KONINKLIJK GEZIN met „Prinses
Irene' naar Frankrijk
M
«ïïïrssss
Volksinvloed
Neder!. Unie weer voor Het voetlicht...
Smokkelaars graven tunnel
van Duitsland naar Nederland
45 ton toerde boven
ons land
Hartelijke begroeting in Val d'Isère
AMERIKAANSE MINISTER ]0HNS0N BRACHT
GROETEN EN CADEAU VAN TRUMAN MEE
Haagse
Geen kauwgom voor
prinses Irene
Srly»kJredenr-. "Hij" iS H' Br0uns
Ontdekking op tijd:
Sing ivas bijna klaar!
Vandaag verklaring
van Devèze
Een hond met diplomatieke
privileges
Over Nieuw-Guinea
speciale conferentie?
In navolging van
Amerika
Eenvoudiger werkwijze
der Kamer
NAGALMEN UIT BEWOGEN TIJDEN
Voormalig Driemanschap verweert zich tegen
eenzijdige geschiedschrijving van Dr. Drees
Vrij koud
Nieuw spionnage-
proces te Sofia
Honderdduizendste
Woning is klaar
ZESDE JAARGANG No. 1651
Uitgave: NV. Uitgevers MÜ- Neerlamüa.
Verschijn! elke werkdag. Bureau: Breda.
Reigerstraat 16. Tél.: Redactie 8181. Admim-
tratie 8778 Redactieraad: A. F. J. Aernoudts,
C J v Hootegem, Mr. Dr. A. J. J. M. Mes. Mr.
H B. L. de Rechter, L. J. v. 't Westende.
Hoofdredacteur: J. J. H. A. Bruna. Abonne
mentsprijs bij vooruitbet. f 3.90 per kwartaal,
„er post f 4.75, per week (uitsluitend bij met-
x 11t A OA T neen nunimore ft rPTlt.
postbestelling) 'f 0.30. Losse nummers 8 cent.
postrek. no. 278841. Pi
rosncn. Prijzen van buitenlandse
abonnementen worden op aanvraag verstrekt
Voor God, Koningin en Vaderland
DONDERDAG 30 MAART 1950
Advertentieprijs voor de gehele oplage: f0.25
per m/m. (Ingezonden Mededelingen i O.oU
per m/ro)VoW advertenties van plaatselijke
aard uit Zeeland, uitsluitend in de Zeeuwse
editie f 0.10 per m/m. (Ingezonden Mede
delingen f 0.2& per m/m). Staatwerk 3 cent
per m/m extra. Incasso wordt berekend. Voor
prijzen van de rubriek ,/t Kleintje wordt
verwezen naar de desbetreffende rubriek.
Jnzendingen op advertenties, welke de uit
gevers om'redenen te hunner beoordeling niet
verlangen af te geven, worden vernietigd.
^eau voor de Zeeuwse Eilanden: GOES, Westsingel 98, Telefoon 2236 Bureau voor Zeeuws-
V OOT \jOUf 1- rr% 1 n»4fT\
„n.CT 7. m - »*-■. OOSTBröo. si.»»,,»., g. T.M9Q. TERKEUZEN.Axelsestraat .5. Telefoon 23.,,.
ET DE K.L.M. Constellation „Prinses Irene" zijn de Konin-
gin. de Prins en de twee oudste Prinsesjes gisterenmorgen
van*Schiphol naar het vliegveld Cointrin bij Genève vertrokken
en zijn vandaar per bus verder gereisd naar Val d'Isere (Frank
rijk), waar de vacantie wordt doorgebracht. Op vele plaatsen in
Frankrijk juichte de bevolking de hoge gasten hartelijk toe;
aorspronkelijk
O rnnstpllation ..Pr
zou met de
Constellation „Prinses Maryke"
worden vertrokken, maar dit vlieg
tuig dat van New York kwam, had
enige vertraging. De Koninklijke fa
milie heeft daardoor ongeveer een
uur op Schiphol moeten vertoeven.
Prins Bernhard maakte van de gele
genheid gebruik om met de directeur
van de K.L.M. een gesprek te voeren.
