ENGLAND-SPIEL SPOOKTE DOOR ONZE
EIGEN GEWESTEN
„Wat gebeurt er met de Duitse
krijgsgevangenen
Lie vraagt troepen aan drie en
vijftig V.N.-staten
jRUWELIJK EINDE VAN
GEHEIME AGENTEN
1 Het Rapport
Afnemend comma-
nisme in Italië
Kapitein dr Somer
IIJKE
12
78
1.95
1.85
125
625
8
98
8
48
38
len
EN
8
7.85
10.85
1925
ns
9.85
^ns
29.85
33.85
24.85
39.65
98.55
28.90
39.50
21,30
27.90
1.13
DAGBLAD VOOR ZEELAND
GESTAPO-HANDLANGER ANTON VAN DER WAALS OP PAD
Draden liepen over Breda, Bergen op Zoom
en Vlissingen
Vrij koel
Gaat Rekenkamer de
K.L.M. controleren
Italiaanse zege in
de Tour
Geallieerde nota's aan Rusland
Wereld-broederschap
R. K. Kosters
„Geen Duinkerken in Korea"
„Beëindig de grens-
provocaties
f*
Document van wreedheden in oorlogstijd
„Neergeschoten op de vlucht
Walter Baels kreeg 5
maanden voorwaar
delijk
DE Parlementaire Enquêtecom
missie heeft nu haar vierde
rapport aan de Kamers en aan het
Nederlandse volk aangeboden. Een
rapport, dat wellicht het meest
•van alle geschiedenis zal maken.
Dat geraadpleegd zal worden door
vele historici van nu en later en
waaruit ook romanschrijvers heel
wat stof kunnen putten. Het heeft
echter cok al een aantal roman
dichters .n boek en blad, aan de
societsltstafel en in de huiselijke
kring beschaamd. Het was de com
missie niet te doen om mooie ver
haaltjes, maar om de waarheid.
ZESDE JAARGANG No. 1741
Voor God, Koningin en Vaderland
h kg
kns
911
i
tHtgave: N.V. Uitgevers Mij. Neerlandia.
Verschijnt elke werkdag. Bureau: Breda,
Reigerstraat 16. Tel.: Redactie 8181, Admini
stratie 8778. Redactieraad: A. F. J. Aernoudts,
C. J. v. Hootegem, Mr. Dr. A. J. J. M. Mes, Mr.
H. B. L. de Rechter, L. J. v. 't Westende.
Hoofdredacteur: J. J. H. A. Bruna. Abonne
mentsprijs bij vooruitbet. f 3.90 per kwartaal,
per post f 4.75, per week (uitsluitend bij niet-
postbestelling) f 0.30. Losse nummers 8 cent.
Postrek. no. 278841. Prijzen van buitenlandse
abonnementen worden op aanvraag verstrekt.
Advertentieprijs voor de gehele oplage 0.25
per m/m. (Ingezonden Mededelingen f 0.60
per m/m)Voor advertenties van plaatselijke
aard uit Zeeland, uitsluitend in de Zeeuwse
editie f 0.10 per m/m. (Ingezonden Mede
delingen f 0.25 per m/m). Staatwerk 3 cent
per m/m extra. Incasso wordt berekend. Voor
prijzen van de rubriek ,,'t Kleintje" wordt
verwezen naar de desbetreffende rubriek.
Inzendingen op advertenties, welke de uit
gevers om redenen te hunner beoordeling niet
verlangen af te geven, worden vernietigd
Bureau voor de Zeeuwse Eilanden GOES, Westsingel 98, Telefoon no. 2236 Bureau voor Zeeuwsch-Vlaanderen HULST, Dubbele Poort 7, Telefoon no. 102. (Bijbureau: OOSTBURG, Nieuwstraat 22, Telefoon no. 35).
TTLDERS IN DIT NUMMER vindt men vele kolommen gewijd aan het
befaamde England-Spiel, het spel dat Schreieder, de bekwame Gesta-
po-chef speelde met gevangen genomen geheime agenten, om de geal
lieerde regeringen (waaronder de onze) te Londen te misleiden.
Het zal velen niet bekend zijn, dat de beruchte van der Waals, een
der belangrijkste handlangers van Schreieder, ook in onze gewesten vas
te voet had gekregen. Wij lezen dit uit de verhoren in de nieuwste delen
van het heden verschenen rapport der Parlementaire Enquête-Commissie
TN BREDA bestond een verzetsgroep
onder luitenant Breejaart. Men
verzamelde er inlichtingen en deze
werden door de heer J. B. Vermeu
len uit Ginneken (de man, die heel
wat belangrijk materiaal van de K.M.
had laten onderduiken in een pak
huis van Louis Boomaars) naar Ze
venbergen gebracht.
