2?
BERLIJN en OOSTENRIJK weer centra
van het politieke spel
Schaatsen en slee gereed houden
De heer A. E. Langenhorst ten grave gedragen
Bo
uwen
tels
Sovjets krijgen tweede Amerikaanse prik
TEGEN de TIPGEVERS werd
TIEN JAAR GEEIST
Raadselachtig drama
in Den Helder
Wordt Franco
rïgant?
11
ÉP\\
COMMUNISTEN UIT SPOORWEGGEBOUW
IN BERLIJN GEZET „PASSENDE ACTIE
OVER DE OOSTENRIJKSE KWESTIE
Verrassende overval
TEL. 9028
Vriesweer
„Tussenspel" in drama Nol de Brabander
„Misdadigers van groot formaat"
Jarig prinsesje
Margriet kreeg een
taart
Aandenken van Neder
land aan de Antillen
„Zijn boerenbrachten hem de laatste eer
Geschorste journalist
publiceerde tcch
televisie-zender
in het Gooi?
Het zachte wintertje waarop U had gehoopt) van de haan
PROFESSOR VISSER VAN DE BILT:
slakken hebben geen weer-voorspellende gave ^'merkelijk
Nog iets meer over
het weer
V
wip!
s
T
9
gebreide
iodeUen,
isse.
DEN HAAG
Meerdervoort 291
518-oo
ZESDE JAARGANG No. 1592
Uitgave: N.V. Uitgevers Mij. Neerlandta.
Verschijnt elke werkdag Bureau- Breda,
Reigerstraat 16, Tel.: Redactie 8181, Admini
stratie 8778. Redactieraad: A F. J Aernoudts,
C. J- v. Hootegem. Mr. Dr.
A. J.J M Mes. Mr. H B L. de Rechter. Hoofd
redacteur- J. J. H A Bruna Abonnements
prijs by vooruitbetaling f 3 90 per kwartaal,
per post f 4 75. per week (uitsluitend by niet-
postbestelllng) 0 30. Losse nummers 8 cent.
Postrek no 278841 Prijzen van buitenlandse
abonnementen worden op aanvraag verstrekt
Voor God, Koningin en Vaderland
VRIJDAG 20 JANUARI 1950
Advertentieprijs voor de gehele oplage: 0.25
per m/m. (Ingezonden Mededelingen 0.60
per m/m). Voor advertenties van plaatselijke
aard uit Zeeland, uitsluitend in de Zeeuwse
editie 0.10 per m/m. (Ingezonden Mede
delingen 0.25 per m/m). Staatwerk 3 cent
per m/m extra Incasso wordt berekend Voor
prijzen van de rubriek ,,'t Kleintje" wordt
verwezen naar de desbetreffende rubriek.
Inzendingen op advertenties, welke de uit
gevers om redenen te hunner beoordeling niet
verlangen af te geven, worden vernietigd.
Bureau voor de Zeeuwse Eilanden: GOES, Westsingel 75. Telefoon 2236 Bureau voor Zeeuws-Vlaanderen: HULST. Dubbele Poort 7. Telefoon 102. (Bijbureaux. OOSTBURG, Nieuwstraat 22. Telefoon 35; TERNEUZEN. Axelsestraat 45^JTelefoon 2347)
MOSKOU heeft binnen een paar dagen de tweede Ameri
kaanse prik beet (een gevolg van de Chinese politiek van
Moskou en het schipbreuk lijden van de Amerikaanse Politiek
aldaar?). Na de dreiging met de waterstofbom, heeft de Sovjet-
Unie thans in Berlijn een klap moeten incasseren, die hard is
aangekomen en die niet onmogelijk nog heel wat consequen
ties met zich mee kan brengen. Met Amerikaanse toestemming
is namelijk West-Berlijnse politie het gebouw van de commu
nistische spoorwegdirectie binnengedrongen, (dat in Schoene-
berg in de Amerikaanse sector is gelegen)die de communisten
buiten de deur heeft gezet en de portretten van Stalin, Lenin
en Pieck van de muren heeft gehaald.
TVE OVERVAL op het gebouw ie vol-
komen verrassend gebeurd. De
West-Berlijnse politiemannen stelden
zich rond het gebouw verdekt op, dat
bewaakt was door communistische
politie-beambten. De laatsten werden
onverhoeds onschadelijk gemaakt,
waarna het gebouw werd binnenge
drongen. De communisten die in het
gebouw aanwezig waren, werden naar
buiten gewerkt en de gevangen ge
nomen communistische politie-agen-
ten werden naar de grens va de
Sovjet-sector getransporteerd, waar
zij hun wapens terugkregen.
