet.
en van 21 en 22 jaar 5 pet. bijslag.
De centrale werkgeversorganisaties hebben een bedenking doen
horen tegen de Regeringsbeslissing, doch zij zijn bereid een loonsver
hoging van 5 pet. aan te bevelen. Het dwingend voorschrijven der ver
hoging achten zij principieel afkeurenswaardig, maar ze zijn bereid
niettemin loyaal mee te werken. Met de Stichting van de Arbeid willen
zij de grens van een inkomen van f 3600,laten vervallen. Een hogere
productie achten zij mogelijk. De aangekondigde prijzencontrole ver
werft hun goedkeuring.
/OGENSCHIJNLIJK had met dit al-
les ook het bericht van gisteren
middag: De Prijsopdrijvings- en Ham-
■terwet 1939 is weer in werking ge
steld" heel veel te maken. In wer
kelijkheid betekende dit bericht ech
ter niet meer dan een jaarlijks te
rugkerende formule, welke ten doel
heeft te voorkomen, dat deze wet af
loopt.
Wel had de radiorede van mr. dr.
A. van Rhijn, Staatssecretaris van So
ciale Zaken, alles met de Regerings
maatregelen inzake lonen en prijzen
te maken. Hij zei o.m.:
MOH. ROEM zal Zaterdag 16 Sept.
naar Djakarta vertrekken. Zijn gezin
volgt op 5 October.
HANS ERHARD. premier van Beie
ren. is tot voorzitter van de Duitse
Bondsraad (Eerste ICóu.ci) gekozc:,,
als opvolger van Karl Arnold, de pre
mier van Nord-Rheinland-Westfalen.
ONS LAND zal twee compagnieën
landstrijdkrachten naar Korea zen
den, waarschijnlijk begin October. De
Regering heeft afgezien van het zen
den van een compagnie mariniers.
ST. NICOLAAS- en Kerstpakketten
voor Nieuw-Guinea moeten resp. voor
of op 20 Sept. en 31 October aan de
postkantoren worden aangeboden.
HET „GROENE KRUIS" bestaat 50
jaar. Er zijn ruim 1000 plaatselijke
verenigingen, 1200 verpleegsters en
496 wijkgebouwen.
DE STUDENTEN van Nijmegen, 600
in getal, zijn weer van nun Rome
bedevaart terug. Om half zeven gis
terenavond luidden ter blijde begroe
ting alle kerkklokken van onze Uni
versiteitsstad.
OOK FRANKRIJK kent thans de
maatregel, dat de Lichting 1949 lan
ger onder de wapenen moet blijven,
nl. voor drie maanden.
DE BESCHERMING van Truman
wordt verzorgd door 60 man. De Ge
heime Dienst heeft het Congres gel
den gevraagd om nog 23 man aan te
kunnen stellen. Het opsporen van
de dreigbrief-schrijvers vergt met de
dag meer tijd en mensen.
WEST-DUTTSLAND mag vliegtuigen
huren voor het vervoer van hoge
functionarissen. Er moet echter een
„geallieerde" bemanning aan boord
zijn.
HET AANTAL elementen, dat de
scheikunde kent, is gestegen tot hon
derd. Het nieuw-ontdekte element t
Lemeis centurium.
DE ONBEWAAKTE overweg te Twel-
lo eiste gisterenavond een slachtoffer.
Een 7-jarig meisje werd door de snel
trein uit Deventer gegrepen. Ze was
op slag dood.
DE VERSCHEPING van de H-briga-
de zal eerst in October kunnen plaats
vinden. Er moet scheepsruimte be
schikbaar blijven in Indonesië voor
inter-insulair vervoer van ex-K.N.I.
L.-mannen.
yïJ^P^IZEND )°nSe Grieken van 14
tot 20 jaar, door de burgeroorlog uit
hun land verdreven, zouden binnen
kort in de Oost-Duitse uraniummij-
nen tewerk gesteld worden.
