AMERIKAANSE TEGENAANVAL
BERTHA HERTOGH trouwde
Smokkelaars van millioenen
sigaretten gearresteerd
Spaak gekozen tot voorzitter
van Europese Assemblee
W
op drie voorwaarden
Actie-comité
uw steun!
vraagt
DUISTER SPEL ROND 13-JARIG KIND
Belgen naar
ons land
-dijle Joon
braken
ARKTEN
DAGBLAD VOOR ZEELAND
BEGIN VAN KENTERING AAN KOREAANSE FRONT?
3 k.m- gedwongen zich in te graven tvp IT 7 IT HP
Reeds na
Wolken gele stof
Verbinding met
Makassar verbroken
Grace-Berleur lag ach
ter het IJzeren Gordijn!
Met buitenlandse
schepen ons land in
Ondanks scherpe aanval op zijn houding
in de koningskwestie
't Was Kubler,
het bleef Kubler
DE GELDSTUKKEN WELKE NA 15AUG. ONGELDIG Z'JN
iS^T^v-
m
M MTW
f'X'/
f
Zinken kwartje
CART0-501271
Zilveren
kwartje
Zinken
shiwec
Nikkelen
shjiver
Belangstelling in buitenlandse pers
1
0
0
0
0
1
0
0
0
0
0
t
1
0
0
Meer bewolking
bertha's „vrijheid"
vooraf, nL de Schelde-
>8. Hierop komt onder
g een merkwaardig punt
later nergens meer vin-
nl. Roversberch, een
,'aarnaar de gehele mid-
>r een deel van de Ant-
letol de naam had van
van Roversberch" en
deel van den hertog" ge-
■erpacht. Oorspronkelijk
jge punt zeker 'n wacht-
lergelijks gestaan heb-
was Roversberch echter
n een kleine aanlegstei-
e huizen.
e kracht van het aan-
le water heeft na de
Witte Moer zelfs kans
'e zandheuvel op te slor-
C. SLOOTMANS
tie won van Zeeland
belangstelling we.'
lag te Terneuzen een
■ijd gespeeld tussen he
e Gentse politie en he'.
tie-elftal. Hoewel er niet
n worden van onsporti-
:t er soms toch wel eens
De Zeeuwse rechtsback,
e, en de Gentse spil. Wil-
hiervan de dupe. Eerst-
sp een oogblessure op,
telg met een gescheurde
moest. De Belgen speel-
laster en waren bijna de
strijd in het offensief.
]:t laatste deel van de wed.
jwde hun activiteit enigs-
Gentse Poliitie-fanfare de
r had gespeeld, begonnen
adelijk met een serie aan-
rerhtsback Siegers (ma-
Terneuzen) stond als een
oranding. Aan de andere
e Belgische doelman een
/an Peerman (Goes) tei-
te stoppen, terwijl dezelf
den later rakelings over
ie. Hoewel aan beide zij-
ende kansen ontstonden,
in, zonder dat er gescoord
drie minuten na de her.
tond er een schermutse-
t Zeeuwse doel. De goed
heidsrechter. Kouwijzer,
ateerd, dat de bal achter
was geweest en wees on
naar de witte stip. In de
wist de Belgische links
een fraai doelpunt de
te vergroten (02). Er
een ware Holland-België-
Belgische doel kwam en-
lelijk in gevaar, maar
óngen) en Peeman schoten
Een penalty werd door de
voor overgeschoten. V. d.
vervangen worden door
even later werd Wilderom
ld gedragen, waardoor de
;g met tien man verder
t voor het einde kon Pee-
voor de Zeeuwse ploeg
2).
Belgen een herinnerings-
dden aangeboden en de
.n iedere Belgische speler
hadden overhandigd, ging
[egaan door de Gentse po-
ni feestelijke optocht
d terug.
rkiezaat er uit. Thans zijn
'en verdwenen. De oever-
loom loodrecht naar bene-
>urg zouden deze gebieden
nisbruik van rechten door
n het verdrag van 1907 in,
de verdeling van Tibet te
weigerde, maar deze
maakte weinig indruk,
:on zijn autoriteit in Tibet
aven. Zo kwamen de twee
ese randstaten Mongolië en
'Ctievelijk onder Russische
invloedssfeer en werden
ran China gescheiden.
