:he Land van schmink en onpersoonlijkheid Jansenius-Lyceum cultuurcentrum voor O.-Zeeuwsch Vlaanderen Angst voor verzet en zuivering te Praag 15 gezellig iVERK 8 JKEN SPOEL Bij de koude schoolstrijd in België UITBREIDING EEN VOLDONGEN FEIT Opperhoofd troont op een Fokkerstoel shout bietzaad &Zn. I ingzaken beste». IHTEN as-aanbieding 'm OfMs wpdieUip- uMjiFjiplrus temid den honden die j /mstdarten met iet der!) DERDE BLAD VRIJDAG 25 NOVEMBER 194? Zo zijn onze manieren in Hollywood Hebt U niet een japon voor mij J^ANGZAMERHAND is ook de wereld buiten Amerika er wel achter gekomen, dat Hollywood geenszins het aardse paradijs is, waar voor het aanvankelijk door naïevelingen nog wel eens gehouden werd. Het tegendeel is eer waar: wij zijn gaan beseffen, dat Hollywood aan allen, die het voor zijn producten nodig heeft, niet alleen zeer zware eisen stelt, maar hen ook menigmaal een stempel opdrukt, dat hun alle eigen persoonlijkheid ontneemt. Dit laatste dan natuurlijk in ruil voor een behoorlijk bedrag aan dollars. Wmhet beste bij ae Liefde op de eerste foto Orthodoxe Staatskerk in Tsjecho-Slowakije Bedevaart naar Rome te paard Vrijheid van onderwijs een mythe Katholieke ouders op dubbele lasten gezet Plechtige inwijding op 26 November Waarom die terreur in Tsjecho-Slowakije? De bom raakt ons en niet de Rots Serf ISGOOOOGOOOOO 3000000000' •JT JANSTEEN rELEFOON 43 10DOOOOOOOOOÖ 723-0 St. Jansteen1 DOOOO Fan ons bestelt jen BOMEN en f Ligusterhagen. fcTEEN. Tel. 91 660-o g ICHENKEN o.a.: hen pen enen v.a. co. 34 g beschermers, enz. 3H0ENHANDEL feT. JANSTEEN lOOOO vernieuwen ar. Igen scherp con- Ibestellingen aan. r- en aannemers I, St. Jansteen. |>n 88 DOOOOOOOOOOOOO 356-0 rSTEEN. TEL. 2 O oooooooooooooo OOOOOOGOO0G0OO ten kjes nde klokjes hoofdkussens dekens „Erres" z. enz. enz. enz. ichting v.a. f 4.25 St. Jansteen OOOOOOOOOOOOOO KDOOOOOOOOOO0O VAN DER STEEN likke kapitein. We [gen beide partiien En nu ontstaat bij het plan tot een of' r\p DE GROTEN der film daaraan intussen zelf zo heel veel plezier beleven, valt nog te betwijfelen, want menigmaal staan zij min of meer onder de strenge curatele van een manager, die hun zaken behartigt, die voor publiciteit zorgt, en zomeer, waarbij hij er menselijkerwijs ook om denkt, dat hij er zelf niet te slecht zal afkomen. Wie veel Amerikaanse films ziet, weet wat de „Droomfabriek" ongeveer eist van het uiterlijk zijner grote en klei nere sterren. De „make-up" bepaalt dit uiterlijk voor een groot deel en een leger van kunstenaars op dit gebied zijn regelmatig in touw om ervoor te zorgen, dat de heldin van de film geen haartje dwars zit ook al komt ze zo juist door een orkaan aangedraafd of al is ze aan de handen van boze gangsters ontsnapt. LASTIGE EXTRA'S JUAERKW AARDIG genoeg blijkt me- '"'nignraal, dat de sterren van de eerste rang vaak nog niet eens lastig zijn als de lagere godinnen. De kleed sters, kapsters, schoonheidsverzorg sters en verzorgers hebben dikwijls heel wat met haar te stellen. Zelfs de extra's die maar een enkele maal in een bepaal de film mogen optreden en geen vast contract hebben, laten zich gelden waar ze maar kunnen. Het komt vooi aldus Miss Ruth Collins, een kleed ster, die bij een der grote studio's tot taak heeft deze extra's in de vereiste kledij te steken—dat ze in de letterlijke zin des woords om bepaalde kleding stukken vechten Ze willen allemaal door een goed uiterlijk opvallen, want dit kan immers betekenen, dat een of andere producer, die naar de opnamen van de dag zit te kijken, haar zou kiezen voor een grotere rolDat dit laatste zelden voorkomt, doet niets af aan de verwachtingen, die alle extra's daaromtrent schijnen te hebben Als regel kappen de extra's zichzelf en zor gen zij ook voor haar eigen make-up. Dikwijls doen ze dat zo goed, dat ze de ster in de schaduw stellen. Wat natuur lijk niet mag en wat haar een opmer king van de regisseur kan bezorgen Het geheim van de gemiddelde schoon heidsexperts, die vaste voet hebben ge kregen in de Hollywood-studio's is, dat zij van een vrouw met een .gewoon" ge zicht een schoonheid in de zin der film kunnen maken. Minder mooie gelaats trekken kunnen natuurlijk niet worden veranderd, maar wel weg- en bijgewerkt met behulp van zalfjes en verfjes. Een donkerbruin mengsel is bijvoorbeeld in staat een onschuldig rond gezichtje plotseling holle „fatale vrouwen-" wan gen te geven Wat de vorm van de mond betreft... die kan men eenvoudig uitzoeken Wat wilt U lieverdie van