TACHTIG KINDEREN begonnen te
gillen toen bij Udine (Italië) een
trekker met oplegger een berghelling
afraasde en over een oever neer
stortte. De eerste berichten spreken
van 10 doden en minstens 30 gewon
den.
„Na vijf jaren mogen wij thans vast
stellen, dat ons land er gelukkig weer
snel bovenop is gekomen", aldus mr.
dr. van Rhijn.
„Sedert enige maanden is, naast de
moeilijkheden, die nog een oplossing
vroegen, een nieuw ernstig vraagstuk
gerezen. Het zijn de prijsstijgingen in
tal van artikelen, die onder grote groe
pen der bevolking een gevoel van on
rust in het leven hebben geroepen.
Maar de prijzen van de producten
op de internationale markt toonden
door de gespannen internationale ver
houdingen in korte tijd een enorme
stijging. Rubber steeg in nog geen 2
maanden tijds met 70 pet., tin met 33
pet., reuzel met 35 pet. Wol is verge
leken met een jaar geleden thans op
de wereldmarkt twee a driemaal zo
hoog in prijs. Soortgelijke omstandig
heden doen zich tej; aanzien van alle
grondstoffen voor.
KRIJGERTJE SPELEN.
U KAN men zeggen, dat, wanneer
het land in moeilijke economische
omstandigheden komt, de g e h e 1 e
bevolking daarvan de lasten moet
dragen. Dat is volkomen juist. Maar
hier bleek juist aan arbeiderszijde
een grote moeilijkheid. De cijfers to
nen aan, dat de meeste bedrijfstakken
zich in een relatief gunstige periode
bevinden. Daarentegen was het le
venspeil der arbeiders na Januari ge
leidelijk gezakt. Hierdoor waren ge
vaarlijke sociale spanningen ontstaan,
die de sociale vrede ernstig dreigden
te zullen verstoren. De opvoering der
arbeidsproductiviteit en de ontwikke
ling van ons bedrijfsleven zouden
daarvan de ongunstige gevolgen on
dervinden. Al deze motieven tezamen
hebben de werkgevers, de arbeiders
en de Regering ertoe geleid een loons
verhoging van 5 pet. te bevorderen."
Na te hebben uiteengezet, dat de
Regering voor de moeilijke vraag
staat: „Wat te doen aan dat krijger
tje spelen tussen lonen en prijzen?"
wijst mr. dr. van Rhijn erop. dat nog
geen doorslaggevende argumenten
voor een algemene prijsbeheersing zijn
aan te voeren. Hij gaat dan verder:
Dat neemt niet weg, dat de oor
logseconomie, waardoor de wereld
thans wordt bedreigd, zodanig vor
men kan gaan aannemen, dat een ai-
geqgene prijsbeheersing met maxi
mumprijzen, distributie en een enorm
uitvoerend ambtelijk apparaat, weer
noodzakelijk worden. Maar alvorens
daartoe over te gaan, moet men wel
weten wat men doet. Het betekent
een algehele ombuiging van de econo
mische politiek, welke Nederland in
de laatste tijd heeft gevoerd.
Het streven was gericht op liberali
satie, d.w.z. op het bevorderen van
een zo ruim mogelijk internationaal
handelsverkeer. Benelux en de Euro
pese Betalingsunie zijn belangrijke
mijlpalen op de weg naar dit doel af
gelegd. Wanneer wij als enig land
van West-Europa ons economisch
weer gaan afzonderen, dan betekent
dat een nieuw economisch isolement".
KANONNEN EN BOTER!
AAN HET SLOT van zijn rede geeft
hij tenslotte deze welgemeende
raad:
De Minister van Oorlog heeft pas
gezegd: „Het sein staat niet meer ge
heel op veilig". Uit de laatste oorlog
weten wij wat het zeggen wil door
een vijand te worden overweldigd en
dat geen offer te groot is dat gevaar
met alle beschikbare middelen af te
wenden.
