Russen handhaven hun lezing van het incident VAN AERT EN KROOST verwekken sensatie op emigrantenschip „Beaverbrae" in Sleepboot op Oude Maas zonk direct na aanvaring Vijf gemaskerde bandieten maakten f 6800.= buit Morgen dag van de naastenliefde De neergeschoten „Privateer" Zuid-Beveland viert de Lente ROOFOVERVAL OP HAAGSE ZIJNE MAJESTEIT DE BABY KREEG TOT DAM EEN FLESJE NOTA OVER TRIEST NIEUWE FASE IN DE KOUDE OORLOG Terugtrekking Westerse troepen geëist Moeten belastingen omlaag Vrouw en vier kinderen Van de kapitein verdronken Nog vrij zonnig Koning na machts overdracht buiten België 1500 kippen het haasje Iedereen keek naar de pseudo-gravin Expositie reis Prins Bernhard ,yNooit meer detective-romans", zei een overvallen dame, bevend als een riet LEUR TROK MEE NAAR ROTTERDAM EN VERBAASDE ZICH OVER ZIJN PASTOOR Kan die boot omvallen? 'n Groot werk op Noord- Beveland ZESDE JAARGANG No. 1671 Uitgave: N V. Uitgevers Mij. Neerlandla. Verschijnt elke werkdag. Bureau: Breda, Reigerstraat 16, Tdi.: Redactie 8181, Admini stratie 8778. Redactieraad: A. F. J. Aernoudts, C. J. v. Hootegem, Mr. Dr. A. J. J. M. Mes, Mr. H. B. L. de Rechter, L. J. v. 't Westende. hoofdredacteur: J. J. H. A. Bruna. Abonne mentsprijs bij vooruitbet. f 3.90 per kwartaal, per post f 4.75, per week (uitsluitend bij niet- postbestelling) f 0.30. Losse nummers 8 cent Postrek. no. 278841. Prijzen van buitenlandse abonnementen worden op aanvraag verstrekt Voor God, Koningin en Vaderland -Vlaanderen: HULST. Dubbele Poort 7, Telrfoon 102. - (Bureaux. OOSTBURG. Nieuwstraat 22, Telefoon 35; TERNEUZEN. Axelsestraat 45, Telefoon 2347).. ZATERDAG 22 APRIL 1950 Advertentieprijs voor de gehele oplage: f 0.25 per m/m. (Ingezonden Mededelingen f.0.60 per m/m)Vobr advertenties van plaatselijke aard uit Zeeland, uitsluitend in de Zeeuwse editie f 0.10 per m/m. (Ingezonden Mede delingen f 0.25 per m/m). Staatwerk 3 cent per mlm extra. Incasso wordt berekend. Voor prijzen van de rubriek ,,'t Kleintje" wordt verwezen naar de desbetreffende rubriek, inzendingen op advertenties, welke de uit gevers om "redenen te hunner beoordeling niet verlangen af te geven, worden vernietigd. Bureau voor de Zéeuwse Eilanden: GOES, Westsingel 98, Telefoon 2236 Bureau voor Zeeuws DE RUSSISCHE MINISTER van Buitenlandse Zaken, Wisjins- ky, heeft gisteren in Moskou aan de Amerikaanse ambassa deur Alan Kirk het antwoord op de Amerikaanse nota over het vermiste Amerikaanse toestel overhandigd. De Russen handha ven hun oorspronkelijke lezing, dat nl. een Amerikaans toestel boven Sovjet-Russisch grondgebied het vuur heeft geopend op een Russisch gevechtsvliegtuig en vervolgens is weggevlogen. Amerika. Deze handelde over Triëst en vormt één lange litanie van grie ven, die de Russen hebben ten op zichte van de Westerse gedragslijn in het veelomstreden gebied aan de Adriatische zee. Rusland acht het nodig, dat er on middellijk een gouverneur wordt be noemd en er een voorlopige regerings raad wordt gevormd. Voorts acht het 't noodzakelijk, dat wat genoemd wordt de onwettige Brits-Ameri kaanse marine-basis wordt ontruimd en dat de Britse en Amerikaanse troe pen worden teruggetrokken. In Washington ziet men in deze no ta een nieuwe fase in de koude oor log. Men acht het onmogelijk het ge bied te ontruimen, als Joego-Slavië en Italië niet tot overeenstemming zijn gekomen. Over de benoeming van een gouverneur kon men het nooit eens worden, juist met Rusland. PRAAG LOOPT WEG. rR WORDT opnieuw gezegd, dat het Amerikaans toestel een vier motorige bommenwerper van het ty pe vliegend fort was. De Amerikaan se nota wordt genoemd een poging om de verantwoordelijkheid voor het incident te ontgaan. De