Opdracht tot vorming C.V.P.- Kabinet
Onze jongens in Indonesië)&e tijd van
Touringcars mei toiletten en koelkast
OUDSTE DAGBLAD van het
Zuiden VERDWIJNT
wens
stelen"
e Passie
e voor 25 ct,
o voor 30 ct.
HULST
lenjong
iruidjc
blondje
Eyskei
Stafchef Omar Bradley aangekomen
de Passie
BRABANTSE EMIGRANTE
secretaresse van Canadese Bisschop
CTIE HOEDEN
)R!JF
gevangenis
sclub
de Theems
HUIS
CARTON DE WIART VAN OPDRACHT ONTSLAGEN
ms noch van Cauwelaert
zien er kans toe
GERUSTSTELLEND
verloop der stakingen
Wisselende bewolking
Spaak: Verkiezingen
In Wagga-Wagga staat
het water 1,20 m. hoog
De uienexport in
Februari.
Ministeries van Oorlog en Marine „beveüigd"
Evers mild gevonnist
De R.A.I. in twee delen gesplitst
Nederland kan weer mee op de wereldmarkt
Zaak de Poorter
HERINNERINGEN BIJ EEN JOURNALISTIEK VERSCHEIDEN.
De krant deed vroeger meer dan krant zijn.
ME„ DUNKT, wanneer morgen de
Passietijd begint en de pro
cessie trekt uit. dan krijgt de ko-
lommengalerij rond het St. Pie
tersplein zijn diepere betekenis.
Men zegt immers, dat de geniale
Bernini toen hij ze bouwde, er de
armen van Christus in wilde ver
zinnebeelden, die zich uitstrekken
tot de gehele wereld. Paus Pius
XII verpersoonlijkt voor ons Chris
tus. Wiens plaatsbekleder hij is,
en Zijn verlangen spreekt dus in
's Pausen woorden. Vurig zij
daarom morgen 'onze smeking,
krachtdadig ons eigen voornemen,
want leder moge allereerst voor
zich de „grote terugkeer" tot wer
kelijkheid maken en door deze
goede instelling hem ook bij zijn
evennaaste bewerken. De Paus
roept er ons toe op. En op de ach
tergrond zien we de uitgebreide
armen van Christus zelf.
Gevallen in Indonesië
:euze, nieuwste mo-
prijzen.
KIJKEN IN ONZE
34
AXEL
g 27 Maart, Aanvang
aan in de grootse en
ioldwyn Mayer:
met de Pulitzer-prijs
inan Rawlings.
heden iets heel won-
erk uit de moerassige
ider film gezien. Zel-
a van de Avondvoor-
14 jaar. Voorkomt
■les Farrel in:
lding met hun dwaze
schouwen. - Toegang
625-0
26 Maart te 5 en 8 u.:
on. Greer Garson
mde filmpaar in een
Toegang 18 jaar.
7 Maart, aanvang
igens in
humor, welke een
het gelaat van de
de titel van deze
ten van de spelers,
uur en 4.30 uur.
rguèrite Viby en
errassingen. Een
Snoezig meisje,
n 18 jaar. 809-o
ng 8 uur: Ann Todd,
j wilde twee levens,
Grote Passie is een
kt naar een novelle
Een onvergetelijke
aanvang 2.30 uur.
626-0
ag 26 Maart om 2.30
ian ooit, in een kos-
ïme. Het vrolijke
m jaloerse verloofde
ig 28 Maart om 7.30
gefilm, welke Fritz
gebeurtenissen.
rad, redde hem van
659-0
Maart 5 uur en 8 u.,
iams als het bruidje
zrijgezel en Lauritz
icolor-film
oordevol muziek en
689-0
Maart 8 uur, Woens-
azen Bud Abbott en
'o's zal ontketenen.
uur en Zondag 26
le muziek en rhyth-
kleurige showfilm:
'a en Barry Fitzge-
iperamentvolle ster,
dders en gangsters.
Toegang 14 jaar.
olbert en Fred Mac
het meisje, dat de
vreemde vergissing.
Toegang 14 jaar
ZESDE JAARGANG No. 1647
tlitaavo' NV. UitgeversMij. Neerlandia.
verschijnt elke werkdag. Bureau: Breda,
Reigerstraat 16. Tél.: Redactie 8181, Admini
stratie 8778. Redactieraad: A. F. J. Aernoudts,
pjv Hootegem, Mr. Dr. A. J. J. M. Mes. Mr.
«Bh.de Rechter, L. J. v. 't Westende.