De Koningin onderhield zich met ge
neraal Bradley, chef van de generale
staf van het Amerikaanse ieger, die
op Schiphol wachtte op de aankomst
van de Amerikaanse minister van
Oorlog, Johnson, die naar den Haag
komt voor de conferentie der minis
ters van Oorlog der bij het Atlantisch
Pact aangesloten landen. De Koningin
stelde het op prijs te wachten op
minister Johnson. Direct na het lan
den van de grote Constellation van
de United States Airforce maakte mi
nister Johnson zijn opwachting bij de
Koningin.
Prinses Irene had intussen een te
leurstelling beleefd. Zij wilde name
lijk kauwgom hebben, doch in het
winkeltje in de passagierswachtka
mer was spijtig genoeg voor haar geen
kauwgom te koop. Maar de juffrouw
achter de toonbank kon het prin
sesje troosten door haar te vertel
len, dat zij in het vliegtuig, zoals
alle passagiers, een pakje zou
krijgen.
VANDAAG OP DE FILM
TN Val d'Isère heeft onder zeer grote
belangstelling de sous-perfect van
Albertville als vertegenwoordiger
van de Franse veering de
Koningin en de Prins als
eerste begroet. De tweede, die de Ko
ningin en Prins Bernhard de hand
schudde, was Rudi Matt, de Oosten
rijkse berggids, die op verzoek van
Prins Bernhard naar Val d'Isère is
gekomen om de Prins op zijn berg
tochten te vergezellen.
Het vijfjarig dochtertje van de
banketbakker van Val d'Isère, Jo-
siane Collin, en hét vierjarig neefje
van de eigenaar van hotel Savoie,
traden door de haag van ski-leraren
naar voren, om de Koningin bloe
men aan te bieden.
Dit tafereeltje werd door een bat
terij van Franse fotografen en film
operateurs vastgelegd. Men hoopt
reeds vandaag de aankomst van de
Koninklijke familie in de Franse bios
cooptheaters te kunnen vertonen.
De burgemeester van Val d'Isère
verontschuldigde zich voor de een
voudige ontvangst door te zeggen, dat
men de wens van de Koningin had
willen eerbiedigen, om het bezoek zo
informeel mogelijk te doen zijn en
men niet vooruit wilde lopen op de
ceremoniën, die bij het officiële be
zoek aan Parijs in Mei a.s. gullen
plaats hebben.
IN 12'/, UUR
WYSJINSKY, de Sovjet-Russische mi
nister van Buitenlandse Zaken, heeft
een van zijn functies verloren. Hij
is thans geen lid meer van de Opper
ste Sovjet. Meer dan 50 leden van de
Sovjet-Russische ministerraad zijn
voor het merèndeel niet herkozen bij
de recente verkiezingen voor de op
perste Sovjet.
EEN WELLINGTON-bommenwerper
van de R.A.F. is bjj Salisbury neer
gestort en in vlammen opgegaan. De
vijf leden van de bemanning zjjn om
gekomen.
HET AMERIKAANSE Huis van Afge
vaardigden heeft voorlopig met 99 te
gen 66 stemmen besloten alle Mar
shall-hulp aan Engeland stop te zet
ten, totdat de verdeling van Ierland
is geëindigd.
ACHESON. en Jessup hebben de com
missie voor buitenlandse betrekkin
gen van de Amerikaanse Senaat ver
zocht om meer steun voor de landen
in het Verre Oosten in hun verzet te
gen het communisme.
DE K.L.M. zal het binnenlandse
luchtnet dit jaar niet in exploitatie
HET AMERIKAANSE Huis van Af
gevaardigden heeft voorlopig een be-
ïaf» Van een dollar der Mar-
snallgelden gereserveerd voor de aan-
Koop van Amerikaanse landbouwpro
ducten.
ï2 ?illdeJ" gaan na Pasen in het
ml <- g (Limburg) en „zij" is
mej. Spoor uit Rotterdam.
f® r™lse Parlementscommissie die
een onderzoek instelt naar „de zaak
"generaals", heeft de regering ver
zoent om gerechtelijke vervolging van
e generaais Revers en Mast en van
Bravelet secretaris' luitenant-kolonel
hit m?NDE van Laar minister voor
h«lf? met het Gemenebest,
hf.tr. i?" f reSermg in het Lager-
dat z'i niet van Plan is
,?„hf y.an 1 door haar ten op-
stanefpunt! 88 Khama ingenomen
Brttf?I.NAAL„ MINDSZENTY, prins-
Hongarije, heeft zijn 58e
erjaardag doorgebracht in een ge-
Sitdf 9?CeA ergens in Hongarije,
naaf r»L 1948 wordt de Kardi-
Stoit gevangen gehouden. Nog
in ot,Tkuerï de LescLaafde wereld
Éeztttf ?th.eld omt>'ent de huidige
gezondheidstoestand van de primaat.
