„Industriële hart" van West-Duitsland
kiest minder communisten
Fuchs-sneeuwbal ging aan 't rollen
BE KWEEKSCHOOL
POLITIEK VAN ADENAUER
HEEFT WAARDERING
Mevr. Roosevelt in ons land
Prins reikt 205
Onderscheidingen uit
HERTOGIN UIT DE GEVANGENIS
Gold noemde naam
Liberale winst in Noord-Rijnland-Westfalen
DESSEL HEEFT 'N HEKS
die 9s nachts zwarte kat wordt
TELEFOONSTORim
DOOR PRIJSVRAAG
DAGBLAD VOOR
Relletjes in
Ruhrgebied
Omscholing K.N.I.L.
begint 1 Juli
„Het is de eerste keer, dat ik thuis kom
ZELFS DE VELD
WACHTER HEEFT
ANGST
Met speelgoedhondje
naar bed
Plannen voor en tegen
het plan Schuman
GREENGLASS SPIONNEERDE VOOR DE RUSSEN
Onvast weer
„Als ik geen vrouw en twee kinderen had
„Groote Beer" bracht
900 gezonden en 237
zieken terug
ZESDE JAARGANG No. 1719
Voor God, Koningin en Vaderland
DINSDAG 20 JUNI 1950
Uitgave: N.V. Uitgevers Mij. Neerlandia.
Verschijnt elke werkdag. Bureau: Breda,
Reigerstraat 16, Tel.: Redactie 8181, Admini
stratie 8778. Redactieraad: A. F- J. Aernoudts,
C. J.v. Hootegem, Mr. Dr. A. J. J. M. Mes, Mr.
H. B. L. de Rechter, L. J. v. 't Westende.
Hoofdredacteur: J. J. H. A. Bruna. Abonne
mentsprijs bij vooruitbet. f 3.90 per kwartaal,
per post f 4.75, per week (uitsluitend bij «iet
postbestelling) f 0.30. Losse nummers 8 cent.
Postrek, no. 278841. Prijzen van buitenlandse
abonnementen worden op aanvraag verstrekt.
Advertentieprijs voor de gehele oplage 03#
per m/m. (Ingezonden Mededelingen f O.flffl
per m/m). Voor advertenties van plaatselijke
aard uit Zeeland, uitsluitend in de Zeeuw»»
editie f 0.10 per m/m. (Ingezonden Mede
delingen f 0.25 per m/m). Staatwerk 3 cent
per m/m extra. Incasso wordt berekend. Voor
prijzen van de rubriek ,,'t Kleintje" wordt
verwezen naar de desbetreffende rubriek.
Inzendingen op advertenties, welke de uit
gevers om redenen te hunner beoordeling niet
verlangen af te geven, worden vernietigd
Bureau voor de Zeeuwse Eilanden: GOES, Westsingel 98, Telefoon 2236 Bureau voor Zeeuws-Vlaanderen: HULST, Dubbele Poort 7. Telefoon 102. (Bijbureaux: OOSTBURG, Kieuwstraat 22, Telefoon 35; TERNEUZEN, Axelsestraat 45, Telefoon 2347)
jgIJ DE VERKIEZINGEN voor het nieuwe parlement van Noord-Rijn-
land-Westfalen, hebben de Christen-democraten 93 zetels behaald,
de sociaal democraten 68, de liberalen 26, de communisten 12 en de ka
tholieke centrumpartij 16.
Opvallend daarbij is de sterke achteruitgang der communisten, In
het vorige parlement hadden zij 28 zetels. De liberalen wonnen 14 zetels,
de centrumpartij bleef gelijk, de christen-democraten gingen 3 zetels ach
teruit en de soc.-democraten 4 zetels vooruit.
T)E achteruitgang der communisten is
vooral sterk in de industriële cen
tra, welke tevoren de bolwerken van
hun invloed in West-Duitsland waren.
