Oranje Borsselen
Zealand'
VEERE VOOR DE PRINS!
i
FEESTELIJKHEDEN
Groot Wieler-Criterium
Extra Aanbieding
2 CLUBS,
4 STOELEN
Fa. B. H. POT
AXEL
GROOT ORANJEBAL
1224.-
Kon. Ver. „Uit het Volk - Voor het Volk
Enorme keuzo
Franco huls
Lederen
SCHOOL
TASSEN
DAGBLAD DL STEM VAN DÜND1 )AG 17 AUGUSTUS 1950
UIT zijn huwelijk werden twee zo
nen en één dochter geboren, van
wie de oudste de beroemde Graaf La-
moral van Egmond was. zo bekend
uit de begintijd van de Nederlandse
opstand tegen Spanje. Geboren op
het Slot Hamaide in Henegouwen an
no 1522 verwierf hij zich de grootste
rijkdommen en hoogste waardighe
den: Heer van Purmerend, Hoogwoud,
Aartswoud en Beyerland, van Fiennes,
Zottegem Dondes. Armentieres en
Auxy. tot Ridder van het Gulden
Vlies in 1546 te Utrecht geslagen,
streed in het gevolg van Keizer Ka-
rel V van 1540/41 in Italië en Algiers,
en vergezelde hem op diens reizen
door geheel Europa, dapper, aanvoer
der der Keizerlijken bij het beleg van
Metz in 1552, begeleidde de latere Ko
ning Philips II van Spanje als Kroon
prins op diens reis door de Neder
landen en woont diens huwelijk bij
anno 1554 in Engeland met Prinses
Maria Tudor. In de oorlog tegen
Frankrijk de roemruchte overwinnaar
van St. Quentin (1557) en Grevelin-
gen (1558), ontving hij de bijnaam:
Verlosser van Vlaanderen"; 1559 be
noemd tot Stadhouder des Konings
in Vlaanderen en Artesië, in hetzelf
de jaar namens Philips diens hoofd
onderhandelaar inzake diens derde
huwelijk met Prinses Elisabeth, de
dochter van Koning Hendrik II van
Zowel in 1672 als in 1747 steld een klein stadje
een grote daad
0°*J
Ter gelegenheid yan het bezoek van H. M. de
Koningin en Z. K. H. Prins Bernhard op Zater
dag 19 Augustus, des namiddags te 3 uur, op het
Molenwater te Middelburg
voor Amateurs en Nieuwelingen
onder leiding van de N.W.U. Spannende races!
TOEGANG VRIJ!
Zitplaatsen bij start en finish f 1.- per plaats.
Zie afbeelding
lanbouw-
schuur
bij TH. MISSEGHERS te KOEWACHT.
HET LEDERHUIS
KORTE DELFT AA MIDDELBURG
JOH. FR. FRUIJTIER
ZIEKENHUISVERFLEGING
EN OPERATIE
DE ZEEUWEN staan thans aan de vooravond van de reis die
Koningin Juliana en Prins Bernhard in hun gewest gaan aan
vangen. Derhalve is het onze courant een voorrecht meer spe
ciaal tot genoegen van de vele lezers van ons blad in Zeeland,
als een bijzondere bijdrage te kunnen publiceren de afstamming
van Hare Majesteit uit het oudste en voornaamste door en door
Zeeuwse geslacht der Heren van Borsselen, die door hunne hu
welijken met echte Zc uwse jonge dochteren, door erfenis en
aankoop mede Heren werden vanr Veere, Vlissingen, Domburg,
Brigdamme, Westcapelle, Sandijké, Duivelande, Cleverskerke,
Sandenburg, Koudekerke en andere heerlijkheden uit Neerlands
in waarheid aan de baren ontworstelde provincie.
DE hiernevens afgedrukte stamreeks
vingen wij aan met Heer Floris
van Borsselen die omstreeks 1160
Noord-Beveland en vele andere pol
ders bedijkte. Hij werd opgevolgd door
zijn zoon en kleinzoon, die de wel spe
cifieke Zeeuwse en Borsselse namen
Wolfert (Walfhard) en Frank droe
gen. welke laatste een welhaast legen
darische bekendheid heeft gekregen
daar hij de naam was van de voor
naamste der Kabeljauwse edelen van
Zeeland, sedert 1432 de gemaal van
Jacoba van Beyeren en derhalve door
Philips van Bourgondië te Rupelmon-
de gevangen gezet totdat Jacoba nad
afstand gedaan. Hij ontving de titel
van Graaf van Oostervant, werd de
trouwe dienaar van de Hertogen van
Bourgondië en stierf in 1470 De na
Wolfert van Borsselen en Sibylla van
Arkel gesplitste lijnen sluiten zich
weer door het huwelijk van de vijfde
Wolfert en diens nicht in de achtste
graad Hadewich. Vrouwe van Capel-
le. Hun zoon was Hendrik. Graaf van
Grandpré, Admiraal van Frankrijk,
Opperhoutvester van Holland en Rid
der van de Orde van 't Gulden Vlies.