VTiistemf?E 00''iQgsiovaliden kunnen
«Kim ST.n,'£,„dJmSl"kl"""S*
JLTINISTER Johnson vertelde nader
hand op Schiphol aan journa
listen. zeer verheugd te zijn, dat hem
de gelegenheid was geboden aan het
verzoek van president Truman, diens
groeten aan de Koningin over te
brengen, te kunnen voldoen.
Van de president had hij een mand
je met bijzondere tropische vruchten
die in de tuin van het marine-hospi
taal in Keywest worden gekweekt,
Het trapje op. Koningin Julia
na, Prins Bernhard, Prinses
Irene en Prinses Beatrix bege
ven zich aan boord van het
vliegtuig.
meegekregen om aan Koningin Julia
na aan te bieden.
Over de conferentie van a.s. Zater
dag zei de minister: „Wij hebben een
belangrijke taak te volbrengen
Wij maken reeds belangrijke
vorderingen ten aanzien van de
verdediging van West Europa.
Door ons sterk te maken proberen
wij aanvallrs van onze gemeenschap
pelijke grenzen te weren en wij zullen
deze grenzen tegen iedere aanval ver
dedigen als dat nodig mocht zijn. Dit
is de zaak,- die ons hier bij elkaar
brengt. Vrede door kracht is wat deze
samenwerking van vrije landen wil
bereiken-."
De machine, de „Do-Drop" waar
mee minister Johnson de reis van
Washington naar Amsterdam heeft
gemaakt, was oorspronkelijk bestemd
voor.... Dewey. De United States
Airforce was er zo zeker van, dat
Truman niet zou worden herkozen,
dat de maatschappij „de nieuwe pre
sident" een gratis vliegtuig wilde aan
bieden. De machine werd gebouwd,
maar Dewey werd niet gekozen.
De reis WashingtonAmsterdam
werd afgelegd in 12i/2 uur.
TTERKRADE heeft een nieuwe sen-
satie op smokkelgebied. Er is
hamelijk een smokkeïtunnel ont
dekt, die van een Duitse woning
aan de Niëuwstraat leidt tot op
Nederlands gebied. Een waar staal
tje du§ van smokkelaarsvemuft en
smokkelaarsdurf dus!
Gemeten vanaf de plaats waar de
tunnel is ontdekt, tot aan het Duitse
aanvangspunt, strekt de tunnel zich
minstens 50 meter ondergronds uit.
Diep onder de Nieuwstraat door leidt
de gang in een V-vorm met een zeer
scherpe bocht naar eeh woning aan
de Duitse zijde van de Nieuwstraat.
Het beginpunt Van de smokkelgang
ligt in een oude put achter het
Duitse huis.
De tunnel is ontdekt, doordat een
jongetje bij het spelen in een sleuf,
die gegraven is voor de aanleg van
nieuwe gasbuizen, plotseling weg
zakte en in de diepte verdween.
Dit wekte in de straat grote con
sternatie, vooral toen men ontdekte,
dat er een onderaardse gang was.
Een douane-beambte en een ge
meente-arbeider trokken de stoute
schoenen aan en kropen de gang in.
NOG NIET VOLTOOID.
lamp te voorschijn gebracht en
tot slot nog een slede, waarmee blijk
baar de grond werd vervoerd. De
ontdekking kwam overigens net op
tijd, want de gang was niet voltooid.
Het staat vrijwel vast. dat dit niet
het werk is van Duitsers alleen. Naar
alle waarschijnlijkheid wist aan deze
kant van de grens ook wel iemand
van dit grapje af, ofschoon de auto
riteiten tot nu toe volmaakt in het
duister tasten omtrent een mogelijke
Nederlandse medeplichtige.
Het bouwen van de tunnel wijst
overigens op vakmanschap. Dit
niet zo maar door de eerste de beste
gebeurd.
'„SLEEPDIENST.
Na de aankomst op het vliegveld van Genève, nog even een praatje met
de commandant van het vliegtuig, de heer Eilers.
