De geheimzinnige ziekte van Grotewohl
Ontbinding Oost-Java en Pasundan
De prov. stoombootdiensten
WETSONTWERP RJS. IN VOORBEREIDING:
Westerling verlengt ultimatum 'n maand
BRITSE DUIKBOOT GEZONKEN
KONINGIN
met Prinsesjes naar
St. Anton
John kaapte een boot en koos zee
Hart
en
vuri
igheid
Bevolking in
bevrijdingsroes
De Belgische koningskwestie
TROONSAFSTAND
zeggen de Liberalen
Zoon van oud-amhassadeur
krijgt zes jaar
„Almdijk" redde 5 der opvarenden
Later meer wind
Stoffelijke resten van
Nederlanders terug-
naar ons land
H(j had het eerst een
taxi
Ze behaalden n nieuw vervoersrecord
RAZZSA'S
in het Antwerpse
PARLEMENTAIRE
GYMNASTIEK
Wasgoed hing bij de
kachel
Hij (14 jaar) wil
Noors meisje bezoeken
OVERWINNING
voor premier Eykens
TER „GENEZING" NAAR DE SOVJET-UNIE
Men herinnert zich in Duitsland illustre
voorbeelden
Moeilyke opgave
ZESDE JAARGANG No. 1586
Uitgave-' N.V. Uitgevers My. Neerlandla.
Verschijnt elke werkdag Bureau: Breda.
Reigerstraat 16, Tel.: Redactie 8181, Admini
stratie 8778. Redactieraad: A. F. J. Aernoudts.
C. J- v Hootegem. A E Langenhorst, Mr. Dr.
A.J.J.M Mes, Mr.'H B L. de Rechter. Hoofd
redacteur: J. J. H. A. Bruna Abonnements
prijs bi) vooruitbetaling 3.90 per kwartaal,
per post 4.75. per week (uitsluitend bij niet-
postbestelling) 0.30. Losse nummers 8 cent.
postreh no 278841 Prijzen van buitenlandse
abonnementen worden op aanvraag verstrekt
Bureau voor de Zeeuwse Eilanden: GOES, Westsingel 75. Telefoon 2238 Bureau voor Zeeuwa-Vlaanderen: HULST. Dubbele Poort 7. Telefoon 102. (Bjjbureaux: OOSTBURG. Nieuwstraat22. Telefoon 35; TERNEUZEN. Axelsestraat 45. Telefoon 2347)
Voor God, Koningin en Vaderland
VRIJDAG 13 JANUARI 1950
Advertentieprijs voor de gehele oplage: 0.25
per m/rru (Ingezonden Mededelingen 0.60
per m/m). Voor advertenties van plaatselijke
aard uit Zeeland, uitsluitend in de Zeeuwse
editie 0.10 per m/m. (Ingezonden Mede
delingen 0.25 per m/m). Staatwerk 3 cent
per m/m extra. Incasso wordt berekend. Voor
prijzen van de rubriek ,,'t Kleintje" wordt
verwezen naar de desbetreffende rubriek.
Inzendingen op advertenties, welke de uit
gevers om redenen te hunner beoordeling niet
verlangen af te geven, worden vernietigd.
J__JET KABINET VAN DE R.I.S. heeft gisteren ten aanzien
van de deelstaten Oost-Java en de Pasundan het volgende
besluit genomen: de Minister van Binnenlandse Zaken zal het
wetsontwerp, waarbij de ontbinding der beide deelstaten wordt
geregeld, begin Februari aan het Parlement van de R.I.S.
voorleggen.
Dit betekent o.m. een duidelijk stelling nemen tegenover de ex-kapitein
Westerling, die terwille van de zelfstandigheid van de Pasundan een eigen
leger op de been houdt. Zijn op 5 Januari gezonden ultimatum, heeft hij
inmiddels „verlengd" tot 12 Februari a.s.
Het volstrekt afwijzende standpunt van de Nederlandse Hoge Commissaris
ten aanzien van de actie-Westerling wordt bij officiële uitspraak volledig
gedeeld door de U.N.C.I., die bovendien bekend maakte, geen enkel verzoek
tot bemiddeling te hebben ontvangen.
VAN ONZE speciale correspondent
in Indonesië ontvingen we over
Oost-Java enkele „indrukken" over
de gang van zaken, welke wij onze
lezers juist in verband met de ach
tergronden van bovenstaande feiten,
zeker niet willen onthouden. Hij
schrijft dan o.m.:
TVIE NU op dit ogenblik door de
buitenplaatsen trekt zal zeggen:
O.-Java biedt een rustige aanblik.
