T.N.I.-troepen trekken Batavia binnen
Het vlot
nog niet
Sultan van Djokja onderzoekt incidenten"
De grenshaodel
Luitenant Asselbergs woonde de krijgsraad in Kroonstad bij
MET DE SOUVEREimTElTSOVEBDRACHT
Het proces tegen
Kostof
De eerste 2 jaar alleen voor Amsterdam
en Het Gooi
De komende
Omroepwet
Vanavond radiorede
Sukarno
In 1950 televisie-uitzendingen
deTaKr <52
Minister spitzen kon
digde Maandagmorgen
aan, dat in 195 in Nederland
de eerste experimentele televi
sie-uitzendingen buiten de
sfeer van laboratorium en fa-
brieksexperimenten zullen wor
den uitgevoerd. In de loop van
dat jaar zal de Nederlandse
industrie televisie ontvangtoe
stellen op de markt brengen.
Voor kijkvergunning zal waar
schijnlijk f 30 per jaar moeten
worden betaald.
Meer wolken
Nieuwe bepalingen
Benelux-reisverkeer
Astronomische
wedstrijd
Schepen met propellers
Kardinaal-Legaten
benoemd voor ope
ning der H.H. Deuren
Deens jongetje
ontvoerd
IN ZUID-AFRIKA, 50 JAAR GELEDEN..
Militair attaché in 't Boerenleger: een taak, die
meer dan geestkracht vroeg
Met Danny Theron
in de slag
Kerst- en Nieuwjaars
verlof militairen
Grotewohl wil nog
niet dood
JAAKuAiNü IN0. lout)
Uitgave: NV Uitgevers Mij Neerlandla
Verschijnt elke werkdag Bureau1 Breda.
Reigerstraat 16. Tel. Redactie 8181, Admini
stratie 8778 Redactieraad A F J. Aernoudts.
C. J. v. Hootegem A E Langenhorst, Mr. Dr.
A, J. J M Mes, Mr H B L. de Rechter Hoofd
redacteur J. J H A Bruna Abonnements
prijs by vooruitbetaling f 3.90 per kwartaal,
per post 475 per week (uitsluitend bij niet-
postbestelling) 0 30 Losse nummers 8 cent.
Postrek no 278841 Prijzen van buitenlandse
abonnementen worden op aanvraag verstrekt.
Bureau voor de Zeeuwse Eilanden: GOES, Westsingel 75. Telefoon
Voor God, Koningin en Vaderland
D-LsoDAG 13 DECEMBER 1949
Advertentieprijs voor de gehele oplage: 0.25
per m/m. (Ingezonden Mededelingen 0.60
per m/m). Voor advertenties van plaatselijke
aard uit Zeeland, uitsluitend in de Zeeuwse
editie 0.10 per m/m. (Ingezonden Mede
delingen 0.25 per m/m). Staatwerk 3 cent
per m/m extra. Incasso wordt berekend. Voor
prijzen van de rubriek „t Kleintje" wordt
verwezen naar de desbetreffende rubriek.
Inzendingen op advertenties, welke de uit
gevers om redenen te hunner beoordeling met
verlangen af te geven, worden vernietigd.
OOSTBURG. Nieuwstraat 22." Telefoon 35; TERNEUZEN, Axelsestraat 45. Telefoon 2347)
DE EERSTE T.N.I.-troepen zijn te Batavia en te Surabaja aangekomen. Het
zijn kwartiermakers, die voorbereidingen komen treffen in verband met
de souvereiniteitsoverdracht op 27 December 1949.
Oe onrust, welke door dit binnentrekken van T.N.I.-troepen aanvanke
lijk werd gewekt, zal door een officiële verklaring hierover van de Neder
lands! Regering, zeker zeer sterk worden verminderd.
Ëen andere bron van onrust vormde dezer dagen een incident te Ba
tavia: Ambonnese soldaten „onderzochten" het republikeinse gebouw te
Batavia In verband daarmee is de Sultan van Djokja per vliegtuig naar
Batavia vertrokken.
JAE MINISTER van Overzeese Ge-
biedsdelen zegt over het binnen
trekken van de TNI-troepen o.a. het
volgende:
„Dadelijk na de voorgenomen sou
vereiniteitsoverdracht op 27 Decem
ber a.s. zullen de organen van de V.