Als reden voor de bezetting is op
gegeven, dat in het gebouw van on-
gever 600 kamers er 000 leeg ston
den, hetgeen men niet verantwoord
vond in een stad van ruines.
Het bezetten van het gebouw schijnt
in werkelijkheid echter ;en reactie
te zijn op het beperken door de Sov
jets van het spoorwegverkeer tussen
de Westelijke en Oostelijke zone van
Berlijn.
SOVJETS PROTESTEREN
|TET SPREEKT vanzelf, dat de Sov-
jets het bezetten van „hun" ge
bouw niet willen nemen. In een brief
van generaal Kotikof, de Sovjet-com
mandant van Herlijn, aan generaal
Maxwell Taylor, de Amerikaanse
commandant, hebben zij „de onmid
dellijke ontruiming van het hoofd
kwartier der onder Sovjet-Russische
controle staande spoorwegen geëist".
De Sovjets verklaren, dat door het
bezetten van het gebouw het werk
van de Berlijnse spoorwegen wordt
gedesorganiseerd.
Van Amerikaanse zijde is geant
woord, dat het gebouw met Ameri
kaanse goedkeuring is bezet en dat
de West-Berlijnse politie zich niet zal
mengen in het werk van de Reichs-
bahn.
Het wachten is nu erop, of de Sov
jets met dit simpele ontkennende ant
woord tevreden zullen zijn en welke
tegenzet zij nu zullen uithalen. Mo
gelijkheden tot incidenten liggen ze
ker in de hele kwestie opgesloten.
OPMERKELIJK VERSCHIL.
het communisme worden geuit, in
Oostenrijk daarentegen is het de laat
ste tijd zo, dat de Oostenrijkers geen
blad meer voor hun mond nemen en
hun ongezouten critiek op de Sovjets
en het communisme rondbazuinen.
Natuurlijk kan dit niet helemaal on
gestraft geschieden, maar het optre
den der Sovjets is toch zo, dat men
dit in zekere zin soepel kan noemen.
In dit hele proces speelt naar onze
smaak een rol het feit, dat de Russi
sche politiek bij herhaling een échec
heeft geleden in Oostenrijk. Het aan
tal communistische aanhangers is
daardoor sterk gedaald.
Bij een pas uitgevoerde zuivering
der communistische gelederen is het
derde deel der partijleden afgeschre
ven op grond van het feit, dat zij
„generlei interesse voor de partij heb
ben betoond".
Einde Maart 1949 stonden 148.900
leden inges-hreven in de registers
van de partij, thans 100.000 leden. De
communistisch getinte organisatie
der „vrjje Oostenrijkse jeugd" heeft
haar ledental zien slinken van
20.000 tot 6500.
De afval is geenszins beperkt ge
bleven tot de Westelijke zones, doch
heeft evenzeer daar plaats gehad,
waar de Russische bezetting een di
rect toezicht kan jitoefenen.
UIT OOSTENRIJK?
AL DEZE dingen bij elkaar zijn oor-
zaak van de steeds sterker wor
dende geruchten, dat de Russen er
veel voor voelen binnen niet al te
langen tijd Oostenrijk te verlaten.
Hoe rijmt dat echter met hun te
genzin om vorderingen te maken met
het Oostenrijke vredesverdrag? Men
kan het waarschijnlijk zo zien, dat
zij eerst nog heel wat uit Oostenrijk
willen halen, alvorens verder L. pra
ten over het vredesverdrag. De Wes
telijke geallieerden zijn echter van
plan aan dat spelletje een einde te
maken, want het Amerikaanse de
partement van Buitenlandse Zaken
heeft gisterenavond bekend gemaakt,
dat „een passende actie overwogen
wordt om de vrijheid en onafhanke
lijkheid van Oostenrijk te herstellen"
Een actie om het politieke spel van
China weer naar Europa te verleggen?
Feit is. dat reeds in Moskou over de
Oostenrijkse kwestie door Westelijke
V[EEMT men de strafheid der Sov
jets in Berlijn en stelt men daar
tegenover de momentele betrekkelij
ke soepelheid in Oostenrijk, dar komt
men tot een verschil, Jat te groot is
om niet op te vallen. Mag in Berlijn I vertegenwoordigers gesproken is, voor
geen woord critiek op de Sovjets en lopig echter nog zonder resultaat.
BIJ HET voortgezette debat over de
Koningskwestie in de Belgische Ka
mer van Volksvertegenwoordigers, is
een socialistische motie vast te
stellen, dat een volksraadpleging on
verenigbaar is met de constitutionele
monarchie en met de ministeriële ver
antwoordelijkheid verworpen met
104 tegen 88 stemmen.