Maar bezoekt men de grote steden,
dan wordt men direct geconfronteerd
met militaire bedrijvigheid. De T.
N. I. verplaatst veel troepen, die
eerst nu een definitievere bestem
ming gaan volgen.
De bevolking leeft nog altijd in
een „bevrijdingsroes" en voelt zich
genoodzaakt, de hele dag langs de
weg te gaan staan om de binnen
trekkende troepen toe te juichen.
Tussen al deze transporten trekt
het burger- en het Nederlandse mi
litaire verkeer. De troepen zijn niet
meer geconsigneerd en mogen zich
in de stad Surabaja weer vrij be
wegen.
STAKING.
TJET IS werkelijk nog niet te zeg
gen, wat uit de huidige verwar
ring zal voortvloeien. De T.N.I.-troe-
pen maken geen slechte indruk en
het is daarom best mogelijk, dat zij
mits onder goede discipline dé
CHURCHILL is ijlings van zijn vacan-
tie-reis uit Madeira, per vliegtuig te
ruggekeerd om zijn „verkiezingstroe
pen" aan te voeren De „generaal" 'VOLGENS een radioboodschap,
uVrriison tegenStandH door het A.N.P. is opgeva.
zaak staande kunnen houden. In Bli-
tar, zo meidt vandaag een plaatselijk
blad, blijkt de Darul Islam actief te
zijn en moet de T.N.I. optreden tegen
diverse benden. Ook in het Malang-
se wordt zwaai- gepatrouilleerd, want
daar bevinden zich eveneens troepen
van de Darul Islam.
Naast deze feiten, die natuurlijk op
het volk en niet het minst op het
Nederlandse gedeelte indruk ma
ken zijn het de Indonesische ambte
naren, die een staking hebben gepro
voceerd. De beweegreden van deze
staking is de eis, dat de Negara Dja-
wa Timur onmiddellijk geliquideerd
wordt.
NIET BEGREPEN.
CiNDANKS de voorzorgen overal ge-
nomen met de feestdagen, heeft
een gedeelte van de bevolking nog
maar weinig begrepen van de nieuwe
toestanden.
In een klein plaatsje bij Sidoardjo
kon het gebeuren, dat een kampong
bericht werd, dat men een spoorreis-
je zou gaan maken. De loerah en
schrijvers van de dessa waren van
mening, dat nu Indonesië vrij was
gratis treinritten door de streek kon
den worden gemaakt. Het spreekt van
zelf, dat de bevolking van een koude
kermis terugkwam en dat voor hen
de vreugde van de bevrijding voor 'n
groot gedeelte een teleurstelling werd.
Want de spoorwegen eisten evengoed
geld als voorheen onder Nederlands
bestuur.
Nu is zo'n voorval de simplistische
bevolking te vergeven. Maar het il
lustreert duidelijk het wanbegrip, de
onwetendheid van vele mensen, die
alleen Sukarno kennen en weten dat
belanda's vijanden zijn.
Hierin schuilt een groot gevaar. En
tevens kan het tot excessen leiden.
De gemakkelijk op te zwiepen bevol
king is tot alles in staat.
Natuurlijk zal de gehele appara
tuur van de T. N. I. in dienst gesteld
worden om onlusten te voorkomen.
Werkt dit apparaat goed, dan zal het
rustiger worden. Werkt het onvol
doende dan komen er moeilijkheden.
Vandaar valt van de toekomst nog
weinig te verteilen.
T)E BELGISCHE KAMER van Volks-
vertegenwoordigers heeft giste
renmiddag het Dinsdag j.L aangevan
gen debat over de volksraadpleging
voortgezet.
De liberale woordvoerder Le-
febvre herinnert er aan, dat het be
stuur van de Liberale Partij de me
ning toegedaan blijft, dat het aftre
den van de Koning de enige oplos
sing is van de Koningskwestie.
Lefebvre erkent, dat het wetsvoor
stel tot het houden van een volks
raadpleging een meerderheid zal vin
den in de Kamer.
Een aantal liberalen, meent hij, zal
evenwel uit principe tegen stemmen.
Deze liberalen zijn er van overtuigd,
dat het wetsvoorstel in strijd met de
Grondwet is.
„Tenslotte zijn zü de mening toege
daan, dat de volksraadpleging de schei
ding tassen Vlamingen en Walen zal
accentueren. De Koning zal zonder
twijfel de meerderheid der stemmen
in het land behalen.