2 Februari 1940 de nieuwe
de troon besteeg te Lha-
alleen een Britse delegalie
ie bijwonen.
it in korte en grove trek-
Britse politiek voor de be
an Indië tegen de Russische
cht, die thans wordt uitge-
het Chinese communisme
Gaart ook de zeer voorzicn-
;k van Engeland in het
ten ten opzichte van P.us-
5 Aug. Grote- en Ex-
Dubb. Princessebonen z. dr.
récoce de Trévoux I 47.20
Suikerij I 15. II 8.50; Codlin
14.§0; II 4.60; Early Victoria
Val- en kroetappeJs 3.70—
per 10 k.g.; Kleine Veiling:
/ashington 635, Ontario 6—
i-45, Belle de Louvain 1032,
en witte 6—28, Witte Wijn-
19, Princepruimen 6; Appels:
ria 49, Keswick 5—8]4. 25i-
-42, Peren: Précoce de Tré-
N.H. Suikerij 38, Diversen:
2023, Frambozen 1.06— 1 36
•85, Moerbeien 45, alles per
ZESDE JAARGANG No. 1761
Uitgave: N.V. Uitgevers Mij. Neerlandia.
Verschijnt elke werkdag. Bureau: Breda,
Reigerstraat 16, Tel.: Redactie 8181, Admini
stratie 8778. Redactieraad: A. F. J. Aernoudts,
C. J. v. Hootegem, Mr. Dr. A. J. J. M. Mes, Mr.
H. B. L. de Rechter, L. J. v. 't Westende.
Hoofdredacteur: J. J. H. A. Bruna. Abonne
mentsprijs bij vooruitbet. f 3.90 per kwartaal,
per post f 4.75, per week (uitsluitend bij niet-
postbestelling) f 0.30. Losse nummers 8 cent.
Postrek. no. 278841. Prijzen van buitenlandse
abonnementen worden op aanvraag verstrekt
Voor GodKoningin en Vaderland
DINSDAG 8 AUGUSTUS 1950
Advertentieprijs voor de gehele oplage 0.25
per m/m. (Ingezonden Mededelingen f 0.6O
per m/m). Voor advertenties van plaatselijke
aard uit Zeeland, uitsluitend in de Zeeuwse
editie f 0.10 per m/m. (Ingezonden Mede
delingen f 0.25 per m/m). Staatwerk 3 cent
per m/m extra. Incasso wordt berekend. Voor
prijzen van de rubriek ,,'t Kleintje1 wordt
verwezen naar de desbetreffende rubriek.
Inzendingen op advertenties, welke de uit
gevers om redenen te hunner beoordeling niet.
verlangen af te geven, worden vernietigd
Bureau voor de Zeeuwse Eilanden
GOES, Westsingel 98, Telefoon no. 2236 Bureau voor Zeeuwsch-Vlaanderen HULST, Dubbele Poort 7, Telefoon no. 102. (B ij b u r e a
OOSTBURG. Nieuwstraat 22, Telefoon no. 35).
frrKN DE AMERIKANEN het lans-verbeide te- JLA 1 JL
EINDELIJK hebben DE AMERIKANEN het lang-verbeide te-
oen-offensief ingezet. Toen de berichten binnenkwamen over de
striid om de rivier de Naktong, de laatste natuurlijke verdedigings
linie waarvan geen terugtrekken meer mogelijk is, kwam het
nieuws over het tegen-offensief niet lang daarna. Mariniers met
zware tanks openden bij Tsjindjoe met donderend geweld de vij
andelijkheden. Later op de dag kwam echter door, dat de Noor
delijken een afweer-slag ontketend hadden. Zij dwongen de Ame
rikanen zich in te graven, zodat tenslotte in de avond nog slechts
een gering succes kon worden gemeld: de mariniers waren drie
kilometer doorgestoten.
De zaak Bertha Hartogh
IN tegenstelling tot een door het A.
N.P. doorgegeven bericht, kunnen
we meedelen, dat het Nederlandse
Roode Kruis op eigen initiatief en in
geen geval „op verzoek van het mi
nisterie van Buitenlandse Zaken" zich
uit de affaire Bertha Hertogh heeft
teruggetrokken. Een alleszins be
voegd zegsman vertelde ons, dat de
motieven van het Nederlandse Roode
Kruis als volgt zijn te formuleren:
1. De zaak Bertha Hertogh is al
lengs gebleken op een volkomen an
der terrein te liggen dan normaal door
het Roode Kruis wordt betreden.