eis toch scha devergoeding achtten de Russen on gegrond. Het was de Russen niet bekend, aldus de nota, of êr een Amerikaans vliegtuig was neergestort, maar als dit zo was, dan lag de verantwoor delijkheid bij de V. S„ die een vliegtuig uitzonden, om de Sovjet- Russische defensies in het Oostzee gebied te fotograferen. Het Ameri kaans toestel schond, aldus de nota, dc grens in het gebied van Libau en vloog over een afstand van 21 km. landinwaarts. De eis, dat aan de Russische lucht macht instructies gegeven zullen wor den om herhalingen te voorkomen, wordt beantwoord met de opmerking, dat alle luchtmachten in alle landen, instructies hebben om de onschend baarheid van de grenzen te verdedi- GRIEVEN OVER TRIEST. ftOK andere berichten van de lan- den achter het IJzeren Gordijn accentueren nog eens de steeds groei ende verwijdering tussen Oost en Wesi. Rusland overhandigde gisteren een tweede nota, nl. aan de ambassa deurs van Engeland, Frankrijk en oragnisatie zich niet houdt aan de beginselen van haar constitutie en on derhevig is aan politieke invloeden. Amerika heeft Praag verzocht het Tsjecho-Slowaakse consulaat-generaal te Chicago met ingang van 1 Mei a.s. te sluiten. En intussen blijven de on verkwikkelijke berichten van alsmaar bekennende spionnen uit Praag bin nendruppelen. RUSSEN MOETEN WEG. rpSJECHO'SLOWAKIJE holt dapper mee aan de leiband van de grote meester. Het heeft zich nu terugge trokken uit de wereldgezondheidsor ganisatie, omdat, aldus Praag, deze PEN bericht uit Bonn deelt mee, dat de Sovjet-Russische repatriërings- en restitutie-missie, die kantoor hield te Bad-Salzuflen, in de Bitse bezet tingszone, op Brits verzoek de zone heeft verlaten. Dat geschiedde vrij willig. In de Amerikaanse zone had men verleden jaar de missie moeten dwingen, door haar vrijwel van de buitenwereld af te snijden. Tenslotte zij nog melding gemaakt van het gerucht, als zou Clementis, voormalig minister van Buitenlandse Zaken in Tsjecho-Slowakije, in een kasteel in het Tatragebergte in de buurt van de Poolse grens gevangen zou zitten. Radiodebat tussen V.V.D. en P. v. d. A. TfANMIDDAG van kwart over vier tot vijf uur zal over Hilversum II een microfoon-debat worden gehou den tussen een vertegenwoordiger van de P. v. d. A. en een van de V.V.D. Onderwerp van het debat is de ver kiezingsleuze van de V.V.D. „De be lastingen moeten omlaag". Voor de P. v. d. A. zal het debat worden gevoerd door ir. H. Vos, oud minister van Economische Zaken. Na mens de V.V.D. spreekt de heer G. Ritmeester, lid van de Tweede Ka mer. /VP DE OUDE MAAS ter hoogte van de Bomkade te Dordrecht werd de sleepboot „Martien" plotseling aangevaren door een snelvarende motor vrachtboot. De gevolgen waren ontzettend. De sleepboot zonk bijna onmid dellijk. De kapitein sprong van boord en wist zich zwemmend te redden. Zijn echtgenote en vier kinderen konden niet gered worden en verdronken. MINISTER WEIJERS ontving uit han. den van zijn Belgische ambtsgenoot A. Lilar het ereteken van grootkruis in de Kroonorde van België. DE WESTELIJKE commandanten hebben het verzoek om verkiezingen in Berlijn te houden goedgekeurd. DE STAATSSECRETARIS van Oor log, mr. Fokkema Andreae, is giste' ren naar Indonesië vertrokken. De lessen in Bahassa Indonesia aan de K.M.A. zijn tijdelijk gestaakt in ver band met het overladen leerprogram, vertelde hij. EEN SNOEK van 40 pond ving een ijverig visser in Groot-Schermer. Hij had een goeie dag. HET AANTAL woningen, dat volgens plan in 1954 gebouwd zou moeten worden, n.l. 55.000, zal reeds in 1952 bereikt kunnen worden, aldus heeft minister In 't Veld verteld. BARNEVELD is opgelucht. De zieke kippen, die er gesignaleerd werden, bleken