Joan, Crawford of Rita Hayworth, van Bergman of van de jonge Joan Caul- field, die op weg is een ster van for maat te worden...? De wenkbrauwen worden wel geplukt, maar daarna met een stift veel donkerden en zwaarder gemaakt dan ze waren de dunne baby-wenkbrauwoogjes hebben in Hol lywood afgedaan. DE „BLANCO ZIEL" over de gehele wereld dagelijks aan hun heldinnen en helden van het witte doek doen toekomen. Nu denke men vooral niet, dat al deze brieven belanden op de ontbijtta fel dergenen voor wie ze bestemd zijn ook hier grijpt de almachtige hand van de studio's in. Vrijwel iedere grote filmmaatschappij heeft zijn eigen „fan-mail" afdeling, die de post ontvangt sorteert, leest en beoordeelt. Want deze brieven vormen de maatstaf voor de populariteit van de filmspelers uit de hoeveelheid leidt men af dat bepaalde sterren nog steeds populair zijn en wat aankomende ster retjes betreft, volgens velen staat of valt hun toekomst met het aantal brie ven. dat zij krijgen. Natuurlijk spreekt de inhoud ook een woordje mee. Verre weg de meeste brieven bevatten vei- zoeken om portretten met handteke ningen het aantal verzamelaarsters en verzamelaars van filmsterrenfoto's is in Amerika nog steeds zeer groot. Maar ook komen tal „.V'V&ï van brieven uit het buitenland met een- zelfde verzoek; van i.tj het totale aantal is ;S een kleine 40% niet- Amerikaans. Tien |H procent der brieven 1 zijn in wezen mei, anders dan bedel brieven, om geld of niet langer gebruikte kleding en tien an dere procenten wor- uitgemaakt door e- pistels van zonder- - lingen. Maar ook ISM vraagt menige briel HP om raad „Hoe kom %fj$ film...? jï De niet - Ameri- kaanse brieven zijn gewoonlijk gericht aan de oude en be kende sterren, maar i a Amerika zelf schrijft men ook heel graag aan de opkomende jongeren, zoals de Zweedse Martha Toren, die pas twee jaar in Hollywood woont en 3500 brieven per LIET UITERLIJKE stempel wordt de filmartisten dus opgedrukt. Nu komt nog het innerlijke, want ook daarover bekommert zich de filmstu dio. In de eerste plaats geschiedt dit natuurlijk via de regisseur die zijn su jetten vormt en kneedt" voor hun rollen zonder daarbij al te veel. of zelfs .vok vaak maar enige rekening te houden met hun eigen persoonlijkheid. Het komt trouwens zeer vaak voor dat ze nauwelijks maar enige persoonlijkheid bezitten en dus min of meer met een blanco ziel" voor de regisseur komen, die zijn opvattingen omtrent de rollen dan in hen creëert. Een frapant voor beeld hiervan is geweest de verhouding tussen regisseur Jozef von Sternberg en actrice Mariene Dietrich, waarovei filmpsychologen hele kolommen vol schreven. Greta Garbo is ongeveer de énige filmactrice van formaat, die naar men weet zich aan deze regis seurs overmacht heeft weten te onttrek ken. POPULARITEIT EN POST De HOLLYWOODSE publiciteitsbu- reaux doen het hunne om de sterren van het ogenblik populair te maken bij het publiek. „Gossip columns' vertellen alle mogelijke dingen uit hun leven, vaak Indiscreties, die het Amerikaanse publiek intussen toch wel graag leest en die de filmsterren hun fan-mail" bezorgen. Onder „fan-mail" verstaat men de post, die de bewonderaars van Martha Toren 3500 brieven GRETA GARBO geen „blanco ziel" maand ontvangt. Ze wordt in dit op zicht geslagen door Ann Blyth, die er in. Augustus Jl. 5200 kreeg en door Y- vonne de Carlo, die 4800 brieven per maand aan haar adres ontving. Men mere vooral niet, dat deze brie- venregen alleen over de vrouwelijke sterren daalt, want het tegendeel is wel waar Een jeugdige flmacteur, Anthony Curtis genaamd, trad voor het eerst in een film op in een uiterst klein rolletje, maai- kreeg dadelijk 200 brieven per week. En toen hij daarna in een tweede film verscheen, In een rol waarin hij alleen maar een deur mocht openen en sluiten groeide zijn brievenaantal geweldig...! Al met al is de Hollywoodse wereld er een, die staat of valt met de goed kope populariteit bij filmbezoekers. En waar deze zorg maatstaf is, is maar weinig ruimte voor geestelijke waar den. TJEN lieftallige Duitse brunette ,we- duwe van kapitein ter zee Von Haessler, die in de oorlog om het le ven kwam, heeft uit duizenden briefschrijvers er vier uitgekozen en hun een antwoord gezonden. De brieven kwamen binnenstromen toen haar foto in het Amerikaanse tijdschrift „True" was verschenen. Duizenden mannen deden haar huwe lijksvoorstellen en overlaadden haar met geschenken, zoals Nylons, schoonheidsartikelen, schoenen en dergelijke. De