REIS
I Zag
HAVENS van AMSTERDAM en R'DAM
zijn de dupe
Bredanaar
Grenoble
liftte in de autobust die bij
verongelukte
Prinses Elizabeth schonk het
leven aan een dochter
ONGEKUNSTELD MONUMENT op „DE R0VERT
Z1
AN GOUD
Eenheidsstaat
Republik Indonesia
HINEHUIS
Fata
Maria Ten Hemel
Opneming
Morgana
DAGBLAD VOOR ZEELAND
aprocessie te
;n op Zoom
ROEMDE
NNO 1862
OOM
Communisten trachten ook hier stakingsgolf te verwekken
BOVENDIEN DRIE ANDERE STAKINGEN
IN DE HOOFDSTAD
Samenscholings
verbod
op
ACHT VERMOORDE GIJZELAARS HERDACHT
HONDERDEN OUDE KAMPMAKKERS
TROFFEN ELKAAR
Vermoedelijke naam:
Victoria
Mieren contra
hamsteraars
MET NEGENTIG KILOMETER VAART DOOR
LEVENSGEVAARLIJKE S-BOCHTEN
Tijdelijk regéh
„Petje af voor die
chauffeur, mijnheer"
ZESDE JAARGANG No. 1767
Uitgave: N.V. Uitgevers Mij. Neerlandia.
Verschijnt elke werkdag. Bureau: Breda,
Reigerstraat 16, Tel.: Redactie 8181, Admini
stratie 8778. Redactieraad: A. F. J. Aernoudts,
C. J.v. kootegem, Mr. Dr. A. J. J. M. Mes, Mr.
H. B. L. de Rechter, L. J. v. 't Westende.
Hoofdredacteur: J. J. H. A. Bruna. Abonne
mentsprijs bij vooruitbet. f 3.90 per kwartaal,
per post f 4.75, per week (uitsluitend bij niet-
postbestelling) f 0.30. Losse nummers 8 cent.
Postrek. no. 278841. Prijzen van buitenlandse
abonnementen worden op aanvraag verstrekt.
Voor God, Koningin en Vadertand
WOENSDAG 16 AUGUSTUS 1950
Aavertentieprijs voor de gehele oplage 0.ZS
per m/m. (Ingezonden Mededelingen f 0.6O
oer m/m). Voor advertenties van plaatselijke
aard uit Zeeland, uitsluitend in de Zeeuwse
editie t 0.10 per m/m. (Ingezonden Mede
delingen f 0.25 per m/m). Staatwerk 3 cent
per m/m extra. Incasso wordt berekend. Voor
prijzen van de rubriek ,,'t Kleintje" wordt
verwezen naar de desbetreffende rubriek.
Inzendingen op advertenties, welke de uit
gevers om redenen te hunner beoordeling niet
verlangen af te geven, worden vernietigd
Bureau voor de Zeeuwse Eilanden GOES, Westsinggl 98, Telefoon no. 2236 Bureau voor Zeeuwsch-Vlaanderen HULST, Dubbele Poort 7, Telefoon no. 102.
(B ij bureau: OOSTBURG, Nieuwstraat 22, Telefoon no. 35).
|bhen aangenomen te.
jen. Zo in de geeet ma
dug te verstandig ge.
die oorlog van jttlfie
Len komt hier boh W
ligging ran hun land
dwongen zijn tntcma-
:en dan West-Europa,
dat Nederlanders en
beter verstaan omdat
n op het raakvlak th
de Finnen van de Sla*
ermaahse; wij ran de
de Romaanse. Het bre-
:n, dat men in Zulde».
ran Europa Ontmoet
i liggen, welke elk op
nfdstatf van de wereld
lome. Madrid, Part*
men in Noord.Euro-
theidshalv» moeten wij
Ut we ook in eigen Man
weinig ervaring kunnen
nist in het noorden de
endigheid van het eul-
ioet er wel de rustige
d; men mist er de uit-
cheld, men ziet er wel
evensmoed, die de Fin-
gt zo waakzaam te zijn
reiging voor de poorten,
d zo waakzaam als was
ran löuter voorspoed te
met de plechtigheden,
n de Maria-Ommegang
Aug. a.s., verzoekt de
ilitie op die dag het na-
:ht te nemen:
ir tot 18,30 uur (na af-
)mmegang> geen motor -
larkeren op het Markt-
daaraan grenzende we-
tot 18.30 uur (na ai-
Ommegang) geen motor-
irkeren in de Wouwse-
:traat en Hoogstraat,
verzocht te parkeren op
aangewezen plaatsen, 1.
