S0UVEREINITE1TS-0VERDRACHT 1ND0NESIE Onze jongens in Indonesië) Aanvaard! door TWEEDE KAMER AANVAARD „Laatste Avondmaar' zou naar Nice gesmokkeld zijn DE EIGENAARDIGE ROL van VAN ACKER De Vincent in Etten Historische dag in het Nederlandse leven AFWIJZEN DER RESULTATEN VAN DE R. T. C. ZOU DE REGE RING TOT AFTREDEN HEBBEN GENOOPT Tilanus en Oud beslisten de stemming Guur weer 89 millioen voor hoogovenbedrijf te IJmuiden Herrie om Sinterklaas Mevr. Roosevelt naar Nederland Het is zuiver bedrogzegt de Belgische kunstkenner Decoen Geval van pokken aan boord „Kota Inten" DOCUMENTENOORLOG OM LEOPOLD In 1945 werd bevel tot aanhouding van de Koning gegeven Albert Kujjle weer voor het hekje Nu STAAN we dan voor de be handeling in de Eerste Kamer. Zal een man als Professor Mole naar ook door partijgenoot Stikker te overtuigen zijn? Blijft de Chris- telijk-Historische Rijkseenheidman Reyers mordieus tegen en krijgt hij zijn hele fractie mee? De dingen liggen hier zó, dat K.V.P. en P.v.d. A. samen 31 stemmen bij elkaar kunnen brengen. ZESDE JAARGANG No. 1557 Uitgave: N.V. Uitgevers Mij. Neerlandia. Verschijnt elke werkdag Bureau- Breda Reigerstraat 16, Tel.: Redactie 8181, Admini stratie 8778. Redactieraad: A. F. J. Aernoudts. C. J. v. Hootegem. A E. Langenhorst Mr Dr A. J. J M. Mes, Mr. H B L. de Rechter. Hoofd redacteur: J. J. H A Bruna Abonnements prijs bij vooruitbetaling 3.90 per kwartaal per post 4.75. per week (uitsluitend bij met- postbestelling) 0.30. Losse nummers 8 cent. Postrek no. 278841 Prijzen van buitenlandse abonnementen worden op aanvraag verstrekt. Voor God, Koningin en Vaderland VRIJDAG 9 DECEMBER 1949 Advertentieprijs voor de gehele oplage: 0.25 per m/m. (Ingezonden Mededelingen 0.60 per m/m). Voor advertenties van plaatselijke aard uit Zeeland, uitsluitend in de Zeeuwse editie 1 0.10 per m/m. (Ingezonden Mede delingen 0.25 per m/m). Staatwerk 3 cent per m/m extra. Incasso wordt berekend. Voor prijzen van de rubriek ,,'t Kleintje" wordt verwezen naar de desbetreffende rubriek. Inzendingen op advertenties, welke de uit gevers om redenen te hunner beoordeling met verlangen af te geven, worden vernietigd. Bureau voor de Zeeuwse Eilanden: GOES, Westsingel 75. Telefoon 2236 Bureau voor Zeeuws-Vlaanderen: HULST. Dubbele Poort 7. Telefoon 102. (Bijbureaux: OOSTBURG, Nieuwstraat 22. Telefoon 35; TERNEUZEN, Axelsestraat 45. Telefoon 2347) «S "ZOALS te verwachten was, hei ITITERMATE belangrijk is de dag van gister voor het politieke leven in ons land ge weest. Immers een kabinetscrisis heeft op het spel gestaan. Onomwonden is dat gebleken bij de voortgezette debatten over de souvereini- teitsoverdracht aan Indonesië. De ministers wilden niet aanblijven indien de Tweede Ka mer de resultaten der Ronde Tafel Conferentie zou verwerpen. Zover is het gelukkig echter niet gekomen. Wel is het tot laat in de avond onzeker geweest hoe de eindgedachte van de Kamer was. De hoofdzaak was wat de CH en de WD zouden doen. Toen echter de heer Tilanus verklaard had, dat verschillende leden van zijn partij met de regering meegingen en de heer Oud zich vlak daarna bij de heer Tilanus aansloot, was aanname van het wetsontwerp zo goed als zeker Uiteindelijk konden de ministers met een gerust hart naar huis gaan. En zij deden dat graag, want het was al heel laat. Niet minder dan vijf ministers hebben in ern stige betogen en met een vloed van argumenten hun zaken bepleit. Zó stemde de Kamer tenslotte: Van de 100 aanwezige leden stemden er 71 voor en 29 tegen. Voor stemden de