11
MaU
BELGISCHE CRISIS KADERT CLIMAX
c
In het melaatsenkamp van Nyenga
AMBON scheidt zich af
Storm joeg een massa water
in de Biesbosch
„SOCIALISTISCH ANTWOORD ZAL ONTKENNEND ZIJN...."
Heel Limburg in
Oranje-vreugde
0, HEERLIJKE LENTETIJD
GLIMLACHEND TEMIDDEN VAN ONBESCHRIJFELIJKE ELLENDE
„Zo schoon en reeds zo zeer als
van de hemel...'
Sein op
onveilig
C. V. P. beschouwt onderhandelingen tussen
de partijen als geëindigd
Klaar standpunt van
Leopold
Makassar kreeg militair bestuur
Enkele buien
Queen Mary haalt
record
Communisten in Ant
werpen gearresteerd
Spannende dag voor
Labour
Grote schade aan
bouwland
Sinds de bevrijding
100.000 nieuwe huizen
jxl
mm ..gp» -• m fj JV
"I J'i
ff
DAT we hier geen spoken oproe
pen, kan blijken uit gebeurte
nissen uit het jongste verleden.
Sociale Zaken heeft zich voortdu
rend intens bemoeid met de bouw
van het ziekenhuis te Sluiskil. Er
werd als eis gesteld: de financie
ring van het rendabele deel moet
eerst geheel verzekerd zijn alvo
rens ge een Rijksgarantie krijgt
voor het onrendabele deel. Maar
het aantrekken van gelden voor
het rendabele deel zou veel ge
makkelijker gaan, als eerst de
Rijksgarantie vaststond. Men zeg
de toe 3/7 van de stichtingskosten
te garanderen onder aftrek van
een bedrag van ruim 143 mille,
zijnde de waarde van het oude
complex. Men gaat blijkbaar uit
van de stelling, dat die waarde is
verdubbeld en dat men die ver
hoging er af kan trekken. Het is
een ongehoorde verzwaring van de
nieuwbouw met onafzienbare con
sequenties. Sociale Zaken betuttel
de ook enkele bepalingen van het
door het bestuur met de congre
gatie aangegane huurcontract. Er
werd door Wederopbouw aanmer
king gemaakt op het feit, dat er
twee liften in het nieuwe gebouw
kwamen. Een was genoeg. Aan het
ziekenhuis te Terneuzen stond
men er grif drie toe.
Nederlandse dag op de
Floralia
ZESDE JAARGANG No. 1674
Uitgave: NV. Uitgevers Mij. Neerlandia.
Verschijnt elke werkdag. Bureau: Breda,
Reigerstraat 16. T<?1.: Redactie 8181, Admini
stratie 8778. Redactieraad: A. F. J. Aernoudts,
C. J. v. Hootegem, Mr. Dr. A. J. J. M. Mes, Mr.
H. B. L. de Rechter, L. J. v. 't Westende.
Hoofdredacteur: J. J. H. A. Bruna. Abonne
mentsprijs bij vooruitbet. t 3.90 per kwartaal,
per post f 4.75, per week (uitsluitend bij niet-
postbestelling) f 0.30. Losse nummers 8 cent.
Postrek. no. 278841. Prijzen van buitenlandse
abonnementen worden op aanvraag verstrekt.
Voor God, Koningin en Vaderland
WOENSDAG 26 APRIL 1950
Advertentieprijs voor de gehele oplage: i 0-25
per m/m. (Ingezonden Mededelingen f 0.60
per m/m). Vohr advertenties van plaatselijke
aard uit Zeeland, uitsluitend in de Zeeuwse
editie f 0.10 per m/m. (Ingezonden Mede
delingen f 0.25 per m/m). Staatwerk 3 cent
per m/m extra. Incasso wordt berekend. Voor
prijzen van de rubriek ,,'t Kleintje" wordt
verwezen naar de desbetreffende rubriek.
Inzendingen op advertenties, welke de uit
gevers om redenen te hunner beoordeling niet
verlangen af te geven, worden vernietigd.
Bureau voor de Zeeuwse Eilanden: GOES, Westsingel 98, Telefoon 2236 Bureau voor Zeeuws-Vlaanderen: HULST. DubbeleJ'oort 7, Telefoon 102.(Bijbureaux. OOSTBURG, Nieuwstraat 22, Telefoon 35; TERNEUZEN,Axelsestraat 45, Telefoon J347).