geen pseudo-vogelpest te hebben. ER KOMT een nieuwe premieregeling voor particuliere woningbouw, die inhoudt dat de regering afstapt van de jaarlijkse bijdrage, maar een vast bedrag ineens beschikbaar stelt. ER IS een Nederlandse volksdansraad ingesteld. Namens de kath. vereni ging voor volksdans en -zang hebben er zitting in W. Lammers en Th. Loerakkers. HANS ROOZEN, een Nederlandse longeman, zal zich op 16 Juni voegen bij de expeditie van de Amerikaan Smith, die zoekt naar Noachs ark op de berg Ararat. HET TROEPENSCHIP General Muir wordt Maandag 24 April a.s. vroeg in de morgen in Rotterdam verwacht. De ontscheping begint diezelfde dag om 9 uur. RITA HAYWORTH is niet van plan haar filmloopbaan voort te zetten. Dag Rita! HET TROEPENSCHIP Amarapoora zal vermoedelijk 55 uit Djakarta Vertrekken en wordt 96 in Amster dam verwacht Voor de Gen. Stewart zijn deze data 4—5 én 27—5. POSITIES TROEPENSCHEPEN: Ca- meronia 20—4 160 m.W. Minikoy, 24— 4 verw. te Aden; Gen. Muir 234 om 12 u. verw. te Hoek van Holland; ,0" Howze passeerde 204 Elbacape Rode Zeel: Joh. v. Oldenbarnevelt Pass. 204 eil. Eupat; Skaugum 204 480 m. OZO Guardafui; Tabinta 204 "0 m. NNW Enggano eil.. Zuiderkruis 20-4 900 m. ZO. Dondrahead; Gen. JJowze passeerde 214 Thebrothers; ^<m. Ballow 20—4 te Suez Weersverwachting, geldig tot vanavond: Aanvankelijk vrij veel bewol king, later licht tot half bewolkt. Droog weer. Matige wind uit Noordelijke richtingen. Iets lagere middagtemperaturen dan gisteren. Heden: Zon onder 19,48 uur Maan onder 0.59 uur. Morgen: Zon op 5,28 uur. Maan op 8,19 uur. TTE-' ONGELUK geschiedde gisteren- morgen rond zes uur. De sleep boot van 3 a vier ton „Martien", ka pitein W. v. d. Veewijk, wilde op dat ogenblik de rivier afvaren, toen de botsing met het motorschip „Leon" van schipper Bossers plaats vond. Bossers werd pas op de aanvaring opmerkzaam gemaakt door het gegil van de kapitein van de „Martien", hij sprong direct in een bootje om hem uit het water te halen. Met grote moeite kon v. d. V. in bedwang wor den gehouden. Hij wilde naar zijn boot terug om zijn vrouw en vier kinderen die nog in bed lagen, te redden. Dit was niet meer mogelijk, want binnen enkele seconden was de sleepboot gezonken.' De Rijkspolitie te water heeft het onderzoek in handen. De kapitein, die aanvankelijk geheel overstuur naar het ziekenhuis was overgebracht kon later op het politie-bureau wor den gehoord. De echtgenote van de kapitein, v. d. Veewijk-Robbers, was 36 jaar, de drie kinderen resp. 5, 3, 2 en 1 jaar. Omstreeks halfzes gisterenmiddag is men begonnen met de berging van de sleepboot, die naar men verwacht veel tijd in beslag zal - nemen. De kapitein van de boot, is naar 's- Hertogenbosch gebracht, waar hij ge domicilieerd is. Niet bevestigd bericht meldt: KONING LEOPOLD zou be sloten hebben buiten Bel gië te blijven gedurende de tijd, dat Kroonprins Boudewijn met de koninklijke bevoegdheden bekleed zou zijn, aldus meldde gisterenavond een der persbu- reaux. De Koning zou, aldus dit be richt, dat nog niet officiéél be vestigd werd, dit besluit hebben kenbaar gemaakt in een tele foongesprek dat hij vanuit Preg- ny met Brussel voerde. Als het bericht juist is, dan zou de koning met dit besluit de laatste moeilijkheid hebben opgelost en tege moet gekomen zijn aan de verlangens der socialisten, die slechts dan be reid waren het compromis te aan vaarden, als de koning tijdens de machtsoverdracht buiten België zou verblijven. De C.V.P. had verklaard deze eis niet te kunnen aanvaarden. Volgens de socialist Buset was men het er wel over eens geworden, dat de kroonprins na de overdracht een burgerlijke en militaire verblijfplaats zou krijgen, die