Wij behoeven daarom nog niet te
zeggen: Liever kanonnen dan boter,
zoals de Duitse nationaal-socialist
Goering. Wij behoren b e i d e na te
streven: Wjjmoetener allen
een stevig schepje op
leggen. Onherroepelijk nodig is
dus een hogere productie. Iedereen
moet daaraan meewerken."
nE VOORLOPIGE prijsindexcijfers
voor het gezinsverbruik, opge
maakte per 15 Augustus, vertonen 'n
daling met 1 punt t.o.v. 15 Juli. Deze
prijsindexcijfers worden berekend
door het prijsverloop te volgen in de
gem.: Groningen, Enschedé, Eind
hoven, Tilburg, Dongen en Heerlen
(1938—'39) is 100).
Als men uitgaat van de huishoud-
rekening April 1948Maart 1949 van
gezinnen met inkomens van 40-50
gulden per week, dan ziet het ver
loop dier cijfers er in het laatste jaar
van maand tot maand als volgt uit:
1949 1950
15 Sept. Dec. Mrt. Juni, Juli Aug.
Totaal 197 205 214 217 216 215
Voedingsmiddelen:
235 246 259 269 263 253
Kleding 309 326 338 342 346 348
Schoeisel 356 364 378 377 377 378
Reiniging 325 325 328 325 323 325
Woninginrichting en huisraad:
302 308 315 317 318 322
Over. groepen incl. huishuur:
131 156 162 162 164 164
PRESIDENT TRUMAN heeft een
wet getekend, waarbij hij vér
gaande bevoegdheden op economisch
gebied krijgt, te vergelijken met die
in oorlogstijd. Hij kan lonen en prij
zen regelen, distributie-maatregelen
nemen, voorraadvorming strafbaar
stellen, schaarse grondstoffen verde
len, orders voor de defensie voor
rang geven en fabrieken opvorderen.
Jk/riNISTER-PRESIDENT ATTLEE,
zal de kwestie van vertrouwen
stellen, wanneer zijn 34 milliard gul
den omvattend herbewapeningspro
gram Dinsdag in een bijzondere zit
ting van het Britse Lagerhuis zal
worden behandeld.
In een resolutie zal de Regering 't
Huis vragen zijn goedkeuring te hech
ten aan de verhoging van de soldij
en de verlenging van r't diensttijd der
soldaten „teneinde de toenemende ge
varen voor de wereldvrede, waar
van de oorlog in Korea een voor
beeld is, het hoofd te bieden".
T)E NEDERLANDSE VLASSERSWER ELD staat in rep en roer. De Zeeuwsch
Vlamingen en West-Brabanders vinden het, na vijf jaar lang aan een
lijntje gehouden te zijn, zoetjesaan welletjes en hebben besloten om op
Maandag 11 September te Hulst In protestvergadering bijeen te komen. Het
staat wel vast dat, na alle gebeurtenissen die hieronder vermeld staan, een
hartig woordje gesproken zal worden op de protestvergadering, die ook door
Standdaarbuitense en Noordhoekse vlassers bijgewoond zal worden. De
vlassers zijn het roerend oneens met de ministeriële visie op de heffing, die
voor geroot vlas tien cent per honderd kilogram, voor gezwingeld vlas vijf-
en veertig cent per kilogram en voor de afvalproducten naar verhouding
geheven werd, gerekend naar de voorraden van 1 September 1944.
Dat de vlassers van Zeeuwsch-Vlaan
deren over een staking spreken, zal
niemand kunnen verwonderen, als men
de geschiedenis van de laatste jaren
kent.
Waarom hebben de vlassers nu plot
seling het hoofd omhoog gestoken en
hebben zij besloten in protestvergade
ring bijeen te komen?