7IJ constateerden, dat de gang vrij
ver doorliep en ontdekten boven
dien. dat er nog onlangs aan was ge
werkt. Uit de gang werden achter
eenvolgens een meetlint, touw, ge
reedschap, een schop en een loop-
T>EVèZE. de Belgische kabinetsfor-
mateur, zal vanavond een ver
klaring afleggen over de stand van
zaken.
De kabinetchef van Devèze deelde
mede. dat Devèze tot nu toe voorna
melijk heeft getracht een formule te
vinden om de Koningskwestie in na
tionale zin op te lossen en nog geen
regeringsformule heeft opgesteld, of
de kwestie van verdeling der porte
feuilles heeft bestudeerd.
"yERMOEDELIJK was de tunnel niet
bedoeld voor personenvervoer De
gang loopt namelijk onder de Duitse
tramlijn door het gevaar van in
storten van de tunnel was lang niet
denkbeeldig. De gang was er wel wijd
genoeg voor, hetgeen bewezen wordt
door het feit. dat de twee Nederlan
ders tot het einde van de gang konden
kruipen. Men denkt echter eerder aan
de mogelijkheid, dat door de gang
een soort sleepdienst op touw gezet
moest worden in dien zin, dat goede
ren van Nederland naar Duitsland en
omgekeerd getrokken konden worden
met behulp van twee touwen.
TT ET ISRAËLISCHE departement
van Buitenlandse Zaken en de
Sovjet-legatie te Tel Aviv hebben
10 dagen lang besprekingen ge
voerd over de vraag, of een hond
diplomatieke onschendbaarheid
kan genieten.
Een vrouw was op straat gebe
ten door een terrier van een Sov
jet-Russische legatiefunctionaris,
en de Israëlische gezondheids
dienst wilde de hond onderzoeken
op hondsdolheid. De Sovjet-lega
tie weigerde echter de Israëlische
ambtenaar toe te laten en ver
klaarde, dat de hond „diplomatie
ke privileges" genoot.
Thans is een compromis gevon
den. Een secretaris van de legatie
zal de Israëlische veearts op het
terrein van de Sovjet-legatie ver
gezellen. De arts moet dan on
middellijk en ter plaatse een oor
deel uitspreken.
QNZE
TAE OP DE Unie-conferentie ingestel-
de commissie voor Nieuw-Guinea
(Irian) is gereed gekomen met het
belangrijkste deel harer werkzaamhe
den. Overeengekomen werd, dat een
commissie van zes personen zal wor
den gevormd, die drie maanden de
tijd krijgt 't vraagstuk-Irian te bestu
deren. Daarna zal zij bij de beide re
geringen een rapport indienen. De re
geringen krijgen tot September gele
genheid dit rapport te bestuderen,
waarna ofwel wederom een algemene
Unie-conferentie ofwel een speciale
conferentie voor Irian bijeenkomt.
De regering der R.I.S. heeft voorts
informeel minister Lieftinck benaderd
over een Nederlandse lening. De be
sprekingen hierover zijn in vergevor
derd stadium. Het is de bedoeling, dat
een lening van 300 millioen gulden
verstrekt wordt.
Zeepkistenrace te Rhenen
rpOT DUSVER hebben zich reeds
meer dan honderd deelnemers
opgegeven voor de „zeepkistenrace",
op de 2de Pinksterdag te Rhenen. De
oliemaatschappij „Amalie" zal voor de
winnaars in de klassen A B en C ieder
jaar een beker beschikbaar stellen,
terwijl de Motor- en Automobielclub
Rhenen hun een week vacantie, door
te brengen in Rhenen, zal aanbieden.
DRIE socialistische Kamerleden, Van
der Goes van Naters, Donker en
Burger, hebben een voorstel uitge
dokterd, dat de werkwijze der Kamer
moet vereenvoudigen en bespoedigen.
Ze willen dit doen door het aantal
vaste commissies uit te breiden. Het
onderzoek in de afdelingen zou dan
worden vervangen door commiso-
riaal onderzoek, tenzij de Kamer an
ders besluit. De voorstellers opperen
zelfs de mogelijkheid, dat Voorlopige
Verslagen en afzonderlijke Memories
van Antwoord zouden verdwijnen.
Overleg tusse 1 de Ministers en de
commissie zou direct gevolgd kunnen
worden door een eindverslag, dat
V.V. en M. van A. tegelijk is.