DE 3ELGISCHE CRISIS, die zich nu reeds ruim zes weken
voortsleept, nadert haar climax. Een climax, die de zogezeg
de nationale eendracht niet tot stand zal brengen. De socialisten
willen integraal hun zin doordrijven en nu dit niet lukt, tonen ze
zich weer weigerachtig als een muilezel. „De" arbeiders zijn weer
in staat van alarm gebracht. Met algemene staking wordt ander
maal gedreigd.
De C.V.P is in deze omstandigheden niet van plan verdere
concessies te doen. Het nationale comité beschouwt de onderhan
delingen tussen de partijen als geëindigd. Als de liberalen nu
ook niet willen meehelpen aan de samenstelling van een regering,
herneemt ze haar volledige vrijheid.
En de liberalen zitten er lelijk tussen. De tweespalt in hun
gelederen wordt weer zichtbaar. Namens de Vlaamse liberalen
heelt Minister van Glabbeke verklaard, dat zij nimmer accoord
zullen gaan met een verbanning van de Koning.
IJET heeft niet aan Koning Leopold
gelegen, dat aldus de laatste po
ging tot het verkrijgen van nationale
eendracht is mislukt. Hij had door zijn
radiorede de vurigste aanhangers min
of meer ontgoocheld. Zij vonden, dat
h(j al te vér ging met zijn verzoenend
gebaar tegen een rumoerige en in
zichzelf verdeelde minderheid. Zij
hebben zich tenslotte aan de wens van
de Koning gehouden. Op die grond
slag hebben ze nieuwe onderhande
lingen met liberalen en socialisten
goedgekeurd. Doch toen begon het ge
chicaneer van links weer. Men wilde
daar toch voor 100 procent zijn zin
doordrijven door een feitelijke ver
banning van de Koning te eisen, als
hij 18 dagen in het land had vertoefd,
om zijn prerogatieven aan de Kroon
prins over te dragen.
Het was om er onpasselijk bij te
worden, zoals men trachtte te mar
chanderen en intrigeren. Toen zei de
C.V.P.het is genoeg.
ANTWOORD UIT GENEVE.
BN TOEN zei ook de Koning, in een
brief door de heer Van Zeeland
meegebracht van zijn laatste reis naar
Genève:
Het is voor mij onmogelijk, op dit
GENERAAL HANDY, de opperbevel
hebber van het Amerikaanse leger in
Europa, is in Berlijn aangekomen,
waar hij verdedigingsoefeningen ter
verijdeling van eventuele communis
tische opstootjes zal bijwonen.
HET BRITSE SCHIP „Empire Celtic'
constateerde gisteren ter hoogte van
Ameland een hevige ontploffing on
der water. Waarschijnlijk was het een
mijn. Er is geen schade aan boord. Het
schip vervolgde zijn reis.
IN LONDEN zijn nu 1600 militairen
in de havens aan het lossen. Het aan
tal stakers bedraagt bijna 12.500.
EEN MOTIE van de Gaullistische af
gevaardigde kol. Livry-Lever, inge
diend in het parlement, vraagt om
„vrijlating onder toezicht" van maar
schalk Pétain.
IN BOEKAREST zijn twee Roemeen
se perscorrespondenten van Associated
Press en het Israëlisch telegraafbu
reau gearresteerd; ze zijn beschuldigd
van spionnage en hoogverraad.
DE CRISIS, die het bestaan van de
regering-Adenauer bedreigde, schijnt
bezworen. De West-Duitse minister
van Financiën heeft, naar verluidt, de
geallieerden weten te overtuigen van
de noodzaak van de wet tot belasting
verlaging.
?.^kAR, de vertegenwoordiger van de
v.i.s., bij de V.N. is gisteren op door-
Lir.en ^os^"ou °P Schiphol aange-
TWEE LEEUWEN, die uit een circus
kku ®uur' van Baden ontsnapten,
nebben een 20-jarig meisje aangeval
len en gedood. Een circusknecht, die
men ervan verdenkt, de kooi te heb-
n u ,openSemaakt. is gearresteerd,
yok de leeuwen zitten weer achter
de tralies.
VIERDUIZEND katholieken in West-
r rankrijk hebben besloten voorlopig
toteerJ belasting te betalen, zolang de
staat hun scholen geen subsidie geeft.
CARMELITA CROSS, een 34 jarige
muzieklerares uit Los Angeles, zegt,
dat ze 45 meter diep dook naar de
zeebodem, daar 24 minuten vertoef-
h ^6n Sver de bele duik 70 minuten
jil n°emt zich nu wereldre
cordhoudster diepzeeduiken.