niet dezelfde was als die van de koning. Voor de juistheid van het bericht betreffende het besluit van de koning zou kunnen worden aangevoerd het feit. dat Spaak tijdens de algemene raad der socialistische partij plots naar van Zeeland werd ontboden. Toen hij terugkwam had zich een nieuw element voorgedaan, aldus ver klaarde hij. Onmiddellijk na zijn te rugkomst werd de beknopte motie opgesteld, waarin wordt verklaard, dat de uiteindelijke beslissing aan het partijbureau van de socialistische partij wordt overgelaten. TYE GEHELE kippenstapel van het hoenderpark van de Oliefabrieken „Calvé Delft" te Delft, ongeveer vijf tienhonderd kippen, wordt geleidelijk afgeslacht. Men doet dit enerzijds als voor zorgsmaatregel tegen eventueel op tredende pseudo-vogelpest. Mocht deze ziekte uitbreken, dan vreest men daarvan een schadelijke invloed op de afzet van pluimveevoe der, omdat het hoenderpark vlak bij de fabriek ligt. Anderzijds zou het hoenderpark, dat als proefbedrijf voor de afdeling pluimveevoeder dienst doet, binnenkort toch van zijn tegen woordige plaats moeten verdwijnen. Niemand zag de echte koningin-moeder JZONINGIN-MOEDER Elisabeth van België, heeft gisteren geheel on- opgemerkt een bezoek aan de ten toonstelling „Keukenhof" te Lisse ge bracht, nadat zij de opvoering van het Jacobaspel had gadegeslagen. Ter wijl op het tentoonstellings-terrein duizenden mensen de halzen rekten en uitzagen naar de komst van de pseudo-gravin Jacoba van Beieren, be merkte geen hunner, dat inmiddels een Koningin in rustig gesprek met haar begeleider de bloemenpracht der tentoonstelling bewonderde. Na haar bezoek vertrok de Koningin-moeder zonder enig ceremonieel. TIET VOORNEMEN bestaat, een ex- positie in te richten, .waarin ver schillende door Prins Bernhard op z(jn reis naar de West bezochte lan den stands zullen verzorgen. Verscheidene Nederlandse maat schappijen, die op het Westelijk half rond een deel van hun arbeidsveld hebben, zullen eveneens exposeren. De baten van de tentoonstelling zullen ten goede komen aan de na zorg voor gedemobiliseerde militai ren. MUNITIE OPGERUIMD TE RUCPHEN Door de opruimingsdienst wer den in de duinen te Rucphen 45 granaten opgeruimd. Onder deze gevaarlijke voorwerpen bevonden zich o.m. rook- en brisantgrana- ten. Een vermoeden bestaat, dat deze granaten afkomstig zijn van de Geallieerde opslagplaats van na de bevrijding. I>e boomgaarden in Zeeland staan weer in volle bloei. Nu het eindelijk echt voorjaar ls geworden, neemt dit Jonge Zeeuwse paartje zijn kan sen waar om van de bloesempracht te genieten. En mama komt ook eens kijken. Onze reportage op pag. 4 vertelt daar meer van. DE VIJF GEMASKERDE MANNEN, die, zoals we reeds in een groot deel van onze vorige oplage meldden, gisteren nacht in de Haagse Jockeyclub, een speelgelegenheid aan de Laan van Meerdervoort, binnendrongen, wisten daar f 6800. buit te maken. rjEWAPEND met een luchtgekoelde tommy-gun, drie revolvers en een lang mes drongen de overvallers de speelzaal binnen. Stuk voor stuk moesten de aanwezigen, 17 mannen en 4 vrouwen, de speelzaal verlaten en werden ze naar de conversatiezaal gedreven. Een der rovers greep de speelkas. De bezoekers en bezoeksters werden allen nauwkeurig gefouilleerd en van al hun papiergeld beroofd. Kleingeld, gouden horloges, trouw ringen, armbanden en andere siera den werden niet afgepakt. Een dame, die haar beurs trachtte weg te mof felen, werd ruw bejegend. Ze moest dadelijk de handen in de lucht steken. IN ZIJN BROEKBAND. TIJEER GELUK had een der spelers. Hij zag kans een aanzienlijk be drag aan geld in zijn broeksband te schuiven. Met veel misbaar klaagde hij, dat hij het aan zijn hart had en