S.I. belast zijn met de handhaving van
orde en veiligheid. Het spreekt van
zelf, dat hiertoe een omvangrijke voor
bereiding nodig is. Bij de besprekin
gen was gebleken, dat te Batavia een
belangrijk aantal TNI-bataljons nodig
zou zijn om de openbare veiligheid in
redelijke mate te kunnen waarborgen
Voor een doeltreffende taakvervul
ling leek het de autoriteiten nodig,
dat deze TNI-bataljons tavoren in Ba
tavia gelegerd zouden zijn en in staat
gesteld zouden worden ziel. in hun
nieuwe omgeving te oriënteren.
Thans verneemt de regering, dat,
de autoriteiten in Batavia hebben
goedgevonden, dat kwartiermakers
van het toekomstige RIS-leger in de
steden komen om er politie-technische
besprekingen te houden en voorberei
dingen te treffen.
In de steden worden echter geen
wapenen overgedragen of bewapend
optreden van de RIS-troepen toegela
ten vóór de eindbeslissing van het
Nederlandse parlement.
De Regering heeft aan de H. V. K
doen weten, dat het haar uitdrukke
lijke wens is, dat de in gang gezette
voorbereidende maatregelen tot een
strikt minimum worden beperkt, om
dat de Regering zelf niet de indruk
mag wekken als zoude zij de le Ka
mer voor een fait accompli wllen
plaatsen"
DE REIS VAN DE SULTAN
TAE REIS van de Sultan van Djokja
naar Batavia zal met de binnentrek
kende TNI. zeker in nauw verband
staan, al heet het officieel, dat „inci
denten" daartoe de aanleiding waren.
Behalve de in de aanhef van dit re
laas genoemde Abonnese soldaten,
meldt Reuter ook, dat negen gemas
kerde bewapende lieden het republi
keinse gebouw te Batavia binnengin
gen en bijzonderheden vroegen om
trent een man, die de huisbewaarders
niet kenden.
Toen hen werd meegedeeld, dat de
persoon niet in het huis was, ver
lieten zij volgens een verklaring van
de huisbewaarders aan de politie, het
gebouw.
Naar bericht wordt waren het acht
Indonesic-s in legeruniform en 1 Euro
pees burger. Zij hadden revolvers en
stenguns bij zich.
Wellicht zullen we vanavond verne
men, hoe we volgens de Republiek
tegenover dit alles „behoren" te staan,
omdat president Sukarno zeer waar
schijnlijk 'n radio-redevoering zal hou
den, die zal zijn gericht tot de Neder
landse ingezetenen in Indonesië, de
Indo-Europeanen en tot de Indonesi
sche leden van het KNIL.
Vijf doodstraffen geëist
TAE OPENBARE aanklager heeft
gisteravondvoor de vijf voor
naamste beklaagden in het z.g. Bul
gaarse verraad-prooes de doodstraf
geëist. Deze vijf zijn: Kostof, Stepha-
nof, Tavlof, Petkof en Gevrenof.
„Er kan geen genade zijn voor ver
raders, saboteurs en spionnen", aldus
de openbare aanklager Dimiter
Georgief.
„Toen de samenzweringen on,der
leiding van reactionnairen mislukt
v/aren, gebruikten de Aaglo-Ameri-
kanen hun agenten in de leiding van
diverse communistische partijen, die
zij al vele jaren tevoren hadden kun
nen huren. In Bulgarije hadden zij
al hun hoop gevestigd op de voor
naamste beschuldigde Kostof en zijn
groep. Zij werden geholpen door de
clique van Tito, die bestaat uit spi
onnen voor de Geheime Diensten van
Engeland en Amerika. Met Toto heb
ben zij succes gehad maar met Kostof
ging de vlieger niet op."
EEN REIZIGER die por vliegtuig uit
Amsterdam kwam, werd in Milaan
gearresteerd, omdat hij goud bleek
te smokkelen. Na verhoor bleek men
weer een internationale bende op het
spoor te zijn gekomen.
IN ONS LAND rijden momenteel
meer dan 100.000 personenauto's, d.i
11,1 per 1.000 inwoners.
DE FIBENEL-conferentie te Parijs,
zal op 2 December a.s. worden ge
houden.
ZONDERVAN, de ex-commandant
van de W.A., hoorde in cassatie 15
jaar tegen zich eisen. Eerder was hij
resp. tot de doodstraf en tot 20 jaar
veroordeeld. De Officier nam bij zijn
eis in aanmerking, dat Zondervan
door de in het kamp Scheveningen
(toen de Canadezen aan het hoofd
stonden) ondergane zware mishande
lingen ernstig had geleden.