In Dortmund hadden zij hun West-
Duitse partijleider, Max Reimann, can-
didaat gesteld. Zij behaalden slechts
tweederde gedeelte van het totaal aan
tal stemmen, dat bij de in Augustus
jl. gehouden verkiezingen op hun can-
didaten was uitgebracht. De socialisten
behaalden hier de zege.
VRIJHEID VAN ONDERWIJS.
T\E KIEZERS spraken zich tegelij
kertijd uit over de nieuwe grond
wet. Deze voorziet in verplichte socia
lisatie der voornaamste industrieën.
Ook erkent zij ten volle het begin
sel van eigen onderwijs voor de ver
schillende godsdienstige gezindten. Dit
laatste beginsel wordt verdedigd dooi
de christen-democraten en de cen
trumpartij. Het wordt bitter bestreden
door socialisten en communisten, die
aanvoeren, dat het de reeds bestaande
splitsing op godsdienstig gebied onder
de jeugd zal doen toenemen.
TNGELEID door trompetgeschal heeft
Prins Bernhard te Den Haag in
de Ridderzaal namens de Koningin,
205 onderscheidingen uitgereikt. Bur
gers, officieren, onderofficieren en
soldaten werden onderscheiden met
bronzen leeuw (45), bronzen kruis
(80), kruis van verdienste (55) of
vlieger-kruis (25). Mannen van de
koopvaardij, vrouwen en mannen uit
het verzet, officieren, onderofficieren,
soldaten en verpleegsters van het K.
N.I.L., van marine, lucht- en land
macht verschenen stuk voor stuk voor
de Prins en kregen hun decoratie op
gespeld. Met allen wisselde deze eni
ge hartelijke woorden en een stevige
handdruk. Velen hunner bleek de
Prins persoonlijk te kennen, hetgeen
voor hem, naar hij in een korte toe
spraak aan het begin van de plechtig
heid zei, deze opdracht van de Konin
gin dubbel prettig maakte.
Onderscheiden zijn o.a.:
A. S. van Velthoven, Hank,
bronzen kruis, S. Hanegraaf,
Hank, kruis van verdienste, P.
v. Balkom, Hank, kruis van ver
dienste, F. J. van Dalen, Vlissin-
gen, bronzen kruis, A. N. A.
Puntman, Breda, bronzen kruis,
C. L. W. M. baron van Voorst
tot Voorst, posterhout, bronzen
leeuw, F. A .uammen, Teterin-
gen, bronzen leeuw, A. L. van
Wijlen, Sprang-Capelle, bron
zen leeuw, J. A. van Peer, Breda
vlieger-kruis.
De stemming is vrijwel overal rus
tig verlopen. Te Wanne-Eickel, in het
centrum van het Ruhrgebied, is ge
vochten tussen communisten aan aan
hangers van de uiterst-rechtse „socia
listische rijkspartij", die onder leiding
staat van de voormalige generaal Ootto
Remer, de „bedwinger" van den sa
menzwering tegen Hitler in 1944. Vijf
personen werden gewond tijdens het
gevecht, waaraan door een honderd
man werd deelgenomen.
Te Waternscheid werd 'n communist
gearresteerd, omdat hij propaganda-
biljetten aanplakte met een revolver
in zijn zak.
Uit de resultaten blijkt, dat de partij
van Bondskanselier Adenauer, (de
christen-democraten) .in de gunst
blijft. Dit in hoofdzaak door de
buitenlandse politiek, waarbij speciaal
het plan-Schuman waardering onder
vindt.
Noord-Rijniand-Westfaien is de
grootste der elf West-Duitse staten en
vormt het „industriële hart" van W.
Duitsland.
ZONDER SOCIALISTENT
TJELANGRIJK is nu zeker, hoe de
regering van Noord-Rijniand-
Westfalen zal worden. Zal de samen
werking met de socialisten voortdu
ren? Er bestaat een vermoeden, dat
dit niet het geval zal zijn, geheel vol
gens het verlangen van Adenauer ove
rigens. Gebeurt het, dan is de conse
quentie, dat ook de afvaardiging van
Noord-Rijnland-Westfalen in de bonds
raad een wijziging ondergaat.
lyrET DE OMSCHOLING van offi-
eieren en onderofficieren afkom
stig van het K.N.I.L. zal 1 Juli een
aanvang worden gemaakt.