De door de loop der gebeurtenis
gen ontstane situatie is van aard en
omvang van lieverlee aan het Roo
de Kruis „ontgroeid" met name voor
al voor wat betreft de financiële con
sequenties welke uit eventuele be
moeienissen met deze zaak zouden
kunnen voortvloeien.
De heer F. Houtman, Fortuinstraat
19 te Bergen op Zoom, die tot dan
toe voor vader de Hertogh naar bui
ten optrad als zaak-behartiger, heeft
zich dan ook genoodzaakt gezien een
beroep te doen op de sympathie van
het Nederlandse volk. Hij deed dit met
des te meer vrijmoedigheid, omdat de
laatste weken reeds vele schriftelijke
bewijzen van innig meeleven binnen
kwamen. De tot nu toe toegezegde en
geboden geldelijke steun, waardoor de
von'-genomen actie om dit droeve ge
val tot een rechtvaardige en mens
waardige oplossing te brengen, zal
kunnen slagen, is helaas nog onvol
doende. Dit klemt nog sterker, nu het
Roode Kruis (terecht) de actie en de
daaraan verbonden financiële conse
quenties heeft verwezen naar het ter
rein van particulier initiatief. Het is
daarom van harte gaarne, dat wij na
mens de heer Houtman en de vele
vrienden van het gezin Hertogh een
dringend beroep doen op al onze le
zers de opgezette belangeloze actie
naar vermogen te steunen.
>IJ zonsopgang zijn Amerikaanse
pantserversterkingen aan de z.-
kust aan land gezet. Ofschoon het ter
rein van de landing in Amerikaanse
handen was, stonden de schutters ge
reed aan de kanonnen toen de tanks
de landingsschepen uitrolden.
Binnen een uur waren alle verster
kingen aan land gegaan en enkele mi
nuten later rolden zij met donderend
geweld door dichte gele stofwolken
in gevechtspositie.
De identiteit van de versterkingen
en hun rol in de slag zijn nog ge
heim. Men gelooft echter, 'dat de een
heid voor het eerst doeltreffend kan
optreden tegen de tanks van het Rus
sische type, die door de Noord-Kore-
anen gebruikt worden.
Amerikaanse bommenwerpers heb
ben Maandag de zwaarste luchtaan
val in de Koreaanse actie uitgevoerd.
Meer dan 540 ton bommen werd op
twee belangrijke Noord-Koreaanse
doelen uitgeworpen.
VOORBEREID OFFENSIEF
OOK FRANKRIJK krijgt van de V.
s. twee fregatten (van 1240 ton) ca
deau. Overdracht op 12 Augustus te
Philadelphia.
H.M. DE KONINGIN en Z.K.H. Prins
Bernhard brachten een officieel be
zoek aan Vlaardingen, waar H. M. het
„Oranjecarillon" in de toren van de
Grote Kerk in gebruik stelde.
TIJL UILENSPIEGEL, arm als een
rat in Moelln gestorven, liet aan drie
burgers van die stad ieder een kist
met goud na. Na de begrafenis werden
in alle kisten een hoop stenen ge
vonden, Gevolg: ruzie tussen de erf
genamen en een „nieuwe poets" op
naam van Tijl. Dit verhaal staat weer
in de aandacht, nu Moelln dezer da
gen de 600ste maal de sterfdag van
Tyl gaat herdenken.
FBASTEN kruik, met het stof-
lelyk overschot van de H. Benedictus
en de H. Scolastica, is dezer dagen
gevonden bü werken aan het hoofdal
taar van de kathedraal van Monte
Lassino. De canonieke erkenning van
de relikwieën is reeds geschied.
r^„jLI0I'ENAAR B., 64 jaar, te
nvorst overleed vorige week
ei5« •Zi-'n vrouw' met wie hij
Vsiile tlJd onmin leefde, wenste
utt lSI4 u?r de begrafenis. Dr. Hulst
verriS,ter,2lee-!t,nu jectie op het ^k
Grubbenv^UI^g daa5™a wordl
wacht. Meedenkt spanning afge"
"'en denkt aan moord.
naa^WertdJulM0 Nederlandse boter
gang van 7 a. d 's hervat' met in"
devoor geconf» s jl' geldt hetzelf-
gecondenseerde melk.
erkenningen i
schriftelijk onderwik last\tute" ™or
de Inspectie, zullen'vJ r
de regering worden gew^m *^enS
de „groote beer" u a»
van Tandjong Priok vertrSrtf dage"
aanboord het 421ste batalj^,™!
mEGEN het middaguur hadden de
Amerikaanse strijdkrachten een
punt ten Westen van Tsjoengamni be
reikt, aan de verkeers- en spoorweg
op 19 k.m. ten Oosten van Tsjindjoe.
