:he
Land van schmink en onpersoonlijkheid
Jansenius-Lyceum cultuurcentrum voor
O.-Zeeuwsch Vlaanderen
Angst voor verzet en zuivering te Praag
15
gezellig
iVERK 8
JKEN
SPOEL
Bij de koude schoolstrijd in België
UITBREIDING EEN VOLDONGEN FEIT
Opperhoofd troont op
een Fokkerstoel
shout
bietzaad
&Zn. I
ingzaken
beste».
IHTEN
as-aanbieding
'm OfMs wpdieUip-
uMjiFjiplrus temid
den honden die
j /mstdarten met
iet der!)
DERDE BLAD
VRIJDAG 25 NOVEMBER 194?
Zo zijn onze manieren in Hollywood
Hebt U niet een japon voor mij
J^ANGZAMERHAND is ook de wereld buiten Amerika er wel achter
gekomen, dat Hollywood geenszins het aardse paradijs is, waar
voor het aanvankelijk door naïevelingen nog wel eens gehouden werd.
Het tegendeel is eer waar: wij zijn gaan beseffen, dat Hollywood aan
allen, die het voor zijn producten nodig heeft, niet alleen zeer zware
eisen stelt, maar hen ook menigmaal een stempel opdrukt, dat hun alle
eigen persoonlijkheid ontneemt. Dit laatste dan natuurlijk in ruil voor
een behoorlijk bedrag aan dollars.
Wmhet beste bij ae
Liefde op de eerste foto
Orthodoxe Staatskerk
in Tsjecho-Slowakije
Bedevaart naar Rome
te paard
Vrijheid van onderwijs een mythe
Katholieke ouders op dubbele lasten gezet
Plechtige inwijding op 26 November
Waarom die terreur in Tsjecho-Slowakije?
De bom raakt ons en niet de Rots Serf
ISGOOOOGOOOOO
3000000000'
•JT JANSTEEN
rELEFOON 43
10DOOOOOOOOOÖ
723-0
St. Jansteen1
DOOOO
Fan ons bestelt
jen BOMEN en
f Ligusterhagen.
fcTEEN. Tel. 91
660-o g
ICHENKEN o.a.:
hen
pen
enen v.a. co. 34 g
beschermers, enz.
3H0ENHANDEL
feT. JANSTEEN
lOOOO
vernieuwen
ar.
Igen scherp con-
Ibestellingen aan.
r- en aannemers
I, St. Jansteen.
|>n 88
DOOOOOOOOOOOOO
356-0
rSTEEN. TEL. 2
O
oooooooooooooo
OOOOOOGOO0G0OO
ten
kjes
nde klokjes
hoofdkussens
dekens „Erres"
z. enz. enz. enz.
ichting v.a. f 4.25
St. Jansteen
OOOOOOOOOOOOOO
KDOOOOOOOOOO0O
VAN DER STEEN
likke kapitein. We
[gen beide partiien
En nu ontstaat bij
het plan tot een of'
r\p DE GROTEN der film daaraan
intussen zelf zo heel veel plezier
beleven, valt nog te betwijfelen, want
menigmaal staan zij min of meer onder
de strenge curatele van een manager,
die hun zaken behartigt, die voor
publiciteit zorgt, en zomeer, waarbij hij
er menselijkerwijs ook om denkt, dat
hij er zelf niet te slecht zal afkomen.
Wie veel Amerikaanse films ziet, weet
wat de „Droomfabriek" ongeveer eist
van het uiterlijk zijner grote en klei
nere sterren. De „make-up" bepaalt
dit uiterlijk voor een groot deel en een
leger van kunstenaars op dit gebied
zijn regelmatig in touw om ervoor te
zorgen, dat de heldin van de film geen
haartje dwars zit ook al komt ze
zo juist door een orkaan aangedraafd
of al is ze aan de handen van boze
gangsters ontsnapt.
LASTIGE EXTRA'S
JUAERKW AARDIG genoeg blijkt me-
'"'nignraal, dat de sterren van de
eerste rang vaak nog niet eens lastig
zijn als de lagere godinnen. De kleed
sters, kapsters, schoonheidsverzorg
sters en verzorgers hebben dikwijls heel
wat met haar te stellen. Zelfs de extra's
die maar een enkele maal in een bepaal
de film mogen optreden en geen vast
contract hebben, laten zich gelden
waar ze maar kunnen. Het komt vooi
aldus Miss Ruth Collins, een kleed
ster, die bij een der grote studio's tot
taak heeft deze extra's in de vereiste
kledij te steken—dat ze in de letterlijke
zin des woords om bepaalde kleding
stukken vechten Ze willen allemaal
door een goed uiterlijk opvallen, want
dit kan immers betekenen, dat een of
andere producer, die naar de opnamen
van de dag zit te kijken, haar zou
kiezen voor een grotere rolDat dit
laatste zelden voorkomt, doet niets af
aan de verwachtingen, die alle extra's
daaromtrent schijnen te hebben Als
regel kappen de extra's zichzelf en zor
gen zij ook voor haar eigen make-up.