In vlasserskringen vertelde men er
ons het volgende over:
GESCHIEDENIS.
geldig
tot
Weersverwachting,
vanavond:
Aanvankelijk zwaar bewolkt
met regen, later brekende be
wolking. In het Zuiden van het
land tijdelijk krachtige Zuid-
Westelijke wind, later tot matig
afnemend en draaiend naar rich
tingen tussen West en Noord.
Weinig verandering in tempar-
turen.
Vandaag: Zon onder 19.10 uur.
Maan onder 18.32 uur. Zondag:
Zon op 6.05 uur. Maan op 3.29
uur. Zon onder: 19.08 uur. Maan
onder 18.47 uur. Maandag: Zon
op 6.07 uur. Maan op 4.54 uur.
ttET is iedereen bekend, dat het
prijzentableau in de oorlogsjaren
van veertig tot vijf-en-veertig aan
hevige schommelingen onderhevig was,
De prijzen van de producten stegen
en zeer begrijpelijk gingen de lonen,
die uitbetaald moesten worden met
sprongen omhoog.
Na de bevrijding gold voor het vlas
lint een prijsstop en waren de prijzen
gericht naar een basis, die reeds in
1942 was vastgesteld, nadat in 1943
door het Bedrijfschap voor Vlas en
Hennep gezegd was, dat de prijzen in
elk geval omhoog moesten. Eerst in
1945 kwam men hieraan tegemoet.
Algemeen waren de vlassers van
oordeel, dat de prijsverhoging tot
stand gekomen was om reden, dat
de productiekosten aanzienlijk wa
ren gestegen.
De prijsverhoging kwam in de tijd
dat het Zuiden reeds van de vrijheid
genoot en het Bedrijfschap voor Vlas
zetelde in Tilburg.
Het Bedrijfschap, dat met talrijke
moeilijkheden te kampen had en dat
nog geen voldoende overzicht had op
de uiteraard nieuwe situatie, riep een
verordening in het leven. Deze veror
dening betekende een heffing. De hef
fing kwam met dit doel: de vlassers,
die over een voorraad de beschikking
hadden en die zij hadden verkregen
in de tijd, dat de oude prijzen er nog
waren, te beletten extra winsten te
behalen.
De heffing was niet mis en staat in
de aanhef vermeld.
De prijsverhoging kwam op een mo
ment, dat de vlassers niet gelegen
was. De verhoging had veel eerder
moeten komen, want de vlassers be
taalden evenals de Duitse instanties
geen vastgesteld loon aan de arbei
ders, maar betaalden f 1.per uur,
hetgeen een zwart-loon genoemd
werd: een loon echter, waaraan men
niet kon ontkomen.
Tegen de heffing werd onmiddel
lijk geprotesteerd door de vlassers.
Zeeland weigerde eenvoudig te be
talen. Vele West-Brabanders betaal
den de heffing, die voor kleine vlas
sers soms f 2000.en meer bedroeg
wel, maar waren het daarom nog
niet eens met het Bedrijfschap.
Integendeel! Men verhief meermalen
de stem en men vertelde jarenlang,
dat men het niet eens was met de
heffing. Sommige rekenden er op, dat
deze gerestitueerd zou worden, maar
ook dat gebeurde niet.
Het Bedrijfschap veranderde niet
veel in haar beleid. De vlassers kre
gen bij wijze van spreken een steun
tje in de rug, doordat vijf-en-twintig
procent van de voorraden dauwroot-
vlas van heffing werd vrijgesteld.
De vlassers van Zeeuwsch-Vlaande
ren hielden voet bij stuk. Zij wilden
van geen heffing weten. Zij ontvingen
de dreigbrieven met de grootste rust,
maar moesten uiteindelijk bezwijken
voor de aanhoudende drang, op hen
uitgeoefend. Zij rekenden er echter
op, dat het bedrag teruggegeven zou
worden.
Het Bedrijfschap liet alle protesten
ten spijt, alles langs de koude kleren
gaan en wilde van geen wijken weten.