De omscholingscursussen zullen in
het tijdvak van 1 Juli tot einde 1930
of zo nodig langer worden gehouden
bij het 5e Infanterie Depot te Roer
mond en Venlo.
IN CHICAGO is met goed gevolg de
nier van een 10 minuten tevoren over
leden vrouw overgeplaatst in het li
chaam van een andere vrouw. Het zou
de eerste operatie ter wereld zijn van
deze aard.
IN DE 510e Staatsloterij Is in de der
de klasse, eerste lijst, op nummer
20473 de f 25.000 gevallen.
VANAVOND om 20.05 uur zal over
beide Hilversumse radiozenders een
vraaggesprek met Prins Bernhard
worden uitgezonden in verband met
de naderende Anjerdag en de dan te
houden collecte ten bate van het Prins
Bernhardfonds (bevordering van en
steun aan de Nederlandse cultuur).
ZES MANNEN en twee vrouwen zijn
in Amsterdam gearresteerd, omdat zij
er een gewoonte van maakten van
vrachtauto's en bakfieten goederen te
stelen. Het groepje „specialiseerde"
zich vooral in textiel.
NATIONALISATIE van ondernemin
gen kunnen wij niet betalen en wij
zijn niet van plan om zonder meer te
onteigenen. Dat heeft Moh. Hatta, mi
nister-president van R. I. S. gezegd.
VOGELER, de Amerikaanse zaken
man, die door het „Volksgerechtshof"
te Budapestt tot 15 jaar dwangarbeid
wegens „spionnage" is veroordeeld,
zal denkelijk op vrije voeten worden
gesteld. Datzelfde wordt verwacht t.a.
v. de Brit Sanders, die 13 jaar kreeg.
TIJDENS een vergadering van de af
deling Nederland van de Katholieke
Onderw. Bond (K.O.B.) van Indonesië
werd, in vervolg op wat reeds en
kele maanden in Indonesië geschied
de, besloten tot de oprichting van een
afdeling Nederland van de Katholieke
Nederlandse Ambtenaren Federatie.
HET TROEPENSCHIP „Hellenic Prin
ce" wordt in de vroege morgen van
Woensdag a.s. voor IJmuiden ver
wacht. De ontscheping zal Woensdag
morgen te 9 uur in Amsterdam begin
nen.
POSITIES TROEPENSCHEPEN Ama-
poora passeerde 17-6 Bizerta. At
lantis passeerde 18-6 Miniokoy, Castel
Bianco passeerde 18-6 Guardafui, Em
pire Brent 18-6 van Aden, Hellenii
Prince 17-6 van Lissabon, 21-6 van
IJmuiden. Tabinta 17-6 van Aden. Zui
derkruis 18-6 van Singapore. Empire
Brent 22-6 verwacht te Suez. Fairsea
passeerde 18-6 Aden. Kota Inten 18-6
500 mijl Z.O. Guardafui.
T4/TET EEN lijnvliegtuig van de Bel-
gische luchtvaartmaatschappij Sa
bena is mevrouw Roosevelt met haar
zoon Elliott en twee kleinkinderen,
komende uit Kopenhagen, gisteren
middag op Schiphol geland.
Ter begroeting waren o.a. op het
vliegveld aanwezig de Amerikaanse
ambassadeur in ons land, Selden Cha-
pin, de echtgenote van de Commissa
ris der Koningin in Noord-Holland en
de echtgenote van de burgemeester
van Amsterdam, met haar dochtertje
Olga, die mevrouw Roosevelt bloe
men aanbood.
Mevr. Roosevelt heeft in het Am-
stelhotel te Amsterdam enige uren na
haar aankomst honderdvijftig maal
haar handtekening gezet in exempla
ren van haar boek „Ik herinner mij".