geen opwinding kon verdragen. Toen een deel van het verstopte geld door zijn broekspijp naar bene den viel, heeft hij door zenuwachtig gesticuleren de aandacht afgeleid en kans gezien de bankbiljetten on der tafel te schoppen, waar hij ze ha het vertrek der rovers terug vond. De rovers namen rustig de tijd voor hun fouillering. Ze zijn naar schat ting twaalf tot tien minuten bezig geweest. Na het doorsnijden van de telefoonleiding zijn de overvallers, die de deuren achter zich op slot deden, met hun buit verdwenen. En wel aan de voorzijde, van het pand, waarlangs ze ook zijn binnengekomen, na de vrouw, die opendeed en de toegang weigerde met een revolver bedreigd te hebben. Het merkwaardige is, dat in de straat geen auto te bekennen was. Het is nog niet uitgezocht, hoe de boeven ontkomen zijn. BESCHAAFDE STEMMEN. TYE BOEVEN hadden, aldus een der aanwezigen, beschaafde stemmen. Ze spraken goed Nederlands. Hun maskers waren geimproviseerd. Zo droeg een van hen een damesshawl tje voor de ogen, waarin gaten waren geknipt. Het 'is niet onmogelijk, dat enkelen hunner reeds eerder de club als bezoekers hadden betreden en op die wijze de weg hadden verkend. De speelclub wordt geëxploiteerd door 'n vereniging, die zich toelegt op het roulettespel. De leden zijn niet alleen uit den Haag, maar ook uit andere plaatsen afkomstig. VLAK BIJ HET POLITIE BUREAU. JRTEN DER DAMES, die een uur na de overval nog beefde als een riet, vertelde, dat zij graag detective romans en gangstersverhalen leest, maar er nooit over gedroomd heeft, dat zij nog eens slachtoffer van een overval zou worden. „Nooit lees ik die dingen meer" zei ze. „Stel je voor, dit gebeurde op een paar minuten lo pen afstand van het hoofdbureau van politie". De vlaggen uit YTORGEN viert de Bond zonder Naam de dag van de Naastenlief de. Doet U mee? Steek dan de vlag uit ter ere van deze dag en verras een zieke of hulpbehoevende in Uw omgeving met een kleine attentie. (Van onze speciale verslaggever). DEROEMD IS WEL EEN BEETJE VEEL GEZEGD. Maar be- •D kend is Christ van Aert met zijn vrouw en zestien kinderen in ieder geval wel. Niet omdat ze zo-maar uit het lan delijke Leur met zijn aller-gemoedelijkste pastoor Hoevenaars komen, maar omdat het hele gezin gisteren koen-weg naar Ca nada is getrokken. Een record op emigratie-gebied, want een ge zin van 18 personen ging totnutoe nog nooit in den vreemde nieuw geluk zoeken. Daarom keek gisteren in Rotterdam ieder een op het Canadese schip „Beaverbrae" nieuwsgierig uit naar de komst van de familie Van Aert. 7ESTIEN KINDEREN, sixteen chil- dren, sechzehn Kinder. Zo klonk het op de „Beaverbrae", toen het ge zelschap gepakt en gezakt, met fon kelnieuwe jassen en mantels en fris geknipte haren arriveerde. Men vond het nogal een groot wonder. En zo bood Christ van Aert en zijn gezin volop stof tot praten bij het sterk ge- meleerde gezelschap op de boot. Een beetje concurrentie had men daarbij wel, want uij het Groningse was een gezin met tien kinderen aan boord gestapt. Maar Leur bleef toch favoriet. Niet alleen bij de reizigers, maar ook bij de bemanning, die het maar wat aar dig* vond, dat een onderwerp voor een „story" zich op het schip bevond. Christ van Aert, zijn vrouw en kroost waren intussen onbekend met de be- en verwondering, die zij gaan de hadden gemaakt. Wel vonden zij het een beetje vreemd, dat direct een wit-geuniformeerde helpster aan boord klaar stond om de helpende handen te bieden en ook aan de wal had van Aert al heel wat keren dank- oe-wel moeten zeggen tegen de vele hulpvaardigen die meehielpen kinde ren en bagage te torsen. HIJ VALT NIET. ^AN BOORD was het voor de scha re aanvankelijk bepaald