T.N.I.-troepen trekken Batavia binnen Het vlot nog niet Sultan van Djokja onderzoekt incidenten" De grenshaodel Luitenant Asselbergs woonde de krijgsraad in Kroonstad bij MET DE SOUVEREimTElTSOVEBDRACHT Het proces tegen Kostof De eerste 2 jaar alleen voor Amsterdam en Het Gooi De komende Omroepwet Vanavond radiorede Sukarno In 1950 televisie-uitzendingen deTaKr <52 Minister spitzen kon digde Maandagmorgen aan, dat in 195 in Nederland de eerste experimentele televi sie-uitzendingen buiten de sfeer van laboratorium en fa- brieksexperimenten zullen wor den uitgevoerd. In de loop van dat jaar zal de Nederlandse industrie televisie ontvangtoe stellen op de markt brengen. Voor kijkvergunning zal waar schijnlijk f 30 per jaar moeten worden betaald. Meer wolken Nieuwe bepalingen Benelux-reisverkeer Astronomische wedstrijd Schepen met propellers Kardinaal-Legaten benoemd voor ope ning der H.H. Deuren Deens jongetje ontvoerd IN ZUID-AFRIKA, 50 JAAR GELEDEN.. Militair attaché in 't Boerenleger: een taak, die meer dan geestkracht vroeg Met Danny Theron in de slag Kerst- en Nieuwjaars verlof militairen Grotewohl wil nog niet dood JAAKuAiNü IN0. lout) Uitgave: NV Uitgevers Mij Neerlandla Verschijnt elke werkdag Bureau1 Breda. Reigerstraat 16. Tel. Redactie 8181, Admini stratie 8778 Redactieraad A F J. Aernoudts. C. J. v. Hootegem A E Langenhorst, Mr. Dr. A, J. J M Mes, Mr H B L. de Rechter Hoofd redacteur J. J H A Bruna Abonnements prijs by vooruitbetaling f 3.90 per kwartaal, per post 475 per week (uitsluitend bij niet- postbestelling) 0 30 Losse nummers 8 cent. Postrek no 278841 Prijzen van buitenlandse abonnementen worden op aanvraag verstrekt. Bureau voor de Zeeuwse Eilanden: GOES, Westsingel 75. Telefoon Voor God, Koningin en Vaderland D-LsoDAG 13 DECEMBER 1949 Advertentieprijs voor de gehele oplage: 0.25 per m/m. (Ingezonden Mededelingen 0.60 per m/m). Voor advertenties van plaatselijke aard uit Zeeland, uitsluitend in de Zeeuwse editie 0.10 per m/m. (Ingezonden Mede delingen 0.25 per m/m). Staatwerk 3 cent per m/m extra. Incasso wordt berekend. Voor prijzen van de rubriek „t Kleintje" wordt verwezen naar de desbetreffende rubriek. Inzendingen op advertenties, welke de uit gevers om redenen te hunner beoordeling met verlangen af te geven, worden vernietigd. OOSTBURG. Nieuwstraat 22." Telefoon 35; TERNEUZEN, Axelsestraat 45. Telefoon 2347) DE EERSTE T.N.I.-troepen zijn te Batavia en te Surabaja aangekomen. Het zijn kwartiermakers, die voorbereidingen komen treffen in verband met de souvereiniteitsoverdracht op 27 December 1949. Oe onrust, welke door dit binnentrekken van T.N.I.-troepen aanvanke lijk werd gewekt, zal door een officiële verklaring hierover van de Neder lands! Regering, zeker zeer sterk worden verminderd. Ëen andere bron van onrust vormde dezer dagen een incident te Ba tavia: Ambonnese soldaten „onderzochten" het republikeinse gebouw te Batavia In verband daarmee is de Sultan van Djokja per vliegtuig naar Batavia vertrokken. JAE MINISTER van Overzeese Ge- biedsdelen zegt over het binnen trekken van de TNI-troepen o.a. het volgende: „Dadelijk na de voorgenomen sou vereiniteitsoverdracht op 27 Decem ber a.s. zullen de organen van de V. S.I. belast zijn met de handhaving van orde en veiligheid. Het spreekt van zelf, dat hiertoe een omvangrijke voor bereiding nodig is. Bij de besprekin gen was gebleken, dat te Batavia een belangrijk aantal TNI-bataljons nodig zou zijn om de openbare veiligheid in redelijke mate te kunnen waarborgen Voor een doeltreffende taakvervul ling leek het de autoriteiten nodig, dat deze TNI-bataljons tavoren in Ba tavia gelegerd zouden zijn