Doch hoe kan hij, steunend op deze
kleine meerderheid, nog langer de
eenheid van het land verpersoonlijken
en de onbetwistbare arbiter zijn?",
aldus de liberale volksvertenwoordi-
ger. Tot besluit legt de heer Lefebvre
er de nadruk op, dat er slechts één
oplossing is, n.l. troonsafstand. Spreker
wordt togejuicht door het merendeel
der liberalen en door socialisten en
communisten.
Rudolf von Eckert, zoon van een
voormalig ambassadeur van het kei
zerlijk Duitsland bij de Chileense rege
ring, stond Donderdag j.L terecht voor
een Berlijr.s gerechtshof, dat hem tot
zes jaar gevangenisstraf veroordeelde
wegens „het aanvoeren van een bende
gentleman-dieven," die een reeks van
18 gewaagde inbraken heeft uitge
voerd.
DE BRAND in het krankzinnigenge
sticht te Davenport is gesticht door
een 22-jarige patiënte. Bij deze ramp
kwamen 44 mede-patiënten en ec.i
verpleegster om.
DE WERKLOOSHEID in West-Duits-
land neemt onrustbarend toe: 1.558.000
personen zijn er nu bij betrokken.
DE COMMUNISTEN willen me ver
moorden, zei de 39-jarige Nederlan
der Vosveld tegen de Britse rechter,
die hem tot 31 dagen veroordeelde,
omdat V. geen verblijfsvergunning
had. Achteraf blijkt, dat niet de angst
voor communisten, maar zijn politiek
oorlogs-verleden hem naar Engeland
had gedreven.
DE AUTOMATISCHE piloot wordt
door de K.L.M. op de DC-6 vliegtui
gen weer in dienst gesteld. Voor de
Constellations en de Convairs is het
wachten nog op Amerikaanse onder
delen.
PORTUGAL heeft nog 43,9 ton goud,
dat door de Duitsers uit de bezette
landen werd geroofd, in handen. De
geallieerden overwegen nu, hoe te
ruggave kan worden verkregen
TSIANG, de nationalistisch-Chinese
voorzitter van de Veiligheidsraad,
heeft voor zijn functie bedankt.
EN ALWEER zijn in Frankrijk 50 Po
len gearresteerd, omdat zij „misbruik
hebben gemaakt van de Franse gast
vrijheid en verdraagzaamheid".
DE GOUDKUST wil de status van
Dominion. De inlanders zijn een actie
van ..burgerlijke ongehoorzaamheid"
begonnen. De Britse gouverneur heeft
de noodtoestand afgekondigd.
DE „ASTURïAS" heeft ruim 1500 mi-
litairen in Rotterdam aan de kade
gebracht van de 7-December-divisie.
Er waren ook 135 vrouwen en 141
kinderen aan boord.
IN ONZE EEUW stierven tot nu toe,
naar de berekeningen van pater Pelle
grini S.J., tengevolge van oorlogen,
revoluties en vervolgingen 50 millioen
mensen.
MONTGOMERY is op Valkenburg per
vliegtuig aangekomen. Hij zal in Am
sterdam voor de vereniging „Concor-
<ha een lezing houden.
Weersverwachting,
vanavond:
geldig tot
Geleidelijk toenemende bewol
king, maar overwegend droog weer
met in de ochtend plaatselijk ne
vel of mist. Aanvankelijk weinig
wind, later matige en aan de kust
krachtige Zuidwestelijke wind.
temperaturen oplopend tot zeven
a tien graden.
andaag: Zon onder 16,54 uur.
Maan onder 12,19 uur. Morgen:
on °P 8,43 uur. Maan op 5,12 uur.
die
opgevangen,
heeft het Nederlandse stoomschip
„Almdijk" van de Holland-Amerika-
lijn, 5 overlevenden opgepikt van de
gezonken Britse duikboot „Truculent".
Men neemt aan dat de duikboot is
gezonken, na een aanvaring met het
Zweedse schip „Divina".
De ramp zou zijn gebeurd ten N.-
Westen van Redsand Tower, in de
monding van de Theems,
De „Truculent" is een der 25 duik
boten van de T-klasse. Hij heeft een
waterverplaatsing van 1,575 ton en
een bemanning van 9 koppen.
De boot is uitgerust voor een pa
trouillevaart van 42 dagen en is, naar
men gelooft, uitgerust met een snor
kel-apparaat, waardoor hij onder wa
ter lucht kan opnemen.
Het vrachtschip „Almdijk" is op
weg van New-Orleans naar Rotter
dam.