De extra opbrengst van deze boeken
komt ten goede aan het „Koningin
Wilhelminafonds" (Fonds ter bestrij
ding van de kanker).
Het eerste boek, dat mevr. Roose
velt signeerde, voorzag zij van een
speciale opdracht. Het was bestemd
voor .Prinses Wilhelmina.
Mevr. Roosevelt zal na het verblijf
in ons land een bezoek brengen aan
Luxemburg. Een kort oponthoud in
Parijs zal het besluit vormen van de
Europese reis. die begon met het bij
wonen van de onthulling van een
standbeeld van wijlen president Roo
sevelt in Oslo. Over het bezoek (van
daag) aan Oud-Vossemeer zei mevr.
Roosevelt: Het is in feite de eerste
maal, dat de kinderen en ik „thuis
komen".
Mevrouw Roosevelt In gesprek met de
Amerikaanse ambassadeur Selden
Chapin na haar aankomst op Schiphol
TAESSEL is een echt landelijk Bel-
gisch plaatske, Zuid-Oostelijk van
Turnhout. Het is er nog zo'n tikje
middeleeuws, want.men gelooft er
nog heilig in spoken en heksen.
Ge lacht, maar dan kent ge die van
Dessel nog niet. Immers er worden zo
maar pardoes mensen ziok en er ge
beuren allerhande gekke dingen.
Een zekere Martha moet daarvan de
schuld zijn.
Vrouwen en mannen beweren na
melijk, bij hoog en bij laag, dat deze
Martha (die er toch heus niet heks
achtig uitziet) een ras-echte heks is.
De twee vrouwen zijn ziek geworden
door een aanraking van Martha, zeg
gen zij. En zij zeggen nog meer: Mar
tha verandert des nachts in een zwarte
kat. Maar zij hebben ook al een re
medie ontdekt tegen de hekserij.
„Wanneer Martha U aanraakt, moet
ge haar een ferme klap op het hoofd
geven".
GEEN LEVEN MEER.
DN MEEN nu niet, dat slechts een
paar mensen in Dessél aan hek
sen geloven, dan bent ge ep ver naast.
Dat hebben de Bruine Paters wel on
dervonden bij hun huisbezoeken. Jan
en allemaal had het toen over hek
sen en spoken. En de Paters hebben
het in de kerk nog nooit zo vol ge
zien, zoveel mensen laten zich „over
lezen".
De toestand is intussen, zo erg ge
worden, dat Martha geen leven meer
heeft. Ook al omdat haar dochtertje,
dat op school gaat. behandelt en uit
gescholden wordt als het kind van
de heks. Zij heeft een aanklacht in
gediend en de rechtbank heeft die aan
klacht nu behandeld. De vrouw eiste
een schade-vergoeding van 10.000
frs. Maar de rechtbank kon geen uit
spraak doen, daar verschillende getui
gen niet waren verschenenuit
angst voor Martha. Zelfs de veldwach
ter bleek niet veel te moeten hebben
van „de heks". Hij was heel zwakjes
en voorzichtig in zijn verklaringen
voor de groene tafel. En hij verdween
zo vlug en gedegen uit Turnhout, dat
toen de rechtbank hem later weer
nodig had hij niet meer te vinden
was.
Overigens bleek de bewuste veld
wachter, toen hij de oproepbrieven
ten huize van de getuigen moest afge
ven, tegelijkertijd maar 't advies ge
geven te hebben niet naar Turnhout
te gaan
Verschrikt keken de poorters en
poorteressen van het middeleeuw
se Damstad omhoog toen een enor
me vogel met veel geraas kwam
overvliegen. Ze konden immers
niet weten dat het een vliegtuig
was, een uitvinding van latere
eeuwen, dat uit de lucht een plaat
je kwam maken van dit oude
stadje op de Dam bij gelegenheid
van het vijfde eeuw-feest van de
Kalverstraat. Op de achtergrond
in het midden het hoofdpostkan
toor met de beide torentjes. In
het midden het Paleis met de bei
de binnenplaatsen en rechts daar
naast de Nieuwe Kerk.