foto werd in Augustus gepubliceerd en sindsdien ontving zij gemiddeld 150 brieven dagelijks, voor het merendeel uit Amerika. Onder de aanzoekers bevonden zich personen van allerlei beroepen: cowboys, stu denten, cadetten, professoren, farmers en men zegt zelfs dat ook een hoge regeringsfunctionaris naar haar hand dong. Uit al deze briefschrijvers heeft zij er thans vier uitgekozen om een antwoord te doen toekomen. Zij houdt de namen echter opx discrete wijze geheim. DADIO Vaticana verneemt uit Wee- nen, dat de Kominform thans heeft besloten over te gaan tot de stichting van een Orthodoxe Staats kerk in Tsjechoslowakijë. Deze Staats kerk zal onder toezicht staan van patriarch Alexis van Moskou De naam van de te benoemen patriarch in Praag werd evenwel nog niet be kend gemaakt. JJe amazone gravin Ellen von Hohe- nau is van plan zich te paard naar Rome te begeven om aan de Paus Pius XII een boodschap te brengen van alle Duitse ruiters. Gravin von Ho- henau wil haar rit bij Scharnitz be ginnen en hoopt in 30 dagen tijds via de Brenner. Bologna en Florence de Eeuwige Stad te bereiken. (Van onze Brusselse correspondent) JJET IS NIET omdat op dit ogenblik alle aandacht in België gaat naar de Koningskwestie en de naker.de volksraadpleging, dat de andere vraag stukken volledig in de vergeethoek geraakt zijn. De werkloosheid blijft zwaar drukken op de sociale vrede, zoals trouwens de huidige inrichting der maatschappelijke zekerheid bij veler ongerustheid brengt en ook de nog steeds niet gelikwideerde repressie onmenselijke toestanden blijft bestendi gen. Zo is ook de schoolstrijd die er op dit ogenblik wel is waar koud uitziet, verre van uitgestreden, al maken sommigen zich begoochelingen omtrent hetgeen ze vanwege de linkse coalitie zouden kunnen te verwachten heb ben. Wie in de strijd zelve staat en we noemen meteen de christelijke leerkrachten maakt zich die begoochelingen niet en geeft er zich inte gendeel zeer goed rekenschap van dat nog heel wat zou dienen rechtgezet, alvorens men in ons land van een eerbare gelijkheid zou kunnen gewagen. land blijft intussen een mythe. Vrije schoolkeuze is larie en bittere bespot ting. Al worden de rechten van de Kerk en de plichten van de Staat door niemand op het beschouwende stuk met ernstige argumenten betwist toch verongelijkt de Staat sedert ruim een eeuw de katholieke staats burgers op onderwijsgebied. Die verongelijking zal slechts op houden te bestaan en te ergeren, wanneer in het Lager Onderwijs alle schoolplichtige kinderen door de openbare besturen me*-, dezelfde zorg en steun voor hun opleiding zullen bedacht worden, en wanneer alle opvoeders met ten andere dezelfde plichten en rechten voor een ge lijke wedde in aanmerking zullen komen. Circa 30.000 lagere onderwij zers in. onze katholieke gemeenten met anticlericaal bestuur hebben 16.000 frank wedde 's jaars minder dan hun colleg'as gehecht aan het rijksonderwijs. Het Technisch Onderwijs, dat de welvaart van de arbeidersstand, van de nationale economie en de nationale nijverheid waarborgt, en op tal van TAe in christelijke beroepsverenigin- gen georganiseerde leerkrachten hebben in. de jongste tijd bij herha ling de stem verheven om de be staande mistoestanden duidelijk te omschrijven en aan te klagen, tevens om hun eisen te stellen. Inwilliging daarvan beschouwen zij als een eerste vereiste om de strijdbijl op het toneel van de schoolstrijd warm of koud te begraven. VREDE DOOR RECHT VAARDIGHEID. T\e christelijke leerkrachten veraf- schuwen de schoolstrijd met al zijn nadelige gevolgen voor het on derwijs zelve, de Natie en het Land. Zij willen integendeel schoolvrede, maar menen dat die op rechtvaardig heid dient te steunen. Zowel de Christelijke Volkspartij als de Cen trale Raad van het Katholiek Onder wijs eisen een gelijkberechtiging vanwege alle openbare besturen, voor alle schoolgaande kinderen en ook voor geheel het onderwijzend personeel. De vrijheid van onderwijs in ons adelbrieven kan terugblikken, blijft in feit assepoes van het onderwijs. Hier worden zelfs ondertekende re- springaccoorden niet nageleefd. Maar het gaat bijna uitsluitend over chris telijke leerkrachten (men vergete niet, dat 70 pet. van het technisch onderwijs in katholieke handen is), die zich met 50 tot 75 pet. van de Rijkstoelage als wedde dienen te ver genoegen. Het pensioen van de tech nische leraar is veel lager dan het van een ouderdomsgepensionneerde die al niet te boffen heeft. De katho lieke