MOGELIJK NOG IN LEVEN.
VTOLGENS scheepvaartkringen te
Den Haag, die in nauw contact
staan met de „Almdijk', zijn de vijf
overlevenden van de „Truculent", de
commandant, drie luitenants en een
matroos.
Men neemt aan, dat deze mannen
op het ogenblik van de aanvaring in
de commandotoren waren en naar de
oppervlakte konden ontsnappen.
De overlevenden verklaarden, dat
er onder dek nog 5 andere leden van
de bemanning zijn, die mogelijk nog
leven. Als men de duikboot kan lich
ten voordat de zuurstofvoorraad ver
bruikt is, kunnen zij nog gered wor
den.
jy/J A AND AG 16 Januari, des morgens
omstreeks 11 uur, zal te Atrecht
namens de Franse regering, de plech-
1 overdracht geschieden van de
stoffelijke resten van 50 Nederland
se militairen en verzetstrijders, die
in de jaren 1940-1945 in Frankrijk zijn
gesneuveld of gefusilleerd. Hierbij
zullen o.m. aanwezig zijn de Neder
landse ambassadeur te Parijs namens
de Regering en de generaal-majoor
J. A. A. Sitsen, bevelhebber in het
3e Militaire Gewest.
De stoffelijke resten worden met
Franse auto's naar Roosendaal ver
voerd, waar de colpnne op 17 Januari
in de middag wordt verwacht.
Militairen zullen daar langs de
straatweg zijn opgesteld om de eer
bewijzen te brengen. Daarna rijden
de auto's onder escorte van motor
rijders van de Kon. Maréchaussee,
naar Amersfoort, waar de stoffelijke
resten in de rouwhal van de dienst
van identificatie en berging zullen
worden opgebaard. Vervolgens zullen
zij ter beschikking van de familie
worden gesteld, om later naar de wen
sen van de nabestaanden te worden
ter «firdn hesULi.
De „Truculent" werd om 21 u. (Ne-
derl. tijd) aan stuurboordzijde ge
ramd in de torpedokamer en zonk bij
na onmiddellijk.
Toen de boot begon te zinken wer
den de mandeksels gesloten. De ov&r-
levenden zijn te Gravesend aan land
gebracht.
Het reddingswerk, dat onmiddellijk
ter hand is genomen, wordt bemoei
lijkt door een zware mist. Daar de
zee kalm is, bestaat hoop, dat men de
boot kan lichten.
jgEN ZWITSER uit Basel had gehoord,
dat herencostuums in Frankrijk
goedkoper waren, dan in zijn eigen
land. Hij stak zich in een oud pakje,
ging de grens over en kocht in Mül-
house een mooi costuum. In de trein
naar huis ontdeed hij zich op het clo
set van zijn oude pak, werkte het de
trein uit en zou zich eens netjes gaan
aankleden. Groot was zijn ontstelte
nis, toen hij tot de ontdekking kwam
dat de doos, waarin zijn nieuwe cos
tuum moest zitten, een pakje voor een
jongen van zes jaar bevatte. In Basel
aangekomen, was hij de eerste, die
een taxi had.
HET KWAKKELT nog maar steeds deze winter. Sneeuw, zoals op dit
plaatje, hebben we nog niet gezien. Het is een foto uit Memphis (Tennes
see), waar, tot wanhoop der inwoners, plotseling zo'n pak sneeuw naar
beneden kwam, dat de telefoonverbindingen werden gestoord en het ver
keer goeddeels lamgelegd.
LJET BLIJFT bij de prov. Stoom-
bootdiensten crescendo gaan. In
1949 werden opnieuw alle records ge
broken. Het aantal vervoerde perso
nen ging boven de drie millioen uit
en dat van de auto's benaderde het
half millioen.
De juiste cijfers zijn 3.121.413 tegen
2.688.378 in 1948 en 447.154 autos te
gen 342.418 in 1948.
Bijna alle veerdiensten droegen tot
die stijging bij; VeereKamperland
vertoonde ten opzichte van het per
sonenvervoer een teruggang van
79.300 tot 62.898 en KortgeneWol-
faartsdijk van 272.728 tot 262.423.
Het overzicht van het personenver
voer ziet er als volgt uit (de cijfers
tussen haakjes slaan op 1948:
Vliss.Breskens: 1.351.128 984.527)
Tern.Hoedekensk. 234 831 189.138)
Kruin—Perkp. 1.068.176 (1.036.409)
Z'zeeKatseveer 141.957 126.276)
262.423 272.728)
79.300 62.898)
Kortg.—Wolf .dijk
VeereKamperl.