Een woordvoerder van MacArthurs
hoofdkwartier heeft verklaard, dat de
actie in de Zuid-Westelijke sector niet
als een gewone tegenaanval moet be
schouwd worden, maar als een voor
bereid offensief.
Verder naar het Noorden dwongen
Noordelijke troepen, die de Naktong
waren overgestoken, een regiment van
de Amerikaanse 24ste divisie zich te
rug te trekken.
Het Amerikaanse offensief wordt
belemmerd door een verwacht Noor
delijk offensief van Oeirjong uit naar
het Zuiden. Oeirjong liet juist ten N.
van het gebied, waarin het Ameri
kaanse offensief plaats heeft. Een
Noordelijke aanval, die vandaar naar
het Zuiden gericht is, zou de Ameri
kaanse bevoorradingslinies ten Wes
ten van Masan en mogelijk Masan
zelf bedreigen.
De Amerikanen moesten zich in
graven na een goed-gericht Mortier
vuur van de Noordelijken te hebben
doorstaan. Er heerst een drukkende
hitte en het gebied is overdekt door
wolken geel stof, die op de mannen
en wapenen dalen.
FRONTOVERZICHT
T\E posities aan het Koreaanse front
zijn op grond van de jongste be
richten als volgt:
De Zuidelijke sector: het offensief
van Amerikaanse mariniers, waarbij
drie kilometer werd opgerukt, werd
tot staan gebracht te Tsjoengamni door
wegversperringen der Noordelijken.
Een eenheid mariniers is op een heu
veltop geisoleerd.
Centrale front: in de sector van de
Amerikaanse 24ste divisie aan de ri
vier de Naktong bevinden zich twee
Noordelijke „zakken", 48 k.m. ten Z.-
Oosten van Taegoe. De Noordelijken
zouden zich ingegraven hebben.
Het Noordelijke front: de Noorde
lijken hebben een wig van 4 k.m. ge
dreven in de Zuid-Koreaanse stellin
gen nabij Pian, 20 k.m. achter de li
nie gevormd door de Naktong.
AVER de ongeregeldheden in Ma-
kassar meldde de Indonesische ra
dio, dat de federale minister van De
fensie, sultan Hamenkoe Boewono,
zijn besprekingen met andere kabinets
leden heeft voortgezet.
Het radiostation maakte verder be
kend, dat uit Makassar zelf gisteren
geen enkel bericht is binnengekomen.
Alle verbindingen met de Oost-Indo
nesische hoofdstad zijn verbroken.
Radio Makassar is al twee dagen
uit de lucht en het telegraafverkeer
is stopgezet.
IN OOSTENRIJK zijn thans 454.000
vluchtelingen die om de een of ande
re reden niet naar hun vaderland wil
len of kunnen terugkeren. Voor hun
huisvesting en onderhoud moet de
staat jaarlijks ruim 100 millioen Schil
ling uitkeren.
DE STRIJD IN KOREA
De frontsituatie, enkele dagen geleden in kaart gebracht, is op Korea mo
menteel ongeveer zoals hierboven aangegeven. De (geringe) wijzigingen
kan men gemakkelijk vaststellen aan de hand van het op deze pagina
afgedrukte jongste front-overzicht.
Amerikaanse versterkingen
landen „ergens op Korea". Zij
werden met landingsvaartuigen
.naar de kust gebracht en zijn
bestemd voor de verdediging
van de tijdelijke hoofdstad van
de Zuid-Koreaanse regering
Taegoe.
Geen kerkelijke begrafenis
voor de slachtoffers
"IVfGR. CARDIJN, algemeen proost
van de K.A.J. heeft Zaterdag te
Brussel, op een vergadering van het
hoofdbestuur van de Christelijke Ar
beidersbeweging verklaard, dat de ter
aardebestelling van de slachtoffers der
incidenten te Grace-Berleur burger
lijk heeft plaats gehad, in tegenstel
ling met de formele wil van de fami
lies.
Bovendien was zo zeide Mgr. Car-
d(jn, tijdens de stakingsperiode op de
deur van verscheidene kerken in Wal
lonië een bord aangebracht, waarop
het opdragen van de Mis en het be
treden van de Heiligdommen werd ver
boden.