provincieraden hebben hier wel is waar geholpen in de mate van hun middelen, doch veel blijft nog te doen. De Normaalscholen (voor opleiding van kwekelingen) staan er zo mo gelijk nog slechter voor. Hier is var, generlei Rijkstoelage sprake, zodat gediplomeerde leerkrachten nauwe lijks een onderwijzerssalaris opstrij ken. Die ongehoorde toestand werd tot in den treure aangeklaagd, in het Parlement en elders. Er is wel een zekere spanning waar te nemen, doch voor de regeringsstabiliteit vormen een handvol geduldige en brave katholieke leerkrachten nog steeds geen gevaar. In het vrij middelbaar onderwijs zijn ouders en schoolbesturen thans genoodzaakt aanspraak te maken op rijkstoelagen. Talrijke katholieke ouders kunnen niet langer zonder kleerscheuren de zware offers dragen van het schoolgaan hunner kinderen naar vrije instellingen, die van gener lei rijktoelage genieten. Wordt het tekenonderwijs practisch kosteloos verstrekt, het katholieke, dat op zichzelf aangewezen is, en in de grond dezelfde lasten te dragen heeft, wordt voor een onhoudbare toestand geplaatst op stuk van mededinging. Hier dreigen veel slachtoffers te vallen van gewetensconflichten. De christelijke leerkrachten ver oordelen de rush naar het officieel middelbaar onderwijs, dat ingevol ge de door Minister Huysmans inge luide politiek ook waar er geen nood aan bestaat, prachtige modern- ingerichte scholen bouwt en de leer lingen der vrije scholen aanzuigt. Maar andere middelen dan de ver maning tegen de goddeloosheid van het aldaar verstrekte onderricht, heeft men van katholieke zijde voor alsnog niet ter beschikking, MOEILIJKE STRIJD lyjen moet toegeven, aan de hand van dit noodzakelijkerwijs be knopte overzicht, dat de christelijke leerkrachten, en naast hen de katho lieke ouders en verantwoordelijke overheidspersonen, een voorlopig nog moeilijke strijd voeren tegen de gang van links politiekers, die het gehele onderwijsprobleem op het politieke plan zien en met Staatspenningen hun gevaarlijke concurrentiestrijd voeren tegen de christelijke scholen. Het ergerlijke ligt precies in het feit dat de katholieke ouders, die naast Op ZATERDAG 26 November vindt in Hulst in tegenwoordigheid van tal van autoriteiten de inwijding van de nieuwbouw plaats van het Janse nius-Lyceum, het cultuurcentrum bij uitnemendheid van O. Z. Vlaanderen, waar zeer vele jongelui in de laatste jaren hun opleiding genoten hebben om daarna hun eerste stappen in het maatschappelijke leven te zetten. JJET is ongetwijfeld de moeite waard om nog eens de aandacht op dit onderwijscentrum te zetten, dat genoemd is naar Jansenius van Hulst, een groot geleerde, die in 1565 benoemd werd tot bisschop van Gent, maar eerst 3 jaar later door de bis schop van 's-Hertogenbosch gewijd werd en op 8 September 1568 zijn plechtige intocht in Gent deed waar bij ook de stedelijke overheid van zijn geboortestad Hulst tegenwoordig was. Gedurende ruim 7 jaar bestuur de hij zijn bisdom met grote wijsheid, voerde tal van hervormingen in en overleed op 11 April 1576 in de ouderdom van 66 jaar, betreurd door het gehele bisdom. Door het katholieke lyceum te Hulst naar deze grote voorzaat te noemen heeft men zijn naam voor het nage slacht bewaard en is de naam Janse nius onherroepelijk aan Hulst ver bonden. Het zal velen wel niet bekend zijn dat in de basiliek van Hulst bij de Ingang van de sacristie zich een graf steen bevindt die oorspronkelijk het graf van zijn ouders bedekt heeft, die In de basiliek begraven werden. De leerlingen van het lyceum zul len a.s. Zaterdag op deze grafsteen een bloemenhulde brengen. HET ONTSTAAN VAN HET LYCEUM ■WROEGER was het in Z. Vlaande ren zeer moeilijk om ander on derwijs dan lager onderwijs te genie ten en was men aangewezen op inter naten waar zeer vele Z. Vlaamse jon gelui hun verdere opleiding genoten. Het is een algemeen bekend feit, dat Rolduc, Canisius en Katwijk vele Z. Vlamingen onder zijn leerlingen telde maar daartegenover stond dat slechts diegenen die over een ruime beurs beschikten van deze internaten ge bruik konden maken Natuurlijk kon men wel op de Rijks HBS te Temeuzen terecht en ook nog wel op enkele andere inrichtingen op de eilanden maar de afstanden speel den ook hier een grote rol, terwijl het toch wenselijk geacht werd voor het katholieke O. Z. Vlaanderen over een eigen katholieke inrichting te kunnen beschikken. In 1920 begon men met oo oprich ting van een middelbare handels school, die enigszins in de behoeften voorzag, maar al spoedig bleek, dat men andere verwachtingen had en toen begon men het dan ook in die richting te zoeken. Er was een drin gende behoefte aan een HBS en na dat vele moeilijkheden overwonnen waren kwam eindelijk in 1944 een HBS afdeling tot stand, die in 1946 door het Rijk gesubsidieerd werd, hetgeen een stap in de goede richting was. Men overwoog ook om te komen tot een afdeling Gymnasium en deze kwam in het schooljaar 19471948 tot stand. Ze is nu erkend en wordt ook door het Rijk gesubsidieerd, wel een bewijs, dat men het belang van deze afdeling voor de streek inziet. 