VEIT HARLAN, de maker van de
anti-semitische film „Jud Süss" zal
opnieuw voor het Hamburgse Ge
rechtshof dat hem in April jl vrijsprak
terecht staan.
IN POLEN zal deze week het eerste
proces beginnen tegen de gearres
teerde Franse „spionnen". De proces
sen zijn in Wroclaw. Alleen Boitte
zal (nog) niet terechtstaan.
MILITAIREN zullen voortaan voor
hun legitimatiebewijs, waarop ze voor
halve prijs per trein kunnen reizen,
aan de N. S„ die de bewijzen gaan
uitgeven, een gulden garantiegeld
moeten betalen per jaar.
TITO zou volgens de Amerikaanse
radio-commentator Drew Pearson 2
Russen officieel hebben ontvangen.
De ambassade van de V. S. te Belgra
do beweert hiervan niets te weten.
STAKING (sinds 3 Oct. jl.) van
nvante-?lsche 8rensarbeiders, die in
U werktene is ten einde. Zij
hun loon611 Verhoging va" 27 pet. op
nUteSfadNITh'i! het Franse commu-
hfbb°nARzfJ,rfERS ln viterb° Ut.)
dan innn S a g ..symbolisch" meer
J™?.. 1000 HA particuliere grond in
rip nA?M?°menl Eater werden zij door
verzet verdreven- Er was weinig
EEN WETSONTWERP stelt een be-
«'rSHSSJ?8 verstrekking
van f 1,000.000,— voor kosten, emi-
gratie van militairen naar Australië
en Nieuw-Zeeland.
/Ap EEN nader te bepalen plaats in
het Gooi zal een zender worden
geplaatst, die een belangrijk deel van
Amsterdam en wellicht, een gedeelte
van de provincie Utrecht zal kunnen
bestrijken. De uitzendingen zullen
plaats hebben met 625 beeldlijnen.
Men is in regeringskringen van oor
deel dat dit aantal beeldlijnen tot
1960 zal moeten gelden.
Het experimentele stadium, dat on
der de verantwoordelijkheid van
Nozema zal plaats vinden, zal twee
jaar duren. Koppeling met buiten
landse stations zal voorhands niet
plaats hebben wel zal men trachten
te geraken tot uitwisseling van tele
visiefilms.
Behalve het technisch advies van de
televisie-commissie is ook het finan
ciële advies dezer commissie door de
Regering aanvaard. Geraamd wordt,
dat er na afloop der twee experimen
tele jaren in Nederland 30.000 kijkers
zullen zijn. Na zes officiële zendjaren
schat men het aantal kijkers op 225.000
die aan bijdragen f 23.550000 zouden
opbrengen.
Hieruit zouden investeringen kun
nen worden afgeschreven of afgelost.
De vorming van een garantiefonds
voor de eerste financiering wordt aan
bevelenswaardig geacht.
De Nederlandse industrie heeft voor
de commissie een theoretisch basis-
Weersverwachting,
vanavond:
geldig tot
Geleidelijk toenemende bewol-
WnS met later plaatselijk enige
regen of motregen hier en daar
wellicht voorafgegaan door enige
Sleeuw. Aanvankelijk zw| kke
wind later meest matige wind tus
sen West en Zuid-West. In de
vroege ochtend in het Oosten en
en van het land nog lichte
vorst. Overdag geleidelijk stijging
van temperatuur.
lV,y„a"daaK;t z°n onder 16,28 nnr.
zon on s°ïner 13'16 uur- Morgen:
op 8'40 "nr. Maan op 1,33 uur.
plan voor televisie na het experimen
tele stadium uitgewerkt. Hierbij is
aangenomen, dat van een der bestaan
de studios gebruik wordt gemaakt en
dat per week een eenvoudig program
ma van 18 uur met zes proefuren
(jaarlijks 1250 uur waarvan 950 pro
gramma) zal worden uitgezonden.
Ook is rekening gehouden met een
eigen reportage en een filmdienst. In
dit basisplan wordt de studio door
straalzenders verbonden met vijf zen
ders, die het programma distribueren
in de belangrijkste bevolkingscentra.