De algemene proost heeft hierna
medegedeeld, dat hij de militanten
van de K.A.J. ermede heeft belast 'n
nauwkeurige documentatie omtrent
deze feiten te verzamelen. Deze zal
in brochurevorm worden uitgegeven,
en zal, persoonlijk door Mgr. Cardijn
ondertekend o.m. aan de UNO en aan
de UNESCO ter informatie worden
overgemaakt.
"pyE RECHERCHE van de douane te
Amsterdam heeft in het afgelopen
weekeinde een combinatie sigaretten-
smokkelaars onschadelijk gemaakt,
die in de afgelopen anderhalf jaar
millioenen Amerikaanse en Engelse
sigaretten in Amsterdam, IJmuiden
en Velzen ons land hebben binnenge
smokkeld.
De sigaretten werden door buiten
landse schepen aangevoerd.
Zes smokkelaars hadden hun acties
altijd goed voorbereid. Door middel
van personeel van haven- en scheeps
bedrijven, stelden zij zich altijd te
voren uitvoerig op de hoogte van het
doen en laten van de douanebeamb
ten. Met een chauffeur van een Be-
verwijkse taxi-onderneming hadden
zij de afspraak, dat hij steeds bij „ac
ties" present zou zijn.
De zaak was aan het rollen geko
men, doordat opviel, dat in Amster
damse nachtclubs en bars, maar soms
ook bij sigarenwinkeliers ongebande-
rolleerde buitenlandse sigaretten ver
kocht werden. Wekenlang werc* zon
der resultaat naar alle richtingen ge
speurd. Eindelijk kwam in de afge
lopen week het moment, dat met ze-
nE Europese Assemblee heeft bij
geheime stemming met 90 te
gen 23 stemmen Paul Henri Spaak
tot voorzitter gekozen.
Tevoren heeft het Nederlandse
Tweede Kamerlid, de heer Bruins
Slot (A.R.) de geschiktheid van de
Belgische oud-premier Spaak als voor
zitter van de Assemblee in twijfel ge
trokken. Hij verklaarde, dat de rol,
welke Spaak gespeeld had in de re
cente crisis rond koning Leopold hem
voor deze functie ongeschikt had ge
maakt.
De heer P. A. Kerstens (KVP) stel
de verdaging van de zitting voor om
buiten de vergadering over de herbe
noeming van Spaak te discussieren.
Hugh Dalton, voorzitter der La-
bourpartij, was hier sterk tegen ge
kant. „Wij wensen geen verdere be
raadslagingen. Onze mening is ge
vormd. Ik stel Spaak officieel als pre
sident voor", aldus Dalton.
Nadat nog enkele sprekers zich
voor (o.a. de Goes van Naters (P.v.
d.A.) of tegen de benoeming van
Spaak hadden verklaard, sloot Spaak
de discussie met de volgende korte
verklaring: „Ik betreur het incident
zeer en ben er wat verbaasd over.
Indien men mij gezegd had, dat om de
een of andere reden een andere voor
zitter gewenst was, zou ik dat begre
pen hebben. Maar de democraten, die
zich tegen mijn benoeming hebben
kerheid gezegd kon worden, dat een
volgende slag geslagen zou worden.
Met een Finse houtboot zou een nieu
we partij sigaretten worden aange
voerd. Zaterdag kwam het schip bij
IJmuiden binnen en aan alle kanten
waren douane-ambtenaren, zorgvuldig
verdekt opgesteld. Weldra arriveerde
ook de Beverwijkse taxi-chauffeur.
Grote pakketten werden uitgeladen
en snel in de taxi gebracht. Een snel
le douane-auto stond klaar en de ach
tervolging begon. Zonder het zelf te
weten bracht de chauffeur de dou
ane op deze wijze naar de opslag
plaats.
De tocht eindigde pas in Ouderkerk
aan de Amstel. Toen de gehele partij
was uitgeladen werd de chauffeur ge
arresteerd, het huis omsingeld en 'n
inval gedaan. Alle leden van de smok
kelbende bleken aanwezig en uit 'n
geheime schuilplaats werden twee
partijen van resp. 20.000 (oude voor
raad)" en 35.000 (nieuwe aanvoer) si
garetten gevonden.
