ENGLAND-SPIEL SPOOKTE DOOR ONZE EIGEN GEWESTEN „Wat gebeurt er met de Duitse krijgsgevangenen Lie vraagt troepen aan drie en vijftig V.N.-staten jRUWELIJK EINDE VAN GEHEIME AGENTEN 1 Het Rapport Afnemend comma- nisme in Italië Kapitein dr Somer IIJKE 12 78 1.95 1.85 125 625 8 98 8 48 38 len EN 8 7.85 10.85 1925 ns 9.85 ^ns 29.85 33.85 24.85 39.65 98.55 28.90 39.50 21,30 27.90 1.13 DAGBLAD VOOR ZEELAND GESTAPO-HANDLANGER ANTON VAN DER WAALS OP PAD Draden liepen over Breda, Bergen op Zoom en Vlissingen Vrij koel Gaat Rekenkamer de K.L.M. controleren Italiaanse zege in de Tour Geallieerde nota's aan Rusland Wereld-broederschap R. K. Kosters „Geen Duinkerken in Korea" „Beëindig de grens- provocaties f* Document van wreedheden in oorlogstijd „Neergeschoten op de vlucht Walter Baels kreeg 5 maanden voorwaar delijk DE Parlementaire Enquêtecom missie heeft nu haar vierde rapport aan de Kamers en aan het Nederlandse volk aangeboden. Een rapport, dat wellicht het meest •van alle geschiedenis zal maken. Dat geraadpleegd zal worden door vele historici van nu en later en waaruit ook romanschrijvers heel wat stof kunnen putten. Het heeft echter cok al een aantal roman dichters .n boek en blad, aan de societsltstafel en in de huiselijke kring beschaamd. Het was de com missie niet te doen om mooie ver haaltjes, maar om de waarheid. ZESDE JAARGANG No. 1741 Voor God, Koningin en Vaderland h kg kns 911 i tHtgave: N.V. Uitgevers Mij. Neerlandia. Verschijnt elke werkdag. Bureau: Breda, Reigerstraat 16. Tel.: Redactie 8181, Admini stratie 8778. Redactieraad: A. F. J. Aernoudts, C. J. v. Hootegem, Mr. Dr. A. J. J. M. Mes, Mr. H. B. L. de Rechter, L. J. v. 't Westende. Hoofdredacteur: J. J. H. A. Bruna. Abonne mentsprijs bij vooruitbet. f 3.90 per kwartaal, per post f 4.75, per week (uitsluitend bij niet- postbestelling) f 0.30. Losse nummers 8 cent. Postrek. no. 278841. Prijzen van buitenlandse abonnementen worden op aanvraag verstrekt. Advertentieprijs voor de gehele oplage 0.25 per m/m. (Ingezonden Mededelingen f 0.60 per m/m)Voor advertenties van plaatselijke aard uit Zeeland, uitsluitend in de Zeeuwse editie f 0.10 per m/m. (Ingezonden Mede delingen f 0.25 per m/m). Staatwerk 3 cent per m/m extra. Incasso wordt berekend. Voor prijzen van de rubriek ,,'t Kleintje" wordt verwezen naar de desbetreffende rubriek. Inzendingen op advertenties, welke de uit gevers om redenen te hunner beoordeling niet verlangen af te geven, worden vernietigd Bureau voor de Zeeuwse Eilanden GOES, Westsingel 98, Telefoon no. 2236 Bureau voor Zeeuwsch-Vlaanderen HULST, Dubbele Poort 7, Telefoon no. 102. (Bijbureau: OOSTBURG, Nieuwstraat 22, Telefoon no. 35). TTLDERS IN DIT NUMMER vindt men vele kolommen gewijd aan het befaamde England-Spiel, het spel dat Schreieder, de bekwame Gesta- po-chef speelde met gevangen genomen geheime agenten, om de geal lieerde regeringen (waaronder de onze) te Londen te misleiden. Het zal velen niet bekend zijn, dat de beruchte van der Waals, een der belangrijkste handlangers van Schreieder, ook in onze gewesten vas te voet had gekregen. Wij lezen dit uit de verhoren in de nieuwste delen van het heden verschenen rapport der Parlementaire Enquête-Commissie TN BREDA bestond een verzetsgroep onder luitenant Breejaart. Men verzamelde er inlichtingen en deze werden door de heer J. B. Vermeu len uit Ginneken (de man, die heel wat belangrijk materiaal van de K.M. had laten onderduiken in een pak huis van Louis Boomaars) naar Ze venbergen gebracht. Begin 1941 kreeg de O.D. vaste vorm waarvan dr. Albering, toentertijd eveneens te Ginneken, plaatselijk lei der was. Maar