en in staat gesteld zouden worden ziel. in hun nieuwe omgeving te oriënteren. Thans verneemt de regering, dat, de autoriteiten in Batavia hebben goedgevonden, dat kwartiermakers van het toekomstige RIS-leger in de steden komen om er politie-technische besprekingen te houden en voorberei dingen te treffen. In de steden worden echter geen wapenen overgedragen of bewapend optreden van de RIS-troepen toegela ten vóór de eindbeslissing van het Nederlandse parlement. De Regering heeft aan de H. V. K doen weten, dat het haar uitdrukke lijke wens is, dat de in gang gezette voorbereidende maatregelen tot een strikt minimum worden beperkt, om dat de Regering zelf niet de indruk mag wekken als zoude zij de le Ka mer voor een fait accompli wllen plaatsen" DE REIS VAN DE SULTAN TAE REIS van de Sultan van Djokja naar Batavia zal met de binnentrek kende TNI. zeker in nauw verband staan, al heet het officieel, dat „inci denten" daartoe de aanleiding waren. Behalve de in de aanhef van dit re laas genoemde Abonnese soldaten, meldt Reuter ook, dat negen gemas kerde bewapende lieden het republi keinse gebouw te Batavia binnengin gen en bijzonderheden vroegen om trent een man, die de huisbewaarders niet kenden. Toen hen werd meegedeeld, dat de persoon niet in het huis was, ver lieten zij volgens een verklaring van de huisbewaarders aan de politie, het gebouw. Naar bericht wordt waren het acht Indonesic-s in legeruniform en 1 Euro pees burger. Zij hadden revolvers en stenguns bij zich. Wellicht zullen we vanavond verne men, hoe we volgens de Republiek tegenover dit alles „behoren" te staan, omdat president Sukarno zeer waar schijnlijk 'n radio-redevoering zal hou den, die zal zijn gericht tot de Neder landse ingezetenen in Indonesië, de Indo-Europeanen en tot de Indonesi sche leden van het KNIL. Vijf doodstraffen geëist TAE OPENBARE aanklager heeft gisteravondvoor de vijf voor naamste beklaagden in het z.g. Bul gaarse verraad-prooes de doodstraf geëist. Deze vijf zijn: Kostof, Stepha- nof, Tavlof, Petkof en Gevrenof. „Er kan geen genade zijn voor ver raders, saboteurs en spionnen", aldus de openbare aanklager Dimiter Georgief. „Toen de samenzweringen on,der leiding van reactionnairen mislukt v/aren, gebruikten de Aaglo-Ameri- kanen hun agenten in de leiding van diverse communistische partijen, die zij al vele jaren tevoren hadden kun nen huren. In Bulgarije hadden zij al hun hoop gevestigd op de voor naamste beschuldigde Kostof en zijn groep. Zij werden geholpen door de clique van Tito, die bestaat uit spi onnen voor de Geheime Diensten van Engeland en Amerika. Met Toto heb ben zij succes gehad maar met Kostof ging de vlieger niet op." EEN REIZIGER die por vliegtuig uit Amsterdam kwam, werd in Milaan gearresteerd, omdat hij goud bleek te smokkelen. Na verhoor bleek men weer een internationale bende op het spoor te zijn gekomen. IN ONS LAND rijden momenteel meer dan 100.000 personenauto's, d.i 11,1 per 1.000 inwoners. DE FIBENEL-conferentie te Parijs, zal op 2 December a.s. worden ge houden. ZONDERVAN, de ex-commandant van de W.A., hoorde in cassatie 15 jaar tegen zich eisen. Eerder was hij resp. tot de doodstraf en tot 20 jaar veroordeeld. De Officier nam bij zijn eis in aanmerking, dat Zondervan door de in het kamp Scheveningen (toen de Canadezen aan het hoofd stonden) ondergane zware mishande lingen ernstig had geleden. VEIT HARLAN, de maker van de anti-semitische film „Jud Süss" zal opnieuw voor het Hamburgse Ge rechtshof dat hem in April jl vrijsprak terecht staan. IN POLEN zal deze week het eerste proces beginnen tegen de gearres teerde Franse „spionnen". De proces sen zijn in