'tea Arbeiders éisen 8 pCt. loonsverhoging De Zwarte Hand over België OUD EN ROMI Lakeman won Ronde van Nederland Poolse uniformen in Berlijn Ill Ruim acht ton boete tegen Jongerius geëist Nieuwe koffiebon Eert brok leutigeVlaamse humor Stosz-Kapelanen 311 11.95 1 2.45 8.95 ij nog slechts ricotages zesde jaargang No. 1703 donderdag 1 juni 1950 DE STAKING IN DE VLAAMSE TEXTIELFABRIEKEN Fabrikanten: Lonen in Nederland zijn te laag Werknemers: Export-kwaliteit is te slecht Het werk in de vlaamse textielfabrieken te Gent, Aalst, Oudenaerde, Ronse, Rumbeke, Ardooie, Izegem en Brugge ligt sedert Dinsdagmorgen geheel stil. Te Kortrijk, St. Niklaas en Lokeren is het werk neergelegd in de fabrieken, die daartoe door de vakverenigingen zijn aangewezen. In Dendermon- de en Tielt is de staking volledig. Ook in de Textielbedrijven na bij Antwerpen en in het Brusselse wordt gestaakt, evenals te Doornik en te Roesselaere. Zittende (vrije) jeugd weigert medisch onderzoek 70.000 stakers Schietpartij aan de sectorengrens Dokter per korte golf Zonnig Handlanger Nol de Brabander in beroep Wm Peyre op weg- naar Frankrijk Sensationele onthullingen over clericale plannen DE CODE van het wegverkeer «.al aangevuld worden met bepalingen betreffende de eerbied verschuldigd aan de geestelijkheid. Geestelijken per auto, motor of fiets hebben steeds en in alle omstandigheden de voor rang. De weg-gebruikers worden op straf van boet verplicht bij het voor bijrijden van geestelijken te groeten met drie korte en drie lange signaal stoten. Haagse Brieven R.T.C. kostte ruim twee en een half millioen ttt 3AM ten ter iges verkope" j NBISDDIGEK ir Smmmmmm idig heeit id Uitgave: N V. UitgeversMij. Neerlandla. Verschijnt elke werkdag. Bureau: Breda. Reigerstraat 16, Tél.: Redactie 8181, Admini stratie 8778. Redactieraad: A. F. J. Aernoudts, C. i- v. Hootegem, Mr. Dr. A. J. J. M. Mes, Mr. H. B. L. de Rechter, L. J. v. 't Westende. Hoofdredacteur: J. J. H. A. Bruna. Abonne mentsprijs bij vooruitbet f 3.90 per kwartaal, per post f 4.75, per week (uitsluitend bij niet- postbestelling) f 0.30. Losse nummers 8 cent. Postrek. no. 278841. Prijzen van buitenlandse abonnementen worden op aanvraag verstrekt. Voor God, Koningin en Vaderland Bureau voor de'Zéeuwse Eilanden: GOES. Westsmgel 98. Telefoon 2236 Bureau voor Zeeuws-Vlaanderen: HULST. Dubbele Poprt_7ïjrel«foon_102:j Advertentieprijs voor de gehele oplage:!0-25 per m/m. (Ingezonden Mededelingen f 0.6O per m/m). Vobr advertenties van plaatselijke aard uit Zeeland, uitsluitend in de Zeeuwse editie f 0.10 per m/m. (Ingezonden Mede delingen f 0.25 per m/m). Staatwerk 3 Cent per m/m extra. Incasso wordt berekend. Voor prijzen van de rubriek ,,'t Kleintje" wordt verwezen naar de desbetreffende rubriek. Inzendingen op advertenties, welke de uit gevers om redenen te hunner beoordeling niet verlangen af te geven, worden vernietigd. (Biibureaux. OOSTbUrG, Nieuwstraat 22. Telefoon 35; TERNEUZEN,Axeisestraat 45, Telefonn_J!347). Na de Pinksterdemonstraties XïEER dan achtduizend leden van de „Vrije Duitse Jeugd", die aan de Pinksterbetoging te Berlijn heb ben deelgenomen, zijn op de verkeers weg bij de controlepost aan de zone- grens bij Lübeck een zit-staking be gonnen uit protest tegen medisch on derzoek, dat