INDONESIË VRAAGT UITLEVERING
van kapitein Westerling
4 Hei: Dodenherdenking
Openhartig verhaal van stoute tocht
Stikker erkent gevaren van
oplevend Duits nationalisme
Waar is het goud
Minister Lief tinck op zoek naar
drie Kamerleden
3 man in een auto
H. C. Hirschfeld denkt niet aan spoedig heengaan
Aanhangers van Abdul Azis in
Makassar gearresteerd
Ambon wil niet praten
met federalen
Tweede Kamer uit
bezorgdheid
„Vclkspo!itie"-man kf jaren
praat zijn mand 'Na vijl jdlC
voorbij
Door handigheidje komt verhoging benzine
belasting er door
Trygve Lie naar
Moskou
Aanvullende verhoging
kostwinnersvergoeding
Eerste Amerikaanse
wapenen onderweg
Kuiken in bed
uitgebroed
Tegoeden
huisraadschade
DAT WAS EEN ONVERGETELIJKE REIS!
Wisselend bewolkt
Amechtige Renault wrong zich door een
muur van tegenstand
Ook dit jaar uitkering
aan burgerlijk rijks
personeel
ZESDE JAARGANG No. 1681
tfttgavo: K V. UitgeversMjj. Neerlandia.
Verschijnt elke werkdag. Bureau: Breda,
Ralgerstraat 16, Tél.: Redactie 8181, Admini
stratie 8778. Redactieraad: A. F. J. Aernoudts,
C 3. v. Hootegem, Mr. Dr. A. J. J. M. Mes, Mr.
TL B. L. de Rechter, L. J. v. 't Westende.
Hoofdredacteur: J. J. H. A. Bruna. Abonne
mentsprijs bij vooruitbet. f 3.90 per kwartaal,
per post f 4.75, per week (uitsluitend bij niet-
post bestel ling) f 0.30. Losse nummers 8 cent.
Poatrek. no. 278841. Prijzen van buitenlandse
abonnementen worden op aanvraag verstrekt.
God, „/itngm en Vaderland
D O N D ERDAG 4 MEI 1950
Advartentieprijs voor de gehele oplage: f 0.25
per m/m. (Ingezonden Mededelingen f 0 60
per m/m). Vobr advertenties van plaatselijke
aard uit Zeeland, uitsluitend in de Zeeuwse
editie f 0.10 per m/m. (Ingezonden Mede
delingen f 0.25 per m/m). Staatwerk 3 cent
per m/m extra. Incasso wordt berekend. Voor
prijzen van de rubriek ,,'t Kleintje" wordt
verwezen naar de desbetreffende rubriek.
Inzendingen op advertenties, welke de uit
gevers om redenen te hunner beoordeling met
verlangen af te geven, worden vernietigd.
TNDONESIë heeft formeel verzocht om uitlevering van Westerling, de
leider van de opstand in West-Java, die sedert eind Februari te Sin-
gapore is gedetineerd. De Indonesische vertegenwoordiger te Singapore,
dr. Utoyo, heeft een officiële nota, waarin om zijn uitlevering verzocht
wordt, aan de regering te Singapore overhandigt-.
TVR HIRSCHFELD. de Nederlandse
Hoge Commissaris in Indonesië,
die gisteravond in Nederland is aan
gekomen voor het bespreken v_n een
aantal vraagstukken met de regering,
deelde aan journalisten mee, dat hij
over het lot van Sultan Hamid geen
inlichtingen kon geven. (De sultan is
gearresteerd onder verdenking met
Westerling te hebben samengewerkt.)
„Hij is in Djokja en of er een open
bare rechtszitting zal zijn. weet ik
niet", was alles wat de H.C. kon zeg
gen. Over de twee Nederlanders, die
eveneens in verband met de Wester
ling-affaire zijn gearresteerd, deelde
hij mee, dat zij door een vertegen
woordiger van het Hoge Commissa
riaat zijn bezocht. Hun behandeling
is goed.
Over de rol van Nederlandse offi
cieren in de zaak-Westerling wilde de
H.C. niet spreken.
Gevraagd naar de geruchten over
zijn eventueel spoedig aftreden, sprak
dr. Hirschfeld (leze met beslistheid
tegen.