door verschillende ar restaties kwam men hier zonder com mandant te zitten en lag de zaak atil. Toch bleef de verbinding met Zeven bergen bestaan en Brejaart hield de touwtjes in handen. De berichten gin gen dan van uit Zevenbergen, via Putt de grens over naar Antwerpen. Lang kon dat niet duren en men ging op zoek naar een gewestelijke com mandant voor Noordbrabant van de O.D. en deze werd gevonden in de persoon van kapitein Somer De inlichtingen gingen steeds door, tot op een gegeven ogenblik de groep- Brejaart met nog verschillende ande ren w.o. de man uit Zevenbergen, werd gearresteerd. Tot overmaat van ramp moest kapi tein Somer vluchten. Zyn huis werd bezet door de Sicherheitsdienst. Ter wijl de vrouw van kapitein Somer de Duitsers aan de praat hield, rende een huisgenoot naar het station Breda om de kapitein te waarschuwen. Deze ging naar het museum op het Kastcel- pleiu, haalde zijn fiets en peddelde naar Bergen op Zoom, waar hij eerst bij dc familie Ir. Juten aanklopte om later via Zwitserland in Engeland te recht te komen. DE DRADEN. MOESTEN er nieuwe wegen worden gezocht, om de berichten naar Londen te versturen. De neer Vermeulen (Dillenburgstraat 15, Bre- OP ZES AKEN met munitie in de haven van Portsmouth deden zich gisteren ontploffingen voor. Zeven personen werden licht gewond. Er ontstond een grote brand, gebouwen werden beschadigd. ERVAREN hoge officieren, ongeveer 250, van de Oostduitse Volkspobtie zijn in de afgelopen dag naar Bulgarije, Tsjechoslowakijë en Hongarijé gezon den vanwege hun „Balkan-kennis". Hun taak: militaire raadgevers. MEDEPLICHTIGEN van Westerling aan de putsch te Bandung zijn op het eiland Onrust door de Krijgsraad veroordeeld tot straffen van 10 maan den tot 1 jaar. Hun aant&l is onbe kend. „MOVEO" is een in Den Haag opge richte Stichting tot „meer ontspan ning aan oorlogsgewonden". Men wil nog dit jaar een' eerste autotocht or ganiseren. NIET MINDER dan 23 Labour-leden van het Engelse Lagerhuis onderte kenden een motie, waarin gevraagd wordt: 1. terugtrekking van de Ame rikaanse troepen uit Korea en 2. toe lating van communistisch China tot de V.N. ZONDAGMIDDAG- en avond zal een grote groep leden van de Vlaamse Volksdanscentrale uit Deurne demon streren op het marktplein van Oudt- Rotterdam (Rotterdam-Ahoy.) DE POLITIEBOND Sint Michaël heeft een tweedaags Congres gehouden te ledeng0n' De B°nd telt thans 5000 VOOR het EERST zijn coloradoke- DuitJ n ln 91 Pct- van de West- vernomen.meenten' 20 werd te Bonn ?e or§anen van de Ne- ODSeheven n e,din" worden 26 Juli lmt :generaa? BuuvnveV°ren met het vaandel van^e/tojT^ 6n Nederland. an het KNIL naar MAX BUSET. de tenleider, zeide, dat bii wm. iSOC ls" Leopold, alle social,stischp ,V3n van Staat hun titel zullen teruggeven en dat alle socialistische oaritgSor.jf afleggen"0 onderscheidinëen zullen AMERIKA gaat over een maand be ginnen met de bouw van de eerste atoom-duikboot. Aan het ontwerp is ruim 3 jaar gewerkt. da) had dit op zich genomen en hij had overal contactmensen zitten. Met Zeeland liep het contact via Kloosterman uit Nispen en Piet Ver hagen uit Vlissingen en de hele Zeeuwse O.D. In Zundert werkte hjj via de kommiezen Dalhuizen en Klij- sen, terwijl hij door ir. Juten in Ber gen op Zoom zekere Dercks had leren kennen. Deze was bijzonder actief en men had er als vast adres Antwerp sestraat 45, waar cadet Mar ij n en te keningen copieerde. George Monté maakte er weer foto's van. BRUSSEL LIEP MIS. /APEENS werden de documenten, die men te Antwerpen aan de Kleine Tunnel 8 (een slagerij) bezorgde niet meer uit Brussel afgehaald. Daar was de zaak misgegaan en