16 October 1947 werd het curatorium geïnstalleerd, waarvan wijlen deken P. Rops voorzitter was. Momenteel telt de school 183 leer lingen, waarvan er 93 op de onder bouw zijn, 54 bezoeken de HBS, 17 het gymnasium en 19 de Handels school. De onderbouw omvat de eerste 2 klassen en als men deze afgemaakt heeft kan men de richting kiezen die men denkt, dat het meest geschikte voor de leerling is. De practijk heeft geleerd, dat juist deze onderbouw de leraren in de gelegenheid stelt om de jongens en meisjes behoorlijk te tes ten, zodat zij aan de hand van de opgedane ervaringen waardevolle ad viezen voor de toekomst kunnen ge ven. Vele desillusies kunnen op deze wijze voorkomen worden. De eerste directeur der school was oud-mtaister dr. Jos. Gielen, terwijl de leiding thans in handen rust van drs. J. Boezeman, die geassisteerd wordt door conrector K. L. v. d. En- de. Als moderator treedt rector van Loon op. HET GING NIET ALTIJD VAN EEN LEIEN DAKJE LJET Hulsterse onderwijsinstituut heeft vele moeilijkheden gekend die de leiding veel hoofdbrekens ge kost hebben, maar het ziet er nu toch naar uit dat de ergste achter de rug zijn en dat men voor de toekomst de nodige perspectieven heeft. gordijn" liggen. De operatie, die zich TAE SATELLIETSTATEN geven, aldus Robert de Saint Jean in een cor- thans afspeelt, moet dus voor alles Wie heeft nog nooit gehoord van het probleem om in de verschillende vacatures leraren te krijgen. Aan dit probleem zit onafscheidelijk het wo- nmgprobleem verbonden en vooral dit laatste was niet gemakkelijk op te lossen. Niemand wil zich. vooral als hij gehuwd is of op trouwen staat, vast aan een inrichting verbinden, als niet de mogelijkheid aanwezig is om binnen afzienbare tijd een eigen home te krijgen. Practisch zijn thans alle leraren onder dak ge bracht, alhoewel dit nog niet wil zeg gen, dat alles tot ieders tevredenheid is opgelost. Het woningprobleem schept zoveel moeilijkheden, dat het voor de leiding dikwijls zware eisen stelt. Momenteel zijn er nog enkele vacatures en wel voor biologie, schei kunde en natuurkunde, vakken waar van de afgestudeerden in de vrije be roepen een beter bestaan kunnen ver werven dan in het leraarsambt. Men heeft er wel eens aan gedacht om in Hulst een convict voor leer lingen van buiten op te nemen, maar deze plannen zijn thans zo goed als van de baan en ongetwijfeld hebben hier de hoge kosten voor inrichting en huisvesting wel een grote rol ge speeld. Gelukkig heeft men thans binnen korte tijd de beschikking over 2 sport terreinen die achter de school wor den aangelegd, een verheugend feit, daar men over het algemeen veel te weinig aandacht besteedt aan sport, gymnastiek en wat daarmede samen hangt. Evenals tekenen beschouwt men op een middelbare school of op een school voor voorbereidend hoger onderwijs deze vakken als minder waardig, terwijl het tegendeel waar is. HOE HET WAS EN HOE HET NU IS IJET oorspronkelijke gebouw was heel bescheiden. Zes leslokalen, een docentenkamer en een vertrek voor de amanuensis vormden het hoofdgebouw, de concierge woonde boven de klaslokalen en later werd Het door Alb, Meertens vervaar digde beeld van Jansenius, dat a.s. Zaterdag te Hulst onthuld zal worden in tegenwoordigheid van burgerlijke en geestelijke autoriteiten. er nog een gymnastieklokaal bijgezet. De voortdurende uitbreiding stelde andere eisen nadat practisch alle beschikbare ruimte in gebruik geno men was moest een noodgebouwtje met 3 leslokalen worden opgetrokken. Er waren voor de bouw van dit nood gebouw reeds plannen voor totale verbouwing, die nu ten uitvoer gelegd zijn, nadat men de nodige vergunnin gen bekomen had. De school is geheel gemoderniseerd. Aan de voorzijde zijn nu 4 leslokalen gelijkvloers, op de le verdieping zijn er ook 4 en op de 2e verdieping is de tekenzaal ingericht. De fa. v. d. Walle en Voet bouwde onder architectuur van de