reerd)
lem
Uitbreiding van Koreaanse conflict
Van landbouw naar industrie
:r scherp
I
Hachelijk vissers-avontuur op
het Hollandsch Diep
Geestdriftige manifestatie
voor het paleis te Laeken
Pariijspiegel
TWEE DAGEN KEMPISCHE CULTUUR IN HILVARENBEEK
(I -f t
1 <(U4K JMM
1 WgAvVg#
:'2m
IS&L, L
\nze Vader
tionale bedevaart
het Heilig Hart
DAGBLAD voor ZEELAND
moedige taal van de verenigde staten
PF SCA DORES-E1LA NDEN WORDEN DOOR
OF AMERIKANEN VERDEDIGD BIJ
AANVAL VAN CHINESE COMMUNISTEN
Opkomstoefening van
7 December-divisie
Mgr. F. Filbrij over-
ledeji
Doodstraf voltrokken
Vier moedige mannen van Willemstad redden
drie Roosendalers van verdrinkingsdood
Motorbootje prooi dgr
golven
HEI
Apris-troepen op Neira
geland
ENIGE STAKINGEN in industriegebieden
Schade door duiven
Belgische Na jaarsbeurs
te Gent
Met eerbied voor het verleden naar een
cultuur-scheppende toekomst
Minder wind
j "ft z«n onder 20.42 uur, - J
Eenheid ondanks
verschillen
len. dTrHaTi3sbare verschU"
i
r
afëÉ S'' .Mg®
a/A -
- k -
1 DER NA VERHOOR
niet 0! hij nu voor ona
e andere kant werkt..-"
kn zijn gehele hoofdkwar-
lar had ondergebracht. In
plaats heeft von Wilhlich
van Hilten medegedeeld,
psen op de 17e Septembe#
ét te dineren in Crailooj
Irtier was toen te Hilver-
Vd. Zij waren verrast door
Fe hoeveelheid vliegtuigen
lamen en hebben zich af
laat moet dat worden, hoe-
1 het er zijn? Zij waren zich
lient volkomen bewust, dat
|'r een luchtoperatie in gro-
Wühlich heeft de heer
verzekerd, dat het voor
llkomen verrassing was. In
plaats wijst de heer van
het feit, dat Reinhard, de
Van het 88ste Duitse leger-
le 17e September des och-
lerkenning was geweest in
1 van Reusel en Eersel, na-
een stilstand was gekomen
J aan de Belgische kanalen.
Iroepen ook aan de verde-
|den deelgenomen. Toen
an deze verkenning terug
hij een steeds toenemend
^tuigen in de lucht. Rein-
de de heer van Hilten, dat
I dekking moest zoeken met
iToen de omvang van de
Ie, die daar aan de gang
^inhard doordrong, heeft hij
i de steek gelaten, is bij de
nnans, die hem vergezelde,
duo gaan zitten en is naar
lartier in de nabijheid van
rtrok ren. om zijn eerste
te nemen. Ook Reinhard
en toe, dat deze luehtope-
Ihem een verrassing was.
|rs hadden tegen deze lucht-
naai geen bijzondere maat-
I Arnhem genomen. Er was
kwak rivierfront gevormd
Ik en de Beneden-Rijn. Dat
(anders dan een bewaking
|er-overgangen met zwakke
In Arnhem zelf was ook
hders.
Jiissie in haar grootst moge-
Iderheid is ais gevolg van
an oordeel, dat duidelijk is
It te staan, dat Lindemans
lember 1944 bi.i de Duitsers
pen geen mededelingen heeft
er het aanstaande offensief
liilieerden op Arnhem.
.gedacht heeft, dat meneer
lm graag naar buiten kijkt,
lng het mij in de klas. Thuis
JiurLijk ook de radio af on-
lidden en U schept de soep
(terwijl U zegt; „Jan, ogen
(r 't bidden".
IMPROVISEER!
|inen de gebedsformules zo
ran buiten, dat we er niet
denken. Maar die vaste ge-
eigenlijk ook maar steun,
ons hart tot God te ver-
(s die ware gesteltenis niet
panwezig is. Wil men echter
aandacht en die van de
wekken, dan improvisere
gebedje, recht uit het hart.
meestal de verstrooiing
Zulk bidden valt wel mee
moet geprobeerd worden.
maar niet, dat Uw kind
|lig vindt, want dat staat al
over uw durf om van de
(ules af te wijken,
an een egel onze gedachten
|het Onze Vader leiden.
B.
de tiende keer gaat katho-
fjederland naar Paray ie Mo-
bron van alle verering van
art. De Nationale Directeur
ntronisatiewerk. Pater Odulf
euw IJpelaar, Ginneken, zal
net de goedkeuring van de
van Breda, de geestelijke
m de bedevaart op zich ne-
a dezer bedevaart zijn voor
vastgesteld van 21 tot en
ugustus.