nu werd een nieuwe lijn uitgelegd via Delfzijl, van waaruit een houtboot de films naar Zweden overbracht. In Bergen op Zoom gebeurden in tussen merkwaardige dingen. Daar Was ook de heer Slof, leraar plant en dierkunde, in het complot betrok ken. Bovendien, zo vertelde Dercks aan de heer Vermeulen, was daar bij ir Juten een Engelse agent ver schenen die contact zocht. Ir. Juten bevestigde, dat die man „goed" was, want hij had de volgende slagzin op gegeven: „Glymes houd 't vuur warm" en die slagzin werd door ir. Juten opgegeven. Wij laten thans de heer Vermeulen zelf aan het woord. Dat bleek achteraf v. d. Waals te zijn. Ik ben.... naar Juten toegestapt en heb gezegd: U hebt hier een man gehad en de zaak zit zo en zo. Hij zei: Hoe weet U dat? Ik zei: Voor U een vraag en voor mij een weet Deze man zou ik graag willen spre ken.... Ik kreeg van der Waals te spreken. GOED VERZORGD genheid een photo mee van majoor Somer in Engels uniform.... Tevens toonde hij mij de handtekening van majoor Somer Ik stond perplex Op zekere dag sprak ik met Ko ning uit Delfzijl en ik vertelde hem, dat ik naar de overkant wilde gaan en als parachutist wilde terugkeren... Maar het gekke van het geval was, dat 14 dagen later v. d. Waals ook al van mijn vertrek wist. Ik had hem dat niet verteldHij vroeg toen: „Ben je bereid terug te komen als parachutist?" Ik antwoordde: „Natuurlijk,, wat kan mij dat schelen." Ik sprak er nog eens over met Navis en met de ge westelijke commandant van der Poel (drs. A. v. d. Poel, lid van Ged. Sta ten van Noordbrabant) en zij zeiden: Het zou inderdaad een oplossing zijn als je daar de zaak zou kunnen re gelen en wij zo een vaste verbinding zouden krijgen. DAT ZOU WAT WEZEN. TNTUSSEN waren door de heer Schortinghuis verkenningen ge daan op de WaddeneilandenHij had tekeningen en allerlei gegevens, een opgave van de plaatsen van de zeemijnen, de plaatsen, waar de on derzeeboot kon komen, de uren, waar op de onderzeeboot moest komen, enz Ik bracht dit naar voren in een ge sprek met van der Waals en hij zei: „Dat zou wat wezen!" Korte tijd later heb ik de heer Schortinghuis in Dordrecht in con tact gebracht met van der Waals of, zoals hij toen heette, Piet van der Velde. Die naam had hij van mij ge kregen. Ik heb een persoonsbewijs voor hem gemaakt ten huize van de heer Juten aan de Noordsingel 1 te Bergen op Zoom. Daar is ook zijn vin gerafdruk genomen. De zoon van de heer Juten heeft de naam „Piet van der Velde" getikt DINSDAG. KAN DAT? Weersverwachting, geldig tot vanavond: Aanvankelijk uatige, later vrij krachtige wind tussen Zuid en West. Overwegend droog weer, Wisselend bewolkt. Vrij koel. Vandaag: Zon onder 20.54 uur Maan onder 2143 uur. Morgen: Zon op 4.38 uur. Maan op 5.28 uur Zon onder 20.53 uur. Maan on der 22.04 uur. Maandag: Zon op 4.30 uur. Maan op 6.50 uur. XTIJ werd, vervolgt de heer Vermeu len, goed verzorgd door de vrouw van Juten. Ik maakte met van der Waals een afspraak om hem onder vier ogen te spreken. Dat luktin DordrechtIk wandelde met hem langs de spoorlijn en ging toen de lan derijen in. Hierbij gebeurde iets, dat mij toen niet opviel, maar dat mij in de gevan genis te binnen schoot. Terwijl ik daar met hem wan delde, dacht ik, dat ik mijn handschoe nen vergeten had en greep om mij daar van te overtuigen naar mijn jaszak. Van der Waals sprong toen wel een meter de lucht in. Ik heb deze man la ten schaduwen want ik vertrouwde hem toch niet Navis en ik heb ben toen een slagzin opgesteld, die nie mand anders kende. Ik sprak toen met van der Waals af, dat, wanneer deze slagzin binnen acht dagen via Radio Oranje doorkwam, ik