Begin 1941 kreeg de O.D. vaste vorm
waarvan dr. Albering, toentertijd
eveneens te Ginneken, plaatselijk lei
der was. Maar door verschillende ar
restaties kwam men hier zonder com
mandant te zitten en lag de zaak atil.
Toch bleef de verbinding met Zeven
bergen bestaan en Brejaart hield de
touwtjes in handen. De berichten gin
gen dan van uit Zevenbergen, via
Putt de grens over naar Antwerpen.
Lang kon dat niet duren en men ging
op zoek naar een gewestelijke com
mandant voor Noordbrabant van de
O.D. en deze werd gevonden in de
persoon van kapitein Somer
De inlichtingen gingen steeds door,
tot op een gegeven ogenblik de groep-
Brejaart met nog verschillende ande
ren w.o. de man uit Zevenbergen,
werd gearresteerd.
Tot overmaat van ramp moest kapi
tein Somer vluchten. Zyn huis werd
bezet door de Sicherheitsdienst. Ter
wijl de vrouw van kapitein Somer
de Duitsers aan de praat hield, rende
een huisgenoot naar het station Breda
om de kapitein te waarschuwen. Deze
ging naar het museum op het Kastcel-
pleiu, haalde zijn fiets en peddelde
naar Bergen op Zoom, waar hij eerst
bij dc familie Ir. Juten aanklopte om
later via Zwitserland in Engeland te
recht te komen.
DE DRADEN.
MOESTEN er nieuwe wegen
worden gezocht, om de berichten
naar Londen te versturen. De neer
Vermeulen (Dillenburgstraat 15, Bre-
OP ZES AKEN met munitie in de
haven van Portsmouth deden zich
gisteren ontploffingen voor. Zeven
personen werden licht gewond. Er
ontstond een grote brand, gebouwen
werden beschadigd.
ERVAREN hoge officieren, ongeveer
250, van de Oostduitse Volkspobtie zijn
in de afgelopen dag naar Bulgarije,
Tsjechoslowakijë en Hongarijé gezon
den vanwege hun „Balkan-kennis".
Hun taak: militaire raadgevers.
MEDEPLICHTIGEN van Westerling
aan de putsch te Bandung zijn op
het eiland Onrust door de Krijgsraad
veroordeeld tot straffen van 10 maan
den tot 1 jaar. Hun aant&l is onbe
kend.
„MOVEO" is een in Den Haag opge
richte Stichting tot „meer ontspan
ning aan oorlogsgewonden". Men wil
nog dit jaar een' eerste autotocht or
ganiseren.
NIET MINDER dan 23 Labour-leden
van het Engelse Lagerhuis onderte
kenden een motie, waarin gevraagd
wordt: 1. terugtrekking van de Ame
rikaanse troepen uit Korea en 2. toe
lating van communistisch China tot
de V.N.
ZONDAGMIDDAG- en avond zal een
grote groep leden van de Vlaamse
Volksdanscentrale uit Deurne demon
streren op het marktplein van Oudt-
Rotterdam (Rotterdam-Ahoy.)
DE POLITIEBOND Sint Michaël heeft
een tweedaags Congres gehouden te
ledeng0n' De B°nd telt thans 5000
VOOR het EERST zijn coloradoke-
DuitJ n ln 91 Pct- van de West-
vernomen.meenten' 20 werd te Bonn
?e or§anen van de Ne-
ODSeheven n e,din" worden 26 Juli
lmt :generaa? BuuvnveV°ren
met het vaandel van^e/tojT^ 6n
Nederland. an het KNIL naar
MAX BUSET. de
tenleider, zeide, dat bii wm. iSOC ls"
Leopold, alle social,stischp ,V3n
van Staat hun titel zullen teruggeven
en dat alle socialistische oaritgSor.jf
afleggen"0 onderscheidinëen zullen
AMERIKA gaat over een maand be
ginnen met de bouw van de eerste
atoom-duikboot. Aan het ontwerp is
ruim 3 jaar gewerkt.
da) had dit op zich genomen en hij
had overal contactmensen zitten.
Met Zeeland liep het contact via
Kloosterman uit Nispen en Piet Ver
hagen uit Vlissingen en de hele
Zeeuwse O.D. In Zundert werkte hjj
via de kommiezen Dalhuizen en Klij-
sen, terwijl hij door ir. Juten in Ber
gen op Zoom zekere Dercks had leren
kennen. Deze was bijzonder actief en
men had er als vast adres Antwerp
sestraat 45, waar cadet Mar ij n en te
keningen copieerde. George Monté
maakte er weer foto's van.