door het Ministerie van Gezondheid van Sleeswijk-Holstein is voorgeschreven. Tot dit onderzoek is order gegeven in verband met geval le van typhus die zich tijdens de Pinksterbetoging te Berlijn zouden hebben voorgedaan. De Sleeswijk-Holsteinse minister van Binnenlandse Zaken, Wilhelm Kaeber, is ter plaatse gekomen om te onderzoeken welke maatregelen ge troffen moeten worden. Later op de dag werden gewapende West-Duitse politie-detachnmenten naar de grens van de Russische zone gestuurd om te voorkomen, dat jonge West-Duitse communisten, die van de Berüjnse Pinksterdemonstratie terug keren, illegaal de grens overschrijden zonder zich aan een medische keuring te onderwerpen. Zelfs werd op de baai van Lübeck gepatrouilleerd met kleine vaartuigen van de kustpolitie. Volgens de politie te Kiel, waren onder de 1000 jongeren, die zich aan een medisch onderzoek hadden onder worpen, 36, die een ernstige kou had den gevat en een met typhus. r\E VOORZITTER van de Katholie- ke Centrale van Textielarbeiders, van Wesemael, heeft tijdens een pers conferentie verklaard, dat het onduld baar is dat de Belgische textielindus trie thans nog lonen uitbetaalt van fr. 13.50 per uur. Zelfs een geschoold tex tielarbeider; zo zei hij, heeft nog maar een basislóon van fr. 16 per uur. Dit basisloon moet, vergeleken met de an dere industrieën, als te laag worden beschouwd. De voorzitter zeide, dat de Belgische textielindustrie thans zeer goede zaken maakt en dat b.v. in Februari jl. 31 procent van de Belgische uitvoer werd gevormd door textielproducten. De textielarbeiders achten daarom het ogenblik gekomen om hun eisen te stellen. Deze eisen zijn volgens de heer van Wesemael de volgende: Verhoging met 8 procent van het basisloon, zowel voor mannen als vrouwen. Een minim-.im-basisloon van fr. 15 voor mannen en fr. 10.50 voor vrouwen. Verhoging van de pre mie voor het stukwerk van 10 tot 15 procent van het basisloon. De heer van Wesemael verklaarde verder, dat een der argumenten van de werkgevers tegen een loonsverho ging is, dat het loonpeil in het buiten land en met name in Nederland 30 procent lager zou zijn. De voorzitter van de Katholieke Bond van textielarbeiders bestreed dit en zei van oordeel te zijn, dat de Ne derlandse lonen slechts 8 tot 10 pro cent lager zijn dan de Belgische. „Niet het loonsverschil kan echter een gevaar zijn voor de Belgische af zet naar Nederland, zo verklaarde hü, doch wel het feit, dat onze textielfa brikanten na de bevrijding heel wat minderwaardige goederen naar Ne derland hebben uitgevoerd. In afwijking van een eerder bekend gemaakt cijfer wordt thans meege deeld, dat het aantal stakende arbei ders in de Belgische textielindustrie ongeveer 70.000 bedraagt. De Amsterdammer Lakeman heeft j de Ronde van Nederland gewonnen, door de 1589 k.m. af te leggen in 45 uren, 24 minuten en 24 seconden. Wij laten hieronder volgen het eind klassement: 1 Lakeman. (Ned. Nat. ploeg) 45.24 24; 2 Depoorter, (Belg. B). 45.24.52 3 Callens. (Belg. A), 45.24.59; 4 Vander- veken, (Belg. A). 45.25.52; 5 Evers, (Ned. A) 45.26.14 6 Rogiers (Belg*. A> 45.26.57; 7 Vos, (Ned. B). 45 27.03; 8 De Ruyter (Intern, ploeg), 45.27.52; 9 Leenen. (Belg. B). 