Ie Monial ligt in een land
.gdommen en hun bezoek is
van het programma. Behal-
velke direct verband houden
■y ie Monial en zijn bevoor-
enster. de H. Margaretha
acoque, is er Ars, waar de
or van Ars J. M. Vianney
begraven werd; Nevers,
ongeschonden lichaam van
rnadette Soubirous, de zien-
Lourdes bewaard wordt; en
Parijs, met zijn Sacré Coeur,
over de wereldstad.
ZESDE JAARGANG No. 1749
tJltgave: N.V. Uitgevers Mij. Neerlandia.
Verschijnt elke werkdag. Bureau; Breda,
Reigerstraat 16, Tel.: Redactie 8181, Admini
stratie 8778. Redactieraad: A. F. J. Aernoudts,
C. J. v. Hootegem, Mr. Dr. A. J. J. M. Mes, Mn
H. B. L. de Rechter, L. J. v. 't Weslende.
Hoofdredacteur; J. J. H. A. Bruna. Abonne
mentsprijs bij vooruitbet. f 3.90 per kwartaal,
per post f 4.75, per week (uitsluitend bij met-
postbestelling) f 0.30. Losse nummers 8 c6nt-
Postrek. no. 278841. Prijzen van buitenlandse
abonnementen worden op aanvraag verstrekt.
Voor God, Koningin en Vaderland
DINSDAG 25 JULI 1950
Advertentieprijs voor de gehele oplage 0.2S
per m/m. (Ingezonden Mededelingen f 0.60
perm/m).. Voor advertenties van plaatselijke
aard uit Zeeland, uitsluitend in de Zeeuwae
editie f 0.10 per m/m. (Ingezonden Mede
delingen f 0.25 per m/m). Staatwerk 3 centt
per m/m extra. Incasso wordt berekend. Voor
prijzen van de rubriek ,,'t Kleintje" word#
verwezen naar de desbetreffende rubriejc.
Inzendingen op advertenties, welke de uit
gevers om redenen te hunner beoordelingnie#
verlangen af te geven, worden vernietigd!
Bureau voor de Zeeuwse Eiland611 GOES, Westsingel 98, Telefoon no. -2236 Bureau voor Zeeuwsch-Vlaanderen HULST, Dubbele Poort 7, Telefoon no. 102. (B ij b u r e a u OOSTBURG, Nieuwstraat 22,
Telefoon no. 35).
N VERBAND met de kennelijke plannen der Chinese communis
ten tot een spoedige invasie op Formosa via de Pescadoxes
eilandengroep, heeft het Amerikaanse ministerie van Buitenland
se zaken meegedeeld, dat deze eilandengroep door Amerikaanse
strijdkrachten zullen worden verdedigd. Indien de Chinese com
munisten bij hun plannen blijven, zou de moedige Amerikaanse
taal derhalve betekenen: uitbreiding van het Koreaanse conflict,
want oorlog met het communistische China!
Noordelijken stoten
naar Zuid-Westen door
DE PESCADORES-eilanden liggen
Zuid-Westelijk van Formosa (zie
de kaart). Het is een oorspronkelijk
Japanse eilandengroep, waarvan de
bewoners zich hoofdzakelijk bezig hou
den met veeteelt en visserij. De hoofd
stad Mako heeft een goede haven. De
eilander, vormen een uitstekende
springplank voor een invasie op For
mosa.
Volgens de Amerikaanse visie lig
gen de Pescadores in het „algemene
gebied" van Formosa, dat, volgens de
verklaringen van president Truman
bij het uitbreken van de strijd in Ko
rea, door de Amerikaanse vloot zou
worden verdedigd.
Generaal Tsjiang Kai Sjek's natio
nalistische regering heeft de V. S. ge
vraagd him standpunt ten aanzien
van de verdediging van het eiland
Quemoy, nabij Amoy, te bepalen.
Dit eiland Quemoy heeft reeds een
beschieting door de Chinese commu
nisten te doorstaan gehad.
MOKPO GEVALLEN?
TIET TE middernacht uitgegeven
communiqué van het hoofdkwar
tier van generaal MacArthur deelt me
de, dat Zuid-Koreaanse divisies zich
„op beter te verdedigen stellingen",
3.2 k.m. ten Zuiden van Jongdjoe, 70
k.m. landinwaarts van de Oost-kust,
hebben teruggetrokken. Het commu
niqué zegt verder, dat Amerikaanse
en Zuid-Koreaanse divisies langs net
front van Taedjon naar Jongdok her
haalde Noord-Koreaanse aanvallen
blijven afslaan.
Drie Noord-Koreaanse tanks- en !n-
fanteriegroepen zouden reeds zo ver
naar het Zuid-Westen zijn doorge
drongen, dat rij zich in de buurt van
Mok do bevinden, een marinebasis in
de uiterste punt van het schier-eiland.
(De Noord-Koreanen zeggen, dat zij
deze plaats reeds veroverd hebben).