heer Rou leau een nieuwe vleugel met 2 ver diepingen. Deze vleugel omvat 6 les lokalen, terwijl er 2 ruimtes voor de amanuensis zijn. Bovendien kwamen er fietsenstallingen, centrale verwar- niet-katholieken dezelfde belastingen betalen en aldus de Staatskas stijven, met hun eigen geldmiddelen bestre den worden. Zij dragen voor de op voeding hunner kinderen dubbele lasten: nadat zij hun belastingen heb ben gekweten en daardoor de offi ciële school helpen in stand houden, hebben zij het vrije onderwijs hun ner kinderen nog apart te bezoldigen. Een dergelijk regime, waarin de Staat geen helpende hand reikt aan vrije scholen kan moeilijk beweren de vrijheid van onderwijs geheel en consequent te dienen en te eerbiedigen Slechts wanneer die mistoestanden verholpen zullen zijn, zullen de chris telijke leerkrachten en ouders de schoolstrijd als uitgestreden kunnen beschouwen. Maar ook geen uur vroeger. Zover zijn we op dit ogen blik ongelukkig nog niet. DR. PAUL DE RYCK. Zonderlinge ontdekking in oerwoud rrgens in het Oosten van Venezuela, in een woest en vrijwel onbegaan baar gebied tussen de Orinoco en Amazonerivier bevindt zich 's werelds hoogste waterval. Deze is 15 keer hoger dan de Niagara. Vrijwel nie- man uit de beschaafde wereld had dit gebied ooit betreden, omdat in de loop van duizenden jaren de erosie grote ravijnen in het landschap had uitgeslepen, waardoor het terrein vijwel onbegaanbaar is. Een kleine Amerikaanse expeditie die zich onlangs op weg naar de water vallen begaf, deed in het oerwoud een zonderlinge ontdekking. In een der grashutten van een Indianennederzet- ting vond men een prachtige blin kende metalen stoel, die als een soort troon In het midden van de hut stond, omringt door enkele on de grond hur kende Indianen. Het bleek een vlie- gerstoel uit een Fokkervliegtuig te zijn, sitoel uit ,de Fokker PH-AED die in 1939 door de K.L.M. aan de Venezolaanse regering was verkocht. Drie weken na de overdracht aan Ve nezuela moest het toestel, wegens ge brek aan brandstol, een noodlanding in het oerwoud maken, waarbij de be manning ongedeerd bleef. De stoel, toen nog met rood leer bekleed, is haar geschiedenis begon nen op 27 Januari 1928, toen de PH- AED op het Europese luchtnet van de K.L.M. ingezet. Bekende K.L.M.-vlie- gers als Sillevis, Hondong en Frijns hebben gezeten op deze stoel, de passa giers naar Londen. Hamburg en vele andere steden gevlogen. Eind 1937 werd de Fokker voor luchtkartering in West-Indië gebruikt. ming en diverse kelders. Mei 1948 is men begonnen en dank zij de vcgirt- varendheid der diverse arbeiders ver liep alles vlot van stapel zodat men meende binnen het vastgestelde tijd schema klaar te kunnen komen. De afwerking werd echter door de steen houwer en de electriciën vertraagd, die blijkbaar niet over de benodigde materialen konden beschikken, zodat men nu eigenlijk iets over tijd is. Opvallend in deze school is het scheikundelokaal, dat tegelijkertijd als leslokaal en practicum is ingericht zodat de leerlingen met de docent de proeven kunnen doen. 80% van de kosten werd door het Rijk gedra gen, terwijl het overige uit andere bij dragen moest komen. Gelukkig heb ben de verschillende gemeentebestu ren waardering voor deze streek school en bieden zij door een subsi die de helpende hand. DE FEESTVIERING IJET zal feest in Hulst zijn, zij het dan in de kring der leraren en leerlingen, nu deze inrichting einde lijk gemoderniseerd is en een sieraad vormt voor het Land van Hulst. Des morgens om 9 uur vindt een solem nele Hoogmis in de basiliek plaats, waarna men om 10 uur in optocht naar het lyceum trekt. Daar worden om half 11 Mgr Jos Baeten, bisschop coadjutor van Breda, en Mgr Calle- waert, bisschop van Gent, ontvangen benevens de Commissaris der Konin- ging Jhr. Mr A. de Casembroot, de leden van Gedeputeerde Staten Alb. Lockefeer en Mr. dr A. Mes, benevens tal van andere autoriteiten. De mo gelijkheid is niet uitgesloten dat mi nister Rutten en oud-minister dr. J. Gielen ook aanwezig zullen zijn. De bisschop van Breda zal het gebouw inzegenen, terwijl de bisschop van Gent een borstbeeld van Jansenius een geschenk van de gemeentebe sturen, de parochies en de leerlin gen zal onthullen. Vervolgens vindt een feestvergade- ring plaats waarop door diverse auto riteiten zal gesproken worden. J)E SATELLIETSTATEN geven, aldus Robert de Saint Jean in een cor respondentie voor „Carrefour", Moskou heel wat te stellen en de égards, die Stalin jegens Oost-Duitsland