Wroclaw. Alleen Boitte zal (nog) niet terechtstaan. MILITAIREN zullen voortaan voor hun legitimatiebewijs, waarop ze voor halve prijs per trein kunnen reizen, aan de N. S„ die de bewijzen gaan uitgeven, een gulden garantiegeld moeten betalen per jaar. TITO zou volgens de Amerikaanse radio-commentator Drew Pearson 2 Russen officieel hebben ontvangen. De ambassade van de V. S. te Belgra do beweert hiervan niets te weten. STAKING (sinds 3 Oct. jl.) van nvante-?lsche 8rensarbeiders, die in U werktene is ten einde. Zij hun loon611 Verhoging va" 27 pet. op nUteSfadNITh'i! het Franse commu- hfbb°nARzfJ,rfERS ln viterb° Ut.) dan innn S a g ..symbolisch" meer J™?.. 1000 HA particuliere grond in rip nA?M?°menl Eater werden zij door verzet verdreven- Er was weinig EEN WETSONTWERP stelt een be- «'rSHSSJ?8 verstrekking van f 1,000.000,— voor kosten, emi- gratie van militairen naar Australië en Nieuw-Zeeland. /Ap EEN nader te bepalen plaats in het Gooi zal een zender worden geplaatst, die een belangrijk deel van Amsterdam en wellicht, een gedeelte van de provincie Utrecht zal kunnen bestrijken. De uitzendingen zullen plaats hebben met 625 beeldlijnen. Men is in regeringskringen van oor deel dat dit aantal beeldlijnen tot 1960 zal moeten gelden. Het experimentele stadium, dat on der de verantwoordelijkheid van Nozema zal plaats vinden, zal twee jaar duren. Koppeling met buiten landse stations zal voorhands niet plaats hebben wel zal men trachten te geraken tot uitwisseling van tele visiefilms. Behalve het technisch advies van de televisie-commissie is ook het finan ciële advies dezer commissie door de Regering aanvaard. Geraamd wordt, dat er na afloop der twee experimen tele jaren in Nederland 30.000 kijkers zullen zijn. Na zes officiële zendjaren schat men het aantal kijkers op 225.000 die aan bijdragen f 23.550000 zouden opbrengen. Hieruit zouden investeringen kun nen worden afgeschreven of afgelost. De vorming van een garantiefonds voor de eerste financiering wordt aan bevelenswaardig geacht. De Nederlandse industrie heeft voor de commissie een theoretisch basis- Weersverwachting, vanavond: geldig tot Geleidelijk toenemende bewol- WnS met later plaatselijk enige regen of motregen hier en daar wellicht voorafgegaan door enige Sleeuw. Aanvankelijk zw| kke wind later meest matige wind tus sen West en Zuid-West. In de vroege ochtend in het Oosten en en van het land nog lichte vorst. Overdag geleidelijk stijging van temperatuur. lV,y„a"daaK;t z°n onder 16,28 nnr. zon on s°ïner 13'16 uur- Morgen: op 8'40 "nr. Maan op 1,33 uur. plan voor televisie na het experimen tele stadium uitgewerkt. Hierbij is aangenomen, dat van een der bestaan de studios gebruik wordt gemaakt en dat per week een eenvoudig program ma van 18 uur met zes proefuren (jaarlijks 1250 uur waarvan 950 pro gramma) zal worden uitgezonden. Ook is rekening gehouden met een eigen reportage en een filmdienst. In dit basisplan wordt de studio door straalzenders verbonden met vijf zen ders, die het programma distribueren in de belangrijkste bevolkingscentra. In totaal zou voor verbouwing, ap- paraturen. straalzenderverbindingen, met Amsterdam (1), Delft (2), Noor den (3), Oosten (3) en Zuiden (3), alsmede voor zendstations een bedrag van f 3,250,000 geinvesteerd moeten worden. Met de bouw van een nieuwe studio van 12 000 kubieke meter in houd zou een bedrag van f 1,100,000 gemoeid zijn. piR ZIJN enkele nieuwe bepalingen bekend gemaakt met betrekking tot het reisverkeer met België en Luxemburg. Allereerst dan: niet- ingezetenen mogen een bedrag van f 100,en tenhoogste 5000 Belgische of Luxemburgse franken invoeren, terwijl volstaan