Totalen 3.121.413 (2.688,378)
Aantal vervoerde auto's:
VI.Breskens
Tern.Hoedekensk.
Kruin.Perkp.
Kortg.Wolf.dijk
Z'zeeKatseveer
160 420 98.959)
8.336 2176)
219.625 (193.281)
43.281 36.706)
15.472 11.301)
Totalen
447.154 (342.418)
De vooruitgang springt nog sterker
in het oog, wanneer men deze cijfers
vergelijkt met die van. tien jaar ge
leden.
In 1939 werden op alle veren slechts
788.000 passagiers en 102.000 auto's
vervoerd. Sindsdien is het vervoer
dus meer dan verviervoudigd.
KruiningenPerkpolder droeg daar
het meeste toe bij. Tegen de 116.000
passagiers van 1939 staan er nu bijna
tienmaal zoveel en het auto-vervoer
rpiJDENS de nacht van Dinsdag op
Woensdag, is de gerechtelijke po
litie, in samenwerking met de ge-
meente-politie en de rijkswacht voor
de derde maal overgegaan tot groot
scheepse controle in Antwerpen en
omgeving. De razzia begon rond mid
dernacht en eindigde een drietal uren
later. Zoals de vorige malen, werden
al de personen, welke zich op straat
of in openbare gelegenheden bevon
den, verzocht zich te identificeren.
In de gemeente Mortsel werden een
vijftal jonge Nederlanders, die zich
in België zonder regelmatige papie
ren bevonden, aangehouden.
Zij zullen later terug over de grens
gezet worden, zoals dit eveneens zal
geschieden met een buffetjuffrouw,
van Franse nationaliteit, die zich in
Antwerpen zonder verblijfsvergunning
bevond en die tijdens een vorige raz
zia opgepikt werd.
steeg zelfs van 19.000 tot 219.000!
In de toelichting op deze cijfers
schrijft de provincie nog dat de terug
gang van het passagiersvervoer op de
lijn VeereKamperland toe te schrij
ven is aan het teruglopen van de
D.U.W-arbeiders, die van elders kwa
men.
-[^IET-COMMUNISTISCHE leden noe
men het Oostduitse Parlement de
„Gymnastiekclub", omdat zij niets an
ders hebben te doen dan opstaan,
klappen om eenstemmig hun goed
keuring te kennen te geven en weer
te gaan zitten, aldus meldt het Ber-
lijnse blad „Welt". Het biad herinnert
er aan, dat de Rijksdag der Nazi's be-
Marijke logeert bij grootmoeder
INDIEN de omstandigheden
zulks toelaten, hoopt de
Koningin haar vacantie dit
jaar tijdens het wintersport
seizoen in de Oostenrijkse Al
pen door te brengen. De drie
oudste Prinsesjes zullen haar
moeder vergezellen.
Het buitenlands verblijf zal enige
weken duren. Mevrouw Pennink zal
in de ochtenduren toezicht houden op
het schoolwerk, dat de Prnisesjes mee
krijgen. Het vertrek is in de tweede
helft van Februari voorzien. De Ko
ningin en haar kinderen zullen zich
per trein naar St. Anton begeven,
vanwaar H. M. het vorige jaar ten
gevolge der politieke omstandigheden
na een zo kortstondig verblijf naar
Nederland werd teruggeroepen.
Prinses Marijke zal gedurende de
afwezigheid van de Koningin bij haar
grootmoeder op het Paleis Het Loo
logeren.
Baby in wieg verbrand
rpERWIJL de moeder even afwezig
was, heeft gisterenmiddag in de
woning van de landarbeider van der
Werf uit de wijk Hoorn, onder Al
phen a.d. Rijn, een droogrekje, waar
aan wasgoed hing en dat bij de ka
chel was geplaatst, vlam gevat. Het
vuur sloeg over op de wieg, waarin
een kindje van 5 maanden sliep, met
het noodlottige gevolg, dat de baby
in de vlammen omkwam. Twee ande
re kinderen van 3 en 4 jaar, die zich
eveneens in de kamer bevonden, ge
raakten door de rook bewusteloos. De
brand kon door omwonenden wor
den geblust. Een medicus heeft de bei-
kend stond als de „Zangclub", omdat
de leden geen andere taak hadden dan I de andere kinderen weer tot bewust-
het volkslied te zingen. I zijn gebracht.
rpOT NOG TOE zoekt men tever-
geefs naar een Schotse vissers
boot, de „Girl Jean", een van de
grootste en modernste boten van de
vloot vpn de Schotse plaats Arbroath.