TRUMAN heeft verklaard, dat hy
geen onderhandelingen met de Sov
jet-Unie over een waterstofbom, over
weegt.
DE NIEUWE VONDSTEN in de zaak
van Meegeren voor de Nederlandse
justitie geven geen aanleiding voor
een hernieuwd onderzoek. De Justitie
beschouwt de van Meegeren-affaire
als een afgedane zaak. Een commissie
van vijf experts, heeft geen nieuwe
gezichtspunten gevonden.
IN VATICAANSE kringen wordt ver
klaard, dat de Ver. Staten, niettegen
staande het aftreden van Myron Tay
lor, bij de Heilige Stoel, vertegen
woordigd zullen blijven.
ACHT VROUWELIJKE arbeiders en
een politie-agent zijn om het leven
gekomen tengevolge van een nog niet
opgehelderde explosie in een dyna-
miet-fabriek te Schoenebeck in de
Sovjet-zone van Duitsland.
NOG STEEDS staken de mijnwerkers
in Amerika. Het zijn er nu 400,000.
Niet onmogelijk is het, dat verschil
lende streken een kolen-rantsoenering
te wachten staat.
PHILIPPE AUTHEMAN uit Clermont
Ferrand, die 3 Februari 100 jaar wordt,
geeft de volgende raad voor een lang
en gelukkig leven: „eet goe> rook
veel, probeer alles, maar overdrijf
niets."
EEN ZWARE STORM heeft te Sydney
grote schade veroorzaakt aan huizen
en schepen in de haven. Drie man
verdronken bij het te paard overste
ken van een gezwollen rivier. Een zes
jarig meisje woei in zee en verdronk.
DE JOURNALIST LUNSHOF werd in
Sept. jj. veroordeeld tot f 100,
boete, wegens het weigeren van de
bron, die hem gegevens had verstrekt
voor een artikel. In hoger beroep is
nu tegen de journalist f 300 geëist.
BULGARIJE HEEFT 2 Joego-Sla-
vische d'plomaten uitgewezen, op
grond van he. op touw zetten van een
„Samenzwering" tegen Bulgarije.
POSITIES TROEPENSCHEPEN: Ca-
meronia passeerde 19—1 Malta.
Weersverwachting, geldig tot
Vrijdagavond.
Droog weer. Af en toe enkele
overdrijvende wolkenvelden.
Meest matige Oostelijke wind. In
de ochtend matige, later lichte
tot matige vorst.
Heden: Zon onder «7,05 uur en
maan onder 19.37 uur. Zaterdag:
Zon op 8,36 uur en maan op 10,21
QISTEREN STONDEN DE TIPGEVERS van „Nol de Brabander" voor
het Bossche Hof terecht: de Officier, mr. Dony, eiste na een onge
meen scherp requisitoir, tegen beide heren, de kooplieden B. en H„ tien
jaar gevangenisstraf. Hij noemde hen onomwonden „cynische lieden, on
maatschappelijke wezens en misdadigers van groot formaat". Tegen alle
zeer bezwarende getuigenverklaringen, o.a. van Nol zelf in, bleven deze
verdachten ontkennen tot de laatste minuut. Maar uit de verhoren
kwam vast te staan, dat zij de tip gegeven hadden tot niet minder dan
zes roofovervallen, w.o. Gemonde, Veghel en Oisterwijk.
TAE 7de VERJAARDAG van Prinses
Margriet is op het paleis Soestdijk
intiem gevierd. Het jarige prinsesje
is als alle dagen naar school gegaan.
Prins Bernhard zond een telegrafische
gelukwens.
Met enkele bestuursleden van het
Margriet-fonds en zijn moeder kwam
een jongen van 10 jaar, wiens vader,
bootsman ter koopvaardij, in de oor
log is omgekomen, namens dit fonds
een grote taart aanbieden.
Of het prinsesje blij was? Natuur
lijk.
In een rede, die Prins Bernhard in
1 het gouvernementshuis te Willem
stad (Curacao) heeft uitgesproken
neeft hij de dank van het Nederland
se volk uitgesproken voor de daadwer
kelijke steun, die Nederland van de
Antillen heeft gekregen.
De Nederlandse regering zo heeft
de Prins gezegd overweegt in over
leg met de regering en de volksverte
genwoordiging van de Nederlandse An-
tille.i, uiting te geven aan de erkente
lijkheid van het Nederlandse volk
door een blijvend aandenken.