kan worden met mondelinge opgave aan de douane Voor het grensverkeer geldt invoer en weer-uitvoer van f 20,Voor de Nederlanders, die raar België of Luxemburg gaan is het volgende bepaald: zij mogen f 50,uitvoeren (en moeten die weer terugbrengen), terwijl niet-iwgezetenen naar ons land een bedrag van f 100,mogen meebrengen (die ook weer mee terug over de grens mogen). Nieuw is in deze beschikking, dat de ingevoerde betaalmiddelen in Ne derland mogen worden besteed. In voer en weer-uitvoer van buiten landse betaalmiddelen is zonder ver gunning toegestaan tot een bedrag van ten hoogste 250 Belgische of Luxemburgse franken (vroeger was dit 100 franken). Toen Guiseppe Severgini en Giido Marchesetti krijgsgevangenen in Joegoslavië waren, spraken zij af, een pelgrimstocht naar Rome te maken, als zij behouden thuis (dat is Turijn) zouden komen. Beide mannen heb ben deze belofte thans ingelost. In 33 dagen liepen zij van Turijn naar Rome, waarbij zij twee paar schoenen versleten. Maar na een audiëntie bij de Paus zullen zij weer te voet huiswaarts keren. Bij het hoofdbureau voor het Heilige Jaar kregen zij de officiële baret, die alle pelgrims naar Rome in 1950 kunnen verkrijgen. Guiseppe (links) en Giido verkwik ken hun vermoeide voeten bij de fontein op het St. Pietersplein te Rome. Reacties op het invoerverbod van België TN NEDERLAND zitten de winkeliers min of rncc: in zak en as. Geen wonder ook. Men had weer eens een periode van opbloei en vooruitgang doorgemaakt. Vele goederen waren in gekocht, omdat de Belgen de voor ons toch al hoge prijzen heel normaal von den en nu blijft men er misschien mee zitten. De vleesleveranciers, waarvan we er enkele spraken, verklapten ons dat ze feitelijk van de Belgen leef den, omdat de Nederlander die hoge prijzen toch niet kon betalen en voor deze mensen ziet het er wel enigs zins donker uit. Men hoopt echter in stilte, dat onze Zuiderburen er wel iets op weten te vinden en dat even als voorheen toch nog een behoorlijk kwantum kan worden uitgevoerd. Wel zijn nu Belgische douaniers streng, maar hun gemoedelijkheid kennende, verwacht men toch dat ze zich na verloop van tijd wel wat soepeler zullen betonen. Het is dus hier weer de hoop, die doet leven. We moeten echter niet menen, dat de Belgen nu zullen wegblijven, want er is toch nog altijd behoefte aan Ne derlandse benzine, men wil toch nog altijr eens even goedkoop gaan eten, onze lekkere en voor de Belgen niet al te dure sigaren zullen nog wel aan trekkingskracht uitoefenen en er is nog heel wat, dat men ongemerkt zal overbrengen. De Belgische winkeliers daarente gen voor wie de genomen maatrege len klaarblijkelijk getroffen zijn, la chen in hun vuistje, maar wij menen toch, dat dit lachen te voorbarig is. Men kan in België zelf de hoge prij zen, die daar gevraagd worden onmo gelijk blijven betalen, wat tot gevolg heeft, dat de verkoop in het land zelf toch niet bèlangrijk zal stijgen. Met belangstelling wachten we de komende dingen af en we geloven, dat de soep ook in dit geval niet zo heet gegeten zal worden als ze ge kookt is. Wie bewijst onbewoonbaarheid der sterren? ■pEN INGENIEUR uit Osnabrück, Bü- cher geheten, heeft 25.000 mark uit geloofd voor wie bewijzen kan dat ster ren onbewoonbaar zijn en een even groot bedrag voor wie het bewijs kan leveren, dat de zon uit gassen bestaat. Hij heeft de professoren Kienle en Grotian van de Potsdamse sterrenwacht verzocht aan deze „astronomische wed strijd" deel te nemen. De ingenieur beweert dat de zon be staat uit 'n koude kern, welke waar schijnlijk wel bewoond is. De tempe ratuur van 6000 graden die aan de op pervlakte heerst, zou