BRUSSEL LIEP MIS.
/APEENS werden de documenten, die
men te Antwerpen aan de Kleine
Tunnel 8 (een slagerij) bezorgde niet
meer uit Brussel afgehaald. Daar was
de zaak misgegaan en nu werd een
nieuwe lijn uitgelegd via Delfzijl, van
waaruit een houtboot de films naar
Zweden overbracht.
In Bergen op Zoom gebeurden in
tussen merkwaardige dingen. Daar
Was ook de heer Slof, leraar plant
en dierkunde, in het complot betrok
ken. Bovendien, zo vertelde Dercks
aan de heer Vermeulen, was daar bij
ir Juten een Engelse agent ver
schenen die contact zocht. Ir. Juten
bevestigde, dat die man „goed" was,
want hij had de volgende slagzin op
gegeven: „Glymes houd 't vuur warm"
en die slagzin werd door ir. Juten
opgegeven. Wij laten thans de heer
Vermeulen zelf aan het woord.
Dat bleek achteraf v. d. Waals te
zijn. Ik ben.... naar Juten toegestapt
en heb gezegd: U hebt hier een
man gehad en de zaak zit zo en zo.
Hij zei: Hoe weet U dat? Ik zei: Voor
U een vraag en voor mij een weet
Deze man zou ik graag willen spre
ken.... Ik kreeg van der Waals te
spreken.
GOED VERZORGD
genheid een photo mee van majoor
Somer in Engels uniform.... Tevens
toonde hij mij de handtekening van
majoor Somer Ik stond perplex
Op zekere dag sprak ik met Ko
ning uit Delfzijl en ik vertelde hem,
dat ik naar de overkant wilde gaan
en als parachutist wilde terugkeren...
Maar het gekke van het geval was,
dat 14 dagen later v. d. Waals ook
al van mijn vertrek wist. Ik had hem
dat niet verteldHij vroeg toen:
„Ben je bereid terug te komen als
parachutist?"
Ik antwoordde: „Natuurlijk,, wat
kan mij dat schelen." Ik sprak er nog
eens over met Navis en met de ge
westelijke commandant van der Poel
(drs. A. v. d. Poel, lid van Ged. Sta
ten van Noordbrabant) en zij zeiden:
Het zou inderdaad een oplossing zijn
als je daar de zaak zou kunnen re
gelen en wij zo een vaste verbinding
zouden krijgen.
DAT ZOU WAT WEZEN.
TNTUSSEN waren door de heer
Schortinghuis verkenningen ge
daan op de WaddeneilandenHij
had tekeningen en allerlei gegevens,
een opgave van de plaatsen van de
zeemijnen, de plaatsen, waar de on
derzeeboot kon komen, de uren, waar
op de onderzeeboot moest komen, enz
Ik bracht dit naar voren in een ge
sprek met van der Waals en hij zei:
„Dat zou wat wezen!"
Korte tijd later heb ik de heer
Schortinghuis in Dordrecht in con
tact gebracht met van der Waals of,
zoals hij toen heette, Piet van der
Velde. Die naam had hij van mij ge
kregen. Ik heb een persoonsbewijs
voor hem gemaakt ten huize van de
heer Juten aan de Noordsingel 1 te
Bergen op Zoom. Daar is ook zijn vin
gerafdruk genomen. De zoon van de
heer Juten heeft de naam „Piet van
der Velde" getikt
DINSDAG. KAN DAT?
Weersverwachting, geldig tot
vanavond:
Aanvankelijk uatige, later vrij
krachtige wind tussen Zuid en
West. Overwegend droog weer,
Wisselend bewolkt. Vrij koel.
Vandaag: Zon onder 20.54 uur
Maan onder 2143 uur. Morgen:
Zon op 4.38 uur. Maan op 5.28 uur
Zon onder 20.53 uur. Maan on
der 22.04 uur. Maandag: Zon op
4.30 uur. Maan op 6.50 uur.
XTIJ werd, vervolgt
de heer Vermeu
len, goed verzorgd
door de vrouw van
Juten. Ik maakte
met van der Waals
een afspraak om
hem onder vier
ogen te spreken.
Dat luktin
DordrechtIk
wandelde met hem
langs de spoorlijn
en ging toen de lan
derijen in.