Man, vrouw en kindje weken
geleden door gas verstikt
Eerst thans heeft men in den Helder
een drama ontdekt, dat zich daar
op 1 of 2 Januari moet hebben afge
speeld. Buren van de familie L. oe-
merkten reeds lang een gaslucht, die
met de dag erger werd. Controle aan
het buizennet bracht niets aan net
licht. In de woning van de familie L.
stelde men geen onderzoek in, daar
men dacht, dat het gezin op reis was.
Gisteren heeft men zich echter toe
gang verschaft tot de woning en daar
bij is de vreselijke ontdekking gedaan
dat de man, de vrouw en het ander-
halfjarig dochtertje door gas verstikt
zijn.
De gaskraan van het comfoor in de
kamei-keuken stond open en de gas
slang was verwijderd. Het lijk van de
man trof men in de kamer-keuken
aan, gehuld in een slaapzak, de vrouw
en het kindje lagen te bed op de eer
ste verdieping. Op het lijk van de
vrouw en het kindie werden sporen
van geweld aangetroffen.
De man was in dienst van de
Stoomvaart-maatschappij „Nederland"
Uif verkregen inlichtingen heeft men
de indruk gekregen, dat het gezin zeer
gelukkig was, zodat men ten aanzien
van de oorzaak van het drama voor
een raadsel staat.
DE GOOT, WAARLANGS....
TIET WAS gisteren eigenlijk niet
meer dan een „tussenspel" in het
grote drama van Nol de Brabander.
Maar dan een tussenspel, dat niet ont
bloot was van dramatische spannin
gen. De Amsterdamse horlogemaker
Gruyters, die van Nol en zijn kame
raden juwelen en goud had opgekocht
ter waarde van resp. 2 mille en f 264,
werd door de Officier „de goot ge
noemd, waarlangs de gestolen goe
deren verdwenen". De getuigenis van
Vrienten, een helper van Nol bij roof
overvallen en -speciaal in het geval
van Mevr. de Pressigny te Oisterwijk,
leidde er toe, dat de Officier heling
bewezen achtte en hij eiste 1 jaar en
3 maanden met aftrek.
De spanning nam toe, toen Vrien
ten voor de balie verscheen. Deze
man, zo meende de Officier, is rustig,
gevoelig, rookt of drinkt niet en is
goed voor vrouw en kind. Hij is schul
dig of medeplichtig aan 13 zware
misdrijven, waarvoor bij elkaar 16
jaar te eisen zou zijn, maar de Offi
cier meende zoveel goeds in deze ver
dachte te hebben ontdekt, dat hij hem
een kans wilde geven. De eis was 7
jaar met aftrek.
De kunsthandelaar van B. uit den
Bosch, kreeg daar tussendoor een eis
tegen zich van 10 maanden met af
trek, omdat hij van Nol een antieke
zilveren koffiekan had gekocht voor
een prijs van f 100, terwijl hij later
in de Achterhoek een bedrag maakte
van f 465. Nol kwam zeggen, dat hij
tevoren de kunsthandelaar gezegd
had: Het is gestolen goed.
ZIELIGE FIGUREN.
den tijdens een stormachtig onder
houd zou hebben verklaard: „Als ik
alles geweten had. dan zou ik me aan
jou niet voor een pakje shag en een
paar mooie woorden hebben ver
kocht."
Van Eyk, noch Nol wisten echter
iets van een „ruzie" af en B., die voor
het Hof op tal van leugens was be
trapt, kon zijn zware beschuldiging
niet waar maken. Wat hem een
schrobbering opleverde! De Officier
hield een vlijmscherp requisitoir te
gen deze lieden, die tenslotte zelf
steeds achter de schermen bleven en
de plannen maakten om zwaar mee
te profiteren, en eiste tegen ieder 10
jaar met aftrek. In al deze zaken is
de uitspraak op 2 Februari, de dag
waarop Nol zelf ter verantwoording
zal worden geroepen.
Drie maanden gevangenisstraf
geëist
JTen journalist, die door de commissie
voor de perszuivering is geschorst,
mag nu eenmaal geen journalistieke
arbeid verrienton. De 41-jarige Barne
velder A. S. deed dit tcch en moest
derhalve voor de politierechter ver
schijnen.
De commissie voor de Perszuivering
had hem voor de tijd van vijftien jaar
het recht ontzegd, te publiceren.
Thans blijkt, dat hij sinds 1918 weer
feuilletons en gedichtjes publiceert.
Hij stelde zich op het standpunt, dat
dit niet tot de journalistiek behoort,
doch letterkundige arbeid is, welke
hem niet verboden is. De rechter was
echter van mening, dat een journalis
tieke functie mede het publiceren van
letterkundig werk omvat.