terrein van Vroom en
het H. Hartbeeld, de Ar-
ergsstraat, het St. Catha-
:t Kloosterplein en de
ustraat.
de politie-afzetting die-
fotografische opnamen
it wensen te maken en
n de afzetting recht van
>n verkrijgen, in het be-
n een tijdig te voren bij
afstempeling aangebo-
iebewijs.
publiek wordt beleefd
d verzocht zoveel moge-
ottoirs te blijven en niet
bij het naderen van de
LOURDES
i ge uitstekende vee
ris met Parijs, BSar-
ocamadour, vertrekt
j. Wij gaan ook op 12
pt. naar Lourdes.
ROME
treinreis op 6 Sept.
treinreis 6 Sept, 10
22 Diec.
RAMMERGAU
lagen 2 en 16 Sept. in
autocar door Zuid-
d.
PARIJS
treinreis naar de
ad; waterfeesten in
s, 2 en 30 Sept.
ureau PEETERS
I op aanvrage gaarne
ramma's. 479-00
Heutzstrast 3
:1. K 4700—3136
leze meest veel-
e zien.
nachines, hand-
niet vertegen
inden tot:
TELEFOON 688
895-00
IN AMSTERDAM EN IN ROTTERDAM staken de losse haven
arbeiders. Bovendien staken in de hoofdstad de bouwvak
arbeiders, de taxi-chauffeurs en de stratenmakers. In totaal leg
den in Amsterdam ongeveer 4000 arbeiders het werk neer, in
Rotterdam waren het er tot nu toe ruim 600.
De inzet bij allemaal: hoger loon, betere arbeidsvoorwaarden.
Waar het eigenlijk en tenslotte om gaat: communistische actie m
verband met Korea. De E.V.C. blijft (natuurlijk) zoveel mogelijk
achter de schermen en het woord „politieke" staking wordt op
geen enkele stakersbijeenkomst uitgesproken.
Voor een gedeelte van Rotterdam kondigde burgemeester Oud het „Sa
menscholingsverbod" af. Want gelijk in Amsterdam een paar handenvol rad
draaiers op Spaakiaanse wijze een werkwillige meerderheid door middel van
straatterreur wist te intimideren, zo zou het ook kunnen gaan in Rotterdam.
Ook daar gaat het om de „belangen" van een minderheid. Precies eender als
trouwens in Antwerpen, waar ook de (communistische) havenstaking nog
voortduurt, noodgedwongen door de Bonden gesteund.
TN AMSTERDAM is de staking der
bouwvakarbeiders begonnen met
een staking van de steenzetters en
heeft zich in de afgelopen week uit
gebreid over de gehele stad. Op de
voornaamste bouwwerken ligt het
werk thans stil, terwijl ook op enkele
kleinere objecten niet meer gewerkt
wordt. De staking heeft tot doel ver
hoging van de lonen van de steenzet
ters. De Uniebonden hebben deze
staking afgekeurd.
DE TAXI-STAKING.
DE AFGEVAARDIGDE Kerstens (K.
V.P.) in de Raad van Europa heeft
een sterke rede uitgesproken ten gun
ste van het Pl.an Schuman, dat hij
„even humaan als riskant" noemde.
DE OOST-DUITSE communistische
jeugd wil 3 September a.s. een „Mas
sa-vredesmars" door Berlijn houden.
H. M. DE KONINGIN heeft deelne
ming betuigd aan de familie van de
bij liet ongeval te Groningen zo tra
gisch om het leven gekomen kinde
ren. Intussen is de toestand van en
kele der gewonde kinderen nog steeds
ernstig. De begrafenis der overleden
kinderen is vandaag of morgen.
DE ONGUNSTIGE situatie in de
groenteafzet houdt aan. Zomerkooi en
slabonen gaan grotendeels naar de
vuilnisbelt. De prijs van uien is zeer
laag. Eigenheimers, waarin nogal wat
ziekte voorkomt, staan laag geno
teerd.
REIZIGERS Apeldoorn-Zwolle gaan
per 8 October met de bus, voor de
Haariemmermeerlijnen geldt dit al
per 3 September a.s. De desbetref
fende spoorlijnen worden dan opge
heven.
DE KROKODIL, die in het meer van
Genève is gaan spelevaren, was vol
gens een bericht uit Frankrijk met
„een gapende wonde" in de kop aan
getroffen. Opluchting allerwegen, het
zoeken werd stopgezet. Later bleek,
het bericht een „grap" te zijn. Het
zoeken is ijverig litrvat.