Alle bendeleden werden gearres
teerd en naar Amsterdam overge
bracht. Uit het onderzoek is nu al
komen vast te staan, dat soms par
tijen van 500.000 sigaretten tegelijk ge
smokkeld werden en dat een en an
der reeds ruim anderhalf jaar aan de
gang is, zodat in die tijd millioenen
sigaretten clandestien ons land moe
ten zijn binnengebracht.
uitgesproken, beseffen niet, dat zij
zelf tegen een democratisch beginsel
in handelen: het beginsel van recht
vaardigheid. Geloven zij werkelijk,
dat ik hier mijn houding in de bin
nenlandse politiek van mijn land zou
rechtvaa'-digep en een kwestie, die
België deeld heeft, in deze verga
dering zou brengen? Daarna volgde
de stemming, waarvan de uitslag (90-
23) Spaak weer op zijn zetel bracht.
Churchill en andere Engelse Con
servatieven willen een voorstel doen
tot overbrugging van de kloof tus
sen Engeland en Frankrijk inzake 't
plan Schuman, dat door Schuman zelf
op de zitting zal worden verdedigd.
IN ZIJN „wilde" jaren heeft Ku
bler wel eens dolle dingen ge
daan, hetgeen hem destijds de bij
naam „Dolle Ferdi" bezorgde. In
de Tour, die nu haar beslag weer
kreeg, meende men aanvankelijk,
dat de Zwitser nog wel weer eens
in die fout vervallen zou, maar
Kubler deed géén gekke dingen
en tot het laatst toe heeft hij -niet
alleen met zijn benen, maar óók
met het hoofd gereden. Geheel in
de geest dus, van wat de stichter
van de Ronde, Henri Desgrange,
destijds als essentiële voorwaar
de voor een renner stelde. De ze
ge is bij Kubler terecht geko
men, omdat hij de sterkste en de
beste coureur was. Het is een fe
licitatie waard!
vi». VN.-
ALLE RESERVISTEN-mariniers (an (Van onze Parijse correspondent)
fnUiwerke«kfd7ettmwtlrnvaT5To?n ?«kwestie ?«tha Hertogli is ook doorgedrongen tot de buiten-
reeds tusssen 15 Augustus en 31Oc landse Pers- Tal van Parijse bladen, waaronder Le Monde, Le Fi-
tober as- j saro, France-Soir en Paris-Presse, besteden er grote aandacht aan,
hoewel uit hun artikelen blijkt, dat ze niet zijn ingelicht over de
oorsprong. De pers in India, Singapore, Amerika, Spanje en Enge
land brengt reportages over Bertha Hertogh op de frontpagina,
zonder nochtans nieuw licht op de droeve zaak te werpen.
Weersverwachting,
vanavond:
0
0
0
0
0
0
geldig tot
Veranderlijke bewolkin„ met
plaatselijk een enkele onweers
hui. Aanvankelijk zwakke tot
oiatige wind tussen Oost en Zuid,
later zwak veranderlijk. Iets min
der warm.
Vandaag: zon onder 20.19 uur,
maan op 23.56 uur, maan onder
uur. Morgen: zon op 5.13 u.
yOLGENS een telegram uit Singa-
tha thansWvertoeftt hU'S' Wa£"'in ?er"
iournalistoM J omgeven door
teJTde Sn h haar „vrienden" we-
Niettemin VPz?en afstand (e houden.
een correspondent
ISztPA 5 na het „huwelijk"
tajl m f,,. gel?ad met Bertha Her-
g haar „echtgenoot", waarover
hij o.m. het volgende schrijft:
6 UUR THEE
yR is slechts weinig verandering
gekomen in het leven van Ber
tha Hertogh sedert zij is getrouwd,
behalve dan dat er een man in haar
jonge bestaan is verschenen, waar
voor zij thans iedere morgen om zes
uur thee moet zetten. Minstens drie
maal daags knielt zij naast hem om
te bidden en daarbij buigt het jonge
paar in de richting Mekka. Haar da
gelijks leven is zuiver Maleis inge
steld, maar toch blijft het vreemd te
zien, hoe dit blanke kind de Maleise
sarong draagt, blootvoets door de ka
mer schuifelt en Maleis babbelt. Ze
spreekt geen Engels, doch sedert haar
huwelijk zit ze dagelijks naast haar
„echtgenoot" om deze taal machtig
te worden. Ze schrijft wel Maleis. Ik
zag een deel van een door haar ge
schreven brief, gericht aan de Neder
landse consul-generaal, waarin ze ver
telde, dat ze in 1942 werd gegeven aan
Aminah èn dat ze nu Moslem is met
hart en ziel.