45.30.45; 10 Mïd- delkamn (Ned. Nat. ploeg), 45.30.51: 11 Schotte. (Belg. A), 45.30.51; 12 Verpoorten (Belg. Bk 45.31.09; 13 H. Smits (Ned. B), 45.31.39; 14 Lambrichs, (Brab.-Limb. ploeg). 45.31.46; 15 van Est (Ned. B), 45.32.09; 16 Mertens. (Belg. B), 45.32.24; 17 Decock. (Belg. B), 45.32.28; 18 Accou, (Belg. A), 45. 34.09; 19 Maelbrancke, (Belg. A), 45. 37.10; 20 Bednar (Hong.), .(intern, pl 45.37.41. (Voor verslag zie pag. 5). TPEN NIEUW SYSTEEM om dokters op te roepen, zal door een New- Yorkse onderneming worden inge voerd. Dokters, die zich laten inschrij ven, zullen korte golf radio-ontvan- gers, die niet groter zijn dan twee I aa?r overkant aan de Britse zijde ^AN DE Sovjet-Russische sector grens te Berlijn heeft zich Dinsdag een incident voorgedaan, waarby van vuurwapenen gebruik is gemaakt. Volgens ooggetuigen hielden leden van de Oost-Duitse Volkspolitle een auto aan, waaruit plotseling vier in Pools officiersuniform geklede perso nen sprongen, die op de Volkspolitie mannen begonnen te schieten. De po litiemannen schoten onmiddellyk te rug, waarbij een der vier mannen uit de auto werd getroffen. In de Britse pers wordt over het incident de veronderstelling geuit, dat de vier personen in de auto poogden naar het Westen te vluchten en dat zij daarbij van Poolse uniformen ge bruik maakten om aan de Sovjet- Russische zijde groter vrijheid van beweging te hebben. De auto, zo meldt de Daily Herald kwam met grote snel heid uit de Prinz Albrechtstrasse naar de Kroonprinsbrug, die naar de Wes telijke sector leidt. Bij de grens, waar TIET BEDRIJFSCHAP voor Gra- «en, heeft Bon 464 Algemeen aan gewezen voor het kopen van 125 gr. koffie. Deze bon kan met ingang van Vrijdag 2 Juni 1950 worden gebruikt «n blijft geldig voor het kopen bij de détaillist tot en met 17 Juli 1950. Het rantsoen moet dienen voor zes weken, zodat op 13 Juli 1950 de eerst volgende bonaanwijzing voor koffie zal plaats hebben. DE LIBANON, Saoedi-Arabië, Syrië en mogelijk ook Jemen zullen op een conferentie te Beiroet 12 Juni a.s. de uitstoting van Jordanië uit de Arabi sche Liga voorstellen. DE SIGAREN-INDUSTRIE nam het besluit voorlopig tot 1 Januari 1951 voort te gaan met de bezulnigings-po- litiek, die sinds Augustus vorig jaar wordt gevolgd. Het wachten is nog steeds op accijnsverlaging. TUSSEN NEDERLAND, Indonesië en Hongarije is een handelsverdrag ge sloten tot een wederzijds bedrag van f 35 millioen voor de tijd van een jaar. DE „GROTE BEER" en de „General Greely" zijn 27 Mei uit Indonesië ver trokken met resp. bestemming Am sterdam en Rotterdam. DE RAAD van Enkhuizen vond een aangeboden burgemeesterswoning voor f 22.500 te duur. De eigenaar werd „woedend" en gaf toen het huis aan de gemeente cadeau. SMUTS, die al een paar dagen met jicht op bed ligt, lijdt aan een long ontsteking. IN PRAAG is weer een spionnage- proces aan de gang. De voornaamste beklaagd», mevrouw Milada Horako- ya, heeft zichzelf al schuldig ver klaard.... MINIfr'SB pen heeft gisteren middag de Raad voor het zuiver we tenschappelijk onderzoek geinstalleerr voorzitter is prof. dr. G. v. d. Leeuw u" Groningen. DE „GENERAL HERSEY" wordt van- middag te 14 1 ur in Amsterdam ont scheept. TEGEN SEEGERS, communist, werd voor de Amsterdamse rechtbank f 100 bonf-a het niet doorgaan van het debat over de „H^t -1'"n" de m?en'- -• 4; 'inff.fi ]?jC0^ega Brandenburg hoorde de- t*s,tegen z*ch» omdat hij zich erzet had 'egen de .olit.ie, die e- gers kwam verwijderen. de fotograaf van Hitler. Hoff man, is in hoogste instantie te Mün- ,°i v; arbeid vei 'n vermogen is >urd verklaard n million mark) en zijn w is hem ontnomen. Ai - h U: de tophomst e -r v ei- h!f A ?an 500 "?ark Per maand moet vl uaan aan hst Beie''s "'a*" ids voor He*"" vanavornd7WaChting- Keldi* tot Droog weer. In het Zuiden van et land overdrijvende wolkenvel- den, elders zonnig weer. Matige J?' vrij krachtige wind tussen Oost en Zuid. Weer iets hogere temperaturen dan gisteren. Vandaag: Zon nder 20.49 uur. Maan op 234)1 uur. Morgen: Zon op nur- Maan onder 5.23 uur. pakjes sigaretten, in hun zak dragen. Zij zullen ieder een nummer krijgen en van tijd tot tijd de ontvanger uit hun zak nemen en tegen hun oor leg gen. Zij zullen dan een rij nummers horen. Wanneer een dokter zijn num mer hoort, weet hij dat zijn hulp no dig is. Door een telefoontje kan hij nadien inlichtingen verkrijgen. publiek stond toe te zien, hield de auto stil. Een grensafdeling van de Volkspolitie ging er heen. Plotseling openden de mannen in de auto het vuur met een tommygun en revolvers. De politiemannen doken weg achter afvalhopen en vuurden terug. Na enkele minuten snel schieten zwaaiden drie van de mannen uit de Nauwelijks is het laatste kalenderblaadje van Mei afgescheurd, of hen gelaars van klein en groot formaat werpen hun dobbers uit in de hoop een visje te verschalken. De jongens op deze foto proberen hun geluk in een Amsterdamse gracht. auto met hun armen ten teken dat zij zich overgaven. De vierde rende naar desectorgrens, achterom schie tend met een tommygun. Op enige me ters van de grens viel hij neer met 'een schot in het hoofd. Eis: bevestiging vonnis TAE DONGENSE leerlooier V. (Vrien- ten), die tot de bende behoorde van Nol de Brabander en die een twaalftal inbraken op, zijn naam heeft staan werd in Februari jl. door de Bossche rechtbank veroordeeld tot 'n gevangenisstraf van 7 jaar met aftrek van het voorarrest. V. vond deze straf te hoog en tekende appèl aan. Van de twaalf ernstige misdrijven worden er hem drie ten laste gelegd t.w. medeplichtigheid aan diefstal van een bedrag van ongeveer f 60.000 te Dongen, medeplichtigheid aan diefstal van een grote hoeveelheid gouden en zilveren voorwerpen eveneens te Don gen en diefstal van geld en sieraden te Oisterwijk. In Oisterwijk heeft V. in gezelschap van Nol der Brabander kans gezien het huis binnen te dringen van een alleen-wonende dame. Ze waren ge maskerd, terwijl V. bovendien een vuurwapen in de hand hield. Nadat de bende-leider de name een 6lag met een of ander voorwerp op het hoofd had gegeven, werd zij aan handen en voeten gebonden gedwongen te ver tellen, waar zij haar geld en sieraden had verborgen. De Advocaat-Generaal, Mr. van der Boeven, achtte de zienswijze van de Bossche Rechtbank in deze zaak niet juist en requireerde vernietiging van het vonnis, behalve ten aanzien van de straf, die hij bevestigd wilde zien. De verdediger, Mi-, E. van Zinnicq Bergmann, vroeg het Hof clementie te willen betrachten, omdat naar zijn oordeel verdachte in grote moeilijk heden verkeerde toen hij met Nol de Brabander ijl zee ging en dat hij, wan neer hem een kans wordt geboden, deze ook inderdaad zal benutten om een goede start te maken. BOERINNENBONDEN NAAR KAPELLEBRUG De boerinnebonden in Oost Z.