met hem in zee wilde gaan en hem wekelijks gefotogra feerde berichten zou leveren. De slagzin kwam door en de man kwam om zijn eerste berichten. Hij bracht bij die gele- rtP EEN gegeven ogenblik zei van der Waals: „Er is een mooie ge legenheid om naar Engeland te ver trekken. Dat moet dan gebeuren de volgende week Dinsdag. Kan dat Dan is alles in kannen en kruiken". Dat was diezelfde Dinsdag, waarop ik inderdaad naar Engeland zou ver trekken, maar met een houtboot via Zweden Hoe deze man dat ooit geweten heeft, begrijp ik niet Ik zou dus vertrekken en ging op stap met de nodige filmrollen bij mij. In Dieren-Doesburg had ik nog een afspraak met de heer Navis. Ik heb toen een poosje met hem zitten pra ten en toen ben ik op de trein naar Apeldoorn gestapt, waar ik van der Waals zou ontmoeten. 8 ONS VOLK ZEER GEVAARLIJKE GESTAPO- AGENT. Onderstaand individu heeft reeds zeer veel slachtoffers gemaakt. Het is de be ruchte Anton v d. Waals, oud 41 jaar. Schuilnamen: de Wilde, Anton. Tem, Ca- Simir, enz. enz. Werkte in September in Utrecfit. waar hij hujp vroeg voor onder duikers. Zou in Rotterdam zijn doodge schoten. doch bleek later ln leven. Sig nalement' 1.80 M„ blanke huid. kleine neus met knobbeltje aan linkerbovenzij de, handen met aders, slank gebouwd Geeft ook voor invasie in Nederland voor te bereiden en -daartoe sabotage en weerstandsgroepen te vormen. Zeer ge vaarlijk. Weest op Uw hoede!! BRUINE BONEN. TK KWAM het station uit en daar stond hij inderdaad. Hij zei: „Wij vertrekken vanavond pas; maar kom mee, ik heb een heerlijk potje eten, bruine bonen met spek." Daar had ik wel trek in, want dat kreeg je niet veel. Ik stapte met hem mee op naar ue Jachtlaan no. 40. Daar dichtbij ge komen, zei hij: „Ik loop achterom en jij komt voorom. Je drukt drie keer op de bel met het V-teken. Dan komt een jongetje naar vorèn en dan vraag jc naar mijnheer. Dad komt mijnheer en dan noem je als introductie: „Ik kom van Piet". Zo gezegd zo gedaan. Nu had ik het ongeluk, dat ik in Dieren-Does burg mijn pistool, dat ik meestal in mijn zak droeg, in mijn actetas had gestoken. Ik bel het V-teken, het jon getje komt en doet de deur open. Even nadien komt 'n Hollander voor dat moet Poos geweest zijn, steekt mij de hand toe en zegt: „Van waar komt U?" Ik zeg: „Ik kom van Piet". Op het ogenblik, dat ik hem een hand geef, wil hij mijn arm om draaien en geef ik hem een trap voor zijn buik. Ik grijp in mijn zak naar mijn pistool, maar mis, dat zit ik mijn tas. Ik buk naar mijn tas en meteen zitten verschillende mensen op mij in sporttenue. Toen kreeg ik de trap die ik gegeven had met zware interest terug. Mijn mond werd dicht geplakt en ik word in een kamer ge dragen. Daar zie ik liggen Schortinghuis, Oosterkamp, Lam en Stienstra, alle maal met een pleister op de mond. Ik kwam er als vijfde persoon bij. Toen werden wij in een overvalwa gen naar den Haag vervoerd. Op het Binnenhof werden wij in een grote zaal tentoongesteld en toen begon het .verhoor. Dit is in het kort mijn hele schiedenis. ge- T)E NIEUWE WfT op de Kamers v. Koophandel én Fabrieken werd gisteren z.h.st. door de Tweede Ka mer aangenomen. De behandeling van het wetsontwerp inzake tegemoetkoming aan de K.L. M. wegens verliezen en het ontwerp tot nadere regeling van de verhou ding Rijk-K.L.M. nam nogal enige ti.id in beslag. Van de zijde der A.R., de C.H. en de V.V.D. liet men bezorgd heid horen over de gang van zaken. Minister Spitzen zag ?ee 1 kans de Ka mer met zijn antwoord-rede afdoen de te overtuigen. Een amendement van de heer Lucas (K.V.P.) wilde controle van de Algemene RekenKa- mer invoeren bij de