De Officier van Justitie eiste drie
maanden gevangenisstraf. De rechter
zal schriftelijk vonnis wijzigen.
Zijn wij gotd ingelicht, dan is dit
het eerste geval van een geschorste
journa'ist, die er voor moest terecht
staan, dat hij toch journalistieke ar-
beil verrichtte.
QEDRAGEN door zijn oud-'.eerlin-
gen, geflankeerd door de leerlin
gen van de middelbare R K. Land-
bouwwinterschool te Hulst, welke hij
vanaf de oprichting bijna 30 jaar
bestuurde en tot grote bloei bracht,
en gevoegd door honderden, die hem
de laatste eer wilden bewijzen, werd
het stoffelijk overschot van de heer
A. E. Langenhorst, de behartiger
van alle boeren belangen in Zeeuwsch
V'aanderen, naar de basiliek van de
H. Wil'ebrordus te Hulst gebracht,
waar een plechtige H. Mis van Re
quiem door deken J. P'asschaert. ge
assisteerd door rector van Bavel en
kape'aan Lannoye, werd gecele
breerd.
Somber hingen de zwarte draperieën
in de basiliek en de sfeer van diepe
rouw vertolkte het grote verlies, dat
Zeeuwsch-Vlaanderen geleden heeft in
het heer gaan var. de~e man, wiens
machtig woord niet meer zal worden
gehoord, en wiers activiteit niet meer
zal worden gevoeld.
Alle organisaties op boeren gebied
hadden haar vertegenwoordigers ge
zonden, vele geestelijken uit de na
bije en Brabantse delen van het Bis
dom waren aanwezig. Aar. de zij-alta
ren werd eveneens de H. Mis opgedra
gen Talrijke burgemeesters uit Z.
Vlaanderen, benevens het college van
B. en W. der gemeente Hulst, ir. H.
Steenbergen, algemeen directeur der
C.H.V., de heer E van Campen, direc
teur voor Zeeuwse'-.-Vlaanderen, het
personeel aan de school onder leiding
van de oude, maar nog vitale dr.- Col-
sen, de algemene voorzitter der N.C.B.,
de heer Segers, de districtsvoorritter,
het Statenlid P Veicauteren, bestuur
der van de vlasserso: ganisaties, veite-
gai woerdigers van de Pachtkamer, de
Keuringsdienst, van verscneidene
andere landbouworganisaties buiten de
N.CB. dnectie en hcofdi edactie van
het Dagblad „De Stem" en tenslotte
zijn pe.soonlijke vrienden, oud-minis
ter prof. dr. Jos. G.elen en pastoor
Doer.s uit Ginreken, die zo lange ja-
JJE UITVOERING van de plannen
voor de bouw van een televisie
zender in het Gooi ondervindt moei
lijkheden. Deze zullen vermoedelijk
drastische wijzigingen van de plan
nen tengevolge heboen, vaardoor niet
het Gooi met Amsterdam en Utrecht,
doch de gemeente rond Lopik tot
en met Den Haag, Utrecht, Gouda en
omgeving de bevoorrechten zijn, dié
het eerst van de televisie zouden kun
nen genieten.
De bouw van een 200 meter hoge
zendtoren op de Gooise heide wordt
geremd, doordat gebleken is, dat de
bestuurders van vliegtuigen van en
naar Schiphol, gebruik maken van
kaarten, waarop als hoogste obstakel
in het Gooi een hoogte van 75 meter
staat aangegeven. Een 200 meter ho
ge zender zou een ernstig gevaar voor
de luchtvaart opleveren.
ren met hem samenwerkten, gaven
door hun aanwezigheid blijk van hun
waardering voor de overledene, en van
hun medeleven met de zo zwaar be
proefde familie.
Het koor zong order leiding van de
heer L. Ivens de kerkelijke gezangen.
DE TERAARDEBESTELLING
NA DE H. MIS trok een onafzien
bare stoet naar het R.K. kerkhof,
waar deken J. Plasschaert de absoute
verrichtte.
Van geheel Zeeuwsch-Vlaanderen
was men ook hier aanwezig en uit alle
lagen der bevolking sprak de sympa
thie. die men de overledene toedroeg.
We zullen de heer Langenhorst riet
meer op vergaderingen horen, we zul
len zijn ontboezemingen in het Kring
blad niet meer le-en, maar de herin
nering aan zijn persoon zal bij allen,
die hem gekerd en gewaardeerd heb
ben. levendig blijver. Een goed mens
ging heen. Moge God hem reeds het
eeuwig loon geschonken hebben.