De vraag werd hem ook gesteld, of
hij deelde in het gebruikelijke opti
misme van de Nederlandse ministers,
die een bezoek aan Indonesië hebben
gebracht. De H.C. antwoordde hierop:
„Toen ik op 27 December in Singa
pore arriveerde, voorspelde men mij
een Bartholomeusnacht. Anderen stel
den zich op het standpunt, dat na de
souvereiniteitsoverdracht alles bergop,
waarts zou gaan. Beide verwachtingen
zijn niet uitgekomen. Het ligt er maar
aan, op welk standpunt men zich stelt
om optimistisch of pessimistisch te
zijn."
ARRESTATIES IN OOST-
INDONESIë.
TJEUTER meldt, dat volgens een be-
richt van ..Antara", de demissio
naire minister-president van de Ne
gara Oost-Indonesië, ir. Diapari, en
enige ministers van zijn kabinet, te
Makassar in hechtenis zijn genomen
onder verdenking van medeplichtig
heid aan de opstand van Abdul Azis.
ALLEEN MET V. N-
COMMISSIE.
yyAT DE „afscheidingsbeweging" op
Ambon aangaat, deze heeft ge
weigerd de federale missie die
onder leiding van dr. Leimena met
een korvet naar Ambon was gereisd
te ontvangen. Van arrqoe is de
missie nu maar vertrokken. De sepa
ratisten hebben meegedeeld, alleen in
tegenwoordigheid van de commissie
der Verenigde Naties over hun toe
komst te willen spreken. Zij willen,
dat de V.N. hun aanspraken op on
afhankelijkheid bestudeert.
Naar de algemene opinie" is op Am-
bon en de omringende eilanden de si
tuatie geheel in' handen van de K.N.
I.L.-troepen, en in het bijzonder van
het korps speciale troepen, die na de
gebeurtenissen te Bandung op Ambon
gedemobiliseerd zouden worden.
DE ITALIAANSE PREMIER, de Gas-
peri, heeft in de Senaat een beroep
gedaan op de drie Westelijke gealli
eerden Italië te helpen bij het terug-
verkrijgen van het vrije gebied
van Triest.
MAURICE TRAVAILLEUR, de
stichter van het Belgische persbureau
„Belga", is op 79-jarige leeftijd te
Brussel overleden. Hij was een der
pioniers op het gebied van radio-
telegrafie.
IN ROME hebben de trams en bus
sen vijf minuten stil gestaan toen
transportarbeiders meededen aan een
staking van een half uur, welke door
de communistisch bestuurde vakver
enigingen was uitgeroepen als protest
tegen het doodschieten van twee
boeren.. De twee slachtoffers zijn bij
een botsing met de politie neerge
schoten.
VOLGENDE WEEK, 9. 10 en 11 Mei,
zal aan de Zwijndrechtse kant van
de spoorbrug over de Oude Maas de
op een na laatste overspanning wor
den aangebracht en op 23, 24 en 25
Mei de laatste. Zeer binnenkort zal
de spoorbrug, die in de oorlog ern
stig beschadigd werd en provisorisch
is hersteld, dus weer dubbelsporig
zijn.
ONDER GROTE belangstelling zijn
te Bandung de vermoorde Amerika
nen, prof. Kennedy en Robert Doyle,
op het ereveld Pandu begraven.
DE KATH. Nederlandse Boeren- en
Tuindersbond heeft aangewezen als
lid van de Sociaal-Economische Raad
in de Publiekrechtelijke Bedrijfsorga
nisatie de heer G. W. Kampschöer te
Wassenaar en als plaatsvervangend
lid de heer A. J. de Goey te Mont-
loort.
MOTZ BLIJFT VOORZITTER van
de Belgische liberale partij. Zijn par
tij heeft in een motie vertrouwen uit
gesproken in Motz en hem verzocht
aan te blijven als voorzitter.
VIJF ROTTERDAMMERS zijn gear
resteerd, omdat zij doodgewone ge
brande Nederlandse gerst verkochten
voor „Engelse koffie".. En zij raak
ten er nog heel wat van kwijt ook.
MET BETREKKING tot het wetsont
werp belastingherziening zijn giste
ren in de Tweede Kamer verschil
lende amendementen behandeld. Eni
ge zijn aangenomen, andere verwor
pen en over weer andere staakten
de stemmen, zodat in een volgende
vergadering opnieuw gestemd moet
worden.
MINISTER MANSHOLT heeft giste
ren het nieuwe fabriekscomplex van
de IJmuidense Mij. tot Exploitatie
van Kooksovengassen geopend. Dit
bedrijf zal de productie van kunst
mest in Nederland belangrijk verho
gen.