Hoofdredacteur: J. J. H. A. Bruna. Abonne-
ntsnriis bij vooruitbet. f 3.90 per kwartaal,
post f 4 75, per week (uitsluitend bij niet-
Mstbestellingl f 0.30. Losse nummers 8 cent,
postrek no. 278841. Prijzen van buitenlandse
abonnementen worden op aanvraag verstrekt
ZATERDAG 25 MAART 1950
Voor God, Koningin en Vaderland
Advertentieprijs voor de gehele oplage: 10.25
per m/m. (Ingezonden Mededelingen f 0 60
per m/m)Vohr advertenties van plaatselijke
sard uit Zeeland, uitsluitend in de Zeeuwse
editie f 0.10 per m/m. (Ingezonden Mede
delingen f 0.25 per m/m). Staatwerk 3 cent
per m/m extra. Incasso wordt berekend. Voor
prijzen van de rubriek ,,'t Kleintje" wordt
verwezen naar de desbetreffende rubriek.
Inzendingen op advertenties, welke de uit
gevers om redenen te hunner beoordeling niet
verlangen af te geven, worden vernietigd.
Bureau voor de Zéeuwse Eilanden: GOE^_WestsingeI_^!Jfeleltoonj23g_—_Bureau_voOr
Zeeuws-VlaanderenHULST. Dubbele Poort 7. Telefoon 10Z - (Bijbureaux. OOSTBURG. Nieuwstraat 22, Telefoon 35: TERNEUZEN,. Axelsestraat 45, Telefoon 2347),
DE 80-JARIGE GRAAF CARTON DE WIART heeft rapport
uitgebracht aan de Prins-regent en is van zijn informatieve
opdracht ontslagen. Aanvankelijk werd „uit welingelichte
kring" bericht, dat er onder de liberalen een sterke stroming zou
zijn om onder zekere voorwaarden met de C.V.P. een nieuwe
Regering te vormen. Nadien wist Reuter echter te melden, dat
oud-premier Eyskens en Frans van Cauwelaert een verzoek van
de Prins-regent tot vorming van een C.V.P.-kabinet met een
weigering hebben beantwoord.
Het Ministerie van Binnenlandse Zaken heeft over het ver
loop van de stakingen een overzicht gepubliceerd, dat men in
ieder geval „geruststellend" kan noemen.
TfEGENOVER de Pers verklaarde
A Carton de Wiart o.a.:
„Om geen tijd te verliezen en ge
zien de ernst van de toestand had ik
het initiatief genomen de Ministers
van Staat bijeen te roepen. Er moest
een tastbare formule komen, die een
toenadering tussen katholieken, socia
listen en liberalen zou vergemakke
lijken. Uit het overleg is mij echter
gebleken dat een dergelijke formule
niet de vereiste instemming genoot.
Mijn opvatting werd nog bevestigd
door de besprekingen, die ik heden
morgen had.
Op een vraag of de Prins-regent 'n
Kabinetsformateur dan wel een in
formateur zou benoemen, antwoordde
de heer Carton de Wiart:
„Naar mijn oordeel zal het thans
eerder een formateur zijn."
DE STAKINGEN.
TIET Ministerie van Binnenlandse
Zaken, van de Katholieke mi
nister Albert de Vleeschauer gaf het
volgende overzicht van de stakingen:
1. Spoorwegen: in de streek van
Charleroi, Luik, Namen, Brussel en
in het overige gedeelte van het land
rijden de reizigers- en goederentrei
nen. De bezetting van de treinen, zo
wel wat de arbeiders als de reizigers
betreft, is normaal.
Er is een gedeeltelijke staking in
de streek Doornik-Aat. Het percen
tage personeel dat afwezig is, is zeer
gering.
2. Buurtspoorwegen: toestand nor
maal over het gehele land, uitgezon
derd in de provincie Henegouwen,
waar de staking tamelijk algemeen is.
3. Tramwegen: er was te Brussel
een kleine ontreddering waar te ne
men in de morgenuren en de lijnen
MR. VAN ROYEN zal in Juni a.s.
dr. E. van Kleffens opvolgen als am
bassadeur te Washington.
DE „DJAKARTA LLOYD" is een
nieuw opgerichte scheepvaartmij.,
welke ten doel heeft het „monopolie
van de K.P.M. te breken". Men hoopt
schepen te kunnen kopen met een deel
van het geld, dat Nederland aan In
donesië leende....
DE SULTAN van Djokja heeft bij de
aankomst van de ministers van Maar-
seveen en Lieftinek in Djakarta ver
klaard, dat de journalist Ritman en
vele andere Nederlanders volgende
week zullen worden vrijgelaten.
SERETSE KHAMA is per vliegtuig
naar de Bamangwato-stam in Afrika
teruggekeerd.