TAE NEW-YCRK TIMES meldt uit
Madrid, dat een fundamentele
verandering in regiem van Franco
voor de deur staat, mogelijk de be
noeming van geheraai Franco tot re
gent meebrengend
Van Spaanse zijde wordt verklaard,
dat generaal Franco de leden van de
Staatsraad heeft meegedeeld, dat hij
de tijd gekomen achtte om de funda
mentele Wetten, waarop het regiem
berust, te herzien. Franco zal mis
schien overgaan tot een referendum
om het volk gelegenheid te geven hem
tot regent te benoemen.
De successiewet van 1947 bepaalt,
dat Franco hoofd van de staat is, maar
dat er na zijn dood een koning of
een regent zal komen.
Vast staat intussen wel, dat Spanje
voor een financiële crisis staat, die
alleen door Amerikaanse hulpverle
ning kan worden voorkomen.
Acheson, de Amerikaanse minister
van Buitenlandse zaken, heeft gister-n
hekend gerfiaakt, dat de Ver. Staten
bereid zijn in de Verenigde Naties te
stemmen voor resolutie, d:e elke rege
ring vrij'aat om vol'edige dip'omatieke
betrekkingen met Spanje te hervatten
Voor de Internationale
Bidweek is de Intentie
voor Zaterdag:
Mogen de Lutheranen en
andere Protestanten van
Europa zich wenden tot
de éne, Katholieke Kerk.
«44
REN ZIELIGE FIGUUR was A. van
H„ die aan Nol verteld ha dat
bij Samuels te Waspik in Maart 1948
een belangrijke hoeveelheid leer was
te stelen (79 halve vellen werden la
ter vermist). De tip had hem geen ge
win gebracht, maar de Officier vond
aanleiding 1 jaar voorwaardelijk met
een proeftijd van 3 jaar tegen hem te
eisen. Toen kwam het echtpaar Ma.
H. en J. van L„ dat geld en juwelen
voor Nol in bewaring had genomen
tegen beloning van f 300. „Als ratten
hebben ze daarna nog aan de onder
de vloer begraven buit geknaagd",
wierp de Officier hen tegen, omdat
diefstal van de dief Nol gebleken was
Maar Nol had in z'n „grootmoedigheid"
geen aanklacht ingediendIS eis
tegen beide echtelieden luidde: 1 jaar
met aftrek, vaarvan 4 maanden voor
waardelijk.
Als laatsten kwamen dan de twee
grote tipgevers, de koopliedn B. en
H„ die bovendien vele gestolen goe
deren in Amsterdam en elders voor
of samen met Nol aan de man brach
ten.
B. probeerde de opperwachtmees
ter van Eyk nog „zwart" te maken
door te beweren, dat Nol kort gele-
Liever dan dadelijk maar een ge
heimzinnige voorspellende gave
van het dier aan te nemen, vragen we
ons af, of er geen natuurlijke verkla
ring te vinden is, meent prof Visser.
De vraag is dus allereerst: waarom
graaft de wijngaardslak zich in de
herfst nu eens dieper, dan weer min
der diep in?
Het is heel goed mogelijk, dat de
slak hiertoe gedwongen wordt door
de in de herfst heersende weers
omstandigheden. Het kan hem te
koud worden, of te nat en dan gaat
hij wat dieper.
INVLOED VAN DE HERFST
J£n dan volgt de tweede vraag: be
staat er een verband tussen het
herfstweer en het komende winter
weer? Dit Verband is er. Te De Bilt,
vember en de daaropvolgende tempe
ratuur in Januari en Februari.
We krijgen dus, schematisch voor
gesteld, het volgende:
herfstweer
1
I waar men zich ook bezighoudt met de
vraag naar het weer in de komende
7U, DIE GEDACHT HEBBEN eens een winter zonder sneeuw en ijs Se" de temperatuur in October en No-
mee te gaan maken, hebben het lekker mis. Want vorst Vorst heeft
bezit genomen van de kwikkolommen en deze gedwongen een terugge
trokken positie in te nemen. En als het een beetje wil zo voorspelt
De Bilt is de kans zeer groot, dat het kwik tot 7 a 8 graden onder
het vriespunt zal gaan dalen. En De Bilt voorspelt ook, dat de vorst
naar alle waarschijnlijkheid, nog wel enkele dagen zal aanhouden. Dat
betekent dus: schaatsen gereed houden! Dat wil zeggen voor hen, die
gisteren de schaatsen nog niet uit het vet hebben gehaald, want b.v. in
Breda en Botterdam hebben de in ijsbanen omgetoverde tennisbanen de
poorten reeds geopend.