onwennig. Geen wonder ook, neem welk stel ge zonde kinderen ook, dat gewend is in de Leurse natuur te dartelen en sluit ze dan op in een ruimte waar talrijke bedjes boven en naast elkaar staan en waar je niet kunt ravotten, en het is alleszins begrijpelijk, dat de boot plotseling lang niet meer zo fijn is als oorspronkelijk gedroomd. Voor jongens is dat allemaal niet zo erg, als voor meisjes, want de mening over „fijn" is by jongens en meisjes danig verschillend. De knapen van Aert hadden zich dan ook al gauw ver zoend met de nieuwe situatie, omdat zij bergen nieuwe dingen hadden ont dekt zoals kraantjes en slangen en nog veel meer die ontzaglijk veel als nieuw speelgoed beloofden. Maar een paar meisjes vonden het schip toch maar „vervelend". En ze huilden warempel „omdat die boot wel eens zou kunnen omvallen". „Ben-de-mal" was de reactie van de jongensschare, „zo'n boot kan toch nie valle". 600 ANDEREN. JLTOEDER VAN AERT met haar 1A goedmoedige glimlach, maakte zich door die „muziek" echter geens zins overstuur, ,,'t Komt wel goed", zei zij en ze nam om de beurt ue kleinste op haar schoot en vertroetel de met een stuk of wat snoepjes. De meeste zorg had deze oer-dege- lijke vrouw echter voor haar oudste dochtertje van 16 jaar, dat plotseling angina had gekregen en nu in het propere hospitaalt je aan boord moest worden opgenomen. Het meisje was daar niet alleen, want twee kinderen van andere gezinnen lagen er al. Het waren kinderen uit de Oekrai- ne gevlucht, voorbeelden van de die pe ellende in de Oostelijke landen. Met ongeveer 600 andere gevluchte personen, mannen, vrouwen (opval lend meer vrouwen dan mannen) en kinderen waren zy naar Duitsland ge vlucht en in Bremen aan boord ge gaan. Nu werden zij op kosten van de Canadese regering naar een nieuw vaderland gebracht. Gelaten en woord loos, met diepe rimpels in de grauwe gezichten en in bar-schamele kledy gestoken. MOEDERS EERSTE REIS. TATAAR moeder en vader van Aert hadden nog geen weet van de tastbare ellende.als metgezel op het schip. Zij hadden het veel te druk met hun Arie en Jan en de serie an deren. Dan was die weer kwijt en dan deze in het gekrioel aan boord. Moe der van Aert probeerde wel zoveel mogelijk haar spruiten om haar heen te verzamelen zoals een kloek met haar kuikens pleegt te doen, maar leg nu maar eens vitaliteit en spontani teit aan banden, vooral wanneer er zo'n berg nieuws te beleven valt. (Vervolg op pagina 2) Een hele loopplank vol met Van Acrtjes. Als ge goed kijkt ziet ge hele maal links nog iets van de baby, dat wil zeggen van het wiegje. De bijna kleinste houdt het angstvallig in het oog. En helemaal bovenaan rechts duikt nog net even pastoor Hoevenaars op. door R. W. JANSSEN. J^AAR AANLEIDING van de veront rustende berichten van officiële en deskundige zijde over de aardap pelpositie en de aardappelprijzen doet de redactie van de Stem1 mij de eer aan, mijn mening hierover te vragen. Het zij verre van mij tussen het de partement van landbouw en de aard- appelhandel een positie in te nemen; het enige wat ik kan doen, is een overzicht te geven over de ontwikke ling van de toestand in dit jaar op het aardappelgebied. Jaren lang heb ik gelegenheid ge had van heel dichtbij de jaarlijkse loop van de aardappelmarkt te vol gen. Het spijt me zeer te moeten ver klaren, dat er niemand in Nederland is, die op een bepaald tijdstip een be hoorlijk betrouwbare schatting van de nog aanwezige voorraden kan maken. Natuurlijk wordt er voortdurend ge schat. Door de overheid, door het t drijfsleven, door de manen van de statistiek. Maar de aardappe's zijn in handen van honderdduizend boeren, ze zitten in kuilen of schuren ,ze wor den al (of niet!) verkocht