In totaal zou voor verbouwing, ap-
paraturen. straalzenderverbindingen,
met Amsterdam (1), Delft (2), Noor
den (3), Oosten (3) en Zuiden (3),
alsmede voor zendstations een bedrag
van f 3,250,000 geinvesteerd moeten
worden. Met de bouw van een nieuwe
studio van 12 000 kubieke meter in
houd zou een bedrag van f 1,100,000
gemoeid zijn.
piR ZIJN enkele nieuwe bepalingen
bekend gemaakt met betrekking
tot het reisverkeer met België en
Luxemburg. Allereerst dan: niet-
ingezetenen mogen een bedrag van
f 100,en tenhoogste 5000 Belgische
of Luxemburgse franken invoeren,
terwijl volstaan kan worden met
mondelinge opgave aan de douane
Voor het grensverkeer geldt invoer
en weer-uitvoer van f 20,Voor de
Nederlanders, die raar België of
Luxemburg gaan is het volgende
bepaald: zij mogen f 50,uitvoeren
(en moeten die weer terugbrengen),
terwijl niet-iwgezetenen naar ons
land een bedrag van f 100,mogen
meebrengen (die ook weer mee terug
over de grens mogen).
Nieuw is in deze beschikking, dat
de ingevoerde betaalmiddelen in Ne
derland mogen worden besteed. In
voer en weer-uitvoer van buiten
landse betaalmiddelen is zonder ver
gunning toegestaan tot een bedrag
van ten hoogste 250 Belgische of
Luxemburgse franken (vroeger was
dit 100 franken).
Toen Guiseppe Severgini en Giido Marchesetti krijgsgevangenen in
Joegoslavië waren, spraken zij af, een pelgrimstocht naar Rome te maken,
als zij behouden thuis (dat is Turijn) zouden komen. Beide mannen heb
ben deze belofte thans ingelost. In 33 dagen liepen zij van Turijn naar
Rome, waarbij zij twee paar schoenen versleten. Maar na een audiëntie
bij de Paus zullen zij weer te voet huiswaarts keren. Bij het hoofdbureau
voor het Heilige Jaar kregen zij de officiële baret, die alle pelgrims naar
Rome in 1950 kunnen verkrijgen. Guiseppe (links) en Giido verkwik
ken hun vermoeide voeten bij de fontein op het St. Pietersplein te Rome.
Reacties op het invoerverbod
van België
TN NEDERLAND zitten de winkeliers
min of rncc: in zak en as. Geen
wonder ook. Men had weer eens een
periode van opbloei en vooruitgang
doorgemaakt. Vele goederen waren in
gekocht, omdat de Belgen de voor ons
toch al hoge prijzen heel normaal von
den en nu blijft men er misschien mee
zitten. De vleesleveranciers, waarvan
we er enkele spraken, verklapten ons
dat ze feitelijk van de Belgen leef
den, omdat de Nederlander die hoge
prijzen toch niet kon betalen en voor
deze mensen ziet het er wel enigs
zins donker uit. Men hoopt echter in
stilte, dat onze Zuiderburen er wel
iets op weten te vinden en dat even
als voorheen toch nog een behoorlijk
kwantum kan worden uitgevoerd.
Wel zijn nu Belgische douaniers
streng, maar hun gemoedelijkheid
kennende, verwacht men toch dat ze
zich na verloop van tijd wel wat
soepeler zullen betonen.
Het is dus hier weer de hoop, die
doet leven.
We moeten echter niet menen, dat
de Belgen nu zullen wegblijven, want
er is toch nog altijd behoefte aan Ne
derlandse benzine, men wil toch nog
altijr eens even goedkoop gaan eten,
onze lekkere en voor de Belgen niet
al te dure sigaren zullen nog wel aan
trekkingskracht uitoefenen en er is
nog heel wat, dat men ongemerkt zal
overbrengen.
De Belgische winkeliers daarente
gen voor wie de genomen maatrege
len klaarblijkelijk getroffen zijn, la
chen in hun vuistje, maar wij menen
toch, dat dit lachen te voorbarig is.
Men kan in België zelf de hoge prij
zen, die daar gevraagd worden onmo
gelijk blijven betalen, wat tot gevolg
heeft, dat de verkoop in het land zelf
toch niet bèlangrijk zal stijgen.
Met belangstelling wachten we de
komende dingen af en we geloven,
dat de soep ook in dit geval niet zo
heet gegeten zal worden als ze ge
kookt is.
Wie bewijst onbewoonbaarheid
der sterren?
■pEN INGENIEUR uit Osnabrück, Bü-
cher geheten, heeft 25.000 mark uit
geloofd voor wie bewijzen kan dat ster
ren onbewoonbaar zijn en een even
groot bedrag voor wie het bewijs kan
leveren, dat de zon uit gassen bestaat.