KNICKERBOCKER, een Amerikaans
journalist, kwam met de ramp van
de „Franeker" in Juli 1949 bij Bom-
het leven. Zijn vrouw heeft
van de K.L.M. gerechtelijk 250.000
dollar schadevergoeding geëist. Er
ouden „opzettelijke fouten in de tech
nische werking van het toestel zijn".
rpnT„?^rP0?T Langemeyer is giste-
7 e mmisters van Binnenland-
IIaZ* en Justitie aangeboden. Dit
stuk ®aat over het politievraag-
GROTE GROEPEN Sovjet-Russen ko-
™5..me' de regelmaat van een klok
=1- j a, hinnen. Ze worden allemaal
ais „deskundigen" te werk gesteld.
Aheen m Sjanghai zijn er al 6.000.
BIJBEL is thans in 1118 talen
(5ScVenen- hetgeen een toename be
tekent van 10 nieuwe talen in 1949.
DE ONBEWAAKTE overweg aan de
Tripkade te Utrecht eiste giste-
en als slachtoffers de korporaal Bak-
mTaen de sergeant Gobets. Beiden
werden zwaar gewond. Hun (militai
re) auto werd vernield.
DEMONEiTRANTEN, ongeveer 800,
hne j voor de Amerikaanse am-
vÜS5 iin ^en Haag spandoeken met
redes-leiizen. De politie behoefde
met m te grijpen.
EEN WETSONTWERP, ingediend bij
hfJnl Kamer' heeft tot doel-' aan"
eding aan Canada van een schilde-
rma„ T ci°rt Heb be ma, bekend
lens naam: „De twee watermo-
Weersverwachting,
vanavond:
geldig tot
Overwegend droog weer met
v sseienede bewolking en in de
ochtend plaatselijk nevel of mist.
Weinig wind. Iets hogere tempe
raturen dan gisteren.
Vandaag: Zon onder 19.01 uur
Zondag Zon op 6.30 uur. Maan op
9—9 uur. Zon onder: 19.02 uur.
Maan onder 3,08 uur. Maandaz-
zon op 6,28 uur. Maan op 10.29 uur
Maan onder 4.00 uur.
werden pas in dienst gesteld rond 8
uur. Te 10 uur waren er 147 rütui-
gen in dienst. De tramwegen van Luik
en Seraing zijn in staking.
4. Telefoon en telegraaf: de dienst is
overal normaal, uitgezonderd te Ver-
viers, waar de staking een zekere uit
breiding heeft genomen. De dienst is
er evenwel gedeeltelijk verzekerd.
5. Posterijen: alles normaal, met uit
zondering van Haine St. Pierre waar
een beperkte dienst is ingericht.
6. Regie van de luchtwegen: toe
stand normaal.
7. Nationale radio-omroep: toe
stand normaal.
8. Metaalnijverheid: gedeeltelijke
staking van het werk in de provin
cies Luik, Namen en Henegouwen en
eveneens in enkele fabrieken van het
Brusselse.
9. Kolenmijnen in 39 mijnen van
de 44 in het bekken van Luik is het
werk neergelegd. In het bekken van
Namen is 50 procent der werklieden
aan de arbeid gebleven.
10. Electrische centrales: uitgezon
derd te Monceau, Marchin, Quareg-
non, Antoing en Lessen is de toestand
normaal.
STUDENTENREL.
TyE BRUSSELSE studenten hebben
de stakingsroes aangegrepen en
nog eens extra aan hun „opgekropt
gemoed" lucht te geven. Zij probeer
den de nog rijdende trams met vuil
nisemmers te blokkeren, vernielden
trambeugels en sneden draden door.
Het kwam tot schermutselingen met
de politie, waarbij aan beide zijden
tientallen gewonden vielen. Studen
ten van de Vrije Universiteit ver-
b rand den stropoppen en riepen daar
bij: „Weg met de geestelijkheid".
OPAAK heeft in een rede te Luik
zijn persoonlijke mening over
de huidige impasse gegeven. Hij
meende, dat het nu tijd was de
Kamers te ontbinden en nieuwe
verkiezingen uit te schrijven. Er
is in bepaalde kringen sprake
van, dat enkele leden van de C.
V.P. het met deze zienswijze van
Spaak eens zijn.
TJUIZENDEN vluchten uit Wagga-
Wagga (Nieuw-Zuid-Wales), nu
hun huizen door het water van de
Murrumbidgee overstroomd worden.
Sommigen, die dachten, dat zij buiten
het bereik van de overstroming woon
den, moesten op de daken klimmen,
daar het water tot de daklijst is ge
stegen. In het centrum van Wagga-
Wagga staat het water 1,2 meter hoog.
Twee derde deel der bevolking is
reeds geëvacueerd. Het reddingswerk
wordt steeds gevaarlijker, daar de
kleine boten door de sterke stroom
uit de koers worden geslagen.
Duitsland nam het meeste af.