De anderhalf millioen moesten er
volgens het Bedrijfschap komen!
NIEUWE PHASE.
UJE Minister van Landbouw greep in
en kwam met een „onpartijdige"
commissie op tafel, die onder voor'
zitterschap stond van de voorzitter
van het Bedrijfschap. De commissie
bracht een rapport uit, waarop een
brief volgde, die een nieuwe phase
inluidde in deze kwestie.
De in 1945 vastgestelde prijsverhO'
ging voor de vlasindustrie was aldus
de Minister niet gegeven als een te
gemoetkoming in de productiekosten,
die veel hoger waren geworden, maar
moest men opvatten als bedoeld om
de telersprijs voor het vlas te ver
hogen.
De ontwikkeling (vooral aangaande
de prijzen) tussen de jaren veertigen
vijf-en-veertig bleven dus practisch
buiten beschouwing.
Deze woorden van de Minister zijn
voor de vlassers de aanleiding gewor
den voor een vlammend protest.
Vijf jaar lang is de kwestie aan het
draaien. Nu wil men de knoop door
hakken en klaarheid brengen in de
netelige zaak.
In de nieuwe Alexanderkazerne te 's-Gravenhage is de eerste groep
vrijwilligers voor Korea onder de wapenen gekomen. Bij de fourier
werd de militaire kleding in ontvangst genomen.
TAE HONGAARSE regering heeft
de bedoeling alle religieuze Or
den en Congregaties, zowel man
nelijke als vrouwelijke, te doen
verdwijnen. Al hun bezittingen
worden geconfiskeerd en gaan over
naar de Staat. Men neemt aan, dat
er in Hongarije 11.000 mannelijke
en vrouwelijke religieuzen zijn. Van
de 5000 priester-religieuzen zijn
er nog slechts 400 in de zielzorg
werkzaam en dragen de toog; al
de anderen, priesters, scholastieken
en novicen, moeten naar hun fami-
T\E AARTSBISSCHOP van Parijs.
Mgr. Feltin, heeft besloten om
pater Boulier, die actief deelneemt
aan pro-communistische organisaties
en lid is van het comité der commu
nistische vredespartisanen, te suspen
deren.
Pater Boulier, zo verklaarde de
Bisschop, in de loop van de godsdien
stige week van zijn Bisdom, heeft van
de kerkelijke overheid talrijke per
soonlijke en openbare waarschuwin
gen ontvangen, zonder dat hij zijn
verboden activiteit staakt.
Van 10 September af zal hij de H.
Mis niet meer mogen lezen en de Sa
cramenten meer mogen toedienen of
ontvangen.
Koren
op communistische
molen
JLTET BESTUUR van de socialisti
sche jeugdorganisatie der Belgi
sche Socialistische Partij, heeft een
communiqué uitgegeven, waarin het
volgende wordt verklaard:
„Het bestuur van de socialistische
jonge wachten weigert de oorlog als
onvermijdelijk te beschouwen en
wenst niet de imperialistische propa
ganda te dienen.
Het verzet zich tegen de aankondi
ging door de Regering van maatrege
len, waaronder de verlenging der
dienstplicht, die nog niet aan het Par
lement zijn voorgelegd en waarvan
het nut niet is bewezen".
Het bestuur zegt in dit communi
qué verder van oordeel te zijn, dat
„een machtspolitiek slechts kan lei
den tot een nieuwe wereldbrand" en
het richt een dringende oproep tot
de jeugd van alle landen ter wereld,
eenparig haar stem te verheffen te
gen deze politiek en erop aan te
dringen terug te keren tot de gezon
de principes, die aan het Handvest
der V. N. ten grondslag liggen.
TTORT NA de arrestatie van Mgr.