Hij heeft de professoren Kienle en
Grotian van de Potsdamse sterrenwacht
verzocht aan deze „astronomische wed
strijd" deel te nemen.
De ingenieur beweert dat de zon be
staat uit 'n koude kern, welke waar
schijnlijk wel bewoond is. De tempe
ratuur van 6000 graden die aan de op
pervlakte heerst, zou volgens hem, ge
middeld 1/2 graad per kilometer dalen
naar de centrale kern toe.
JJET AMERIKAANSE leger neemt
proeven met een schip zonder
roer, dat door twee zesbladige
propellers wordt voortbewogen. Een
dergelijk schip zou vele uitzonderlijke
manoeuvres kunnen uitvoeren zoals
keren binnen zijn eigen lengte, zij
waartse bewegingen en onmiddellijke
omkering van richting. Het zou ook
wat betreft de snelheid vele mogelijk
heden bezitten.
Geheim Consistorie
in Vaticaan
AAAANDAGMORGEN om half tien
T A is in de Aula Superior van het
Vaticaan het geheime consistorie be
gonnen, speciaal voor de benoeming
van de Kardinaal-Legaten, die de
Heilige Deuren der drie Romeinse
basilieken (buiten de Sint Pieter) op
24 December zullen moeten openen.
Om tien minuten voor half tien wa
ren de te Rome verblijvende Kardi
nalen reeds bijeen in de zaal van het
Consistorie van het Vaticaanse Paleis
Wegens de Adventstijd waren zij
niet in het rood gekleed, maar droe
gen zij een paarse wollen toog, paar
se zijden mantel en een hermelijnen
schoudermantel.
Hun Cappelani candatorii droegen
een zwarte toog en zwarte mantel.
Na de komst van de Heilige Vader
om half tien riep de pauselijke cere
moniemeester: „Extra omnes!". „Al
len naar buiten!", waarop de prela
ten van het gevolg, de kamerheren,
de pauselijke edelgarde en de cere
moniemeester zelf de Consistoriezaal
verlieten en de Paus met de Kardi
nalen achterbleef.
Tijdens het Consistorie werden tot
Karainaal-Legaat benoemd voor de
opening der H. Deuren: Eugenio, Kar
dinaal Tisserant voor Sint Paulus
buiten de Muren, Clemens Ka. Jinaal
Micara voor de Sint Jan van Latera-
nen en Alexander Kardinaal Verde
voor de H. Maria de Meerdere.
Tevens werden tijdens het Consi
storie de bisschoppen gepreconiseerd
die sinds het vorige Consistorie zijn
benoemd en de pallia verleend aan
verschillende aartsbisschopen en bis
schoppen.
Commissie moet laatste moei
lijkheden overwinnen
JLJINISTER RUTTEN heeft in zijn
M. van A. verteld, dat een ont
werp Omroepwet grotendeels gereed
ligt. Slechts over onderdelen is nog
overleg gaande
Wij vernemen nu nader, dat voor
het overwinnen van nog bestaande
moeilijkheden een commissie werk
zaam is, waarin zitting hebben: de Re
geringscommissaris mr. L. Kesper,
zijn adjunct mr. Ph. de Vries, Prof
dr. J. B. Kors en J. Broekz uit naam
van de Federatie van Omroepvereni
gingen en dr. J. Grutzner als verte
genwoordiger van het Staatsbedrijf der
P.T.T.
Naar verluidt, wordt de samenwer
king binnen de Nederlandse Radio-
Unie bedreigd, met name door de
Vara, Zij kan de neiging van de drie
grote Omroep-organisaties niet waar
deren om terug te keren naar het
vooroorlogse systeem van vier studio
gebouwen in Hilversum, kennelijk,
omdat zij de enige is, die niet over
voldoende en technisch-uitstekende
accomodatie beschikt.
Vermoedelijke dader idoodi
gevonden
TI/TEER DAN duizend manschappen
van het Deense leger maakten
zich gisterenmorgen gereed om deel
te nemen aan het zoeken van een
twee en halfjarig jongetje, dat Za
terdag uit een speeltuin in Kopenha
gen werd ontvoerd. Het opsporings
werk werd gisteren met verdubbelde
kracht ter hand genomen, daar poli
tiehonden Zaterdagavond in de be
sneeuwde bossen ten Noorden van
Kopenhagen het lijk vonden van de
man, die naar men meent het jonge
tje ontvoerde. Deze man was een
huisvriend van het gezin waartoe het
jongetje behoorde. Volgens de politie
had hij een te grote dosis aan slaap
middelen genomen.