Dikwijls doen ze dat zo goed, dat ze de
ster in de schaduw stellen. Wat natuur
lijk niet mag en wat haar een opmer
king van de regisseur kan bezorgen
Het geheim van de gemiddelde schoon
heidsexperts, die vaste voet hebben ge
kregen in de Hollywood-studio's is, dat
zij van een vrouw met een .gewoon" ge
zicht een schoonheid in de zin der film
kunnen maken. Minder mooie gelaats
trekken kunnen natuurlijk niet worden
veranderd, maar wel weg- en bijgewerkt
met behulp van zalfjes en verfjes. Een
donkerbruin mengsel is bijvoorbeeld in
staat een onschuldig rond gezichtje
plotseling holle „fatale vrouwen-" wan
gen te geven Wat de vorm van de
mond betreft... die kan men eenvoudig
uitzoeken Wat wilt U lieverdie van
Joan, Crawford of Rita Hayworth, van
Bergman of van de jonge Joan Caul-
field, die op weg is een ster van for
maat te worden...? De wenkbrauwen
worden wel geplukt, maar daarna met
een stift veel donkerden en zwaarder
gemaakt dan ze waren de dunne
baby-wenkbrauwoogjes hebben in Hol
lywood afgedaan.
DE „BLANCO ZIEL"
over de gehele wereld dagelijks aan hun
heldinnen en helden van het witte
doek doen toekomen.
Nu denke men vooral niet, dat al
deze brieven belanden op de ontbijtta
fel dergenen voor wie ze bestemd zijn
ook hier grijpt de almachtige hand van
de studio's in.
Vrijwel iedere grote filmmaatschappij
heeft zijn eigen „fan-mail" afdeling,
die de post ontvangt sorteert, leest en
beoordeelt. Want deze brieven vormen
de maatstaf voor de populariteit van
de filmspelers uit de hoeveelheid leidt
men af dat bepaalde sterren nog steeds
populair zijn en wat aankomende ster
retjes betreft, volgens velen staat of
valt hun toekomst met het aantal brie
ven. dat zij krijgen. Natuurlijk spreekt
de inhoud ook een woordje mee. Verre
weg de meeste brieven bevatten vei-
zoeken om portretten met handteke
ningen het aantal verzamelaarsters
en verzamelaars van filmsterrenfoto's
is in Amerika nog steeds zeer groot.
Maar ook komen tal
„.V'V&ï van brieven uit het
buitenland met een-
zelfde verzoek; van
i.tj het totale aantal is
;S een kleine 40% niet-
Amerikaans. Tien
|H procent der brieven
1 zijn in wezen mei,
anders dan bedel
brieven, om geld of
niet langer gebruikte
kleding en tien an
dere procenten wor-
uitgemaakt door e-
pistels van zonder-
- lingen. Maar ook
ISM vraagt menige briel
HP om raad „Hoe kom
%fj$ film...?
jï De niet - Ameri-
kaanse brieven zijn
gewoonlijk gericht
aan de oude en be
kende sterren, maar
i a Amerika zelf
schrijft men ook heel
graag aan de
opkomende jongeren, zoals de Zweedse
Martha Toren, die pas twee jaar in
Hollywood woont en 3500 brieven per
LIET UITERLIJKE stempel wordt de
filmartisten dus opgedrukt. Nu
komt nog het innerlijke, want ook
daarover bekommert zich de filmstu
dio. In de eerste plaats geschiedt dit
natuurlijk via de regisseur die zijn su
jetten vormt en kneedt" voor hun rollen
zonder daarbij al te veel. of zelfs .vok
vaak maar enige rekening te houden
met hun eigen persoonlijkheid. Het
komt trouwens zeer vaak voor dat ze
nauwelijks maar enige persoonlijkheid
bezitten en dus min of meer met een
blanco ziel" voor de regisseur komen,
die zijn opvattingen omtrent de rollen
dan in hen creëert. Een frapant voor
beeld hiervan is geweest de verhouding
tussen regisseur Jozef von Sternberg
en actrice Mariene Dietrich, waarovei
filmpsychologen hele kolommen vol
schreven. Greta Garbo is ongeveer de
énige filmactrice van formaat, die
naar men weet zich aan deze regis
seurs overmacht heeft weten te onttrek
ken.
POPULARITEIT EN POST
De HOLLYWOODSE publiciteitsbu-
reaux doen het hunne om de sterren
van het ogenblik populair te maken bij
het publiek. „Gossip columns' vertellen
alle mogelijke dingen uit hun leven,
vaak Indiscreties, die het Amerikaanse
publiek intussen toch wel graag leest
en die de filmsterren hun fan-mail"
bezorgen. Onder „fan-mail" verstaat
men de post, die de bewonderaars van
Martha Toren
3500 brieven
GRETA GARBO
geen „blanco ziel"
maand ontvangt. Ze wordt in dit op
zicht geslagen door Ann Blyth, die er
in. Augustus Jl. 5200 kreeg en door Y-
vonne de Carlo, die 4800 brieven per
maand aan haar adres ontving.
Men mere vooral niet, dat deze brie-
venregen alleen over de vrouwelijke
sterren daalt, want het tegendeel is
wel waar Een jeugdige flmacteur,
Anthony Curtis genaamd, trad voor
het eerst in een film op in een uiterst
klein rolletje, maai- kreeg dadelijk 200
brieven per week. En toen hij daarna
in een tweede film verscheen, In een
rol waarin hij alleen maar een deur
mocht openen en sluiten groeide zijn
brievenaantal geweldig...!
Al met al is de Hollywoodse wereld
er een, die staat of valt met de goed
kope populariteit bij filmbezoekers. En
waar deze zorg maatstaf is, is maar
weinig ruimte voor geestelijke waar
den.