Hierbij gebeurde
iets, dat mij toen
niet opviel, maar
dat mij in de gevan
genis te binnen
schoot. Terwijl ik
daar met hem wan
delde, dacht ik, dat
ik mijn handschoe
nen vergeten had en
greep om mij daar
van te overtuigen
naar mijn jaszak.
Van der Waals
sprong toen wel een
meter de lucht in.
Ik heb deze man la
ten schaduwen want
ik vertrouwde hem
toch niet
Navis en ik heb
ben toen een slagzin
opgesteld, die nie
mand anders kende.
Ik sprak toen met
van der Waals af,
dat, wanneer deze
slagzin binnen acht
dagen via Radio
Oranje doorkwam,
ik met hem in zee
wilde gaan en hem
wekelijks gefotogra
feerde berichten zou
leveren. De slagzin
kwam door en de
man kwam om zijn
eerste berichten. Hij
bracht bij die gele-
rtP EEN gegeven ogenblik zei van
der Waals: „Er is een mooie ge
legenheid om naar Engeland te ver
trekken. Dat moet dan gebeuren de
volgende week Dinsdag. Kan dat
Dan is alles in kannen en kruiken".
Dat was diezelfde Dinsdag, waarop ik
inderdaad naar Engeland zou ver
trekken, maar met een houtboot via
Zweden Hoe deze man dat ooit
geweten heeft, begrijp ik niet
Ik zou dus vertrekken en ging op
stap met de nodige filmrollen bij mij.
In Dieren-Doesburg had ik nog een
afspraak met de heer Navis. Ik heb
toen een poosje met hem zitten pra
ten en toen ben ik op de trein naar
Apeldoorn gestapt, waar ik van der
Waals zou ontmoeten.
8 ONS VOLK
ZEER GEVAARLIJKE GESTAPO-
AGENT.
Onderstaand individu heeft reeds zeer
veel slachtoffers gemaakt. Het is de be
ruchte Anton v d. Waals, oud 41 jaar.
Schuilnamen: de Wilde, Anton. Tem, Ca-
Simir, enz. enz. Werkte in September in
Utrecfit. waar hij hujp vroeg voor onder
duikers. Zou in Rotterdam zijn doodge
schoten. doch bleek later ln leven. Sig
nalement' 1.80 M„ blanke huid. kleine
neus met knobbeltje aan linkerbovenzij
de, handen met aders, slank gebouwd
Geeft ook voor invasie in Nederland
voor te bereiden en -daartoe sabotage en
weerstandsgroepen te vormen. Zeer ge
vaarlijk. Weest op Uw hoede!!
BRUINE BONEN.
TK KWAM het station uit en daar
stond hij inderdaad. Hij zei: „Wij
vertrekken vanavond pas; maar kom
mee, ik heb een heerlijk potje eten,
bruine bonen met spek." Daar had
ik wel trek in, want dat kreeg je niet
veel. Ik stapte met hem mee op naar
ue Jachtlaan no. 40. Daar dichtbij ge
komen, zei hij: „Ik loop achterom en
jij komt voorom. Je drukt drie keer
op de bel met het V-teken. Dan komt
een jongetje naar vorèn en dan vraag
jc naar mijnheer. Dad komt mijnheer
en dan noem je als introductie: „Ik
kom van Piet".
Zo gezegd zo gedaan. Nu had ik
het ongeluk, dat ik in Dieren-Does
burg mijn pistool, dat ik meestal in
mijn zak droeg, in mijn actetas had
gestoken. Ik bel het V-teken, het jon
getje komt en doet de deur open.
Even nadien komt 'n Hollander voor
dat moet Poos geweest zijn,
steekt mij de hand toe en zegt: „Van
waar komt U?" Ik zeg: „Ik kom van
Piet".
Op het ogenblik, dat ik hem een
hand geef, wil hij mijn arm om
draaien en geef ik hem een trap voor
zijn buik. Ik grijp in mijn zak naar
mijn pistool, maar mis, dat zit ik
mijn tas. Ik buk naar mijn tas en
meteen zitten verschillende mensen
op mij in sporttenue. Toen kreeg ik
de trap die ik gegeven had met zware
interest terug. Mijn mond werd dicht
geplakt en ik word in een kamer ge
dragen.
Daar zie ik liggen Schortinghuis,
Oosterkamp, Lam en Stienstra, alle
maal met een pleister op de mond.
Ik kwam er als vijfde persoon bij.
Toen werden wij in een overvalwa
gen naar den Haag vervoerd. Op het
Binnenhof werden wij in een grote
zaal tentoongesteld en toen begon het
.verhoor.