De Noord-Koreanen hebben nog
enige andere plaatsen veroverd, maar
j E AMERIKAANSE regering over
weegt het besteden van Marshall-gel
den aan militaire projecten in West-
Europa.
ATTLEE heeft meegedeeld, dat het
in de lucht vliegen van enige muni
tie-schepen in Portsmouth inderdaad
jatljSj otage te wijten is, maar dat
™FS n°8 niet zijn gevonden.
EEN aanvaring tussen een mo
torjacht en een sleepboot op het Mer-
wedekanaal onder Diemen is een ge
meente-arbeider over boord geslagen
en verdronken.
?n^,^°wI>a?DAG as- zal z- Em- Jo"
a"/jfa Kardinaal de Jong, Aartsbis-
„van Utrecht, de eerste autobus
inzegenen die door de Actie „Oost-
w ls uit8erust, om binnen-
aJpwerk bii de zielzorg in
de Duitse diaspora te beginnen.
MGR. TUROWSKI, de generaal-
fveff„e, <?er Pallottijnen, di/door de
de h«L benoem/ tot coadjutor van
len woP van Czestochowa in Po-
kL be?ft o^'ddeilijk na zijn aan-
komst in Czestochowa van de Poolse
iS£h,et bevel ontvangen het land
deS? ,te varlat™- Met deze han-
sch yerscherpt de communisti-
en Stal -n Poieen.COnfliCt tUSS6n Kefk
ti/r g2toïriTSE communistische par-
nieuwe linkse per/t™en hebben een
„de commun?rfPaiï1J °P8ericht. omdat
belangen van u'eD16 partij alleen d®
niet die van de aRrreid^%Perdedtgde''
phen^aan df RyEL^KE ruzie te Al-
vrouw een oor afgebeten6*1 ma" z^n
BURGEMEESTER
Kessenich van Maastrieh^1 v Is van
ere-medaille van de 4 heeft de
bond van oudstrijders „mef:kaanse
derscheiding ontvangen ge on"
BIJ EEN vechtpartij bij Ass>„ m 1
is een 30-jarige man zodanig door
24-jarige man met een mes se^touen
leden" d6 verwondinSen is ove?!
POSITIES troepenschepen: Groot»
Beer 24-7 te Djakarta, Kota Inten ra
seerde 23-7 Gibraltar, Skaugum 2?,-7
van Djakarta, Nelly passeerde 22-7
Malta, Tabinta 23-7 b(j Enggano eilan
den.
volgens MacArthur is Jongdok
aan de Oostkust nog steeds in han
den der Amerikanen. (De Noord-Ko
reanen beweren van dit laatste het
tegendeel).
Jetsjon, dat reeds vier maal van
bezetter is verwisseld, schijnt nu ste
vig in Amerikaanse handen te zijn.
Ook Audong is heroverd door de
Amerikanen.
Een Noord-Koreaanse doorbraak
poging op het centrale punt mislukte
volkomen. De Noordelijken verza
melen nu een nieuwe troepenmacht
voor een volgend offensief.
MEER BRITSE HULP
T~\E Veiligheidsraad zal vandaag bij-
eenkomen om het eerste rapport
over de toestand in Korea van gene
raal MacArthur te bespreken.
Vandaag komt ook het Britse ka
binet bijeen om meer concrete Engel
se hulp aan Korea te bespreken.
Bepaalde eenheden van het Ameri
kaanse territoriale leger hebben aan
zegging gekregen, dat zij de volgen
de maand onder de wapenen worden
geroepen.
TRUMAN VRAAGT TIEN
MILLIARD
TI. een brief aan het Congres heeft
pres. Truman Maandag 10.486.796.0110
dollar nieuwe militaire toewijzingen
gevraagd.
Bovendien verzocht Truman om 20
millioen voor het bekostigen van ver
dere mobilisatie en 10 millioen voor
fondsen, die voor nooddoeleinden ge
bruikt kunnen worden.
KM 500
DINNENKORT is de oproeping te
verwachten van een aantal dienst
plichtigen, die hebben behoord tot de
7 December-divisie en tot de Tweede
divisie. De oefening van deze cate
gorie zal niet langer dan één dag du
ren, daar het hier een opkomst oefe
ning betreft.
Deze oefening heeft ten doel de 7
December-divisie aangevuld met delen
van de Tweede divisie, te maken tot
een mobilisabele eenheid, waaraan la
ter de zware uitrusting zal worden
toegevoegd. Deze opkomst geldt voor
ongeveer 30.000 man.
Van officiële zijde wordt verzekerd,
dat deze opkomst-oefening geen teken
is van acuut gevaar ingevolge de hui
dige politieke situatie.
Reeds hebben van April 1950 tot
heden 52 compagnieën hen herha
lingsoefeningen gehad en 22 andere
compagnieën zullen nog in de komen
de maanden opkomen.