MEI VEEL HEISA en ais een wet-
velwind rende de Hertogin van
Valencia de trappen af. Ze wierp zich
in baar glanzende limousine en voor
de geheime politie van Madrid kor.
zeggen „Caramba" was ze al met een
vaartje de hoek om.
In ons nummer van 10 Maart LI.
vermeldden wij de gevangenneming
van Franco's „publieke vijandin num
mer 1", vurig ijveraarster van Don
Juan, de Spaanse kroonpretendent
die op het herstel van de monarchie
zit te wachten. En nu werd ze uit de
gevangenis ontslagen. Haar wagen
werd gevolgd door een hele serie wa
gens. propvol met haar opgetogen
vrienden. Ze ging haar vrijheid vie
ren in ue tuinen van Villarosa, 15 km.
buiten Madrid, waar het de hele nacht
bal was.
Met veertig vrienden-monarchisten
arriveerde ze aan het buiten-restau
rant, waar een eregarde van veertig
in het wit geklede kellners zich in
haag voor de auto hadden opgesteld.
De muziekkapel zette een opgeto
gen „Valencia" in en het regende bloe
men.
POLITIE NAAR BED
HERTOGIN VAN VALENCIA.
Streng verboden te roken
MTJFTIG DUITSE en evenveel Fran
se parlementsleden zijn in Zwit
serland bijeengekomen om te beraad
slagen over het plan-Schuman. De
sfeer is vooralsnog uitstekend.
Van de andere kant zijn Franse en
Duitse communisten van zin een he
vige actie tegen het plan-Schuman te
gaan ontketenen. Zij hebben in Ber
lijn vergaderd en hebben daarbij te
vens zeggen zij een strijdmetho-
de tegen het Marshall-plan uitgestip
peld.
wiens verhaal we deze gegevens ont-
„("«HAMPAGNE riep de hertogin. Erlenen een filmpje te geven uit de
werden riog andere diners ge- gevangenis, waar camera's zwaar taboe
geven in deze lusthof, Spanje's be-zijn.
faamdste openlucht-restaurant, maar; Op een der gesmokkelde foto's zien
de deelnemers ervan werden al gauw I we de 'hertogin op het gevangenisbed
betrokken in de vreugde van de her- j liggen met in haar armen een lappen
toginnelijke partij. Met fladderende hondje. Een medegevangene, een anar-
rode haren en schitterende ogen dans- I chist, had het voor haar gemaakt. „Ik
rode haren en schitterende ogen dans
te ze met iedereen. Enallen zaten te
klappen en te zingen,
De politie ging maar naar bed; de
enige vrouw, waar' Franco bang van
is, vierde een niet-politiek feestje
GEHEIMEN
(TERWIJL ze in de gevangenis zat,
haalde de politie haar flat in Ma
drid en. haar paleis in Avila overhoop.
Maar ze waren vergeten de hertogin
te fouilleren bij haar entree in de ge-:
vangenis.
En zo was het haar mogelijk, aan de
man van de Daily Express aan
Weersverwachting, geldig tot
J Dinsdagavond:
Veranderlijke bewolking, met
kans op een regen- of onween-
J bui, voornamelijk in de Zuideljj-
J ke helft van het land.
Zwakke tot matige wind hoofd-
zakelijk tussen Oost en Zuid. Iets
J warmer dan de afgelopen dagen.
Heden: Zon onder 21.03 uur.
Woensdag: Zon op 4.19 uur en
maan op 10.24 uur.
JN ONS NUMMER VAN ZATERDAG verscheen een bericht, dat de
«aak-Gold zich als een olievlek uitbreidt en een zekere prof. Wein-
baum word gearresteerd. Hierbij is het echter niet gebleven. Men heeft
nu ook nog de 28-jarige David Greenglass gegrepen. Wat is die zaak-
Gold? Wat deed Greenglass? Op deze vragen gaf een reporter van de
Daily Express en antwoord in de volgende vorm.
misdaden in de cel ernstig berouwt.