in acht neemt, zuilen de zaken voor de Russen in Warschau of Praag niet gemakkelijker maken. In Bohemen is de onrust zo hevig, dat een grootscheepse politie-actie, die de 3e October j.l. begon, tot 15 November moet duren. Verwacht wordt, dat veertig tot vijftigduizend verdachten tengevol ge van deze intensieve zuivering zullen worden ingerekend. JUTEN HEEFT verscheidene redenen aangehaald om te verklaren, waar om deze golf van tereur, of liever, de ze zee van leed over Tsjechoslowakije spoelt Er is gezegd: het is een mid del om aan werkkrachten te komen voor de uranium-mijnen. Men heeft het een middel genoemd, een indirec te methode, om een bepaald aantal on dernemingen te liquideren, die niet door de nationalisatiewetgeving aan te tasten waren. Zelfs is opgemerkt, dat de Tsjechische Gestapo (die uit een aantal van 100.000 man bestaat) aldus een eenvoudige mogelijkheid vond om de hand te leggen op for tuinen en verblijfplaatsen. In waarheid echter gaat het om drie dingen: het voorkomen van een her leving der ontevredenheid, die ver oorzaakt werd door de economische moeilijkheden en de toenaderingspoli tiek van de USSR jegens Oost-Duits- land; het weren van de Tito-epidemie, die, dank zij de vermelde ontevre denheid, onder de nationale commu nisten woedt en tenslotte het liquide ren van wat er van de „bourgeoisie" nog over is. Het is waar, dat het merendeel der slachtoffers zich bevindt onder de in genieurs, dokters, advocaten, gepen- sionneerden en leden van de (vroe ger) bezittende klasse. Hoewel socia listische arbeiders en zelfs commu nisten, leden van de partij, evenzeer aan nauwgezette onderzoekingen wor den onderworpen, worden toch de le den der elite, of wat er dan nog van over is, het hardst beproefd. Men moet nu niet vergeten, dat Tsjechoslowakije een talrijke „bourgeoisie" bezat, in vloedrijk en gecultiveerd, en dat de "-ring hier veel m' gemak kelijk is te verwezenlijken dan in an dere landen, die achter het „ijzeren gordijn" liggen. De operatie, die zich thans afspeelt, moet dus voor alles verzetshaarden vernietigen, welke zich als het terrein gunstig was, zouden kunnen vermenigvuldigen en daarom wordt de Katholieke Kerk in Tsjecho slowakije (negen millioen gelovigen) met hevigheid vervolgd, tegelijk met de vrije beroepen en het personeel van de technische, industrieële en han delskringen. JUD AS-ZILVER JfR ZIJN zo pas nog nieuwe wetten aangenomen, die de Katholieken trachtten te verzamelen in afvallige organisaties, die door de Staat wor den gesteund. Om de priesters hun gehoorzaamheid aan Rome te doen prijsgeven heeft de regering besloten de bezoldiging der geestelijken ge heel voor haar rekening te nemen en hun salarissen te bieden, die veel ho ger liggen, dande schamele bezoldi gingen van vroeger. Mgr Beran, die intussen sinds de 19e Juni jongstle den, geen enkele maal zijn aartsbis schoppelijk paleis te Praag heeft kun nen verlaten, heeft in deze terecht van het Judas-zilver gesproken. Er bestaat tegenover het terreur-re giem geen me-1-''ikheid meer dan de vlucht, welke thans zeer moeilijk is, omdat zij alleen effectief is, als men de grens kan overschrijden, of het zich verschuilen in een verborgenheid, welke altijd gevaarlijk blijft. De ar beidende klasse daarentegen beschikt over twee geduchte wapenen: de sta king en de afwezigheid. Zij weet er zich uitstekend van te bedienen, als men de bittere verklaringen mag ge loven, die president Zapotocky kort geleden aflegde Sabotage is veel meer dan openlij ke vijandigheden, met de volksaard in overeenstemming en vindt haar bron nen in een lange traditie, welke, zo als men zich zal herinneren, ontstond ten koste van het Oostenrijks-Hon gaarse bewind. „DERDE ORDE" TAM ANTWOORD te geven op de ar- tikelen, die in de buitenlandse pers over de onderdrukkingsmaatregelen zyn verschenen, heeft een Praagse krant (de Mlada Fronta, welke zich in het bijzonder tot de jeugdige com munisten wendt) de volgende uitleg gegeven: de lastercampagne, welke tegen het Tsjechische gouvernement wordt gevoerd zou het werk zijn van een geheimzinnige derde orde, welke is gesticht door de Jezuieten en de hoge Amerikaanse geestelijkheid; en onder de vreemdelingen, die in het geheim tot deze Ku-Klux-Klan beho ren, treft men bijvoorbeeld in Frank rijk aan de heren Paul Reynaud en Edouard Daladier, die, terwille van deze grote kruistocht weer in genade zijn aangenomen. Dit alles, zo vervolgt de correspon dent van Carrefour, vormt de vrolijke