KVP (32 leden, de P. v, d. A, (27 leden), van de C H stemden er 4 voor en 5 tegen, de WD stemde geheel voor (8 leden). Tegen stemden de A R (13 leden), communisten (8 leden), St. Geref, (2 leden) en Weiter. En met deze stemming was een historische dag voor Nederland en Indonesië achter de rug. der regering en van vele leden der Kamér te aanvaarden. „Ik zelf en verschillende leden mijner fractie kunnen geen vrijmoedigheid vinden het wetsontwerp r.f te wijzen". Nadat de heer .an der Goes van Naters zijn bekende mening naar vo ren had gebracht, heeft de heer Oud het soreekgestoelte bestegen. Naar hem is'met grote aandacht geluisterd toen hij zei, dat hij hoopt „dat zijn politieke vrienden en ik onze stem aan het ontwerp zullen kunnen ge ven". Het probleem der minderheden bleek hem echter nog wat op de maag te liggen". Aan mijn bezwaren kan tegemoet worden gekomen door mijn betreffende amendement. Als dit wordt aangenomen wordt de beslis sing veel makkelijker". NIET TOELAATBAAR. TN HET verdere debat heeft de com- munist Wagenaar zich weer eens van zijn minder goede zijde laten ken nen. Hij gebruikte kwalificaties die de voorzitter niet toelaatbaar achtte. Wagenaar kreeg een paar repriman des en legde toen het bijltje er maar bij neer. VVD KAN JUICHEN. ss VAN MAARSEVEEN: geen verantwoordelijkheid voor verwerping. tiatnïster van maarseveen van Overzeese Gebiedsdelen is het eerst aan het woord geweest. Hij be toogde o.m,: dat Indonesië zichzelf moet opbouwen, doch dat wij de werktuigen daartoe moeten aanreiken. De vraag of de mi nimale voorwaar den aanwezig zijn om thans de over dracht te doen ge schieden beweegt zich volgens hem niet alleen in de orde van de tijd De vraag moet, zo zegt de minister, anders zo gesteld V. MAARSEVEEN ^fn: nu of Een nieuw kabinet, zoals de heer Weiter wilde, zou de verantwoor- MET 27 TEGEN 9 stemmen (die der aanwezige communistische fractiele den) nam de gemeenteraad van Am sterdam een voorstel aan waardoor communisten geen lid meer kunnen worden van de centrale commissies voor georganiseerd overlegen. OOK HILVERSUM heeft een, helaas nog onbekend gebleven, man die van Jonge meisjes de haarlokken afknipt. Hij oefent dit bedrijf nog wel uit op klaarlichte dag en la het centrum van de winkelstraten. IN SOERABAJA duren de overvallen voort Een bende heeft een fabriek overvallen: heeft de auto's en al het geld gestolen en heeft meteen zes politie-agenten ontvoerd. Ook ande re overvallen worden uit Soerabaja geseind. HET INT. VERBOND van vrije vak verenigingen heeft Paul Finet als voorzitter van het verbond gekozen. Finet is de 52-jarige secretaris -van het Belgische vakverbond. Hij is vroeger instrumentmaker geweest. HET AANTAL inwoners in Nederland bedroeg op 1 November jl. 10,006,208 In October Jl. werden 7055 huwelij ken gesloten, 18,459 kinderen geboren (waarvan 298 onwettig) en er stier ven 5714 personen. VOLGENS de Parijse correspondent van de „Chicago Tribune" treft de Sovjet-Unie in het Noordpoolgebied intensieve maatregelen ter voorberei- hmg van een mogelijke oorlog met de IN DE 508ste Staatsloterij, vijfde klas twaalfde lijst, is een prijs van f 50.000 gevallen op het lot 6440. OOK IN ZWEDEN is thans de ben- zine-distributie opgeheven. De prijs van de benzine bedraagt er in Ne derlandse munt 53 tot 58 ets HET BERICHT, dat Reuter de wereld rnzond over een vijfling te Columbia blijkt onjuist te zijn. Een der familie leden had een „grap" willen uitha len MR. A. HAEX, directeur van de Oran- Je-Nassau mijnen is overleden. Hij heeft