Diens dochter Margaretha werd de
vrouw van Lodewijk van Gruuthuyse,
Maarschalk van Frankrijk en even
eens Ridder van het Gulden Vlies.
Over Jan van Brugge van Gruuthuy
se, Maarschalk en Gouverneur van
Picardië en Vrouwe Margaretha van
Gruuthuyse, de gemalin van Jacob II
van Luxemburg. Vliesridder. Raad en
Kamerheer van Keizer Maximiliaan 1
van Duitsland, komt het Zeeuwse
bloed in de aderen van Francisca van
Luxemburg, Gravin van Gavre en
Prinses van Steenhuysen, die de vrouw
werd van Graaf Jan van Egmond. De
ze, op zeventienjarige leeftijd ge
trouwd. was Keizer Kareis V Kamer
heer en Bevelhebber der Lichte Ca
valerie voor Napels en Milaan. Hij
overleed in 1528 te Ferrara en vond
een laatste rustplaats in de San Mar
co te Milaan. Zijn zuster was Gravin
Walburg, de eerste vrouw van Willem
de Rijke van Nassau, vader van Prins
Willem, terwijl zijn broer de bekende
Utrechtse Bisschop George van Eg-
mond was, vooral beroemd door zijn
geleerdheid en godsvrucht en die als
zinspreuk voerde „Exerce Pietatem
DE GRAAF VAN EGMOND
Frankrijk, met wie hij te Parijs voor
zijn Vorst in ondertrouw treedt en de
bruid naar Spanje geleidt. Ook uit
andere hoofde blijkt hoe hoog hij in
aanzien stond bij zijn meesters, daar
zijn huwelijk te Spiers in 1544 vol
trokken werd in het bijzijn van Kei
zer Karei V. Koning Ferdinand van
Hongarije, 's Keizers broer en opvol
ger Aartshertog Maximiliaan, en al
le Keurvorsten en andere groten van
het Duitse Rijk. Later wordt hij te
genstander van Granvelles politiek en
treedt, hoewel trouw katholiek, toe
tot het Verbond van Edelen na zon
der succes de oppositionele afvaardi
ging naar de Koning in Spanje te
hebben geleid (1565). Hij werkt hier
bij nauw samen met Prins Willem
van Oranje met wie hij echter in 1567
het contact verbreekt. Desondanks
wordt hij en zijn neef de Graaf van
Hoorne tijdens een feestmaal van
Fernando, bastaard van Toledo, ver
raderlijk gevangen genomen, hun goe
deren warden onder beheer gesteld en
verbeurd verklaard en zelve met ver
onachtzaming van alle rechtsregelen
door de Inquisitie ondervraagd, ge
vonnist en door Alva met goedkeuring
van de Koning op 5 Juni 1568 te Brus
sel onthoofd.
Met elf kinderen bleef zijn wedu
we onder kommervolle omstandighe
den achter. 18 Juli 1578 overlijdt zij
te Antwerpen, in haar testament
„haar dierbare neef Prins Willem van
Oanje, Lamorals trouwe vriend", be
lastende met de zorg over haar kinde
ren. De zoons keerden de Nederland
se zaak de rug toe en hielden het .r.et
de vijand. Ja, zelfs eén van hen wordt
beschuldigd van medeplichtigheid aan
een aanslag op de Zwijger... Dochter
Leonora trouwt Graaf George van
Hoorne-Houtkerke en geeft het
Zeeuwse erfgoed over aan haar naar
zijn glorieuse grootvader vernoemde
zöon Lamoral, en na hem komt het
via zijn zoon en kleindochter in het
Rijkspostmeester-geslacht der Rijks
graven van Thurn en Taxis, die in
de persoon van Eugen Alexander tot
Rijksvorst werden verheven op 4 Oc
tober 1686.