K.L.M. De mi nister had daaraan geen behoefte, maar gaf tenslotte toch te kennen, dat hij al voornemens was in de overeen komst met de K.L.M. een bepaling op te nemen, dat de Rekenkamer kan worden ingeschakeld. Hierover zal de Kamer zich nog nader beraden. J. B. VERMEULEN. In de Jachtlaan geen bruine bonen met spek..,. T ANG heeft het er gisteren op geleken, dat een Fransman, Geminiani, de tweede etappe van de Ronde van Frankrijk zou gaan winnen, maar tenslotte sleepte de 33-jarige Italiaan Adolfo Leoni uit Milaan, de zege in de wacht. Leoni behoort tot de z.g. Italiaan se „Cadetten"-ploeg, hetgeen wil zeggen, dat daarin de jongere ele menten zijn opgenomen. Leoni is echter reeds zestien iaar wiel renner en boze tongen beweren nu, dat de Milanees door deze zege wraak heeft willen nemen voor diens niet-verkiezing in de nationale Italiaanse equipe. Maar er wordt zoveel gefluis terd in de Ronde-karavaan gEN BRITSE NOTA vestigt de aandacht van de Sovjet-Russi sche regering op een onlangs ge houden volkstelling in West-Duits- land, waaruit bleek, dat „ettelijke tienduizenden Duitsers niet uit de Sovjet-Unie zijn teruggekeerd en hun verwanten bericht ontvangen hadden, dat zij nog steeds werden vastgehouden". De nota verzoekt de Sovjet-Russi sche regering gedetailleerde inlichtin gen te verschaffen over de identiteit van de 9.717 personen, di- wegens oorlogsmisdaden zouden zijn veroor deeld, van de 3.815 van oorlogsmis daden beschuldigde personen tegen wie een onderzoek hangende is en van de 14 personen, die wegens ziek te behandeld zouden worden. Men zal zich herinneren, dat op de Londense conferentie in Mei jl. de ministers hun bezorgdheid uitspra ken over een Russische mededeling, dat alle Duitse krijgsgevangenen T\E ORGANISATIE van de Neder- landse R. K. Kosters diende (on der bewonderend applaus) dezer da gen te Rome als voorbeeld bij de op richting van de Wereld-broederschap van Kosters. Het door pater Boer- acker van de „Brakkenstein" opge steld! concept werd vlot aanvaard, door alle afgevaardigden uit vele tan den. De nieuwe Broederschap zal om de twee jaar te Augsburg bijeenko men. Dit alles schreef ons de heer K. Vercauteren, die als voor zitter van de afdeling Breda het con gres te Rome bijwoont. EfEN HOGE Amerikaanse legeroffi- cier heeft gisteren op een pers conferentie te Washington meege deeld, dat „er geen Duinkerken in Korea in het vooruitzicht is." Hoewel hij de ernst van de situatie niet on derschatte, hield hij staande, dat er geenszins sprake was van een cata strofe op Korea. „Er is hoegenaamd geen twijfel aan, dat wij dit schier eiland zullen houden, hoewel de po sitie op het ogenblik lastig is". Volgens gezaghebbende berichten, die te Tokio binnenkwamen, hebben de Noord-Koreanen hun druk in de gehele centrale sector vergroot en wordt Taedjon bedreigd. De Amerikanen boden heftig weer stand tegen troepen, die de Koem overtrokken en kleine groepen N.- Koreanen opereren ten Zuiden van de rivier. Een woordvoerder van het Ameri kaanse leger verklaarde echter, dat alle pogingen van de Noord-Koreanen om de Koem over te steken waren afgeslagen. De secretaris-generaal van de V.N., Trygve Lie, heeft meegedeeld, dat hij een beroep heeft gedaan op alle le den van de V. N., die de resolutie van de Veiligheidsraad over Korea heb ben gesteund, om Zuid-Korea met troepen te helpen. Hij had vooral grondstrijdkrachten gevraagd, 't Ver zoek was gedaan aan 53 van de 59 leden-staten. President Truman zal waarschijn lijk volgende week verdere drastische maatregelen aankondigen om mensen voor het leger op te roepen en mili taire en industriële hulpbronnen