MET DE „SKAUGUM" kwamen 1800
militairen naar ons land terug, w.o.
de 100.000ste, nl. huzaar M. Huizinga.
DE KORTENAER is uit de haven
van Makassar vertrokken en
stoomt op naar Surabaja. Het is
de bedoeling van onze Regering
de Kortenaer binnenkort uit de
Indonesische wateren terug te
trekken.
HET AANTAL luisteraars naar de
radio-distributie is sinds de verhoging
van de abonnementsprijs met 10 pet.
teruggelopen.
DE PRINSES VAN RETIE is verge
zeld van Prins Alexander en Prinses
Josephine-Charlotte in Brussel aange
komen. Zij reisde in een militair vlieg
tuig. De ballingschap van Leopold III
is dus thans definitief opgeheven.
OP 16 OCTOBER a.s. zal in ons land
een bedrijfsteiling worden gehouden,
de vorige telling was in 1930.
la?tst^/IhRIaÏAANSE re§ermg legt de
verdrav %an een °ntwerp-vredes-
ber aan Zal in Septem-
gelegd Dne W01'den voor-
DE BLINDENBOND Baat
scénario van de blinde auteur wT-
lem Kramer uit Purmerend een Kim
maken. Piet van der Ham zal de film
opnemen. ra
DE VIERING van de Onafhankelijk
heidsdag in het Oosten van India is
wreed verstoord door een aardbevna
die in West-Bengalen, Assam, Binar
en cie Oostelijke delen van de ver
enigde provincies heeft gewoed.
Er zijn geen berichten over schade
of slachtoffers binnengekomen.
r\E TAXI-STAKING vindt haar oor-
zaak in de daling der inkomsten
van de taxi-chauffeurs, welke nog
toenam toen in Amsterdam per 1
Aug. het tarief aanzienlijk verhoogd
werd. Het aantal ritten liep terug,
terwijl de verhoging tot gevolg had,
dat het bedrag van de fooien schetp
afnam.
In Den Haag worden thans bespre
kingen gevoerd mot tot 'n landelijke
regeling te komen voor het taxi-be
drijf. Ook deze staking wordt om
deze reden dan ook niet gesteund
door de Unie-bonden.
In de loop van gisterenochtend zijn
de eigenrijders, ondernemers en een
aantal chauffeurs in loondienst, weer
aan het werk gegaan, waarbij de po
litie bescherming bood. Het beeld is
thans, dat er voldoende taxi's op
straat zijn om aan de aanvragen van
het publiek te voldoen. Incidenten
deden zich niet voor.
HAVENSTAKING.
EEN Maandagavond gehouden
vergadering, georganiseerd door
de Algemene Bedrijfsbond Transport,
een bij de E.V.C. aangesloten organi
satie, besloten ongeveer 350 havenar
beiders, in staking te gaan. Aan dit
besluit is gisterenmorgen door 900 ar
beiders van de samenwerkende ha
venbedrijven gevolg gegeven. Dit zijn
arbeiders, die zich iedere morgen mel
den en ingeschakeld worden indien
de vaste arbeiders van de havenoe-
drijven het werk niet aankunnen. Zij
ontvangen een vast basisloon en heb
ben een ouderdom- en een weduwen-
en wezenverzekering.
Omdat het op het ogenblik tame
lijk druk is in de haven betekent de
ze staking een ernstige handicap. In
tolaai telt Amsterdam 5000 havenar
beiders.
De Rotterdamse looneisen zijn over
genomen.
DE STRATENMAKERS.
rtINSDAGMORGEN hebben de stra-
tenmakers en hun zogenaamde
handlangers het werk neergelegd. Ook
hier spelen looneisen een rol.. De
situatie is nog zeer onoverzichtelijk.
Een onderhoud tussen een delegatie
van de stakers en de wethouder van
arbeidszaken heeft geen enkel resul
taat opgeleverd.
In het algemeen gesproken is het
ondanks deze verschillende stakings
acties rustig in de hoofdstad.
Door de staking in de haven van Antwerpen, waren vele schepen naar
Rotterdam gevaren om gelost te worden. Daar troffen zij het echter niet
beter; de Rotterdamse havenarbeiders waren inmiddels ook in staking
gegaan. Het gevolg is dat de Maashaven vol ligt met ongeloste schepen.
ROTTERDAM.