BRUIDSCHAT kreeg prinses
Kadjendra Koenwar Bai, de zuster
van de Mafiaradja van Jodhpoer, 47
lenstmeisjes. Haar man kreeg 17
paarden, vijf auto's, een koelkast en
een stelletje zilveren badkuipen.
HET SMALDEEL Nederlandse Antil
len zal zijn reis naar de West beslui-
en met oefeningen tezamen met de
ntse zee- en luchtstrijdkrachten.
POSITIES TROEPENSCHEPEN: Dun-
vertrok 24-4 van Port Said,
woidt 4-5 te Rotterdam verwacht. Gen.
Howze 24-4 150 mijl O. Malta, Joh. v.
!e«n rne\e1^ 2iA te Colombo, Nelly
24-4 360 mijl O. Malta
ogenblik en als voorwaarde tot mijn
terugkeer de verbintenis aan te
gaan, België al ware het ook tijde
lijk, na de overdracht van mijn pre
rogatieven aan de Kroonprins te ver
laten, zonder op gevaarlijke wijze
afbreuk te doen aan de waardigheid
van de monarchieNa ruim
schoots raadplegingen te hebben ver
richt, zal ik met mijn verantwoorde
lijke regering de nodige maatrege
len treffen om aan de Kroonprins
tijdens de periode van de overdracht
de werkelijke uitoefening van de
koninklijke prerogatieven te verze
keren. Daartoe is het overbodig mij
waarborgen te vragen, die de waar
heid van mijn gegeven woord niet
kunnen verhogen....
SOCIALISTISCHE UITLEG.
TYIT NU legde de roemruchte heer
Buset, voorzitter van de socialisti
sche partij aldus uit: „De Koning .wei
gert elke waarborg op een essentieel
punt. Hij vraagt evenwel aan allen 'n
vertrouwen, dat hem op 12 Maart door
42 procent van het volk is geweigerd,
kortom door de meerderheid der Wa
len en Brusselaars
In die omstandigheden kan er geen
sprane meer van zijn van nationale
eendracht, en alles w ijst er op, dat het
socialistische antwoord ontkennend zal
zijn".
Met deze woorden liep Buset maar
vast vooruit op het besluit dat het
Bestuur van de socialistische partij he
denmorgen nog formeel moet nemen.
Hij verdraait echter ook de feiten.
Want op 12 Maart is niet gestemd
ove- de vraag, of men Leopold op zijn
woord mag vertrouwen, al dan niet.
De algemene vergadering der libe
ralen komt heden bijeen. Voorzitter
Motz heeft al gezegd: Onze houding
wijkt van die der socialisten af. Wij
nemen geen exclusief standpunt in.
Maar zullen ze het nu aandurven de
C.V.P. te steunen bij de vorming van
een nieuwe regering? Dat is nu de
grote vraag.
Van Zeeland wordt vanmiddag om
5 uur door de Prins-regent ontvangen.
Om zijn opdracht terug te geven? Om
een nieuwe opdracht te ontvangen? Er
zal nu toch eindelijk iets beslist moe
ten worden!
LEOPOLD EN BOUDEWIJN.
Socialisten willen vader en zoon scheiden.
I»r nTTE assistent-productieleider van Mul-
N AMBON is op 24 April de|L> tifUm> v Mol> die belast is met
onafhankelijke republiek de vervaardiging van het journaal
Weersverwachting, geldig tot
vanavond: 5
Wisselend bewolki met enkele
»U'.^n'...,Mecst mat»Se wind uit
Zuidelijke richtingen en iets min
der koud.
lieden: Zon onder 19.55 uur.
Maan op 12.08 uur. Morgen: Zon
°P 5.19 uur. Maan onder 3.47 uur.
onafhankelijke republiek
van de Zuid-Molukken, onder
leiding van ir. Manusama uitge
roepen, aldus meldt het Algem.
Handelsblad. Daarmee zou Am-
bon zich als zelfstandig gebied
van de negara O.-Indonesië en
de R.I.S.. hebben afgescheiden.
Als leider van de afscheidsactie
wordt de naam genoemd van de in
middels geschorste procureur-generaal
van Makassar Soumokil.
Makassar is, aldus een officieel be
richt uit Djakarta, tot gesloten stad
verklaard en onder militair bestuur
gesteld. -
Deze maatregel is een gevolg van
de ongeregeldheden, die er de laat
ste dagen plaats vonden.