Over het jongetje wordt echter niet
gerept.
j£EN VAN DE WEINIGEN uit onze eigen omgeving, die nog uit per
soonlijke ervaring kon spreken over de gebeurtenissen, die 50 jaar
geleden Zuid-Afrika tot oorlogstoneel maakten, was de heer C J Assel
bergs uit Breda, wiens rijke en veelbewogen leven Zondagochtend werd
afgebroken en aan wiens nagedachtenis we Maandag al enkele woorden
gev Ijd hebben.
'M'AMEN als die van Paul Kruger
en Generaal de Wet zijn voor de
meeste Nederlanders niet slechts na
men uit een geschiedenisboekje, die
men zich nog herinnert, omdat een
strenge leraar ze er vroeger, op straf
fe van enkele uurtjes nablijven, heeft
ingestampt.
Het zijn integendeel namen, die het
vaderlandse bloed een ietsje sneller
doen stromen al klinkt dat misschien
wat Tollens-achtig. Kruger, de Wet
en Steyn waren mannen, waarmee ons
volk zich ten nauwste verbonden
voelde, toen zij hun strijd streden voor
de vrijheid van Zuid-Afrika. Velen
kennen nóg de liedjes, aan die episo
de gewijd en die geen enkele twijfel
lieten aan de gerichtheid van onze
sympathieën. Maar toch: meer dan
een flauwe voorstelling, gewekt door
wat we hoorden of lazen, vormen on
ze gedachten over het drama van de
Transvaalse vrijheidstijd niet. We heb-
ben zelf niet aan dat drama deelge
nomen. We hebben het slechts beleefd
zoals we een goed toneelstuk zouden
meebleven. Levendig, partij-kiezend,
maar altijd toch slechts als buiten
staónder.
JEUGDIG ATTACHE.
jy^ET de heer Asselbergs was dat
V™ U'j is geen buitenstaander
in het drama geweest. Hij heeft het
vwJtraglek aan de" lijve ervaren
voor hem waren mannen als de Wet
en Kruger niet alleen sympathieke
intieme klanken. Het waren herinne
ringen, die beelden opriepen, van gra
nt» ]1J Persoonlijkheden,
die hijzelf had gekend, van moeiliike
en gevaarlijke tochten door deuitge-
strekthmd van het Zuid-Afrikaanse
and, van persoonlijke ontberingen en
van scènes, waarover die oude, iet-
gewagen 'iedjes nog alt«d
hti *!felo«at ,be'evenissen op Sumatra
had de Officier Asselbergs achter de
hlJ J" 1899 zijn benoeming
kreeg als militair attaché, bij het
Boerenleger, dat zijn strijd tegen de
Engelsen begonnen was.
Aanvankelijk waren er tegen die
benoeming van hogerhand bedenkin
gen, vanwege zijn jeugdige leeftijd
mar men bedacht tenslotte, dat een
jong officier beter paste op deze
plaats, dan een andere figuur, omdat
de functie in dit geval zeer bepaal
de eisen stelde.
Over het algemeen heeft een mi
litair attaché het niet zo moeilijk.
Maar in de Boerenoorlog was dat an
ders. Vooral wanneer men attaché
was aan de zijde der Boeren. Er was
weinig georganiseerd en men was
geheel op zich zelf aangewezen. Het
beste kon men zich maar doodeen
voudig bij de troep aansluiten en alle
ongemakken delen en alle tochten
meemaken van die troep. Zelf moest
men maar trachten wat te zien te
krijgen en niet het slachtoffer te wor
den van het oorlogsbedrijf.
Enige tijd is de heer Asselbergs met
zijn collega Nix bij generaal de Wet
en zijn troep geweest. Bij hen waren
ook de Fransman capitaine de Mange,
de Noorse captain Alem en Reichardt
van het 17e Regulars van de Ver.
Staaten.
Daar maakte hij een periode mee,
dat de Boeren na de verovering van
Bloemfontein, als gedemoraliseerd
schenen en was hij getuige van de
grote Krijgsraad, die met president
Kruger en Stein en vrijwel alle le
gerleiders te Kroonstad werd gehou
den.
Er was toen enig wantrouwen te
genover de Nederlandse attaehé's. Dit
bleek uit de houding van één der
generaals, die even na het begin van
de Krijgsraad opstond en vroeg:
„Kunnen wij hier vrijuit spreken? Er
zijn buitenlanders bij!"
Maar president Steyn nam het voor
de attaehé's Nix en Asselbergs op. Zij
mochten blijven.