PRES. SUKARNO heeft giste
ren zowel te Djakarta als in
Djokja, de eenheidsstaat Repu
blik Indonesia afgekondigd.
De eerste Republik Indonesia is
dus niet meer!
De volksvertegenwoordiging van de
R.I.S. had Maandag de ontwerp-
grondwet voor de eenheidsstaat met
90 tegen 18 stemmen aanvaard.
Een der christelijke leden stemde
voor onder protest tegen de formule
ring inzake de godsdienstvrijheid.
Het Kabinet van de R.I.S. is van
heden af demissionnair, totdat een
nieuwe Kabinet gevormd zal zijn.
Verwacht wordt, dat president Su
karno nog deze week een formateur
zal aanwijzen, waarbij de leider van
de Masjumi, Mohammad Natsir nog
steeds volgens politieke waarnemers
de meeste kansen heeft. Indien Moh.
Natsir formateur zou worden, dan is
het zeer waarschijnlijk, dat Sjahrir
minister van Buitenlandse Zaken
wordt. De vorming van het nieuwe
kabinet zal echter wel enige weken
vragen.
/XP EEN vergadering van een „actie-
comité" van haveparbeiders,
waar ongeveer 600 man tegenwoordig
waren werd met grote meerderheid
besloten om Maandagochtend een sta
king te proclameren.
Inderdaad is aan dit besluit uitvoe
ring gegeven r. 11 het gevolg, dat er
in de Rotterdamse haven een staking
is uitgebroken, die buiten de bonden
omgaat.
De staking omvat de grote meerder
heid der losse havenarbeiders, terwijl
een klein deel van het aantal vaste
arbeiders zich bij hen aangesloten
heeft.
De inzet van de staking is een loons
verhoging van 10 procent.
(Van onze speciale verslaggever).
JJRIE PALEN OP EEN OPEN PLEK IN HET BOS. Op enkele punten zjjti
ze gehavend en geblakerd door een gloeiende kogel. Er achter een grote
ruwe steen met de punt naar boven. En weer daar achter een hoge vlagge-
stok met de driekleur erlangs hangend. Het was doodstil in het warme zon
licht. Een vlinder wankelde met blinkende vleugels om een der palen. Een
fonkelend hagedisje glipte door de reeds paars aangezette hei. Het was dood
stil..,, en toch stonden er honderden, gekomen uit alle gewesten des lands.
17ven verder kon men het zien: om
een hoek van het bospad schaar
de zich een grote kudde glanzende
autodieren en men zag er alle pro-
vincieletters opDe mensendrom
stond roerloos en gedacht het uur, pre
cies acht jaar geleden, toen men ook
roerloos stond geschaard, nadat een
rauwe Pruisische stem de moord op
vijf makkers had verkondigd met een
scheldtirade op de Londense regering
erachteraan. Toen wist men niet waar
deze makkers deze bloeiende aarde, dit
goede vaderland voor het laatst had
den gezien. Nu weet men het wel: op
deze plek van het grote landgoed „Ro-
vert", onder de gemeente Goirle. ge
bonden aan deze palen. En men ge
dacht, men bad, nadat een tweetal
oud-kampmakkers het woord hadden
gevoerd. Mr. van der Dussen, de bur
gemeester van Hengelo, eens een der
mannen van „kamer een", had allen
welkom geheten, in het bizonder de
vertegenwoordiger der Koningin. W.
A. A. J. Baron Schimmelpenniack van
der Oye en de familieleden der ge-
fusilleerden. En Jhr Dr. C. Quarles
van Ufford, Commissaris der Konin
gin in Gelderland, hield een fijn-afge
wogen speechje, eindigend in het bid
den van net Onze Vader en het af
roepen van de namen der gestorvenen.
Hij herinnerde eraan, hoe eerst vijf
tig gijzelaars ten dode waren opge
schreven. hoe Mr. de Wilde namens
de kerken protesteerde bij de Rijks
commissaris. waarschuwde voor de ge
volgen. De vijftig werden er „slechts"
vijf. Nog vijf te veel. En later, op 16
October 1942 vielen er weer drie in
een bos bij Woudenberg. De. redenaar
waarschuwde echter voor het koeste
ren van haatgedachten. Vergeven moe
ten we al is dit nog geen vergeten.