Nog niet zo heel lang geleden rees er
een klein conflict tussen Engelse auto
ritei'-n en de poii.je-autorueiten der
Verenigde Staten. o— men van En
gelse zijde bezwaren had tegen onbe
perkte vrijheid bij het ondervragen
van Fuchs door de F.B.I.-beambten.
Die ondervraging schijnt nogal suc
ces te hebben en Fuchs berouw
schijnt oprecht gemeend, want stuk
voor stuk laat hij de namen los van
zyn medeplichtigen.
rjONDERDAG heeft men te New-
Vork een man gearresteerd, die
in Los Alamos, Nieuw-Mexico (Ver.
Staten) in 1945 de eerste atoombom
hielp maken. Het is David Greenglass,
een vroegere Amerikaanse leger-
technicüs bij „hoogst vertrouwelijke
proefnemingen" op een van de groot
ste atoomlaboratoria in oorlogstijd.
Hij is de derde man, die door het
F.B.I. (Federal Bureau of Investiga
tion of: Federaal Opsporingsbureau)
werd gearresteerd als direct gevolg
van inlichtingen, verstrekt door dr.
Fuchs.
Men zal zich de naargeestige ge
schiedenis van dr. Fuchs nog wel her
inneren: een knappe kop, voormalig
Duitser en genaturaliseerd Engels
man, die bekend heeft in Amerika te
spionneren voor Rusland en than* zijn
FUCHS ZEIDE
QREENGLASS ging naar Los Ala-
mos met een genie-detachement in
een rang, gelijk aan die van korporaal.
Hij was daar, toen men bezig was
met de laatste hand te leggen aan de
atoombom, die bij geheime proeven in
de woestijn van Nieuw-Mexico tot ont
ploffing werd gebracht.
Er wordt beweerd, dat de politie
beambten Clegg en Lamphere 'n foto
aan Fuchs zouden hebben getoond. Op
die kiek wees hij de in New-York
woonachtige scheikundige Harry Gold
als medeplichtige aan. Daarmee begon
de affaire-Gold.
Gold werd gearresteerd op 23 Mei
jl. Hij op zijn beurt gaf weer inlich
ting n waardoor de politiemannen op
pad 'ngen naar Lyiacuse in de staat
New-York en er de 44-jarige schei
kundige Alfred Dean Slack Donder
dagavond jl. arresteerden.
Slack zou een medeplichtige van
Gold zijn geweest.
Maar op hetzelfde ogenblik liep de
politieman Edward Scheidt in New-
York al met een arrest-ticbevel voor
Greenglass ir
„ONZE BONDGENOOT".
DE AMERIKAANSE procureur Ir
ving H. Saypol zeide: „Greenglass
gaf aan Harry Gold inlichtingen over
mensen die werkzaam waren te Los
Alamos en over de technische vorde
ringen met betrekking tot de samen
stelling van de atoombom.
„Greenglass verklaart dat hij dit
deed omdat hij voelde dat Amerika
„onze bondgrr--t Rusland tiie. eer"'k
behandeide".
De zaak van Greenglass zal voor
DAVID GREENGLASS.
„Rusland niet eerlijk behandeld".
komen in New-Mexico. De borgtocht
is vastgesteld op een som ter waarde
'■-n ongeveer 350.000 gulden.
Procureur Saypol zeide: „Greenglass
vertelde de F. B. I. dat, als hij geen
vrouw en twee kinderen had, hij er
over dacht te vlucht ,i of zelfmoord
te plegen."
Men verwacht, dat hij zowel als
Slack en Gold als beschuldigd van
spionnage in oorlogstiid ter dood zul
len worden veroordeeld.
houd van dieren, ziet
„En deze kiek zal de heren van de
gevangenis wei verrassen". We zien 'n
rokende hertogin, de handen in de
zakken. Het is namelijk ten strengste
verboden, in de gevangenis te roken.
Maar om dë andere dag vond ze een
pakje in haar toiletzakje aan de muur.