TOT NEDERLANDSE leden van het
Hof van Arbitrage der Nederlands-
Indonesische Unie zijn benoemd:
Prof. Mr. Dr. L. Beaufort, hoogleraar
aan de Kath. Universiteit te Nijme
gen, Mr. Dr. J. Donner, president van
de Hoge Raad der Nederlanden, en
Dr. M. Prinsen, secretaris-generaal
van het departement van Binnenland
se Zaken.
POSITIES TROEPENSCHEPEN:
Dundalk Bay passeerde 2-5 Quessant,
4-5 7 uur verwacht te Hoek van Hol
land. General Hersoy 29-4 van Mel
bourne naar Djakarta, General Stur-
gis 1-5 te Djakarta, Zuiderkruis pas
seerde 2-5 Kreta, Johan van Olden-
barnevelt 2-5 in Rode Zee.
veer UITVOERIG is in de Twee-
de Kamer het Duitse vraagstuk
besproken, waarbij vooral de zorg
voor de Europese veiligheid en de
Europese reconstructie. Vele Ka
merleden hebben er op gewezen,
dat de geallieerde politiek ingrij
pende wijzigingen behoeft. Minister
Stikker bleek het daarmee echter
niet eens.,
Wel was hij het ermee eens, dat
niets mag worden nagelaten om de
handelsbetrekkingen tussen Neder
land en Duitsland te verbeteren.
Aan de Duitse bondsregering is 'n
duidelijke uiteenzetting gegeven van
het Nederlandse standpunt, dat toe
passing van handelsbelemmerende
maatregelen tot ernstige consequen
ties zou kunnen leiden.
De ernstige moeilijkheden, welke
de Rijnvaart ondervindt, vormen een
onderwerp van voortdurende zorg
dhr Nederlandse regering.
De restitutie van tijdens de oor
log in Nederland ontvreemde schepen
is nog steeds niet ten einde.
Ten aanzien van het vraagstuk van
Eems en Dollard bleek het niet mo
gelijk onderhandelingen op interna
tionaal niveau te openen. De minister
zegde toe, dat hij ten deze diligent
zal blijven in overeenstemming met
zijn ambtgenoot van Verkeer en Wa
terstaat.
Hij benadrukte, dat Nederland op
loyale wijze zal betrokken blijven in
de besprekingen over een vredesver
drag der Westelijke mogendheden met
Duitsland. Voor wat het vredesver
drag van alle grote mogendheden be
treft kon hij die verzekering niet ge
ven.
EUROPEES VRAAGSTUK.
TVOMENDE tot de kwestie van her-
militarisatie van Duitsland, ver
klaarde de minister doordrongen te
zijn van de noodzaak van versterking
der Europese defensie. De kwestie
der herbewapening ziet hij niet als
een Duits, maar als een Europees
vraagstuk.
Men moet deze zaak echter ook
bezien, van Duits standpunt uit, merk
te hij op. Aan Duitsland kan geen
oplossing worden opgedrongen, die
dat land zelf niet wenst. Men is daar
tegen herbewapening reeds thans.
Hij meende, dat het goed zal
zijn met nuchterheid te staan
tegenover berichten over ople
vend nationalisme in Duitsland.
Er zijn intussen wel gevaren en
het is hem daarom geenszins
onverklaarbaar, dat men in het
huidige stadium tegen herbe
wapening is.
Wat op het gebied van remilitari-
satie in Oost-Duitsland gebeurt is be
treurenswaardig. Het zal noodzake
lijk zijn te blijven nagaan wat er met
de zogenaamde volkspolitie in Oost-
Duitsland geschiedt, zei de minister.
Hij verklaarde nog, dat de Neder
landse regering geen initiatief heeft
genomen tot het opnemen van een
geremilitariseerde West-Duitsland in
de Atlantische samenwerking.
100.000 gld. zoek geraakt
/ANGEVEER twee maanden geleden
verstuurde de Rotterdamsche
Bank voor rekening van een niet-in-
gezetene, wiens nationaliteit men ge
heim houdt, een zanding gouden so
vereigns. ter waarde van bijna
f 100.000. naar het Midden-Oosten.