- VI. gaan vandaag naar de kapel van O. l. Vr. Ter Eerken te Ka- pellebrug. Om 2.30 uur is er in de kapel Lof met preek. Na het gebruik van een kop koffie is er declamatie, een. toespraak an pa ter v. Anker, reidans en zang. WmÊgL Zolang de uiteindelijke beslissing over de toekomst van Bertha de Her- togh nog niet is gevallen, heeft haar verzorgster Aminah hoop het meisje te mogen behouden. Vaak ziet men haar wanhopig in de straten van Sin gapore voor het behoud van Bertha bidden. GISTERENMIDDAG is na een re- quisitoir van ongveer 14a uur, door mr. J. C. van den Bergh, te Utrecht een boete geëist van f 832.000 tegen de N.V. Jan Jongerius te Jut- phaas. Deze N.V. stond terecht voor de economische politierechter en wel, omdat zij in de periode van Juni '46 tot Augustus 1947, hoofdzakelijk ten nadele van het verbindingsbureau ci viele autobedrijven (dat is ten nadele van het Departemtnt van Oorlog), te hoge bedragen in rekening zou hebben gebracht voor de reparatie van auto's en motorfietsen. De N.V. zou te hoge lonen aan de monteurs hebben betaald (politiek gedetineer den, die dierminst volslagen vaklie den waren). Zij zou lonen hebben, ge declareerd, die niet gedeclareerd mochten worden, zij zou reparatie kosten van ATO-auto's ook aan het verbindingsbureau hebben berekend, ofschoon dit hiermede niets uitstaan de had, er zouden valse materiaal bonnen zijn uitgeschreven, ander ma teriaal zou te duur berekend zijn, er zouden fictieve cylindervoeringen voor motorblokken in rekening zijn DE KATH. ONDERWIJZERS OP TOURNEE Dinsdag hebben de leden van de St. Augustinusvereniging, de or ganisatie der kath. leerkrachten op de eilanden, een reis per auto bus gemaakt naar Gent en Ant werpen. Het gezelschap trof prachtig weer en heeft zich uitstekend ver maakt in het aloude Gent, waar de voornaamste bezienswaardig heden werden bezocht en in de drukte van de stad der Slnjoren. Middernacht was reeds gepas seerd eer de wielen weer over de Zeeuwse (klei reden. gebracht, te hoge revisiekosten zijn gecalculeerd en tenslotte zouden er stukken, nodig voor de bewijsvoering, vernietigd zijn. Mr. J. C. van den Bergh heeft al deze beschuldigingen in het algemeen bewezen genoemd en de totale geldboete becijferd naar de te hoog berekende bedragen, vermeer derd met een geldsbedrag als straf. Vervangende hechtenis werd niet ge- eist. „Het is tijd om te spreken" TïOGER PEYRE, de „ontbrekende ge tuige" in de Franse „zaak der Ge neraals", is Woensdag uit Rio de Ja neiro naar Brussel vertrokken, waar hij zal wachten op een vrijgeleide van de Franse Regering, opdat hij te Parijs in vrijheid getuigenis zal kun nen afleggen. Peyre, die 6 maanden in Brazilië geweest is, is bij het parlementair on derzoek naar de „Zaak der Gene raals" genoemd als de man, die ver trouwelijke inlichtingen heeft ver strekt aan de Viëtnamese vertegen woordiger te Parijs, waarna deze in lichtingen op onverklaarbare wijze in handen van de opstandige regering van Ho Tsji-Minh gekomen is. De 44-jarige Peyre had voor zijn vertrek naar Brazilië aan de politie verklaard, dat hij met geld en poli tieke invloed had weten te bereiken, dat generaal Revers tot onderhande laar over het Atlantisch Pact werd be noemd. Ook zeide hij te hebben ge tracht de benoeming van generaal Mast tot Hoge Commissaris in Indo- China te verzekeren. Beide generaals zijn bij de „Zaak der Generaals" be trokken. Peyre verklaarde voor zijn vertrek uit Rio de Janeiro, dat hij onderhan delingen had gevoerd met de Franse ambassade en dat hij nu wilde terug keren, omdat hij .het „tijd om te spre ken" vond. 