„O. vrienden heb ik overal"
TJE K R.O. en Jan de Cler
hebben heel wat op hun ge
weten. Notabene een ernstige
telefoonstoring.
Jan de Cler heeft Zondagmid
dag met zijn gezelschap een uit
voering in Haarzuilen gegeven.
Het was een uitvoering voor
gewonde militairen en het feest
vond in een kersenboomgaard
plaats. Des avonds gaf de K.R.
O. een herhaling van een schets-
je van Jan ,de Cler, waarin een
prijsvraag was verwerkt.
Wie van de luisteraars tussen
kwart voor en kwart over ne
gen Zondagavond het door hen
als uitslag gedachte telefoon
nummer opbelde, zou als belo
ning een mandje kersen toege
zonden krijgen, als zijn oplossing
goed was (38 luisteraars hadden
dit geluk).
Het gevolg was. dat een groot
aantel luisteraars tussen kwart
voor negen en kwart over negen
is gaan opbellen. Er is in dit be
wuste halfuur zo verschrikkelijk
veel uit alle oorden van het land
interlocaal gebeld, dat tenslotte
de K.R.O. door een boze telefoon
directeur werd opgebeld met de
mededeling, dat er door overbe
lasting een relais van het Am
sterdamse. telefoonnet was door
gebrand.
In Den Haag zijn drie storings
diensten in actie moeten komen
om de gevolgen van de overbe
lasting van het telefoonnet in or
de te krijgen.
(Van onze onderwijsmedewerker)
VAEN heeft in dit dagblad kunnen
lezen, dat minister Rutten een
wetsontwerp heeft gelanceerd met de
welluidende naam: ..Regeling vgn de
vorming van onderwijzers".
Mogelijk heeft iemand gedacht: „die
onderwijzers zetten tegenwoordig alles
op stelten. Alles moet al vernieuwd
worden. En nu beginnen ze alweer
met een nieuwe opleiding ook."
Het zou echter niet juist zijn, de
vernieuwing van het onderwijs op de
lagere school en de nieuwe kweek-
schoolwet los van elkaar te beschou
wen. De practijk heeft immers ge
toond, dat aan een ideële onderwijs
vernieuwing een reële onderwijzers
vernieuwing moet voorafgaan. En rot
deze onderwijzers-vernieuwing wil dit
wetsontwerp de mogelijkheid bieden.
MMAT was er dan niet in orde met
de oude kweekschool? De huidige
kweekschool is volgens programma
verplicht tot een bij voorbaat hope-
lose poging, om in vier jaren tijds (nog
niet zo lang geleden, zelfs drie jaari
een algemene vorming met een vakop
leiding r.e combineren. En dit, terwijl
in ieder beroep of ambt de eigenlij
ke gespecialiseerde opleiding begint na
een voorafgaande algemene vorming
te hebben afgesloten. Gevolg van dit
hopeloze pogen is steeds min of meer
geweest, dat de algemene vorming
geen voldoende afronding kon verwer
ven en dat nog erger, de vakopleiding
in een permanente tijd-nood moest
plaatsvinden. De onderwijzer onder
vond hiervan de nadelige gevolgen in
de vorm van een zeker aanvankelijk,
tekortschieten in zijn beroepswerk en
van een ontmoeting met geringschat
ting door de gemeenschap van zijn in
tellectuele standing.
Radicalen opperden daarom de idee,
om voor de onderwijzer te eisen: een
middelbare schoolopleiding (dit ter ge
ruststelling van de publieke opinie)
en daarna een specifieke vakschool,
dit ter verkrijging van werkelijke on-
derwijs-vaklui.