De uienexport cijfers over Februari
zijn thans bekend geworden, Duits
land spande in Februari de kroon,
daar dit land afnam: 8.139.155 kilo
waarna Engeland volgt met: 6.432.796
kilo. Dan volgen Ierland met 904.401
kg. Frankrijk 438.590 kilo. België
288.102 kg.Engels leger 146.500 kilo,
West Indië 127.925 kilo, Afrika 27.250
kilo. Oostenrijk 10.000 kilo, Gibraltar
10.000 kilo, Zwitserland 5.000 kilo,
Luxemburg 2.000 kilo. Indonesië 100
kilo en Finland 25 kilo.
Van Juli 1949 tot en met Februari
1950 werden geëxporteerd 124.027.230
kilo. Goeree Overflakkee nam hier
van 45.355.474 kilo voor zijn rekening.
Nu het seizoen is afgelopen gaat men
zich concentreren op de nieuwe oogst
waarvoor reeds enkele transacties zijn
afgesloten op een prijs van 6 a 7 ets.
per kilo, hetgeen echter nog veer spe
culatief is. Het is nog veel te vroeg in
het jaar om hieraan enige gegrond
heid toe te kennen. Wel is het een
feit, dat de te zaaien oppervlakte
groter zal zijn dan in het afgelopen
seizoen. Ook zijn er in tegenstelling
tot voorgaande jaren op Goeree-Over-
flakkee verscheidene 'h.a. plantuien
gepoot die reeds vroeg in de zomer
rijp zijn.
MET EEN ZITTING van de Militai
re Voorzieningsraad begon giste
ren in Den Haag een serie bijeen
komsten van de organen van het N.
Atlantische Pact. Op 28 Maart ko
men de staf-chefs bijeen om strategi
sche plannen uit te werken en op 1
April vergaderen de Ministers van
Defensie.
SMKfPfg
De delegaties kwamen gisteren bij
een in de rijk versierde toneelzaal van
de Julianakazerne te Den Haag: bij
ontstentenis van IJsland waren slechts
elf van de twaalf deelnemende lan
den vertegenwoordigd.
De Amerikaanse Stafchef, generaal
Omar Bradley, arriveerde gisteren
morgen op Schiphol. Hij werd verwel
komd door de gen. Kruis, een ere-
cempagnie stond opgesteld. Generaal
Bradley is de voorzitter van het co
mité van verenigde stafchefs.
Hoewel de vergaderingen betreffen
de het Atlantisch Pact voor een zeer
groot deel gehouden worden in de
Prinses Juliana-kazerne, zijn ook op
de Ministeries van Oorlog en Marine
de veiligheidsmaatregelen zeer ver
scherpt. Kon men vroeger b.v. op het
Ministerie van Oorlog, na bij een
bode een briefje te hebben ingevuld
ongestoord op weg gaan, thans stuit
men direct bij de ingang op een haag
van bars kijkende maréchaussees. De
bode belt de verlangde ambtenaar en
zo die de bezoeker kan ontvangen,
wordt deze door een bode of door een
maréchaussée naar de kamer van de
ambtenaar gebracht.
Bepaalde gangen zijn hermetisch
voor iedereen afgesloten.
Aan al deze maatregelen wordt
zonder onderscheid des persoons de
hand gehouden, soms tot ongenoe
gen van hooggeplaatste bezoekers.
Er zijn er echter maar weinig, zo
vertelde een ingewijde, die heftig
protesteren.
Hij blijft op vrije voeten
TVE DORDTSE politieke rechercheur
Henri Evers is door de bijzondere
strafkamer der Bossche rechtbank
veroordeeld tot 3 jaar en 6 maanden
gevangenisstraf met aftrek en zonder
ontzetting uit de kiesrechten en uit
de rechten om een openbaar ambt te
bekleden of bij de gewapende macht
te dienen. Het voorarrest was langer
dan de opgelegde straf, zodat Evers
op vrije voeten blijft, waartoe voor
veertien dagen de Bossche rechtbank
besloot.
In eerste aanleg had het Bijzonder
Gerechtshof te 's-Gravenhage ver
dachte veroordeeld tot 10 jaar en in
tweede aanleg nadat het Hof van
Cassatie de zaak naar Den Bosch had
verwezen was tegen hem een ge
vangenisstraf geëist van 7 jaar met
ontzetting uit voormelde rechten.
Bij de voorlezing van het arrest
bleek dat de rechtbank rekening
heeft gehouden met hetgeen Evers
ten gunste van de Dordtse illegaliteit
na 1943 heeft verricht, waarbij
hij zelfs zijn leven in d'e waagschaal
stelde. Vóór dat jaar beging Evers
evenwel tal van foute dingen en voor
al zijn optreden tegen Joden en zijn
smaad aan het adres van H. M. Ko
ningin Wilhelmina werd hem zeer
euvel geduid.