Deze compagnieën zullen bij wijze
van proef per radio worden opgeroe
pen. Voorheen werden degenen, die
voor herhalingsoefeningen moesten
opkomen geruime tijd tevoren per
brief gewaarschuwd. Thans zullen zij
de avond voor hun opkomst per ra
dio worden opgeroepen.
rPE HAARLEM is op 67-jarige leef-
tijd overleden Mgr. F. Filbrij, ple
baan der Kathedrale kerk aldaar.
Mgr. Filbrij was Leidenaar van ge
boorte. Na zijn priesterwijding in 1907
was ht achtereenvolgens kapelaan te
Waddinxveen, Delft en Den Haag.
Van 1925 tot 1936 was Z. Eerw. pas
toor der Vredesparochie te Amster
dam, welke hij tot een der bloeiend-
ste van de hoofdstad maakte. Op 30
Januari 1936 werd hij plebaan der Ka
thedrale kerk en in 1946 proost van
het kapittel. Een jaar later volgde
zijn benoeming tot Geheim Kamer
heer van Z. Hf de Paus.
A FWIJZEND is beschikt op het gra-
tieverzoek van Lehnhoff, tot de
doodstraf veroordeeld bij sententie
van de Groninger Kamer van het
Bijzondere Gerechtshof te Leeuwar
den. Het vonnis is Maandag voltrok
ken.
Lehnhoff was tijdens de bezetting
„Hauptsturmführer" van de S. D. te
Groningen.
^LS EEN ROOSENDAALSE marktkoopman geen witte hemd had gehad
om te zwaaien, zouden geen noodseinen de wal van Willemstad hebben
bereikt en zouden onherroepelijk drie mensenlevens vergaan zijn in het hoog
opslaande water van het Hollandsch Diep. Maar gelukkig! Abraham de Vis
ser zag een soort witte vlag en hij begreep, dat er vissers in nood waren. Hij
waarschuwde zijn zoon Johan, die wachtmeester is bij de rijkspolitie, hij
charterde Peet en Jan Klop, hij liet een betonningsboot de golven kiezen en
gezamenlijk gingen zjj op zoek naar de .schipbreukelingen, die met een ge
weldige smak op een zandbank waren gezet door de kracht van wind en wa
ter. Uren zou de strijd duren, voordat W. v. M. en zijn maats gered zouden
zijn. Dat konden de mannen van Willemstad niet voorzien, want evengoed
was hun leven in de strijd tegen de storm in gevaar.
GEBEURDE Zondag. W. v. M.
ging met zijn broer en nog een
kameraad naar Willemstad, waar zij
op het Hollandsch Diep vis hoopten te
vangen. Het zag er in het begin Van
de morgen niet slecht uit. De golven
speelden op het water, een beetje ru
moerig wel, maar van noodweer was
geer sprake.
Totdat rond twee uur een storm op
stak. Toen waren de minuten van ver
trek voor de Roosendalers aangebro
ken. Zij draaiden de motor van hun
bootje op volle toeren en stuurden
de neus van hun scheepje in de rich
ting van het land. Maar zij hadden
nauwelijks enkele meters gevaren of
het motortje weigerde verder dienst
te doen. Daar zaten zij nu. Steeds hef
tiger joegen de golven tegen hun boot
je. toj konden onmogelijk verder ko
men.
Ruim een kwartier werden zij heen
en weer geslingerd op het water.
Toen naderde een golf, die hun
scheepje op een zandbank neerzette.
Intussen had W. v. M. zich uitge
kleed en zwaaide hij met zijn hemd
t n teken, dat er gevaar was. Dit te
ken werd op de wal opgemerkt door
Abraham de Visser, die geen moment
aarzelde en onmiddellijk mensen rond
om zich verzamelde om de vissers te
gaan redden.
De Visser stak van wal met het be-
tonningsvaartuig en bond daar-ach-
ter een sloep. Met zijn zoon en de
mannen Klop draaide men het Hol
landsch Diep in om te zien wat daar
voorviel.
Zij naderden langzaam de zandbank
waarop de vissers verbleven. Toen
stond men voor de moeilijkheid hoe
de Roosendalers te redden. Het beton-
ningsvaartuig kon niet verder komen,
want anders zou het spoedig vast ko
men te zitten. Met de sloep kon men
de sprong niet wagen. De golven wa
ren veel te woest en dus was het ge
vaar te groot.
Toen besloot men net te proberen
met een koord. Het werd uitgeworpen
en door de vissers opgevangen. Nog
lang duurde het alvorens men alle drie
de personen had overgeheveld. Maar
na een onvermoeide strijd, die twee
uur duurde, lukte het eindelijk.
Nauwelijks waren de vissers gered
of daar zonk hun motorbootje dat vol
gelopen was met water. Het dook on
der de golven van het Hollandsch
Diep en verdween zonder verder ge
rucht in de diepte.