te mobiliseren. Joegoslavië contra Bulgarije TOEGO-SLAVIE heeft gisteren in een nota aan Bulgarije geëist, dat er „een onmiddellijk einde moet ko men aan de Bulgaarse grensprovoca- ties". De nota werd gezonden na een in cident, dat gisteren voorviel en waar bij een Bulgaarse soldaat gedood werd op Joego-Slavisch grondgebied, al dus radio-Belgrado. JN HET KADER van het England-Spiel, dat thans door het heden ver schenen rapport van de Parlementaire Enquête Commissie uit de doeken wordt gedaan, werden 53 geheime agenten door de Duitsers gearresteerd. Er zouden er, volgens een der vérhoren van de politiechef Schr»ieder, nog 5 in leven zijn: Lauwers, Ubbink, Dourlein, mej. Terwindt en Grün. Van één is het lot onbekend. Wat er met de overigen 47 gebeurd is QE COMMISSIE vertelt er in haar verslag het volgende van: De „Aktion Kugel" was een maat regel gericht tegen ontvluchte krijgs gevangenen. Wanneer de ontvluchten werden gegrepen, werden zij onder toe passing van de ..Aktion Kugel" gefu silleerd. Betrof de ontvluchting een groep, vooral een groep op transport, dan werden niet alleen de wederom gearresteerden met de kogel gestraft, maar hetzelfde lot trof de gehele groep Naar de terechtstelling van Neder landse agenten te Mauthausen werd een uitgebreid onderzoek ingesteld door kolonel W. Ch. J M. van Lanschot, in dertijd hoofd van de Nederlandse Mis sie tot apsporing van vermiste Neder landse militairen en agenten. De geschiedenis van hun terecht stelling is ais volgt te reconstrueren: Op 5 September 1944 kwam te Maut hausen een transport van 4? person-m binnen. Het transport bestond uit En gelse en Nederlandse militairen, te wetei 40 Nederlanders en 7 Engelsen. Ze kwamen van Rawitz. Zij ondergin gen bij het binnenkomen van 't kamp Mauthausen dezelfde behandeling als de andere gevangenen, d.w z zij moes ten hun burgerkleding en bezittingen aan de Effectenkammer afgeven, wer den van hoofd- en lichaamshaar ont daan, gebaad en gedesinfecteerd. Daar na kregen zij de blauw-grijs gestreepte gevangeniskleding. Zij werden echter niet overgebracht naar een block, maar naar de bunker. De volgende morgen tussen 8 en 9 uur moesten zij op bevel van de lagercom- mandant, S.S. Standartenfuehrer Zie- reis op de appèlplaats voor de Lager- schreibstube aantreden. Hier waren aanwezig behalve Ziereis de S.S. Hauptscharfuehrer Heider en de S.S. Oberscharfuehrer Trum (Arbeitsdienst- fuehrer) Op bevel van de lagerkommandant werd door het reeds afgeknipte hoofd haar een brede baan beschoren. Deze baan werd droog, d.w.z. zonder zeep geschoren. Daarna werden allen gere gistreerd. Het gevangennummer werd met kopieerpotlood op de borst ge schreven. LASTDIEREN MOG dezelfde dag, dus de 6e Septem ber 1944, werden alle 47 gevange nen om ongeveer 12.30 uur als „Stein- traegerkolonne" te werk gesteld. Zij waren gekleed in de haeftling-broek en een gestreept lagerhemd. Zij waren blootsvoets. Op de rug droegen zij een drager voor stenen, (Deze drager ziet er ongeveer uit als een stoelzitting met leuning). De Kom- mandofueher was S.S. Unterschar- fuehrer Gogl. De kapo was de beroeps misdadiger Josef Pelzer. Op de dragers werden grote stenen gezet, die dan de 186 stenen treden van de Wienergraben opgedragen moesten worden. Di' geschiedde aan in looppas met veel stokslagen en schappen. Spoe dig konden veel van de mannen niet meer. Op geraffineerde wijzez werden deze gevangenen de dood ingedreven. IJIERBIJ gebruikte men de navol- gende methode: als de betrokke nen halverwege de trap waren, bijna bezwijkend onder de last der zeer zware stenen, werd hun door de bege leidende kapo of S.S.