de opbouw van de Oranje-Nas- sau-mijnen. die thans 56 jaar bestaan, hijna van het begin af aan medege maakt als directeur. POSITIES TROEPENSCHEPEN: Gro te Beer 8-12 te Padang, Kota Inten Passeerde 7-12 Perim, Oranje 8-12 te Batavia, Waterman 8-12 te Port Said Zuiderkruis 7-12 te Suez. geldig tot Weersverwachting, Vrijdagavond: Vrij veel bewolking met af en toe regen of hagelbuien, Matige wind uit Westelijke richtingen. Vrij koud temperatuur tussen 4 en 7graden. Heden: zon onder 16,29 uur en maan op 19,56 uur. Zaterdag: zon op 8,36 uur en maan onder 12,34 uur. delijkheid niet kunnen dragen. De rekening die dan aan het Neder landse volk gepresenteerd zou wor den, zou verschrikkelijk zijn. Hij ge.ff toe dat er op de Ronde Tafel conferentie veel concessies zijn ge daan. Als de resultaten van deze conferentie verworpen zouden wor den, zou Moskou kunnen juichen, omdat het dan spoedig oogsttijd in Indonesië zou zijn. Volgens de minister staat het te voorzien, dat als het resultaat van de R. T. C. niet zou worden aangenomen een nieuwe rechtsorde zich toch zal baanbreken. De resultaten van de R. T. C. noemt hij overigens volledig in overeenstemming met de grondwet. De overdracht brengt geen risico's verklaart hij met nadruk. Nederland is zelf in staat die risico's te vermin deren. Voor Nederland bestaat er geen keuze, en het zou goed zijn, voegt hij er aan toe, als de overeenkomst met grote meerderheid zal aanvaard wor den, zulks met het oog op de samen werking. Voorkomen moet namelijk een loden last op ons gaat rusten. De wezenlijke samenwerking wordt z.i. door een lichte Unie meer bevorderd dan door een zware. Een Hoge Commissaris voor Indone sië is nog steeds niet aangewezen, worden, dat een groot verleden als verklaart de minister, hoewel vermoe delijk geen maand ons meer scheidt van de souvereiniteitsoverdracht. Ten aanzien van de Minahassa merkt hij op, dat er daar reden is voor een plebisciet. Nieuw-Guinea is uitgezon derd van de overdracht, daaraan kan of mag niemand twijfelen. De minister besluit zijn rede met het vertrouwen uit te spreken, dat de volksvertegenwoordiging ervan zal overtuigd zijn, dat het ontwerp een aanvaardbare oplossing is. Het Kabi net zal geen verantwoordelijkheid dragen voor de ramp van verwer ping! STIKKER: verwerping voor onze toekomst rampzalig. TUpNISTER STIKKER heeft zich spe- ciaal bezig gehouden met het bui tenlandse aspect van het vraagstuk. Na een uitvoerige inleiding betoogde hij, dat de regering steeds de be voegdheid van de V. N. in het conflict heeft ontkend. Hij heeft er tegelij kertijd echter aan vastgeknoopt: „men bedenke wel welke consequenties 'n actie van de Veiligheidsraad zou heb ben gehad b.v. ten aanzien van de Marshall-hulp. Daarvoor is m.i. niet veel fantasie nodig". Hij heeft ook het Britse wapenembargo aangestipt ten aanzien waarvan hij heeft opge merkt: „het heeft de regering stellig niet aan diligentie ontbroken, maar ten aanzien van dit embargo was Ne derlands onderhandelingspositie zwak" Met kracht van overtuiging heeft hij daarna verklaard, dat de gevol gen van verwerping der resultaten van de R. T. C. voor de toekomst van ons land internationaal rampzalig zouden zijn. De wereld zou z.i. Nederland kun nen dwingen de onafhankelijkheid van Indonesië te erkennen op voorwaar den, die ongunstiger zijn dan die wel ke na moeizame inderhandelingen, zijn bereikt In Indonesië zelf zouden naar zijn oordeel de gevolgen van verwerping niet minder rampzalig zijn. GOETZEN: 2 milliard niet belangrijk. rjE HEER