Het parlement van Oost-Indonesië
heeft met 49 tegen 1 stem een motie
aangenomen, waarin wordt aangedron
gen op het aftreden van de huidige
regering. De minister-president heeft
medegedeeld, dat zijn regering direct
haar mandaat ter beschikking van
president Sukawati zal stellen.
Wordende Wereld, en de productie
leider van de speelfilmafdeling van de
zelfde onderneming, H. Denninghof
Stelling zijn Maandagavond in Dja
karta gearresteerd.
De commandant van de onderne-
mingswacht op de suikerfabriek
„Tjandi" te Surabaja is Zaterdagnacht
door ramDokkers vermoord.
UITLEVERINGSVERZOEK ON
DERWEG.
T?EN KOERIER met het verzoek tot
uitlevering van Westerling, on
dertekend door de Indonesische mi
nister van Justitie, is onderweg naar
Singapore, aldus deelde de vertegen
woordiger van de Indonesische rege
ring te Singapore gisteren mede. In 't
verzoek zijn de bewijsstukken voor de
civiele misdaden, door Westerling op
Java bedreven, vervat, aldus deze
zegsman.
TTE „Queen Mary" is in vier dagen,
14 uur en 57 minuten van
Southampton naar New York ge
varen.
16.000 havenarbeiders in
staking
rvE ANTWERPSE politie heeft fis-
teren 11 communisten gearres
teerd. Onder hen bevindt zich Fr. v.
den Branden, een communistisch par
lementslid, dat eergisteren de haven
arbeiders opwekte tot een pro
teststaking tegen de aankomst van
Amerikaanse wapens.
In totaal legden gisteren 16.000 ha
venarbeiders het werk neer.
Socialistische en Katholieke vakver
enigingsleiders trachtten later op de
dag de arbeiders te bewegen het werk
te hervatten. Hun woorden werden
beantwoord met geschreeuw en er
werden stenen naar hen geworpen.
De burgemeester van Antwerpen
heeft een vroeger uitgevaardigd ver
bod van samenscholingen van meer
dan vijf personen ingetrokken. In
plaats daarvan is de politie versterkt
met gendarmes, die het havengebied
hebben afgezet.
Zes zieken en de libe
ralen tegen
TYE NEGEN LEDEN van de liberale
fractie in het Britse Lagerhuis
hebben besloten heden met de con
servatieven mee te stemmen tegen de
verhoging van de benzinebelasting en
de belasting op vrachtwagens.
De spanning over de uitslag van de
stemming, die waarschijnlijk over het
lot van de Labourregering zal beslis
sen, wordt verhoogd doordat 6 La-
bourleden wegens ziekte niet bij de
stemming aanwezig kunnen zijn.
Waarnemers geloven, dat de rege
ring met een meerderheid van mis
schien twee stemmen haar politieke
leven zal redden.
Heerlense M.T.S.-ers gooiden
sinaasappelen in de lucht
Degen en sneeuwstormen ten spijt
werd de tocht van H.M. de Ko
ningin en van prins Bernhard van
Maastricht naar Mook één grote ze
getocht.
Om negen uur ving de reis aan in
Maastricht en het was over tien uur
's avonds, bijna drie uur later dan
het tijdschema aangaf,- eer de Ko
ninklijke stoet de provincie Limburg
verliet.
In Valkenburg Weid in de schitte
rend verlichte gemeentegrot door een
balletgroep de geschiedenis van de
grotten verhaald, in Heerlen onthulde
H. M. in het stadhuis een gedenkplaat
ter herinnering aan dit bezoek en dat
van 1948. Voor het stadhuis vond een
vlaggeparade plaats.
M.T.S.-ers gooiden alsmaar si
naasappels in de lucht. Dit ter her
innering van het feit, dat Heerlen
in de oorlog de eerste gemeente
was, die een grote boete kreeg, om
dat M.T.S.-ers op een koninklijke
verjaardag demonstratief met si
naasappels kaatsten.
In Gèleen en de mijnstreek bereid
den de mijnwerkers het bezoek een
hartelijke hulde. In Sittard was het
enthousiasme al niet minder groot: er
waren ook de nodige ZeUkanters op
de been.
In Roermond werd de lunch ge
bruikt, waaraan o.m. mgr. Lemmens
aanzat. Het echtpaar Leen en-Jan een',
dat de vorige week zijn 70-jarige brui
loft vierde, kreeg het bezoek van zijn
leven, toen H.M. en de prins kwamen
gelukwensen. In Horn werd een oe-
zoek gebracht aan het sanatorium
Hornerheide. Ondanks de sneeuw
storm bezochten Koningin en prins
alle paviljoens.