Zo staat, het dan ook op een kope
ren plaat van het gedenkteken, door
de vertegenwoordiger van H. M. de
Koningin onthuld. Op de voorkant de
acht namen. En op de achterkant:
„Om de fiere geest van het Neder
landse volk te breken hebben de Duit
sers in de zomer van het jaar 1942 vele
honderden burgers als gijzelaars ge
vangen gezet in de Seminaria te St.
Michielsgestel en Haaren. Acht hun
ner zijn door de vijand doodgescho
ten. Opdat het nageslacht hun kost
baar offer, gebracht voor het Vader
land, niet vergete en er zich aan ster
ke, hebben hun medegijzelaars deze
gedenksteen geplaatst."
Er zijn andere plannen voor de uit
voering van het monument geweest.
Maar tenslotte heeft men deze ruwe
steen van de Drentse hei gekozen. Een
steen, zoals de natuur hem heeft ge
vormd en die ook in deze prachtige
natuuromgeving past.
Behalve de twee redevoeringen was
er een „Ecce quomodo moritur" gezon
gen door een TiibUigs koor onder lei
ding van de oud-gijzelaar Stan Don-
ders-van Eyck alsmede het spelen van
het Wilhelmus door de Goirlese Har
monie. Kransen werden aangedragen,
waaronder een met een grote J. van
Juliana. Daarna het défilé van de
honderden, waarvan er velen ook een
kort bezoek brachten aan het graf
van twee der gefusilleerden, even ver
der op het terrein.
SAMENZIJN ALS MAKKERS
Qngekunsteld en waardig is deze ge-
denksteen. Ongekunsteld en waar
dig was ook deze plechtigheid. Ze
werd omlijst door de ontmoeting van
al die oude kampmakkers bij koffie
en brood in een hoge schuur, dank zij
de goede zorgen van de familie van
Puyenbroek. Een ontmoeting van men
sen, die eens maanden en jaren op
elkaar waren aangewezen in een be
sloten ruimte onder half-primitieve
omstandigheden. Die daarna allen hun
eigen maatschappelijke weg waren ge
gaan en waarvan er verscheidenen in
het bestuur van land en stad iets be
tekenen. Even echter viel dit allemaal
weer weg, om één te zijn in de oude
kameraadschappeiijkheid, om zich te
verkwikken met goede herinneringen
aan benarde dagen. Er werden nog
verdiende dankwoorden gesproken aan
het adres van allen, die zich hadden
ingespannen om deze dag te doen sla
gen. waaronder we de onvermoeibare
heer van Bavel uit Den Bosch hier ook
even met name noemen. En een voor
malig politiek gevangene stortte zijn
erkentelijkheid uit. om de hulp welke
de gijzelaars hem en zijn twintig ge
zellen (die allen later zijn omgekomen)
nebben geboden, net leven raast ver
der. zei de redenaar van de middag
met iets van spijt in zijn stem. Om
drie uur begonnen de auto's wee,- te
rug te razen en er klonk in de luid
ruchtige en joviale afscheidswoorden
iets van spijt, dat dit samenzijn als
makkers zo kort moest duren
prinses Elizabeth van Engeland heeft
gisterenmorgen om 11.50 uur het
leven geschonken aan een. dochter.
Moeder en kind maken het beiden
goed. Het kind wordt de derde candi-
daat voor de opvolging van Koning
George, na Prinses Elizabeth zelf en
haar eerste kind, Prins Charles, en
voor Prinses Margaret, de zuster van
Prinses Elizabeth,
De nieuwe baby wordt automatisch
een prinses op grond van een voor de
geboorte van prins Charles door ko
ning George getekend decreet. Het
blijft de derde troonopvlogster, ten
zij prinses Elizabeth een tweede zoon
krijgt.
Sir William GiUiatt, de 66-jarige
vrouwenarts, die 21 maanden geleden
bij de geboorte van Prins Charles zijn
hulp verleende, was ook nu aanwezig
met de hofarts sir John Weier en an
dere ter consultatie oirtboden artsen.
Koning George, die met vacantie-m
Schotland vertoeft, werd telefonisch
door de Hertog van Edinburgh op de
hoogte gesteld.
Naar men verwacht zal de doop
plechtigheid over vier of vijf weken
worden gehouden. De aartsbisschop
van Canterbury, die hoofd van de
Kerk van Engeland is, zal voorgaan.
Over de naam is nog niets bekend.
Daar zowel de vader als de moeder
van koningin Victoria afstammen acht
men de naam Victoria niet uitgesloten.
DOEREN in de streek van Magon,
in Midden-Frankrijk. die naar
aanleiding van de Koreaanse oorlog
suiker hadden opgeslagen, zijn deze
suiker nu maar begonnen te verkopen.