Gedeeltelijk, nl. tot aan Cairo, ge
schiedde het vervoer per K.L.M.-
vliegtuig. De K.L.M. kan (zo schrijft
de Maasb.) met een verladingsregu
bewijzen, dat in Cairo de goudzen
ding is overgedragen aan een andere
luchtvaartmaatschappij, die voor
doorvoer naar Aden zou zorg dragen.
Tijdens de vlucht Cairo-Aden moet
het goud verdwenen zijn. De politie
in Aden begon onmiddellijk met een
uitgebreid onderzoek, dat echter tot
nu toe nog steeds geen resultaat heeft
opgeleverd.
Het goudtransport is door de Am
sterdamse assurantie-makelaars, firma
Is. Franco Mendes, bij verscheidene
verzekerings-maatschappijen op de
Amsterdamse beurs verzekerd. De as
surantie-maatschappijen zijn nu voor
het verlies van het goud aangespro
ken. In zoverre deze maatschappijen
in Nederland zijn gevestigd, zal de
schade op Nederlands kapitaal terug
vallen.
AANGRIJPEND is deze foto uit
de laatste dagen van de oorlog.
Op een verscholen plek in het
heuvelland hebben zich de kame
raden verzameld rond het een
voudig graf van een ondergronds
strijder, die zijn leven had gege
ven voor de bevrijding van het
vaderland. De vlag die nergens
meer hoog en vrij mocht wappe
ren, is meegedragen naar de laat
ste rustplaats, die door geen mo
nument, ja zelfs door geen kruis
wordt aangeduid.
Zo vindt men in Europa vele
plaatsen waar de besten der vrije
volkeren vielen.
4 Mei blijft voor Nederland de
dag, op welke wij hen herdenken.
Ook hen, wier graf wellicht on
bekend bleef.
Wat gebeurt met Pinksteren
in Berlijn
RUSSISCHE instructeurs verklaren
A LHOEWEL niet helemaal van harte
heeft de Eerste Kamer het wets
ontwerp tot verhoging der benzine
belasting z.h.st. aangenomen.
Toen men aan de slotbeschouwin
gen toe was, waren er maar 23 Ka
merleden aanwezig.
De grote meerderheid was vóór
het ontwerp, zodat, wanneer het zon
der hoofdelijke stemming zou worden
aangenomen, dit geen bijzondere ge
volgen zou hebben. Op het laatste
ogenblik echter diende de commu
nist van Santen een motie van uitstel
in. Bij de stemming daarover zou
eerst blijken, dat het vereiste aantal
leden niet tegenwoordig was, waar
door practisch uitstel noodzakelijk
zou worden. Minister Lieftinck deed
toen aan de voorzitter het verzoek
deze motie te doen vermenigvuldigen
omdat hij haar wel schriftelijk voor
zich zou willen zien. Aan 's ministers
verzoek voldoende schorste de voor
zitter de vergadering voor drie kwar
tier.
In die tussentijd werd alle moeite
gedaan om afwezige Kamerleden op
te sporen. Hetgeen gelukte. Zodat na
heropening 26 leden tegenwoor
dig waren. De communistische motie
werd verworpen en het wetsontwerp
ging er zonder stemming door met
aantekening dat tegen waren de A.R.,
V.V.D. en C.P.N.
TE VEEL LUXE.
lytINISTER LIEFTINCK heeft er
nog op gewezen, dat in alle om
ringende landen de benzinebelasting
hoger is dan in ons land.
Hij wees er bovendien op, dat er
nog zeer veel verspilling is in het
vervoer.
Er is nog ontzaglijk veel luxe-ver
voer, waarop heel veel te bezuinigen
zou zijn. Enige verlaging van die le
vensstandaard zou op haar plaats zijn.
Het interlocale verkeer per auto is,
vergeleken met vóór de oorlog, wel
3 a 4 maal zo groot. Hierin zit ook
een zekere luxe, aldus de minister.
Dat de verhoging fataal zou zijn
voor het taxibedrijf, kon hij niet toe
geven.
aan de Oost-Duitse „Volkspolitie"
dat de eerste stap om het wereld-
kapitalisme een zware slag toe te
brengen er in bestaat, de Westelijke
mogendheden uit Berlijn te verdrij
ven, aldus heeft een door de Duitse
politie ondervraagd lid van de
„Volkspolitie" te Lueneburg (Britse
zone) medegedeeld.
De naam van de politieman is niet
onthuld. Gezegd wordt echter, dat hij
gedeserteerd was. Ook de Britse auto
riteiten hebben hem ondervraagd.