'yelen hebben al eens gehoord van het Vlaamse humorblad ,,'t Pallie- terke", dat onder de leuze „wat niet vrolijk kan gezegd worden is de waarheid niet" geen blad voor de mond neemt en zich een weekblad noemt „voor mensen met een goed hart en een slecht karakter." Wij hebben er op gewezen, hoe men in België in deze verkiezingsstrijd schrik tracht in te boezemen tegen een overwinning van de katholieke C.V.P., omdat men hierdoor „onder het juk der geestelijkheid" zou ko men. Welnu, ziehier hoe dt olijke heer de Winter van 't Pallieterke met deze hoeman afrekent: XJET IS NIET de eerste maal, dat de Zwarte Hand ons bedreigt. Bij de vorige gemeenteverkiezingen ont snapte Antwerpen slechts op het laatste nippertje aan deze ramp en de stad der plezante mannen werd Goddank niet \erclericaiiseerd. De socialistische afweer was in werking getreden en had gezegevierd. Naast elke clericale schepene werd er een vrijzinnige gezet en het duurde niet lang of het was uitgemaakt, wie de sterksten zouden zijn: Vrints en So- mers konden Craeybeckx en Detiége niet naar hun kerken krijgen, maai' Craeybeckx en Detiége konden Vrints en Somers wel naar hun cavitjes meeslepen.... Doch thans hangt de bedreiging niet alleen over Antweipen. Gans ons duurbaar vaderland zal misschien op 5 Juni aanstaai.de onder de Zwarte Hand liggen. Wat een clericale over winning zou betekenen zal de lezer beseffen, wanneer hij kennis neemt van de sensationele onthullingen die DEEDS NU staat vast, dat Kardinaal wij heden kunnen doen nopens Je Van Roey het eerste-minister- clericale inzichten in geval van vol- schap voor zich opeist en de cevepe strekte meerderheid. zich op dat punt formeel verbonden Stosz-kspelanen zullen uw lek- tuur controleren REGERING heeft in een geheime brief. Niiet minder dan 20.000 nieuwe S K.'s (Stosz Kapelane) worden in de kelders van het aartsbisdom (Me- chelen) gereed gehouden en zullen van zodra de uitslagen bekend zijn zich in gesloten gelederen over het land verspreiden. Onnodig te zeggen, dat het meestal boerenpummels zijn. Zij zullen dadelijk een strenge kon- trool op de kleding instellen alsmede op het verbruik van bier en alkoholi- sche dranken. Elke poging tot verzet zal in wijwater gesmoord worden. De Baronin zal worden overgeno men door de Dominikanen. Buiten een vroegmis, een hoogmis en een la te mis (met Frans sermoen) zullen er elke dag twaalf godsdienstige spreek beurten gehouden worden. De over blijvende tijd zal gevuld worden met „Gebed ener Maagd" en „Te Lourdes op de Bergen" (op kerkorgel). „Volksgazet" zal slechts mogen, ver schijnen onder strenge oontrool en op voorwaarde, dat zij als mengelwerk „Het Leven van de H. Bruno, stichter der Kartuizers" publiceert. Haar joodse medewerkers zullen zich moe ten laten dopen. De verschillende ministeries zullen in