Men neemt aan, dat zich in deze boot
de 14-jarige schooljongen John Gu
thrie bevindt. Woensdagmorgen vroeg
miste men te Arbroath de „Girl Jean",
die voor 800 k.m. benzine-voorraad
heeft. Guthrie's fiets vond men bij
de haven.
Alle lichtschepen en kustwachten in
Oost-Engeland zijn gewaarschuwd.
Vliegtuigen van de R.A.F. helpen
mee aan de nasporing.
John had aan zijn schoolvriendjes
verteld, dat hij naar Frankrijk wilde,
maar zijn vader is overtuigd, dat hij
op weg is naar Noorwegen, waar een
meisje woont, met wie hij correspon
deert. De 14-jarige jongen is „dol op
de zee". Hij kan sturen, de motor be
dienen en op kompas "aren. In 1948
is hij er ook al eens met de „Girl
Jean" vandoor gegaan.
TN DE Belgische Kamer van Volks-
vertegenwoordigers, werd giste
renmiddag met 125 tegen 74 stemmen
bij één onthouding, een katholiek-
liberale motie (in plaats van de in
gediende soc.-comm.) aangenomen,
waarin de Regering verzocht wordt
spoed te zetten achter het onderzoek
in de zaak der niet-aangegeven aan
delen, welke Woensdag in de Kamer l
"I
werd behandeld, en de volksvertegen- l Op grote schaal zal met ingang van
woordigers in kennis te stellen vqn volgende week de hierboven afge-
de betreffende documenten. Tevens
wordt in deze motie het vertrouwen
uitgesproken in de Regering-Eyskens.
drukte affiche worden verspreid. Zij
vormt een onderdeel van de voorlich
tingsactie inzake de industrialisatie.
(K.N.P.-correspondentie uit Berlijn).
gR IS in de totalitaire staten voor vooraanstaande lieden maar weinig
'.odig om van de wal in de sloot te geraken. Deze waarheid heeft
ook Otto Grotewohl, de eeiste minister-president van de Oost-Duitse
„Vrije Republiek", tot zijn schade moet ervaren. Voor hem duurde
deze weg van de wal in de sloot slechts luttele maanden. Nog in Juli
1S49 stond hij samen met Wilhelm Pieck te Sofia aan de lijkbaar van de
eerste minister-president van de Bulgaarse volksrepubliek Georgj Di-
mitrow, die hetzelfde sombere lot was beschoren, dat ook hem inmid
dels reeds schijnt te hebben getroffen. Weliswaar kan Grotewohl bij Di-
mitrow niet in de schaduw staan, maar in de communistische wereld legt
de persoonlijke waarde der staatslieden nu eenmaal niet zo veel gewicht
in c' schaal als de politieke meegaandheid ten aanzien van de onver
biddelijke eisen van het Kremlin.
AAaar met deze restrictie blijft de
overeenkomst tussen het lot van
Grotewohl en dat van Dimitrow tot
nu toe bijna verbijsterend. Evenals
Georgj Dimitrow, eerste minister-pre
sident van een door Moskou geinstal-
leerde volksrepubliek, werd ook Otto
Grotewohl zoals deze Bulgaarse min-
nister-president door een mysterieuze
ziekte onder een bepaalde politieke
constellatie getroffen en moet hij nu
evenals Dimitrov naar een Sovjet-
Russisch sanatorium vertrekken. De
waarneming van zijn ambt als' pre
mier is inmiddels reeds geheel overge
gaan in handen van de leider van het
Po) it hum Aar SJEJ3„ Walter Ulhrtibfc.
J)it lot van Otto Grotewohl was in
tussen te voorzien, zoals ook de
weg te voorzien valt, die andere tijde
lijke grootheden der Oost-Duitse volks
republiek nog zullen moeten afleggen.
Wie denkt hierbij niet aan de ministers
Prof. Kastner, Otto Nuschke en Georg
Dertinger? Verbazingwekkend is al
leen, dat dit ales reeds drie maanden
na Grotewohl's installatie als eerste
minister-president der Oost-Dqitse
volksdemocratische republiek plaats
heeft. Maar ook dit wordt begrijpelijk,
als men oveweegt.r dat in de ogen
der communisten de aanvankelijke
tische redenen noodzakelijk scheen,
teneinde de te verwachten heftige oppo
sitie der grote burgerlijke partijen
handig om te buigen in bereidheid tot
algehele collaboratie. Nu geldt voor
Grotewohl en straks ook voor zijn po
litieke vrienden het woord uit Schil
ler's drama „Othello": Der Mohr hat
seine Schuldigkeit getan, der Mohr
kann gehen!"