De slee kan eveneens van de zolder worden gehaaid, want nu in
België, Italië, Engeland en Frankrijk al witte vlokken zijn gevallen,
zullen wü er wel niet meer lang op behoeven te wachten.
pROF. DR. S. W. VISSER, weten
schappelijk medewerker van het
Kon. Metereologisch Instituut te De
Bilt, heeft blijkbaar aangevoeld, dat
wij het over het weer zouden hebben
Dat hebben wij kort geleden ook, na
melijk toen wij een en ander vertel
den over de Limburgse heer Florack
(Valkenburg) en zijn weervoorspel-
lende slakken.
Zonder enige twijfel, schrijft nu
daarover prof. dr. Visser, staan de
waarnemingen van de heer Florack
vast: de wijngaardslak graaft zich het
ene jaar dieper in dan het andere.
Maar nu staat ook zijn conclusie vast:
de wijngaardslak heeft een voorge
voel voor de komende winter.
1 1
gedrag van de karakter van
wijngaardslak de winter
Het is niet geoorloofd een pijltje te
trekken van de wijngaardslak naar
de winter, met andere woorden: de
wijngaardslak bezit geen voorspellen
de gave. Hij profiteert alleen van de
betrekkingen, die er bestaan tussen
de herfst en de winter!
Hiermede is dus het gedrag van de
wijngaardslak op natuurlijke wijze
verklaard. Wij vinden hiermede ook
de waarnemingen van de heer Flo
rack bevestigd: een verband tussen ue
graverij van de slak en het karakter
van de winter. Dit verband is dan
ook bruikbaar voor oe wintervoor-
spelling, maar de buitennatuurlijke
verklaring vervalt.
Toch moeten we voorzichtig zijn!
Het statistische onderzoek te De Bilt
leert, dat de betrekking tussen herfst-
en winterweer niet altijd uitkomt; c
kunnen invloeden optreden, die het
verband bederven.
»1 dergelijke betrekkingen gelden
dus alléén met een zekere waa-sehijn-
liikheid en juist hierop heeft het K.
N.M.I. bij zijn winterverwaihting
sterk de nadruk gelegd. Ditzelfde
geldt ongetwijfeld ook voor de wün
gaardslak. Het beestje zal zich wel
eens erg kunnen vergissen!
EN DAN: DE GANZEN
17r zijn meer van die voorspellende
dieren. Ik wijs bijv. op de trek
van de ganzen, die ook telkens weer
in verband wordt gebracht met de
komende winter. Hierover is veel
meer bekend dan over de wijngaard
slak. Het komt hierop neer, dat de
ganzen trekken als het in hun land
van herkomst te koud wordt. De
vorst, die daar in het noorden moge
lijk al vroeg intreedt, kan zich in de
loop van de winter tot over ons land
uitbreiden en dan krijgen de weer
voorspellers gelijk, maar vaak blijft
de vorst aan de andere kant van onze
oostgrens staan en Jan hebben ze on
gelijk.
Hoe gering de voorspellende gave
van de trekkende vogel is, blijkt wel
hieruit, dat herhaaldelijk de vogel
trek tot een ware ramp voor de die
ren leidt.
In ieder geval is en blijft het ge
drag van de wijng/ar Islak interes
sant. Maar ik meen toch te mogen
waarschuwen tegen al te groot ver
trouwen in zijn verrichtingen.
STAPELS BRIEVEN
UITVAART EN BEGRAFENIS
A E. LANGENHORST.
Links: honderden en honderden
betraden de St. Willebrordus-basi-
liek te Hulst, om tegenwoordig te
zijn bij de uitvaart van de heer
A. E. Langenhorst. Rechts: r.a de
plechtigheden in de basiliek dra
gen oud-leerlingen het stoffelijk
overschot van hun gewaardeerde
meester naar de rouwkoets.
gtapels brieven .iggen in de huiska-
mer van de heer Florack te Val
kenburg. Zij kwamen uit alle delen
van het land: uit Apeldoorn en Mep-
pel, uit Groningen en Roermond
„Maar ik geef er geen antwoord meer
op", zo vertelde de heer Florack, die
er bijna radeloos onder is geworden.
Ook tal van bezoekers melden zich.,
téveel om te ontvangen De heer Flo
rack verzocht dan ook de vele be
langstellenden vriendelijk te verzoe
ken, van verder contact af te zien.
Want zo'n slakken-,.plantage" vergt
heel wat werk.