TJEN lieftallige Duitse brunette ,we-
duwe van kapitein ter zee Von
Haessler, die in de oorlog om het le
ven kwam, heeft uit duizenden
briefschrijvers er vier uitgekozen en
hun een antwoord gezonden.
De brieven kwamen binnenstromen
toen haar foto in het Amerikaanse
tijdschrift „True" was verschenen.
Duizenden mannen deden haar huwe
lijksvoorstellen en overlaadden haar
met geschenken, zoals Nylons,
schoonheidsartikelen, schoenen en
dergelijke. De foto werd in Augustus
gepubliceerd en sindsdien ontving zij
gemiddeld 150 brieven dagelijks, voor
het merendeel uit Amerika. Onder de
aanzoekers bevonden zich personen
van allerlei beroepen: cowboys, stu
denten, cadetten, professoren, farmers
en men zegt zelfs dat ook een hoge
regeringsfunctionaris naar haar hand
dong. Uit al deze briefschrijvers heeft
zij er thans vier uitgekozen om een
antwoord te doen toekomen. Zij houdt
de namen echter opx discrete wijze
geheim.
DADIO Vaticana verneemt uit Wee-
nen, dat de Kominform thans
heeft besloten over te gaan tot de
stichting van een Orthodoxe Staats
kerk in Tsjechoslowakijë. Deze Staats
kerk zal onder toezicht staan van
patriarch Alexis van Moskou De
naam van de te benoemen patriarch
in Praag werd evenwel nog niet be
kend gemaakt.
JJe amazone gravin Ellen von Hohe-
nau is van plan zich te paard naar
Rome te begeven om aan de Paus Pius
XII een boodschap te brengen van
alle Duitse ruiters. Gravin von Ho-
henau wil haar rit bij Scharnitz be
ginnen en hoopt in 30 dagen tijds via
de Brenner. Bologna en Florence de
Eeuwige Stad te bereiken.
(Van onze Brusselse correspondent)
JJET IS NIET omdat op dit ogenblik alle aandacht in België gaat naar de
Koningskwestie en de naker.de volksraadpleging, dat de andere vraag
stukken volledig in de vergeethoek geraakt zijn. De werkloosheid blijft zwaar
drukken op de sociale vrede, zoals trouwens de huidige inrichting der
maatschappelijke zekerheid bij veler ongerustheid brengt en ook de nog
steeds niet gelikwideerde repressie onmenselijke toestanden blijft bestendi
gen. Zo is ook de schoolstrijd die er op dit ogenblik wel is waar koud uitziet,
verre van uitgestreden, al maken sommigen zich begoochelingen omtrent
hetgeen ze vanwege de linkse coalitie zouden kunnen te verwachten heb
ben. Wie in de strijd zelve staat en we noemen meteen de christelijke
leerkrachten maakt zich die begoochelingen niet en geeft er zich inte
gendeel zeer goed rekenschap van dat nog heel wat zou dienen rechtgezet,
alvorens men in ons land van een eerbare gelijkheid zou kunnen gewagen.
land blijft intussen een mythe. Vrije
schoolkeuze is larie en bittere bespot
ting. Al worden de rechten van de
Kerk en de plichten van de Staat door
niemand op het beschouwende stuk
met ernstige argumenten betwist
toch verongelijkt de Staat sedert
ruim een eeuw de katholieke staats
burgers op onderwijsgebied.
Die verongelijking zal slechts op
houden te bestaan en te ergeren,
wanneer in het Lager Onderwijs alle
schoolplichtige kinderen door de
openbare besturen me*-, dezelfde zorg
en steun voor hun opleiding zullen
bedacht worden, en wanneer alle
opvoeders met ten andere dezelfde
plichten en rechten voor een ge
lijke wedde in aanmerking zullen
komen. Circa 30.000 lagere onderwij
zers in. onze katholieke gemeenten
met anticlericaal bestuur hebben
16.000 frank wedde 's jaars minder
dan hun colleg'as gehecht aan het
rijksonderwijs.
Het Technisch Onderwijs, dat de
welvaart van de arbeidersstand, van
de nationale economie en de nationale
nijverheid waarborgt, en op tal van
TAe in christelijke beroepsverenigin-
gen georganiseerde leerkrachten
hebben in. de jongste tijd bij herha
ling de stem verheven om de be
staande mistoestanden duidelijk te
omschrijven en aan te klagen, tevens
om hun eisen te stellen. Inwilliging
daarvan beschouwen zij als een eerste
vereiste om de strijdbijl op het toneel
van de schoolstrijd warm of koud
te begraven.
VREDE DOOR RECHT
VAARDIGHEID.
T\e christelijke leerkrachten veraf-
schuwen de schoolstrijd met al
zijn nadelige gevolgen voor het on
derwijs zelve, de Natie en het Land.
Zij willen integendeel schoolvrede,
maar menen dat die op rechtvaardig
heid dient te steunen. Zowel de
Christelijke Volkspartij als de Cen
trale Raad van het Katholiek Onder
wijs eisen een gelijkberechtiging
vanwege alle openbare besturen,
voor alle schoolgaande kinderen en
ook voor geheel het onderwijzend
personeel.
De vrijheid van onderwijs in ons
adelbrieven kan terugblikken, blijft
in feit assepoes van het onderwijs.