ZEEUWSE ERFENIS WEER
TERUG
DRINSES Maria Augusta trouwde in
het Hertogelijk Huis van Wiirt-
temberg, dat in 1803 de Keurvorste-
lijke- en twee jaren later de Konink
lijke waardigheid verkreeg. Söphie
Dorothee Prinses van Württemberg
werd als gemalin van de Russische
Czar Paul, Keizerin van dat onmete
lijke rijk, als hoedanig zij de namen
Maria Fedorowna droeg. Haar doch
ter werd onze tweede Koningin en
bracht de Zeeuwse erfenis wederom
terug op Nederlandse bodem. Haar
zoon. onze laatste Koning en laatste
mannelijke telg van de Otto-se lijn
van het illustere geslacht Nassau,
werd door zijn moeder de werkelijke
afstammeling naar den bloede van de
aloude Zeeuwse Borsselens, van wier
landen Veere en Vlissingen, hij reeds
door wet en erfopvolging de titel
Markgraaf droeg. Immers deze laatste
vloeide voort uit het feit dat Prins
Willem van Oranje, sedert 1559 Stad
houder en sinds 1562 Eerste Edele
van Zeeland in 1581 door aankoop
eigenaar was geworden van Veere en
Vlissingen, welke in 1555 door Keizer
Karei V tot Markiezaat waren ver
heven.
Aldus zal Zeeland in onze geliefde
Koninginne en Markgravinne zijn
echte Landsvrouwe bejubelen gespro
ten uit het edele Zeeuwse geslacht
der roemruchte en machtige Heren
van Borsselen!
FLORlfe
HEER v. BORSSELEN
1
WOLFERT Hr. v. Borsselen
1
FRANK Hr. v. Borsselen
I
HENDRIK Hr. v. Borsselen en Veere
MARIA v. EGMOND
I
WOLFERT v. Borsselen, Hr. v. Veere
SIBYLLA v ARKEL
1
WOLFERT v. BORSSELEN, Hr. v. Veere
HADEWICH BOT v. d. EME
I
WOLFERT v. BORSSELEN, Hr. v. Veere
MARGARETHA v. ARNEMUIDEN
I
HENDRIK v. BORSSELEN, Hr. v. Veere
N. v. ELLEWOUTSDIJK
WOLFERT v. BORSSELEN, Hr. v. Veere
Sandenberg en Sandijke
CLAAS v. BORSSELEN Hr. v. Brigdamme
JOHANNA v. SEVENBERGEN
I
ALBERT v. BORSSELEN, Hr. v. Brigdamme
MARIA v. ARNEMUIDEN
I
CLAAS v. BORSSELEN, Hr. v. Brigdamme
BEATRIX v. DOMBURG
I
HADEWICH v. BORSSELEN
Vrouwe v. Capelle
HENDRIK v. BORSSELEN
Gf. v. Grandpré, Hr. v. Veere, Vlissingen,
Westcapelle, Domburg
JENNE v. HALEWYN
I
MARGARETHA v. BORSSELEN
LODEWIJK v. BRUGGE v. GRUUTHUYSE, Gf. v. Winchester
I
JAN v. BRUGGE v. GRUUTHUYSE
Gf. v. Winchester, Pr. v. Steenhuysen
MARIE Vr. v. AUXY-FLAVY
MARGARETHA v. GRUUTHUYSE
JACOB II v. Luxemburg, Gr. v. Gavre
FRANeOISE v.' LUXEMBURG
4 JAN Gf. v. EGMOND
I
LAMORAL Gf. v. EGMOND
Prins v. Gavre en Steenhuysen
Stadhouder v. Vlaanderen en Artesie
SABINA v. BEYEREN
LEONORA Gvn. v. EGMOND
GEORGE v. HOORNE Gf. v. Houtkerke
LAMORAL Gf. v. HOORNE-HOUTKERKE
JULIANA Gvn. v. Merode-Petershem
I
PHIL. LAMORAL Gg. v. HOORNE-HOUTKERKE
DOROTHEA v. LIGNE, Prs. v. Aremberg
I
ANNA FRANCISCA Gvn. v. HOORNE HOUTKERKE
LAMORAL KLAUDIUS Gf. v. Thurn en Taxis
I
EUGEN ALEXANDER Vst. v. Thurn en Taxis
ANNA ADELHEID Prs. v. Furstenberg-Heiligenberg
i
ANSELM FRANZ Vst. v. Thurn en Taxis
MARIE LOUISE Prs. v. Lobkowitz
I
MARIA AUGUSTA Prs. v. Thurn en Taxis
KARL I Htg. v. Wurttemberg
1
FRIEDRICH II Htg. v. Wurttemberg
DOROTHEE Prs. v. Brandenburg-Schwedt
I
SOPHIE DOROTHEE Prs. v. Wurttemberg
PAUL I Kz. v. Rusland
i
ANNA Grt. Vtn. v. Rusland
WILLEM II Kg. der Nederlanden
I
WILLEM III Kg. der Nederlanden
EMMA Prs. v> Waldeck en Pyrmont
WILHELMINA Kgn./Prs. d. Nederlanden
HENDRIK Pr. d. Nederlanden, Htg. v. Mecklenburg
JULIANA
KONINGIN DER NEDERLANDEN
MARKGRAVINNE v. VEERE en VLISSINGEN
TWEEMAAL heeft onze vaderlandse geschiedenis een stad
houderloos tijdperk gekend en tweemaal is daaraan een ab
rupt einde gemaakt door 'n beweging, die telkens in het nu zo
kleine en onaanzienlijke Zeeuwse stadje Veere zijn oorzaak vond.