HUURKAZERNE
TTIER stopte ze en begon ze te ver-
tellen over haar dag, die aan
vangt om half zes. Nadat ze zich ge
wassen heeft, knielt ze naast haar
„echtgenoot" op de bid-mat voor het
eerste van de vijf dagelijkse gebeden.
Het huis, waarin ze woont, is een
huurkazerne met vele kamers. Ber
tha heeft een vertrek op de eerste
verdieping. Gelijkvloers in het huis
is een herberg voor Maleise of Pa-
kistanse zeelieden, die Singapore aan
doen. Achter haar kamer op de eer
ste verdieping is de gezamenlijke keu
ken. Direct na het eerste gebed ver
dwijnt ze hierin om het ontbijt te
bereiden.
„Mansoer, haar echtgenoot, glim
lacht, als hij vertelt, dat Bertha na
het ontbijt zijn schoolboeken verza
melt, in zijn tas stopt en hem „Sela-
mat jalan" wenst. Daarna helpt ze de
dienstbode met het klaar maken van
de maaltijd.
ENGELSE LES
TK leerde de Maleise keuken, zegt
ze verlegen, toen ik op school
was in Kemaman, aan de Oostkust.
Vandaag eten we vis en rijst. Ik houd
erg van rijst. Engels leer ik heel ge
makkelijk, maar het zal wel wat tijd
vorderen om het te leren schrijven.
Dan loopt ze de kamer rond, wijst
naar de meubelstukken en geeft deze
hun Engelse benamingen.
Om half twee eet Bertha gezamen
lijk met haar „echtgenoot". Om half
drie wordt er wederom gebeden en
daarna begint de Engelse les. Voor
Mansoer uit gaat met zijn vrienden,
heeft hij Bertha huiswerk gegeven.
Na het diner babbelen Mansoer en
Bertha tot tien uur. Gedurende deze
avonduren leert Bertha naaien en
breien. Sedert haar huwelijk is Ber
tha nog niet de straat op geweest of
zelfs ook maar in het park, dat slechts
een halve mijl van haar kamer ver
wijderd ligt.
„Ik ga niet graag uit zonder mijn
echtgenoot en h(j kan niet in verband
met zijn werkzaamheden. De „echt
genoot" heeft een huis, een halve rnjjl
verder. H(j zei: de helft van mijn kle
ren liggen daar, de helft hier. HU
wilde niet zeggen, wanneer hjj zijn
bruid mee naar zUn eigen huis zou
nemen.
De radio speelt Indonesische mu
ziek uit Bandoeng en Bertha zei:
Daar werd ik geboren.
Mansoer zei, dat hij een con
tract had getekend alvorens met
Bertha te trouwen. Er bestonden
drie clausules. De eerste: hij
moest haar Engels leren en
godsdienstles geven en haar vol
komen vrij laten in haar gods
dienstige overtuiging (sic). Ten
tweede mag hij nimmer hertrou
wen zolang Bertha leeft, onge
acht of ze al of niet zijn geschei
den. Ten derde: alleen Bertha
kan scheiding aanvragen.
Waarom deze vreemde clau
sules waren ingelast wilde Man
soer niet zeggen".
GRAMOFOONPLAAT
IJ ET IS OOK VAN BELANG na te
gaan, welke belemmeringen
Belgen in Nederland imoeten over
winnen om ter plaatse een bedrijf
te beginnen.
Belgen, die in Nederland een be
drijf willen vestigen, moeten ofwel
in het bezit zijn van een vesti
gingsvergunning op grond van de
Vestigingswet Kleinbedrijf 1937,
ofwel ontheffing hebben ingevolge
het Besluit Algemeen Vestigings
verbod Kleinbedrijf (B.A.V.K.)
1941, ofwel een vergunning hebben
krachtens het Bedrijfsvergunnin-
genbesluit 1941.
De Vestigingswet, die zoals be
kend, een raamwet is, is thans van
toepassing verklaard in 76 bran
ches; alleen in die branches,
waarvoor nog geen vestigings-
besluiten zijn afgekondigd, is
het B.A.V.K. nog van toepassing
terwijl het Bedrijfsvergunningen-
besluit in het algemeen buiten
werking is gesteld. Niettemin moet
er rekening mee worden gehouden
dat in het kader van de Benelux-
overeenkomsten een lijst is vast
gesteld van industriële bedrijfstak
ken, waaromtrent overeengekomen
is, dat geen nieuwe vestigingen of
uitbreidingen van bestaande be
drijven zullen plaats vinden, zon
der dat van te voren tussen beide
regeringen overleg is gepleegd.