De actie om de Westelijke mogend
heden uit Berlijn te verdrijven, zou
voorbereid worden door de massa
bijeenkomst van rond 500.000 personen
met Pinksteren.
De „Volkspolitie" is bewapend met
geweren, machinegeweren, mortieren
en anti-tankgeschut en oefent teza
men met eenheden van het Sovjet-
leger.
Eerst komt hij naar Nederland
rpRYGVE LIE, de secretaris-generaal
van de V. N„ gaat 10 Mei naar
Moskou, zo heeft hij te Parijs mee
gedeeld. Hij hoopt daar Stalin te
ontmoeten. Hij komt eerst naar Ne
derland. Vrijdag arriveert hij in Den
Haag.
Lie voert besprekingen over een
plan voor regelmatige zittingen van
de Veiligheidsraad in de hoofdsteden
van de vier grote mogendheden om
de leiders der staten de gelegenheid
te geven voor „vriendschappelijke en
vertrouwelijke" besprekingen.
De toenemende spanning over de
gehele wereld verlamt de Verenigde
Naties, zo zei Lie.
Hij verklaarde nadrukkelijk, dat hij
geen boodschap van Truman voor Sta
lin had, evenmin als andere bood
schappen of voorstellen van rege
ringsleiders.
TJET LIGT in de bedoeling de ver
wanten van de dienstplichtigen
bij de zee-, land- en luchtmacht, wel
ke op 1 Januari 1950 kostwinnersver
goeding ontvingen, voor zover deze
dienstplichtigen voor de loonsverho
ging van maximaal 5 pet. in aanmer
king zouden zijn gekomen, indien zij
niet in militaire dienst zouden zijn
geweest, alsnog een aanvullende ver
hoging op de kostwinnersvergoeding
toe te kennen.
Teneinde dit onder alle omstandig
heden mogelijk te maken, hebben de
ministers van Oorlog en Marine de
vastgestelde maxima te rekenen van
1 Januari 1950 af met 5 pet. verhoogd.
Zij, die menen voor deze verhoog
de vergoeding in aanmerking te ko
men, dienen zich te wenden tot de
burgemeester hunner woonplaats.
TJE EERSTE Amerikaanse wapenla
dingen voor Nederland zijn aan
boord van twee Amerikaanse sche
pen uit New-York onderweg. Binnen
enkele dagen kan de voor Nederland
bestemde voorraad verwacht worden.
ipEN ziekenhuispatiënt nam drie
weken geleden twee kippeneieren
bij zich in bed om te zien, of zij on
der de dekens zouden uitbroeden.
Van het eerste ei brak de schaal
vroegtijdig, doch uit het tweede ei
kwam na drie weken tedere zorgen
een gezond, piepend kuiken.
TN DE Nederlandse Staatscourant is
een uitvoeringsbeschikking gepu
bliceerd, welke de betaalbaarstelling
van de aanvullende bijdrage voor
huisraadschade regelt.. Aanvullende
bijdragen beneden f 100 worden in
contanten aan de belanghebbenden
uitbetaald.
Aanvullende bijdragen tot een
hoger bedrag worden in gedeelten af
geschreven waarvan de termijnen va
riëren naar de grootte van het te
goed.
Weersverwachting, geldig tot
Donderdagavond:
Wisselend bewolkt met slechts
hier en daar een bui. Zwakke tot
matige wind tussen Noord-West
en Noord. Dezelfde of iets lagere
temperatuur dan gisteren.
Heden: Zon onder 20.09 uur.
Vrijdag: Zon op 5.04 uur. Maan
op 0.15 uur. Maan onder 6,38 uur.
J)E KAPITEIN VAN HET MILITAIR GEZAG deed ons weten, dat hij
maar liever niet met ons mede wilde gaan. Dat was een verkapte
motie van wantrouwen. Op Zaterdag 5 Mei '45 had hii voor ons een ver
klaring getekend, dat „De Stem" per sé uit hoofde van een behoorlijke
voorlichting het bevrijde Westen des lands moest bezoeken en meteen
had hij maar een plaats gereserveerd in onze Renault. Achteraf bleek
hij niet te geloven in ons welslagen, door de khaki muur bü Wageningen
heen te breken en koos hij een andere reisgelegenheid.
Wij kwamen er Hij niet.