Hier worden zelfs ondertekende re-
springaccoorden niet nageleefd. Maar
het gaat bijna uitsluitend over chris
telijke leerkrachten (men vergete
niet, dat 70 pet. van het technisch
onderwijs in katholieke handen is),
die zich met 50 tot 75 pet. van de
Rijkstoelage als wedde dienen te ver
genoegen. Het pensioen van de tech
nische leraar is veel lager dan het
van een ouderdomsgepensionneerde
die al niet te boffen heeft. De katho
lieke provincieraden hebben hier wel
is waar geholpen in de mate van hun
middelen, doch veel blijft nog te doen.
De Normaalscholen (voor opleiding
van kwekelingen) staan er zo mo
gelijk nog slechter voor. Hier is var,
generlei Rijkstoelage sprake, zodat
gediplomeerde leerkrachten nauwe
lijks een onderwijzerssalaris opstrij
ken. Die ongehoorde toestand werd
tot in den treure aangeklaagd, in
het Parlement en elders. Er is wel
een zekere spanning waar te nemen,
doch voor de regeringsstabiliteit
vormen een handvol geduldige en
brave katholieke leerkrachten nog
steeds geen gevaar.
In het vrij middelbaar onderwijs
zijn ouders en schoolbesturen thans
genoodzaakt aanspraak te maken op
rijkstoelagen. Talrijke katholieke
ouders kunnen niet langer zonder
kleerscheuren de zware offers dragen
van het schoolgaan hunner kinderen
naar vrije instellingen, die van gener
lei rijktoelage genieten. Wordt het
tekenonderwijs practisch kosteloos
verstrekt, het katholieke, dat op
zichzelf aangewezen is, en in de
grond dezelfde lasten te dragen heeft,
wordt voor een onhoudbare toestand
geplaatst op stuk van mededinging.
Hier dreigen veel slachtoffers te
vallen van gewetensconflichten.
De christelijke leerkrachten ver
oordelen de rush naar het officieel
middelbaar onderwijs, dat ingevol
ge de door Minister Huysmans inge
luide politiek ook waar er geen
nood aan bestaat, prachtige modern-
ingerichte scholen bouwt en de leer
lingen der vrije scholen aanzuigt.
Maar andere middelen dan de ver
maning tegen de goddeloosheid van
het aldaar verstrekte onderricht,
heeft men van katholieke zijde voor
alsnog niet ter beschikking,
MOEILIJKE STRIJD
lyjen moet toegeven, aan de hand
van dit noodzakelijkerwijs be
knopte overzicht, dat de christelijke
leerkrachten, en naast hen de katho
lieke ouders en verantwoordelijke
overheidspersonen, een voorlopig nog
moeilijke strijd voeren tegen de gang
van links politiekers, die het gehele
onderwijsprobleem op het politieke
plan zien en met Staatspenningen
hun gevaarlijke concurrentiestrijd
voeren tegen de christelijke scholen.
Het ergerlijke ligt precies in het feit
dat de katholieke ouders, die naast
Op ZATERDAG 26 November vindt in Hulst in tegenwoordigheid van tal
van autoriteiten de inwijding van de nieuwbouw plaats van het Janse
nius-Lyceum, het cultuurcentrum bij uitnemendheid van O. Z. Vlaanderen,
waar zeer vele jongelui in de laatste jaren hun opleiding genoten hebben
om daarna hun eerste stappen in het maatschappelijke leven te zetten.
JJET is ongetwijfeld de moeite
waard om nog eens de aandacht
op dit onderwijscentrum te zetten,
dat genoemd is naar Jansenius van
Hulst, een groot geleerde, die in 1565
benoemd werd tot bisschop van Gent,
maar eerst 3 jaar later door de bis
schop van 's-Hertogenbosch gewijd
werd en op 8 September 1568 zijn
plechtige intocht in Gent deed waar
bij ook de stedelijke overheid van
zijn geboortestad Hulst tegenwoordig
was. Gedurende ruim 7 jaar bestuur
de hij zijn bisdom met grote wijsheid,
voerde tal van hervormingen in en
overleed op 11 April 1576 in de
ouderdom van 66 jaar, betreurd door
het gehele bisdom.
Door het katholieke lyceum te Hulst
naar deze grote voorzaat te noemen
heeft men zijn naam voor het nage
slacht bewaard en is de naam Janse
nius onherroepelijk aan Hulst ver
bonden.
Het zal velen wel niet bekend zijn
dat in de basiliek van Hulst bij de
Ingang van de sacristie zich een graf
steen bevindt die oorspronkelijk het
graf van zijn ouders bedekt heeft, die
In de basiliek begraven werden.
De leerlingen van het lyceum zul
len a.s. Zaterdag op deze grafsteen
een bloemenhulde brengen.
HET ONTSTAAN VAN HET
LYCEUM
■WROEGER was het in Z. Vlaande
ren zeer moeilijk om ander on
derwijs dan lager onderwijs te genie
ten en was men aangewezen op inter
naten waar zeer vele Z. Vlaamse jon
gelui hun verdere opleiding genoten.
Het is een algemeen bekend feit, dat
Rolduc, Canisius en Katwijk vele Z.
Vlamingen onder zijn leerlingen telde
maar daartegenover stond dat slechts
diegenen die over een ruime beurs
beschikten van deze internaten ge
bruik konden maken
Natuurlijk kon men wel op de Rijks
HBS te Temeuzen terecht en ook nog
wel op enkele andere inrichtingen op
de eilanden maar de afstanden speel
den ook hier een grote rol, terwijl het
toch wenselijk geacht werd voor het
katholieke O. Z. Vlaanderen over een
eigen katholieke inrichting te kunnen
beschikken.