volgens hem, ge middeld 1/2 graad per kilometer dalen naar de centrale kern toe. JJET AMERIKAANSE leger neemt proeven met een schip zonder roer, dat door twee zesbladige propellers wordt voortbewogen. Een dergelijk schip zou vele uitzonderlijke manoeuvres kunnen uitvoeren zoals keren binnen zijn eigen lengte, zij waartse bewegingen en onmiddellijke omkering van richting. Het zou ook wat betreft de snelheid vele mogelijk heden bezitten. Geheim Consistorie in Vaticaan AAAANDAGMORGEN om half tien T A is in de Aula Superior van het Vaticaan het geheime consistorie be gonnen, speciaal voor de benoeming van de Kardinaal-Legaten, die de Heilige Deuren der drie Romeinse basilieken (buiten de Sint Pieter) op 24 December zullen moeten openen. Om tien minuten voor half tien wa ren de te Rome verblijvende Kardi nalen reeds bijeen in de zaal van het Consistorie van het Vaticaanse Paleis Wegens de Adventstijd waren zij niet in het rood gekleed, maar droe gen zij een paarse wollen toog, paar se zijden mantel en een hermelijnen schoudermantel. Hun Cappelani candatorii droegen een zwarte toog en zwarte mantel. Na de komst van de Heilige Vader om half tien riep de pauselijke cere moniemeester: „Extra omnes!". „Al len naar buiten!", waarop de prela ten van het gevolg, de kamerheren, de pauselijke edelgarde en de cere moniemeester zelf de Consistoriezaal verlieten en de Paus met de Kardi nalen achterbleef. Tijdens het Consistorie werden tot Karainaal-Legaat benoemd voor de opening der H. Deuren: Eugenio, Kar dinaal Tisserant voor Sint Paulus buiten de Muren, Clemens Ka. Jinaal Micara voor de Sint Jan van Latera- nen en Alexander Kardinaal Verde voor de H. Maria de Meerdere. Tevens werden tijdens het Consi storie de bisschoppen gepreconiseerd die sinds het vorige Consistorie zijn benoemd en de pallia verleend aan verschillende aartsbisschopen en bis schoppen. Commissie moet laatste moei lijkheden overwinnen JLJINISTER RUTTEN heeft in zijn M. van A. verteld, dat een ont werp Omroepwet grotendeels gereed ligt. Slechts over onderdelen is nog overleg gaande Wij vernemen nu nader, dat voor het overwinnen van nog bestaande moeilijkheden een commissie werk zaam is, waarin zitting hebben: de Re geringscommissaris mr. L. Kesper, zijn adjunct mr. Ph. de Vries, Prof dr. J. B. Kors en J. Broekz uit naam van de Federatie van Omroepvereni gingen en dr. J. Grutzner als verte genwoordiger van het Staatsbedrijf der P.T.T. Naar verluidt, wordt de samenwer king binnen de Nederlandse Radio- Unie bedreigd, met name door de Vara, Zij kan de neiging van de drie grote Omroep-organisaties niet waar deren om terug te keren naar het vooroorlogse systeem van vier studio gebouwen in Hilversum, kennelijk, omdat zij de enige is, die niet over voldoende en technisch-uitstekende accomodatie beschikt. Vermoedelijke dader idoodi gevonden TI/TEER DAN duizend manschappen van het Deense leger maakten zich gisterenmorgen gereed om deel te nemen aan het zoeken van een twee en halfjarig jongetje, dat Za terdag uit een speeltuin in Kopenha gen werd ontvoerd. Het opsporings werk werd gisteren met verdubbelde kracht ter hand genomen, daar poli tiehonden Zaterdagavond in de be sneeuwde bossen ten Noorden van Kopenhagen het lijk vonden van de man, die naar men meent het jonge tje ontvoerde. Deze man was een huisvriend van het gezin waartoe het jongetje behoorde. Volgens de politie had hij een te grote dosis aan slaap middelen genomen. Over het jongetje wordt echter niet gerept. j£EN VAN DE WEINIGEN uit onze eigen omgeving, die nog uit per soonlijke ervaring kon spreken over de gebeurtenissen, die 50 jaar geleden Zuid-Afrika tot oorlogstoneel maakten, was de heer C J Assel bergs uit Breda, wiens rijke en veelbewogen leven Zondagochtend werd afgebroken en aan wiens nagedachtenis we Maandag al enkele woorden gev Ijd hebben. 