kant van een zaak, die overigens gru welijk is; een andere grappige episo de van het treurspel, is een beslissing die de radio te Praag kort geleden nam. In het kinderuurtje vindt men de geschiedenissen der feeën tegen woordig in een geheel nieuwe vorm; er zijn nog wel prinsessen, maar deze openen slechts haar mondjes om te verklaren, dat ze het jammer vinden in een kasteel te zijn geboren en ze kondigen dan haar plan aan om zo gauw mogelijk het paleis van hun va der, de koning, te verlaten om haar leven voort te zetten met een prole tariër, die tot de goede richting be hoort. ALLE LEIDERS BANG? DE„ OORZAAK van deze afdwalin- gen in de idioterie of in de wreed heid is altijd de zelfde: de leiders zijn bang. Maar welke leiders? Allen. De werkelijk verantwoordelijke personen, die achter de coulissen van het thea ter werkzaam zijn, zoals Geminder en Slansky, zijn bang, omdat ze zien, dat na twintig maanden indirecte macht de Sovjet-partij geen hechte fundamenten meer bevat in het land. Om zich tegenover Moskou te dek ken, laten zij dan ook fiun benden mensen jagers hun gore werk verrich ten met de hulp van een „technisch adviseur" van Russische origine. De leiders, die zich op het podium zelf bevinden, zijn nog twee keer zo ongerust: ze vrezen de ontevreden heid van het volk en huiveren boven dien van het vooruitzicht, dat ze zul len worden geplaatst op de zwarte lijst van hen, die in ongenade vielen, welke lijst weldra eea rode lijst wordt. Zo verneemt dan bijvoorbeeld Cle- mentis, de minister van buitenlandse zaken, terwijl hij zich bij de UNO be vindt, dat de directeur van zijn in lichtingendienst, Klinger, tezamen met een twintigtal hoge functionarissen, is gearresteerd. En mompelt men niet reeds van deze Clementis zelf, dat hij vroeger majesteitsschennis heeft bedreven door het Duits-Russische pact te critiseren? In het karretje van de onverschilligen schijnt men ook plaatsen te hebben gereserveerd voor Gottwald, president van de republiek, voor Zapotocky, hoofd der regering voor Nosek, minister van binnenland se zaken. „Un pur trouve toujours un plus pur qui l'épure" zegt een Frans spreekwoord. Een zuiver man, vindt altijd nog een man, die zuiverder is en die de eerste zuivert. Maar dege nen, die zich bedreigd voelen ver meerderen vergeefs hun kniebuigin gen voor de heilige boog van de Ko minform. HEEFT SCHRIJVEN ZIN? zpOT ZOVER een artikel te meer over de hel in het Oosten, waar de der tien boeven van 't Kremlin nog altijd de kans krijgen om hun satanisch spel te spelen. De journalist vraagt zich bijwijlen af, of zijn in- en voorlichtende taak wel zin heeft. Noch Robert de Saint Jean, noch zijn vertaler zullen door hun publicaties één der tienduizenden levens, die hun teerheid zien prijs geven aan de muilen der bloedhonden redden. En het kweken van een angst psychose onder hen. die in vrijheid leven, is wel allerminst dat, waaraan wij behoefte hebben. Maar er zijn enige aspecten, die men bij opwindende lectuur als deze nim mer uit het oog mag verliezen. JJET EERSTE IS, dat heel het bloe dige toneel in eerste instantie niet een politiek, maar een religieus ka rakter draagt. Daarbij is het goed, de zekerheid te bezitten, dat de rots van Petrus onschokbaar in de branding blijft staan. De atoombom blijft een doelloos en bovendien zeel gevaarlijk stuk speelgoed. Men zal wellicht opmerken: als de rots er nog is. zijn wij allang verdwe nen, want óns raakt de bom wel. Te gen de waarheid dezer laatste bewe ring kunnen wij niets inbrengen, maar wél tegen haar bestaanszekerheid. Om te kunnen raken, moet zjj namelijk eerst worden gegooid; ook dit lijkt ons een weinig miskenbaar feit. De vraag nu, of zij gegooid wordt of misschien andere, even harde en on prettige voorwerpen hebben wij voor een groot deel zelf in dc hand. Het is aardig, in deze te luisteren naar twee uitspraken van de humorist Bomans, wiens gezelschap wij nu wel hebben verdiend. Ik heb zijn juiste teksten niet bij de hand, maar de eer ste luidt zo ongeveer aldus: „een be schaving is even sterk ais haar dra gers". En de tweede: (eveneens onge veer): „de Russen komen. Een moge lijkheid. De blaren worden groen: een zekerheid. Houden wij ons aan de fei ten". Dit zijn twee prettige dingen om te bedenken. Wat de sterkte, bedoeld in het eerste aforisme betreft: het ge neeskrachtige water welt op in blij vende stroming en de bron ligt vlak vóór de deur. LECLERC.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1949 | | pagina 5