Veere is zelfs in zijn bloeitijd nooit
een volkrijk stadje geweest het
hoogste cijfer was 4000 maar het
had betekenis door de daar gevestig
de Schotse wolstapel, zijn handel en
scheepvaart.
Hevig Oranje-gezind, daar de Zwij
ger het stadsrechten en stem in de
Staten had gegeven en omdat het
Markiezaat in het Huis van Oranje
was ondergebracht kreeg het kans om
op gunstige momenten de schaal te
doen doorslaan ten gunste van de ge
liefde vorsten.
IN HET RAMPJAAR
TOEN de Fransen in 1672 ons land
binnenvielen en het falen van het
landleger toegeschreven werd aan het
bewind der regenten, won <te roep om
een prins van Oranje als stadhouder
met de dag aan kracht. En Veere
bond de kat de bel aan zij het dan
tegen de patriottisch gestemde burge
meester Thijssen zijn zin in. Maar
weldra wierpen de felste Oranje-klan
ten zijn ruiten in en wonnen zo aan
kracht, dat 30 Juni de Prins offici
éél door de vroedschap en het volk
ais stadhouder werd uitgeroepen en
de Oranjevlag van de toren wapper
de. Als een lopend vuurtje ging deze
mare en stad na stad en Holland en
Zeeland volgde.
Reeds op 2 Juli kozen de Zeeuwse
Staten Willem III tot stadhouder, ka
pitein en admiraal-generaal van hun
gewest en 4 Juli volgde het machtige
Holland ook.
IN HET JAAR 1747
in 1747 zou Veere weer geschie
denis maken. Hoewel de Interna
tionale toestand leek op 1672, omdat
ook thans de Fransen weer ons land
binnenvielen, lagen de stukken toch
enigszins anders.
In 1672 bijv. was de Veerse burge
meester een patriot, maar in 1747 had
Veere in Jean Louis Vereist een uit
gesproken Oranje-gezinde burgerva
der De Zeeuwse Staten daarentegen
stonden aan de kant der regerende
regenten en hadden zelfs het Markie
zaat Veere opgeheven, om de prins
als Eerste Edele buiten de vergade
ring te houden. Ook de regerende bur
gemeester van het machtige Middel
burg Coquelle moest niet veel van de
prins hebben. Het was nu op 24 April
dat te Middelburg in een herberg een
der gasten het raam openschoof en
luide de gezondheid dronk van de
stadhouder, de Prins van Oranje. Dit
veroorzaakte de nodige deining en op
loopjes onder het publiek, dat toch al
geladen was. omdat Sluis in handen
der Fransen was gevallen.
Op het gerucht, dat de patriottisch
gezinde burgemeester wilde vluchten,
marcheerde een troep mannen eerst
naar de huizen van de oud-burge
meesters van Citters en v. d. Perre,
waar de ontvangst beleefd zij het
nietszeggend was. Bij de regerende
burgemeester Coquelle hoorde men
zeggen: „Doe voor dat canaille niet
open."
Onder groot getier rammeide het ge
peupel toen de zware voordeur open
en begon een plundering en vernieling
yan het rijke pand. Het stadsbestuur,
nog niet genegen tot zwichten, zond
o.m. om gewapende hulp naar Veere,
waar toen echter niet veel wapendra
gers meer waren, dan de burgerschut
terij. daar de bezetting grotendeels
tegen de Fransen was opgerukt. Des
nachts werd in de wacht der schut
ters het verzoek van de Middelburgse
regeerders besproken en lang niet in
vriendelijke zin. Plotseling kwam het
idee naar voren, wederom de verhef
fing van de prins tot stadhouder te
doen uitgaan, wat algemene bijval
vond.
Burgemeester Vereist was de vol
gende morgen vlug voor het plan ge
wonnen evenals enkele schepenen en
de rest der „regering" werd met zacht
geweld tot hetzelfde gevoelen overge
haald. Spoedig verscheen de burge
meester nu op de pui van het stad
huis en las daar het volk voor, dat de
Het befaamde stadhuis te Veere, ran
welks pui, zowel in 1672 als In 1747,
een prins van Oranje voor het eerst
in Nederland weer tot Stadhouder
werd uitgeroepen.
magistraat besloten had met het stad
houderloze bestuur te breken en Prina
Willem tot stadhouder uit te roepen.