In 1920 begon men met oo oprich
ting van een middelbare handels
school, die enigszins in de behoeften
voorzag, maar al spoedig bleek, dat
men andere verwachtingen had en
toen begon men het dan ook in die
richting te zoeken. Er was een drin
gende behoefte aan een HBS en na
dat vele moeilijkheden overwonnen
waren kwam eindelijk in 1944 een
HBS afdeling tot stand, die in 1946
door het Rijk gesubsidieerd werd,
hetgeen een stap in de goede richting
was. Men overwoog ook om te komen
tot een afdeling Gymnasium en deze
kwam in het schooljaar 19471948
tot stand. Ze is nu erkend en wordt
ook door het Rijk gesubsidieerd, wel
een bewijs, dat men het belang van
deze afdeling voor de streek inziet.
16 October 1947 werd het curatorium
geïnstalleerd, waarvan wijlen deken
P. Rops voorzitter was.
Momenteel telt de school 183 leer
lingen, waarvan er 93 op de onder
bouw zijn, 54 bezoeken de HBS, 17
het gymnasium en 19 de Handels
school. De onderbouw omvat de eerste
2 klassen en als men deze afgemaakt
heeft kan men de richting kiezen die
men denkt, dat het meest geschikte
voor de leerling is. De practijk heeft
geleerd, dat juist deze onderbouw de
leraren in de gelegenheid stelt om de
jongens en meisjes behoorlijk te tes
ten, zodat zij aan de hand van de
opgedane ervaringen waardevolle ad
viezen voor de toekomst kunnen ge
ven. Vele desillusies kunnen op deze
wijze voorkomen worden.
De eerste directeur der school was
oud-mtaister dr. Jos. Gielen, terwijl
de leiding thans in handen rust van
drs. J. Boezeman, die geassisteerd
wordt door conrector K. L. v. d. En-
de. Als moderator treedt rector van
Loon op.
HET GING NIET ALTIJD VAN
EEN LEIEN DAKJE
LJET Hulsterse onderwijsinstituut
heeft vele moeilijkheden gekend
die de leiding veel hoofdbrekens ge
kost hebben, maar het ziet er nu toch
naar uit dat de ergste achter de
rug zijn en dat men voor de toekomst
de nodige perspectieven heeft.
gordijn" liggen. De operatie, die zich
TAE SATELLIETSTATEN geven, aldus Robert de Saint Jean in een cor- thans afspeelt, moet dus voor alles
Wie heeft nog nooit gehoord van
het probleem om in de verschillende
vacatures leraren te krijgen. Aan dit
probleem zit onafscheidelijk het wo-
nmgprobleem verbonden en vooral dit
laatste was niet gemakkelijk op te
lossen. Niemand wil zich. vooral als
hij gehuwd is of op trouwen staat,
vast aan een inrichting verbinden,
als niet de mogelijkheid aanwezig is
om binnen afzienbare tijd een eigen
home te krijgen. Practisch zijn
thans alle leraren onder dak ge
bracht, alhoewel dit nog niet wil zeg
gen, dat alles tot ieders tevredenheid
is opgelost. Het woningprobleem
schept zoveel moeilijkheden, dat het
voor de leiding dikwijls zware eisen
stelt. Momenteel zijn er nog enkele
vacatures en wel voor biologie, schei
kunde en natuurkunde, vakken waar
van de afgestudeerden in de vrije be
roepen een beter bestaan kunnen ver
werven dan in het leraarsambt.
Men heeft er wel eens aan gedacht
om in Hulst een convict voor leer
lingen van buiten op te nemen, maar
deze plannen zijn thans zo goed als
van de baan en ongetwijfeld hebben
hier de hoge kosten voor inrichting
en huisvesting wel een grote rol ge
speeld.
Gelukkig heeft men thans binnen
korte tijd de beschikking over 2 sport
terreinen die achter de school wor
den aangelegd, een verheugend feit,
daar men over het algemeen veel te
weinig aandacht besteedt aan sport,
gymnastiek en wat daarmede samen
hangt. Evenals tekenen beschouwt
men op een middelbare school of op
een school voor voorbereidend hoger
onderwijs deze vakken als minder
waardig, terwijl het tegendeel waar
is.
HOE HET WAS EN HOE
HET NU IS
IJET oorspronkelijke gebouw was
heel bescheiden. Zes leslokalen,
een docentenkamer en een vertrek
voor de amanuensis vormden het
hoofdgebouw, de concierge woonde
boven de klaslokalen en later werd
Het door Alb, Meertens vervaar
digde beeld van Jansenius, dat
a.s. Zaterdag te Hulst onthuld
zal worden in tegenwoordigheid
van burgerlijke en geestelijke
autoriteiten.
er nog een gymnastieklokaal bijgezet.
De voortdurende uitbreiding stelde
andere eisen nadat practisch alle
beschikbare ruimte in gebruik geno
men was moest een noodgebouwtje
met 3 leslokalen worden opgetrokken.
Er waren voor de bouw van dit nood
gebouw reeds plannen voor totale
verbouwing, die nu ten uitvoer gelegd
zijn, nadat men de nodige vergunnin
gen bekomen had.