De S.E.D. kon bij de actie tegen
haar burgerlijke mederegeerders niet
eens de traditionele Godsvrede tussen
Kerstmis en Nieuwjaar meer afwach
ten. Al op 27 December j.l. begon de
breed opgezette aanval tegen de libe
rale partij. De allerlaagste instincten
van een opgezweepte volksmassa
trachtte men tegen de burgerlijke par
tijen uit te spelen door haar zelfs van
„verraad" en van „sabotage" te be
tichten. Een dergelijke campagne ver
eist centrale leiding en kan niet doel
treffend zijn zonder doelbewuste on
dersteuning door de staatsmacht. Vol
gens het oordeel van het Politburo
was Otto Grotewohl hier niet tegen
opgewassen, al was het alleen maar
omdat hij immers het Kaïnsteken
draagt van zijl. sociaal-democratische
origine. Misschien beschermt hem dit
Kaïnsteken echter ook. zoals het Kain
tegen diens belagers moest bescher
men, tegen het wrede lot van zijn col
lega's Rajk en Kostow.
Op „ziekenverlof" naar Sovjet-Rus-
land moet echter ook hij; evenals in-
wistisch regiem beschikt immers over
een hele scala van doeltreffende maat
regelen, van deportatie en sluipmoord
en show-processen tot aan min of
meer geheimzinnige ziekten toe, ge
lijk nog onlangs de mysterieuze ziek
te van Zdariow heeft aangetoond.
ROL UITGESPEELD
benoeming van deze politici in de i dertijd Georgj Dimitrow deze weg
I veUaidAmociatische r«arics om tac-iniet is bespaard gebleven. Het boisje-
Oij de staatsgreep in Oost-Duitsiand
van 7 October j.l. meende Moskou
Otto Grotewohl nog nodig te hebben.
Thans evenwel schijnt zijn rol te zijn
uitgespeeld. Misschien ziet de wereld
Grotewohl nog even terugkomen, al is
het dan ook maar voor de schijn. Het
feit kan echter niet worden ontkend,
dat Grotewohl inmiddels de graad
heeft bereikt, waarop minister-presi
denten achter het IJzeren Gordijn een
ziekteverlof in de Sovjet-Unie dienen
te nemen.
Aan het praalbed van Dimitrow hield
niemand minder de erewacht dan Jo
zef Stalin in eigen persoon. Men her
innert zich in Duitsland echter nog
maar al te goed het gebeurde met
maarschalk Erwin Rommel, die op al
lerhoogst bevel van de Führer gedwon
gen werd zelfmoord te plegen en daar
na door Adolf Hitler met een pronk-
volle staatsbegrafenis werd geëerd; of
aan het tragische geval van de beken
de Duitse sport- en oorlogsvlieger, ge
neraal Ernst Udet. Deze lieveling van
het Duitse volk werd wegens zijn ac
tieve medewerking in de Katholieke
Actie door middel van sluipmoord on
schadelijk gemaakt, waarop aan zijn
praalbed bij de plechtige staatsbegra
fenis niemand minder de erewacht
had betrokken dan Rijksmaarschalk
Hermann Göring. Het is een aangrij
pende overeenkomst tussen de metho
den der nazi's en die der communis
ten. Voor Otto Grotewohl en zijn
vrienden stof te over ter overden
king
H[E HEBBEN het gebrek aan be
zieling, uitgaand van een
politieke partij, nooit geestiger
horen typeren dan toen Anton van
Duinkerken, de toenmalige R. K.
Staatspartij noemde; weduwe van
de geestdrift.
Nu is er de klacht weer ten op
zichte van de K.V.P. Zelden gees
tig en speels geformuleerd, meest
al zuur of bitter. Maar een feit is,
dat velen In de Partij geen bevre
diging meer vinden voor de drift
der idealen, dat ze het er alle
maal wel keurig en netjes achten,
maar dat ze geen venster zien
openstaan naar een bloeiend land
schap en weidse horizont.