VOLGENS berichten, die uit verschil
lende delen van Italië zijn ontvan
gen. zijn gisteren yijf maal „vliegende
schotels" boven Italië waargenomen.
Luchtvaartpionier Mulder
kreeg extra rondjes
•y'OOR HET EERST in de geschie-
denis van de Nederlandse bur
gerluchtvaart hebben zich gisteren
dertig Nederlandse vliegtuigen ge
zamenlijk en in formatie boven ons
land bewogen. Ongeveer 12.000 paar-
dekrachten hielden de propellers
draaiende. Circa 45.000 kilo werden
door 14 eendekkers en 16 tweedek
kers gedragen.
14 vliegtuigen van de Rijkslucht
vaartschool zijn gisterenmorgen om 9
uur van Gilze-Rijen gestart voor een
rondvlucht boven vele steden van ons
land. De formatie stond onder leiding
van commandant K. Meester en chef
instructeur J. Jansen.
Boven 's-Gravenhage kregen de toe
stellen versterking van zestien ande
re, van het vliegveld Ypenbnrg op
gestegen machines.
Het vliegen, in formatie is de man
nen van de Rijksluchtvaartschool wel
toevertrouwd. Reeds driemaal won 'n
escadrille van de R.L.S. de wedstrij
den in het escadrille-vliegen om de
„Ypenburg-Coupe". In deze strijd had
zij stevige buitenlandse concurrentie
te verduren.
Aardig is, dat de van Gilze-Rijen
i opgestegen vliegtuigen boven Breda
een paar keer cirkelden boven het
huis van de luchtvaartpionier Mulder
aan de Bavelselaan. Gisteren was het
precies 40 jaar geleden, dat de heer
Mulder voor het eerst opsteeg van het
destijds kleine vliegveldje te Gilze-
RÜen.
NEDERLANDSE UNIE.... Weet men het nog, hoe die op 24 Juli 1940
voor het voetlicht trad met een oproep, ondertekend door het bekende
driemanschap L. Einthoven, J. Linthorst Homan en J. E. de Quav? Van het
begin der bezetting af leefde er in grote delen van het Nederlandse volk
een verlangen naar een of andere politieke verschijning, die het tegen de
aanstonds zeer brutaal optredende N.S.B. moest opnemen en ook aan het
pas opgerichte Nationaal Front de pas moest afsnijden. Er deden allerlei
geruchten de ronde, dat zo iets in de maak was, namen doken op en ver
dwenen. Moedeloosheid dreigde binnen te sluipen: tegen de N.S.B. was
toch niets te beginnen.
Toen, op 24 Juli, klonk de lang verwachte stem, oproepend om „met
eigen kracht en overeenkomstig onze eigen Nederlandse aard, gezamenlijk
oor kordate arbeid naar een nieuwe Nederlandse saamhorigheid te stre-
w°S28I3ESirï,ROEPENSCHEPEN: Fair-
Beer 87n 2im'3 Van Malta' Groote
van oirWK van Guardafui, Johan
Guardaf,,, Qrneveldt Pierde 29-3
Port Said Somersetshire 28-3 van
Weersverwachting.
Donderdagavond:
geldig tot
Wisselende bewolking met en
kele verspreid optredende buitjes
Wet! ma"ge wind tu«en Noord)
West en Noord. Vr« koud
Heden Zon onder 19,09 uur en
maan op 14.34 uur. Vriidae- 7.„
op 6.19 uur en maaHX 5°42
JJET WAS GEWELDIG, zoals dat in
sloeg. Het aantal leden liep op tot.
ver over de 300.000. Het weekblad
kreeg op de duur 500.000 abonné's.
Gedurende al de tijd van openlijk be
staan van beweging en blad zijn de
aantallen der leden en abonné's nim
mer achteruit gegaan, doch steeds ge
stegen. Deze massa zal wel niet alles
begrepen hebben van wat er in de
vele redevoeringen en artikelen werd
betoogd, doch zij voelde het aan: hier
is iets van Nederlafidse zin en Neder
landse levenswil geboren. En de N.SJB.
voelde het niet minder zo aan. Het
colporteren met het weekblad, het dra
gen van het Unie-speldje behandelde
ze als uitdaging, niet zelden op hard
handige manier. De Nederlandse Unie
is door de Duitsers van de kaart ge
vaagd, toen ze weigerde zich soldidair
te betonen met de Duitsers bij het
aanbinden van de strijd tegen Rus
land. Vele Unie-voormannen zijn toen
gevangen gezet. Anderen gingen zich
met geestdrift wijden aan het onder
gronds verzet.