De school is geheel gemoderniseerd.
Aan de voorzijde zijn nu 4 leslokalen
gelijkvloers, op de le verdieping zijn
er ook 4 en op de 2e verdieping is
de tekenzaal ingericht.
De fa. v. d. Walle en Voet bouwde
onder architectuur van de heer Rou
leau een nieuwe vleugel met 2 ver
diepingen. Deze vleugel omvat 6 les
lokalen, terwijl er 2 ruimtes voor de
amanuensis zijn. Bovendien kwamen
er fietsenstallingen, centrale verwar-
niet-katholieken dezelfde belastingen
betalen en aldus de Staatskas stijven,
met hun eigen geldmiddelen bestre
den worden. Zij dragen voor de op
voeding hunner kinderen dubbele
lasten: nadat zij hun belastingen heb
ben gekweten en daardoor de offi
ciële school helpen in stand houden,
hebben zij het vrije onderwijs hun
ner kinderen nog apart te bezoldigen.
Een dergelijk regime, waarin de
Staat geen helpende hand reikt aan
vrije scholen kan moeilijk beweren
de vrijheid van onderwijs geheel en
consequent te dienen en te eerbiedigen
Slechts wanneer die mistoestanden
verholpen zullen zijn, zullen de chris
telijke leerkrachten en ouders de
schoolstrijd als uitgestreden kunnen
beschouwen. Maar ook geen uur
vroeger. Zover zijn we op dit ogen
blik ongelukkig nog niet.
DR. PAUL DE RYCK.
Zonderlinge ontdekking in
oerwoud
rrgens in het Oosten van Venezuela,
in een woest en vrijwel onbegaan
baar gebied tussen de Orinoco en
Amazonerivier bevindt zich 's werelds
hoogste waterval. Deze is 15 keer
hoger dan de Niagara. Vrijwel nie-
man uit de beschaafde wereld had
dit gebied ooit betreden, omdat in de
loop van duizenden jaren de erosie
grote ravijnen in het landschap had
uitgeslepen, waardoor het terrein
vijwel onbegaanbaar is.
Een kleine Amerikaanse expeditie
die zich onlangs op weg naar de water
vallen begaf, deed in het oerwoud een
zonderlinge ontdekking. In een der
grashutten van een Indianennederzet-
ting vond men een prachtige blin
kende metalen stoel, die als een soort
troon In het midden van de hut stond,
omringt door enkele on de grond hur
kende Indianen. Het bleek een vlie-
gerstoel uit een Fokkervliegtuig te
zijn, sitoel uit ,de Fokker PH-AED
die in 1939 door de K.L.M. aan de
Venezolaanse regering was verkocht.
Drie weken na de overdracht aan Ve
nezuela moest het toestel, wegens ge
brek aan brandstol, een noodlanding
in het oerwoud maken, waarbij de be
manning ongedeerd bleef.
De stoel, toen nog met rood leer
bekleed, is haar geschiedenis begon
nen op 27 Januari 1928, toen de PH-
AED op het Europese luchtnet van de
K.L.M. ingezet. Bekende K.L.M.-vlie-
gers als Sillevis, Hondong en Frijns
hebben gezeten op deze stoel, de passa
giers naar Londen. Hamburg en vele
andere steden gevlogen. Eind 1937
werd de Fokker voor luchtkartering
in West-Indië gebruikt.
ming en diverse kelders. Mei 1948 is
men begonnen en dank zij de vcgirt-
varendheid der diverse arbeiders ver
liep alles vlot van stapel zodat men
meende binnen het vastgestelde tijd
schema klaar te kunnen komen. De
afwerking werd echter door de steen
houwer en de electriciën vertraagd,
die blijkbaar niet over de benodigde
materialen konden beschikken, zodat
men nu eigenlijk iets over tijd is.
Opvallend in deze school is het
scheikundelokaal, dat tegelijkertijd
als leslokaal en practicum is ingericht
zodat de leerlingen met de docent
de proeven kunnen doen. 80% van
de kosten werd door het Rijk gedra
gen, terwijl het overige uit andere bij
dragen moest komen. Gelukkig heb
ben de verschillende gemeentebestu
ren waardering voor deze streek
school en bieden zij door een subsi
die de helpende hand.
DE FEESTVIERING
IJET zal feest in Hulst zijn, zij het
dan in de kring der leraren en
leerlingen, nu deze inrichting einde
lijk gemoderniseerd is en een sieraad
vormt voor het Land van Hulst. Des
morgens om 9 uur vindt een solem
nele Hoogmis in de basiliek plaats,
waarna men om 10 uur in optocht
naar het lyceum trekt. Daar worden
om half 11 Mgr Jos Baeten, bisschop
coadjutor van Breda, en Mgr Calle-
waert, bisschop van Gent, ontvangen
benevens de Commissaris der Konin-
ging Jhr. Mr A. de Casembroot, de
leden van Gedeputeerde Staten Alb.
Lockefeer en Mr. dr A. Mes, benevens
tal van andere autoriteiten. De mo
gelijkheid is niet uitgesloten dat mi
nister Rutten en oud-minister dr. J.
Gielen ook aanwezig zullen zijn. De
bisschop van Breda zal het gebouw
inzegenen, terwijl de bisschop van
Gent een borstbeeld van Jansenius
een geschenk van de gemeentebe
sturen, de parochies en de leerlin
gen zal onthullen.