aan tal loze commissionairs en landkooplie- den, direct geleverd of nog opgesla gen. opgevoerd aan de varkens, en geplaatst. De ramingen vallen soms tegen, meestal mee. 1"OEN DE CONSUMPTIE-EXPORT na de winter weer moest begin nen, hebben de knapste deskundigen urenlang twee volkomen tegenover el kaar staande standpunten verdedigd: meer dan voldoende en veel te weinig. Het resultaat is geweest, dat men zon der moeite de nodige aardappels te gen redelijke prijs kon kopen en over de grens zenden. Nu moet ik om duidelijk te zijn uitdrukkelijk zeg gen, dat ik hier spreek over zand- aardappels. De echte kleiaardappels, Eigenheimer, Furore, Bevelander, zijn vrijwel op. Wel worden er thans nog kleiaardappels in consumptie gebracht maar dat zijn minder gewenste soor ten; daarvan zitten er b.v. m Zeeland nog flinke partijen. Maar vrijwel al les, wat thans in distributie komt, is zandgoed. Dit was tot Pasen te koop voor ruim 7 cent; de schaarse kleiaardappels brachten de boer ruim een dubbeltje op. Sinds is de export stopgezet. En nu bestaat er een volmaakt onbegrij pelijke toestand: de regering dreigt, zelf de aardappeldistributie ter hand te gaan nemen, omdat de prijzen in de winkels tot bij de 26 cent omhoog gelopen zijn en de boeren dringen er op aan, dat de export vrij gelaten wordt, omdat ze vrezen, over een maand met onverkoopbare aardappels te zitten, die dan naar de varkens moeten! Verklare dit, wie kan. Persoonlijk wil ik graag toegeven, dat ik de regeringsmededeling met stomme verbazing heb gelezen, en dat ik ze met de beste wil niet anders kan beschouwen dan als een dreigement. Het enige, wat men naar mijn in zicht kan doen, is de prijsbeheersing weer op de aardappels gaan toepas sen; het opbouwen van een verkoop apparaat, in een stad als Amsterdam b.v., vergt zo veel voorbereiding en tijd, dat Saguntum verloven gaat, ter wijl de senaat nog beraadslaagt, en over invoering van de aardappeldis tributie durf ik zelfs niet denken. Zoals men weet, rust de huidige Nederlandse landbouwpolitiek op het fundament van enkele richtprijzen voor bepaalde producten: varkens vlees, aardappelmeel, suiker, melk; men neemt aan, dat de prijzen der overi ge producten zich daarnaar automa tisch zuilen voegen. Wat de consump tieaardappels betreft, is dit stelsel geen succes geweest in het eerste oogstjaar: door de grote buitenlandse vraag, gevolg van de droge zomer heeft de prijs van het varkens vlees zijn richtende invloed niet kun nen uitoefenen. De hoge exportprij zen der aardappels hebben ook de graanprijzen tot onvermoede hoogte opgedreven, en de varkensmesterij is nog nauwelijks rendabel geweest. jyjAAR NU KEER ik terug tot het begin van mijn betoog: voor het goed functionneren van het systeem der richtprijzen is het eerste vereiste, dat men beschikt over een betrouw baar inventarisatiesysteem. En dat ontbreekt bij de aardappel ten enen male; bij de enorme decentralisatie van de aardappelverbouw en de aard- appelhandel is het trouwens waar- hijnlijk ook onmogelijk zulk een systeem op te bouwen. Het lijkt mij waarschijnlijk, dat er in Nederland voldoende aardappels zijn om de nieuwe oogst te bereiken. Maar ik erken, dat mijn mening wei nig meer waard is dan die van elk ander. 'n Graansilo van 3 ton J^EZE WEEK is men te Kortgene begonnen met het heiwerk voor de onderbouw van een te stichten grote 35-meter hoge graansilo, waar van de bouwkosten zijn begroot op 3 ton. Het eigenaardige van deze onderne ming is dat ze geschiedt voor reke ning van enige grote landbouwers, die zich ter behartiging van han zakelij ke belangen verenigden in ccoi- atief verband.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1950 | | pagina 1