Stanislaus Zéla is de commissaris
van de politieke politie van Tsjecho-
Slowakije, die voor deze arrestatie
verantwoordelijk was, op straat dood
gevallen. De commissaris was verant
woordelijk voor de arrestaties van
vele geestelijken. Nog kort voor zijn
dood zeide hij letterlijk: „Het zou mij
een grote vreugde zijn, wanneer ik
alle bisschoppen van Slowakije per
soonlijk kon ophangen".
lie terugkeren en werk zoeken in
de fabrieken, werkplaatsen en mij
nen als gewone burgers. Het is hun
ten strengste verboden de H. Mi-s
op te dragen of in enige vorm ziel
zorg uit te oefenen.
Bakkers vragen aan Tweede
Kamer
TIET LANDELIJK actie-comité der
Nederlandse bakkerij en banket
bakkerij, waarin vertegenwoordigd
zijn alle landelijke organisaties, heeft
een uitvoerig adres gericht aan de le
den van de Tweede Kamer, in ver
band met de voorgestelde verhoging
van de omzetbelasting, die aldus in
de aanhef van dit adres „onder de
bakkers en banketbakkers grote be
weging en verontrusting heeft teweeg
gebracht", en het vervolgt: „velen van
hen zullen, wanneer het ontwerp wet
zal zijn geworden, ten ondergang zijn
gedoemd".
In dit adres vragen zij. dat alle
door hen vervaardigde artikelen wor
den vrijgesteld van enige omzethef-
fing.
■yOOR JONGENS van ongeveer 13
tot 20 j. zal er gelegenheid zijn
een Heilig-Jaar-Bedevaart te maken
naar Rome en daar de dogmaverkla
ring van Maria's Tenhemelopneming
op 1 November bij te wonen. Dit valt
samen met de herfstvacantie van de
scholen. De reis wordt zo sober mo
gelijk opgezet om de kosten binnen
ieders bereik te houden. Op de terug
weg wordt Turijn bezocht, waar zo
veel herinneringn zijn aan Don Bosco
en zijn onlangs zaligverklaarde leer
ling van veertien jaar, Dominicus Sa-
vio. De bedevaart staat onder geeste
lijke leiding van de Paters Salesianen
te Ugchelen-Apeldoorn en is erkend
door het Nationale Comité te Vught.
TJE 24-JARIGE Waalwijker V.
d. Houdt moet gisterenavond
wel even zijn ogen hebben uit
gewreven, toen hij acht meter
hoog in de lucht een jongetje
aan een opgehaalde spoorboom
zag zweven. Maar dat ogen uit
wrijven duurde niet lang. De
jongeman nam een kloek besluit,
klom naar boven en zette het
kereltje op zijn sterke schouder.
Juist tevoren had een agent van
de verkeerspolitie naar boven
geroepen: „Houd je goed vast,
jöh". En dat was nodig ook.
want toen de bomen omhoog gin
gen, „vergat" het 6-jarig zoon
tje van de Bredase familie R.
daar aan de overweg van
de Terheijdenseweg om zijn
handjes los te laten. Dies ging
hij omhoog en bleef, hevig ge
schrokken, op 8 meter hangen.
Het is maar goed, dat er ook nog
mensen langs (kunnen) komen,
als de 24-jarige Waalwijker.
Bravo!
TN EEN DER MODERNSTE STEENKOOLMIJNEN van Schotland, nl.
te Conmock in Ayrshire, zijn Donderdagavond 128 mijnwerkers in
gesloten. Dank zij de reddingspogingen, de „grootste actie die ooit op
Rezet"' is men er Vrijdagavond in geslaagd de mannen te
Dereixen. De mannen waren door honger en uitputting verzwakt, maar
geen hunner was ernstig gewond. De oorzaak van de ramp: zware re
genval, me een rivier van modder de mijngangen deed binnenstromen.
Men vreest dat nog 13 man zijn ingesloten.
/JM VIER UUR in de nacht van
Donderdag op Vrijdag zijn acht
mannen erin geslaagd te ontsnappen.