GOETZEN, minister zon- der portefeuille, snijdt o.m. de kwestie van het prijsgeven van een Uit de Marshall-pot VTOOR DE modernisatie en uitbrei- ding van de Kon. Ned. Hoogovens en staalfabrieken in IJmuiden heeft de ECA (Marshall-plan) f 89,000.000 geschonken. De producten, voortvloeiende uit de uitbreiding van dit belangrijke bedrijf zullen zeer bijdragen tot de verdere ontwikkeling van de gehele Neder landse metaal-industrie, waardoor enerzijds goede werkgelegenheid wordt geschapen voor de Nederlandse arbei ders en anderzijds vele metaalpro ducten voor binnenlands gebruik en voor export ".Tijkomen. Voorts zal de uitvoering van dit plan tot gevolg hebben dat Nederland in verminder de mate afhankelijk zal zijn van im port van materialen, vooral van die, welke thans vanuit het dollar-gebied moeten worden ingevoerd. schuld van 2 milliard gulden aan. Hij vindt deze 2 milliard niet zo belang rijk tegen de achtergrond van de toe komstige Nederlandse belangen in Indonesië. Ten aanzien van Indonesië is er z.i. geen reden voor defaitisme, Indonesië is een rijk land, dat er bin nen enkele jaren weer geheel boven op kan zijn. JOEKES: Garantie ambtenaren, wordt geregeld FA VER de kwestie van de regeling der positie van de ambtenaren heeft minister Joekes van Sociale Zaken het uitvoerig gehad. Hij heeft uiteenge zet, dat de garanties die aan de amb tenaren zullen worden gegeven in de wef zullen worden geregeld, een des betreffend wetsontwerp zal de Ka mer dezer dagen bereiken. Getracht is voor de bedienaren van de gods dienst een regeling te treffen, doch dit is niet gelukt. Daarover wordt nog overlegd. SCHOKKING: Geweer bjj de voet op de plaats rust. TYE MINISTER van Oorlog Schok- king, zegt dat het geweer bij de voet gaat en op de plaats rust wordt gehouden. Hij gaat in op de wijze waarop onze strijdkrachten hun dienst hebben ver vuld. „De wijze waarop dat ge schiedde is hun eer". Onder plechtige stilte herdenkt de minister dan allen die het hoogste offer hebben gege ven bij het vervullen van hun plicht. Hij besluit zijn rede met de op merking, dat in de komende tijd veel van de tact en het geduld der mili taire leiders aan beide zijde gevergd zal worden. De sfeer die er nu is geeft volgens minister Schokking reden tot hoop op goede samenwerking. TILANUS EN OUD. T^TET LANG daarna kan de VVD het (te verwachten) gejuich aan heffen want minister van Maarse- veen komt vertellen, dat hij zich met het amendement Oud (over het doen van stappen bevorderlijk aan een vol ledig tot zijn recht komen van het zelfbeschikkingsrecht) kan verenigen. En hij deelt meteen ook mee, dat nog heden het ontwerp-garantie-wet de Kamer zal bereiken. Staatssecretaris van Marine, de heer Moorman, heeft een woordje ge zegd over de uitgebreide taak van de Marine en minister Stikker heeft het verlangen van het bedrijfsleven in In donesië naar voren gebracht om tot ratificatie te besluiten. (De zitting duurde tot 2 uur). Louis Prinsen, Oude Tol te Woensdrecht is hier Palembang aan het bewaken: Rechts: Wim Broere, Hoge Zeedijk D 286 te Zevenbergsche Hoek met als achter grond de kampong Scwazu Ompu. jThkele honderden Belgische stu denten hebben te Leuven het hoofdbureau ran politie bekogeld met aardappelen en rot fruit, na dat de politie een optocht met een beeld van Sinterklaas had verboden De studenten stoorden zich hier niet aan en plaatsten het beeld op het dak van de Leuvense Universi teitsbibliotheek omhangen met een professorstoga, die volgens sommi ge studenten van Gaston Eyskens, de Belgische