-er gezegd hun last neer te werpen en daarvoor in de plaats lichtere stenen te nemen. Om dit te doen, moesten de gevangenen de trap in zijh geheel oplopen en zich bgeven naar de linker uitgang, waar deze stenen waren opgestapeld. Deze linkeruitgang leidde echter van het kamp af en liep in de rich ting van de z.g. Postenkette, dat was een rij van S.S.-ers die als bewaking rondom het kamp opgesteld stond. Lie pen de gevangenen deze richting uit om lichtere stenen te halen, dan werd dit aangemerkt als een poging om te ontvluchten en werden zij zonder par don neergeschoten. In enkele uren wa ren er 13 doden. Verschillenden van de gevangenen, die bemerkten, dat zij allen doodgeschoten zouden worden, liepen vrijwillig in de Postenkette. Toen vond men het blijkbaar voor deze dag genoeg en werd verder al leen stenen gedragen. De volgende dag herhaalde zich de tragische geschiede nis. De enkelen, die 's avonds nog niet dood waren, werden toen vóór de Pos tenkette gesteld en door dezze neer geschoten. Twee van hen. die zich pro teerden terug te trekken, werden uij de doden geworpen en eveneens neer geschoten. in de S. U. naar huis zijn gezonden. Ook de V. S. hebben in Moskou een soortgelijke nota overhandigd. Voorgesteld wordt een internatio naal orgaan toe te laten om en on derzoek in te stellen naar het lot van Duitse krijgsgevangenen van wie be kend is, dat zij zich in Russische handen bevonden. De nota zegt, geen geloof te kunnen hechten aan de Rus sische verklaring, dat slechts 13.546 Duitse krijgsgevangenen zich nog in de Sovjet-Unie bevinden. De burgemeester bleef liever ziek T\E OGEN der Italianen gaan steeds meer open. Langzamerhand begint het Italiaanse volk te beseffen, wat voor soort vriend zt) bezitten in P3l- miro Togllatti, de leider van de Com munistische Partij in Italië. Het ge volg ls, dat steeds meer partijkaarten hij het begin van het nieuwe contri butiejaar niet worden verlengd. Vele afdelingen van de Communis tische Partij moeten worden opgehe ven om de eenvoudige reden, dat er geen leden meer zijn. Dit lot trof enige tijd geleden de plaatselijke af deling van Roccamassina in de pro vincie Rome. Dezer dagen volgde de afdeling van Prossedi. Ook in de gemeenteraad van Man- duria neemt de communistische in vloed steeds meer af. Verscheidene communistische raadsleden hebben zich teruggetrokken en voor het lid maatschap bedankt. Zelfs de tedere zorg van de Communistische Partij voor de gezondheid van de burge meester van die plaats werd door de betrokkene niet erg op prijs gesteld. De Partij had hem namelijk aan geboden om in verband met zijn sui kerziekte een kuur door te maken in Tsjecho-Slowakije. De goede man is er zo van geschrokken, dat hij op staande voet zijn burgemeestersbaan tje neerlegde en bedankte voor de partij. T~VE GENTSE Krijgsraad heeft de zwager van Koning Leopold, Wal ter Baels, veroordeeld tot vijf maan den voorwaardelijke gevangenisstraf, wegens het zich onttrekken aan dienstneming in de vrije Belgische strijdkrachten tijdens de oorlog. Baels was oorspronkelijk tot drie jaren gevangenisstraf veroordeeld, doch dit vonnis werd gisteren door de Krijgsraad vernietigd. Het vonnis van de Gentse Krijgs raad tegen Walter Baels, sluit eon ontzetting uit de burgerrechten in. Baels werd veroordeeld tot 5 maan den voorwaardelijke gevangenisstraf, met een proeftijd van drie jaren. In de motivering van het vonnis wordt aangestipt, dat Baels, toen hij zich in 1942 en 1943 te Lissabon be vond, vier maal per aangetekende brief werd verwittigd, dat hij zich moest onderwerpen aan de oproeping tot militaire dienst, doch dat hij zich desondanks