J£R WORDT flink gebouwd in ons
land. Toch zitten we nog dtep
in de woningnood. De achterstand
was zo groot. En de groei der be
hoefte is ook niet gering. Er moge
dan ook grote bedrijvigneid be
staan, het blijft de vraag, of al Ie
optimistische verwachtingen, welke
minister in 't Veld van tijd tot tijd
uitspreekt, wel bewaarheid kunnen
worden. Bovendien vraagt men zich
at, of al wat nu gebouwd wordt, in
de toekomst exploitabel zal blijken.
Er wordt de uiterste soberheid be
tracht, dat is begrijpelijk. Doch men
heeft het toch ook wel heel sterk
gezocht in de beperking van de ma
ximum kubieke-meter-inhoud, ten
schade van onze zo hoogstaande
woonculluur, ten schade ook van de
morele opvattingen omtrent het hu
welijksleven. Als we inderdaao uit
de misère zijn, komt natuurlijk le
trek naar de degelijker, solieder wo
ning en dan zouden de nieuwe buur
ten van thans wel eens uitslu.tend
bestemd blijven voor de minst-ver
dienenden en armlastigen. Dan ont
staan er weer van die typische „ach
terbuurten", welke we nu juist niet
moeten hebben.
Dit neemt natuurlijk niet weg, dat
we moeten trachten te profiteren
van alle mogelijkheden tot rationa
lisatie, voorzóver ze de deugdelijk
heid en degelijkheid der woningen
niet aantasten.
Het is dan ook begrijpelijk, dat
er grote belangstelling bestaat voor
hetgeen de Bussumse wethouder
Bouma samen met een grote aan-
nemersmaatschappij heeft uitgedok
terd.
JN Elseviers Weekblad vonden we
het aldus beschreven:
Het plan omvat 170 woningen voor
f 6.50 huur per week, 12 woningen
voor grote gezirnen a f 7.50 per week,
30 woningen voor middens.anders voor
f 575 pel' jaar, 13 woningen met gara
ge voor f 700 per jaar, 20 etagewonin
gen met schuur voor f 575 en 46 cta-
gewoningen voor f 550 per jaar, 15
e agewoni.:gen met garage voor f 675
en 14 werkplaatsen voor f 540 per jaar
De arbeiderswoningen, berekend op
gezinnen van vijf personen (volgens
de volkstelling 88 procent van a'le ge-
zin.-.én) zullen een 260 kub. meter in
houd hebben. De bouwkosten zijn per
woning f 7000. Het rijk betaalt f 100
loe op de exploitatie. Het ontwerp
voor de woningen is eenvoudig; het
zijn aardige blokjes huizen, met vijf
meter tuin voor en negen meter ach
ter. Het fro.it kan gevarieerd wor
den, maar de binnenbouw is overal
gelijk.
De huizen bestaan uit: beneden-ka
mer, keuken, gang en trap, boven twee
grote en een kleine slaapkamer en 'n
douchecel. De diepte van het huis is
overal 7 meter. De hoog e van de ver
dieping 2.80 meter. De huizen worden
twee aai twee tegen elkaar gebouwd
in spiegelbeeld, zodat alle gangen
keukens, douchecellen, gas- en elec-
triciteitsmeters tegen elkaar komen 'e
liggen en alle aan- en afvoerleidingen
van waier, gas en electrici eit voor
elke twee hulzen enkelvoudig kan zijn
met af.akkingen. Daarop wordt dus
in bouwkosten bespaard. Nog belang
rijker echter is de normalisatie van
de bouw waardoor de huizen technisch
gesproken, bijna pre-i'abricated wor
den. De verdeling van kosten voor wo
ningbouw is ongeveer: 55 procent ma
teriaal, 45 procent ionen enz. Alle
trappen zijn rechte trappen (besparing:
f 100 op de draai) met 13 aaltreden
(horizontaai) en 14 optreden (verti
caal) van negenduimshout (eenheids-
maat in de houthandel). De aanne
mer een grote maatschappij, in sa
menwerking waarmee de heer Bouma
zijn plan heeft laten uitrekenen kan
dus eenvoudig honderd of een paai
honderd trappen tegelijk bestellen. Al
le deuren, kozijnen, posten, ramen zul
len ook gelijk zijn. De financiële voor-
de.en van deze normalisatie zullen
eerst ten volle uitkomen als deze
bouw op grote schaal wordt toegepast
De normalisatie betekent ook een gro
te besparing op werktijd en cus ar
beidsloon. Als alle deuren gelijk zijn
kan het niet voorkomen, dat het
maatje net de verkeerde deur geme-
nied heef., zodat de timmerman moet
wach en. De uitvoerder en zijn werk-
.eden die één huis gebouwd hebben
kun en al hun handelingen harhalen
aan het volgende huis. woningbouw
aan de lopende band dus.
(vervolg op pag. 2)