'M'AMEN als die van Paul Kruger en Generaal de Wet zijn voor de meeste Nederlanders niet slechts na men uit een geschiedenisboekje, die men zich nog herinnert, omdat een strenge leraar ze er vroeger, op straf fe van enkele uurtjes nablijven, heeft ingestampt. Het zijn integendeel namen, die het vaderlandse bloed een ietsje sneller doen stromen al klinkt dat misschien wat Tollens-achtig. Kruger, de Wet en Steyn waren mannen, waarmee ons volk zich ten nauwste verbonden voelde, toen zij hun strijd streden voor de vrijheid van Zuid-Afrika. Velen kennen nóg de liedjes, aan die episo de gewijd en die geen enkele twijfel lieten aan de gerichtheid van onze sympathieën. Maar toch: meer dan een flauwe voorstelling, gewekt door wat we hoorden of lazen, vormen on ze gedachten over het drama van de Transvaalse vrijheidstijd niet. We heb- ben zelf niet aan dat drama deelge nomen. We hebben het slechts beleefd zoals we een goed toneelstuk zouden meebleven. Levendig, partij-kiezend, maar altijd toch slechts als buiten staónder. JEUGDIG ATTACHE. jy^ET de heer Asselbergs was dat V™ U'j is geen buitenstaander in het drama geweest. Hij heeft het vwJtraglek aan de" lijve ervaren voor hem waren mannen als de Wet en Kruger niet alleen sympathieke intieme klanken. Het waren herinne ringen, die beelden opriepen, van gra nt» ]1J Persoonlijkheden, die hijzelf had gekend, van moeiliike en gevaarlijke tochten door deuitge- strekthmd van het Zuid-Afrikaanse and, van persoonlijke ontberingen en van scènes, waarover die oude, iet- gewagen 'iedjes nog alt«d hti *!felo«at ,be'evenissen op Sumatra had de Officier Asselbergs achter de hlJ J" 1899 zijn benoeming kreeg als militair attaché, bij het Boerenleger, dat zijn strijd tegen de Engelsen begonnen was. Aanvankelijk waren er tegen die benoeming van hogerhand bedenkin gen, vanwege zijn jeugdige leeftijd mar men bedacht tenslotte, dat een jong officier beter paste op deze plaats, dan een andere figuur, omdat de functie in dit geval zeer bepaal de eisen stelde. Over het algemeen heeft een mi litair attaché het niet zo moeilijk. Maar in de Boerenoorlog was dat an ders. Vooral wanneer men attaché was aan de zijde der Boeren. Er was weinig georganiseerd en men was geheel op zich zelf aangewezen. Het beste kon men zich maar doodeen voudig bij de troep aansluiten en alle ongemakken delen en alle tochten meemaken van die troep. Zelf moest men maar trachten wat te zien te krijgen en niet het slachtoffer te wor den van het oorlogsbedrijf. Enige tijd is de heer Asselbergs met zijn collega Nix bij generaal de Wet en zijn troep geweest. Bij hen waren ook de Fransman capitaine de Mange, de Noorse captain Alem en Reichardt van het 17e Regulars van de Ver. Staaten. Daar maakte hij een periode mee, dat de Boeren na de verovering van Bloemfontein, als gedemoraliseerd schenen en was hij getuige van de grote Krijgsraad, die met president Kruger en Stein en vrijwel alle le gerleiders te Kroonstad werd gehou den. Er was toen enig wantrouwen te genover de Nederlandse attaehé's. Dit bleek uit de houding van één der generaals, die even na het begin van de Krijgsraad opstond en vroeg: „Kunnen wij hier vrijuit spreken? Er zijn buitenlanders bij!" Maar president Steyn nam het voor de attaehé's Nix en Asselbergs op. Zij mochten blijven. DE TOCHT MET THERON lyTET TACT en beleid moest het wantrouwen van sommigen gebro ken worden. Lang heeft het bijvoor beeld geduurd voor een man als Dan ny