Vervolgens vindt een feestvergade-
ring plaats waarop door diverse auto
riteiten zal gesproken worden.
J)E SATELLIETSTATEN geven, aldus Robert de Saint Jean in een cor
respondentie voor „Carrefour", Moskou heel wat te stellen en de
égards, die Stalin jegens Oost-Duitsland in acht neemt, zuilen de zaken
voor de Russen in Warschau of Praag niet gemakkelijker maken.
In Bohemen is de onrust zo hevig, dat een grootscheepse politie-actie,
die de 3e October j.l. begon, tot 15 November moet duren.
Verwacht wordt, dat veertig tot vijftigduizend verdachten tengevol
ge van deze intensieve zuivering zullen worden ingerekend.
JUTEN HEEFT verscheidene redenen
aangehaald om te verklaren, waar
om deze golf van tereur, of liever, de
ze zee van leed over Tsjechoslowakije
spoelt Er is gezegd: het is een mid
del om aan werkkrachten te komen
voor de uranium-mijnen. Men heeft
het een middel genoemd, een indirec
te methode, om een bepaald aantal on
dernemingen te liquideren, die niet
door de nationalisatiewetgeving aan
te tasten waren. Zelfs is opgemerkt,
dat de Tsjechische Gestapo (die uit
een aantal van 100.000 man bestaat)
aldus een eenvoudige mogelijkheid
vond om de hand te leggen op for
tuinen en verblijfplaatsen.
In waarheid echter gaat het om drie
dingen: het voorkomen van een her
leving der ontevredenheid, die ver
oorzaakt werd door de economische
moeilijkheden en de toenaderingspoli
tiek van de USSR jegens Oost-Duits-
land; het weren van de Tito-epidemie,
die, dank zij de vermelde ontevre
denheid, onder de nationale commu
nisten woedt en tenslotte het liquide
ren van wat er van de „bourgeoisie"
nog over is.
Het is waar, dat het merendeel der
slachtoffers zich bevindt onder de in
genieurs, dokters, advocaten, gepen-
sionneerden en leden van de (vroe
ger) bezittende klasse. Hoewel socia
listische arbeiders en zelfs commu
nisten, leden van de partij, evenzeer
aan nauwgezette onderzoekingen wor
den onderworpen, worden toch de le
den der elite, of wat er dan nog van
over is, het hardst beproefd. Men moet
nu niet vergeten, dat Tsjechoslowakije
een talrijke „bourgeoisie" bezat, in
vloedrijk en gecultiveerd, en dat de
"-ring hier veel m' gemak
kelijk is te verwezenlijken dan in an
dere landen, die achter het „ijzeren
gordijn" liggen. De operatie, die zich
thans afspeelt, moet dus voor alles
verzetshaarden vernietigen, welke zich
als het terrein gunstig was, zouden
kunnen vermenigvuldigen en daarom
wordt de Katholieke Kerk in Tsjecho
slowakije (negen millioen gelovigen)
met hevigheid vervolgd, tegelijk met
de vrije beroepen en het personeel
van de technische, industrieële en han
delskringen.
JUD AS-ZILVER
JfR ZIJN zo pas nog nieuwe wetten
aangenomen, die de Katholieken
trachtten te verzamelen in afvallige
organisaties, die door de Staat wor
den gesteund. Om de priesters hun
gehoorzaamheid aan Rome te doen
prijsgeven heeft de regering besloten
de bezoldiging der geestelijken ge
heel voor haar rekening te nemen en
hun salarissen te bieden, die veel ho
ger liggen, dande schamele bezoldi
gingen van vroeger. Mgr Beran, die
intussen sinds de 19e Juni jongstle
den, geen enkele maal zijn aartsbis
schoppelijk paleis te Praag heeft kun
nen verlaten, heeft in deze terecht van
het Judas-zilver gesproken.
Er bestaat tegenover het terreur-re
giem geen me-1-''ikheid meer dan de
vlucht, welke thans zeer moeilijk is,
omdat zij alleen effectief is, als men
de grens kan overschrijden, of het zich
verschuilen in een verborgenheid,
welke altijd gevaarlijk blijft. De ar
beidende klasse daarentegen beschikt
over twee geduchte wapenen: de sta
king en de afwezigheid. Zij weet er
zich uitstekend van te bedienen, als
men de bittere verklaringen mag ge
loven, die president Zapotocky kort
geleden aflegde
Sabotage is veel meer dan openlij
ke vijandigheden, met de volksaard in
overeenstemming en vindt haar bron
nen in een lange traditie, welke, zo
als men zich zal herinneren, ontstond
ten koste van het Oostenrijks-Hon
gaarse bewind.
„DERDE ORDE"
TAM ANTWOORD te geven op de ar-
tikelen, die in de buitenlandse pers
over de onderdrukkingsmaatregelen
zyn verschenen, heeft een Praagse
krant (de Mlada Fronta, welke zich
in het bijzonder tot de jeugdige com
munisten wendt) de volgende uitleg
gegeven: de lastercampagne, welke
tegen het Tsjechische gouvernement
wordt gevoerd zou het werk zijn van
een geheimzinnige derde orde, welke
is gesticht door de Jezuieten en de
hoge Amerikaanse geestelijkheid; en
onder de vreemdelingen, die in het
geheim tot deze Ku-Klux-Klan beho
ren, treft men bijvoorbeeld in Frank
rijk aan de heren Paul Reynaud en
Edouard Daladier, die, terwille van
deze grote kruistocht weer in genade
zijn aangenomen.