premier, was. Een he vige rukwind echter stiet het beeld van het dak zodat het in duizend stukken op straat viel. De studen ten schoten toe om de brokken te verzamelen en belegerden daarna het politiebureau. Bertus en Piet Verhoef Langeweg 9 te Ze venbergen, zitten resp. in Bandung en in Palembang. Links: Charles Inghels uit St. Jansteen, Roskamstraat 1, die blijkens deze foto een of ander geheimzinnig dier uit de „kali" heeft gevist. VTA EEN PAUZE zijn gisterenavond de replieken losgekomen. De he ren Schouten (tegen), Romme (voor) en Weiter (tegen) hebben wel uitvoe rig gesproken maar lieten geen nieu we geluiden horen. De heer Tilanus (CH) verklaart zich echter bereid met 't standpunt TLTEVROUW ROOSEVELT is voor- nemens, waarschijnlijk in Juni aanstaande, een bezoek aan Neder land te brengen met haar kleinkin deren, een zoon en een dochter van Elliott Roosevelt, die dan ook in Ne derland zal verblijven in verband m't een journalistieke opdracht. Mevrouw Roosevelt vindt namelijk dat het tijd wordt, dat de jongere Roosevelt-ge- neratie kennis maakt, „met het land harer voorvaderen." Het is dus waarschijnlijk, dat zij ook Nieuw-Vossemeer, de plaats waar van de Roosevelts oorspronkelijk ge boortig zijn, zal bezoeken. jTEN ONZER LEZERESSEN uit Prin- cenhage heeft eens, naar zij ons mededeelde, de in het bezit van Minus Oostrijk zijnde Van Gogh gezien (zie ons nummer van gisteren.) Zij deelde ons mede, dat het hier gaat om een tekening uit de vroegste periode van de befaamde schilder. Dit maakt het geval wellicht nog ernstiger dan het al was. Eerstens bestaan, zoals bekend, van Vincent van Gogh nog: slechts enkele authentieke stukken uit zijn vroegste periode, aangezien hij zelf zeer veel van dit werk vernietigd heeft. Vervolgens is papier nog minder bestand tegen invloeden van tijd en vocht dan schil derstukken, zodat restauratie wel niet goed meer mogelijk zal zijn. SPIJT IN NUENEN. /"AVERIGENS moge in dit verband nog eens een geval worden gerele veerd, waardoor waardevolle Van Gogh's uit de Brabantse periode van de schilder verloren gingen. De familie Van Bavel, destijds be woonster van een kasteeltje te Nuenen (thans bewoond door baron van Har- denbroek), gaf „de zoon van de domi- né, 'n begaafde jongen" op diens ver zoek toestemming om enkele deurpane len te beschilderen. De familie vond er tenslotte niet veel moois aan en liet enige tijd later de schilderstukken van de panelen weg steken, om er weer 'n gewoon huis verfje op aan te brengen JAE VONDST van het nieuwe doek van Han van Meegeren „Het laat ste Avondmaal" door prof. Coremans in de villa te Nice is zuiver bedrog, zo heeft de Belgische kunstkenner Jean Decoen thans verklaard te Brus sel. Reeds enkele maanden geleden heb ik in een artikel bekend gemaakt dat het mij niet zou verwonderen, in dien prof Coremans opnieuw met een sensationele ontdekking zou komen. Reeds toen was mij namelijk reeds bekend, dat mevr. van Meegeren, sa men met prof. Coremans, naar de villa te Nice zouden vertrekken, waar Han van Meegeren tot 1939 heeft ge woond. Tevens werd mij toen bericht dat de reis zou geschieden met een soort kampeerwagen, waarin een ge heime bergplaats was aangebracht. Het staat voor mij daarom als een paal boven water, dat het doek, dat prof. Coremans thans „ontdekt" zou heb ben, van zeer recente datum is, in Nederland vervaardigd werd door 'n leerling van v. Meegeren en daarna door mevrouw van Meegeren en prof. Coremans naar Nice werd gesmokkeld, zo zegt Decoen pertinent. TPEN OPVARENDE militair