Theron de attaehé's meenam op zijn stoutmoedige tocht naar Poplar Grove. Het werd een grote slag in de open lucht en deze gevechten lagen de boeren niet. Zij maakten een om trekkende beweging om de vluchten de Engelsen in hinderlaag op te van gen. Toen zij, na een mars van drie nach ten, de hinderlaag bereikten, namen de aanwezige militaire attaehé's plaats achter een kopje, van waar uit het gevechtsveld goed was te over zien, behalve Asselbergs en de Noor se kapitein Alum, die zich in de hin derlaag opstelden. De volkomen ver raste Engelsen konden van hun twee batterijen artillerie, waarvan de be spanningen werden neergeschoten, nog met twee stukken het vuur openen, niet op de hinderlaag, maar op het kopje daarachter en daardoor werd Nix dodelijk gewond. Asselbergs zoch Nix op, verbond hem, maar de Wet kon hem niet hel pen aan een vervoermiddel, zodat hjj bij zijn gewonde kameraud achter bleef op het slagveld, toen de Boeren afmarcheerden: de volgende dag werd hij door een Engelse officierspatrouil le gevangen genomen. De Brit verontschuldigt zich en zegt: „Maar ik ben verplicht u gevan gen te nemen. Uw identiteit moet vastgesteld worden" De ander wijst er op, dat hij zijn kameraad niet in de steek mag laten. Onmiddellijk wor den er maatregelen genomen; de zwaar gewonde Nix wordt naar een Engelse ambulance gebracht en aan de zorgen van de doktoren toever trouwd. FATALE RIVIER J^UITENANT ASSELBERGS zelf wordt naar de Engelse troepen gebracht, bivakkeert, met hen, maakt de volgende morgen kennis met ge neraal French, wordt op weg naai Bloemfontein, waai het hoofdkwar tier was, de Springfield te dineren gevraagd bij de hertog van Teek, alles PAUL KRUGER. Ook in Nederland een legen darische naam. even hoffelijk. Van Bloemfontein uit gaat men langs Kaapstad, om dan via Delagoabaai weer naar de Boeren krijgsmacht terug te keren. In het hospitaal te Bloemfontein werd voor Nix uitstekend gezorgd; bij de operatie blijkt een ruggewer- vel volkomen versplinterd en hij sterft Maar luitenant Asselbergs had, toen hij op het slagveld zijn gewonde ka meraad verzorgde, water uit de Ko- renspruit-rivier gedronken. Later bleek dit water vergiftigd te zijn! Bij een bezoek aan de consul-generaal te Durban zakt hij plotseling in elkaar. De vergiftigingsverschijnselen open baren zich Ernstig ziek wordt hij in een ziekenhuis van Canadese zusters opgenomen Zijn gewicht slinkt tot 40 kilo. maar hij kom: er bovenop De bloedvaten van het linkerbeen waren echter zodanig aangetast, dat dit been nooit meer zijn oude soepelheid her kreeg. Toen ging luitenant Asselbergs te rug naar Nederland. Het rapport van zijn Zuid-Afrikaanse belevenissen rust nog steeds in de archieven van het Ministerie van Buitenlandse Zaken. piR IS in Parijs door de deskundi gen van vijf landen dan verga derd over de vorming van een eco nomische unie, die we in afwach ting van een betere naam nog maar Fritalux zullen noemen. De des kundigen zijn het volgens een uit gegeven communiqué eens gewor den. Maar er schijnt in die eenheid heel wat pressie van de Marshall- hulpautoriteiten verwerkt te zijn. Bovendien zijn het nog maar aan bevelingen van deskundigen. De regeringen in Den Haag, Brussel, Luxemburg, Parijs en Rome zullen er zich nog over moeten beraden. En het is bekend genoeg, dat spe ciaal Den Haag nog niet zo bijster geporteerd is voor de door de Fran se minister Petsche ontworpen Fri talux, wijl men Nederland niet wil lossnijden van 't sterling-blok. En geland heeft op dit moeilijke mo ment der onderhandelingen onver hoeds bekend gemaakt, dat het wil streven naar nauwere economische samenwerking met de Scandina vische landen, waarvoor al twee termen zijn uitgevonden, namelijk Scandanglia en Briscan. Gelijk ons een Parijse correspon dentie verzekert bezorgt de vrij- handels-Fritalux van Stikker de bewonderaars van Frankrijks pro tectionistische Fritalux nachtmer ries. Vooral omdat de banden tus sen Nederland en het sterlingblok zo innig zijn, acht men het in Pa rijs niet uitgesloten, dat de Neder landers thans hun been nog stijver zullen houden en desnoods zouden aansluiten bij een Briscanlux. 