We geloven, dat het niet hele
maal eerlijk is, dit aan de K.V.P.
speciaal te verwijten. Idealen-
moeheld vindt men ook In andere
groeperingen, niet het minst bij de
socialisten. Zestig, zeventig, tach
tig jaar geleden waren de mis
standen zo aanwijsbaar, dat de
daarmee corresponderende idealen
ook onmiddellijk in het oog spron
gen en geestdrift wekten. Vrijheid
van onderwijs, achturendag, alge
meen kiesrecht, sociale verzeke
ring, het waren van die goed-om-
lijnde goederen, waarvoor men zo
veel gemakkelijker vecht dan voor
abstracte omschrijvingen, welke
niettemin hoge goederen kunnen
vertegenwoordigen. Dit alles ge
schiedde ln een wereld, welke haar
technische mogelijkheden pas goed
begon uit te buiten en daardoor
voorwaarden schiep voor een be
tere levensstandaard. Twee ver
woestende wereldoorlogen hebben
die opgang laten we hopen tij
delijk gestuit, althans geremd.
Er is moeilijk bezieling te putten
uit de noodzaak van hoge belas
tingen en harder werken. De opge
schroefde methodes van een Stak-
hanow-beweging en een scherp
premiestel kan men moeilijk voor
geestdrift verslijten. Uit de liqui
datie van een koloniaal bewind
met haar vele pijnlijke kanten, is
evenmin de stof te vinden voor
feestelijk wapperende vlaggen, eer
der voor grimmige vastberaden
heid.
Dit ales maakt het voor politie
ke partijen zeer moeilijk, om nu
de aanhangers te bezielen en de
ogen te doen lichten voor een
groots visioen. Ook de afweer tegen
het communisme, ongetwijfeld een
der belangrijkste taken van deze
tijd, ls op zich een te negatieve
doelstelling, om er in geestdrift
voor te ontvlammen. Het tegen-
stuk van die afweer is de radicale
omvorming van onze samenleving,
is de structuurverandering der
bedrijven, is het openen der moge
lijkheid van bezitsvorming voor
de brede massa.
Hierin zit de bouwstof voor een
geestdriftige politiek, hier heeft
men inderdaad de weidse horizon.
Er is méér, dat in geestdrift z*m
kunnen doen ontvlammen: de
tocht naar een federalistisch
Europa, één in verscheidenheid,
waaraan Nederland, waaraan de
Benelux ook een belangrijke bij
drage kan leveren. En die Benelux
zelve, is ze ook niet iets, waarvoor
het heerlijk vechten moet zijn?..
JJET IS ECHTER, of dit alles niet
aanslaat in de grote massa.
De zwengel pakt niet. Ligt het
aan de massa, ligt het aan de
wijze van propaganda, ligt het
aan beide? Dit laatste zal wel het
geval zijn. In een Nederland, dat
zo vechten moet om zijn bestaan,
vinden velen als het ware geen
tijd, om aan idealen te denken. Ze
gaan op in de zorgen van Iedere
dag en geloven het verder wel.
En helaas is er ln de jongeren van
thans ook niet dat heilig vuur, dat
na de eerste wereldoorlog oplaaide.
Als we denken aan de wijze, waar
op toen het gevecht tegen halfheid
en gezapigheid geleverd werd, en
we zetten daarnaast het gepole-
miseer van thans, waarin conser
vatieve krachten de hoofdrol spe
len, dan wordt het wel eens droef
te moede.
Voor de leider*- ;n het politieke
leven is net nu dan ook dubbel
moeilijk, de geestdrift los te slaan.
En toch; het moet. Zonder die
wordt het de dood in de pot, krij
gen we een partij, die men hoog
stens bij gebrek aan beter aan
vaardt.
Dit wordt de grote taak voor de
propaganda: de belangrijke eisen
voor de toekomst uit de geleerde
rapporten te „vertalen" in pakken
de leuzen en een geestdrift-wek
kende visie. Naar een nieuwe ge
meenschap, de actie, vlak vóór de
oorlog door de sociale organisaties
zo groots ingezet, doch door die
oorlog helaas plat geslagen, kan
met fris leven en bezieling thans
best worden aangepakt door de
K.V.P. Moderne uitingsmiddelen
voor de propaganda mag men
hierbij niet versmaden. Laat de
K.V.P. maar eens origineel zijn!
(vervolg pag. 2 - kolom 1)
DEN 26-jarige Duitser te Fürsten-
zell, zekere Herbert Mantschke,
heeft van het Duitse Rode Kruis een
brief ontvangen, waarin hem wordt
medegedeeld, dat hij in September
1943 aan het Russische front is om
gekomen. In de brief wordt Mantsch
ke verzocht zijn overlijdensbericht
aan zijn vader door te geven Diens
adres was namelijk bij het Rode Kruis
niet bekend.