In Blerick-Venlo onthulde de Ko
ningin een bronzen gedenkplaat op de
100.000e woning, die sinds de bevrij
ding werd gebouwd. Minister In 't
Veld was hierbij aanwezig. Het was
al duister, toen de stoet het feeste
lijk versierde Venray binnenreed.
Daar ontving H. M. de traditionele
„Pruimkesweg", een krentenbrood.
Ook vele Brabanders waren op het
marktplein naar het feest komen kij
ken. De tocht eindigde tenslotte te
gen tienen in Mook.
TTE „HEERLIJKE LENTETIJD", waarvan de dichters zo ijverig zingen,
heeft zich gisteren eens in een andere gedaante gehuld dan waarin ze
gewoonlijk zo melodieus wordt afgeschilderd. In plaats van het heerlijke
koeltje", een snijdende Noord-Wester met uitschieters, die weinig met omhel
zingen van de lente-fee te maken hadden. In plaats van dat „verkwikkende
voorjaarsregentje" een complete sneeuwstorm-met-kou-en-al, die alle ge
dachten aan bioembollenvelden en bloeiende kersenbomen tot droombeel
den maakte. In plaats van die befaamde heerlijke avonden, die de „hij en
de zij" zo dicht bijeenbrengen, een forse nachtvorst. Dat was lente 1950.
TN DIT verrukkelijke voorjaarsweer
bracht een van onze redacteuren
een bezoek aan de Biesbosch, waarvan
nij het volgende vertelt:
yELE H.A. grond in de Brabantse
Biesbosch zijn onder water ko
men te staan door de hevige Noord-
Wester-Storm. Regen en sneeuw heb
ben gisteren bovendien geen goed ge
daan aan de waterstand in de binnen-
en buitenpolders. Het vervelende is,
dat vele gronden thans bezaaid zijn
en de overstromingen in buitenpol
ders en het overtollige water in bin-
nenpolders in verschillende gevallen
onherstelbare schade hebben aange
richt.
Wij zagen buitenpolders bij Wer
kendam, die ongeveer 1 meter onder
water stonden, als gevolg van het
feit, dat of een kade het had begeven
of dat de kaden te laag zijn.
De storm en de overstroming heb
ben de mensen zo overvallen, dat ve
len hun vee niet tijdig uit het wei
land hebben gehaald. Voor Werken
dam heeft de storm bovendien tot ge
volg gehad, dat de dempingswerken
aan de oude haven een ernstige stag
natie gaan ondervinden. Een paar we
ken lang is men bezig geweest een
dam te leggen in de haven als begin
der werkzaamheden tot demping van
de haven.
De door de storm voortgejaagde wa
termassa is echter zo tekeer gegaan,
dat de zware balken en de aarden wal
gedeeltelijk zijn weggespoeld, zodat
alle totnutoe verrichte werk voor
niets is geweest. Men zal weer op
nieuw moeten beginnen.
Het dempen van de oude „gemeen
te-haven" gebeurt in het raam van
de inpoldering van de Biesbosch. Door
de inpoldering komt de haven droog
te liggen, waardoor demping noodza
kelijk wordt. Een andere reden voor
het dempen is.' dat Werkendam met
het oog op de hygiënische toestand
een riolering hard nodig heeft. Deze
riolering wil men nu leggen ongeveer
waar thaps de haven en de aanslui
tende waterloop liggen.
Is het wonder dat men langs de
waterkant met angst en vreze naai
de lucht kijkt, want op een nieuwe
stormvloed is men bitter weinig ge
steld. De ramp is al groot genoeg.
Algemeen hoort men dan ook de
verzuchting slaken: begon men toch
maar spoedig met de aanleg van nieu
we zware dijken, die afdoende wa-
terkerend zullen werken. Dit als ad
vies aan de Kamerleden, die menen,
dat het met de Biesbosch zo'n vaart
niet loopt. Zij moeten maar eens in
regen en storm met de mensen aan
de waterkant gaan praten om tot an
dere gedachten te komen!
ELDERS ZONKEN SCHEPEN.