DE TOCHT MET THERON
lyTET TACT en beleid moest het
wantrouwen van sommigen gebro
ken worden. Lang heeft het bijvoor
beeld geduurd voor een man als Dan
ny Theron de attaehé's meenam op
zijn stoutmoedige tocht naar Poplar
Grove. Het werd een grote slag in de
open lucht en deze gevechten lagen
de boeren niet. Zij maakten een om
trekkende beweging om de vluchten
de Engelsen in hinderlaag op te van
gen.
Toen zij, na een mars van drie nach
ten, de hinderlaag bereikten, namen
de aanwezige militaire attaehé's
plaats achter een kopje, van waar
uit het gevechtsveld goed was te over
zien, behalve Asselbergs en de Noor
se kapitein Alum, die zich in de hin
derlaag opstelden. De volkomen ver
raste Engelsen konden van hun twee
batterijen artillerie, waarvan de be
spanningen werden neergeschoten, nog
met twee stukken het vuur openen,
niet op de hinderlaag, maar op het
kopje daarachter en daardoor werd
Nix dodelijk gewond.
Asselbergs zoch Nix op, verbond
hem, maar de Wet kon hem niet hel
pen aan een vervoermiddel, zodat hjj
bij zijn gewonde kameraud achter
bleef op het slagveld, toen de Boeren
afmarcheerden: de volgende dag werd
hij door een Engelse officierspatrouil
le gevangen genomen.
De Brit verontschuldigt zich en
zegt: „Maar ik ben verplicht u gevan
gen te nemen. Uw identiteit moet
vastgesteld worden" De ander wijst er
op, dat hij zijn kameraad niet in de
steek mag laten. Onmiddellijk wor
den er maatregelen genomen; de
zwaar gewonde Nix wordt naar een
Engelse ambulance gebracht en aan
de zorgen van de doktoren toever
trouwd.
FATALE RIVIER
J^UITENANT ASSELBERGS zelf
wordt naar de Engelse troepen
gebracht, bivakkeert, met hen, maakt
de volgende morgen kennis met ge
neraal French, wordt op weg naai
Bloemfontein, waai het hoofdkwar
tier was, de Springfield te dineren
gevraagd bij de hertog van Teek, alles
PAUL KRUGER.
Ook in Nederland een legen
darische naam.
even hoffelijk. Van Bloemfontein
uit gaat men langs Kaapstad, om
dan via Delagoabaai weer naar de
Boeren krijgsmacht terug te keren.
In het hospitaal te Bloemfontein
werd voor Nix uitstekend gezorgd;
bij de operatie blijkt een ruggewer-
vel volkomen versplinterd en hij sterft
Maar luitenant Asselbergs had, toen
hij op het slagveld zijn gewonde ka
meraad verzorgde, water uit de Ko-
renspruit-rivier gedronken. Later
bleek dit water vergiftigd te zijn! Bij
een bezoek aan de consul-generaal te
Durban zakt hij plotseling in elkaar.
De vergiftigingsverschijnselen open
baren zich Ernstig ziek wordt hij in
een ziekenhuis van Canadese zusters
opgenomen Zijn gewicht slinkt tot 40
kilo. maar hij kom: er bovenop De
bloedvaten van het linkerbeen waren
echter zodanig aangetast, dat dit been
nooit meer zijn oude soepelheid her
kreeg.
Toen ging luitenant Asselbergs te
rug naar Nederland. Het rapport van
zijn Zuid-Afrikaanse belevenissen rust
nog steeds in de archieven van het
Ministerie van Buitenlandse Zaken.
piR IS in Parijs door de deskundi
gen van vijf landen dan verga
derd over de vorming van een eco
nomische unie, die we in afwach
ting van een betere naam nog maar
Fritalux zullen noemen. De des
kundigen zijn het volgens een uit
gegeven communiqué eens gewor
den. Maar er schijnt in die eenheid
heel wat pressie van de Marshall-
hulpautoriteiten verwerkt te zijn.
Bovendien zijn het nog maar aan
bevelingen van deskundigen. De
regeringen in Den Haag, Brussel,
Luxemburg, Parijs en Rome zullen
er zich nog over moeten beraden.
En het is bekend genoeg, dat spe
ciaal Den Haag nog niet zo bijster
geporteerd is voor de door de Fran
se minister Petsche ontworpen Fri
talux, wijl men Nederland niet wil
lossnijden van 't sterling-blok. En
geland heeft op dit moeilijke mo
ment der onderhandelingen onver
hoeds bekend gemaakt, dat het wil
streven naar nauwere economische
samenwerking met de Scandina
vische landen, waarvoor al twee
termen zijn uitgevonden, namelijk
Scandanglia en Briscan.