7o heel eenvoudig is het Lux-pro- bleem evenwel niet. Wat de Ne zou willen, wil namelijk de BE nog niet. Dat is wel duidelijk ge worden tijdens de Parijse bespre kingen, ook al was daar dan spra ke van 'n zekere unifomiteit in 't Benelux-standpunt. Brussel lacht liever naar het Zuiden dan naar Londen en eenieder, die de Bel gen kent zal het er mee eens zijn, dat er noch in Vlaanderen, noch in Wallonië een uitgesproken Brit se gezindheid bestaat. Er is nu dan ook sprake van nieuwe Belgische aanvullingen op het Franse plan, waardoor de tolmuren zo niet ge sloopt, dan toch verder afgebroken zouden worden, teneinde Neder land in de gelegenheid te stellen een goede gooi te doen naar ver hoogde export naar Frankrijk en Italië. Zo snijdt het Briscan-mes in Pa rijs naar twee kanten tegelijk. Enerzijds vreest men daardoor dat een Fritalux er door kan worden verhinderd en anderzijds heeft men voldoende realiteitsbesef om te be grijpen, dat men thans grotere con cessies zal moeten doen aan Neder land. Men had te Parijs liever gezien, dat de Britten even gewacht had den met het ruchtbaarheid geven aan hun plannen, temeer daar de Fritaluxpartners immers reeds op diverse gebieden tot overeenstem ming waren gekomen. Later zouden de Fritalux en de Briscan, des noods beiden nog versterkt met partners, altijd nog kunnen samen smelten en de economische samen werking in Europa zou een grote stap vooruit zijn geweest. JJoe moeilijk dit werk van econo mische samenwerking, zelfs in het kleinere Benelux-verband, is, blijkt wel weer uit de jongste maatregel van Brussel, waardoor het kopen door Belgen in de Ne derlandse grensplaatsen wordt ver hinderd. Het is weer een stap ach teruit. We nemen aan; een tijdelij ke stap. Doch in ieder geval geen maatregel, welke ons dichter bij het grote doel brengt. Toch is ieder het erover eens: West-Europa moet tot economische eenheid komen, anders loopt het weer mis na het opdrogen van de Marshall-hulp. Maar wat hebben we eraan, dit voortdurend in theorie te verkondigen en dan in de practijk te dwarsbomen? AAN het personeel der Koninklijke Landmacht wordt, voor zover de dienst het toelaat met Kerstmis en Nieuwjaar verlof verleend als volgt; 24, 25 en 26 December met vertrek op Vrijdag 23 December na 13.00 uur en terugkeer op Dinsdag 27 Decem ber na 13.00 uur. 31 December 1949, 1 en 2 Januari 1950 met vertrek op Vrijdag 30 De cember ra 13.00 uur en terugkeer op Dinsdag 3 Januari 1950 na 13.00 uur. De verlofregeling is niet van toe passing op de militairen die zelf in hun huisvesting voorzien en wonen in de gemeente die hun als stand plaats is aangewezen of minder dan 8 kilometer daarbuiten. XtOI.GENS de onder Britse controle staande „Die Welt" zou de ziekte van Grotewohl, de Oost-Duitse minis ter-president, die volgens verklaring van Oost-Duitse zijde aan griep lijdt, verergerd zijn. Grotewohl zou echter geweigerd hebben zich te Moskou te laten behandelen. „Reeds Dimitrof heeft moeten erva ren. dat de ziekenhuizen van Moskou de beste ter wereld zijn", aldus werd door particuliere relaties van Grote wohl verklaard.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1949 | | pagina 1