"MTET alleen in de Btesbosch, maar
ook elders heeft de storm nogal
wat last bezorgd. Bij Hoek van Hol
land verloor een Fins schip zijn roer,
in de Waal zonken in de buurt van
Zaltbommel twee Duitse schepen, ge
laden met ijzererts. In het Noordzee
kanaal verdween 'n scheepje van 50
ton in de golven zonder dat er ge
lukkig evenals in de vorige geval
len - persoonlijke ongelukken gebeur
den. Bij Rottum liep een kustvaartuig
aan de grond en bij Schiermonnikoog
strandde een houtboot. Tenslotte kwa
men er van het Scheveningse strand
nog meldingen binnen van de nodige
schade aan strandtenten, die juist in
verban I met het beginnende seizoen
weer eens helemaal waren opgekale
faterd.
De premieregeling voor
particuliere woningbouw
TIET honderdduizendste nieuwe huis
sinds de bevrijding is gisteren in
gebruik genomen. Het staat in Venlo
en minister In 't Veld woonde dit
feestelijk gebeuren bij.
Bij de opvoering van de jaarlijkse
productie tot 55.000 woningen per
jaar welk cijfer in 1952 of 1953 be
reikt kan worden zal de woning-
n o o d in 1964 of 1965 zijn opgehe
ven.
Over de aangekondigde premie-re
geling voor particuliere woningbouw
deelde de minister mede, dat de pre
mie in contanten zal worden uitbe
taald en naar de grootte van de wo
ning zal worden vastgesteld. Zij, die
kans zien met een premie van 60 pet.
van de normale premie uit te komen,
zullen sneller tot bouwen kunnen ge
raken.
De premie zal ongeveer f 2000 be
dragen voor de bouw van een woning
van 250 tot 260 kubieke meter. Ge
meenten, die bereid zijn een deel van
het bouwvolume te gebruiken voor
woningbouw met verminderde bijdra
ge, zullen het hiervoor te gebruiken
deel met 50 pet. mogen verhogen.
Waar goedkoop wordt gebouwd, zal
dus anderhalf maal zoveel mogen wor
den gebouwd.
5pi
w&yr»
Maastricht begroette zijn koninklyke gasten met groot enthousiasme.
NYENGA, April 1950
JfATHER ZUURE uit Oosterhout, ontving ons met een geestdrift, die
denken deed aan de eerlijke circusvreugde van een schooljongen:
een bezoeker uit Breda in het melaatsenkamp van Nyenga! Donker
Afrika in de vorm van de meest vernielende ziekte was tot nu toe (tot
onze verbazing) niet in staat gebleken, de glimlach rond zijn „gulden"
baard te doen verdwijnen. „Binnen een week vind je dit niet zo erg
meer" zei hij en wij, die slechts enkele uren de verwoestende kracht /an
deze gesel van Afrika zagen, konden slechts in zwijgende bewondering
zijn optimsime waarderen.
IN GEZELSCHAP van father Ren-
kens, de regent van het klein
Seminarie, wandelden we die paar
kilometer heuvelen en dalen naar t
kamp. Het was 3 uur in de middag.
De tropische hitte lag sidderend in
de bananenbólnen en de vuurrode
„vlam van het oerwoud" scheen zijn
pralende kracht dubbel ten toon te
spreiden tegenover de wazig blauwe
achtergrond van het Victorla-meer
Niets in de natuur verried, dat we
op weg waren naar de wrakstukken
van menselijkheid en naar de prac-
tische toepassing van heldhaftige
deugd: het werk van vier zusters on
der leiding van Moeder Jaooba uit
Gilze—Rijen, een zus van father Wil
lemen.
Na-een kop thee, een sandwich en
een stuk Brabantse koek, gingen we
eerst de Missie zien, die wordt geleld
door Inlandse fathers van de Congre
gatie van Mill Hill, waarvan in Roo
sendaal het philosophicum staat.
Twee zwarte priesters doen daar pa
rochiewerk in de allerbeste vorm. Zij
kennen uiteraard de inlanders beter
dan hun blanke collega's en zij we
ten daar terdege profijt van te trek
ken. Ruim 100 jongens geven zij da
gelijks catechismusonderricht, terwijl
zij ook toezicht houden op het werk
van de inlandse onderwijzers. Daar
naast doen zij ook huisbezoek.
Denk daarbij niet aan de nette
straten van onze steden, zelfs niet aan
enkele „onbegaanbare wegen" In on
ze streken, maar stel u liever voor,
hoe een motorrijder een crous-coun-
try moet rijden. U benadert dan de
werkelijkheid van wat deze priesters
doen.