Evers, die bij beide behandelingen
zijn zaak met veel bravour en be
spraaktheid had verdedigd, deed
na het milde vonnis er het zwijgen
toe.
POST
„óre
VOOR opvarenden van de
irote Beer" moet uiterlijk 27 Maart
a.s. in Nederland op de bus.
Jaap Brugge, Rijksweg 95, te
Breskens: in een fietstaxi te Medan
Jozef van Gils uit Ba-
vel bracht op Kerst
mis 1948 een bezoek
aan zijn broers Jan en
Piet. Vandaar deze fo
to: de drie kolonisten.
Hierboven Thom. van Dongen. Vaart 60 te
Dongen in Pekalongan (Java).
Wim (links) en Sjaak de Munnlk. Noord-
singel 5 te Bergen op Zoom, belden in
Djakarta.
(Van een speciale verslaggever).
VOOR DE EERSTE MAAL in haar 28-jarige geschiedenis is de
R.A.I. dit jaar in twee delen gesplitst, waarmee zij het voor
beeld volgt van de grote internationale automobiel-tentoonstel
lingen in Londen en Parijs. Deze eerste tentoonstelling zal uit
sluitend gewijd zijn aan de bedrijfs-automobielen.
W.C. met wasgelegenheid en een in
gebouwde koelkast voor dranken en
etenswaren. Vooral een bus van de
Fa. Jac. van Dijk uit Eindhoven bood
wel het maximum aan luxe en com
fort. Over veertien dagen zal dit ge
vaarte haar eerste reis naar Italië
ondernemen.
Tot nu toe konden wij ons deze
luxueuze rijdende salons alleen maar
in Amerika voorstellen. Wij zagen er
een, waarin men zich tijdens de reis
zelfs electrisch kan scheren.
DE NEDERL. INDUSTRIE.
"M"ATUURLIJK heeft deze eerste
R.A.I. hierdoor veel van haar aan
trekkelijkheid verloren, tenminste
voor een bepaald soort bezoeksters,
die zich hier blind kwamen staren
aan de luxe, die voor hen onbereik
baar was. Reeds de eerste uren hoor
den wij dames teleurgesteld verkla
ren, dat er voor een dame niets bij
zonders te zien was. 't Was een pro
zaïsch gevalletje.
Van de andere kant is deze splitsing
echter een grote winst, in de eerste
plaats reeds door het feit, dat de be-
drijfs-auto in staat is het grote R.A.I.-
gebouw geheel voor zich alleen op te
eisen, en in de tweede plaats, omdat
op deze wijze de leek van de tech
nicus, de zakenman van de alleen
maar-nieuwsgierige gescheiden wordt.
Op de tweede R.A.I.die over en
kele weken gehouden zal worden,
zullen de dames met des te meer ple
zier kupnen rondwandelen, zich blind
starend aan de luxe en praal van Se
dan en Two-seater.
VOOR DE LANGE AFSTAND.
AT op deze tentoonstelling van
bedrijfs-automobielen bijzonder
opvalt, is de geweldige zorg, die reis
ondernemingen besteed hebben aan
hun touring-cars voor lange afstands-
reizen. Zij zijn allen uitgerust met
het zg. alpine-dak, het venster, dat In
een lichte, gebogen lijn naar boven
uitloopt, zodat de passagiers gemak
kelijk een blik kunnen werpen op
hoge bergwanden, die men passeert.
Voor reizen naar de Ardennen, doch
meer nog naar Zwitserland, Frank
rijk en Italië is dit inderdaad een
grote verbetering. Ook de zit-plaatsen
zijn in deze bussen aan de lange af
standen aangepast. Zij zijn voorzien
van een hoge rug, die nagir believen
naar achteren verschoven kan wor
den, zodat een maximum geboden
wordt aan behagelijkheid en de ver
moeidheid tot een minimum wordt te
ruggebracht.
Verder zijn deze bussen allen uit
gerust met een luidspreker-installa
tie, waardoor de gids niet alleen be
richten kan omroepen, doch waardoor
tevens nieuwsberichten van de radio
en muziek kan worden uitgezonden.
Verscheidene van deze bussen heb
ben tevens het allerlaatste snufje: 'n
TLTET TROTS kan de Nederlandse
industrie voor bedrijfs-automobie
len neerzien op een der grootste
stands, die van de Fa. v. Doorne uit
Eindhoven. De autobussen en vracht
wagens, die door deze firma in de
handel gebracht worden, kunnen de
concurrentie met de buitenlandse
markt gerust opnemen. Vooral het
ééntons bestelwagentje, dat nu voor
het eerst geëxposeerd wordt, zal zich
In de zakenwereld vele vrienden ma
ken.