JJRIE BURGERMANNEN in een
Renault (die ondergedoken was
geweest) en dan waren er nog de
vele kilo's post en voedselpakketten,
die Jan en Alleman aan onze zorgen
was komen toevertrouwen toen men
hoorde, dat wij de „sprong" zouden
wagen.
En nu, vijf jaren later, denken we
nog terug aan die felbewogen dagen
van de „sprong" en de beelden flit
sen ons voorbij als een bont film
journaal.
PRINS TERUG!
rpOT NIJMEGEN en Arnhem ging
het allemaal heel gewoon. Geen
mens. die ons wat in de weg legde.
Maar aan de Veluwerand begon het
gedonderd. Geen mens mocht er
door, die niet rijkelijk was gedekt
door verklaringen van Civil Affairs,
Shaeff plus Militair Gezag. Ocharme,
wij hadden slechts de verklaring van
de wankelmoedige kapitein (en wie
was er al geen kapitein M. G. in die
dagen) plus onze (vertrouwenwek
kende) gezichten.
De heren in khaki, die niet te ver
murwen waren, wezen er zéér beslist
op, dat wij geen kans hadden. „Uw
Prins, die enkele adjudanten bjj zich
had, hebben we ook al teruggestuurd"
Wij duidden er op, dat wij een
krant vertegenwoordigden. Dat wij
een der zorgenkinderen waren van
Militair Gezag afd. .1. Het mocht niet
baten. En daar zagen we zowaar zon
der enige hinder een Groot Man, Ma
joor van bedoelde afdeling, ons in
een slee voorbijsuizen.
„Kijk, dat is de man, tot wiens af
deling wij behoren!" Dit was het ver
lossende woord. Want de Tommy, die
een balk en een ster langs zich zag
flitsen, gebaarde ons, ons dan maar
aan te sluiten. En wij reden.
HET VOEDSEL.
WIJ REDEN tussen muren van hon
derden meters lengte. Muren van
pakketten levensmiddelen, klaar voor
het hongerende. Westen.
Wageningen! Bijna geen huis meer
heel. Daar het geplunderde, geruï
neerde hotel „De Wereld", waar Blas-
kowitz enkele dagen te voren met
een zuur en verbeten gezicht de ca
pitulatie had ondertekend.
We raakten midden in de Prinses
Irene Brigade, waaruit we haastig
de vlucht moesten nemen, omdat wij,
Drie Gewone Mannetjes, het martiaal
aspect gruwelijk verstoorden.
De Grebbeberg, waar het drama
begonnen wasen toen werd het
een zegetocht! Overal langs de
Utrechtse heuvelrug een juichende en
jubelende bevolkingOnze chef
buitendienst, achter het stuur een
echte Adonis, dook bescheiden weg
uit vreze dat, wanneer hij zijn hoofd
buiten boord zou hebben gestoken,
er een Door'nse schone om gevlogen
zou zijn. Ja, zo ging het nu eenmaal
in die dagen.
IN UTRECHT: DE KARDINAAL.
ÏPEN DRUKTE van belang, toen we
in Utrecht kwamen. Alles maakte
zich op, om een daverende hulde te
brengen aan Mgr. de Jong, die kort
daarop met het Kardinaalsrood zou
worden omkleed. Wij brachten de
Aartsbisschop een groet over van de
Bisschopper» van Breda en Roermond,
die wij kort voor onze tocht hadden
gesproken en werden in een zeer har
telijke paniculiere audiëntie ontvan
gen. Een doos biscuits voor de Aarts
bisschop! Een bezoek aan enkele
vrienden, die nog vol emotie vertel
den over de kogels, die hen de dag
tevoren nog om de oren hadden ge
vlogen en 's avonds een uurtje bij
(de toen nog toekomstige) Minister
van Maarseveen, die een Canadese
kolonel ingekwartier had gekregen.
AMSTERDAM EN DEN HAAG.
■yOLGENDE DAG naar de hoofdstad
Onderweg een vreemde sensatie.
Op de rijweg rijen Canadezen in
jeeps en trucks. Op het ruiterpad een
paar Duitse officieren op een wandel
ritje te paard. Het laatste pleziertje
van de Herren.
In Amsterdam natuurlijk veel
vreugde om de bevrijding, maar toch
een beetje getemperd door de schiet
partij, de vorige dag, op de Dam,
waar enige woedende Duitsers onder
de uitgelaten menigte enkele slacht
offers hadden gemaakt.