handen van hogere geestelijken zijn. Uitzonderingen kunnen worden toe gestaan aan bekende leken specialis ten. Zij zuilen echter een uniform moeten dragen, dat gelijkenis vertoont met de soutane, doch uit laken van smaragdgroene kleur. De boeken van Hubert Lampo, P. L. Boon en Lode Cantens zullen 'ah hun verderfelijke en zwoele passages gezuiverd worden. De heer Juliaan Kuypers heeft aanvaard zich met de ze zuivering te gelasten. Het kruis „Pro Libra et Collaborationa" zal hem hiervoor worden toegekend. De niet gezuiverde boeken zullen door dezelf de specialist door het vuur worden vernietigd. SPORT JJET SPREEKT van zelf, dat een streng badpak-verbod een van de allereerste maatregelen van de rege ring Van Roey zal zijn. De voetbal matchen en wielerkoersen zullen slechts toegelaten worden indien de spelers en renners optreden in. lange broek en met een nauw om de hals sluitende trui met lange mouwen. Kinemas en theaters zullen gesloten worden, de zalen in beslag genomen en toevertrouwd aan de Belgische Boerinnenjeugd en de Kajotsters. En kel godsdienstige films en toneelspe len zullen er vertoond worden. Ge mengde stukken (vrouwen en man nenrollen) zijn ten strengste verbo den. SPIJS EN DRANK TAe herbergen zullen aan strenge ope ningsuren onderworpen zijn. Zij zullen slechts drank mogen schenken een half uur voor en na de hoogmis en voor en na het lof. De geoorloofde dranken zijn: melk, koffie (zwarte), water, zoete pastoorwijn en coca-cola. De reclame-affiches van laatstge noemde drank zijn echter verboden. Enig geoorloofd model van pak voor dames (renner op achtergrond). bad- Een Stosz-kapelaan in actie in een herberg De restaurants mogen 's Vrijdags enkel maatjesharing en rolmops ser veren. Personen welke weigeren een kruiske te slaan voor het eten, zullen geen spijzen mogen voorgezet worden. VERKEER Dit zijn, naar wij uit zeer betrouw bare bron vernamen, slechts enkele van de boze inzichten die de clericalen koesteren voor het geval de cevepe de volstrekte meerderheid moest be halen. Laat ons bidden, welbeminde broe ders, opdat God ons voor deze ramp behoed'e. Amen. MISSCHIEN ware het beter ge weest in de „kop" van deze brief te schrijven „Oud tegen over Romme", omdat hier aan de orde komt de houding, die de bei de politici hebben ingenomen bij het jongste Indonesische debat in de Tweede Kamer. Aan de aandrang van anti-re volutionaire zijde, n.l. van Prof. Gerbrandy, was de regeringsver klaring inzake de huidige Indone sische situatie, waarover het de bat ging, te danken geweest. Er werd geenszins een spectaculaire zitting verwacht en in eerste in stantie leek het daar ook niet op. Prof. Romme hield een gedegen betoog, waarin op de voorgrond trad zijn nadrukkelijk verlangen naar de materiële verwezenlijking van het zelfbeschikkingsrecht der Indonesiërs; zijn verlangen dus ook dat de regering die verwezsn- lijking zo sterk mogelijk zou be vorderen. Mr. Oud sprak in een vergelijke geest, maar verklaarde bovend.cn nadrukkelijk, dat N. Guinea niet in staat zich uit te spreken bij Nederland moet blijven. De p.v.d.A.