Uitzinnig van blijdschap juichten
de Veerenaars dit besluit toe, toonden
zich met Oranje en staken op de to
ren der Grote Kerk de oranje-vaan
uit.
Doch daarbij lieten ze het niet. Ze
herinnerden zich ook dat de Veerse
afgevaardigden naar de Staten, juist
op dagvaart daarheen, te Middelburg
vertoefden en meteen besloten ze de
zen op te zoeken en hen mee te de
len wat te Veere was gebeurd en op
te dragen ook de Statenleden over te
halen hetzelfde te doen.
OP NAAR DE
HOOFDSTAD
PEN grote groep marcheerde opge
wonden naar de hoofdstad. De
regenten wie dit medegedeeld werd,
dachten dat het de gevraagde bij
stand was, doch spoedig werden ze
ontnuchterd, en kropen in hun schulp.
Niet alzo de kleine man! De scheeps
timmerlieden sloten zich bij de Veere
naars in massa aan. anderen volgden
en tezamen stormde men naar de Ab
dij, waar de Statenleden bijeen wa.
ren. Eerst probeerden die tijd te win
nen maar het volk toonde zo duide
lijk daden te willen zien, dat ook de
Staten het voorbeeld van Veere volg
den en de prins in zijn waardigheid
herstelde. Toen capituleerde ook Mid
delburgs stadsbestuur. Vassingen en
Goes volgden zonder rumoer; m Zie-
rikzee en Tholen met enige opschud
ding en weldra bezweek de oppositie
in Holland even snel als in Zeeland.
ter gelegenheid van het bezoek van H. M. de Koningin en
Z. K. H. Prins Bernhard in de gemeente Hulst.
Door de Vereniging Vreemdelingen-Verkeer worden ter gelegenheid
van het bezoek van H. M. de Koningin en Z. K. H. Prins Bernhard
feesteelijkheden georganiseerd.
ZATERDAG 19 AUGUSTUS 1950.
Tussen 17.00 en 17.30 uur Wandelrit van het Koninklijk Paar
door de gemeente. Vanaf 19.00 tot 20.00 uur Concert door de Kon.
Stedelijke Harmonie op het Marktterrein. Vanaf 20.00 tot 22.30
uur optreden Kon. Kath. Turnkring „Kracht en Geduld" uit
Sint Niklaas. Te 22.30 uur Bal-Champêtre op het Marktterrein.
ZONDAG 20 AUGUSTUS 1950.
Vanaf 15.00 tot 18.00 uur Volksspelen op de Markt. Vanaf 20.00
tot 22.00 uur Groot Concert op de Markt door de muziekvereni
ging „De Kolpings Zonen" uit Bergen op Zoom. Te 22.15
Muzikale Wandeling naar Stationsbuurt, waar te 22.30 uur
SCHITTEREND VUURWERK WORDT AFGESTOKEN.
Mooie versiering der straten. Etalage-wedstrijd en gelegenheid
tot dansen gedurende de feestdagen. Café's geopend tot des
nachts 1.00 uur.
OP ZATERDAG 19 AUG. EXTRA TREIN VAN SINT NIKLAAS V.V.
Vertrek Sin Niklaas 16 uur. Vertrek Hulst23.30 uur.
Stopt aan alle tussenstations.
HULST, 10 Augustus 1950.
De Vereniging voor Vreemdelingen Verkeer,
J. LOOF, Voorzitter.
653-0 J. F. v. DENDEREN, Secretaris.
645-0
!IE
TE KOOP HOUTEN
lang 24 en breed 14 met-er;
houtwerk in goede staat! met
Wagenhuib apart. Staande
Grootmoedersdjjk. Te bevra
gen E VOLLEMAN Stoppel
dijk. 629-0
Ter gelegenheid van het bezoek van H. M. de Koningin Zaterdag a.s.
AANVANG 7 UUR. 672-0
DE ZAAK MET DE
GROOTSTE SORTERING
vanaf 6.45 7.90
8.25 8.60 9.90
10.90 11.25
Tassen met één,
twee, drie en
vier vakken.
ASSURANTIEKANTOOR
Tivoliweg 54 Tel. 116 HULST
Lid N.V.A. (Ned. Verg. van Assurantiebezorgers)
Verzekering tegen de kosten van
Ook de kosten van Sanatorium-verpleging kunnen
mede worden verzekerd. 634-0