Onder de buitenlandse merken wa
ren het dit jaar voor het eerst weer
de Duitsers, die behoorlijk voor de
dag kwamen, terwijl ook de Ford-fa
brieken toonden, dat zij nog steeds
een der eerste fabrikanten van auto
mobielen ter wereld zijn en dit ook
blijven willen.
Deze eerste R.A.I. bewijst, dat Ne
derland op het gebied van bedrijfs-
transport zo langzamerhand zelfs in
staat geacht kan worden zich een
plaats te veroveren op de wereld
markt.
Uitspraak 29 April
p ISTEREN werd de behandeling van
de zaak-de Poorter voortgezet.
Mr. Victor en mr. Hendrickx pleit
ten voor de Belgische Wielerbond en
voerden aan dat deze Bond niet voor
de gedragingen van Hanssens verant
woordelijk kan worden gesteld.
De verdedigers van Hanssens ver
klaarden. dat de schuld van hun cliënt
niet bewezen was en vroegen vrij-
sprndk
De rechtbank zal 29 April a.s. von
nis wijzen.
rpEN aanzien va nde emigratie naar
Canada is 't de bedoeling geweest,
dat drs. Lit j ens uit Tilburg naar Ot
tawa zou gaan om daar op te treden
als emigratie-attaché, waarbij-hij spe
ciaal belast zou worden met de be
hartiging van de Nederlandse Katho
lieke belangen. De heer Litjens is in
derdaad enige tijd in Canada geweest,
doch waar het Canadese episcopaat
meent, dat er daar reeds een alles
zins behoorlijke organisatie op touw
is gezet, waarbij ook op de belangen
van de Nederlandse Katholieke emi
granten wordt gelet, is het definitieve
vertrek van drs. Litjens voor onbe
paalde tijd opgeschort.
Het Canadese episcopaat heeft na
melijk zorg ervoor gedragen, dat een
Bisschop speciaal benoemd is gewor
den voor het door de Centrale Stich
ting Landbouwemigratie beoogde doel
Deze emigratie-bisschop, Mgr. Ma-
kle, heeft zich de hulp verzekerd
van de Brabantse mej. A. M. van
der Valk, die enige tijd geleden van
Boekei naaar Canada is geëmigreerd.
Mej. v. d. Valk treedt als secreta
resse van Mgr. Makle op, waarbij
zü uiteraard in 't bijzonder te ma
ken heeft met de Nederlandse Ka
tholieke emigranten.
En naar wij hoorden van deskundi
gen ontplooit zij een tevredenstellen
de activiteit. Zij houdt o.a. eng con
tact met de verschillende Nederland
se paters die in Canada verblijven,
en die zich gaarne onder de Neder
landse emigranten bewegen, doch
daarbij uiteraard nogal wat gehandi
capt worden door de geweldige af
standen waarover de emigranten ver
spreid zitten.
Mgr. Hansen, de Bisschop-coadjutor
van Limburg, gaat overigens, zoals
we reeds meldden, op 9 Mei naar Ca
nada om poolshoogte te nemen en te
bekijken of de huidige organisatie
eventueel nog nadere aanvulling be
hoeft en of de noden van de Neder
landers in Canada zondanig zijn, dat
vanuit Nederland nadere maatregelen
genomen behoeven te worden.
J)E KRANT is een meneer, zegt de Fransmah. Uit dit merkwaardige product
van papier en inkt hoort men de menselijke stem spreken. Een stem, die
vertelt, betoogt, beweert, bezweert, polemiseert, prijst, afkeurt.... kortom, wie
niets menselijks vreemd is. Waarom we hier in zo'n filosofische bui zijn ge
komen? Omdat we hebben vernomen, dat gisteren een der oudste katholieke
dagbladen In Nederland aan economische uitputting is gestorven. En bü zo'n
feit raakt men allicht aah het mediteren.
yiJF-EN-VIJFTIG jaar lang heeft
van Bergen op Zoom uit dag-in.
dag-uit zo'n stem met een eigen geluid
geklonken. Er waren bewonderaars en
er waren bestrijders, er waren men
sen, die er zich bij verkwikten en die
er zich aan ergerden. Maar klinken
deed die stem. Aanvankelijk zelfs tot
in zeer wijde omtrek.
Slechts aan een gering aantal der
thans levenden is het mogelijk zich
persoonlijk te herinneren, hoe het er
mee stond in den jare 1895 op econo
misch, sociaal, politiek, cultureel en
journalistiek gebied. Kan men het
zich indenken, dat er nergens in Bra
bant en Limburg een dagblad ver
scheen? Uit het Noorden vielen de
dagbladen wel binnen. Het Rotter
dams Nieuwsblad, toen min of meer
rood getint, vond wijde verspreiding
ook onder het eenvoudige katholieke
volk door een intensieve colportage.