niet gemeld had en zich daarmee aan weerspannigheid had Schuldig gemaakt. De Krijgsraad heeft op grond van het gedrag van Baels. verzachtende omstandigheden in aanmerking geno men. En zo worden er in dit rapport tal van kleurige legenden en boze vermoedens om hals gebracht. Het is niet waar, dat een kapitein van de Britse geheime dienst een ver rader was en het Englandspiel heeft georganiseerd, het is niet waar, dat verraad van een Neder lander de nederlaag bij Arnhem heeft veroorzaakt, het is niet waar, dat deze Nederlander, King Kong, „omdat hij te veel wist", ln het gevangenisziekenhuis ls vermoord, en zo is er nog meer niet waar, dat telkens gesuggereerd werd en ook ln het politieke debat nogal eens opgeld deed. Maar wat wel uit het hele rap port blijkt, is het feit, dat wij in menig geval hopeloos gestunteld hebben met onze geheime dien sten. Het zou in zekere zin voor ons Nederlanders kunnen pleiten, dat dit werk ons blijkbaar niet .o erg ligt. Men zou een loflied kun nen aanheffen op onze rechtscha penheid, onze recht-door-zeeheid, die van achterbakse listen geen kaas heeft gegeten. Maar als we het rapport lezen, (moeten we tot de beschamende erkenning ikomen dat in de bitterste uren van strijd, lieden op hoge posten niet beter wisten te doen dan angstvallig te waken voor hun eigen roempje en prestige tot in het belachelijke toe. Het ls daar in de top van onze In lichtingendienst voortdurend pik- en-poot geweest. Er hebben hoog gezeten mensen de hoogste ruzie met elkaar gemaakt, omdat de een in een brief was aangesproken met „Weledelgestrenge Heer" ter wijl hij toch „Hoogedelgestrenge" was. Als. men zo iets in het rap port leest, gaat men zich toch weer afvragen: Is hier geen schrijver van satyrieke romans bezig ge weest? Maar het is de volle waar heid. En intussen liepen er heel belangrijke dingen mis, liet trien zich enige jaren lang door een man als Schreieder om de tuin leiden, oefende men geen regelma tige controle uit op de verbin dingslijnen, welke waren uitgezet. Van de zijde der Londense rege ring heeft het hier ook aan waak zaamheid en doortastendheid ont broken. Men had alleen al ge waarschuwd moeten zijn, door het onmogelijk grote aantal wisselin gen in de top van de Inlichtingen dienst. Men heeft niet de geschik te man kunnen vinden, die boven alle kleine persoonlijks gedoe vit met vaste hand een stevige orga nisatie had moeten opbouwen. En het vinden van de juiste man voor ds juiste plaats (kenmerkt de goede regeerder. J7R IS Intussen individueel en particulier wel prachtig werk verricht. Het rapport bezorgt ons niet uitsluitend een gevoel van schaamte. Integendeel. In mensen van alle rang en stand zijn door de nood van de barre oorlogstijd krachten gewekt, welke aan de roemrijkste dagen onzer historie herinneren. Hier zien we de echte illegaliteit, welke een monument van dankbaarheid verdient. Hier bij verbleekt al het gezwets van lieden, die zo graag vertellen van hun heroïeke daden ln de bezet tingstijd. De echte heldenfeiten vastgelegd te hebben voor het na geslacht, is een zeer belangrijke verdienste van dit Rapport. Wel licht ware dit onderdeel te popu lariseren door een bekwaam schrij ver. Want het hanteren en door snuffelen van dsze enorme boek werken valt niet mee. En ze kos ten ook een lieve cent! Een trein met Amerikaanse troepen, die in een Zuid-Koreaanse stad is aangekomen, is omringd door een groot aantal jongemannen, die span doeken en Amerikaanse vlaggen meevoeren en de soldaten bjj het verla ten van de trein (links) hartelijk begroeten.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1950 | | pagina 1