van het troepentransportschip „Kota In- ten" is op thuisreis naar Nederland, te Aden opgenomen, lijdende aan pok ken. De betrokken familie is op de hoogte gesteld. De toestand van de patiënt is gunstig. Indien zich geen verdere gevallen op het laatste deel van de reis zullen voordoen, zal het schip op de normale datum, vermoe delijk 24 December, worden gede- barkeerd. De opvarenden zullen in dat geval op de gebruikelijke wijze naar huis worden vervoerd. TN AFWACHTING van de behan- deling van het wetsontwerp tot het houden van een volksraadple ging in de Belgische Kamer, wordt thans tussen voor- en tegenstanders van de Vorst een ware documenten oorlog gevoerd. De socialistische oud-premier Achil- le van Acker is ermee begonnen. Hij heeft voor de pers een heel lang verhaal opgedist omtrent zijn bespre kingen met de Koning te Sankt Wolf gang in Juni 1945, Hij beweert de Ko ning onmiddellijk gezegd te hebben: „Indien U terugkomt, bied ik onmid dellijk het ontslag van de regering aan en ik zou verplicht zijn u te doen weten dat ik niet in staat ben een nieuwe te vormen". De Koning zei hem kort voor zijn vertrek: „Ik heb een beslissing ge nomen en ik keer Maandag 18 Juni naar Laken terug. U mag dit tegen niemand zeggen, noch aan mijn broer noch aan de regering". Van Acker achtte zich echter verplicht de Prins Regent en de Ministers op de hoogte te brengen. Op 18 Juni ontving van Acker een brief van de Koning met het verzoek een nieuwe regering te vormen. Van Acker wees dit aanbod af onder opgave der motieven. ANDER LICHT! piRENNE, de secretaris van de Ko- ning, heeft nu echter een heel andere lezing van de historie gege ven. Hij zegt, dat van Acker eerst met de Koning alles had geregeld om trent de procedure van de terugkeer. Ook een ontwerp-Troonrede werd be sproken, waarmee Van Acker na en kele kleine wijzigingen accoord ging. Een paar dagen na zijn terugkeer in Brussel liet Van Acker, echter aan Pirenne weten, dat indien de Koning geen afstand deed van de troon, zeer ernstige onthullingen gedaan zouden worden. Weer een dag later vertelde hij, dat het socialistische blad „Le Peuple" een relaas bezat van het be zoek van de Vorst aan Hitier te Berchtesgaden. Hij voegde er aan toe, dat indien de Koning zich terugtrok, de regering er voor zou zorgen, dat hij geen financiële zorgen zou ken nen en de campagne tegen de Vorst onmiddellijk zou worden stopgezet. Er waren voorts militaire maatre gelen genomen om de terugkeer van de Koning te beletten. Op 20 Juni ontvingen de Belgische troepen wel ke gelegerd waren in de sector van Aken, een order van het geallieerde hoofdkwartier, dat samengevat als volgt luidde: „Indien de Koning der Belgen door een uwer wordt opgemerkt, moet hij worden aangehouden en moet onmid dellijk het hoofdkwartier worden ge waarschuwd". Op 21 Juni had Pirenne een onder houd met Generaal Erskine, die hem verzekerde, dat indien moeilijkheden over de terugkeer van de Koning zou den ontstaan, de geallieerden niet tus senbeide zouden komen. Toen Pirenne vroeg of het mogelijk was Belgische troepen ter beschikking te stellen voor het handhaven van de orde, antwoord de de generaal: „De Belgische troepen staan onder bevel van generaal Eisen hower. Het is niet waarschijnlijk dat deze meer zal willen afstaan dan het bataljon, dat te Antwerpen ligt". Het geheel van de toestand, aldus het verslag van Pirenne, maakte de terugkeer van de Koning onmogelijk en deze besloot een afwachtende hou ding aan te nemen. Decoen. is zoals bekend, een felle verdediger