„Het vliegende blad" werd het gehe
ten, omdat het iedere dag als het
ware uit de lucht kwam dwarrelen.
rpOEN WAREN er twee mannen in
Bergen op Zoom. die zeiden: Daar
moet iets tegen gedaan worden. Ons
katholieke volk verdient beter.
Het waren Jan A. G. Juten, een
man, in het drukkers- en zettersvak
bekwaam en Willem J. F. Juten, toen
tertijd onderwijzer. Ze begonnen niet,
als zo velen met een weekblaadje,
neen, het moest meteen een dagblad
worden. Het werd een dagblad.
De verspreiding ging eerst in hoofd
zaak via de straatverkoop. Twee cents
kostte een nummer. Voor een dub
beltje kon men 't blad een week lang
krijgen. O tijden, o prijzen! Het blad
ging er in. Het dwarrelde neer over
heel Brabant. In Tilburg alleen waren
drie bodes. Het kwam iedere dag in
Nijmegen, Venlo, Roermond en Maas
tricht. Nergens immers had men nog
een dagblad. Behalve dan in de Lim
burgse hoofdstad een Franstalig: la
Meuse.
Het blad had zich onmiddellijk In
geschoten op de social* gedachten-
gang. welke door Rerum Novarum
onder de katholieken was gewekt.
Het koos onvervaard partij in kwes
ties. welke de meesten nog slechts van
horen-zeggen kennen. Het stelde zich
achter Passtoors met zijn Volksbond.
Het steunde de opkomst van de ka
tholieke boerenorganisatie tegenover
de Mij. van Landbbuw met volle
kracht. Het pleitte voor de rechtse
coalitie. Henri Hermans is er nog zet
ter geweest en hij werd later een
gewaardeerde redactionele medewer
ker. De redacteur, Willem Juten,
begaf zich ook in de practische poli
tiek. Hij werd lid van de Prov. Sta
ten, in 1914 ook van de Tweede Ka
mer. Als burgemeester van Wouw
stierf hij in 1929. De andere oprich
ter, Jan Juten, was reeds in 1918
gestorven. Er waren toen andere
„Jutens", die hun krachten aan het
JAN A. G. JUTEN
Geen weekblaadje, meteen dagblad
dagblad gaven: Ir. A. J. L. Juten en
A. G. G. Juten Zij hebben ons dezer
dagen menig verhaal uit die bewogen
oude tijd verteld
Zo kwam er eens in de Politiever
ordening te staan, dat men bij het
venten de inhoud van de krant niet
luidkeels over de straat mocht roe
pen. Wat deed een snuggere kranten
verkoper? Hij schreeuwde: Leest van
de schipbreuk op de Wouwse Plan
tage. De politie kon hem niets ma
ken, want dat stond niet in de
krant.
INFORMATIEBUREAU.
TVE KRANT deed in de vroegere
tijd trouwens meer dan alleen
maar krant-zijn. Ze hield er tevens
een gratis informatiebureau op na.
„Bij Juten motte zijn", heette het en
daar kwamen ze aanzetten de men
sen, die last hadden met het invullen
van hun belastingbiljetten, die niet
uit de voeten konden met het schrij
ven van een sollicitatiebrief, die met
anderen overhoop lagen over de rech
ten van een kerkpad, die met een in
gewikkelde erfeniskwestie zaten, die
geen weg wisten in de doolhof van
bepalingen betreffende Ouderdomsver-
zekering en Ongevallenwet, kortom
die klem zaten in de ingewikkelde
machinerie van het leven. Zo iets is
nu natuurlijk allemaal uit de tijd.
Organisaties en bureaux verzorgen nu
deze bijstand. Doch het is wel teke
nend, hoe toen „de krant" als het ware
een sociale instelling was.
AFSCHEID.
BIJ„ een afscheid als dit willen we
niet stilstaan bij de controversen,
waarvan de Avondster het middel
punt is geweest. In ieder geval zal
de latere beschrijver van c*e Bergse
geschiedenis in de eerste helft der
twintigste eeuw dit dagblad niet voor
bij kunnen gaan, en uit zijn leggers
veel stof kunnen putten.
De Avondster heeft pu eiirde
WILLEM J. F. JUTEN
De krant een sociale instelling.
bereikt van het proces der vergan
kelijkheid: Opgaan, blinken en ver
zinken.
In het gedrang van de gecompli
ceerde moderne tijd is het blad over
reden. Men kan er een traan van
weemoed bij laten, dat de dagblad
journalistiek op zulk beperkt terrein
het loodje moet leggen. Het was al
lemaal zo veel knusser en gemoede
lijker en intiemer. Maar zo is nu een
maal 's werelds gang. Concentratie,
samenwerking van bedrijven, politiek
federalisme, het zijn alle uitingen van
hetzelfde verschijnsel, dat we
slechts sterk kunnen staan door
het vormen van grotere eenheden
zonder uitvlakking van de typische
verscheidenheid op kleinere terrei
nen.