In één ruk door naar Den Haag. In
het donker de weg gezocht langs eer
tijds prima wegen, waarvan het mid
denvak opengebroken was, omdat de
verkleumde Hagenaars de geteerde
houtblokjes van het plaveisel hadden
weggebroken om er hun kachels mee
te stoken.
Maar zouden we dan ai die jolige
jongedames vergeten, die ons in de
late namiddag van deze dag zo'n vro
lijk intermezzo hadden bezorgd? De
ze lieve deerntjes waren in de bevrij
dingsvreugde op onze motorkap ge
klommen en verduisterden aldus het
uitzicht van onze bestuurder, die
maar in het wilde weg reed. „Ik heb
m'n wagen volgeladen".zal hij
hebben geneuried. De Renault door
stond ook deze beproeving.
In Den Haag uitdeling van enige
goede gaven aan hongerenden en al
weer bezorgen van brieven, hoewel
we onze grootste vracht al in Am
sterdamse brievenbussen waren kwijt
geraakt.
ROTTERDAM: HONGER.
rpENSLOTTE kwam dan Rotterdam.
Onderweg even aanleggen bij
een garagehouder, die razend nieuws
gierig was, of in het Zuiden het geld
nu „echt niks waard" was geworden..
We stelden hem gerust en opgeruimd
zagen we hem zijn werkplaats bin
nentrekken. Hemd uit zijn broek, één
broekspijp in zijn ene laars, de an
dere over zijn andere laars. Géén ge
zicht
Op Hemelvaartsdag in Rotterdam
naar- de St. Josephkerk. De gebeden
werden verzocht voor de volgende
parochianen, die in de afgelopen week
waren overleden. Dan volgden zeven
en-twintig namen
Het daglicht onthulde de verschrik
kingen van de afgelopen hongerwin
ter in dc volksbuurten tussen West-
Kruiskade en Nieuw: Binnenweg.
Grauwe, verouderde mensen. Dikke
benen ais gevolg van hongeroedeem.
Even een bezoek aan de Militaire
Commissaris, Kolonel van Leeuwen,
die uit Zeeuwsch-Vlaanderen was ge
komen. Hij was ten hoogste verbaasd
ons daar te zien en verklaarde offi
cieel, dat hij ons h i e t had gëzieh.
Wij zouden namelijk gearresteerd
moeten worden als onbevoegde be
zoekers van het bevrijde Westen
Wij dus haastig weg, na nog een groet
te hebben gebracht aan burgmeester
Oud, die onze auto met de letter N
had staan aanstaren.
C"N TOEN kwam de lange, lange te-
rugtocht via Nijmegen naar huis.
Maar daar stond een eenzame En
gelse officier, die nu de grote door
tocht had plaats gehad al zijn aan
dacht op ons kon concentreren. Wij
mochten niet terug. Waren wij dan als
onbevoegde het Westen binnengetrok
ken, even onbevoegd er uit verdwij
nen zouden we niet.
Een vol kwartier hebben we staan
pleiten, om met onze smachtende ge
zinnen verenigd te kunnen worden.
Eindelijk drong het dwaze van de si
tuatie tot de Brit door en zéér ver
stoord liet hij ons passeren.
Een dag later verscheen ons blad
met de éérste uitgebreide reportage
over het bevrijde Westen in de Zui
delijke pers.
Maar vraag niet, wat het heeft ge
kost.
yOGR DE Zuidelijke gewesten
spreekt de datum van 5 Mei
niet zo sterk als voor de andere
streken en met name voor het
Westen des lands. Hier was men
al eerder van het Duitse juk be
vrijd. Toch herinneren we ons heel
goed, hoe we in angst zaten over
het lot van de belegerde provincies.
Via Radio Oranje en door be
richten van line-crossers vernamen
we, hoe de honger, de barre moor
dende honger rondwaarde. We
waren vol paniekachtige bezorgd
heid 'over relaties en vrienden
daarginds, zo dichtbij en zo on
bereikbaar. We zetten een hulp
actie op touw, om bij de eerste
toon van de vredesklok aanstonds
ter hulp te kunnen snellen.
En toen werd die 5e Mei hier
toch ook de bevrijding uit een
grote angst, toen hebben we de
definitieve capitulatie toch ook
gevierd in dankbaarheid en jubel.