Ze waren ongedeerd. Een uur later
was er nog steeds geen officieel com
muniqué, maar het gerucht ging, dat
13 man onherroepelijk van de bui
tenwereld waren afgesloten. Duizen
den stroomden bij de ingang van de
mijn samen. De reddingsploegen wa
ren toen reeds uren aan de gang.
De brandweer pompte zonder ophou
den uit de gangen en schachten.
Het reddingswerk werd bemoeilijkt
door opstijgende gassen. De ploegen
moesten elkaar voortdurend afwisse
len. Men bleef zonder onderbreking
met het gooien van bomen, stro en
hooi in de geweldige krater om de
modderlawine tegen te houden. Slaag
de men daarin niet, dan zou de mijn
schacht vollopen, waarna de arbeiders
de verstikkingsdood tegemoet zouden
gaan. Het gat in de boven de schacht
weggezonken grond is 100 bij 50 m.
Ieder kwartier stuurt de ploegbaas
van de ingesloten mannen een telefo
nische boodschap naar boven. Aan de
wachtende menigte wordt die bood
schap even regelmatig overgebracht.
GEREDDE VERTELT
0NDER de wachtenden bevindt zich
de 56-jarige John Stevenson, een
van de acht, die wist te ontsnappen,
toen de modder de schacht begon in
te stromen. Zijn 21-jarige zoon be
hoort tot de ingeslotenen. „Het was
een vreselijke gewaarwording", ver
telde Stevenson, die al 42 jaar mijn
werker is. „Een mijnwerker vroeg me
eens te komen kijken naar de moe
rasachtige substantie die de schacht
binnen kwam. Maar voordat wij ter
plaatse kwamen, drong met bruisend
geweld een stroom dunne modder de
schacht binnen. Wij moesten hard
naar de bodem van de schacht lopen
om via de schacht ons in veiligheid
te kunnen brengen. Tenslotte bewoog
zich een rivier van modder met nog
steeds groter snelheid voort".
Tengevolge van de ontsnappende
gassen kunnen de reddingsploegen
geen gebruik maken van mechanische
graafwerktuigen en dynamiet. Zij
moeten zich met houwelen een weg
banen door de wand van steenkool,
die hen van de ingeslotenen scheidt.
Het reddingswerk wordt bovendien
bemoeilijkt door een zware regenval.
Het niveau van het water wordt ge
regeld door brandweerlieden, die wa
ter wegpompen naar de nabijgelegen
rivier de Afton.
SNELLE HULP.
rpOEN HET BERICHT van het on-
geval zich verspreidde, staakte
een aantal mijnen in dit gebied het
werk en de mijnwerkers kwamen
snel te hulp. De met zuurstofappara
ten uitgeruste reddingsploegen lossen
elkaar onder de grond om de ander
half uur af.
Wanneer het gas eenmaal verwij
derd is. schat men nog twee a drie
uur nodig te hebben om door de steen
koollaag heen te komen. Een door de
laag heen gestoken zuurstofbuis werd
door de reddingsploeg onmiddellijk
teruggetrokken,, toen de ingesloten
arbeiders meldden, dat er gas uit
stroomde.
Het gat, waar de grond is ingestort,
is 15 meter diep. Op de bodem van
de mijnschacht staat de modder 4.5
meter diep.
Bij de ingang van de mijn zijn bij
na 2000 mijnwerkers uit de omgeving
samengestroomd.
DE HOOP STIJGT.
0M HALF ZEVEN werd officiëel
mee-gedeeld, dat de 128 ingeslo
ten mijnwerkers begonnen zijn met
het graven van een tunnel door de 9
meter dikke steenkoollaag, waarin
thans ook de reddingsploegen zijn be
gonnen te werken.
De ingeslotenen krijgen nog verse
lucht door een spleet van 15 cm. tus
sen het plafond van hun gang en de
muur van modder, die hen van de
schacht scheidt.