Dit is in het kort mijn hele
schiedenis.
ge-
T)E NIEUWE WfT op de Kamers v.
Koophandel én Fabrieken werd
gisteren z.h.st. door de Tweede Ka
mer aangenomen.
De behandeling van het wetsontwerp
inzake tegemoetkoming aan de K.L.
M. wegens verliezen en het ontwerp
tot nadere regeling van de verhou
ding Rijk-K.L.M. nam nogal enige ti.id
in beslag. Van de zijde der A.R., de
C.H. en de V.V.D. liet men bezorgd
heid horen over de gang van zaken.
Minister Spitzen zag ?ee 1 kans de Ka
mer met zijn antwoord-rede afdoen
de te overtuigen. Een amendement
van de heer Lucas (K.V.P.) wilde
controle van de Algemene RekenKa-
mer invoeren bij de K.L.M. De mi
nister had daaraan geen behoefte,
maar gaf tenslotte toch te kennen, dat
hij al voornemens was in de overeen
komst met de K.L.M. een bepaling op
te nemen, dat de Rekenkamer kan
worden ingeschakeld. Hierover zal de
Kamer zich nog nader beraden.
J. B. VERMEULEN.
In de Jachtlaan geen bruine bonen
met spek..,.
T ANG heeft het er gisteren op
geleken, dat een Fransman,
Geminiani, de tweede etappe van
de Ronde van Frankrijk zou gaan
winnen, maar tenslotte sleepte de
33-jarige Italiaan Adolfo Leoni
uit Milaan, de zege in de wacht.
Leoni behoort tot de z.g. Italiaan
se „Cadetten"-ploeg, hetgeen wil
zeggen, dat daarin de jongere ele
menten zijn opgenomen. Leoni is
echter reeds zestien iaar wiel
renner en boze tongen beweren
nu, dat de Milanees door deze
zege wraak heeft willen nemen
voor diens niet-verkiezing in de
nationale Italiaanse equipe.
Maar er wordt zoveel gefluis
terd in de Ronde-karavaan
gEN BRITSE NOTA vestigt de
aandacht van de Sovjet-Russi
sche regering op een onlangs ge
houden volkstelling in West-Duits-
land, waaruit bleek, dat „ettelijke
tienduizenden Duitsers niet uit de
Sovjet-Unie zijn teruggekeerd en
hun verwanten bericht ontvangen
hadden, dat zij nog steeds werden
vastgehouden".
De nota verzoekt de Sovjet-Russi
sche regering gedetailleerde inlichtin
gen te verschaffen over de identiteit
van de 9.717 personen, di- wegens
oorlogsmisdaden zouden zijn veroor
deeld, van de 3.815 van oorlogsmis
daden beschuldigde personen tegen
wie een onderzoek hangende is en
van de 14 personen, die wegens ziek
te behandeld zouden worden.
Men zal zich herinneren, dat op de
Londense conferentie in Mei jl. de
ministers hun bezorgdheid uitspra
ken over een Russische mededeling,
dat alle Duitse krijgsgevangenen
T\E ORGANISATIE van de Neder-
landse R. K. Kosters diende (on
der bewonderend applaus) dezer da
gen te Rome als voorbeeld bij de op
richting van de Wereld-broederschap
van Kosters. Het door pater Boer-
acker van de „Brakkenstein" opge
steld! concept werd vlot aanvaard,
door alle afgevaardigden uit vele tan
den. De nieuwe Broederschap zal om
de twee jaar te Augsburg bijeenko
men. Dit alles schreef ons de
heer K. Vercauteren, die als voor
zitter van de afdeling Breda het con
gres te Rome bijwoont.
EfEN HOGE Amerikaanse legeroffi-
cier heeft gisteren op een pers
conferentie te Washington meege
deeld, dat „er geen Duinkerken in
Korea in het vooruitzicht is." Hoewel
hij de ernst van de situatie niet on
derschatte, hield hij staande, dat er
geenszins sprake was van een cata
strofe op Korea. „Er is hoegenaamd
geen twijfel aan, dat wij dit schier
eiland zullen houden, hoewel de po
sitie op het ogenblik lastig is".
Volgens gezaghebbende berichten,
die te Tokio binnenkwamen, hebben
de Noord-Koreanen hun druk in de
gehele centrale sector vergroot en
wordt Taedjon bedreigd.
De Amerikanen boden heftig weer
stand tegen troepen, die de Koem
overtrokken en kleine groepen N.-
Koreanen opereren ten Zuiden van de
rivier.