De Vestigingswet bepaalt, dat
een vestigingsvergunning alleen
dan kan worden verleend, indien
wordt voldaan aan de z.g. vesti
gingseisen. Deze vestigingseisen zijn
minimum-eisen van credietwaar-
digheid, handelskennis en vakbe
kwaamheid. Het voldoen aan de
eerste eis staat ter beoordeling van
de Kamer van Koophandel en Fa
brieken, waarbij de vergunning
wordt aangevraagd. Aan beide an
dere eisen dient te worden voldaan
door overlegging van diploma's
van algemene handelskennis en
van vakbekwaamheid.
Deze diploma's zal een buiten
lander uiteraard niet bezitten, zo
dat iedere vestiging in de 76 bran
ches waarvoor vestigingseisen zijn
afgekondigd, voor Belgen bij voor
baat uitgesloten schijnt. In wer
kelijkheid zijn deze belemmerin
gen echter niet onoverkomelijk.
De handelskennis en de vakbe
kwaamheid kunnen immers ook
worden aangetoond door het bezit
van een z.g. Ministeriële Verkla
ring van Handelskennis en/of Vak
bekwaamheid. In het aanvragen
van een zodanige verklaring be
staat ook voor Belgen de mogelijk
heid om een vestigingsvergunning
hier te lande te verkrijgen. Het
zou te ver voeren hier nader in te
gaan op de concrete omstandighe
den, welke voor het Ministerie van
Economische Zaken aanleiding
kunnen zijn om bedoelde verkla
ring af te geven.
JS IN HET VOORGAANDE reeds
gebleken, dat in principe de ves
tiging van bedrijven in de meeste
takken van kleinhandel, ambacht
en kleine nijverheid hier te lande
voor Belgen mogelijk is, in de
meeste takken van de groothandel
is de vestiging van bedrijven zelfs
geheel vrij.
Wanneer de hindernissen, welke
de vestigingsmogelijkheid van een
bedrijf ln de weg staan, zijn over
wonnen, rijzen in sommige be
drijfstakken nog moeilijkheden op
die de practische uitoefening van
het bedrijf kunnen belemmeren.
In een aantal bedrijfstakken, wel
geteld in 20, zijn door de bestaande
bedrijfsorganisaties erkenningsre
glementen opgesteld, die evenals
vorengenoemde wetten en beslui
ten, een publiekrechtelijk karak
ter hebben.
Daarnaast bestaan in ongeveer
19 bedrijfstakken ondernemers
overeenkomsten, krachtens welke
het toetreden, aan het voldoen
van bepaalde voorwaarden afhan
kelijk kan worden gesteld. Een
eventuele vestiging in deze be
drijfstakken, die op grond van de
bestaande publiekrechtelijke rege
lingen mogelijk zou zijn, kan door
een privaatrechtelijke onderne
mersovereenkomst, toch haar be
tekenis verliezen, doordat de be
voorrading onmogelijk wordt ge
maakt.
Een voorbeeld van dit soort re
gelingen is de z.g. driehonderd-
meterbepaling in de drogisten
branche.
TENSLOTTE kan nog worden op
gemerkt, dat het niet ondenk
baar is, dat Belgen, met het oog
op de binnenkort te verwachten
Economische Unie zich thans reeds
gaan voorbereiden op de examens,
welke hier te lande voor het af
geven vkn diploma's algemene
handelskennis en vakbekwaamheid
periodiek worden afgenomen.
Een groot aantal cursussen wor
den voor deze opleiding gegeven
en degenen, die zich op deze wijze
zekerheid van vestigingsmogelijk
heid willen verschaffen, doen goed
inlichtingen in te winnen bij de
Kamers van Koophandel en Fa
brieken. G. van L.
TJERTHA HERTOGH heeft in het bij
zijn van haar „echtgenoot" een
voor haar ouders bestemde toespraak
op een gramofoonplaat doen opne
men, die per vliegtuig naar Nederland
zal worden gebracht. Zij verzoekt haar
ouders hierin „ons bij elkander te la
ten", daar „wij gelukkig zijn".
HET H. JAAR trok in de eerste helft
van 1950 1.300.000 pelgrims in geor
ganiseerde groepen naar Rome.
DE „NYLONMAGNAAT" Norman
Wyston gaf in zijn villa te Cannes een
partijtje. Er werd voor ongeveer 20
millioen francs aan juwelen gestolen...