Het zelfstandig karakter van de
particuliere ondernemingen moet
zoveel mogelijk worden beveiligd.
Het kleine en middelgrote onderne
mingstype mag niet worden ver
drongen. Medezeggenschap in de
vorm van mede-spreken en mede-
beraadslagen wil de A.K.W.V. be
vorderen. Maar men trekt hier de
grens: mede-beslissen en mede-be
velen in de dagelijkse leiding, dat
gaat niet. Het instituut der onder
nemingsraden wil men zo stimule
ren. Voor een verder-strekkende
hervorming van het ondernemings
statuut als zodanig ziet men de
noodzakelijke voorwaarden niet aan
wezig. Althans vooralsnog, wordt er
aan toegevoegd. Men erkent dus
wel het vraagstuk als zodanig. Doch
men ziet het nog slechts in een sta
dium van voorbereidende studie.
Het program waarschuwt tegen
plan-economie, die in het plan meer
zou zien dan een oriëntatiemiddel,
n.l. een taak-opdracht. Het laat de
A.K.W.V. verder ijveren voor een
herziening der belastingpolitiek,
waardoor de mogelijkheid van fi
nanciering van het bedrijfsleven uit
particuliere bronnen wordt ver
groot.
TNTERESSANT is ook. wat men
zegt over de lonen. Hierin komt
naar voren, dat er nog altijd niet
genoeg rekening gehouden wordt
met de behoeften van het grote ge
zin, in het bijzonder dat met niet-
verdienende kinderen. En inzake de
hoogte der beloning wil het program
groter speelruimte laten voor de be
loning van hoger gekwalificeerde
arbeid, alsmede aan de beloning in
economisch meer rendabele be
drijfstakken en ondernemingen.
Ten aanzien van het veelbespro
ken vraagstuk der winstdeling acht
men een wettelijke regeling niet ge
schikt. Wel beveelt men aan de be
vordering der bezitsvorming van
meer blijvende aard ten behoeve
van het personeel gezamenlijk en
ook ten behoeve van het individu
met name in de vorm van een eigen
huis. Toepassing van strikte winst
deling dient te worden gekoppeld
aan hetgeen als uitkeerbare winst
aan de aandeelhouders ten goede
komt.
Terzake van de verzekeringen
noemt het program zeer belangrij
ke pensioenregelingen ter aanvul
ling van de ouderdomsverzekering
en aanvullende wachtgeldvoorzie
ningen.
Ook aan de vorming en scholing
van het personeel wijdt het pro
gram de nodige aandacht, terwijl
het de leden opwekt naar vermo
gen ertoe mede te werken, dat de
godsdienstige en zedelijke waarden
in het arbeidsmilieu behouden blij
ven. Als waarschuwingssignaal staat
erbij: De rechtstreekse zorg voor 't
godsdienstig-zedelijk leven behoort
intussen niet tot de taak der onder
nemingen.
Contact en samenwerking met de
katholieke zusterorganisaties in het
buitenland wordt tenslotte aanbe
volen in de laatste paragraaf.
I
Alles bij elkaar rijst uit dit ge
denkboek van het lustrum-program
een beeld van de katholieke onder
nemer, die zich bewust is van zijn
plicht en zijn taak in een belang
rijk tijdsgewricht. De Marxistische
voorstelling van de harteloze uit
buiter is er geheel vreemd aan. Na
tuurlijk, katholieke ondernemers
zijn ook mensen, die individueel
wel eens te kort zullen schieten, die
aanvechtingen hebben van kortzich
tig eigenbelang. Doch gesteund door
hun beginselen, verenigd in hun
hechte organisatie als ze zijn, mag
van hen in het algemeen gezegd
worden, dat ze de tekenen van de
tijd verstaan, dat ze met de andere
georganiseerde bevolkingsgroepen
ook vurige voorvechters zijn voor
een rechtvaardiger maatschappij
orde.