NOG MEER MOEILIJK
HEDEN
JUOG WAREN de moeilijkheden niet
ten einde. Want toen. de vissers
veilig en wel op de betonningsboot
zaten, kon het vaartuig, dat inmid
dels in de zandbank terecht gekomen
was niet meer voor- of achterwaarts.
De golven waren nu echter op de hand
van de moedige mannen. Het beton-
ningsvaartuig werd over de zandba ik
heen gewipt en kon de reis vervolgen.
Abraham de Visser, zijn dappere
zoon Johan en de moedige Klops kon
den de vissers naar de wal" brengen.
Daar had Willemstad met spanning
staan wachten. Het bleek, dat er
twee van het gezelschap bewusteloos
waren. Zij werden geholpen en kon
den dezelfde avond naar hun respec
tievelijke woningen vertrekken.
AFROEPEN van de Apris zijn thans
ook op Neira geland, zo meldt ra
dio Ambon. Gevechten tussen de In
donesische strijdkrachten en die van
de Molukken zijn aan de gang.
Staande op het bordes van zijn paleis wuift koning Leopold de menigte buiten
het paleishek hartelijk toe. Links van de koning kroonprins Bondewijn en
rechts de 16-jarige prins Albert.
"yAN ordeverstoringen in België is'
nog altijd geen sprake. De de
monstraties van de koningsgezinden
overtreffen in aantal verre die der te
genstanders, doch zij blijven zich in
hoofdzaak tot Vlaanderen beperken.
Uit vele steden in het Vlaamse lands
deel wordt een feestelijk^ viering van
de terugkeer van de vorst gemeld en
nog altijd arriveren deputaties met
bloemstukken en honderden telegram
men bij het koninklijk slot te Laeken.
De grootste afvaardiging uit Vlaan
deren is Maandagavond uit Sint Ni
klaas en omgeving naar Laeken ge
komen. Niet minder dan 30 autocars.
400 auto's en diverse vrachtauto's
brachten duizenden met bloemen be
laden mensen naar het paleis. Zij ma
nifesteerden geestdriftig voor de pa
leispoorten en bleven alsmaar om de
koning roepen.
Zij vermengden zich met tal van an
dere zingende en wuivende Vlamin
gen en toen de koning dan even over
achten buiten het paleis trad en de
menigte vriendelijk toewuifde, kende
het spontane enthousiasme geen gren
zen meer.
SCHRIEL CONTRAST
TN schriele tegenstelling daarmee
was een stoet van socialisten, die
ongeveer op hetzelfde tijdstip door 't
centrum van Brussel trok en „troons
afstand" en „weg met Leopold" rie
pen.
De Anti-Leopoldisten deelden strooi
biljetten uit, waarin de Brusselse be
volking verzocht werd Dinsdagavond
na het sluiten van kantoren en fa
brieken naar de binnenstad te trek
ken om daar een grootscheepse beto
ging tegen de koning te houden.
De socialisten hebben ook aangera
den niet meer naar de Vlaamse radio-
omroep te luisteren daar deze ko
ningsgezind is.
WEER EEN BOM ONT
PLOFT.
TN de Brusselse voorstad Elsene is
Maandagmorgen een bom ontploft
in het sousterrain van een herenhuis.
De bom is door het rooster van bet
sousterrain naar binnen geschoven.
De ontploffing heeft ernstige scha
de aangericht, doch geen persooniij-
I ongelukken ten gevolge gehad.
Het huis wordt bewoond door een
ingenieur van een brouwerij, die
evenwel buiten het politieke leven
staat.
Men neemt daarom aan, dat de aan
slag bedoeld was op het naastgelegen
huis van een bekende industrieel, die
beschouwd wordt als een der finan
ciers van de royalistische propaganda
voor de Volksraadpleging.
In het mijngebied van Luik en in
het industriegebied ten Zuiden van
Brussel zijn enige protest-stakingen
uitgebroken.
NIEUWE POSTZEGELS
"DINNENKORT zullen in België nieu-
we postzegels verschijnen met cie
beeldenaar van de koning, uitgevoerd
naar een recente foto.
Regering overweegt
maatregelen
T\E HOUDERS van postduiven zijn
van regeringswege reeds enige
m-len geattendeerd op de schade, die
hun dieren aan land- en tuinbouwge-
wassen toebrengen. Om deze schade
tegen te gaan, is de postduivenhou-
ders verzocht hun dieren zoveel mo
gelijk opgehokt te houden en goed te
voeden. Nu blijkt, dat verschillende
bezitters van duiven dit verzoek in de
wind hebben geslagen en dientenge
volge in sommige streken van ons
land de gewassen aanzienlijke schade
hebben geleden, overweegt de over
heid het treffen van maatregelen te
gen onverantwoordelijke postduiven-
houders. Het zal onder meer afhan
gen yan de uitslag ener enquête, die
op het ogenblik over het gehele land
wórdt gehouden, of deze maatregelen
langs de weg van gemeentelijke ver
ordeningen dan wel bij algemene
maatregel van bestuur zullen worden
getroffen.