Want er waren mierenlegers op de
zoete voorraden afgekomen
Het jonge prinsesje zal haar eigen dis
tributieboekje ontvangen en iedere
maand een fles sinaasappelsap voor
fivepence, zoals alle andere Britse
kinderen.
Het prinsesje werd in Clarence Hou
se geboren en niet in Buckingham
Palace, zoals Prins Charles. Er was
een speciale kraamkamer Ingericht.
Tot dogma op 1 November a.s.
,H. PAUS PIUS XII zal in
een toespraak bij gelegen
heid van een geheim Consisto
rie aan de aanwezige Kardina
len op 30 October a.s. meede
len, dat Hij op T.November 1950
de Ten Hemel Opneming van
Maria tot dogma zal verheffen.
Jarenlang werden over dit onder
werp uitgebreide petities gehouden,
waaraan 113 Kardinalen, 2523 Aarts
bisschoppen en Bisschoppen, 62000
priesters en 8 millioen gelovigen deel
namen.
De dogma-verklaring zal plecntig
geschieden na de Pausmis in de St.
Pieter vanaf de buitenloggia. Het K.
N.P. wist uit Rome te melden, dat
reeds stromen telegrammen Castel-
gandolfo binnenstromen met dankbe
tuigingen aan de H. Vader namens
vele organisaties en van zeer veel
Bisschoppen.
Het nieuwe dogma zal het derde
zijn, dat in de laatste eeuw is uitge
roepen: 1. de Onbevlekte Ontvange
nis van Maria op 8 December 1854 en
2. de Onfeilbaarheid van de Paus op
18 Juli 1870.
J ;OUIS WIJVERING, Grazendonkstraat 27, te Breda, was op de terug
reis van Rome naar Nederland. Per fiets was hij naar de Paus ge
trokken, die hij tweemaal tijdens een audiëntie heeft aanschouwd. Deze
reis verliep niet zonder stoornissen, want ondertussen begaf het zijn
band en de 600 lire, die hij uitgaf om een nieuwe te laten omleggen, ble
ken weggegooid te zijn, daar deze band niet paste. Zodoende was Louis
gedwongen niet alleen een gedeelte van de heenreis, maar ook de hele
weg terug te liften en te lopen
of we liever niet eens terug willen
komen, want hij heeft het afschu
welijke verhaal al zo dikwijls moe
ten vertellen
WEG VOL S-BOCHTEN.
WEERSVERWACHTING, geldig
7tot vanavond:
Half tot zwaar bewolkt met tij-
delijk regen of enkele regen- S
buien. Matige tot krachtige S
vind overwegend tussen Zuid-
West en Zuid. Iets lagere tempe-
laturen.
Vandaag: zon onder 20.07 uur;
maan onder 21.03 uur.
Morgen; zon op 5.26 uur; maan'*
op 10.07 uur.
JJIJ HAD GELUK. In Nice trof hij
een Nederlandse autobus aan met
pelgrims uit Eindhoven. Hij vroeg en
kreeg een lift. Tussen de banken wer
den enkele kussens opgestapeld en
Louis zou op een prettige manier thuis
gekomen zijn, als niet dat grote onge
luk gebeurd was bij l'Affray, een ki
lometer of twaalf vóór Grenoble,
waar de bus, door het onklaar wor
den van de reminstallatie overstag
ging, omsloeg en bijna in een twee
honderd meter diepe afgrond stortte.
Louis praat eerst niet graag. In
vier nachten heeft hij niet geslapen
en hij is amper thuis, als wij hem
opzoeken. Zijn rechterarm die hij in 'n
verband draagt is gehecht en zijn ge
zicht zit onder de jodium. Zijn ge
zicht is geel uitgeslagen van de ze
nuwspanning en de slaap. Hij vraagt
Twaalf zwaar-gewonden moesten in Grenoble'» ziekenhuis achterblijven.
lyjAAR langzamerhand komt hij toch
los, hij is er te vol van. „We re
den met een snelheid van hoogstens
20 kilometer, mijnheer", begint hij,
„op een weg vol S-bochten. We za
ten heel rustig in onze bus, sommi
gen sliepen, want het was vroeg dag
geweest. Anderen baden, de meesten
praatten genoegelijk. We wezen el
kaar nog op het „doodskopbord" aan
het begin van de gevaarlijke zone en
zagen kruisen, die de plaats aandui
den, waar vroeger dodelijke onge
lukken gebeurd waren.