Dit alles, zo vervolgt de correspon
dent van Carrefour, vormt de vrolijke
kant van een zaak, die overigens gru
welijk is; een andere grappige episo
de van het treurspel, is een beslissing
die de radio te Praag kort geleden
nam. In het kinderuurtje vindt men
de geschiedenissen der feeën tegen
woordig in een geheel nieuwe vorm;
er zijn nog wel prinsessen, maar deze
openen slechts haar mondjes om te
verklaren, dat ze het jammer vinden
in een kasteel te zijn geboren en ze
kondigen dan haar plan aan om zo
gauw mogelijk het paleis van hun va
der, de koning, te verlaten om haar
leven voort te zetten met een prole
tariër, die tot de goede richting be
hoort.
ALLE LEIDERS BANG?
DE„
OORZAAK van deze afdwalin-
gen in de idioterie of in de wreed
heid is altijd de zelfde: de leiders zijn
bang. Maar welke leiders? Allen. De
werkelijk verantwoordelijke personen,
die achter de coulissen van het thea
ter werkzaam zijn, zoals Geminder
en Slansky, zijn bang, omdat ze zien,
dat na twintig maanden indirecte
macht de Sovjet-partij geen hechte
fundamenten meer bevat in het land.
Om zich tegenover Moskou te dek
ken, laten zij dan ook fiun benden
mensen jagers hun gore werk verrich
ten met de hulp van een „technisch
adviseur" van Russische origine.
De leiders, die zich op het podium
zelf bevinden, zijn nog twee keer zo
ongerust: ze vrezen de ontevreden
heid van het volk en huiveren boven
dien van het vooruitzicht, dat ze zul
len worden geplaatst op de zwarte
lijst van hen, die in ongenade vielen,
welke lijst weldra eea rode lijst wordt.
Zo verneemt dan bijvoorbeeld Cle-
mentis, de minister van buitenlandse
zaken, terwijl hij zich bij de UNO be
vindt, dat de directeur van zijn in
lichtingendienst, Klinger, tezamen met
een twintigtal hoge functionarissen,
is gearresteerd. En mompelt men niet
reeds van deze Clementis zelf, dat
hij vroeger majesteitsschennis heeft
bedreven door het Duits-Russische
pact te critiseren? In het karretje van
de onverschilligen schijnt men ook
plaatsen te hebben gereserveerd voor
Gottwald, president van de republiek,
voor Zapotocky, hoofd der regering
voor Nosek, minister van binnenland
se zaken.
„Un pur trouve toujours un plus
pur qui l'épure" zegt een Frans
spreekwoord. Een zuiver man, vindt
altijd nog een man, die zuiverder is
en die de eerste zuivert. Maar dege
nen, die zich bedreigd voelen ver
meerderen vergeefs hun kniebuigin
gen voor de heilige boog van de Ko
minform.
HEEFT SCHRIJVEN ZIN?
zpOT ZOVER een artikel te meer over
de hel in het Oosten, waar de der
tien boeven van 't Kremlin nog altijd
de kans krijgen om hun satanisch spel
te spelen.
De journalist vraagt zich bijwijlen
af, of zijn in- en voorlichtende taak
wel zin heeft. Noch Robert de Saint
Jean, noch zijn vertaler zullen door
hun publicaties één der tienduizenden
levens, die hun teerheid zien prijs
geven aan de muilen der bloedhonden
redden. En het kweken van een angst
psychose onder hen. die in vrijheid
leven, is wel allerminst dat, waaraan
wij behoefte hebben.
Maar er zijn enige aspecten, die men
bij opwindende lectuur als deze nim
mer uit het oog mag verliezen.
JJET EERSTE IS, dat heel het bloe
dige toneel in eerste instantie niet
een politiek, maar een religieus ka
rakter draagt. Daarbij is het goed, de
zekerheid te bezitten, dat de rots van
Petrus onschokbaar in de branding
blijft staan. De atoombom blijft een
doelloos en bovendien zeel gevaarlijk
stuk speelgoed.
Men zal wellicht opmerken: als de
rots er nog is. zijn wij allang verdwe
nen, want óns raakt de bom wel. Te
gen de waarheid dezer laatste bewe
ring kunnen wij niets inbrengen, maar
wél tegen haar bestaanszekerheid. Om
te kunnen raken, moet zjj namelijk
eerst worden gegooid; ook dit lijkt
ons een weinig miskenbaar feit. De
vraag nu, of zij gegooid wordt of
misschien andere, even harde en on
prettige voorwerpen hebben wij
voor een groot deel zelf in dc hand.
Het is aardig, in deze te luisteren
naar twee uitspraken van de humorist
Bomans, wiens gezelschap wij nu wel
hebben verdiend. Ik heb zijn juiste
teksten niet bij de hand, maar de eer
ste luidt zo ongeveer aldus: „een be
schaving is even sterk ais haar dra
gers". En de tweede: (eveneens onge
veer): „de Russen komen. Een moge
lijkheid. De blaren worden groen: een
zekerheid. Houden wij ons aan de fei
ten".
Dit zijn twee prettige dingen om te
bedenken. Wat de sterkte, bedoeld in
het eerste aforisme betreft: het ge
neeskrachtige water welt op in blij
vende stroming en de bron ligt vlak
vóór de deur. LECLERC.