Minister Rutten is niet zo radicaal
geweest. Hij heeft begrepen dat de
kweekschool zeker nog lang de meeste
candidaten uit het ULO moet betrek
ken en dat het MO hoogstens aanvul
ling kan geven. Daarom heeft hij
voorafgaand M.O. niet voorgeschre
ven, maar wel mogelijk gemaakt. En
dat is al een winstpunt voor de radi
calen. Het wetsontwerp stelt deze gang
van zaken voor: de candidaat volgt
eerst gymnasium of H.B.S. en kan
daarna met de directe vakstudie aan
vangen; ofwel hij volgt eerst ULO en
daarna nog twee jaren algemeen vor
mend onderwijs op de kweekschool, ter
afronding van zijn voorbereidende
studie. Anders gezegd: de MO-studen-
ten slaan de eerste 2 kweekschoolja
ren over en beginnen direct in de 3e
klas. De ULO-studenten beginnen in
de le klas en volgen twee jaar lang al
gemeen onderwijs. Vanaf klas 3 begint
dus voor allen de echte vakstudie en
dan voortaan zonder vermenging met
algemene vorming. Nu eindelijk wordt
dre kweekschool dus werkelijk vak
school. nl.. 2 jaar theorie en 1 jaar
practijk. Daarna is men volledig be
voegd en wordt men dus niet meer
overgeleverd aan het opgeblazen, top
zware instituut, dat hoofdacte heet.
Zo men ziet, een gezond ontwerp,
dat aan vele verlangens tegemoet
komt. Niet bijster origineel, want in
Titel VI van de LO-wet 1920 leest men
weinig anders. Alleen is die titel nooit
van kracht geworden. Onnodig hebben
we dertig lange jaren met onze oplei
ding gesukkeld.
Het grote nadeel van de thans ge
bruikelijke hoofd-acte-studie, was
haar opgeblazenheid, haar overlading
en het feit. dat ze moest geschieden
in de avonduren van de eerste zware
practijkjaren. Volgens dit ontwerp
kan men de studie beëindigen na de
2e Ie..kring, en dat zullen vermoe
delijk vele dames doen maar ieder
kan ook in 1 jaar, de 3e leerkring
voltooien en dan is men volledig be
voegd, ook voor de functie van hoofd
ener school. Deze 3e leerkring heeft
een practisch, aan het doel aangepast
programma en heeft het voordeel, dat
ze direct aansluit op de voorgaande
kweekschooljaren. Meer dan de oude
hoofdacte, zal ze werkelijk haar doel
dienen.
J-JOE de twee algemene vormingsja
ren van de nieuwe kweekschool
zullen worden opgezet, dat zal bepa
len in hoeverre er van algemene vor
ming of van misvorming moet gespro
ken worden. Het zijn zeker jaren
waarin de Nederlandse zucht naai
overlading een gooi naar de macht zal
doen. Maar de 3 jaren vakopleiding
garanderen ons zeker een toekomst
van niveau-stijging der onderwijzers,
speciaal in vakkundig opzicht. En dat
opent schone perspectieven voor een
beter, vernieuwd lager onderwijs.
jyj^AANDAG heeft de debarkatie
plaats gehad van de troepen, die
met het s.s. „Groote Beer" in Am
sterdam uit Indonesië waren gearri
veerd.
van het schip bevonden
zich ruim 900 manschappen, voor een
groot gedeelte behorende tot onderde
len van de F-brigade. die in de zomer
en het najaar van 1948 naar Indonesië
vertrokken. Voorts 237 zieken en ge
wonden en leden van het K.N.I.L en
de Kon. Marine.
Van de zieken zijn de meesten T.
B.C.-patiënten.
Jonge Potsdammers vluchten
naar West-Duitsland
■yiJF EN TWINTIG jongens en meis-
jes, leerlingen van een middelbare
school te Potsdam, zijn naar West-
Berlyn gevlucht uit vrees, dat zij dooi
de „Volkspolitie"- zouden word«n ge
arresteerd.
Zij verklaarden, dat zij geweigerd
hadden lid van de communistische
Freie Deutse Jugend te worden en
daarom door een leraar bij de „Volks-
P°! u „arPn ^""klaagd. De leraar
zou hen hebben gedreigd met tcwe-k-
stcll'ng in de Ui:P",/.imi,. .K-n.
De kinderen weigeren beslist naar
hun ouders terug te keren.