"FELKENJARE wordt van de tweede
Zaterdag in September tot en
met de derde Zondag daarna in Gent
de Belgische Najaarsbeurs gehouden.
Dit jaar dus van 9 t.m. 24 Septem
ber. Dit belangrijke zakelijke gebeu
ren vindt plaats in het unieke St.
terspark vlakbij het St. Pieters-stati-
on en is ook des Zondags geopend.
Van het begin af in 1946 is
het grote nut van deze Distelling ge
bleken. Dit komt duidelijk tot uiting
in de grootse plannen, welke dit jaar
weder nader hun voltooiing vinden.
Thans zal b.v, de tentoonstellings
ruimte weer met minstens 5000 M2
uitgebreid worden, waardoor de voor
deelnemers gereserveerde ruimte bijna
50.000 M2 zal beslaan.
JJET VRIJTHOF van Hilvarenbeek deed het afgelopen weekeinde zijn
uiterste best er feestelijk uit te zien ter ere van de Groot-Kem-
pische Cultuurdagen. Dat was een zware opgave, omdat nog weinigen
zover zijn gekomen, dat zij zich als het ware één voelen met winden
en wolken, zoals Anton van Duinkerken dat in zijn toespraak van Za
terdagmiddag zo gaarne zag. Integendeel, hier dreigden storm en
regen, wind en wolken (om van dezelfde spreker een andere passage
aan te halen) in de volle zin „aan de cultuur vijandige natuurkrachten
te zijn." Ook deze keer overwon de cultuurscheppende mens. Daarom
alleen al kan men de twee dagen levende Kempische cultuur geslaagd
noemen.
Weersverwachting, geldig tot
"'usdagavond:
j sle^htflen,de bewolking met 1
Lanv! e'e verspreide buien.
van{ja, d.e Wadden-eilanden aan- S
I riepnt rog vri' krachtige, ove-
j a» 'Ke wind uit Westelij- J
t e "ehtingen. Vrij koel weer.
zon on 4*5? uur' Woensdag
J uur p 'é5? uur, maan onder 0.49
H°e
gaarne men zich ook een we-
Noord en 7 ^nheid indenkt tussen
Belgisch ,tussen Nederlands en
gedwongen ^Ue men 18 (nog alt«d)
ren vanuk eenhetd *e beredene-
sprekende' orer 'nl'", ,?red,a o f -
tie van de Kempen" I,lfeJe evolu-
al niet rechtstreeks o^hfhhLaar
zen, het viel toch gematóe^o^nu
zijn magistraal betoog die vertol
len gewaar te worden. Wat hiWan
gaf als typerende karaktereige^scw,
pen van de Kempen-bewonen dé
daarmee samenhangende afwezigheid
van een grootse monumentale cul
tuur. was zeker niet voor het Noor
den van toepassing.
Hij gaf aan. dat spaarzaamheid en
eenvoud, dromerigheid en gevoel voor
kleur, sluwheid en zin voor humor in
de loop van de eeuwen binnen een
strenge geografische en culturele af
zondering de Kempen maakten tot
een wereld in de wereld. De algeme
ne armoede en de afwezigheid van
industrie, de schrale zandgrond en
het gebrek aan ondernemingsgeest
droegen daartoe'toet weinig bij. Wat
we aan cultuur zien. is afkomstig
van de Heeren en van de Abdijen,
Deze erfenis bestaat in bezonnen oor
deel. zin voor moraliteit en religieus
besef.
Nu. met de Benelux en de noodza
kelijke industrialisatie, met het ver
vagen van de grenzen ook. moet de
doorbraak komen. Het gaat erom de
ze doorbraak op te vangen, hetgeen
des te moeilijker zal vallen, wijl de
psychologische voorbereiding vrijwel
geheel achterwege bleef. Voor een
aanzienlijk deel was dit volgens de
spreker te schrijven op de rekening
van de clerus.
Het zal dus de taak van de clerus
en van de leidinggevende leken rijn
om met eerbied voor het verleden een
grootse cultuur-scheppende toekomst
te brengen, opdat de tevoren reeds
verloren gewaande veldslag toch nog
zal worden gewonnen.
ECONOMISCHE ONTWIKKELING
T)AT er, ondanks de vele overeen
komsten, tussen Noord en Zuid
belangrijke verschillen vallen aan te
wijzen, is dunkt ons overduidelijk. Dit
neemt niet weg, dat uit de rede van
prof. dr. W. R. Heere ook voor het
Noorden een welsprekende waarschu
wing te beluisteren viel. Zijn „beeld
van de economische ontwikkeling van
de Kempen" werd een beroep op al
len zich de eigen kleinheid en de
eigen rootheid bewust te worden, op
dat ook economisch de doorbraak ver
antwoord kan worden opgevangen.