van de theorie, volgens welke „De Emmaüsgangers" en „Het laatste Avondmaal" echte Vermeers zijn. Hij zegt enkele dagen voordat prof. Coremans in Nice was, zelf een bezoek aan van Meegeren's villa te hebben gebracht en de apartementen aan een grondig onderzoek heeft on derworpen, maar geen schilderij heeft gevonden. In dit verband herinnerde Jean De coen eraan, dat tijdens het proces van Meegeren door de Nederlandse recherche in de villa te Nice een zeer grondig onderzoek is verricht en dat ook deze politiemannen geen doek hebben gezien. Een Amersfoortse kunstkenner heeft echter bekend gemaakt dat hij reeds langer dan een jaar wist, dat dit „Avondmaal' zich te Nice tussen tri- plexplaten ingeklemd bevond. Vol gens hem heeft mevr. van Meegeren hem dit zelf meegedeeld. OQ SEPTEMBER is de behandeling van de zaak tegen de schrijver Albert Kuyle (Kuytenbrouwer) door de Utrechtse Kamer van het Amster damse Bijzonder Gerechtshof afge broken. Zulks omdat de verdediger van verdachte na een schermutseling met de president de verdediging neer legde. De behandeling van de zaak is gis teren in Utrecht voortgezet. Verde diger was nu mr. J. v. d. Put uit Eind hoven. Voordat deze aan het woord kwam, vroeg de president aan de verdachte of zijn verklaring van spijt over zijn anti-joodse artikelen, tijdens de vo rige zitting afgelegd, ook gold voor zijn critiek op de geallieerden. Ver dachte gaf daarop ten antwoord des tijds niet zo te zijn geinformeerd als nu. Mr. v. d. Put was van mening, dat de zaak Kuyle moet gezien worden in de sfeer van Nationaal Front. Kuy le was volgens hem anti-Duits en an- ti-NSB. De eis van 2 jaar vond hij te hoog. Hij vroeg vrijspraak of een voorwaardelijke straf. werd aanvaard en waardoor ze over hun twijfel zijn heenge- holpen. De P. v. d. A.'er van Walsum, die in een ziekenhuis ligt, heeft men maar gauw laten bedanken, opdat zijn opvolger, Dr. Wibaut, de vol gende week kan meestemmen. Zo ontbreken er nog drie voor een twee-derde-meerderheid. Die zul len moeten komen uit het gezel schap van 5 Christelijk-Histori- schen en 3 V.V.D.'ers. Van de ene spanning verlost, komen we nu in de andere. De volgende week zul len we weten waar we aan toe zijn!! 7OALS te verwachten was, heeft de Tweede Kamer een twee-" derde-meerderheid bij elkaar kun nen brengen, om de resultaten der Ronde Tafel-Conferentie goed te keuren. De eerste hindernis is ge nomen. Een tweede ligt in de Eer ste Kamer, maar deze stemming is toch in ieder geval een goed voor teken. We zeggen: een goed voorteken. Niet omdat we zo verrukt zijn over de resultaten der R.T.C. We hebben al genoeg van het tegen deel laten blijken. Doch wel omdat we met een aan tal sprekers en ook met de Minis ters van Maarseveen en Stikker van mening zijn, dat de gevolgen ener verwerping rampzalig zouden zijn. Rampzalig, wijl dan onmid dellijk de guerilla in Indonesië met verdubbelde kracht de kop zou op steken, terwijl ons machtsapparaat reeds in liauidatie is. Rampzalig, omdat we dadelijk weer buiten landse inmenging op onze nek zou den krijgen. Rampzalig, omdat er in de binnenlandse politiek een chaos zou ontstaan. Wat dit laatste betreft: men be denke wel, dat het toch maar een minderheid in het parlement is, die deze nederlaag voor de Rege ring zou veroorzaken, een minder heid van zo heterogeen gehalte, dat Paul de Groot hand in hand ging met Ds. Zandt. De heer Weiter telde dit in zijn speech van twee-en-een-half uur licht. Och, zei hij, geef ons de spullen en wij spelen het wel klaar. We komen als