Een brok journalistieke historie is
voltooid. Macr bat levea gag* vsrif
yANAF de eerste dag van de
Vasten Lekken telken jare in
Rome de boeteprocessies vanuit de
z.g. Statiekerken door de straten
der stad. Wanneer het .statie" Is
in een kerk ieder Missaal geeft
deze kerken aan dan worden
er vanaf de vroege morgenuren in
die kerk Missen gelezen; ook al is
de kerk niet mèer in gebruik, die
dag opent ze de poorten. In de na
middag trekt de processie uit.
Voor het kruis stapt in zijn blau
we uniform en de rode pluim op
de Napoleon steek een carabinieri;
achter het kruis volgen gelovigen
uit Rome en pelgrims, die er toe
vallig vertoeven; de priesters slui
ten de stoet ln hun paarse koor
kap. En allen zingen de litanie
van Alle Heiligen mee, het grote
smeekgebed der Kerk, en daarna
de Miserere, de boetezang van
Koning David, en na hem van ve
le zondaars, die zijn voorbeeld van
boetvaardigheid willen navolgen.
De stoet trekt door de straten in
de nabijheid der kerk en er zijn
Romeinen, die Iedere statieviering
meemaken, als een bijzondere oe
fening van boete voor de Vasten
tijd.
QP PASSIEZONDAG vermeldt
het Missaal als statiekerk de
St. Pieter. Dan verzamelen zich
de boetelingen dus bij het graf
van St. Petrus, de hoofdkerk der
gelovigen. Het is alsof dan de deel
nemers niet uitsluitend voor zich
deel nemen aan het godsvruchtig
gebruik, maar alsof zij de gehele
Kerk vertegenwoordigen en voor
het lijden der Kerk bidden en boe
ten. Zeker dit jaar zal deze ge
dachte sterk spreken. Wanneer
n.l. morgen op Passiezondag de
boeteprocessie uittrekt, zal ook de
H. Vader, zoals hij heeft aange
kondigd. persoonlijk daaraan deel
nemen. De Leider en het opper
hoofd der Kerk tezamen met groe
pen gelovigen, ter gelegenheid van
het H. Jaar gekomen uit alle de
len der wereld. Zijn zij niet als de
vertegenwoordigers van de gehele
gemeenschap der gelovigen en
dragen zij niet in zekere zin het
lijden daarvan met zich mee? Zijn
ze ook niet de pleitbezorgers bij
God om barmhartigheid voor de
zondaars? Toen de Paus de wens
te kennen gaf aan de statiepro
cessie deel te nemen, heeft hij on
getwijfeld verder gezien dan alleen
de stad Dome en haar hoofdbasi
liek. Hij zag over de hoofden der
Romeinen en pelgrims de gelovi
gen der gehele wereld, voor wie
hij ter gelegenheid van dit H. Jaar
zijn devies uitgaf van „De gro
te terugkeer". Wat was er begrij
pelijker, als dat allen ook zouden
meebidden en dezelfde gebeden en
dezelfde bedoeljngen zouden heb
ben als de H. Vader en de trek
kende gelovigen, die de St. Pieter
op die dag in Statieviering ver
enigt?
De laaste weken voor fasen be
ginnen, de tijd der Passie. Straks
zullen velen voor zich moeten uit-
maken.of ze hun Paasplichten zul
len vervullen. Er zulen er niet
veel zijn bij degenen, die dit na
laten, die niet de stem van God
horen in deze dagen. Mochten ze
er dit jaar weer naar luisteren;
de Kerk wacht hen, want het is
het jaar van de grote terugkeer.
BENOEMING IN
COMMISSIE VAN ADVIES
Gedeputeerde Staten hebben be
noemd tot secretaris van de Com
missie van Advies inzake de schat
ting en vaststelling van de pacht
waarde der calamiteuze polders of
waterschappen in Zeeland de heer
A. K. Kievit, adjunct-commies le
klasse ter 2e afd. der Provinciale
Griffie te Middelburg.
DE REGERING maakt bekend,
dat tot haar leedwezen de vol
gende verliezen in Indonesië zijn
gerapporteerd:
K. N. I. L.:
Gesneuveld 9 Februari 1950:
Man. sold. 2e kl. M. F. Rumem-
per, uit Indonesië.
Gesneuveld 17 Febr. 1950.
Serg.t-maj. L. Ploeg uit Rotter
dam.
Gesneuveld 23 Februari 1950:
Scrg. F. Naumann uit Indonesië.
Kon. Marine:
Gesneuveld 16 Maart 1950, in de
nabijheid van Malang
Sehipper H. J. C. M. Bolleurs.
Ind. korp. schrijver M. Sumuel.
R. I. P.
t