Een woordvoerder van het Ameri
kaanse leger verklaarde echter, dat
alle pogingen van de Noord-Koreanen
om de Koem over te steken waren
afgeslagen.
De secretaris-generaal van de V.N.,
Trygve Lie, heeft meegedeeld, dat hij
een beroep heeft gedaan op alle le
den van de V. N., die de resolutie van
de Veiligheidsraad over Korea heb
ben gesteund, om Zuid-Korea met
troepen te helpen. Hij had vooral
grondstrijdkrachten gevraagd, 't Ver
zoek was gedaan aan 53 van de 59
leden-staten.
President Truman zal waarschijn
lijk volgende week verdere drastische
maatregelen aankondigen om mensen
voor het leger op te roepen en mili
taire en industriële hulpbronnen te
mobiliseren.
Joegoslavië contra Bulgarije
TOEGO-SLAVIE heeft gisteren in
een nota aan Bulgarije geëist, dat
er „een onmiddellijk einde moet ko
men aan de Bulgaarse grensprovoca-
ties".
De nota werd gezonden na een in
cident, dat gisteren voorviel en waar
bij een Bulgaarse soldaat gedood werd
op Joego-Slavisch grondgebied, al
dus radio-Belgrado.
JN HET KADER van het England-Spiel, dat thans door het heden ver
schenen rapport van de Parlementaire Enquête Commissie uit de
doeken wordt gedaan, werden 53 geheime agenten door de Duitsers
gearresteerd. Er zouden er, volgens een der vérhoren van de politiechef
Schr»ieder, nog 5 in leven zijn: Lauwers, Ubbink, Dourlein, mej. Terwindt
en Grün. Van één is het lot onbekend. Wat er met de overigen 47
gebeurd is
QE COMMISSIE vertelt er in haar
verslag het volgende van:
De „Aktion Kugel" was een maat
regel gericht tegen ontvluchte krijgs
gevangenen. Wanneer de ontvluchten
werden gegrepen, werden zij onder toe
passing van de ..Aktion Kugel" gefu
silleerd. Betrof de ontvluchting een
groep, vooral een groep op transport,
dan werden niet alleen de wederom
gearresteerden met de kogel gestraft,
maar hetzelfde lot trof de gehele groep
Naar de terechtstelling van Neder
landse agenten te Mauthausen werd
een uitgebreid onderzoek ingesteld door
kolonel W. Ch. J M. van Lanschot, in
dertijd hoofd van de Nederlandse Mis
sie tot apsporing van vermiste Neder
landse militairen en agenten.
De geschiedenis van hun terecht
stelling is ais volgt te reconstrueren:
Op 5 September 1944 kwam te Maut
hausen een transport van 4? person-m
binnen. Het transport bestond uit En
gelse en Nederlandse militairen, te
wetei 40 Nederlanders en 7 Engelsen.
Ze kwamen van Rawitz. Zij ondergin
gen bij het binnenkomen van 't kamp
Mauthausen dezelfde behandeling als
de andere gevangenen, d.w z zij moes
ten hun burgerkleding en bezittingen
aan de Effectenkammer afgeven, wer
den van hoofd- en lichaamshaar ont
daan, gebaad en gedesinfecteerd. Daar
na kregen zij de blauw-grijs gestreepte
gevangeniskleding.
Zij werden echter niet overgebracht
naar een block, maar naar de bunker.
De volgende morgen tussen 8 en 9 uur
moesten zij op bevel van de lagercom-
mandant, S.S. Standartenfuehrer Zie-
reis op de appèlplaats voor de Lager-
schreibstube aantreden. Hier waren
aanwezig behalve Ziereis de S.S.
Hauptscharfuehrer Heider en de S.S.
Oberscharfuehrer Trum (Arbeitsdienst-
fuehrer)
Op bevel van de lagerkommandant
werd door het reeds afgeknipte hoofd
haar een brede baan beschoren. Deze
baan werd droog, d.w.z. zonder zeep
geschoren. Daarna werden allen gere
gistreerd. Het gevangennummer werd
met kopieerpotlood op de borst ge
schreven.
LASTDIEREN
MOG dezelfde dag, dus de 6e Septem
ber 1944, werden alle 47 gevange
nen om ongeveer 12.30 uur als „Stein-
traegerkolonne" te werk gesteld. Zij
waren gekleed in de haeftling-broek en
een gestreept lagerhemd.
Zij waren blootsvoets. Op de rug
droegen zij een drager voor stenen,
(Deze drager ziet er ongeveer uit als
een stoelzitting met leuning). De Kom-
mandofueher was S.S. Unterschar-
fuehrer Gogl. De kapo was de beroeps
misdadiger Josef Pelzer.