Het is goed, dat we allen teza
men door deze viering op 5 Mei
de eenheid en verbondenheid der
landsdelen demonstreren. De ge
deeltelijke bevrijding was nog niet
de bevrijding. We staan nu dus
met alle Nederlanders aangetre
den vóór het lustrum van onze
vrijheid. Vanrvond trekken overal
de rouwstoeten uit ter stille her
innering en herdenking. Morgen
is het de gedachtenis aan de we
deropstanding van onze nationale
vrijheid en onze democratische
leefwijze.
J^U ER VIJF JAREN verstreken
zijn sinds dit gedenkwaardig
gebeuren, dienen we ons echter
ook af te vragen, of we deze kos
telijke gaven waard zijn geweest.
Toen we onder de tyrannie zucht
ten, hebben we dikwijls gedacht
en wellicht ook gezegd: „Wacht
maar eens, als dit alles voorbij is,
dan zullen we wel eens laten zien
wat we kunnen. Dan zullen we
Nederland piekfijn opbouwen in
vrijheid en dankbaarheid. Dan
zullen we ons niet meer druk
maken om kleine ergernisjes en
ongemakken. Want we hebben de
grote lijn leren zien!"
Als we ons gedrag en onze
mentaliteit nu eens confronteren
met deze goede voornemens, mo
gen we dan tevreden zijn?
Och, wat zijn we toch weer
gauw veel vergeten! Wat zijn we
weer veeleisend in onze verlan
gens! Wat is het in de politiek
dikwijls een gedrang en ge wring
van persoonlijke kwestietjes en
kleine belangetjes! Wat 'kunnen
we toch slecht tegen critiek en
blazen we futiliteiten gemakke
lijk op tot wereldschokkende aan
gelegenheden! Omdat het dierba
re „ik" erbij betrokken is.
De doden, die met de droom
van een beter vaderland voor ogen
stierven, kunnen tegen ons getui
gen. Het is niet genoeg, eens in
het jaar op een kerkhof of bij een
gedenkteken één minuut eerbie
dige stilte in acht te nemen. Goed-
gestyleerde en hooggestemde re
devoeringen alleen zullen ons land
niet kunnen beschermen tegen de
nieuw-opdoemende gevaren.
Er worden offers gevraagd, nu
ook nog offers. Er wordt van ons
gevraagd het prijsgeven van veel
persoonlijk gemak, om zich te wij
den aan werken te algemenen nut
te. Verenigingen klagen steen en
been, dat de karweitjes altijd
weer door dezelfde mensen moe
ten worden opgeknapt. In het so
ciale en charitatieve werk is groot
gebrek aan vrijwilligers. Voor de
politieke organisatie steekt men
geen hand uit, nog zelfs niet om
de contributie te betalen. Aller
wegen hoort men de klacht, dat
het idealisme zelfs in een belang
rijk deel der jeugd is gedoofd. Er
zijn verontschuldigingen voor dit
alles aan te voeren. De dagelijkse
zorgen voor werk en gezin eisen
heel veel tijd en aandacht. Ac-
coord! Doch de harde werkers, die
er Goddank toch nog zijn, hebben
veelal deze zorgen ook. Toch wil
len zij het uiterste uit hun krach
ten halen, om ook de gemeenschap
te dienen.
WERGETEN we het niet: de vrij
heid moet verdiend worden,
iedere dag weer. Onze democrati
sche leefwijze kan slechts stand
houden, als ze innerlijk sterk is
door offerbereidheid, offerbereid
heid is er ook nodig, om ons tc
prepareren op aanslagen, die van
buiten en van binnen tegen haar
gesmeed worden. Instituten, die
daarvoor speciaal in het leven
werden geroepen, ondervinden
nog veel te weinig steun.
Het is nu de tijd om over deze
en andere verschijnselen ernstig
na te denken. Vijf jaren van be
vrijding zijn ons nu gegeven en
we hebben ze zeker niet ten volle
uitgebaat. Zullen we het tweede
lustrum met minder schaamtege
voel kunnen vieren? Laten we al
len vastberaden aantreden, om
onder Gods zegen dit te bereiken!
5 MEI 1945: DE EERSTE R..A.F.-
SOLDAAT IN DEN HAAG.
De menigte was niet te houden....
JT\E REGERING heeft besloten ook
over 1950 aan het burgerlek rijks
personeel, de onderwijzers en de
leraren, allen voorzover hun salaris
een bedrag van f 4.560 per jaar niet
te boven gaat, een uitkering te doen,
overeenkomende met 2 pet., van hun
jaarsalaris met een maximum van
f 50.—