Met hun „pickie-pickie" (motor)
veroveren zij vele kilometers lang een
verzameling bulten en kuilen langs
paden die wegens het vaak 2 meter
hoge olifantengras geen of nauwe
lijks uitzicht bieden. Het gebeurt wei,
dat verraderlijke moerassen hen dwin
gen tot grote omwegen en wat er ge
beurt als er -motorpech is, zullen we
maar zwijgend voorbijgaan.
Zo werken dag in dag uit
deze Inlandse priesters en met hen
vele blanke missionarissen.
NAAR DE MELAATSEN
J^AAR ONS DOEL was deze mid
dag het kamp van de melaatsen.
Gelooft u ons vrij, dat een natuur
getrouwe beschrijving op deze plaats'
U (en ons) al te afschuwelijk zou
lijken. Het is beter te volstaan met
een ruwe,.schets van het minst-erge:
de verpleging en de lopende of krui
pende patiënten .Vooreerst dan: in
Nyenga worden plan. 260 patiënten
verpleegd door 4 zusters, terwijl pl.m
600 lopende zieken wekelijks een paar
keer hun Injecties en verband ko
men halen. Afgezien van het feit,
dat alleen in Uganda nog ongeveer
100.000 melaatse onverzorgd rond
gaan. kunnen we hier spreken van
een zegen voor dit gebied.
Het kamp bestaat uit „officiële
gebouwen" voor onderzoek en injec
ties en uit gemeenschappelijke slaap-
en eetzalen voor vrouwen en (afzon
derlijk) voor mannen. Voor de gezin
nen zijn er aparte huizen.
We zagen zo'n huis, gebouwd
naar neger-trant, van binnen.
We zagen ook de door de ziekte
weggevreten armen van de be
woners en we konden niet
begrijpen, hoe alles in huis zo
proper kon zijn.-
We konden nog veel meer niet be
grijpen. Toen we een der zieken in
de „zwaarste" afdeling met niet veel
meer dan een caricatuur van mense
lijke ledematen lachend naar ons toe
zagen komen, konden we onze ogen
niet geloven. „Dit is mijn motorfiets"
zei de man en met claxongeluiden
bewoog hij zich als een menselijk in
sect voort tot aan onze voeten. „Maar
ik heb geen benzine meer", zei hij
nog steeds lachend en maakte de be
weging van roken. We gaven hem een
doosje sigaretten en keerden ons af,
verward en ontroerd. „Dit is een van
onze beste katholieken", vertelde fa
ther Zuure, „evenals Theodora, die
u dadelijk zien zult". We zagen haar,
een jonge vrouw nog. /ozeer misvormd
dat zij op handen voeten moest
,aan als een mens-dier.
Maar haar glunderend gezicht bo
ven dat missiekruisje zullen we nooit
meer vergeten: zo schoon en reeds
zozeer ais van de hemei, waar O.
Heer haar wei spoedig door middel
van de melaatsheid binnen zal balen.
BLIJMOEDIGE OFFERDOOD
^yE SCHREVEN nog niets over de
zusters die hier „werken" Het s
geen werken meer, dit is een in alle
FEN onzer redacteuren is op reis
m het Donkere Werelddeel
Op uitnodiging van de Paters
van Mill Hill heeft hij de lange
vliegtocht naar Kemga-land on
dernomen en nu toert hij daar
rond. Zijn eerste brief hebben we
zo juist ontvangen. En ook een
brief van Mgr. Billington, Apos
tolisch Vicaris van Kampala
Uganda. Die vertelt dat hij onze
redacteur te gast had en dat hij
in de tweede helft van Mei in
Roosendaal hoopt te komen. De
brief, welke we hierbij plaatsen,
staat min of meer apart van het
grote reisverhaal, dat nog op
komst is. Maar hij plaatst ons
toch al middenin dit grote Afrika
met zijn schrijnende problemen.
blijmoedigheid gebrachte offer-dood,
een afsterven aan vlees en wereld,
zoals we nergens aantroffen. Alleen
al de verpleging van die weerzinwek
kende misvormden, die naar dood en
verrotting riekende wrakken, vereist
grote heldhaftigheid. Zeker, de mo
derne middelen helpen voortreffelijk
bij het proces der genezing (wanneer
de ziekte niet al te ver is) en de
hygiëne' sluit werkelijk besmettings
gevaar zo goed als zeker uit. Maar er
is méér moed nodig om aldus te le
ven dan om te sterven, zo dachten
wij.