Hij toonde aan. dat de bevolking
snel en kundig moet worden overge
schakeld van landbouw naar indu
strie. De dwingende noodzaak van
vakonderwijs op groter schaal dan tot
nu toe bewees hij glashelder uit
klinkende cijfers. Zo gaf hij aan. dat
de bevolkingsaanwas voor een stad als
Breda in de komende 20 jaar niet
minder dan 40.000 zielen zal bedra
gen. Voor geheel Brabant zag hij, aan
de hand van statistieken, een bevol
kingsaanwas per vierkante kilometer
van 120 over ditzelfde tijdperk.
Uitvoerig ging hij in op oorzaak
en gevolg van de loop der bevolking
in de laatste anderhalve eeuw en met
kennis van zaken, gaf hij richtlijnen
aan voor de toekomst. Brabant zal de
industrialisatie, zover enigszins mo
gelijk, zelf ter hand moeten nemen.
Tezamen met Limburg heeft Noord-
Brabant niet minder dan 53% van
het Nederlandse bevolkingsoverschc
dat niet d. m. v. emigratie kan
worden weggewerkt. De landbouw zal
offers moeten brengen aan de fabrie
ken, die op hun beurt er weer voor
zullen moeten zorgen dat Nederland
door het leveren van kwaliteitspro-
duoten een goede plaats op de wereld
markt zal heroveren.
Aan school en preekstoel dacht hij
een leeuwenaandeel in deze giganti
sche taak toe. Reeds in de prille ja
ren zo meende spr.. moet het kind
van vandaag vertrouwd raken met de
gedachte, dat de Vakschool in geen
geval minder in waarde is dan de
U.L.O. en dat stevige werkhanden
ruimschoots opwegen tegen het witte
boordje van de kantoorklerk.
ZES SCHRIJVERS
DOVEN deze twee cultuur-inzichten
spande zich de rede van Anton
van Duinkerken als een soort regen
boog, kleurrijk en groots. Hoewel hij
onvoorbereid de katheder beklom,
daar hij plotseling voor prof. vsn
Pinxten moest invallen, wist hij in
een even zorgvuldig opgebouwde ais
temperamentvolle beschouwing de
plaats te bepalen van de katholiek in
de Benelux. Een tweede deel van zijn
werk aan de Cultuurdagen waarvan
de burgemeester van Hilvarenbeek
hem de Engelbewaarder noemde, v.as
het inleiden van de dichters Nicp Ver_
hoeven en Jan Leyten en van de pro-
sateur Kees Swinkels. Eenzelfde taak
was weggelegd voor Emiel van Hemel-
donk, die de dichters Maurits Peters,
Niet van Beek en de prozaschrijver
Berkhof inleidde.
TIJL UILENSPIEGEL
TAE zes letterkundigen lazen voor uit
eigen werk voor een zeer aan
dachtig publiek ,het bewijs leverend,
dat dit „experiment" van de Cultuur
dagen welgeslaagd en zeker voor her
haling vatbaar is. Het slot van dit
weekend werd gevornrd door de opvoe
ring van het openluchtspel „Tijl
Uilenspiegel" van Jan Naaykens. Aan
de voet van. de middeleeuwse toren
werd gecateerd door inwoners van
Hilvarenbeek, amateurs dus. De waar
de van dit merkwaardige spel werd
echter geenszins verminderd, het
spontane volkse karakter door de
schrijver in de schelm Uilenspiegel en
zijn tegenspelers gelegd, kwam er des
te rijker door uit. Het was een klucht
in de allerbeste zin van het woord:
vol haarscherpe satyre, edele humor
en open karakterbeelding.
Dit spel is zeker belangrijk genoeg
om voor groter publiek te worden
herhaald. Jammer, dat regen en wind
de ..natuurlijke entourage" minder
aangenaam maakten.
De Kempische Cultuurdagen zijn ge
slaagd. Niet alleen omdat onder de toe.
hoorders bij de uitstekende redevoerin
gen minister Rutten en prof. de Quay
waren, maar ook en vooral omdat het
bewijs is geleverd, dat ook voor de
economische en sociale aspecten van
de Kempische cultuur een even rui
me belangstelling bestaat als voor de
„zuivere culturele" Hierin zien we 'n
verheugende groei van de waarde der
Cultuurdagen, ook voor de nabije en
verre toekomst.
J)IT moet men de K.V.P. tot haar
eer nageven: ze schroomt de
zelfcritlek niet. Het ikader, in
Weert bijeen, heeft deze met gro
te vlijt en opgewektheid bedreven.
Vergeleken met andere partijen,
mag men niet zeggen, dat de K.