-fractievoorzitter haalde ouwe koelen uit de sloot, zijn partij-genoot Goedhart was critisch en somber, Gerbrandy hield een philippica, maar kon sprekend namens zijn fractie zich minder laten gaan dan de heer Welter, die een gloeiende re de hield, waarin de zelfbeheer sing vrijwel zoek was. Zondert men beide laatste he ren uit, dan kan men rustig van een lauw debat spreken. TOT na het antwoord van de minister Mr. Oud een motie indiende, die het beleid der rege ring afkeurde, met name voor wat de verwezenlijking van het zelfbe schikkingsrecht betreft. Deze motie steunde op een me dedeling van de minister, waaruit zeer goed begrepen kon worden, dat de regering de nieuwe een heidsstaat als voldongen feit had aanvaard. Deze motie veroorzaakte schor sing der besprekingen, waarna de minister opnieuw optrad en zijn mededeling „herstelde"; hij had zich n.l. onduidelijk, slordig uit gedrukt. De nadere uiteenzetting ontnam in feite de grond aan 's heren Ouds motie. De Kamer was verbaasd ge weest over het optreden van de voorzitter der V.VJ>.-fractie, ge heel ln tegenstelling tot de hou ding, die zij tot dusver had aan genomen. Waarom moet het roer nu ineens weer om? Waarom de V.V.D.-mtnister Stikker, zo juist uit Parijs teruggekeerd, eensklaps afgevallen? Want al ging de mo tie tegen Jh. v. Maarseveen, ze trof het hele kabinet, zoals dr. Drees later ook nadrukkelijk vast stelde. Welke waren nu de gevolgen van de rectificatie van de minis ter? Het is gauw verteld. Prof. Romme suggereerde de heer Oud om „iets met zijn motie te doen", nu haar basis was weg genomen. Op tactische wijze gaf hij dus te kennen: „Trek haar weer in." Want verwerping zou be tekenen, dat de Kamer het zelfbe schikkingsrecht niet ernstig nam. En een verwerping was duidelijk te voorspellen. Daarom had prof. Romme reeds een andere motie in overweging, die omwille van het zelfbeschikkingsrecht noodzake lijk zou zijn. Maar Mr. Oud bleef bij afïjn standpunt en negeerde feitelijk 's ministers uiteenzetting. yiEHIER de situatie, ziehier ook de tegenstelling OudRomme. Óud, die partij-politiek ten beste gaf, zoals niet dikwijls bij een zeer belangrijk vraagstuk gedemon streerd, die de voorvechter is van de derde macht, naast K.V.P. en Pjv,d.A„ die vooruitziet naar 1952, het jaar der nieuwe Kamer verkiezingen. Oud, die een breuk met de regering, met partijgenoot Stikker riskeerde omwille van „de partij" en haar toekomstige po sitie. Want op andere wijze kan de houding van de begaafde, ervaren parlementariër niet worden uit gelegd. De vragen, hierboven ge steld, samen te vatten ln; „waar om die plotselinge zwenking" wa ren na het volhouden van Mr. Oud, ondanks het wegvallen van de feitelijke oorzaak zijner motie, meteen beantwoord. Dit antwoord luidde: partij-politiek. Tegenover Oud stond Romme. De man wiens gehele Indonesië- polltiek hoe men er ook over moge denken klaarblijkelijk op 't algemeen belang was ingesteld, die juist het tegenovergestelde van partij-politiek heeft gevoerd. Die wist in welke moeilijke situa-' tie zijn partij juist door die poli tiek kon geraken. (slot op pagina 2, kolom 1; gij DE Tweede Kamer is ingediend een wetsontwerp tot wijziging van J, sbegroting voor dienstjaar 19-9 (begroting Overzeese Gebiedsde- len). Uit de Memorie van Toelichting hierop blijkt, dat de kosten van de te Den Haag gehouden Ronde Tafel Conferentie worden geraamd op: f 2.517.000.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1950 | | pagina 1