minderheid voor de Kamer. Wil die ons wegstemmen, dan ontbinden we de Kamer. Dan kan het volk spreken. Het is alles gemakkelijk gezegd. Maar denkt hij. dat er dan twee derde meerderheid voor een nieuw beleid uit de bus komt? Ziet hij dan geen tijd van grote beroering komen, onderwijl in Indië de vlam van de gewapende opstand uit slaat? Men heeft het druk over eer en geweten gehad. Alsof er bij dege nen, die anders over de zaak dach ten, slechts lafheid en politieke berekening in het spel waren. Het is zo gemakkelijk op het gevoel te speculeren en fouten in anderen aan te wijzen. Maar dan horen we liever een Tilanus, die het als een collectieve schuld beleed, dat we in 1936 niet zijn ingegaan op een ver zoek van de Volksraad, om een Ronde Tafel Conferentie te beleg gen. Het advies van de heer Wei ter, Minister van Koloniën, heeft toen het zwaarst gewogen. Doch de andere ministers en de meeste fracties zullen moeten toegeven, dat ze toen mede gefaald hebben. Als het debat zich over de hele li nie in deze sfeer had bewogen, zou het niet bijwijlen zo'n nare bij smaak gekregen hebben van gelijk hebberij en kiezersvlelerij. ^IEMAND kon de volksvertegen woordigers benijden in dit gewichtig uur. Want van geestdrift over het bereikte viel bij niemand iets te bespeuren. Wel van een zwaar wikken en wegen. In het bizonder gold dit voor de Christe- lijke-Historischen en Liberalen. Men moet het in hen prijzien, dat ze in 1948 de weg van louter cr: tiek zijn verlaten en construct hun deel hebben willen nemen regering en Indonesisch beleid Het was echter vooral ook op hun aandrang, dat in de nieuwe Grond wet een twee-derde-meerderheid werd vereist voor de wetten inzake de totstandkoming der nieuwe ver houdingen tussen Nederland, de Oost en de West. Het feit, dat ze toen hun zin kregen, is nu oorzaak, dat de volle zwaarte der beslissing op hun schouders kwam te druk ken. Immers uit hun fracties wer den minstens acht stemmen vóór vereist, om de 67 vol te maken. Eén man te weinig en we stonden voor de onafzienbare gevolgen der ver werping. We tellen het gewetens conflict, dat verscheidenen hunner heeft geteisterd, niet licht. Ook het grondwettelijk bezwaar mag men niet kleineren. Daar hebben vooral de Christelijk-Historischen mee geworsteld. De verwijzing naar hun grote voorman, de Savornin Lohman, kon niet allen overtuigen Hij zei: „Het recht ontwikkelt zicli buiten de geschreven wet, vaak ondanks haarHandhaving van de letter der grondwet zou ons land meer dan eens zeer groot on gerief hebben veroorzaakt".. Een man als Mr. Schmal viel iri dit opacht De Savornin Lohman af. Hij bleef tegen tot het (voor hem) bittere einde. Zelfs in de A.R.-fractle bleek de heer Meyerink gekweld door twee strijd. Als een der Negen Mannen heeft hij de Indonesische onder handelaars leren kennen en hij zag in hen toch wel achtenswaaroige lieden, anders dan partijgenoot Gerbrandy. Tot vóórstemmen kon hij het echter niet brengen. Met dat al: de aanvullende acht stemmen zijn gevonden. Vooral de woorden van de heer Stikker heb ben op Oud en de zijnen diepe indruk gemaakt. Hij kwam recht van allerlei internationale besprekingen en hij schreef het woord „rampzalig" aan de wand. Wel zijn de V.V.D.'ers met een amendement voor de dag gekomen dat de Regering opdraagt alle mo gelijke stappen te doen bij enig or gaan der V.N., om het zelfbeschik kingsrecht ten volle tot gelding te doen komen. Een amendement, dat (Vervolg onderaan kolom 6)

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1949 | | pagina 1