VP. slecht boert. Ze kan rekenen
op de trouw van de grote massa
der katholieken. Die redeneert
daarbij niet veel. Die heeft geen
behoefte aan theologische en fi
losofische verantwoordingen. Ze
voelt intuïtief: het is goed, dat de
katholieken ook in de politiek bij
een blijven. Maar juist in die
trouw schuilt een geivaar voor de
leiding en voor de fracties. De cri-
tiek, die ook wel uit die massa op
stijgt, maar imeer nog uit de krin
gen van jongeren en van intellec
tuelen, kan men dan zo gemakke
lijk afdoen met de bewering: „De
mensen mopperen wel, maar bij de
stembus gaat het toch goed".
Daar kan men niet te eeuwigen
dage op rekenen. Die trouw moet
voortdurend gevoed worden door
het formuleren van programma
punten en het stellen van fractie
daden welke het bestaan van de
eigen partij verantwoorden. Nu lig
gen ons de reclame en de zelfver
heerlijking niet erg. Onze minis
ters bijvoorbeeld ziet men maar
zelden „op de zeepkist" staan. Ter
wijl die van de P.v.d.A. week-in
week-uit voor een partij-schare
verschijnen, om te vertellen, hoe
goed ze het toch wel gedaan heb
ben en hoe veel beter ze het nog
zullen doen. In het debat te Weert
is daarop gewezen. De Kamerle
den hebben het erg druk, dat we
ten we allemaal. Maar toch zou
het van belang zijn, als ze van
him andere werkzaamheden wat
tijd afknepen, om eens meer voor
het kiezersvolk te verschijnen. Ve
len weten niet eens, wie nu de af
gevaardigden uit hun kring zijn.
Op dit punt van het meer specta
culaire optreden vonden we mis
schien nog het minste begrip bij
partijleiding en fractie. Laat men
het toch vooral niet onderschat
ten!
PEN ander punt, dat veel aan
dacht vroeg, is de democratie
binnen de partij. Komt het pro
gram werkelijk op democratische
wijze tot stand? Weerspiegelen de
candidatenlijsten de verlangens
der partijmassa? Op beide vra
gen moest geantwoord worden!
Het is maar 'n deel van de partij
leden, die aan totstandkoming en
goedkeuring medewerkt, maar dat
is niet de schuld van de partijlei
ding, dat is de schuld van de af-
zijdigen. Een zekere vorm van oli
garchie wordt als het ware opge
drongen door de thuiszitters. Nu
kon voorzitter Andriessen erop
wijzen, dat aan de laatste gros
lijststemmingen toch 300.000 van
de 400.000 leden hebben deelge
nomen. Zo erg als het euvel van
„thuis blijven zitten" in de steden
naar voren springt, is het op het
platteland zeker niet. We moeten
hier dus niet overdrijven. Doch
dat aan het deelnemen van de le
den aan het partij werk nog veel
verbeterd moet worden, staat vast.
Op de vergaderingen is het veelal
een dooie boel. Mensen, die door
hun vorming als het ware geroe
pen zijn om daar een flinke par
tij te blazen menen, dat ze wel
wat beters kunnen doéh. Een kort
zichtige mening, die nog een kwa
dere kwalificatie verdient, als die
zelfde mensen in kleine kring de
partij maar liefst kleineren en
neerhalen. Dit „verraad der cler-
ken" ontslaat echter de leiding
niet van de plicht, om het werken
in de partij aantrekkelijk te ma
ken.
Om aan de voorlichting een leven
diger gestalte te geven. Om de
vergaderingen los te rukken uit
de sleur van de traditionele ope
ning-notulen-formule. Om de jon
geren werk te geven, dat hen
pakt (en dan willen ze ook wel
brief j es rondbrengenKortom
voortdurend bedacht te zijn op 't
fris-houden van het partijwerk,
waarbij men ook een zekere recla
me niet behoeft te schuwen.
VOG een enkel ding, dat in de
Weertse kaderdagen opviel,
willen we naar voren schuiven,
'n goed ding. En wel de sterk ge
groeide belangstelling voor de bui
tenlandse politiek. We hadden niet
gedacht, dat de rede van Pater
Beaufort zulk een uitgebreide ge-
dachtenwisseling zou losslaan. Het
vraagstuk van het federatieve
Europa en van de samenwerking
der Christen democraten in dat
kader heeft intense aandacht,
juist ook in de kring der jongeren.
Uit die kring is de gedachte aan
een super-nationale Partijraad om
hoog geschoten, een gedachte,
welke we zeker niet mogen laten
verbleken. Unaniem bleek de me
ning, dat de Partij voor uitbrei
ding van het internationale werk
offers zal moeten brengen. Offers
bij de candidaatstelling, waar men
meer speelruimte moet geven aan
de deskundigheid op buitenlands
terrein. Offers in geld, opdat er
niet steeds weer beknibbeld imoet
worden op afvaardigingen naar
buitenlandse conferenties. We ho
pen van harte, dat het Kader daar
voor ook de massa der leden warm
zal kunnen krijgen. Men ontvein-
ze het zich niet: van socialisti
sche zijde doet men op dit gebied
veel meer! En daar wordt men ge-
(slot op pag. 2, kolom 1)