Op de dragers werden grote stenen
gezet, die dan de 186 stenen treden van
de Wienergraben opgedragen moesten
worden. Di' geschiedde aan in looppas
met veel stokslagen en schappen. Spoe
dig konden veel van de mannen niet
meer. Op geraffineerde wijzez werden
deze gevangenen de dood ingedreven.
IJIERBIJ gebruikte men de navol-
gende methode: als de betrokke
nen halverwege de trap waren, bijna
bezwijkend onder de last der zeer
zware stenen, werd hun door de bege
leidende kapo of S.S.-er gezegd hun
last neer te werpen en daarvoor in de
plaats lichtere stenen te nemen. Om
dit te doen, moesten de gevangenen
de trap in zijh geheel oplopen en zich
bgeven naar de linker uitgang, waar
deze stenen waren opgestapeld.
Deze linkeruitgang leidde echter
van het kamp af en liep in de rich
ting van de z.g. Postenkette, dat was
een rij van S.S.-ers die als bewaking
rondom het kamp opgesteld stond. Lie
pen de gevangenen deze richting uit
om lichtere stenen te halen, dan werd
dit aangemerkt als een poging om te
ontvluchten en werden zij zonder par
don neergeschoten. In enkele uren wa
ren er 13 doden. Verschillenden van
de gevangenen, die bemerkten, dat zij
allen doodgeschoten zouden worden,
liepen vrijwillig in de Postenkette.
Toen vond men het blijkbaar voor
deze dag genoeg en werd verder al
leen stenen gedragen. De volgende dag
herhaalde zich de tragische geschiede
nis. De enkelen, die 's avonds nog niet
dood waren, werden toen vóór de Pos
tenkette gesteld en door dezze neer
geschoten. Twee van hen. die zich pro
teerden terug te trekken, werden uij
de doden geworpen en eveneens neer
geschoten.
in de S. U. naar huis zijn gezonden.
Ook de V. S. hebben in Moskou een
soortgelijke nota overhandigd.
Voorgesteld wordt een internatio
naal orgaan toe te laten om en on
derzoek in te stellen naar het lot van
Duitse krijgsgevangenen van wie be
kend is, dat zij zich in Russische
handen bevonden. De nota zegt, geen
geloof te kunnen hechten aan de Rus
sische verklaring, dat slechts 13.546
Duitse krijgsgevangenen zich nog in
de Sovjet-Unie bevinden.
De burgemeester bleef
liever ziek
T\E OGEN der Italianen gaan steeds
meer open. Langzamerhand begint
het Italiaanse volk te beseffen, wat
voor soort vriend zt) bezitten in P3l-
miro Togllatti, de leider van de Com
munistische Partij in Italië. Het ge
volg ls, dat steeds meer partijkaarten
hij het begin van het nieuwe contri
butiejaar niet worden verlengd.
Vele afdelingen van de Communis
tische Partij moeten worden opgehe
ven om de eenvoudige reden, dat er
geen leden meer zijn. Dit lot trof
enige tijd geleden de plaatselijke af
deling van Roccamassina in de pro
vincie Rome. Dezer dagen volgde de
afdeling van Prossedi.
Ook in de gemeenteraad van Man-
duria neemt de communistische in
vloed steeds meer af. Verscheidene
communistische raadsleden hebben
zich teruggetrokken en voor het lid
maatschap bedankt. Zelfs de tedere
zorg van de Communistische Partij
voor de gezondheid van de burge
meester van die plaats werd door de
betrokkene niet erg op prijs gesteld.
De Partij had hem namelijk aan
geboden om in verband met zijn sui
kerziekte een kuur door te maken in
Tsjecho-Slowakije. De goede man is
er zo van geschrokken, dat hij op
staande voet zijn burgemeestersbaan
tje neerlegde en bedankte voor de
partij.
T~VE GENTSE Krijgsraad heeft de
zwager van Koning Leopold, Wal
ter Baels, veroordeeld tot vijf maan
den voorwaardelijke gevangenisstraf,
wegens het zich onttrekken aan
dienstneming in de vrije Belgische
strijdkrachten tijdens de oorlog.
Baels was oorspronkelijk tot drie
jaren gevangenisstraf veroordeeld,
doch dit vonnis werd gisteren door
de Krijgsraad vernietigd.
Het vonnis van de Gentse Krijgs
raad tegen Walter Baels, sluit eon
ontzetting uit de burgerrechten in.