Plotseling zagen we de chauffeur
overschakelen, vóór in de wagen ont
stond eensklaps rook en vuur. De bus
kreeg meer en meer vaart. Jan van
Agt, onze chauffeur, bleef ijzig kalm.
Diep m'n petje af voor deze man,
mijnheer! Hij waarschuwde de men
sen zich stevig vast te houden, want
hij wilde proberen de grote wagen
tegen een rots klem te zetten. Maar
door de bochten lukte dit niet, met
een snelheid van zeker 90 kilometer
per uur ging het slingerend over de
weg. De chauffeur ging recht over
eind staan om zijn wagen in bedwang
te houden. Die kwam al slingerend
terecht in 'n hoop zand en grint, dat
langs de berm van de weg lag. De
bus kantelde daardoor en sloeg om.
Zeker honderd meter is de bus in
gekantelde houding nog doorgescno-
ven. De kap werd er afgerukt. Een
wagen met 37 passagiers gleed omge
kanteld naar de afgrond. Daar weid
de vaart gebroken door een noie-
boom.
Dat alles was gebeurd in korter
tijd dan ik het hier vertel. Wat er m
ieder van ons moet omgegaan zijn,
is onder geen woorden te brengen.
De passagiers werden door elkaar ge
schud en kantelden de wagen door.
Bagage en etenswaren slingerden naar
buiten. Ruiten rinkelen en vielen
in gruizels, de vaststaande stoelen
werdén door elkaar geslingerd. Een
geluk, dat de wagen niet in brand
vloog.
ZEER SPOEDIG HULP.
ÜR WAS gelukkig zeer snel hulp
aanwezig. Binnen tien minuten
was er een autobus van de Franse
spoorwegen ter plaatse om de gewon
den te vervoeren. De minder ernstig
gewonden althans. Later kwamen nog
vijf ambulancewagens om de zwaar
gewonden af te halen, daarvan liggen
er nog 12 in het ziekenhuis van Gre
noble. Het heeft ons aan niets ont
broken, wij zijn met veel liefde ver
pleegd en verzorgd. Groot was de Be
langstelling, de bisschop van Toulon
behoorde daaronder. Veel Nederlan
ders, die in de buurt van Grenoble
waren, hebben ons eveneens opgezocht
De firma van Dijk zorgde vanuit
Eindhoven voor een nieuwe bus, die.
de slachtoffers linea recta naar Ne
derland vervoerde. De douane was
aan alle grensposten zeer voorkomend
we konden zó doorrijden. In Eindho
ven ben ik op de trein gezet en nu
zit ik gelukkig thuis. Ik hoop het
nooit meer mee te maken.
Dal is het relaas, dat wij met hor
ten en stoten te horen kregen. De
angst, de reis, vijf dagen en vier
nachten niet slapen hadden van de 21-
jarige Louis een mens gemaakt, die
zich nog maar met moeite op de Deen
kon houden. Het meest beangst was
hij, dat zijn ouders té weten zouden
zijn gekomen, dat hij met deze ous
meegelift had. Want de eerste bericn-
ten in de Franse bladen, spraken van
.37 doden.
Gelukkig heeft de familie Wij ve
ring niet in angst behoeven te zitten.
Louis' vader had, bij het horen van
horen van het ongeluk nog de op
merking gemaakt, dat het best mo
gelijk zou kunnen zijn, dat zijn zoon
bij zijn thuisreis de gekantelde bus
op de weg zou aantreffen. Weinig
vermoedde hij, dat Louis in deze Dus
meegereden was.
Met een snelheid van 90 kilometer per uur ging het door de S-bochten.
Toen kantelde de bus, een noteboom brak de val.
Het is verwonderlijk hoeveel men
sen nog ter goeder trouw
door het fata morgana van de klas
seloze maatschappij tot het com
munisme bekeerd of aangetrokken
worden. Het ziet er op het eerste
gezicht ook zo eenvoudig uit.
De particuliere bedrijven kunnen
wij globaal en oppervlakkig in twee
soorten indelen. Er zijn bedrijven,
waarin de ondernemer eigenaar
is van net kapitaal, en bedrijven,
waarin de bedrijfsleider aangesteld
wordt door de aandeelhouders om
voor hen te werken. In het eerste
geval is de winst geheel voor de
ondernemer-kapitalist. In het
tweede geval wordt de winst onder
de aandeelhouders verdeeld, maar
zij hebben er tevens belang bij de
bedrijfsleider hoog te honoreren
om hem tot de uiterste zuinigheid
in het beheer aan te sporen. In
ieder geval gaat een groot deel van
die opbrengst naar de leiders en de
kapitaalbezitters.