MOEILIJKHEDEN.
'JOCH hebben de initiatiefnemers tot
deze beweging na de bevrijding,
heel wat moeten horen over hun op
treden. Ze zouden te ver zijn gegaan
in concessies aan de Duitsers. Ze zou
den een aftreksel van het nationaal-
socialisme hebben gepropageerd. Er is
zelfs een ogenblik geweest, dat er een
proces tegen het Driemanschap in de
lucht hing. Toen is er een Ereraad
gevormd. Die Ereraad ontdekte fou-
ten'ke£on onder uitzonderlijk
moeilijke omstandigheden. Als eind
conclusie kon hij echter vaststellen:
de grote stap van 23 Juli 1910 heeft
de ontwikkeling in Nederland uitein
delijk ten goede helpen richten.
POLEMIEK.
TAIT alles komt weer in gedachten,
nu de geschiedenis van de oprich
ting der Nederlandse Unie onderwerp
van polemiek is geworden tussen de
heren Drees en Suurhoff enerzijds,
het voormalig Driemanschap ander
zijds.
Met een enkel woord hebben we
het al verteld: de redactie van het
overigens zo voortreffelijke standaard
werk „Onderdrukking en Verzet" liet
de geschiedenis van de Nederlandse
Unie eenzijdig verhalen door de twee
genoemde P.v.d.A.-voormannen Spe
ciaal dhr. Drees laat daarin niet na
rustig-geschreven, doch niettemin
scherpe critiek te leveren op de ge
dragingen van het Driemanschap. Hij
vond het al aanstonds fout, dat de he
ren Homan en de Quay in het aller
eerste stadium, toen ze nog geen con
tact hadden met de vertegenwoordi
gers der partijen, met de Duitsers had
den gesproken over de mogelijke op
richting van een nieuwe beweging.
Hij spreek er zijn verbazing over uit
dat in een bepaalcf stadium Jhr. B. C.
de Jonge als voorzitter werd aange
zocht. Jhr. de Jonge, die scherp was
opgetreden tegen de Indonesische na
tionalisten en die bij een bezoek van
Mussert aan Batavia dezen in audiën
tie had ontvangen. Hij vindt het voor
al niet in de haak, dat na het vastlo
pen van de onderhandelingen tussen
de vertegenwoordigers der partijen
en het Driemanschap zonder nader
overleg de Nederlandse Unie werd ge
sticht. Als ondergrond van deze fou-
terr ziet hij twee misvattingen: le de
overtuiging, dat Duitsland het vaste
land van Europa zou blijvfen beheer
sen. 2e. het streven naar een eenheids
organisatie met versmelting van de
bestaande politieke geschillen. Hij
vergelijkt een en ander zelfs met het
hopeloos streven van de Duitse con
servatieven onder Hugenberg en van
de Stahlhelm, vlak na de machtsover
name door Hitier.
WEDERWOORD GEWEIGERD
gEGRIJPELIJKERWIJZE heeft het
voormalig Driemanschap dit niet
opzich laten, zitten.
Het heeft zich gewend tot de redac
tie van „Onderdrukking en Verzet",
om nu ook eens iemand anders aan
het woord te laten over de Neder
landse Unie, die er zeker meer van
kon weten. De redactie antwoordde,
dat zij dat niet kon doen. Alleen was
ze bereid onder „Errata'1 eventuele
onjuistheden te redresseren. Daar ging
liet echter niet om. Het ging om heel
het beeld van Meel het gebeuren, dat
ook anders belicht kon worden. Het
voormalig Driemanschap heeft zich
daarop gewend tot de redactie van
het Maandschrift „Het Gemenebest"
met de vraag, of ('•"e bereid zou zyn
kanttekeningen op te nemen.
Gelukkig ook voor de latere ge
schiedschrijving! heeft de redactie
daarin toegestemd. Het Maartnummer
bevdt een artikel, waarboven de drie
vertrouwde namen: Einthoven, Lint
horst Homan, De Quay weer eens ge
zamenlijk prijken.
ANDERE BELICHTING.
TTUN ANTWOORD toont, hoe de
mededeling der feiten niet ver uit
elkaar ligt, doch hun interpretatie
hemelsbreed verschilt. Laten we heel
in het kort vertellen, hoe volgens
het Driemanschap de geschiedenis is
gelopen.