Baels werd veroordeeld tot 5 maan
den voorwaardelijke gevangenisstraf,
met een proeftijd van drie jaren.
In de motivering van het vonnis
wordt aangestipt, dat Baels, toen hij
zich in 1942 en 1943 te Lissabon be
vond, vier maal per aangetekende
brief werd verwittigd, dat hij zich
moest onderwerpen aan de oproeping
tot militaire dienst, doch dat hij zich
desondanks niet gemeld had en zich
daarmee aan weerspannigheid had
Schuldig gemaakt.
De Krijgsraad heeft op grond van
het gedrag van Baels. verzachtende
omstandigheden in aanmerking geno
men.
En zo worden er in dit rapport tal
van kleurige legenden en boze
vermoedens om hals gebracht. Het
is niet waar, dat een kapitein van
de Britse geheime dienst een ver
rader was en het Englandspiel
heeft georganiseerd, het is niet
waar, dat verraad van een Neder
lander de nederlaag bij Arnhem
heeft veroorzaakt, het is niet waar,
dat deze Nederlander, King Kong,
„omdat hij te veel wist", ln het
gevangenisziekenhuis ls vermoord,
en zo is er nog meer niet waar,
dat telkens gesuggereerd werd en
ook ln het politieke debat nogal
eens opgeld deed.
Maar wat wel uit het hele rap
port blijkt, is het feit, dat wij in
menig geval hopeloos gestunteld
hebben met onze geheime dien
sten. Het zou in zekere zin voor
ons Nederlanders kunnen pleiten,
dat dit werk ons blijkbaar niet .o
erg ligt. Men zou een loflied kun
nen aanheffen op onze rechtscha
penheid, onze recht-door-zeeheid,
die van achterbakse listen geen
kaas heeft gegeten. Maar als we
het rapport lezen, (moeten we tot
de beschamende erkenning ikomen
dat in de bitterste uren van strijd,
lieden op hoge posten niet beter
wisten te doen dan angstvallig te
waken voor hun eigen roempje en
prestige tot in het belachelijke toe.
Het ls daar in de top van onze In
lichtingendienst voortdurend pik-
en-poot geweest. Er hebben hoog
gezeten mensen de hoogste ruzie
met elkaar gemaakt, omdat de
een in een brief was aangesproken
met „Weledelgestrenge Heer" ter
wijl hij toch „Hoogedelgestrenge"
was. Als. men zo iets in het rap
port leest, gaat men zich toch weer
afvragen: Is hier geen schrijver
van satyrieke romans bezig ge
weest? Maar het is de volle waar
heid. En intussen liepen er heel
belangrijke dingen mis, liet trien
zich enige jaren lang door een
man als Schreieder om de tuin
leiden, oefende men geen regelma
tige controle uit op de verbin
dingslijnen, welke waren uitgezet.
Van de zijde der Londense rege
ring heeft het hier ook aan waak
zaamheid en doortastendheid ont
broken. Men had alleen al ge
waarschuwd moeten zijn, door het
onmogelijk grote aantal wisselin
gen in de top van de Inlichtingen
dienst. Men heeft niet de geschik
te man kunnen vinden, die boven
alle kleine persoonlijks gedoe vit
met vaste hand een stevige orga
nisatie had moeten opbouwen. En
het vinden van de juiste man voor
ds juiste plaats (kenmerkt de goede
regeerder.
J7R IS Intussen individueel en
particulier wel prachtig werk
verricht. Het rapport bezorgt ons
niet uitsluitend een gevoel van
schaamte. Integendeel. In mensen
van alle rang en stand zijn door
de nood van de barre oorlogstijd
krachten gewekt, welke aan de
roemrijkste dagen onzer historie
herinneren. Hier zien we de echte
illegaliteit, welke een monument
van dankbaarheid verdient. Hier
bij verbleekt al het gezwets van
lieden, die zo graag vertellen van
hun heroïeke daden ln de bezet
tingstijd. De echte heldenfeiten
vastgelegd te hebben voor het na
geslacht, is een zeer belangrijke
verdienste van dit Rapport. Wel
licht ware dit onderdeel te popu
lariseren door een bekwaam schrij
ver. Want het hanteren en door
snuffelen van dsze enorme boek
werken valt niet mee. En ze kos
ten ook een lieve cent!
Een trein met Amerikaanse troepen, die in een Zuid-Koreaanse stad is
aangekomen, is omringd door een groot aantal jongemannen, die span
doeken en Amerikaanse vlaggen meevoeren en de soldaten bjj het verla
ten van de trein (links) hartelijk begroeten.