Gelijk ons een Parijse correspon
dentie verzekert bezorgt de vrij-
handels-Fritalux van Stikker de
bewonderaars van Frankrijks pro
tectionistische Fritalux nachtmer
ries. Vooral omdat de banden tus
sen Nederland en het sterlingblok
zo innig zijn, acht men het in Pa
rijs niet uitgesloten, dat de Neder
landers thans hun been nog stijver
zullen houden en desnoods zouden
aansluiten bij een Briscanlux.
7o heel eenvoudig is het Lux-pro-
bleem evenwel niet. Wat de
Ne zou willen, wil namelijk de BE
nog niet. Dat is wel duidelijk ge
worden tijdens de Parijse bespre
kingen, ook al was daar dan spra
ke van 'n zekere unifomiteit in 't
Benelux-standpunt. Brussel lacht
liever naar het Zuiden dan naar
Londen en eenieder, die de Bel
gen kent zal het er mee eens zijn,
dat er noch in Vlaanderen, noch
in Wallonië een uitgesproken Brit
se gezindheid bestaat. Er is nu dan
ook sprake van nieuwe Belgische
aanvullingen op het Franse plan,
waardoor de tolmuren zo niet ge
sloopt, dan toch verder afgebroken
zouden worden, teneinde Neder
land in de gelegenheid te stellen
een goede gooi te doen naar ver
hoogde export naar Frankrijk en
Italië.
Zo snijdt het Briscan-mes in Pa
rijs naar twee kanten tegelijk.
Enerzijds vreest men daardoor dat
een Fritalux er door kan worden
verhinderd en anderzijds heeft men
voldoende realiteitsbesef om te be
grijpen, dat men thans grotere con
cessies zal moeten doen aan Neder
land.
Men had te Parijs liever gezien,
dat de Britten even gewacht had
den met het ruchtbaarheid geven
aan hun plannen, temeer daar de
Fritaluxpartners immers reeds op
diverse gebieden tot overeenstem
ming waren gekomen. Later zouden
de Fritalux en de Briscan, des
noods beiden nog versterkt met
partners, altijd nog kunnen samen
smelten en de economische samen
werking in Europa zou een grote
stap vooruit zijn geweest.
JJoe moeilijk dit werk van econo
mische samenwerking, zelfs in
het kleinere Benelux-verband, is,
blijkt wel weer uit de jongste
maatregel van Brussel, waardoor
het kopen door Belgen in de Ne
derlandse grensplaatsen wordt ver
hinderd. Het is weer een stap ach
teruit. We nemen aan; een tijdelij
ke stap. Doch in ieder geval geen
maatregel, welke ons dichter bij
het grote doel brengt.
Toch is ieder het erover eens:
West-Europa moet tot economische
eenheid komen, anders loopt het
weer mis na het opdrogen van de
Marshall-hulp. Maar wat hebben we
eraan, dit voortdurend in theorie te
verkondigen en dan in de practijk
te dwarsbomen?
AAN het personeel der Koninklijke
Landmacht wordt, voor zover de
dienst het toelaat met Kerstmis en
Nieuwjaar verlof verleend als volgt;
24, 25 en 26 December met vertrek
op Vrijdag 23 December na 13.00 uur
en terugkeer op Dinsdag 27 Decem
ber na 13.00 uur.
31 December 1949, 1 en 2 Januari
1950 met vertrek op Vrijdag 30 De
cember ra 13.00 uur en terugkeer op
Dinsdag 3 Januari 1950 na 13.00 uur.
De verlofregeling is niet van toe
passing op de militairen die zelf in
hun huisvesting voorzien en wonen
in de gemeente die hun als stand
plaats is aangewezen of minder dan
8 kilometer daarbuiten.
XtOI.GENS de onder Britse controle
staande „Die Welt" zou de ziekte
van Grotewohl, de Oost-Duitse minis
ter-president, die volgens verklaring
van Oost-Duitse zijde aan griep lijdt,
verergerd zijn. Grotewohl zou echter
geweigerd hebben zich te Moskou te
laten behandelen.
„Reeds Dimitrof heeft moeten erva
ren. dat de ziekenhuizen van Moskou
de beste ter wereld zijn", aldus werd
door particuliere relaties van Grote
wohl verklaard.