Homan begint met Generaal Win
kelman te waarschuwen: „Het volk
verlangt naar een positief geestelijk
geluid, anders zal het zich tot extre
mistische stromingen wenden". Voor
al de jeugd moet houvast 'n hebben.
Enkele secretarissen-generaal zeiden:
Ge zult niets kunnen doen, zonder
eerst met Schmidt te praten. Homan
ging praten, stelde voorop zijn trouw
aan Oranje en vroeg vrijheid van ac
tie. Schmidt zegde nader overleg toe,
doch liet niets meer van zich horen.
Homan aanvaardde het voorzitter
schap van „De Nederlandse Gemeen
schap", een organisatie, die reeds vóór
de oorlog was ontstaan. Hij hoorde
toen pas op 26 Juni dat de zes
grote politieke partijen een contact
commissie hadden gevormd. Men
vroeg, of hij met Prof. Telders en Dr
Colijn wilde spreken. Een concept-ma
nifest werd geboren in besprekingen
met de politieke leiders. Hoewel sóm
migen het betreurden, dat dit contact
eerder was gezocht, was men het er
nu over eens, dat Schmidt erin ge
kend moest worden. Homan vroeg een
gesprek aan. Helaas liet hij uit poli
tieke onervarenheid na, een der po
litieke leiders mee te nemen. Het zou
hem latere achterklap hebben be
spaard. Schmidt wilde de passage over
Oranje eruit hebben. Toen besloot men
door te werken zonder manifest: in
de namen zou het program liggen.
Enige dagen later echter trokken zich
enkelen terug o.a. Mr. Donner. Jhr.
de Jonge, die was gepolst om zijn gro
te ervaring in internationale zaken,
gaf het ook op, toen Janke had gezegd,
dat Oranje een voorbijgaand begrip
was. Het Driemanschap had de stelli
ge overtuiging, dat de politieke lei
ders geen heil meer zagen in enige
actie.
Uit alle volkskringen hield echter
de druk aan. Met heftige bewogen
heid klonk het verwijt van velen: Gij
zyt wel begonnen, doch ge^ durft niet
verder. Wanneer ge nu terugdeinst,
dan zijt gij verantwoordelijk voor wat
de N.S.B dan gaat uitspoken. Gingen
wü niet door, aldus het Drieman
schap, dan vergooiden wü de kans, hoe
gering misschien ook, iets goeds te
kunnen bereiken. Zo is men in de late
avond van 23 Juli tot het grote be
sluit gekomen.
Aan Schmidt is nog eens nadrukke
lijk gezegd, dat men aan Oranje trouw
bleef.
Ziehier in het kort het verweer, dat
in „Het Gemenebest" werd opgeno
men. Iets van Hugenberg- of Stahl-
helm-mentaliteit vindt men daarin
niet. Integendeel! Hoe durft men dit
trouwens van deze mannen te zeg
gen?
Een brede beschryving van de hele
geschiedenis der Unie staat overigens
op stapel.
Zo zullen de eenzijdigheden van
„Onderdrukking en Verzet", ook voor
het nageslacht, gelukkig voldoende
tegenwicht vinden.
STATEN-GENERAAL vor
men de volksvertegenwoordi
ging Zij treden direct als zodanig
op in de Tweede Kamer, daar de
leden dier Kamer ook direct door
het volk zijn gekozen, daarentegen
indirect in de Eerste Kamer, geko
zen als de leden daar zijn door de
provinciale vertegenwoordigers van
h e t v o 1 k, de leden der Provin
ciale Staten.
De leden dezer Kamer zijn geko
zen op onderscheidene programs,
die alle (ik sluit hier de C.P.N. en
ietwat aarzelend ook de Staatk. Ge
reformeerden uit) het welzijn van
heel het volk beogen. Programs, die
overigens sterk kunnen verschillen
op grond vail beginsel en politieke
visie.
Als volks - vertegenwoordigers
maken" de leden der Kamers de
wetgeving als zodanig controleren
zij tevens het beleid der regering.
Inderdaad, als volks-vertegenwoor-
digers, d.w.z. als seponenten van de
politieke richtingen, waarin ons
volk is verdeeld. Zij onderschrijven
immers de programs hunner par
tijen; maar aan de andere kant han
delen en stemmen zij zonder rugge
spraak. Zij brengen hun stem uit op
eigen verantwoordelijkheid, na ge
houden overleg in hun respectieve
lijke fracties.