We namen afscheid na te hebben
afgesproken de volgende dag te zul
len komen om te zien, hoe deze me
laatsen hun dagelijkse dansen vol
voeren. Want deze naar het lichaam
ongelukkigen zijn naar de ziel dik
wijls volmaakt gelukkig En dat ho
pen we te zien' in hun dans.
QP DE AGENDA van de Tweede-
Kamerzitting, die morgen be
gint, staat een wetsontwerp tot
wijziging van Hoofdstuk 12 der
Begrotingen voor 1948 en 1949.
Dus een van die wetjes van for
meel karakter, welke met een ha
merslag kunnen worden afge
daan? Neen, waarachtig niet. In
dit geval steekt er heel wat ach
ter. Het gaat om de financiering
van de ziekenhuisbouw.
Er is een tijd geweest, dat par
ticulieren de bouw van zieken
huizen aandurfden en de exploi
tatie met zeer goede uitkomsten
bedreven. Vooral de opofferings
gezindheid van katholieke kant
heeft hier uitstekende resultaten
opgeleverd. Het ziet er nu echter
zó uit: de algemene index van het
levensonderhoud is gestegen tot
230. De bouwindex liep echter op
tot 380. Terwijl de verpleegprijzen
zijn gebonden aan een maximum
van ongeveer 160. Om nu alleen
maar over nieuwbouw te spreken,
men ziet, dat dit niet meer moge
lijk is zonder bijstand der Over
heid. De Regering erkent dit ook.
Vandaar dit wetsontwerp. Het
biedt aan het verschil tussen de
algemene index en de bouwindex
te overbruggen door een garantie
op de lening en aflossing van de
gelden, die voor de nieuwbouw
nodig zijn. Dus zo iets als ook ge
schiedt bij de financiering van de
particuliere woningbouw en de
stichting van tehuizen voor ouden
van dagen.
Zo iets, maar toch niet helemaal
hetzelfde. In de twee laatste ge
vallen stelt de Overheid een ob
jectieve norm: de huurprijs. Ze
steekt haar neus niet in de inko
mens- en vermogenspositie van de
particuliere bouwer. Ten aanzien
van de ziekenhuisbouw zal dit
echter wel geschieden, als Minis
ter Joekes dit, zijn wetsontwerp
erdoor krijgt. Want het stelt als
voorwaarde, dat het tekort wordt
getoetst aan de hand van de ex
ploitatierekening.
Hier dreigen ernstige gevaren
van ambtelijke bemoeizucht. Die
exploitatierekening is de vrucht
van een beleid van jaren en ja
ren. Speciaal de katholieke zie
kenhuizen zijn erin geslaagd, me
de door het opofferend werk van
talloze religieusen, de personeels
bezetting lager te houden dan in
andere ziekenhuizen en ook de
verpleegprijzen op een peil te zet
ten, dat beneden dat van andere
instellingen lag. Men kon aflos
singen van ter beschikking ge
stelde kapitalen verrichten, welke
de waarde-achteruitgang der ac
tiva overtrof. Er had dus zekere
kapitaalvorming plaats, maar ze
ker niet ten laste van de gemeen
schap. Dat alles zullen ambtena
ren van sociale Zaken echter eens
haarfijn gaan uitzoeken. Ze zullen
namelijk de exploitatiekosten gaan
controleren van 10 Mei 1940 af.
Wat een werk! Wat een tijd zal
daarin gaan zitten! Het kan dan
gebeuren, dat ze de normale ren
ten van de geïnvesteerde vermo
gens van de exploitatierekening
schrappen. Ze zullen op alle mo
gelijke andere punten zich in
dringen in de beheerstactiek,
waarbij subjectieve overwegingen
ambtenaren zijn ook mensen!
een rol gaan spelen.
(vervolg op pag. 2)
/TP DE FLORALIA te Gent werd gis-
teren de Nederlandse dag gehou
den in aanwezigheid van de Neder
landse ambassadeur in België, de Ne
derlandse militaire attaché en de bur
gemeesters van Amsterdam, Haarlem,
Leiden, Vlaardingen, Nijmegen en
Terneuzen.
Het Concertgebouw-Orkest gaf 's
middags in de koninklijke opéra een
gala-concert De commandant van de
mijnenlegger „Willem van der Zaan"
hield 's avonds een ontvangst aan
boord van zijn bodem. De burgemees
ter van Gent bood hem een oorkonde
en een gedenkpenning aan. 's Avonds
gaf de Nederlandse Marinekapel een
concert.