Marx, de uitvinder van het com
munisme, meende bovendien, dat
de leiders en kapitaalbezitters de
macht hebben om het aandeel der
arbeiders in de opbrengst zo klein
mogelijik te houden; net voldoende
voor levensonderhoud; als vrouw
en kinderen meewerken.
Dat brengt het privaatbezit aan
productiemiddelen mee. Om hun
levensstandaard te verbeteren
moeten de onderdrukte arbeiders
zich verenigen en het kapitaalbezit
afschaffen. De bedrijfsleider wordt
dan gehonoreerd als een gewone
arbeider. De kapitaalbezitters zijn
uitgesloten van de verdeling en de
arbeiders ontvangen het volle loon
van hun arbeid.
Er zijn dan geen kassen meer in
de maatschappij, omdat niemand
meer arbeiclloos inkomen zal heb
ben. De arbeiders zullen samen de
gehele opbrengst eerijk onder el
kaar verdelen. Dat heet de kasse-
loze maatschappij, omdat de klas
se der bezitters afgeschaft is en
alleen de klasse der gelijkberech
tigde arbeiders over blijft.
Dat eerlijk verdelen gaat echter
niet zo gemakkelijk als op het
eerste gezicht schijnt. Er zijn drie
omstandigheden, die dat. bemoeilij
ken Voorre i?t moet er een instan
tie zijn, die bepaalt, welke deel van
de opbrengst voor de consumptie
zal werden ,rri. gegeven en welk
deel zal worden gereserveerd voor
investering tot behoud en uitbrei
ding van het kapitaal.
Vervolgens met er een stimulans
gevonden wcrdeci om de arbeiders
tot hoge prestatie aan te sporen
Dat kan niets anders zijn dan een
hoge beloning.
In dit artikel zal ik alleen over
het eerste punt spreken; in een vol
gend artikel handel ik over de twee
andere punten.
Jn een communistische maat
schappij heeft niemand er be
lang bij om te sparen en het ge
spaarde geld te investeren. Want
men investeert juist om privaatei
gendom te krijgen en uit dat pri
vaateigendom arbrids oos inkomen
te trekken en dat is taboe in het
communisme.
De zorg om dt opbrengst te ver
delen tussen consumptiegelden, die
als loon aan de arbeiders uitbetaald
werden en productiegelden, die
zorgen voor onderhoud en uitbrei
ding van het productie-apparaat,
moet dan de gemeenschap of de
staat op zich hen,en
De Staat is echter m de practijk
geen abstracte weldoende Sinter
klaas. maar een stel overheidsper
sonen met beperkt inzicht en be
perkte moraliteit. Zij moeten zor
gen voor de verdeling der opbreng
sten tussen consumptie en produc
tie Maar het behoeft niemand te
verwonderen, dat de productie hun
het naast aan net hart ligt. Het
is hun tasrk te bewijzen, dat het
communisme veel productiever is
dan het kapitalisme. Er moet dus
een zeer groot gedeelte van de op
brengst voor investering gebruikt
worden en het is onvermijdelijk,
dat de consumptie van de arbeiders
daaronder lijdt.
Zij verrichten bovendien pio
nierswerk, wat weer niet gaat zon
der veel vergissingen en verspil
lingen. Zij experimenteren veel en
experimenten zijn geweldig kost
baar.
De kosten daarvan worden ge
dragen door de arbeiders. Die wor
den dus in hun loon bekort door
twee oorzaken. Eerstens moeten zij
de 5-jaren-plannen van het com
munisme financieren met een voor
lopige vermindering van hun wer
kelijk loon. Vervolgens moeten zij
de vele vergissingen en verspillin
gen van een rationeel berekende
economie goedmaken.
Zij lijden voorlopig honger met
het vooruitzicht op een gouden toe
komst, die alsmaar verder verscho
ven wordt, naarmate de tijd vor
dert en altijd weer nieuwe investe
ringen en veranderingen nodig blij
ken.
P. DE BRUIN S. J.
OP GEERLINGSHOF te Valkenburg-
.louthem wordt wegens geweldige 01 -
langstelling een tweede vacantie-week
voor katholieke jongemannen en jon
ge vrouwen boven 18 jaar gehouden
en wel van 28 Augustus tot 2 Sept.