Zo is de volksinvloed indirect,
treden de Kamerleden op als ver
trouwensmannen die vrij en onaf
hankelijk hun standpunt bepalen.
Aan het volk de bevoegdheid hen
na een afgelopen parlementaire pe
riode al of niet te herkiezen.
JS deze indirecte volksinvloed ech
ter merkbaar in 't beleid der
volksvertegenwoordigers en der
fractie?
In algemene zin uiteraard, daar
de leden der Kamers het program
voor ogen houden, waarop zij zijn
gekozen. Maar zij zullen de moge
lijkheid van verwezenlijking van
dit program toetsen aan de publie
ke situatie en de omstandigheden
des lands.
Maar ook in vele bijzondere ge
vallen werkt de indirecte invloed
van het volk. Men denke slechts
aan enkele wetsontwerpen, die on
langs in behandeling zijn geweest,
de wet die tot verhoging van de
benzineprijs en de Paarden wet 1949.
Zonder in te gaan op de mérites
dezer ontwerpen kan toch worden
gezegd, dat in beide gevallen de
houding van het volk, met name
van de betrokkenen zijn invloed op
de Kamerleden niet heeft gemist.
De benzineverhoging zal nu niet
komen eer de herziening van de be
lasting 1949 en de ondernemingsbe
lasting in de Kamer behandeld zijn.
En de behandeling van de Paarden-
wet is geschorst: de „weerstand"
der fokkers heeft een belangrijke
tol gespeeld.
De volksinvloed is ook duidelijk
merkbaar geweest, in het bijzonder
die van de katholieke kleine zelf
standigen ,die aandrong door de K.
V.P.-fractie uitgeoefend op de rege
ring ten behoeve van een kinder
bijslag-regeling voor kleine zelf
standigen. Dat deze fractie overi
gens evenzeer uit eigen overtuiging
sprak men denke aan het door
haar gestelde ultimatum zij ter
voorkoming van misverstand na
drukkelijk vermeld. Haar binding
aan het program der K.V.P. bleek
hier duidelijk.
De waardering van andere par
tijen voor dit program-punt is wel
zeer twijfelachtig. Vandaar dat het
voorlopig resultaat, dat spoedig van
Sociale Zaken zal „afkomen", wel
pover zal zijn. Geldt hier 't spreek
woord van „de onwillige handen,
waarmee het slecht hazen vangen
is"?
JJET LIGT voor de hand dat de
volksinvloed zich vooral wil
doen gelden, waar het „belangen
kwesties" van bepaalde streken of
groeperingen betreft. En dat zij tot
gelding moet komen in een reëele
eis. Ook al zullen deze belangen
dienen te worden bezien in 't licht
van het algemeen belang.
De mogelijkheid voor deze gel
ding is ruim aanwezig middels de
volksvertegenwoordigers, die door
bepaalde rijkskieskringen als regio
nale vertegenwoordigers op de eer
ste plaats, zijn afgevaardigd en door
hen, die bepaalde groeperingen re
presenteren of met hun belangen
zeer vertrouwd zijn.
Regionale en standen-vertegen
woordiging is nuttig. Maar zij blij-
ve beperkt om wille van het alge
meen welzijn, om wille van een
parlementair stelsel, om wille van
de algehele deskundigheid dér Ka
mers.
Kent de volksvertegenwoordiging
haar taak, dan zal de indirecte
volksinvloed niet anders dan gun
stige gevolgen hebben. Die indirec
te invloed komt aan een evenwich
tig beleid zeer ten goede.
rpE SOFIA is een nieuw proces te
gen „spionnen, Trotzkiisten en Ti-
toisten" begonnen. Er zijn 26 Joego
slavische en Bulgaarse beklaagden,
die er van worden beschuldigd te heb-'
ben samengezworen om de Sovjet-
Russische maarschalk en vice-premier
Worosjilof en leden van de Bulgaar
se regering te vermoorden.
fJ<ER GELEGENHEID van haar
bezoek aan Limburg zal H.M.
de Koningin op 25 April te Venlo
een gedenkplaat onthullen aan de
honderdduizendste woning, die na
de bevrijding in Nederland ge
reed gekomen is.